Światowe rolnictwo a wyżywienie i klimat. Analiza ostatniego półwiecza

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Światowe rolnictwo a wyżywienie i klimat. Analiza ostatniego półwiecza"

Karol Skiba
7 lat temu
Przeglądów:

1 Światowe rolnictwo a wyżywienie i klimat. Analiza ostatniego półwiecza DR HAB. ARKADIUSZ SADOWSKI WYDZIAŁ EKONOMICZNO-SPOŁECZNY UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO W POZNANIU

2 Cel wskazanie wzajemnych relacji pomiędzy realizacją wyżywieniowej funkcji światowego rolnictwa a jej środowiskowymi kosztami

3 Podstawowe mierniki: Uwagi metodyczne (1) Realizacja celu wyżywieniowego: Ilość energii pochodzącej z rolnictwa (kcal / ha) Środowiskowe koszty produkcji: Ilość emisji rolniczych gazów cieplarnianych (t / ha)

4 Uwagi metodyczne (2) Źródła danych: FAOSAT WORLDBANK Okres objęty analizą: lata Poziom analizy: Świat Typy państw

5 Uwagi metodyczne (3) Metoda określenia ilości energii wytworzonej przez rolnictwo obliczona dla krajów i zsumowana dla kontynentów n i=1 Es i P W i Ew = gdzie: Ew ilość energii wytworzonej w rolnictwie (kcal /kraj) Es i - spożycie energii i-tego produktu rolniczego (kcal /osoba) P liczba ludności (osoby / kraj) W i - współczynnik samowystarczalności żywnościowej dla i-tego produktu W i = P i Z i gdzie: Pi produkcja i-tego produktu (t /kraj) Zi krajowe zużycie i-tego produktu (t /kraj)

6 Tendencje światowe

7 Dynamika bezwzględnych wielkości wybranych parametrów wyżywieniowego i środowiskowego celu rolnictwa w skali Świata (1961=100) Ludność Użytki rolne Emisja CO2 eq Produkcja energii rolniczej

8 Dynamika względnych wielkości wybranych parametrów wyżywieniowego i środowiskowego celu rolnictwa w skali Świata (1961=100) Emisja CO2 eq / ha UR Produkcja enegrii rolniczej (kcal/ ha) Powierzchnia wyżywieniowa (ha / os) Emisja CO2 eq / os Konsumpcja enegrii rolniczej (kcal/ os) Kosztochłonność środowiskowa (kg CO2 eq/ kcal)

9 Typy państw

10 Kryteria typologii państw Symbol PAA, w tym: Produkcja energii rolniczej (kcal / ha UR) powyżej poziomu światowego Emisja gazów cieplarnianych (t CO 2 eq/ ha UR) powyżej poziomu światowego PAA-E Kraje europejskie należące w danej dekadzie do tego typu PAA-P Pozostałe kraje należące w danej dekadzie do tego typu PAB powyżej poziomu światowego poniżej poziomu światowego PBA poniżej poziomu światowego powyżej poziomu światowego PBB, w tym: poniżej poziomu światowego poniżej poziomu światowego PBB 1 Pozostałe kraje należące do tego typu Wysokorozwinięte kraje należące do tego typu: USA, Kanada i Australia PBB 2

11 PAA PAB PBA PBB

12 PAA PAB PBA PBB

13 PAA PAB PBA PBB

14 PAA PAB PBA PBB

15 PAA PAB PBA PBB

16 Udziały wybranych mierników w latach Typy państw Powierzchnia ogółem Powierzchnia użytków rolnych Ludność ogółem Produkt krajowy brutto Ilość wyprodukow anych kcal rolniczych Wielkość emisji rolniczych gazów cieplarnianych (CO 2 eq) PAA PAB PBA PBB

17 Wybrane czynniki demograficzne w latach Typy państw Gęstość zaludnienia (os. / km 2 ) Udział ludności wiejskiej (ludność ogółem = 100) Udział ludności aktywnej ekonomicznie w rolnictwie (ludność aktywna ekonomicznie = 100) PAA: PAA-E PAA-P PAB PBA PBB: PBB PBB Ogół

18 Użytkowanie gruntów w latach Typy państw Udział UR (pow. kraju =100) Udział GO (UR=100) Udział TUZ (UR=100) ha UR / os PAA: ,3 PAA-E ,4 PAA-P ,2 PAB ,6 PBA ,2 PBB: ,3 PBB ,3 PBB ,6 Ogół ,8

19 Wybrane charakterystyki produkcji rolniczej w latach Typy państw Obsada zwierząt (DJP / ha UR) Plony w jednostkach zbożowych Zużycie nawozów (kg czystego składnika/ha UR) PAA: 1, PAA-E 0, PAA-P 1, PAB 0, PBA 0, PBB: 0, PBB 1 0, PBB 2 0, Ogół 0,

20 Kapitał w rolnictwie w latach Typy państw Kapitał ogółem $ / ha $ / ha w tym maszyny kapitał ogółem = 100 PAA: PAA-E PAA-P PAB PBA PBB: PBB PBB Ogół

21 Wybrane aspekty jakości życia w latach Typy państw Produkt krajowy brutto w cenach bieżących (USD / os.) Długość życia kobiet (lata) Human development index (HDI) Gini index PAA: ,6 36 PAA-E ,8 32 PAA-P ,6 36 PAB ,6 38 PBA ,6 51 PBB: ,7 41 PBB ,6 41 PBB ,9 40 Ogół ,6 38

22 Produkcja energii pochodzenia rolniczego i jej środowiskowe koszty w latach Typy państw Konsumpcja (kcal/os.) Produkcja (kcal/ha UR) Emisja rolniczych gazów cieplarnianych (t CO 2 eq/ha UR) Emisja rolniczych gazów cieplarnianych (t CO 2 eq/os) Kg CO 2 / 1 kcal wyproduko waną PAA: ,2 0,6 0,2 PAA-E ,3 0,9 0,3 PAA-P ,2 0,6 0,2 PAB ,8 0,5 0,2 PBA ,5 1,6 0,6 PBB: ,5 1,2 0,4 PBB ,4 1,1 0,4 PBB ,6 1,4 0,4 Ogół ,0 0,8 0,3

23 Konkluzje W badanym półwieczu dynamika produkcji rolniczej była wyższa niż dynamika ludności. Światowy problem żywnościowy nie wynika więc z niemożności produkcyjnych (nie ma charakteru maltuzjańskiego ) Na intensywność produkcji rolniczej i wielkość jej środowiskowych kosztów w poszczególnych krajach wpływa głównie zespół aspektów o charakterze przyrodniczym i demograficznym. Znaczenie zamożności i dominującego systemu rolniczego jest mniejsze Przydatność terenu dla rolnictwa Gęstość zaludnienia Wielkość produkcji Wielkość emisji Wysoki poziom rozwoju ekonomicznego jest jednak niezbędny dla pełnego zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego Konieczne jest podjęcie działań na rzecz zrównoważonej intensyfikacji rolnictwa, co pomoże poprawić środowiskową efektywność produkcji, lecz nie wyeliminuje dominującego czynnika demograficznego

24 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Podobne dokumenty

Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski

Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski XV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Globalne problemy rolnictwa