I. Polecenia związane z uŝytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu:

Transkrypt

1 I. Polecenia związane z uŝytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu: shutdown -Przeznaczenie: zamykanie systemu -Parametry: shutdown [minuty] [informacja dla zalogowanych uŝytkowników] shutdown - natychmiastowe zamknięcie systemu shutdown now - j/w shutdown 0 (zero) - j/w shutdown 2 - system zamknie się za 2minuty shutdown 2 2minuty do wył. systemu - system zamknie się za 2minuty pokazując komunikat -Opis: to polecenie słuŝy do zamykania systemu, jest moŝliwość ustawienia tej komendy, Ŝeby zamyknęła Linuxa za np. 2 min. powiadamiając zalogowanych uŝytkowników adduser -Przeznaczenie: dodawanie nowego uŝytkownika -Parametry:adduser [nazwa uŝytkownika] adduser jan - dodaje uŝytkownika do komputera o nazwie(imieniu) jan -Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tej komendy, jeśli nie jesteś musisz się najpierw przelogować na root'a -Patrz takŝe: [passwd] [newgrp] newgrp -Przeznaczenie: dodawanie nowej grupylub przełączanie na inną -Parametry:newgrp [nazwa grupy] newgrp programmers - dodaje nową grupę o nazwie programmers -Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tworzenia grupy, jeśli nie masz prawo do zmieniania się międz nimi -Patrz takŝe: [adduser] passwd -Przeznaczenie: zmiana hasła -Parametry: passwd [uŝytkownik] adduser - zmienia hasło loginu na którym jesteś zalogowany adduser thomson - zmienia hasło uŝytkownika thomson, jeśli jesteś zalogowany jako root i nie musisz znać poprzedniego hasła zwykłego uŝytkownika -Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root masz prawo dostępu do tej komendy, jeśli nie jesteś musisz się najpierw przelogować na root'a -Patrz takŝe: [adduser] logout -Przeznaczenie: słuŝy do wylogowania się -Parametry: brak -Opis: po wpisaniu polecenia widzimy napis do zalogowowania się -Patrz takŝe: [adduser] who -Przeznaczenie: sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany -Parametry: who [parametry] who - pokazuje np: root tty01 Dec 13 12:42 who am i - pokazuje nam informacje o naszym loginie -Opis: moŝesz za pomocą tego polecenia sprawdzić kto jest zalogowany lub "kim" jesteś w systemie -Patrz takŝe: [users] [w] [whoami] users -Przeznaczenie: pokazuje kto jest zalogowany -Parametry: brak -Opis: ta komenda jedynie pokazauje po przecinku nazwy uŝytkowników zalogowanych w systemie -Patrz takŝe: [who] [w] [whoami]

2 w -Przeznaczenie: pokazuje kto jest zalogowany -Parametry: brak -Opis: po wpisaniu widzisz napisy : 8:43pm up 13 min, 3 users, load average: 0.07, 0.20, 0.20 USER TTY FROM LOGIN@ IDLE JCPU PCPU WHAT ^^^a co poszczególne rzeczy oznaczają^^^ 8:43pm - bieŝaca godzina (20:43) up 13 min - jak długo pracuje nasz system (13min) 3 users - ilu uŝytkowników pracuje w systemie load average - obciąŝenie systemu przez programy USER - identyfikator uŝytkownika TTY - nazwa terminalu FROM - informacja dodatkowa LOGIN@ - godzina zalogowania IDLE - ile czasu upłynęło od ostatniego naciśnięcia klawisza JCPU - czas zuŝyty przez wszystkie programy na danym terminalu PCPU - oraz przez wszystkie programy w danym momencie WHAT - nazwa aktywnego procesu -Patrz takŝe: [who] [whoami] [whoami] [users] whoami -Przeznaczenie: sprawdzamy nazwą loginu na którym się zalogowaliśmy -Parametry: brak -Opis: jeśli jesteś zalogowany jako root to wyśwetla napis w następnej linijce "root" -Patrz takŝe: [who] [w] [users] mesg -Przeznaczenie: zezwolenie lub nie na przyjmowania komunikatów -Parametry: adduser [Yn] mesg y - moŝesz otrzymywać wiadomości mesg n - nie moŝesz otrzymywać wiadomości -Opis: jest to moŝliwość ustawienia czy do ciebie mają przychodzić komunikaty -Patrz takŝe: [write] [wall] [rwall] [ruser] write -Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów -Parametry: write [uŝyykownik] [wiadomość] write pasternak wiadro - wysłanie wiadomości do uŝytkownika pasternak, u pasternaka pojawi się tekst: Message from silverstar!root on tty1 at 23:33 wiadro po polsku i ludzku: "Wiadomość od root wysłana o godz. 23:33" i teraz wiadomosc "wiadro" -Opis: polecenie daje moŝliwość wysłania komunikaty do wybranej osoby -Patrz takŝe: [mesg] [wall] [rwall] [ruser] wall -Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów -Parametry: wall [plik tekstowy] wall mes.txt - wysłanie do wszystkich uŝytkowników wiadomści z pliku mes.txt -Opis: polecenie daje moŝliwość wysłania wiadomości do wszystkch osób -Patrz takŝe: [mesg] [write] [rwall] [ruser] rwall -Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów -Parametry: wall [plik tekstowy] wall mes.txt - wysłanie do wszystkich sieci wiadomści z pliku mes.txt -Opis: polecenie daje moŝliwość wysłania wiadomości do wszystkch sieci -Patrz takŝe: [mesg] [write] [wall] [ruser]

3 ruser -Przeznaczenie: wysyłanie komunikatów -Parametry: wall [plik tekstowy] wall mes.txt - wysłanie do wszystkich pracujących w systemie uŝytkowników wiadomści z pliku mes.txt -Opis: polecenie daje moŝliwość wysłania wiadomości do wszystkch sieci -Patrz takŝe: [mesg] [write] [wall] [ruser] talk -Przeznaczenie: interaktywna rozmowa -Parametry: talk [login][@sieć] talk parker - wtedy pokaŝe się wiadomość No connect yet - brak polaczenia Waiting for your party to respond - czekanie na odp. Your party is not logged on - brak partnera w sieci Ringing your party again - ponowne wezwanie Connection established - nawiazano polaczenie U odbiorcy pojawi napis Message from Talk_Daemon@kom.net at 23:33 talk: connection requested by root talk: respond with: talk root Czyli jesli adresat po odczytaniu tego napisze talk root, to polaczenie zostanie nawiazane -Opis: mozemy nawiazac interaktywny kontakt nie tylko z osoba z naszego komputera, ale tez innego z sieci -Patrz takŝe: [mesg] [write] [wall] [rwall] [ruser] finger -Przeznaczenie: informacja o uŝytkownikach -Parametry: finger [user] finger - pokarze się nam okienko w rodzaju: LOGIN NAME TTY IDLE WHEN WHERE root root ttyp1 1.01s Jan 20:33 Unknow finger root - pokarze się nam okienko w rodzaju: Login name: root In real life: root Directory: /root Shell: /bin/bash On since Jan 27 20:33:11 on ttyp1 at Unknow No unread mail No Plan. ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ Jak widac dowiadujemy się, jakie są prawdziwe personalia uŝytkownika (In real life), nazwy jego kartoteki prywatnej (Directory), rodzaj shell'a (Shell), kiedy się zalogowal (On since), lub kiedy ostatnio byl w sieci (Last login), czy dostal/czytal ostatnią paczkę poczty -Opis: Są to szczegółowe informacje o uŝytkownikach -Patrz takŝe: [who] su -Przeznaczenie: szybka zmiana loginu -Parametry: su [user] su root - zmieniamy się w uŝytkownika root po podaniu jego hasła -Opis: jesli jestesmy jako root nie trzeba podawać hasła -Patrz takŝe: [logout] chmod -Przeznaczenie: zmieniamy parametry pliku -Parametry: chmod [u(user) g(grupa) o(właściciel) a(wszyscy)][+ -][r(czytanie) w(pisanie) x(uruchamianie)][nazwa pliku] chmod ugo-rw file - odbieramy prawa dostępu do czytania i modyfikowania pliku właścicielowi,grupie oraz uŝytkownikom chmod a-rw - j/w

4 chmod a+r - wszyscy mają prawo do czytania pliku chmod a+rwx - wszyscy mają prawo do czytania,zapisywania i uruchamiania pliku -Parametry: chmod [liczba od 000 do 777][nazwa pliku] pierwsza liczba to uŝytkownik, druga liczba to grupa a trzecia pozoztali 0 lub --- brak praw dostępu 1 lub --x wykonywanie 2 lub -w- czytanie 3 lub -wx zapis 4 lub r-- zapis i wykonywanie 5 lub r-x odczyt 6 lub rw- odczyt i zapis 7 lub rwx odczyt, zapis i wykonywanie chmod 777 file - dajemy pełny dostęp właścicielowi,grupie oraz uŝytkownikom chmod 000 file - zabieramy pełny dostęp właścicielowi,grupie oraz uŝytkownikom chmod a+r - wszyscy mają prawo do czytania pliku chmod a+rwx - wszyscy mają prawo do czytania,zapisywania i uruchamiania pliku -Opis: są to prawodostępu dające lub nie prawa do zapisu, czytania i wykonywania jakie są prawa moŝna zobaczyć wpisując ls -l na początku jest -rwxr--r-- pierwszy znak oznacza plik, katalog..., jeśli zwykły plik to jest minus-, 9 następnych to prawa dostępu 3 pierwsze dla włąściciela 3 następe dla grupy a 3 ostatnie dla wszystkich -Patrz takŝe: [write] [wall] [rwall] [ruser] chown -Przeznaczenie: zmieniamy parametry pliku -Parametry: chmod [user] [plik] chown rex doc6 - rex jest właścicielom pliku doc6 chown rex doc* - rex jest właścicielom wszystkich plików w katalogu zaczynających się na doc np. doc5, doc98 chown rex??? - rex jest właścicielom wszystkich plików mających 3 litery np. doc, abc -Opis: jest to moŝliwość ustawienia właściciela pliku lub plików -Patrz takŝe: [chmod] [chgrp] [newgrp] chgrp -Przeznaczenie: ustawiamy która grupa jest właścicielem pliku pliku -Parametry: chgrp [grupa] [plik] chgrp gracze spis - gracze są właścicielami pliku spis chgrp gracze * - gracze są właścicielami wszystkich plików -Opis: jest to moŝliwość ustawienia czy d ciebie mają przychodzić komunikaty -Patrz takŝe: [write] [wall] [rwall] [ruser]

5 II. Polecenia związane z plikami i katalogami: -Polecenia związane z katalogami: --ls -- -Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu -- -Parametry: ls [parametr] [katalog] -- ls - zostaną wyświetlone pliki i katalogi jeden po drugim -- ls -a - zostaną wyświetlone wszystkie pliki (ukryte) i katalogi -- ls -l - zostaną wyświetlone pliki i katalogi w postaci listy -- -ls -t - zostaną wyświetlone pliki i katalogi według daty, najpierw wyświetlane są pliki nowsze -- ls -r - zostaną wyświetlone pliki i katalogi według daty, najpierw wyświetlane są pliki starsze -- -Opis: jest moŝliwość łączenia parametrów w postaci ls -al jednak źle będą rozpoznawane ls -a -l -- -Patrz takŝe: [dir] -- --dir -- -Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu -- -Parametry: -brak- -- -Opis: to samo po napisaniu ls (bez parametrów) -- -Patrz takŝe: [ls] -- --pwd -- -Przeznaczenie: sprawdzanie w którym jesteśmy katalogu -- -Parametry: -brak- -- -Opis: po wpisaniu komendy pokazuje się odpowiedź -- --cd -- -Przeznaczenie: zmiana katalogu -- -Parametry: ls [parametr lub katalog] -- cd.. - cofamy się o 1 katakog na dół -- cd../.. - cofamy się o 2 katakogi na dół -- cd gry - otwieramy katalog gry -- -cd gry/tetris - otwieramy katalog tetris w katalogu gry -- cd../programy - otwieramy katalog programy w katlogu niŝej -- cd /programy - otwieramy katalog programy na samym "dole" -- cd - otwieramy własny katalog -- -Opis: jest to moŝliwość zmieniania aktualnego katalogu -- --rmdir -- -Przeznaczenie: usuwanie katalogu -- -Parametry: rmdir [katalog(i)] -- rmdir kat1 - usuniencie katalogu kat1 -- rmdir kat1 kat2 - usuniencie katalogu kat1 i kat2 -- rmdir kat1/kat10 - usuniencie katalogu kat10 w katalogu kat1 -- -Opis: jest moŝliwość usunięcia katalogu, UWAGA katalog musi być pusty -- -Patrz takŝe: [mkdir] -- --mkdir -- -Przeznaczenie: sprawdzanie zawartości katalogu -- -Parametry: mkdir [katalog] -- mkdir kat8 - zostanie utworzony katalog kat8 -- mkdir kat1 gry - zostanie utworzony katalog kat8 i gry -- mkdir gry/nethach - zostanie utworzony katalog gry a wnim utworzony katalog nethack -- -Opis: jest moŝliwość utworzenia katalogu --

6 -Polecenia związane z plikami: --cat -- -Przeznaczenie: edytowanie tekstu -- -Parametry: cat [parametr] [katalog] -- cat >nowy.w - wpisany tekst jest zapisany do pliku nowy.w -- cat nowy.w > dwa - plik nowy.w kopiujemy do pliku dwa -- -cat dwa nowy.w >tr3 - plik nowy.w i dwa (złączony jeden po drugim) kopiujemy do tr3 -- cat tr3 > one > two > tree - plik tr3 kopiujemy do one, one do two, two do tree -- -Opis: UWAGA przy plikach binarnych grozi ta metoda zawieszeniem terminala lub systemu -- --rm -- -Przeznaczenie: usuwanie pliku -- -Parametry: rmdir [plik(i)] -- rmdir plk1 - usuniencie pliku kat1 -- rmdir plk1 plk2 - usuniencie pliku kat1 i kat2 -- -Opis: jest moŝliwość usunięcia pliku -- -Patrz takŝe: [rmdir] -- -Polecenia związane z kopiowaniem i przenoszeniem, plików i katalogów : --mv -- -Przeznaczenie: przenoszenie plików -- -Parametry: mv [plik] [cel] -- mv qfile /tmp - przenosimy plik qfile do katalogu /tmp -- mv f* kat - przenosimy wszystkie pliki zaczynające się litere f do katalogu kat -- -Opis: za pomocą tej komendy moŝemy takŝe zmienić nazwę -- --cp -- -Przeznaczenie: kopiujemy plik -- -Parametry: cp [plik/katalog] [cel] -- cp plk1 plik198 - kopiujemy zawartość plk1 do plik cp plk1 c - kopiujemy zawartość pliku plk1 do c -- -Opis: jest moŝliwość kopiowania plików i katalogów -- -Patrz takŝe: [mv] [mvdir] -- --mvdir -- -Przeznaczenie: przenoszenie katalogu -- -Parametry: mvdir [katalog] [cel] -- mvdir homm3 gry - przenosimy katalog homm3 do gry -- mvdir kosz /tmp - przenosimy katalog kosz do /tmp -- -Opis: to polecenie działa podobnie jak mv -- -Patrz takŝe: [mv] --

7 III. Polecenia związane z procesami: ps -Przeznaczenie: sprawdzanie komunikatów -Parametry: ps [parametry] ps - zotanie wyświetlone PID TTY STAT TIME COMMAND S 0:02 /bin/login -- root S 0:00 (mingetty) S 0:00 (mingetty) S 0:00 (mingetty) S 0:01 (bash) R 0:00 ps ps -aux - zotanie wyświetlone USER PID %CPU %MEM SIZE RSS TTY STAT START TIME COMMAND bin ? S 20:32 0:00 (portmap) news ? S 20:33 0:00 /sbin/innd -p5 -r news ? S 20:33 0:00 (overchan) jasio S 20:33 0:01 /bin/login -- jasio jasio S 20:38 0:01 -bash asia S 20:39 0:01 /bin/login -- asia asia S 20:39 0:00 -bash root ? S 20:30 0:04 init [...] root R 20:53 0:00 ps -aux ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ USER - uzytkownik procesu PID - numer identyfikacyjny procesu TTY - procesy zwiazane z naszym terminalem STAT - status procesu R - proces dzialajacy (ang. running) T - proces zatrzymany (ang. stopped) P - proces w stanie spoczynku (ang. page wait) D - proces w stanie spoczynku (ang. disk wait) S - proces w stanie spoczynku (ang. sleeping) I - proces w stanie spoczynku (ang. idle) Z - proces duch (ang. zombie), zakonczyl sie ale nie rozliczyl sie jeszcze z procesami nadrzednymi! TIME - jak dlugo dziala proces COMMAND - nazwa programu, ktorej odpowiada proces %CPU - ilosc zaangazowania procesora w procesie %MEM - jaka czesc pamieci operacyjnej -Opis: jeśli chcesz zobaczyć kot jakie procesy wykonuje jest to polecenie dla ciebie -Patrz takŝe: [kill] kill -Przeznaczenie: zabijanie procesów -Parametry:kill [parametr] [PID] kill zabija proces z numerem 200 (PID) kill jeśli jest oporny i nieche się wyączyć jest to prawie pewny sposób kill zabija wszystkie procesy procesy kill !!!samobójstwo!!! -Opis: wyłączanie procesów -Patrz takŝe: [ps]

8 IV. Polecenia związane z pomocą: help -Przeznaczenie: wyświetla nam wszystkie polecenia w Linuxie -Parametry: -brak- -Opis: wyświetlenie komunikatów dostępnych w systemie -Patrz takŝe: [man] man -Przeznaczenie: pokazuje nam pomoc do programu -Parametry: man [program] man mount - wyświetla pomoc do polecenia mount -Opis: pomoc do konkretnych programów -Patrz takŝe: [man] V. Polecenia związane z kompresją i archiwilizacją: gzip -Przeznaczenie: kompresuje nam archiwum *.qz -Parametry: gunzip [parametry] [*.gz] gzip arx - tworzy nam zkompresowany plikp arx.gz gzip -d arx.gz - odkompresuje nam archiwum arx.gz -Opis: MoŜna tylko kompresować jeden plik, w przypadku większej ilości trzeba uŝyć TAR'a -Patrz takŝe: [tar] tar -Przeznaczenie: achiwizuje nam archiwum *.qz -Parametry: tar [parametry] [*.tar] tar -cvf plik* - archwzuje nam wszystkie pliki do sk.tar tar -xvf - rozarchwzuje nam wszystkie sk.tar -Opis: TAR nie kompresuje nam plików, Ŝeby były z kompresowane trzeba uŝyć GZIP'a -Patrz takŝe: [man]

9 Wszystkie standartowe polecenia systemu Linux: /proc - Pseudo system plików z informacjami o procesach setfpucw - Zmiana słowa kontrolnego koprocesora w architekturze i386 _exit - Zakończ bieŝący proces abort - Nienormalne zakończenie programu abs - Oblicza bezwzględna zmiennej integer ac - Wypisuje statystyki odnośnie czasu połączenia uŝytkowników accept - Przyjmuj połączenie na gnieździe access - Sprawdź prawa uŝytkownika do pliku acct - Switch process accounting on or off acheflush - WypróŜnij zawartość cache z instrukcjami i/lub z danymi acos - Funkcja arcus cosinus acosh - Odwrotność hiperbolicznej funkcji cosinus adjtimex - Dopasuj zegar kernela alarm - Ustaw zegar na dostarczenie sygnału alarm aliases - Plik z aliasami dla sendmaila alloca - Alokacja pamięci apropos - Przeszukaj bazę danych whatis pod kątem łańcuchów ar - Utwórz, modyfikuj i ekstraktuj z archiwów arch - Wydrukuj architekturę maszyny ascii - Zestaw zbioru znaków ASCII w postaci ósemkowej, dziesiętnej, lub ascii-xfr - Podeślij/pobierz pliki przy uŝyciu protokołu ASCII asctime, ctime, gmtime, localtime, mktime - Konwersja binarnej daty i czasu asin - Funkcja arcus sinus asinh - Odwrotność hiperbolicznej funkcji sinus assert - Przerwanie pracy programu jeśli wyraŝenie jest fałszywe atan - Funkcja arcus tangens atan2 - Funkcja arcus tangens dwóch zmiennych atanh - Odwrotność hiperbolicznej funkcji tangens atexit - Rejestracja funkcji wywoływanej po normalnym zakończeniu programu atof - Konwersja zmiennej napisowej na double atoi - Konwersja zmiennej napisowej na integer atol - Konwersja zmiennej strong na long integer autoexecd - Demon dla blondynek badblocks - Szukaj na urządzeniu uszkodzonych bloków basename - Oddziela katalog i przyrostek od nazw plików. bc - Język kalkulatora dowolnej precyzji bcmp - Porównanie łańcuchów bajtów bcopy - Kopiowanie łańcucha bajtów bdflush - Uruchom, oczyść, lub dostrój daemona bdflush (buffer-dirty-flush) biff - "Zostań poinformowany, jeśli przyjdzie poczta i od kogo ona jest" bind - PrzywiąŜ nazwę do gniazda bison - Generator parserów w wersji GNU (zastępuje program yacc) bootparam - Wprowadzenie do parametrów bootujących kernela Linuxa. brk, sbrk - Zmień wielkość segmentu danych bsearch - Binarne przeszukiwanie posortowanej tablicy bzero - Wpisywanie zer do łańcucha bajtów captoinfo - Konwersja opisu terminali w formacie termcap do formatu terminfo cat - Połącz pliki i wypisz na standardowe wyjcie catgets - Pobranie komunikatu z katalogu komunikatów catopen, catclose - Otwarcie/zamknięcie katalogu komunikatów cbrt - Pierwiastek sześcienny ceil - Najmniejsza wartość całkowita nie mniejsza niŝ x chat - Zautomatyzowany skrypt dialogu z modemem chattr - Zmień atrybuty plików na systemie plików ext2fs chdir, fchdir - Zmień katalog roboczy checkalias - Sprawdź czy alias nie jest juŝ zdefiniowany. chfn - Zmień swoją informację fingerową

10 chgrp - Zmień grupę właścicieli plików chkdupexe - Znajdź dublujące się pliki wykonywalne chmod, fchmod - Zmień prawa pliku chown, fchown - Zmień właściciela pliku chroot - Zmień główny katalog chsh - Zmień powłokę loginową cjpeg - Konwersja plików graficznych do formatu JPEG cksum - Oblicz sumę kontrolną i policz bajty w pliku clear - Wyczyść ekran terminala clock - Wyznaczanie czasu procesora clone - Utwórz proces potomny close - Zamknij deskryptor pliku closedir - Zamknięcie strumienia katalogu colrm - Usuń z pliku kolumny comm - Porównaj dwa posortowane pliki linia po linii compress uncompress - Skompresuj dane (wersja 4.1) configure - Przygotuj kod źródłowy do kompilacji confstr - Pobranie zmiennych łańcuchowych zaleŝnych od konfiguracji connect - Zainicjuj połączenie poprzez gniazdo console - Terminal na konsoli i konsole wirtualne console_codes - Kody konsolowe Linuxa, oraz sekwencje eskejpowe copysign - Kopiowanie znaku liczby cos - Funkcja cosinus cosh - Hiperboliczna funkcja cosinus cp - Kopiuj pliki i katalogi create_module - Utwórz wpis ładowalnego modułu cron - Daemon do wywoływania odłoŝonych komend crontab - Zarządzanie plikami crontab naleŝącymi do uŝytkowników (V3) crypt - Szyfrowanie danych i haseł csplit - Podziel plik na części według linii kontekstowych ctermid - Pobranie nazwy terminalu kontrolującego ctrlaltdel - Ustaw działanie kombinacji Ctrl-Alt-Del cut - Usuń sekcje z kaŝdej linii plików date - Wydrukuj, lub ustaw datę systemową i czas dc - Kalkulator dowolnej precyzji dd - Skonwertuj plik podczas jego kopiowania delete_module - Skasuj wpis ładowalnego modułu. depmod, modprobe - Programy do "automatycznej" obsługi modułów df - Podsumuj ilość wolnego miejsca na dysku dialog - Wyświetlaj dialogi ze skryptów powłoki diff - Szukanie róŝnic pomiędzy dwoma plikami difftime - Obliczanie róŝnicy czasu dircolors - Konfiguracja kolorów dla `ls' dirname - Usuń niekatalogowy przyrostek nazwy pliku div - Obliczanie ilorazu oraz reszty dzielenia liczb całkowitych djpeg - Dekompresja pliku JPEG do pliku obrazkowego dos, xdos, dosexec, dosdebug - Uruchamianie MS-DOS-u i programów dpkg - MenedŜer pakietów dla systemu Debian GNU/Linux dpkg-deb - Narzędzie obsługi plików archiwum Debiana (.deb) dpkg-split - Narzędzie dzielenia/łączenia pakietów Debiana drand48, erand48, lrand48, nrand48, mrand48, jrand48, srand48, seed48, drem - Reszta z dzielenia zmiennoprzecinkowego dselect - Narzędzie do zarządzania pakietami Debiana du - Podsumuj zuŝycie miejsca na dysku dumpe2fs - Wyrzuć dane o systemie plików dumpkeys - Wyrzuć tabele translacji klawiatury dup, dup2 - Duplikuj deskryptor pliku e2fsck - Sprawdź system plików ext2fs (second extended filesystem) echo - Wyświetl linijkę tekstu ecvt, fcvt - Konwersja liczby zmiennoprzecinkowej na łańcuch

11 ed, red - Edytor tekstu edquota - Edytuj quoty uŝytkowników eject - Wysuń wyciągalny nonik env - Uruchom program w zmienionym środowisku environ - Środowisko uŝytkownika erf, erfc - Funkcja błędu i uzupełniająca funkcja błędu errno - Numer ostatniego błędu execl, execlp, execle, execv, execvp - Wykonanie pliku execve - Uruchom program exit - Normalne zakończenie programu exp, log, log10, pow - Funkcja wykładnicza, logarytm oraz potęga expand - Skonwertuj znaki tabulacji na spacje expm1, log1p - Funkcja wykładnicza minus 1, logarytm z 1 plus argument exports - Systemy plików eksportowane w systemie NFS expr - Wykonaj wyraŝenia fabs - Wartość bezwzględna liczby zmiennoprzecinkowej faillog - Plik logujący nieudane zalogowania false - Nic nie rób, bez powodzenia fclose - Zamknięcie strumienia fcntl - Manipuluj deskryptorem pliku fd - Urządzenie stacji dyskietek fdatasync - Zsynchronizuj rdzeniowe zawartości plików z zawartością dysku. fdformat - Niskopoziomowe formatowanie dyskietki fdisk - Obsługa tablicy partycji dla Linuxa feof, ferror, fileno, clearerr - Sprawdzenie i zmiana stanu strumienia fflush - WypróŜnienie buforów strumienia ffs - Pozycja pierwszego ustawionego bitu w słowie fgetgrent - Pobranie wpisu z pliku grupy fgetpwent - Pobranie wpisu z pliku haseł file - Określ typ pliku filesystems - Typy systemów plików Linuxa: minix, ext, ext2, xia, msdos, finger - Program do sprawdzania informacji o uŝytkowniku flock - Załącz, lub usuń doradczy lock z otwartego pliku. floor - Największa wartość całkowita nie większa niŝ x fmod - Reszta z dzielenia zmiennoprzecinkowego fmt - Prosty optymalny formater tekstu fnmatch - Porównanie nazwy pliku lub ścieŝki fold - Zawiń kaŝdą linię wejścia aby pasowała do określonej szerokości fopen, fdopen, freopen -Funkcje otwarcia strumienia fork, vfork - Utwórz proces potomny formail - Program do zmiany formatu listów ( ) fpathconf, pathconf - Pobranie konfiguracji dla plików fread, fwrite - Binarny odczyt/zapis strumienia free - Wyświetla informację o pamięci wolnej i wykorzystywanej w systemie frexp - Konwersja liczby zmiennopozycyjnej na część ułamkową i całkowitą frm,nfrm - Podaje pola from i subject wybranych wiadomości w skrzynce fstab - Statyczna informacja o systemach plików fsync - Synchronizuj wewnątrzrdzeniową zawartość pliku z zawartością dysku full - Urządzenie zawsze pełne fuser - Podaj procesy, korzystające z plików g77 - Kompilator Fortranu GNU (v0.5.24) gawk - Język wyszukiwania i przetwarzania wzorców. gdb - Debugger GNU get_kernel_syms - Pobierz wyeksportowane symbole kernela i modułów getdents - Pobierz wpisy katalogu getdomainname, setdomainname - Pobierz/ustaw nazwę domeny getdtablesize - Pobierz rozmiar tabeli deskryptorów getfilename - Zapytaj uŝytkownika o nazwę pliku w określonym formacie getgid, getegid - Pobierz identyfikator grupy getgroups, setgroups - Pobierz/ustaw listę grup dostępu

12 gethostid, sethostid - get or set the unique identifier of the current host gethostname, sethostname - Pobierz/ustaw nazwę hosta getitimer, setitimer - Pobierz lub ustaw wartość wewnętrznego timera getlist - Pobierz listę z serwera NNTP getopt - Analizuj opcje linii komend getpagesize - Pobierz rozmiar strony systemowej getpeername - Pobierz nazwę podłączonego peera getpid, getppid - Pobierz identyfikator procesu getpriority, setpriority - Pobierz/ustaw priorytet przydzielania programu getpw - Zrekonstruuj wpis z pliku passwd. getpwent, setpwent, endpwent - Pobierz wpis z pliku z hasłem getpwnam, getpwuid - Pobierz wpis z pliku z hasłem getresuid, getresgid - Pobierz rzeczywisty, efektywny i zachowany ID getrlimit, getrusage, setrlimit - Pobierz/ustaw limity zasobów i zuŝycie getsid - Pobierz ID sesji getsockname - Pobierz nazwę gniazda glob, globfree - Znajdź ścieŝki, odpowiadające wzorcowi, zwolnij pamięć z glob() GNU as - Przenośny asembler GNU gpm - Narzędzie do kopiowania i wklejania oraz serwer myszy groff - Frontend systemu formatowania dokumentów groff groff_me - Makra troff dla formatowania dokumentów group - Plik grup uŝytkowników groupadd - Utwórz nową grupę groupdel - Usuń grupę groupmod - Zmień dane grupy groups - Drukuj grupy, w których jest uŝytkownik gs - Aladdin Ghostscript wersja interpreter/przeglądarka gzexe - Kompresuj pliki wykonywalne gzip, gunzip, zcat - Skompresuj i zdekompresuj pliki halt, reboot - Zastopuj system hd - Urządzenia twardych dysków MFM/IDE hdparm - Pobierz/ustaw parametry dysku twardego head - Wypisz pierwszą część plików hexdump - Zrzut ascii, dziesiętny, szesnastkowy, ósemkowy hier - Opis systemowej hierarchii plików host - Wyszukuje nazw hostów uŝywając serwerów domen htonl, htons, ntohl, ntohs - Konwersja wartości pomiędzy lokalnym a httpd - Serwer http Apache id - Drukuj rzeczywiste i efektywne UID oraz GID idle - Powoduje idlowanie (bezczynność) procesu 0 ifconfig - Konfiguruj interfejs sieciowy index, rindex - Zlokalizuj znak w ciągu inetd.dq super-serwer info - System hipertekstu GNU init, telinit - sterowanie procesu inicjującego inittab - format pliku inittab uŝywanego przez proces init kompatybilny z sysv. insmod - instaluje ładowalny moduł jądra install - kopiuj pliki i ustaw ich atrybuty intro - Wprowadzenie do formatów plików intro - wprowadzenie do funkcji bibliotecznych intro - wprowadzenie do poleceń uŝytkownika intro - Wprowadzenie do sekcji róŝne intro - wprowadzenie do wywołań systemowych intro - wstęp do plików specjalnych ioctl - kontroluj urządzenia ioperm - ustaw prawa wejścia/wyjścia portu iopl - zmień poziom uprawnień I/O ip - Implementacja protokołu IPv4 dla systemu Linux ipc - mechanizmy komunikacji między procesami w Systemie V ipc - Wywołania systemowe IPC z Systemu V

13 ipchains - administracja zaporą ogniową IP (IP firewall) ipchains-restore - przywróć łańcuchy zapory ogniowej IP wczytane ze stdin ipchains-save - wypisz łańcuchy ścianki ogniowej IP na stdout ipcs - udostępnij informacje o urządzeniach ipc ipcs - udostępnij informacje o urządzeniach ipc ipfw - zapora ogniowa (firewall) IP i zliczanie ruchu isalnum, isalpha, isascii, isblank, iscntrl, isdigit, isgraph, islower, iso_8859_1 - zestaw znaków ISO zakodowany ósemkowo, dziesiętnie issue - plik identyfikujący system, wyświetlany przed zalogowaniem issue.net - plik identyfikacji dla sesji telnetowych joe - "własny edytor Joe'go" (Joe's Own Editor) join - połącz linie dwóch plików według wspólnych pól kbd_mode - zgłoś, lub ustaw tryb klawiatury kbdrate - zresetuj częstość samopowtarzania i opóźnienia klawiatury kerneld - wykonuje działanie jądra w przestrzeni uŝytkownika (jak np. ładowanie modułów na Ŝyczenie) keytables - opisy tabeli klawiaturowych dla loadkeys i dumpkeys kill - wyślij sygnał do procesu kill - zakończ proces killall - zakończ procesy określone nazwą killall5 -- wyślij sygnał wszystkim procesom. killpg - wyślij sygnał do grupy procesów konsolowe ioctl'e - funkcje ioctl konsoli i konsoli wirtualnych koules.svga - Gra akcji dla Linuxa ksh - Publiczna implementacja powłoki Korn-a latex - strukturalne formatowanie i składanie tekstu ld.so - dynamiczny konsolidator/ładowacz a.out ldconfig - określ powiązania konsolidacyjne czasu uruchamiania ldd - drukuj zaleŝności od bibliotek dzielonych less - przeciwieństwo more licq - klient ICQ dla X11 lilo - instalacja boot loadera lilo.conf - plik konfiguracyjny lilo link - tworzy dla pliku nową nazwę ln - utwórz dowiązania między plikami loadkeys - ładuj tablice translacji klawiatury locale - opis obsługi wielu języków locale - opisuje pliki definicji locale login - zalogowanie się w systemie logname - wydrukuj nazwę loginową uŝytkownika longjmp - nielokalny skok do zachowanego kontekstu stosu look - wyświetl linie, zaczynające się od podanego napisu lp - urządzenia drukarek wierszowych ls, dir, vdir - listuj pliki i katalogi lsattr - listuj atrybuty plików z systemu plików ext2fs. lseek - repozycjonuj offset w pliku lsmod - wyświetla załadowane moduły lynx - przeglądarka WWW mail - wysyłanie i odbieranie poczty mailaddr - opis adresowania poczty mailq - drukuj kolejkę poczty makemap - utwórz bazy map dla sendmaila man - formatuj i wyświetlaj dostępne strony podręcznika man man - makra do formatowania stron man man.config - dane konfiguracyjne systemu podręcznika man mattrib - zmień atrybuty plików MSDOS mbadblocks - testuje dyskietki, oznacza błędne bloki w FAT mcat - zrzuć obraz dyskietki mcd - zmień katalog MSDOS mcedit - terminalowy edytor tekstowy dla systemów Unixowych mcopy - kopiuj pliki pomiędzy DOSem a Unixem

14 md5sum - oblicz i sprawdź skrót [pliku] w formacie MD5 mdel - skasuj plik MSDOS mdeltree - usuwanie katalogu MSDOS mdir - wyświetl katalog DOSu mdu - wyświetla ilość miejsca zajmowanego przez katalog DOS mem, kmem, port - pamięć systemowa, pamięć jądra i porty systemowe mesg - kontroluj dostęp zapisu do terminala metamail - infrastruktura dla oprogramowania pocztowego bazującego na mailcap mformat - dodaje system plików DOS do niskopoziomowo sformatowanej dyskietki minfo - pokaŝ informację o systemie plików MS-DOS mkdir - utwórz katalogi mke2fs - utwórz linuxowy system plików second extended mkfifo - utwórz FIFO (potoki nazwane) mkmanifest - tworzy skrypt powłoki do odtworzenia nazw plików Unixa mknod - utwórz specjalne pliki mkswap - skonfiguruj obszar swap dla Linuxa mmap, munmap - mapuj pliki lub urządzenia na pamięć mmd - utwórz podkatalog MSDOS mmount - zamontuj (dołącz) dysk MSDOS mmove - przesuń lub zmień nazwę pliku/katalogu MSDOS more - filtrowa przeglądarka plików dla CRT motd - komunikat dnia mount - montuj system plików mouse - interfejs myszy szeregowej mpartition - partycjonowanie dysku twardego MSDOS mrd - usuń katalog MSDOS mren - zmień nazwę istniejącego pliku MSDOS msgget - daj identyfikator kolejki komunikatów mshowfat - pokazuje FAT dla danych plików mtools - narzędzia dostępu do dysków DOS w Uniksie mtools.conf - pliki konfiguracyjne mtools mtoolstest - sprawdza i wyświetla konfigurację mtools mtype - wyświetla zawartość pliku MSDOS mutt - agent pocztowy uŝytkownika (MUA) mv - przemianuj nazwy plików mzip - zmienia zabezpieczenie, wysuwa dysk napędu Zip/Jaz nanosleep - zatrzymaj wykonywanie na podany czas ncurses - pakiet obsługi CRT i jego optymalizacji netstat - Wyświetl połączenia sieciowe, tablice routingu, statystyki nice - uruchom program ze zmodyfikowanym priorytetem nl - ponumeruj linie plików nohup - uruchom polecenie niewraŝliwe na zawieszenia wykonywania, z wyjściem nologin - zabrania zalogowania uŝytkownikowi innemu niŝ root none - nieudokumentowane funkcje biblioteczne nroff - emulacja komend nroff przy uŝyciu groffa null, zero - czarna dziura od - zrzuć pliki w formacie ósemkowym i innych open, creat - otwórz, lub utwórz plik lub urządzenie outb, outw, outl, outsb, outsw, outsl - wyjcie portowe passwd - plik passwd definiujący uŝytkowników systemu paste - zlep linie plików patch - dołącz plik róŝnicowy do oryginału pathchk - sprawdź czy nazwy plików są prawidłowe lub przenośne pause - czekaj na sygnał pgp - system szyfrowania Pretty Good Privacy pidof - znajdź pid działającego programu. pine - program do czytania grup dyskusyjnych i poczty elektronicznej pipe - utwórz potok popen, pclose - I/O procesu pppd - Demon protokołu Point to Point

15 pppstats - drukuj statystyki PPP pr - skonwertuj pliki tekstowe do drukowania printenv - drukuj całość, lub część rodowiska printf - formatuj i drukuj dane procmail - autonomiczny procesor poczty procmailex - przykłady plików rc procmaila procmailrc - plik rc procmaila protocols - plik definiujący protokoły ps - zgło status procesu putc, putchar, puts, fputc, fputs - wyświetlanie znaków i napisów pwd - wydrukuj nazwę obecnego katalogu roboczego qsort - sortuje tablicę raise - wylij sygnał do bieŝącego procesu ram - urządzenie dysku RAM random, urandom - urządzenia źródłowe liczb losowych jądra ranlib - generuj indeks dla archiwum. re_comp, re_exec - funkcje regex w wersji BSD read - odczyt z deskryptora pliku readdir - odczytaj wpis katalogowy readlink - odczytaj wartość dowiązania symbolicznego renice - popraw priorytet działającego procesu rm - usuń pliki rmdir - usuń puste katalogi rmmod - usuń załadowany moduł rpm - MenedŜer pakietów Red Hat rquota - implementuj kwoty na odległych maszynach sched_get_priority_max, sched_get_priority_min - pobierz statyczny zakres priorytetu sched_rr_get_interval - pobierz interwał SCHED_RR dla danego procesu sched_setparam, sched_getparam - ustaw i pobierz parametry przydzielania sched_setscheduler, sched_getscheduler - sched_yield - ustąp procesorowi script - tworzy maszynopis sesji sd - sterownik dysków twardych SCSI securetty - plik zawierający listę bezpiecznych terminali (ttyx) z których sed - edytor strumieniowy select, FD_CLR, FD_ISSET, FD_SET, FD_ZERO - synchroniczne dzielenie I/O sendmail - agent transportu poczty elektronicznej services - lista usług sieci Internet setfont - ładuj font konsolowy ekranu dla EGA/VGA setjmp - zachowaj kontekst stosu dla nielokalnego goto setserial - pobierz/ustaw informacje o porcie szeregowym shadow - zakodowany plik z hasłami shells - cieŝki do dostępnych powłok loginowych sigaction, sigprocmask, sigpending, sigsuspend - POSIX-owe funkcje obsługi sygnałów. sigblock, siggetmask, sigsetmask, sigmask - operacje na masce sygnałów signal - lista dostępnych sygnałów signal - obsługa ANSI C sygnałów sleep - pauzuj przez podany czas soelim - interpretuje Ŝądania.so w wejściu groff sort - posortuj linie plików tekstowych split - rozdziel plik na kawałki st - tama magnetyczna SCSI stat - drukuj zawartość iwęzła stat, fstat, lstat - pobierz status pliku stdarg - listy zmiennych argumentów strace - śledź wywołania systemowe i sygnały strcasecmp, strcat, strchr, strcmp, strcoll, strcpy, strcspn, strchr, strrchr - zlokalizuj znak w ciągu strfry - stochastyzuj ciąg strings - drukuj łańcuchy drukowalnych znaków z plików

16 strip - Usuń symbole z plików obiektowych strlen - oblicz długość napisu strsignal - zwróć ciąg opisujący sygnał strspn, strcspn - wyszukaj w ciągu znaki z zestawu strstr - zlokalizuj podciąg strtok - wydziel znamię z ciągu stty - zmień i wydrukuj ustawienia linii terminala su - uruchom powłokę z podmienieniem ID uŝytkownika/grupy. suffixes - lista rozszerzeń plików sum - sprawdź sumę kontrolną i policz bloki w pliku swapon, swapoff - włącz/wyłącz urządzenia i pliki swapu symlink - utwórz nową nazwę dla pliku sync - przekaŝ cache buforowe na dysk sysctl - czytaj/zapisuj parametry systemu sysfs - pobierz informację o rodzaju systemu plików sysinfo - zwraca informacje statystyczne systemu tac - połącz i wypisz pliki odwrócone tail - wypisz końcową część pliku talk - wymiana pisanej na bieŝąco informacji z innym uŝytkownikiem tar - Wersja GNU Programu archiwizującego tar Tcl - Podsumowanie składni języka Tcl tcpd - urządzenie kontroli dostępu do usług internetowych tee - czyta ze standardowego wejścia i przesyła kopię na standardowe term - zasady nazywania typów terminali test - sprawdzanie typów plików i porównywanie wartości time - pobierz czas w sekundach touch - zmiana czasu pliku tr - przetłumacz lub usuń znaki traceroute - drukuj trasę, którą przebiegają pakiety do hosta sieciowego trek - trekkerska gra true - nic nie rób, z powodzeniem tty - bieŝący terminal kontrolujący tty - wydrukuj nazwę pliku terminala podłączonego do standardowego wejścia ttys - linie szeregowe terminali ttytype - nazwy terminali i lista urządzeń tune2fs - dostrój dostrajalne parametry systemu plików ext2 tunelp - ustaw róŝne parametry urządzenia lp ul - dokonaj podkreślenia umount - odmontuj systemy plików uname - wydrukuj informację o systemie uncompress - Dekompresuj dane unexpand - zamień znaki spacji na tabulacje Unicode - zunifikowany 16-bitowy super zestaw znaków uniq - usuń powtarzające się linie z posortowanego pliku uptime - Powiedz jak długo system jest włączony. useradd - twórz nowego uŝytkownika lub zmień domyślną informację o nowym userdel - usuń konto uŝytkownika i powiązane pliki usermod - zmiana danych konta uŝytkownika users - drukuj nazwy uŝytkowników obecnie zalogowanych na hocie UTF-8 - kompatybilne z ASCII wielobajtowe kodowanie Unikodowe utmp, wtmp - rekordy logina uucico - Demon transferów plików UUCP uucp - Unix to Unix copy (Kopiowanie z Unixa na Unix) uuencode - format zakodowanego pliku uuencode uux - Zdalne wywołanie komendy poprzez UUCP uuxqt - demon wywołania UUCP vcs, vcsa - pamięć konsoli wirtualnej vm86 - wejdź w tryb wirtualny 8086 wait, waitpid - czekaj na zakończenie procesu wall - wyślij wiadomość do uŝytkowników

17 wc - wypisz iloć bajtów, słów i linii w plikach whatis - przeszukaj bazę danych whatis pod kątem całych słów which - pokaŝ pełną ścieŝkę komendy who - pokaŝ, kto jest zalogowany whoami - wydrukuj efektywny id uŝytkownika write - wyślij komunikat do innego uŝytkownika write - zapisz do deskryptora pliku xargs - wykonaj polecenie z argumentami pobranymi ze standardowego wejścia xbmtopbm - utwórz przenośną bitmapę (.pbm) z bitmapy typu X10 lub X11 xcopy - rekurencyjne kopiowanie katalogów MSDOS ximtoppm - utwórz przenośną pixmapę (.ppm) z pliku Xim xpmtoppm - utwórz przenośną pixmapę (.ppm) z pixmapy X11 xvminitoppm - utwórz przenośną pixmapę (.ppm) z miniatury (thumbnail) XV xvpictoppm - utwórz przenośną pixmapę (.ppm) z miniatury (thumbnail) XV xwdtopnm - utwórz przenośną mapę (.p?m) z pliku.xwd w wersji X10 lub X11 ybmtopbm - utwórz przenośną bitmapę (pbm) z pliku typu "face" yes - wypisuj bez końca dowolny ciąg znaków ypcat - drukuje wartości wszystkich klawiszy z bazy danych NIS yuvsplittoppm - przekształć pliki typu Y, U i V do postaci przenośnej pixmapy yuvtoppm - konwersja danych Abekas YUV do formatu.ppm zcmp, zdiff - porównaj skompresowane pliki zeisstopnm - dokonaj konwersji pliku zbieŝnoogniskowego Zeissa do postaci zforce - przywróć rozszerzenie '.gz' plikom skompresowanym przez gzip zgrep - znajdź wyraŝenie regularne równieŝ w skompresowanych plikach zipgrep - znajdź wyraŝenie regularne w plikach.zip zmore - pełnoekranowe przeglądanie skompresowanych plików tekstowych znew - dokonaj konwersji pliku.z do pliku.gz zsh - Powłoka Z zsoelim - wypełnij Ŝądania.so w wejściu roff