Prawo i Życie. ABC opieki medycznej nad dziećmi i młodzieżą. Poradnik dla każdego. Szczególna opieka. Opieka nad dzieckiem

Transkrypt

1 Prawo i Życie Poradnik dla każdego nr 86 (1956) ABC opieki medycznej nad dziećmi i młodzieżą A Szczególna opieka Ilustracja Tomasz Wawer PRAWO DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH Wszystkie osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia mają prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Kobietom w ciąży i dzieciom przysługują dodatkowe uprawnienia. strona A2 OPIEKA NAD PRZYSZŁĄ MATKĄ Dla zdrowia przyszłego dziecka ważna jest także właściwa opieka nad kobietą w ciąży. Musi ona przebywać pod stałą kontrolą lekarską. strona A3 BADANIA PRENATALNE Lekarz, który nie chce wykonać badań prenatalnych, musi poinformować kobietę, gdzie mogą być one przeprowadzone. Zasłanianie się przez lekarza tzw. klauzulą sumienia jest nieuzasadnione. strona A4 Opieka nad dzieckiem PIERWSZE BADANIA I SZCZEPIENIA Już w pierwszej dobie życia wszystkie dzieci mają profilaktycznie badany słuch i są zaszczepiane przeciwko gruźlicy i żółtaczce. Potem stan zdrowia i rozwoju dziecka jest oceniany w bilansach zdrowotnych. strona A4 LEKARZ PIERWSZEGO KONTAKTU Lekarza pierwszego kontaktu wybierają dla dziecka jego rodzice. Zgodnie z prawem, lekarza tego można zmienić dwa razy w ciągu roku bez konieczności wniesienia opłaty, która wynosi z tego tytułu 80 zł. strona A6 W szpitalu, na rehabilitacji... HOSPITALIZACJA Dziecko do 18 roku życia ma prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, niezależnie od tego, czy rodzice są ubezpieczeni w NFZ czy nie. Dotyczy to zarówno dostępu do lekarza rodzinnego, jak i leczenia w szpitalu. strona A7 REHABILITACJA W określonych sytuacjach dziecko z dysfunkcją narządu ruchu wymagające rehabilitacji może być leczone w domu. Zgodę na to musi wydać lekarz specjalista. strona A8 ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE Rodzice dzieci niepełnosprawnych mogą starać się o całkowite lub częściowe dofinansowanie z NFZ zakupu przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych. strona A9 TURNUSY REHABILITACYJNE Koszt pobytu dzieci na wyjazdowych turnusach rehabilitacyjnych może być częściowo pokryty z zasobów NFZ. Wysokość dofinansowania zależy od dochodów w rodzinie. strona A10 W UZDROWISKU Od maja obowiązują wyższe opłaty za pobyt w uzdrowiskach. Dzieci są jednak z tych opłat zwolnione. Ich rodzice lub opiekunowie ponoszą pełne koszty pobytu. strona A12 Ubezpieczenia dodatkowe POLISA NA LECZENIE Polisa ubezpieczeniowa może dawać pokrycie kosztów leczenia dziecka lub wypłatę określonej kwoty w razie poważnej choroby czy operacji. strona A15 POLISY SZKOLNE Coraz więcej towarzystw zabiega o objęcie uczniów szkolnymi ubezpieczeniami od następstw nieszczęśliwych wypadków. Mogą one obejmować także mniej poważne urazy. strona A16

2 A2 Leczenie w ciąży Czy kobieta w ciąży ma szczególne uprawnienia do leczenia stomatologicznego? Kobiety w ciąży i w okresie połogu mają prawo do dodatkowych świadczeń zdrowotnych lekarza dentysty oraz materiałów stomatologicznych stosowanych przy udzielaniu tych świadczeń, zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane. Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 24 listopada 2004 r. w sprawie wykazu gwarantowanych świadczeń lekarza dentysty i materiałów stomatologicznych oraz rodzaju dokumentu potwierdzającego uprawnienia do tych świadczeń (Dz.U. nr 261, poz. 2601). Poród w innym państwie UE Mój mąż wyjechał do Niemiec i tam na własną rękę stara się o pracę. Ja pracuję w Polsce jako tłumaczka. W NFZ ubezpieczam się dobrowolnie. Ze względu na męża chciałabym urodzić dziecko w Niemczech. Czy jest jakaś szansa, że NFZ sfinansuje mi tam poród? Z dniem 1 czerwca 2004 r. kobieta ubezpieczona w polskim systemie ubezpieczenia zdrowotnego uzyskała prawo do świadczeń zdrowotnych przez cały okres planowanego, czasowego pobytu w innym państwie członkowskim bez względu na zaawansowanie ciąży na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Wszystkie świadczenia zdrowotne związane z ciążą i porodem, do których należą także wszelkiego rodzaju porady i konsultacje ginekologiczne w czasie ciąży oraz zalecone przez lekarza prowadzącego badania laboratoryjne, traktowane są jako świadczenia niezbędne. Oznacza to, że są udzielane zgodnie z ustawodawstwem państwa, w którym kobieta przebywa, a ich koszt ponosi instytucja właściwa, którą w przypadku polskich ubezpieczonych jest odpowiedni oddział wojewódzki NFZ. Określenie zgodnie z ustawodawstwem państwa, w którym kobieta przebywa oznacza, że jeśli w danym kraju ubezpieczona kobieta w ciąży nie płaci za poród, a ponosi jedynie np. jakiś koszt związany z wyżywieniem podczas pobytu w szpitalu, to ubezpieczona w NFZ przebywająca w tym kraju ciężarna Polka skorzysta na podstawie EKUZ z tych samych uprawnień. Koszty poniesione przez osobę ubezpieczoną otrzymującą świadczenie na podstawie EKUZ nie podlegają po powrocie do kraju refundacji. Zasady udzielania świadczeń zdrowotnych związanych z ciążą i porodem kobietom udającym się czasowo do innego państwa członkowskiego uległy zmianie 1 czerwca 2004 r. z dniem wejścia w życie Decyzji Komisji Administracyjnej ds. Zabezpieczenia Społecznego Pracowników Migrujących nr 195 z dnia 23 marca 2004 r. dotyczącej interpretacji artykułu 22 par. 1 pkt a) rozporządzenia nr 1408/71 w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych związanych z ciążą i porodem w sprawie jednolitego stosowania art. 22 (1)(a)(i) rozporządzenia nr 1408/71 w sprawie opieki zdrowotnej w przypadku ciąży i porodu. PRAWO DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH Szczególna opieka nad kobietami w ciąży i dziećmi Wszystkie osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia mają prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Na dodatkowe uprawnienia w dostępie do opieki medycznej mogą liczyć kobiety w ciąży, dzieci oraz osoby starsze. W polskim prawie kilka ustaw, włącznie z konstytucją, mówi o powszechnym dostępie do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Artykuł 68 konstytucji gwarantuje równy dostęp do opieki medycznej dla wszystkich obywateli kraju. Wskazuje również, że szczególną opieką powinny być objęte kobiety w ciąży, dzieci, osoby niepełnosprawne oraz starsze. Ustawą, która precyzuje, kto jest uprawniony do bezpłatnych usług medycznych, jest ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.). Te uprawnienia przysługują wszystkim osobom, które są objęte powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym, opłacającym składkę zdrowotną. Prawie wszyscy należą do tego grona jeżeli składka nie jest potrącana z wynagrodzenia osób, których sytuacja finansowa im na to nie pozwala, wtedy składka jest opłacana z budżetu państwa. W praktyce oznacza to, że prawie wszystkie osoby w kraju mają dostęp do bezpłatnej opieki medycznej. Uprawnienia członków rodzin Prawo do powszechnej opieki zdrowotnej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia, czyli płaconej składki zdrowotnej mają pracownicy, osoby prowadzące działalność gospodarczą, rolnicy, a także bezrobotni zarejestrowani w powiatowych urzędach pracy, bezdomni wychodzący z bezdomności, osoby pobierające świadczenia z pomocy społecznej, niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, renciści, Zgodnie z konstytucją, szczególną opieką powinny być objęte kobiety w ciąży, dzieci, osoby niepełnosprawne i starsze emeryci. Osoby te opłacają składkę zdrowotną bezpośrednio, jak np. osoby prowadzące działalność gospodarczą, bądź pośrednio poprzez płatnika, np. pracodawcę czy ZUS. Również członkowie rodzin tych osób mają dzięki temu zagwarantowany dostęp do świadczeń medycznych. Za członka rodziny uznaje się: dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18. roku życia, a jeżeli kształci się dalej do ukończenia 26. roku życia, natomiast jeżeli ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi bez ograniczenia wieku małżonka wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym. Prawo do świadczeń zdrowotnych przysługuje nie tylko ubezpieczonym w NFZ, ale także: innym osobom posiadającym obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Polski, które spełniają kryterium dochodowe, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej, niezależnie od uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego wszystkim dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobietom w ciąży, w okresie porodu i połogu, cudzoziemcom na podstawie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej oraz na podstawie umów międzynarodowych. Osoby, które nie mają ww. uprawnień, mogą ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie umowy zawartej z NFZ. W takim przypadku same opłacają składkę. Szczególne uprawnienia w dostępie do systemu lecznictwa przysługują kobietom w ciąży oraz dzieciom. Zgodnie z ustawą zdrowotną (art. 197 ust. 2) świadczenia medyczne związane z ciążą, porodem i okresem połogu oraz dzieciom do ukończenia 18 roku życia są udzielane bezpłatnie, niezależnie od tego, czy są one ubezpieczone czy nie. W przypadku takich osób odpowiedzialność za opłacanie kosztów ich leczenia ponosi budżet państwa. Przepisy o prawie do opieki Prawo do opieki zdrowotnej określają różne akty. Oto, co z nich wynika. Zgodnie z konstytucją (art. 68): każdy ma prawo do ochrony zdrowia, obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa, władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku. Zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2007 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm. art. 15, 19, 67): świadczeniobiorcy mają, na zasadach określonych w ustawie, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, których celem jest zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie, pielęgnacja oraz zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie, w stanach nagłych świadczenia opieki zdrowotnej są udzielane świadczeniobiorcy niezwłocznie, w przypadku, gdy świadczenia opieki zdrowotnej w stanie nagłym są udzielane przez świadczeniodawcę, który nie zawarł umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, świadczeniobiorca ma prawo do tych świadczeń w niezbędnym zakresie, KIEDY WYGASA PRAWO DO BEZPŁATNEJ OPIEKI Prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych ustaje po 30 dniach od dnia wygaśnięcia obowiązku opłacania składki zdrowotnej do NFZ. W przypadku uczniów, którzy ukończyli szkołę średnią lub wyższą, prawo do bezpłatnej opieki medycznej wygasa po upływie czterech miesięcy od zakończenia nauki lub wykreślenia z listy uczniów lub studentów. w razie braku możliwości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej określonych w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z przyczyn leżących po stronie świadczeniodawcy lub w związku z wystąpieniem siły wyższej, świadczeniodawca zapewnia w stanach nagłych udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej przez innego świadczeniodawcę, obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się za spełniony po zgłoszeniu osoby podlegającej temu obowiązkowi do funduszu oraz opłaceniu składki w terminie i na zasadach określonych w ustawie, osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po zgłoszeniu do funduszu uzyskuje prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego ma obowiązek zgłosić do funduszu członków rodziny, którzy uzyskują po zgłoszeniu prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej osób wymienionych w dwóch powyższych punktach ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej dla osób, które ukończyły szkołę średnią lub wyższą, wygasa po upływie czterech miesięcy od zakończenia nauki lub skreślenia z listy uczniów lub studentów, osoba podlegająca obowiązkowemu ubezpieczeniu, pomimo wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia ma wraz z członkami rodziny prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w okresie pobierania przez tę osobę zasiłku przyznanego na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub wypadkowym, którego nie zalicza się do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, Ważne! Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się za spełniony po zgłoszeniu osoby podlegającej temu obowiązkowi do Narodowego Funduszu Zdrowia oraz opłaceniu składki w terminie osoba ubiegająca się o przyznanie emerytury lub renty pomimo wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia ma wraz z członkami rodziny prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego w okresie trwania postępowania o przyznanie tych świadczeń. Od poniedziałku w Gazecie Prawnej seria rodzinnych poradników finansowych Sprawdź, jak najkorzystniej lokować oszczędności

3 A3 ZANIM URODZI SIĘ DZIECKO Przyszła matka pod stałą kontrolą Wizyta położnej Dla zdrowia przyszłego dziecka ważna jest także właściwa opieka nad kobietą w ciąży. Musi ona przebywać pod stałą kontrolą lekarską. piekę medyczną nad kobietą w ciąży sprawuje lekarz ginekolog po- O łożnik oraz położna. Do ginekologa nie jest potrzebne skierowanie od lekarza rodzinnego. Pierwszy wywiad Kobieta ciężarna powinna pierwszą wizytę u ginekologa odbyć miedzy szóstym a ósmym tygodniem ciąży, podczas której lekarz przeprowadza wywiad na temat: zdrowia kobiety w przeszłości i aktualnego, występujących w rodzinie chorób, w tym także wad wrodzonych, warunków życia i pracy, sytuacji socjalnej pacjentki z medycznego punku widzenia. Dane uzyskane z wywiadu pozwalają lekarzowi dobrać ewentualne dodatkowe badania, które oprócz standardowych przyszła matka powinna mieć wykonane. Już chociażby dlatego do tej wizyty należy dobrze się przygotować spisać ważne wcześniejsze choroby i leki przyjmowane w ostatnim czasie. Każda pacjentka podczas pierwszej lub drugiej wizyty u lekarza ma zakładaną kartę przebiegu ciąży. Tam też są zapisywane wszystkie informacje związane z wykonywanymi badaniami. Znajdą się tam więc m.in. dane o ciśnieniu krwi, wyniki badań moczu. Podstawowe badania Lekarz opiekujący się kobietą ciężarną wystawi skierowanie na bezpłatne wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych, pod warunkiem że pracuje on w placówce, która ma podpisaną umowę na świadczenie usług medycznych z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wykonane badania pozwolą na ocenę aktualnego stanu zdrowia kobiety oraz dzięki nim ustalona zostanie grupa krwi matki. Powinna być również zbadana krew ojca dziecka, aby można było ustalić jego grupę i wykluczyć ewentualne wystąpienie tzw. konfliktu serologicznego. Kolejne wizyty u lekarza W pierwszym trymestrze ciąży, czyli między szóstym a 12 tygodniem ciąży przeprowadzane jest również badanie USG. Dzięki niemu można potwierdzić wiek ciąży oraz kontrolowana jest wstępna faza rozwoju płodu. Miedzy 18 a 22 tygodniem ciąży przyszła mama powinna mieć wykonane kolejne badanie USG, a następne po 28 tygodniu ciąży, lecz nie później niż po 32. Jeśli nie ma żadnych nieprawidłowości w przebiegu ciąży, kolejne wizyty u lekarza ginekologa powinny odbywać się raz na cztery tygodnie. Ciężarna jest wtedy kierowana na niezbędne badania SPRAWDZENIE PŁCI DZIECKA Po 25 tygodniu ciąży można wykonać badanie USG. W jego trakcie lekarz sprawdza stan łożyska. Na wyraźną prośbę rodziców może również powiedzieć, jakiej płci jest dziecko. Badanie to nie daje jednak 100-proc. pewności. CENY NIEKTÓRYCH BADAŃ PRYWATNYCH USG ciąży od 40 zł Podstawowe badanie krwi od 10 zł Podstawowe badanie moczu od 10 zł laboratoryjne, w tym przede wszystkim na badania krwi. Powinny być regularne, co jest niezbędne do określenia m.in. poziomu czerwonych krwinek, których niedobór oznacza anemię grożącą niedotlenieniem kobiety i stanowiącą zagrożenie dla dziecka. Przed porodem Kobieta nie potrzebuje skierowania na poród. Ma prawo wybrać jego miejsce. Jeżeli wybrany szpital odmówi jej przyjęcia, musi zapewnić jej przyjęcie przez innego świadczeniodawcę. Wtedy ma także obowiązek zapewnić transport do tamtej placówki. Jeżeli szpital tego nie zrobi, pacjentka może złożyć skargę do kierownika szpitala, skontaktować się z rzecznikiem praw pacjenta lub z odpowiednim oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia. Kobieta musi udokumentować prawo do bezpłatnej opieki medycznej. Powinna zabrać dowód tożsamości, kartę przebiegu ciąży i ważne ubezpieczenie zdrowotne. Potrzebna jest zatem legitymacja ubezpieczeniowa lub rodzinna. Osoby, które uczą się, muszą wziąć ze sobą legitymację studencką lub uczniowską. Warto wiedzieć, że student ma prawo do świadczeń do czterech miesięcy po ukończeniu studiów. Osoba bezrobotna powinna zabrać z urzędu pracy lub ośrodka pomocy społecznej zaświadczenie o płaceniu składek zdrowotnych. Należy wziąć jeszcze numer NIP pracodawcy albo własny w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku porodów rodzinnych niektóre placówki wymagają zaświadczenia o ukończeniu kursu w szkole rodzenia. Do innych ważnych dokumentów, które należy zabrać do szpitala, należą wyniki badań z okresu ciąży. Chodzi o dokumentację dotyczącą m.in.: grupy krwi i Rh z przeciwciałami odpornościowymi, badań moczu i morfologii, wykonanych na miesiąc przed pobytem w klinice położniczej, szczepienia przeciwko żółtaczce WZW lub HBS Ag (ważne przez pół roku), wszystkich badań USG wykonywanych podczas ciąży. Oczywiście w przypadku ciąży zagrożonej należy zabrać ze sobą inne dodatkowe badania. Kobieta ma prawo wybrać szpital, w którym będzie rodzić w razie odmowy szpital musi zapewnić jej przyjęcie przez inną placówkę Szkoły rodzenia Decyzję o udziale w zajęciach w szkole rodzenia należy podjąć wspólnie z lekarzem opiekującym się kobietą ciężarną. Jeżeli nie widzi on żadnych przeciwwskazań, to po 20 tygodniu ciąży może ona uczęszczać na zajęcia. Udział w nich nie jest finansowany przez NFZ. Kosztuje on od 100 zł do 800 zł za kurs, zależnie od oferty i regionu. Niektóre szkoły dają możliwość rozłożenia płatności na raty. Inne z kolei są finansowane przez fundacje lub stowarzyszenia, wtedy kurs jest bezpłatny. Obecnie w Polsce istnieje szeroki wybór różnego rodzaju szkół rodzenia działających przy szpitalach położniczych, prywatnych, założonych przez stowarzyszania, fundacje, wspólnoty parafialne. Także niektóre prywatne placówki medyczne prowadzą własne szkoły rodzenia, a kobiety, które wykupiły odpowiedni abonament, mogą w jego ramach korzystać z tej formy przygotowania się do porodu. W większości szkół tego typu zajęcia trwają dwa, trzy miesiące. Można także spotkać oferty tzw. kursów weekendowych. KONIECZNE BADANIA Do 10 tygodnia ciąży: badania obowiązkowe grupa krwi i RH, przeciwciała odpornościowe, morfologia krwi, ogólne badanie moczu, badania stężenia glukozy we krwi na czczo, VDRL, ocena ph wydzieliny pochwowej, cytologia, ciśnienie tętnicze krwi, badanie piersi, ważenie badania zalecane konsultacja lekarza stomatologa, HIV, HCV, badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG i IgM) i różyczki tydzień ciąży: badania obowiązkowe USG, ocena ph wydzieliny pochwowej, ciśnienie tętnicze krwi, ważenie badania zalecane badania w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie, analiza moczu tydzień ciąży: badania obowiązkowe morfologia krwi, badania ogólne moczu, przeciwciała anty-rh, ocena ph wydzieliny pochwowej, ciśnienie tętnicze krwi, ważenie badania zalecane badania w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie (test potrójny HCG, Estriol, AFP) tydzień ciąży: badania obowiązkowe stężenie glukozy po doustnym podaniu 75 g glukozy, USG, analiza moczu, ocena czynności serca Płudy, pomiar ciśnienia tętniczego, krwi, ważenie, ocena ph wydzieliny pochwowej badania zalecane u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze badanie w kierunku toksoplazmozy tydzień ciąży: badania obowiązkowe morfologia krwi, analiza moczu, przeciwciała odpornościowe, USG, ocena czynności serca płodu, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, ważenie, ocena ph wydzieliny pochwowej, lekarz powinien zaproponować podanie immunoglobuliny anty-d kobietom z Rh ujemnym bez przeciwciał anty D w tygodniu tydzień ciąży: badania obowiązkowe analiza moczu, morfologia krwi, ocena wymiarów miednicy, ocena ph wydzieliny pochwowej, ocena czynności serca płodu, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, badanie piersi, ważenie, badania zalecane w grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia VDRL, HIV, HCV, posiew w kierunku paciorkowców hemolizujących tydzień ciąży: badania obowiązkowe analiza moczu, ocena czynności serca płodu, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, ważenie Po 40 tygodniu ciąży: badania obowiązkowe ocena czynności serca płodu, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, ważenie badania zalecane USG z oceną masy płodu, KTG Tydzień temu urodziłam dziecko. Mam kłopoty z kąpielą córki i właściwą pielęgnacją pępka. Czy mogę poprosić położną o pomoc i czy takie wizyty są odpłatne? Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych świadczeniobiorca ma prawo do wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej spośród lekarzy, pielęgniarek i położnych ubezpieczenia zdrowotnego nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym. Do świadczeń położnej POZ ma prawo każda kobieta ubezpieczona, która złożyła deklarację wyboru położnej. Położna obejmuje opieką nie więcej niż 6,6 tys. osób, w tym noworodki i niemowlęta obu płci w wieku do drugiego miesiąca życia. W zakresie kompetencji położnej jest kompleksowa pielęgnacyjna opieka położniczo-ginekologiczna, która obejmuje m.in. opiekę w okresie ciąży i połogu oraz opiekę nad kobietą, noworodkiem, niemowlęciem w pierwszych sześciu tygodniach życia. Zatem ubezpieczona ma prawo w ramach wizyt domowych do bezpłatnej pomocy zarówno w zakresie kąpieli dziecka, jak też właściwej pielęgnacji pępka. Liczba wizyt zależy od konkretnych potrzeb stanu zdrowia noworodka. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.). Badania dla kobiety w ciąży Jestem w ciąży pod opieką lekarza mającego umowę z funduszem. Lekarz ginekolog twierdzi, że skierowanie na badania: morfologii krwi, moczu i glukozy oraz grupy krwi powinnam uzyskać od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Który z lekarzy ma obowiązek wypisać mi skierowanie na badania podstawowe oraz badanie USG? Każda kobieta będąca pod opieką poradni ginekologiczno-położniczej ma prawo do określonego dla ciąży pakietu badań diagnostycznych. W wykazie badań wykonywanych podczas ciąży znajduje się m.in. grupa krwi, morfologia krwi, badanie poziomu cukru we krwi, badanie moczu, badanie ultrasonograficzne (USG). Jeśli korzysta pani z opieki lekarza ginekologa mającego podpisaną umowę z funduszem, przysługuje pani prawo do bezpłatnych porad i badań diagnostycznych. Ponadto lekarz ginekolog kierujący na badania ma obowiązek wskazać miejsce, w którym wykona je pani bezpłatnie (diagnostykę można wykonać bezpłatnie jedynie w pracowni/laboratorium mającej kontrakt z przychodnią lub lekarzem wystawiającym skierowania na badania). o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.). Opłaty za pobyt w szpitalu Moja żona poszła do szpitala z dziesięciomiesięcznym dzieckiem. Po zakończonej kuracji lekarz powiedział, że za pobyt matki karmiącej trzeba zapła-

4 A4 cić 15 zł, a niekarmiącej 25 zł. Mam pytanie, czy te opłaty są legalne, czy mogę ich nie opłacać? Mój dochód to 1 tys. zł, a przy każdej wizycie otrzymywałem dodatkowo plik recept do wykupienia? Zgodnie z art. 19 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, w placówkach przeznaczonym dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, np. w szpitalu, pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną przez siebie. Koszty realizacji tych uprawnień nie mogą obciążać zakładu opieki zdrowotnej. Zasady przyjmowania pacjentów, organizację udzielania świadczeń oraz sposób podania tych informacji do wiadomości ubezpieczonym określa świadczeniodawca zobowiązany do wykonywania świadczeń w sposób ciągły i systematyczny. Ustanowienie przez szpital opłaty za całodobowy pobyt opiekuna lub osoby towarzyszącej małoletniemu pacjentowi wyrównuje rzeczywisty koszt dobowego pobytu osób trzecich na oddziale. Opłaty te mają na celu rekompensowanie ponoszonych przez szpital kosztów związanych z zaopatrzeniem tego oddziału dodatkowo w materiały sanitarne, środki czyszczące czy dostawiane opiekunowi łóżko oraz regulowania opłat za prąd i wodę, z których korzystają osoby przebywające przez całą dobę na oddziale. Pobyt opiekuna prawnego małoletniego lub osoby sprawującej faktyczną opiekę nad małoletnim zależy od uznania go za opiekuna, a podlega ograniczeniu w przypadku zagrożenia epidemicznego lub ze względu na warunki przebywania innych osób chorych w szpitalu (brak wolnych miejsc, godziny odwiedzin). Koszty związane z dobową eksploatacją pomieszczeń i urządzeń szpitala przez opiekuna małoletniego pacjenta stanowią koszty realizacji uprawnienia pacjenta do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej, sprawowanej przez osobę bliską i jako takie nie mogą obciążać szpitala. Należy jednak podkreślić, że opłaty te nie mogą być wygórowane i nie powinny stanowić nadmiernego uszczerbku majątkowego dla matki dziecka. W takich sytuacjach opiekun pacjenta powinien zwrócić się do dyrekcji szpitala z wnioskiem o zwolnienie lub obniżenie opłaty. Warto także zwrócić uwagę na fakt, iż na oddziałach ginekologii i położnictwa przy przedłużonej hospitalizacji matki karmiącej piersią z powodu stanu zdrowia dziecka koszty pobytu matki do siódmej doby od porodu pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia. Jest to odrębna procedura rozliczana przez szpital zgodnie z katalogiem świadczeń opieki zdrowotnej. Natomiast obciążanie rodziców dziecka kosztem leków koniecznych do leczenia, przepisywanych na receptę przez lekarza w szpitalu w czasie pobytu dziecka na oddziale, stanowi naruszenie art. 35 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz warunków umowy zawartej z NFZ. Zgodnie z tym artykułem świadczeniobiorcy przyjętemu do szpitala lub innego zakładu opieki zdrowotnej przeznaczonego dla osób potrzebujących całodobowych lub całodziennych świadczeń opieki zdrowotnej oraz przy wykonywaniu zabiegów leczniczych i pielęgnacyjnych, diagnostycznych i rehabilitacyjnych przez podmioty uprawnione do udzielania świadczeń, a także przy udzielaniu przez te podmioty pomocy w stanach nagłych, zapewnia się bezpłatnie leki i wyroby medyczne, jeżeli są one konieczne do wykonania świadczenia. Fakt takiego działania szpitala wraz ze szczegółowym opisem okoliczności powinien być zgłoszony do rzecznika praw pacjenta przy oddziale NFZ. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.). Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 14, poz. 89). BADANIA PRENATALNE Brak uzasadnienia dla odmowy Lekarz, który nie chce osobiście wykonać badań prenatalnych u kobiety w ciąży, ma obowiązek poinformowania jej, gdzie może być ono wykonane. Zasłanianie się przez lekarza tzw. klauzulą sumienia jest nieuzasadnione. Polsce rocznie wykonuje się około W 1,5 tys. prenatalnych badań genetycznych. Badania takie powinny być przeprowadzane u kobiet z grupy podwyższonego ryzyka, czyli przez te kobiety, które wcześniej poroniły lub urodziły dziecko z powikłaniami oraz pochodzące Lekarz nie może zapomnieć o przekazaniu informacji o zagrożeniach wynikających z przeprowadzanych badań z rodzin, w których występowały choroby genetyczne. Kodeks etyki lekarskiej Lekarz odmawiający wykonania badań prenatalnych, nie informując jednocześnie pacjentki o możliwości ich uzyskania w innym miejscu, narusza art. 38 pkt 3 kodeksu etyki lekarskiej. Lekarz ma obowiązek zawiadomienia o możliwościach współczesnej genetyki lekarskiej, w tym diagnostyki przedurodzeniowej. Nie może także zapomnieć o przekazaniu informacji o zagrożeniach wynikających z przeprowadzanych badań. ilka tygodni przed planowanym Kterminem porodu kobieta ciężarna powinna udać się do swojej przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (lub gabinetu lekarza rodzinnego) i powiadomić o planowanym terminie porodu. Już wtedy może dokonać wyboru lekarza rodzinnego dla swojego dziecka. Musi to być pediatra. Na tej podstawie w ciągu trzech tygodni od porodu młodą mamę odwiedzi w domu położna, która oceni stan zdrowia i jej, i dziecka. Pierwsze badanie w szpitalu Jeszcze w szpitalu, na oddziale noworodkowym, w pierwszej dobie życia, wszystkie dzieci mają profilaktycznie Ryzyko wady genetycznej Nie tylko wspomniany kodeks etyki reguluje tę kwestię. Zgodnie z ustawą z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. nr 17, poz. 78 z późn. zm.), organy administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego muszą zapewnić swobodny dostęp do informacji i badań prenatalnych, szczególnie wtedy gdy istnieje ryzyko bądź podejrzenie wystąpienia wady genetycznej lub rozwojowej płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu płodu. Zgodnie z art. 4a ustawy w przypadku gdy wynik badań prenatalnych wskazuje na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, istnieje także możliwość przeprowadzenia aborcji (do 24 tygodnia ciąży). Co to są badania prenatalne Do diagnozy prenatalnej zalicza się wszystkie sposoby badania zarodka i płodu. Celem jej jest albo wykluczenie podejrzenia o wystąpieniu anomalii czy też wady rozwojowej (udaje się to w około 90 proc. przypadków) lub przeciwnie stwierdzenie istnienia jakiegoś schorzenia i podjęcie leczenia. Dokładna diagnoza pomaga wykorzystać wszystkie możliwości leczenia tuż po narodzinach lub nawet jeszcze w łonie matki. Pomaga również przewidzieć przyszłość dziecka: sposoby opieki, rehabilitacji i przyszłe rokowania co do jego zdrowia, związane z nieustannym postępem medycyny, a zwłaszcza genetyki. Istnieją czynniki stwarzające podwyższone ryzyko wystąpienia wad wykrywanych za pomocą badań prenatalnych. OPIEKA NAD DZIECKIEM Pierwsze szczepienia już w szpitalu Przyszła mama musi pamiętać o wyborze lekarza podstawowej opieki zdrowotnej dla dziecka. To on będzie leczył je w przypadku choroby, wykonywał obowiązkowe szczepienia oraz cyklicznie oceniał rozwój dziecka. Dziecko od pierwszego roku życia aż do osiągnięcia pełnoletności co jakiś czas powinno mieć przeprowadzane tzw. bilanse zdrowia badany słuch. W tym czasie również dziecko zostanie zaszczepione przeciwko gruźlicy oraz pierwszą dawką szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Natomiast noworodki, które z powodu żółtaczki jeszcze w szpitalu były poddawane fototerapii, są dodatkowo objęte okresową kontrolą okulistyczną. W przypadku noworodków urodzonych o czasie należy takie badanie wykonać w trzecim tygodniu życia oraz po roku, natomiast u wcześniaków w czwartym, ósmym i 12 tygodniu życia oraz gdy dziecko ukończy rok. W przypadku dzieci urodzonych przed wyznaczonym terminem porodu, które były poddawane tlenoterapii, badania okulistyczne odbywają się regularnie w rytmie wyznaczonym przez lekarza. W trakcie wizyty okulista bada dno oka w celu ewentualnego wykrycia zmian w obrębie siatkówki oka, które mogą być właśnie następstwem tlenoterapii (tzw. retinopatia wcześniaków), a nieleczone doprowadzają do trwałej utraty wzroku. Wcześniejsze wykrycie zmian zwiększa szanse na pełne wyleczenie pacjenta. Regularne badania Dziecko od pierwszego roku życia aż do osiągnięcia pełnoletności co jakiś czas ma przeprowadzane tzw. bilanse zdrowia. Są to pogłębione i kompleksowe badania lekarskie przeprowadzane w określonych odstępach czasu, które służą systematycznej kontroli stanu zdrowia dziecka i jego rozwoju oraz wczesnemu wykrywaniu wszelkich nieprawidłowości zdrowotnych. Bilanse OBOWIĄZEK OPIEKI Organy administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, są obowiązane do zapewnienia kobietom w ciąży opieki medycznej, socjalnej i prawnej w szczególności poprzez: opiekę prenatalną nad płodem oraz opiekę medyczną nad kobietą w ciąży, (...) art ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. nr 17, poz. 78 z późn. zm.). RODZAJE BADAŃ Badania prenatalne dzieli się na techniki inwazyjne i nieinwazyjne. Badania prenatalne nieinwazyjne nie pozwalają postawić pewnej, jednoznacznej diagnozy, lecz jedynie określają prawdopodobieństwo wystąpienia wad płodu. Badania prenatalne inwazyjne ich dokładność jest prawie 100-proc., ale niosą ze sobą 0,5-3 proc. ryzyka poronienia. Oznacza to, że wskutek badań prenatalnych inwazyjnych co najmniej 1 kobieta na 200 traci swoje dziecko. Zagrożenie jest tym mniejsze, im więcej doświadczenia ma lekarz i im wyższej klasy jest ultrasonograf, którym na bieżąco monitoruje się przebieg całego zabiegu. Pierwszy z nich to wiek przyszłej matki. Czynnikiem ryzyka jest wiek powyżej 35 roku życia. Następnym wskazaniem do badań prenatalnych są choroby genetyczne w rodzinie. Innym czynnikiem ryzyka jest wcześniejsze urodzenie przez kobietę chorego dziecka oraz wystąpienie w poprzedniej ciąży wad genetycznych płodu. Ważne! Na terenie szkoły uczniowie są objęci opieką zdrowotną w bardzo ograniczonym zakresie. Najczęściej znajdują się tam tylko gabinety pielęgniarki środowiskowej lub higienistki szkolnej zdrowotne są przeprowadzane przez lekarza rodzinnego. Pierwsza ogólna ocena dziecka odbywa się w ciągu czterech dni od urodzenia. Kolejne badania bilansowe są zaplanowane w drugim, czwartym, szóstym, dziesiątym, 14 i 18 roku życia. Opieka nad uczniem Na terenie szkoły uczniowie są objęci opieką zdrowotną w bardzo ograniczonym zakresie. Najczęściej znajdują się tam tylko gabinety pielęgniarki środowiskowej lub higienistki szkolnej. Mają one jednak ograniczone możliwości udzielenia pomocy medycznej uczniom. Do ich obowiązków należy m.in. udzielanie podstawowych świadczeń zdrowotnych czy objęcie uczniów profilaktyczną opieką medyczną. Pielęgniarka środowiskowa musi jednak ściśle współpracować z lekarzem rodzinnym, do którego konkretny uczeń jest zapisany. W praktyce to on zapewnia mu opiekę medyczną. W niektórych szkołach lekarze podstawowej opieki zdrowotnej mają również swoje gabinety. W takim jednak przypadku opiekują się nie tylko uczniami szkoły, ale również innym pacjentami, którzy są do nich przypisani.

5 A5 KIEDY CZAS NA BILANS ZDROWIA Wiek dziecka Zakres bilansu 2 lata pomiary masy i długości ciała w oparciu o tzw. siatkę centylową. Dzięki temu lekarz jest w stanie wykryć zaburzenia rozwoju fizycznego dziecka ocena rozwoju psychomotorycznego dziecka podstawowe badanie słuchu test Hirschberga w kierunku wykrywania zeza pomiar ciśnienia tętniczego krwi badanie pediatryczne podmiotowe i przedmiotowe, ze szczególnym uwzględnieniem tempa rozwoju fizycznego, psychicznego oraz przebytych schorzeń ocena wykonania szczepień ochronnych zgodnie z kalendarzem szczepień przeprowadzenie testu rozwoju reakcji słuchowych oraz ocena rozwoju mowy ocena obecności czynników ryzyka uszkodzenia słuchu badania kończy wypełnienie przez lekarza wniosku bilansowego wraz z dokonaniem adnotacji o ewentualnym zakwalifikowaniu dziecka do grupy podwyższonego ryzyka i określenie dalszego postępowania 4 lata pomiary masy i długości ciała w oparciu o tzw. siatkę centylową orientacyjne wykrywanie zaburzeń ostrości wzroku i uszkodzeń słuchu orientacyjne wykrywanie zaburzeń statyki ciała pomiar ciśnienia tętniczego krwi badanie pediatryczne w zakresie oceny rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego ocena wykonywania szczepień ochronnych zgodnie z kalendarzem szczepień przeprowadzenie testu rozwoju reakcji słuchowych oraz rozwoju mowy ocena obecności czynników ryzyka uszkodzenia słuchu 6 lat przeprowadzenie szczegółowych badań pediatrycznych ocena rozwoju fizycznego wykrywanie zaburzeń ostrości wzroku i zeza oraz uszkodzeń słuchu badania narządów ruchy wady postawy, zniekształcenia kończyn (np. płaskostopie) ocena ewentualnych wad wymowy badanie preferencji dziecka w kierunku korzystania z prawej lub lewej ręki w trakcie wykonywania codziennych czynności (tzw. lateralizacja) pomiar ciśnienia tętniczego krwi ocena rozwoju zewnętrznych narządów płciowych, ze szczególnym uwzględnieniem wykrywania u chłopców takich wad, jak stulejka, spodziectwo, wnętrostwo ocena rozwoju psychoruchowego dziecka wykonanie szczepienia ochronnego w kierunku gruźlicy (jeżeli jest taka potrzeba) lekarz określa również dojrzałość szkolną, tzn. czy dziecko jest w pełni gotowe do podjęcia nauki oraz kwalifikuje do grup na zajęcia wychowania fizycznego i sportu 10 lat ocena rozwoju fizycznego ważenie i mierzenie ocena wzroku pod kątem ostrości widzenia, zeza, widzenia barw badanie orientacyjne słuchu badanie ciśnienia tętniczego krwi ocena narządów ruchu pod kątem wad postawy, zniekształcenia kończyn dolnych ocena zewnętrznych cech dojrzewania płciowego na podstawie informacji zebranych od rodziców, wychowawcy klasy i pielęgniarki szkolnej lekarz analizuje również zachowania zdrowotne dziecka, sytuacje szkolną i rodzinną, czynniki ryzyka dla zdrowia, w tym także wczesnego rozwoju miażdżycy, dolegliwości związane np. z nadpobudliwością, zaburzenia koncentracji i emocjonalne 14 lat W szkole pielęgniarka przeprowadza: pomiary wysokości i masy ciała ocenia rozwój narządu wzroku oraz ewentualne wady związane z widzeniem badania słuchu pomiar ciśnienia tętniczego krwi Lekarz przeprowadza: ocenę rozwoju dojrzewania płciowego badania mające na celu wychwycenie nieprawidłowości układu moczowo-płciowego u chłopców ewentualne powiększenie gruczołów piersiowych, u dziewcząt kwestie związane z wystąpieniem menstruacji badanie tarczycy ocenę układu ruchowo-kostnego (szczególnie wszelkie skrzywienia kręgosłupa) badanie jamy ustnej pod kątem występowania próchnicy na podstawie informacji zebranych od rodziców, wychowawcy klasy i pielęgniarki szkolnej lekarz analizuje również zachowania zdrowotne dziecka, sytuacje szkolną i rodzinną, czynniki ryzyka dla zdrowia, w tym także wczesnego rozwoju miażdżycy, dolegliwości związane np. z nadpobudliwością, zaburzenia koncentracji i emocjonalne oraz zapoznaje się z planami dziecka dotyczącymi wyboru przyszłego zawodu (szczególnie w przypadku uczniów przewlekle chorych i niepełnosprawnych) 18 lat celem badania jest dokonanie oceny stanu zdrowia fizycznego i psychicznego w końcowym okresie rozwoju pod kątem zdolności do dalszego kształcenia, nauki zawodu oraz możliwości posiadania potomstwa zakres wykonywanych badań jest podobny do tych wykonywanych w trakcie bilansu 14-latka KALENDARZ OBOWIĄZKOWYCH I ZALECANYCH SZCZEPIEŃ Miesiąc życia Szczepienia bezpłatne Szczepienia zalecane 1 miesiąc gruźlica wirusowe zapalenie wątroby typu B pierwsza dawka 2 miesiąc błonica, krztusiec i tężec (DTP dawka pierwsza) przełom 3 i 4 miesiąca wirusowe zapalenie wątroby Typu B -druga dawka błonica, krztusiec i tężec (DTP dawka druga) polio (IPV dawka pierwsza) 5 miesiąc błonica, krztusiec i tężec (DTP dawka trzecia) polio (IPV dawka druga) Hib -typu B (pierwsza dawka) Hib -typu B (druga dawka) Hib -typu B (trzecia dawka) przełom 6 i 7 miesiąca wirusowe zapalenie wątroby typu B (dawka trzecia) 12 miesiąc gruźlica (jest konieczne, gdy nie ma blizny po pierwszym szczepieniu (jeszcze przeciwko kleszczowemu zapaleniu w szpitalu) lub jej średnica jest mniejsza niż 3 mm. Gdy ślad jest większy, mózgu (warto je zrobić, jeżeli mieszto kolejna dawka czeka dziecko, gdy skończy 6 lat ka się w lesie lub w jego pobliżu, występuje ryzyko ugryzienia przez kleszcza) przełom 13 i 14 miesiąca odra, świnka, różyczka (MMRII) przełom 16 i 18 miesiąca błonica, krztusiec i tężec (DTP dawka czwarta) Hib typu B (dawka czwarta) polio (dawka trzecia) Leczenie poza miejscem zamieszkania Czy w mniej groźnych przypadkach, np. przeziębieniach albo zatruciach, student musi leczyć się w placówce służby zdrowia w miejscu swojego zameldowania? Każdy ubezpieczony w NFZ, a więc i student, ma prawo leczyć się w dowolnym miejscu w kraju w placówce, która ma podpisany kontrakt z NFZ. Student powinien dokonać wyboru lekarza rodzinnego, pielęgniarki i położnej w miejscu stałego zamieszkania na miesiące letnie oraz w miejscu kształcenia na miesiące pobierania nauki. Istotne jest dokonanie odpowiednich wpisów na deklaracjach wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej. I tak, w miejscu zamieszkania student wypełnia dwa jednakowe egzemplarze deklaracji, w których zaznacza okres objęcia opieką, np. od lipca do września. Jeden z egzemplarzy załącza do deklaracji składanej w miejscu pobierania nauki, gdzie wypełnia także drugą deklarację. Na niej również zaznacza okres objęcia opieką odpowiadający okresowi pobierania nauki, np. od października do czerwca, i wpisuje adres stałego zamieszkania (w celu identyfikacji macierzystego oddziału wojewódzkiego NFZ) oraz symbol S. Powyższa zasada dotyczy również dziecka studenta, które przebywa wraz z rodzicem w miejscu pobierania nauki oraz ucznia kształcącego się poza miejscem stałego zamieszkania. Tak jak inni ubezpieczeni, w sytuacjach nagłych student może także skorzystać z porady lekarza rodzinnego innego niż ten, u którego złożył deklarację. Powinien wówczas przedstawić dokument potwierdzający ubezpieczenie. To samo dotyczy pielęgniarki POZ. Zarządzenie nr 24/2004 prezesa NFZ z dnia 13 października 2004 r. w sprawie przyjęcia informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna. Kiedy należy płacić za badania Mam 20 lat. Nie jestem w ciąży, ani nie mam żadnych dolegliwości. Jestem zapisana do lekarza pracującego w prywatnym zakładzie opieki zdrowotnej. Ostatnio, w trakcie wizyty u ginekologa, lekarz zalecił mi zrobienie badania cytologicznego, za które musiałam zapłacić 15 złotych. Czy pobieranie pieniędzy za wykonanie tego badania jest legalne? Dlaczego w niektórych zakładach płaci się, a w innych nie? Jeżeli ginekolog, u którego była pani z wizytą, nie miał kontraktu z NFZ, to miał prawo pobrać opłatę za to badanie. Jeśli jednak świadczenia medycznego udzielono pani w placówce działającej w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, a ginekolog zlecił pani wykonanie cytologii, ponieważ wynik badania był mu potrzebny do postawienia diagnozy, to bezprawnie pobrano od pani pieniądze. Badanie cytologiczne jest bezpłatne w ramach porady ginekologicznej. W celu wyjaśnienia tej sprawy powinna się pani zwrócić do kierownika niepublicznego zakładu, w którym pracuje wybrany ginekolog. W przypadku gdy pieniądze pobrano bezprawnie, może pani zasięgnąć opinii rzecznika praw pacjenta. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.).

6 A6 Potwierdzenie ubezpieczenia Czy podczas przyjmowania na oddział szpitalny student powinien mieć ze sobą jakieś dokumenty? Podczas wizyty u lekarza ubezpieczenia zdrowotnego należy okazać dowód ubezpieczenia. Dowodem ubezpieczenia jest każdy dokument potwierdzający uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności dokument potwierdzający bieżące opłacanie składek. Może więc to być aktualnie potwierdzona przez pracodawcę rodzinna legitymacja ubezpieczeniowa albo zgłoszenie do ubezpieczenia (druk ZCZA lub ZCNA) wraz z ważną legitymacją studencką (szkolną) w przypadku korzystających z ubezpieczenia dla członków rodzin, natomiast w przypadku studentów ubezpieczonych przez uczelnię ważna legitymacja studencka wraz z dokumentem potwierdzającym zgłoszenie do ubezpieczenia. W nagłych przypadkach (zachorowanie, wypadek) dokument taki może zostać przedstawiony później. W przypadku przyjęcia do szpitala może zrobić to w ciągu 30 dni od rozpoczęcia udzielania świadczenia, jeśli hospitalizacja trwa dłużej, a jeśli to niemożliwe, to w ciągu siedmiu dni od dnia wypisania ze szpitala. W przeciwnym wypadku szpital może obciążyć chorego kosztami leczenia. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.). Potwierdzenie zlecenia na gorset Mieszkam w Krakowie. Uległam wypadkowi w Białymstoku. Po leczeniu szpitalnym przebywam jeszcze u rodziny w Białymstoku. Wystawiono mi zlecenie na zaopatrzenie w gorset. W jakim oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia mam potwierdzić to zlecenie? Zlecenie na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne/środki pomocnicze podlega, przed realizacją, zaewidencjonowaniu i potwierdzeniu przez oddział wojewódzki NFZ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy. Jednakże z uwagi na konieczność natychmiastowego zaopatrzenia pacjenta (stan pourazowy) oddział wojewódzki, na terenie którego przebywa świadczeniobiorca, pośredniczy w potwierdzeniu zlecenia. Może się zatem pani udać do podlaskiego oddziału funduszu. Zarządzenie prezesa NFZ z dnia 20 września 2006 r., nr 91/2006, w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne. Pozostawienie zlecenia LEKARZ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ Dla dzieci wybierają rodzice Osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia wybierają lekarza podstawowej opieki, którego można dwa razy w ciągu roku zmienić bez konieczności wniesienia opłaty. Lekarz dla dziecka jest wybierany przez rodziców. ekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), zwany lekarzem pierw- L szego kontaktu, a potocznie lekarzem rodzinnym, musi być lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, czyli takim, który ma podpisaną umowę (kontrakt) z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie usług medycznych w danym roku lub pracuje w placówce z podpisanym kontraktem z funduszem. Nie ma więc znaczenia, czy pracuje on w przychodni, czy przyjmuje pacjentów w tzw. prywatnym gabinecie. Ważna jest podpisana umowa z NFZ. Tylko pod takimi warunkami, korzystając z jego usług, pacjent nie zapłaci za udzieloną poradę. Dla dziecka poniżej 18 roku życia lekarza pierwszego kontaktu wybierają rodzice. Przy wyborze lekarza POZ nie obowiązuje rejonizacja Deklaracja wyboru Bezpłatny dostęp do lekarza POZ wymaga złożenia deklaracji jego wyboru, czyli wypełnienia odpowiedniego formularza w rejestracji zakładu opieki zdrowotnej (np. przychodni), w której pracuje dany lekarz. W przypadku wyboru lekarza, który prowadzi prywatny gabinet, deklaracje należy złożyć bezpośrednio u niego. Jednorazowo pacjent ma prawo wyboru tylko jednego lekarza czy pielęgniarki świadczącej usługi z zakresu POZ. Przy wyborze lekarza POZ nie obowiązuje rejonizacja. Nie musi być nim zatem lekarz w przychodni, która znajduje się najbliżej miejsca zamieszkania (nie warto jednak, dla własnej wygody, wybierać placówki położonej w odległej dzielnicy miasta). Nie ma także obowiązku zapisywania całej rodziny do tego samego lekarza. Ten natomiast nie może żadnemu pacjentowi odmówić zapisania się na listę podopiecznych, bez względu na wiek, płeć czy stan zdrowia chorego. Jedyne dopuszczalne ograniczenia mogą być wynikiem zbyt dużej liczby osób ubezpieczonych zapisanych do konkretnego lekarza. Deklaracja wyboru musi być przechowywana w siedzibie, w której będzie udzielana opieka medyczna w ramach POZ. Pacjent ma, na swoje żądanie, możliwość wglądu do tego dokumentu. Lekarz noworodka Kobieta w ciąży powinna być pewna, że po porodzie przed wyrobieniem numeru PESEL dla jej dziecka będzie ono objęte opieką lekarza rodzinnego. Jeszcze przed porodem może udać się do poradni, w której jest zarejestrowana, i poinformować o zbliżającym się rozwiązaniu. Będzie wtedy mogła ustalić przynajmniej w przybliżeniu termin pierwszej wizyty kontrolnej. Wtedy też może wybrać lekarza rodzinnego (pediatrę) dla swojego dziecka. Przypomnijmy, że rodzice noworodka mają obowiązek wystąpić do urzędu gminy lub miasta o nadanie dziecku numeru PESEL, na co urząd ma trzy miesiące. Przez pierwszych sześć miesięcy dziecko jest zatem zarejestrowane w poradni, według tzw. numeru zerowego i daty urodzenia. Noworodek jest pod opieką lekarza, położnej i pielęgniarki środowiskowej oczywiście bezpłatną. Jeśli jednak do szóstego miesiąca życia matka nie zgłosi w poradni numeru PESEL dziecka, zostanie ono skreślone z listy pacjentów. Obowiązki lekarza POZ Lekarzem pierwszego kontaktu może być osoba, która ma ukończoną specjalizację: medycyny rodzinnej, medycyny ogólnej, chorób wewnętrznych (internista), oraz pediatrii (dla dziecka). To on decyduje o sposobach leczenia chorego, kierowaniu do poradni specjalistycznych i jeżeli wymaga tego stan zdrowia chorego do szpitala. Lekarz POZ wnioskuje również o wysłanie pacjenta na leczenie uzdrowiskowe, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. Ponadto odpowiada za przekazywanie pacjentom informacji dotyczących promocji zdrowia i dostępu np. do programów profilaktycznych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Lekarz rodzinny jest odpowiedzialny za wykonywanie szczepień ochronnych, w tym także szczepień u dzieci i młodzieży szkolnej. - (Kod pocztowy) - (Kod pocztowy) (Imi ) (Ulica) Adres zamieszkania (o ile adres ego sta zameldowania jest inny) Ważne! Za przyjazd karetki pogotowia trzeba zapłacić, jeżeli chory: nie wymaga natychmiastowego leczenia nie posiada dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków transportu publicznego Lekarz rodzinny musi dbać o jakość udzielanych przez niego usług. Do jego obowiązków należy prowadzenie dokumentacji medycznej pacjenta, która powinna mu być udostępniana na jego wyraźne żądanie. Decyzja o karetce Lekarz rodzinny decyduje również o tym, któremu pacjentowi przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego (np. karetką pogotowia), w tym także lotniczego, do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej. Pacjent zostanie bezpłatnie dowieziony do szpitala, w którym zostanie mu udzielona niezbędna pomoc medyczna, jeżeli: wymaga on natychmiastowego leczenia, wynika to z potrzeby zachowania ciągłości leczenia. Osoby niepełnosprawne, które nie mogą samodzielnie korzystać np. ze środków publicznego transportu, mają zapewniony bezpłatny przejazd karetką pogotowia. O tym, czy faktycznie chory nie może samodzielnie poruszać się i wymaga np. przewiezienia do szpitalu, przychodni lub na badania diagnostyczne, decyduje lekarz rodzinny. Kod Oddzia u NFZ - - (Nazwa gminy) Mam prawo do wiadcze zdrowotnych z tytu u: A) podlegania obowi zkowi ubezpieczenia B) obj cia dobrowolnym ubezpieczenie m C) bycia cz onkiem rodziny osoby podlegaj cej obowi zkowi ubezpieczenia zdrowotnego lub ubezpieczaj cej si dobrowolnie. D) art. 13 ust. 1 ustawy ( inni ni ubezpieczeni - dzieci do 18 ycia r. oraz kobiety w okresie y, ci porodu i po ogu) E) art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy (inni ni ubezpieczeni - prawo do wiadcze na podstawie decyzji wójta/burmistrza/prezydenta gminy) F) podlegania przepisom o koordynacji. Nie jestem osob wymienion w art. 53 ust. 2 ustawy, tzn. nie posiadam formularza E 111, formularza E 112, po wiadczenia wydanego na podstawie formularza E 123, EKUZ* lub certyfikatu pczego. zast II. B) Deklaracj sk adam w: miejscu pe nienia s u by III. O wiadczenie o wyborze Deklaracja wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej UWAGA: Deklaracj nale y wype nia czytelnie, drukowanymi literami I. Dane wiadczeniobiorcy lub osoby, dla której dokonuje si wyboru: Adres sta ego zameldowania miejscu nauki (Nazwisko) (Ulica) II. A) Jest to wybór lekarza dokonywany w roku bie cym: Ucze (Miejscowo ) (Nazwa gminy) (Miejscowo ) po raz pierwszy po raz kolejny (Nr ewidencyjny PESEL) (Nr domu/mieszkania) po raz drugi Wype ni w przypadku osoby: d cej b o nierzem s u by zasadniczej kszta c cej / si poza miejscem sta ego zamieszkania (Telefon) o nierz S u by Zasadniczej - poborowy (POO)** Student rok szkolny/akademicki / 200. Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy wiadczeniach o opieki zdrowotnej finansowanych rodków ze publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (Dz.U. Nr 210 poz. 2135), deklaruj wybór: (prosz wpisa nazwisko i imi lekarza podstawowej opieki zdrowotnej) (Numer karty ubezpieczenia zdrowotnego) (Nazwisko rodowe) (P e : M/K) (Data urodzenia: dzie -miesi c-rok) (Nr domu/mieszkania) (Telefon) Czy mogę zostawić zlecenie na zaopatrzenie w wózek inwalidzki do potwierdzenia w NFZ pracownikowi sklepu medycznego, w którym zamierzam ten wózek nabyć? Nie. Zgłoszenia zlecenia do potwierdzenia (osobiście, drogą pocztową) w oddziale wojewódzkim NFZ dokonuje OPIEKA NAD GRUPAMI PACJENTÓW W zależności od specjalizacji, lekarz POZ opiekuje się następującymi grupami pacjentów: lekarz pediatra dzieci i młodzież do 18 roku życia lekarz chorób wewnętrznych osoby dorosłe po ukończeniu 18 roku życia lekarz rodzinny i ogólny wszystkie osoby, niezależnie od wieku IV. Deklaruj wybór: (Piecz tka wiadczeniodawcy z sygnatur umowy z NFZ) - - (Data: dzie -miesi c-rok) V. Dane wiadczeniobiorcy, zg aszaj cego cz onka rodziny: (Nr ewidencyjny PESEL) * Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego ** Powszechny Obowi zek Obrony (Nazwisko) (Podpis wiadczeniobiorcy lub opiekuna prawnego) (Piecz tka przychodni - miejsca udzielania wiadcze ) (Podpis osoby przyjmuj cej deklaracj ) (Imi ) - - (Data urodzenia: dzie -miesi c-rok)

7 A7 Skierowanie do specjalisty Lekarz rodzinny wystawia także skierowania do lekarzy specjalistów. Skierowanie takie jest wymagane np. do gastrologa czy urologa. Lekarz rodzinny wystawia dwa rodzaje skierowań na wizyty u specjalisty: na konsultacje daje ono pacjentowi prawo do jednorazowej wizyty u wybranego specjalisty, na leczenie lub kontynuowanie leczenia jest ono ważne aż do momentu zakończenia leczenia przez specjalistę. Do niektórych lekarzy specjalistów można udać się bez skierowania. Są to: ginekolog i położnik, stomatolog, dermatolog i wenerolog, onkolog, psychiatra, okulista. ażda osoba objęta powszechnym K ubezpieczeniem zdrowotnym ma prawo do leczenia w wybranym szpitalu w Polsce, który podpisał umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie usług medycznych w danym roku kalendarzowym. Jednak w przypadku pewnych grup pacjentów prawo do świadczeń zdrowotnych jest szersze i nie jest ono uzależnione od opłacanej składki zdrowotnej. Dotyczy to kobiet w ciąży, w czasie połogu oraz dzieci do 18 roku życia. Skierowanie do szpitala Skierowanie do szpitala wystawia lekarz pierwszego kontaktu lub specjalista działający na podstawie kontraktu z NFZ, a także lekarz przyjmujący w gabinecie prywatnym. Do skierowania lekarz dołącza wyniki wszystkich wcześniej wykonanych badań, które uzasadniają wstępne rozpoznanie i skierowanie pacjenta na leczenie szpitalne. Bez skierowania szpital udziela świadczeń zdrowotnych w stanach bezpośredniego zagrożenia życia, czyli urazu, wypadku, zatrucia oraz porodu. W przypadkach nagłych pacjent powinien zgłosić się do najbliższej placówki ochrony zdrowia, która posiada szpitalny oddział ratunkowy. W przypadku Poza miejscem stałego zameldowania Osoby, które przebywają poza miejscem stałego zameldowania, także mają prawo wyboru lekarza POZ. Taka sytuacja dotyczy np. studentów, którzy w związku z podjęciem nauki przebywają powyżej jednego miesiąca kalendarzowego w roku poza miejscem stałego zameldowania. Są oni zobowiązani do wypełnienia i zgłoszenia deklaracji wyboru lekarza pierwszego kontaktu w miejscu aktualnego pobytu. Tym samym mogą korzystać ze świadczeń zdrowotnych w zakresie POZ np. przez dziewięć miesięcy w miejscu studiów oraz przez trzy miesiące w miejscu zameldowania w czasie wakacji. Dokumentacja medyczna Jeżeli dojdzie do zmiany lekarza, należy pamiętać o przekazaniu nowemu lekarzowi (w przypadku np. prywatnego gabinetu) lub placówce zdrowia (np. przychodnia) dokumentacji medycznej, która była prowadzona w uprzednio wybranym miejscu. Lekarz, z którego usług zrezygnowano, jest zobowiązany wydać na wniosek osoby rezygnującej kopii lub odpisów prowadzonej dokumentacji medycznej dotyczącej stanu zdrowia pacjenta. Koszty wykonania kserokopii lub odpisów ponosi pacjent. Karta szczepień dziecka W związku ze zmianą lekarza, np. wynikającą z przeprowadzki do innej miejscowości, rodzice mają pełne prawo do uzyskania dokumentacji dotyczącej jego szczepień. Karta uodpornienia, zwana kartą szczepień, przechowywana jest przez świadczeniodawcę (przychodnię) podstawowej opieki zdrowotnej, który prowadzi szczepienie dziecka. W przypadku zmiany świadczeniodawcy, karta ta powinna być przekazana nowemu świadczeniodawcy za pokwitowaniem LECZENIE W SZPITALU Niezależnie od ubezpieczenia Dziecko do 18 roku życia ma prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, niezależnie od tego, czy jego rodzice są czy też nie ubezpieczeni w Narodowym Funduszu Zdrowia. Dotyczy to zarówno dostępu do lekarza rodzinnego, jak i leczenia szpitalnego. Jeżeli szpital nie może wykonać badania, zabiegu czy operacji, musi poinformować o możliwości przeprowadzenia go w innej placówce nagłych zachorowań, gdy do chorego jest wzywana karetka, najczęściej nie ma on możliwości decydowania o tym, do której placówki zostanie przewieziony. Najprawdopodobniej trafi do najbliższej. Przyjęcie następuje po zapoznaniu się lekarza ze stanem zdrowia pacjenta i uzyskaniu od niego zgody na pobyt w szpitalu. Zgodę na pobyt dziecka wydaje jego opiekun ustawowy lub faktyczny. ZMIANA LEKARZA Przyczyny zmiany lekarza mogą być różne (np. zmiana miejsca zamieszkania), ale można to zrobić nie częściej niż dwa razy w ciągu roku. W przypadku każdej kolejnej zmiany lekarza rodzinnego trzeba zapłacić 80 zł. Jedynie w przypadku zmiany miejsca zamieszkania lub zaprzestania udzielania świadczeń POZ przez wybranego lekarza, czyli z przyczyn niezależnych od osoby ubezpieczonej, opłata ta nie jest pobierana. W przypadku rezygnacji z dotychczasowej opieki należy przedstawić nowemu lekarzowi POZ deklaracje wyboru wraz z dwoma egzemplarzami rezygnacji z usług poprzedniego lekarza rodzinnego. Natomiast obowiązek przekazania jednego druku rezygnacji z usług poprzedniej placówki zdrowia leży w gestii nowo wybranego lekarza, pielęgniarki czy położnej POZ. Oświadczenia te należy złożyć w rejestracji placówki zdrowia lub bezpośrednio u lekarza, z którego usług korzystaliśmy do tej pory. Takie same zasady obowiązują przy zmianie pielęgniarki lub położnej POZ. lub potwierdzeniem odbioru. Przedstawiciel ustawowy dziecka, tj. rodzice, opiekun prawny, mają pełne prawo odebrać za pokwitowaniem kartę uodpornienia dziecka. Należy też pamiętać, że drugim istotnym dokumentem dotyczącym szczepień jest książeczka szczepień, którą należy okazywać przy każdym szczepieniu. Ważne! Żądanie przez lekarza opłaty za badania, leki, środki opatrunkowe i sprzęt medyczny niezbędny do wykonania świadczenia medycznego w szpitalu jest niezgodne z prawem. Niedopuszczalne jest także wystawianie pacjentom recept, aby wykupili leki potrzebne do leczenia w szpitalu Leki bezpłatne W trakcie pobytu w szpitalu, w ramach ubezpieczenia zdrowotnego pacjentowi przysługują bezpłatne zabiegi z katalogu świadczeń szpitalnych, tj. operacje i badania, a także lekarstwa potrzebne w procesie leczenia. Nie ponosi on również takich kosztów związanych z hospitalizacją, jak wyżywienie, zakwaterowanie, podstawowa opieka pielęgniarska. Pacjent nie może również płacić za przewóz transportem sanitarnym, jeżeli wynika to z potrzeby zachowania ciągłości leczenia w innym szpitalu lub poradni specjalistycznej oraz w przypadkach schorzeń zagrażających zdrowiu lub życiu. Jeśli zdarzy się, że lekarz zażąda opłaty za badania, leki, środki opatrunkowe i sprzęt medyczny niezbędny do wykonania świadczenia medycznego, należy się na to nie zgodzić, gdyż będzie to bezpodstawne i bezprawne żądanie. Niedopuszczalne jest również wypisywanie recept i zmuszanie pacjentów do wykupienia leków koniecznych do prowadzenia leczenia w szpitalu. W takim wypadku należy zażądać rachunków za dodatkowe wydatki (z wyraźnym zapisem, kto wystawia rachunek i za co) oraz skontaktować się z rzecznikiem praw pacjenta i powiadomić go o tym. NFZ nie finansuje natomiast usług dodatkowych, takich jak: indywidualny dyżur pielęgniarki czy wyposażenie pokoju w telewizor. Odpłatny jest również całodobowy pobyt opiekuna dziecka (który ponosi tzw. koszty hotelowe) leczonego na oddziale szpitalnym. Matka nie płaci za nocleg tylko wtedy, gdy karmi dziecko piersią do siedmiu dni od porodu, a pozostaje w szpitalu z powodu stanu zdrowia dziecka. Wypis ze szpitala Wypisanie chorego ze szpitala następuje wtedy, gdy jego stan zdrowia jest na tyle dobry, że nie wymaga dalszej opieki szpitalnej. Pacjent może również opuścić placówkę na własne żądanie, a w przypadku niepełnoletniego dziecka na żądanie rodziców. W takich przypadkach osoby te muszą być poinformowane przez lekarza o możliwych następstwach zaprzestania leczenia w szpitalu. Wypis na żądanie wymaga złożenia pisemnego oświadczenia w tej sprawie. Zabiegi planowe Jeżeli pacjent wymaga przeprowadzenia tzw. zabiegu planowego, czyli takiego, który może być wykonany w późniejszym terminie, ma on możliwość wyboru szpitala, w którym chce mieć przeprowadzone badania lub operację. Nie obowiązuje w tym przypadku tzw. rejonizacja pacjent z Krakowa może zgłosić się do wybranej przez niego placówki (w przypadku dziecka przez jego opiekunów) np. w Warszawie. W takiej sytuacji skierowanie na leczenie szpitalne zachowuje swoją ważność do czasu uzyskania niezbędnego świadczenia zdrowotnego. W przypadku zabiegu planowego pacjent jest wpisywany na tzw. listę osób oczekujących. Wszystkie szpitale muszą prowadzić listy osób oczekujących na udzielenie świadczenia zdrowotnego. Są one umieszczane na takiej liście zgodnie z kolejnością zgłoszeń na wykonanie danego badania czy operacji. Szpital ma obowiązek pisemnie poinformować pacjenta o terminie udzielenia świadczenia. świadczeniobiorca albo inna osoba w jego imieniu oprócz świadczeniodawcy, który zawarł umowę z NFZ. Dopuszczenie świadczeniodawców do zgłaszania zleceń do potwierdzenia stworzyłoby dwuznaczną sytuację dotyczącą zachowania swobodnego prawa wyboru świadczeniodczeniodawców. Zarządzenie prezesa NFZ z dnia 20 września 2006 r., nr 91/2006, w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne. Potwierdzenie karty Mój ojciec korzysta z zaopatrzenia w sprzęt stomijny. NFZ wydał mu kartę zaopatrzenia comiesięcznego. Czy muszę potwierdzać w NFZ każde zlecenie wystawiane co miesiąc na sprzęt stomijny? Jeżeli pacjent posiada już wydaną kartę zaopatrzenia comiesięcznego, nie jest wymagane potwierdzanie przez NFZ zleceń na środki pomocnicze wskazane w karcie. Natomiast jeżeli pacjent wymaga zapatrzenia w inny środek pomocniczy, niewskazany w karcie zaopatrzenia, należy przedstawić w oddziale wojewódzkim NFZ pierwsze zlecenie wystawione na ten środek. W niniejszym pytaniu w sytuacji konieczności zaopatrzenia pacjenta dodatkowo w pieluchy anatomiczne lub cewniki urologiczne należy przedstawić w oddziale NFZ pierwsze zlecenie na zaopatrzenie w pieluchy anatomiczne lub cewniki. Zarządzenie prezesa NFZ z dnia 20 września 2006 r., nr 91/2006, w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju: zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne. Ważne zlecenie na aparat słuchowy W marcu ubiegłego roku wystawiono mi zlecenie na zaopatrzenie w aparaty słuchowe. Nie zrealizowałem tego zlecenia ze względów finansowanych. Czy w tym roku mogę udać się z tym zleceniem do gabinetu audioprotetycznego? Zlecenie na zaopatrzenie w aparat słuchowy ważne jest przez okres 90 dni. Ważność tego terminu liczymy od daty wystawienia zlecenia do daty przyjęcia do realizacji. W sytuacji gdyby zlecenie oczekiwało na potwierdzenie w oddziale NFZ termin ważności ulega zwieszeniu. Pana zlecenie jest już nieważne i jako takie nie może być przyjęte przez świadczeniodawcę do realizacji. W takiej sytuacji należy ponownie udać się do lekarza laryngologa po przedłużenie terminu ważności zlecenia. Zarządzenie prezesa NFZ z dnia 20 września 2006 r., nr 91/2006, w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju: zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne.

8 A8 Reklamacja materaca leczniczego Kupiłam pół roku temu refundowany przez NFZ materac przeciwodleżynowy. Po trzech miesiącach użytkowania materac przepuszcza powietrze. Czy przysługuje mi prawo do wymiany tego materaca? Nabywając środki pomocnicze, a takim jest materac przeciwodleżynowy, refundowane przez NFZ, świadczeniodawcy na podstawie zawartych umów zobowiązani są do udzielenia gwarancji, w ramach której wykonywane są bezpłatne naprawy sprzętu lub wymiana na wolny od wad. Gwarancja jest udzielana pisemnie poprzez wydanie dokumentu gwarancyjnego, a jej okres zależy od tzw. okresu użytkowania przedmiotu ortopedycznego/środka pomocniczego. Okres użytkowania materaca przeciwodleżynowego wynosi trzy lata, zatem okres jego gwarancji wynosi minimum jeden rok. Świadczeniodawca ma obowiązek rozpatrzyć uprawnienia świadczeniobiorcy wynikające z gwarancji w terminie 14 dni od daty zgłoszenia reklamacji. Zatem ma pani prawo domagania się napraw gwarancyjnych lub wydania niewadliwego materaca, o ile wady nie zostały spowodowane uszkodzeniami mechanicznymi. Zarządzenie prezesa NFZ z dnia 20 września 2006 roku, nr 91/2006, w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju: zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne; załącznik nr 3 do zarządzenia prezesa NFZ z dnia 20 września 2006 r. nr 91/2006, w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne. Skierowanie na badanie Zdarzyło mi się, że podczas wizyty lekarz rodzinny zalecił badanie, twierdząc jednocześnie, że nie ma prawa skierować mnie na nie. Na jakie badania diagnostyczne może skierować lekarz rodzinny? Lekarz rodzinny (lekarz podstawowej opieki zdrowotnej) wybrany przez pacjenta planuje i realizuje kompleksową opiekę lekarską. O ile jest to uzasadnione względami medycznymi (stanem zdrowia pacjenta), lekarz rodzinny ma prawo wystawić skierowanie na wykonanie następujących badań: 1) Badania hematologiczne: morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym; płytki krwi; retikulocyty; odczyn opadania krwinek czerwonych (OB); 2) Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi, np.: sód; potas; wapń całkowity; mocznik; glukoza; białko całkowite; cholesterol całkowity; cholesterol-hdl; cholesterol-ldl; triglicerydy (TG); bilirubina całkowita; czynnik reumatoidalny (RF); hormon tyreotropowy (TSH); antygen HBs-AgHBs; VDRL; 3) Badania moczu, np: ogólne badanie moczu z oceną mikroskopową osadu; ilościowe oznaczanie białka; ilościowe oznaczanie glukozy; 4) Badania kału: badanie ogólne; pasożyty; krew utajona metodą immunochemiczną. 5) Badania układu krzepnięcia: wskaźnik protrombinowy (INR); czas kaolinowo-kefalinowy (APTT); fibrynogen. W razie pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta może on liczyć na przyśpieszenie terminu zabiegu. W takiej sytuacji szpital ma obowiązek ustalić nową datę operacji i powiadomić o tym pacjenta. Również jeżeli z innych przyczyn dojdzie do zmian na liście oczekujących, szpital musi niezwłocznie poinformować o tym osoby zainteresowane. Listy do oceny lekarzy i funduszu Listy oczekujących są raz w miesiącu sprawdzane i oceniane przez specjalnie do tego powołane zespoły (muszą one być w każdym szpitalu), w skład których wchodzą: lekarz specjalista w specjalności zabiegowej, lekarz specjalista w specjalności niezabiegowej oraz pielęgniarka naczelna. Ocenie podlega: prawidłowość prowadzenia dokumentacji medycznej, czas oczekiwania na udzielenie świadczenia oraz zasadność i przyczyny zmian terminów udzielenia danego świadczenia. W przypadku gdy szpital nie jest w stanie wykonać danego badania, zabiegu czy operacji, musi poinformować pacjenta o możliwości uzyskania tego samego świadczenia w innej placówce zdrowia. Na stronach internetowych centrali Narodowego Funduszu Zdrowia ( są dostępne informacje o liczbie osób oraz średnim czasie oczekiwania na świadczenia opieki zdrowotnej w poszczególnych województwach w kraju. Zestawienia te zawierają nazwę placówki ochrony zdrowia, średni czas oczekiwania na konkretny zabieg czy badania medyczne oraz liczbę osób oczkujących w kolejce na jego wykonanie. Informacje te pozwalają pacjentom sprawdzić, ilu chorych oczekuje w danej placówce zdrowia na uzyskanie konkretnego świadczenia zdrowotnego oraz jaki jest średni czas oczekiwania na to świadczenie Oznacza to, że pacjent, który czeka na przykład na wszczepienie protezy stawu biodrowego, na podstawie danych ze stron internetowych funduszu może wybrać taką placówkę, w której czas oczekiwania na ten zabieg jest najkrótszy. Odpowiedzialność rodziców Rodzice powinni wiedzieć, że mają pełne prawo współudziału w procesie leczenia i pielęgnacji dziecka. Pobyt dziecka w szpitalu nie zwalnia bowiem rodziców z pełnienia obowiązków rodzicielskich. W stosunku do dziecka prawo to polega na: kontynuacji funkcji rodzicielskich, uzyskiwaniu pełnych informacji o aktualnym stanie zdrowia dziecka, wyposażeniu dziecka w niezbędne przybory toaletowe, ubrania i inne przedmioty niezbędne podczas pobytu w szpitalu, przygotowaniu dziecka do współpracy z personelem medycznych. Rodzice mają także obowiązki wobec personelu medycznego. Muszą: LECZENIE REHABILITACYJNE Możliwe także w domu pacjenta Dziecko z dysfunkcją narządu ruchu wymagające rehabilitacji może być leczone w warunkach domowych. Musi się na to zgodzić lekarz specjalista. wiadczenia rehabilitacyjne są prze- m.in. dla osób przewlekle Śznaczone chorych, z dysfunkcjami narządów ruchu, czyli do takich, w przypadku których kuracja lekami musi być wspomagana również zabiegami fizykoterapeutycznymi. Na rehabilitację w domu mogą liczyć pacjenci, których stan zdrowia rokuje poprawę Skierowanie na zabiegi Skierowanie do poradni rehabilitacyjnej oraz na zabiegi fizjoterapeutyczne wystawia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. W skierowaniu tym musi podać rozpoznanie choroby oraz określić dysfunkcję narządu lub inną przyczynę kierowania na rehabilitację. W przypadku zalecenia fizjoterapii przez lekarza nieposiadającego specjalizacji w dziedzinie rehabilitacji medycznej, ortopedii, chirurgii ogólnej czy reumatologii, lekarz ten musi przeprowadzić dodatkowe badania czynnościowe narządu ruchu i ustalić program rehabilitacji. Lekarze specjaliści mogą kierować pacjentów na zabiegi rehabilitacyjne zgodne z ich specjalizacją, np. kardiolog kieruje chorego na zabiegi z zakresu rehabilitacji kardiologicznej, neurolog z zakresu rehabilitacji neurologicznej. Podstawową formą świadczeń rehabilitacyjnych są te udzielane w poradniach. Jest to tzw. rehabilitacja w warunkach ambulatoryjnych. Świadczenia te są wykonywane w specjalistycznych placówkach. Jedynie ze względu na stan zdrowia pacjenta, część z nich może być wykonywana w warunkach domowych. O tym jednak decyduje lekarz specjalista kierujący na tego typu leczenie. Leczenie w domu Rehabilitacja w domu przysługuje tym osobom, które ze względu na brak możliwości samodzielnego poruszania się nie mogą dotrzeć do placówek udzielających tego typu świadczeń w warunkach ambulatoryjnych (tj. w specjalistycznej poradni). Na prowadzenie rehabilitacji w domu mogą liczyć pacjenci, których stan zdrowia rokuje poprawę. Jest ona prowadzona u chorych z zaburzeniami narządu ruchu, spowodowanymi: ogniskowymi uszkodzeniami mózgu (stany po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach) w terminie do 12 miesięcy od wypadku, uszkodzeniem rdzenia kręgowego do 12 miesięcy od urazu, chorobami przewlekłymi (np. rdzeniowy zanik mięśni, zapalenie wielomięśniowe, guzy mózgu), chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych po zabiegach endoprotezoplastyki stawu do 6 miesięcy po operacji, stanami po urazach kończyn dolnych do 6 miesięcy po urazie, OBROŃCY PRAW PACJENTA Biuro Praw Pacjenta przy Ministrze Zdrowia Dyrektor biura: Krystyna Barbara Kozłowska Adres: ul. Długa 38/40, Warszawa tel./faks: (22) sekreteriat@bpp.waw.pl Bezpłatna infolinia: (pn. pt. w godz ) Biuro czynne: pn. pt. w godz Przyjmowanie pacjentów: pn. pt. w godz Prawnik biura przyjmuje: pn. pt. w godz Konsultanci medyczni Biura Praw Pacjenta: pn. czw. w godz Rzecznik praw pacjenta Aleksandra Piątek Narodowy Fundusz Zdrowia Centrala, Adres: ul. Grójecka 186, Warszawa tel. (22) rzecznikprawpacjenta@nfz.gov.pl Rzecznicy prawa pacjenta działają także przy wojewódzkich oddziałach NFZ. udzielać lekarzom i pielęgniarkom niezbędnej pomocy w procesie leczenia dziecka, przestrzegać zaleceń personelu medycznego w zakresie diagnostyki, leczenia, żywienia i pielęgnacji dziecka. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.) Ważne! Czas trwania rehabilitacji prowadzonej w domu wynosi maksymalnie cztery tygodnie. W niektórych przypadkach zajęcia mogą być co jakiś czas powtarzane albo rehabilitacja zostanie przedłużona. Zgodę musi wydać dyrektor właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. O tym, jak powinno przebiegać leczenie rehabilitacyjne takich pacjentów, decyduje lekarz specjalista z poradni rehabilitacyjnej po odbytej wizycie domowej u chorego. Czas trwania rehabilitacji w warunkach domowych wynosi do czterech tygodni, z możliwością powtórzenia cyklu ćwiczeń co 12 tygodni. W przypadkach, kiedy istnieją wskazania do kontynuowania rehabilitacji powyżej ośmiu tygodni w ciągu roku, NFZ finansuje dalszą rehabilitację w domu chorego na podstawie uzasadnienia lekarza, który leczy pacjenta. Przedłużenie rehabilitacji wymaga zgody dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego funduszu. Rehabilitacja dzienna Ci pacjenci, których stan zdrowia nie pozwala na korzystanie ze świadczeń rehabilitacyjnych, np. w poradniach, a jednocześnie nie wymagają całodobowego nadzoru medycznego, mają dostęp do niezbędnych świadczeń i zabiegów w ośrodkach rehabilitacji dziennej. Są im tam udzielane porady lekarskie, świadczenia z zakresu neuropsychologii, logopedii, psychoterapii. Czas trwania takiej rehabilitacji wynosi od trzech do sześciu tygodni. Osoby wymagające całodobowej opieki medycznej są przyjmowane do szpitalnych oddziałów rehabilitacyjnych. Tam są im udzielane niezbędne badania diagnostyczne i ćwiczenia fizjoterapeutyczne. Na oddziały rehabilitacyjne przyjmowani są pacjenci, którzy w ciągu 42 dni byli poddani zabiegowi operacyjnemu, w przypadku których doszło do zaostrzenia schorzenia reumatycznego lub narządu ruchu, co powoduje ich dalsze upośledzenie. Czas trwania rehabilitacji na oddziale wynosi od trzech do sześciu tygodni. Pacjenci powinni być poddawa-

9 A9 ni ćwiczeniom usprawniającym przez sześć dni w tygodniu. Rehabilitacja neurologiczna Dzieci najczęściej korzystają z rehabilitacji neurologicznej oraz związanej z układem oddechowym (rehabilitacja pulmonologiczna). Kwalifikacja do tego typu leczenia jest przeprowadzana na podstawie oceny stanu zdrowia pacjenta, dysfunkcji układu nerwowego (lub oddechowego) i oceny stopnia inwalidztwa. W rehabilitacji neurologicznej wyróżnia się tzw. wczesną i wtórną. Ta pierwsza jest dotyczy pacjentów, którzy maksymalnie trzy miesiące wcześniej ulegli urazowi układu nerwowego lub byli poddani zabiegowi operacyjnemu na ośrodkowym układzie nerwowym. Od chwili zakwalifikowania pacjenta na tego rodzaju rehabilitację do przyjęcia do właściwego oddziału nie może upłynąć więcej niż 21 dni. Czas pobytu na oddziale rehabilitacyjnym w przypadku pacjentów z urazami układu nerwowego wynosi od trzech do dziewięciu tygodni. W przypadku rehabilitacji neurologicznej wtórnej, kwalifikacja pacjentów jest niezależna od daty wystąpienia urazu czy zabiegu operacyjnego. Rehabilitacja pulmonologiczna Zabiegi fizykoterapeutyczne w ramach tego typu rehabilitacji są przeznaczone szczególnie dla pacjentów z niewydolnością układu oddechowego. W przypadku dzieci, schorzeniami kwalifikującymi je do rehabilitacji pulmonologicznej są: nawracające zapalenie oskrzeli, zespoły zatokowo-oskrzelowe, rozstrzenie oskrzeli z towarzyszącym nieżytem, astma oskrzelowa, stany po: zapaleniu płuc do trzech tygodni od zakończenia leczenia, po przebytym zespole zaburzeń oddechowych, po aspiracji ciała obcego, po zabiegach torakochirurgicznych, mukowiscydoza, DOSTĘP DO ŚRODKÓW ORTOPEDYCZNYCH U dzieci częstsza wymiana sprzętu Rodzice dzieci niepełnosprawnych mogą starać się o przedmioty ortopedyczne i inne środki pomocnicze. Ich zakup jest opłacany w całości lub częściowo przez Narodowy Fundusz Zdrowia. soby niepełnosprawne, w zależności od rodzaju swojej dysfunkcji, O mają prawo do ubiegania się w NFZ o sfinansowanie zakupu sprzętu ortopedycznego lub innych środków pomocniczych, które są im niezbędne do codziennego funkcjonowania. W przypadku niepełnosprawnych dzieci o dofinansowanie zakupy sprzętu ortopedycznego występują rodzice lub jego opiekunowie. Zlecenie na zakup przedmiotów ortopedycznych traci ważność po upływie 90 dni od daty jego wystawienia Zlecenie wystawia lekarz Aby fundusz współfinansował koszt zakupu takiego sprzętu, potrzebne jest zlecenie na ich zakup wystawione przez lekarza. Może je wydać np. lekarz rehabilitacji medycznej, okulista, reumatolog, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, chirurg, ortopeda, neurolog i felczer ubezpieczenia zdrowotnego. W przepisach prawnych są szczegółowo określone terminy, w jakich można ponownie starać się o dofinansowanie zakupu wózka inwalidzkiego czy laski dla niewidomego dziecka. Okres ten może być w niektórych przypadkach skrócony np. w przypadku pogorszenia stanu zdrowia pacjenta. O tym jednak decyduje lekarz. Musi on wystąpić do funduszu ze specjalnym wnioskiem, w którym powinien wyczerpująco uzasadnić szybszą wymianę sprzętu ortopedycznego. U dzieci i młodzieży do 18 roku życia sprzęt ortopedyczny może być wymieniany częściej, jeżeli wynika to ze zmian fizycznych (dziecko ciągłe rośnie), czy z powodu przebytych zabiegów chirurgicznych lub rehabilitacji. Wymagana zgoda funduszu Każde zlecenie na zakup przedmiotu ortopedycznego lub innych środków pomocniczych wymaga przed jego realizacją akceptacji właściwego oddziału wojewódzkiego funduszu. Należy pamiętać, że zlecenie traci ważność po upływie 90 dni od daty wystawienia. Bieg tego terminu jest zawieszany na czas oczekiwania w kolejce na potwierdzenie zlecenia. Potwierdzone i zaakceptowane przez fundusz zlecenie podlega realizacji w dowolnie wybranym przez osobę niepełnosprawną placówce, która zajmuje się zaopatrzeniem w sprzęt ortopedyczny lub inne środki pomocnicze. Trzeba jednak pamiętać, że placówka taka musi działać w ramach podpisanego kontraktu z NFZ. O wykaz takich placówek należy pytać w wojewódzkich oddziałach NFZ. Dopłata tylko do określonej ceny Planując zakup sprzętu ortopedycznego i chcąc skorzystać ze środków NFZ, warto sprawdzić, jaka jest jego cena i czy mieści się ona w ustalonym limicie. Jeżeli go przekracza, to fundusz może odmówić sfinansowania zakupu sprzętu. Płaci bowiem jedynie do ustalonego limitu wszystko ponad należy zapłacić z własnej kieszeni. W przypadku osób, które muszą stale korzystać z określonych przedmiotów (np. z pieluchomajtek), niezbędne jest wystawienie przez lekarza zlecenia na tzw. comiesięczne zaopatrzenie w środki pomocnicze. Osobom takim jest wydawana karta zaopatrzenia comiesięcznego na dany rodzaj środka pomocniczego na okres 12 miesięcy. Nie jest wymagane każdorazowe ewidencjonowanie zlecenia przed jego realizacją (jak to ma miejsce w przypadku zakupu sprzętu ortopedycznego). Lekarz zobowiązany jest do odnotowania w karcie jedynie faktu wystawienia zlecenia. Zlecenie na comiesięczne zaopatrzenie w środki pomocnicze traci ważność po upływie 30 dni od daty jego wystawienia. Ubezpieczony korzystający z tych środków ma prawo do jednorazowego zaopatrzenia się w nie maksymalnie na okres trzech kolejnych miesięcy. Podobnie jak w przypadku zlecenia na środki ortopedyczne, także zlecenie na środki środków pomocnicze traci ważność po upływie 90 dni od dnia wystawienia. W przypadku braku środków finansowych na pełne pokrycie przez oddział funduszu zakupu niezbędnych środków, na które jest wystawione zlecenie termin 90 dni ulega zawieszeniu na czas oczekiwania w kolejce na potwierdzenie wrodzone wady układu oddechowego, inne nawracające schorzenia dróg oddechowych. Skierowanie do oddziału rehabilitacji wystawia lekarz ze szpitalnego oddziału pulmonologii, torakochirurgii, kardiochirurgii, laryngologii, onkologii, chorób wewnętrznych oraz pediatrii. W uzasadnionych medycznie przypadkach skierowanie może być wystawione przez lekarza poradni chorób płuc lub poradni alergologicznych. Czas trwania takiej rehabilitacji wynosi dla osób dorosłych do trzech tygodni, natomiast w przypadku dzieci trwa od czterech do sześciu tygodni. zlecenia. Ubezpieczony ma prawo do informacji na temat pozycji zajmowanej na liście. Naprawa sprzętu Fundusz pokrywa również koszty naprawy przedmiotów ortopedycznych. Podstawą do jej sfinansowania jest wniosek w tej sprawie zaakceptowany przez oddział wojewódzki NFZ. Wniosek traci ważność po upływie 30 dni od czasu jego wystawienia. Naprawy przedmiotów ortopedycznych są refundowane w okresie użytkowania danego przedmiotu w wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonego limitu. W ramach gwarancji przysługuje bezpłatna naprawa bądź wymiana przedmiotu ortopedycznego lub środka pomocniczego na wolny od wad, w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia reklamacji. Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie limitu cen dla wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi i środkami pomocniczymi, o takim samym zastosowaniu, ale różnych cenach, oraz limitu cen dla naprawy przedmiotów ortopedycznych (Dz.U. nr 275, poz z późn. zm.). o finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.). Od poniedziałku w Gazecie Prawnej seria rodzinnych poradników finansowych Sprawdź, jak podpisać dobrą umowę z biurem maklerskim Ważne! Kartę zaopatrzenia miesięcznego pacjent okazuje lekarzowi, który odnotowuje w niej fakt wystawienia zlecenia, po czym z kartą należy udać się do odpowiedniej placówki realizującej zlecenie na zakup środków pomocniczych, Sprzęt ortopedyczny lub inne środki pomocnicze należy kupować tylko w tych placówkach, które mają podpisane umowy z NFZ Ważność zlecenia na comiesięczne zaopatrzenie w środki pomocnicze upływa po 30 dniach od daty jego wystawienia 6) Badania mikrobiologiczne: posiew moczu z antybiogramem; posiew wymazu z gardła; ogólny posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella; Shigella; białko C-reaktywne (CRP). 7) Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku. 8) Badanie ultrasonograficzne (USG) jamy brzusznej. 9) Zdjęcia radiologiczne: zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej; zdjęcia kostne w przypadku kręgosłupa; kończyn i miednicy w projekcji AP i bocznej; zdjęcie czaszki i zatok w projekcji AP i bocznej; zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej. Powyższe badania wykonywane na podstawie skierowania lekarza rodzinnego są bezpłatne. Zarządzenie prezesa NFZ, nr 102/2006 z dnia 9 listopada 2006 r. w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna. Kontrola aparatów Czy Narodowy Fundusz Zdrowia kontroluje legalność pochodzenia aparatów słuchowych, które są oferowane przez gabinety audioprotetyczne w ramach refundacji? Podmiot ubiegający się o zawarcie umowy z NFZ zobowiązany jest do przedstawienia potwierdzenia zawarcia umowy dystrybucyjnej z przedstawicielami lub generalnymi dystrybutorami firm produkujących aparaty słuchowe i systemy wspomagające słyszenie. Jest to dokument podlegający weryfikacji na etapie rozpoznawania wniosku o zawarcie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Zarządzenie prezesa NFZ z dnia 20 września 2006 r., nr 91/2006, w sprawie przyjęcia Informacji o warunkach zawarcia umowy zdrowotnej w rodzaju: zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze oraz lecznicze środki techniczne. Rehabilitacja domowa W jakim przypadku ubezpieczonemu przysługuje rehabilitacja domowa? Rehabilitacja w warunkach domowych przysługuje pacjentom, którzy ze względu na brak możliwości samodzielnego przemieszczania się nie mogą dotrzeć do placówek udzielających świadczeń w warunkach ambulatoryjnych, a wymagają rehabilitacji. Rehabilitacja domowa realizowana jest u chorych rokujących poprawę, z zaburzeniami funkcji narządu ruchu spowodowanymi: ogniskowymi uszkodzeniami mózgu (stany po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach) do 12 miesięcy od ostrego incydentu mózgowego, uszkodzeniem rdzenia kręgowego do 12 miesięcy od powstania uszkodzenia, chorobami przewlekle postępującymi (np. rdzeniowy zanik mięśni, zapalenie wielomięśniowe, guzy mózgu, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Parkinsona), chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych po zabiegach endoprotezoplastyki stawu do sześciu miesięcy po operacji,

10 A10 stanami po urazach kończyn dolnych do sześciu miesięcy po urazie. Lekarz specjalista poradni rehabilitacyjnej po wizycie w domu pacjenta podejmuje decyzję o leczeniu i ustala ogólny program usprawniania leczniczego. Szczegółowe materiały informacyjne o przedmiocie postępowania w sprawie zawarcia umów zdrowotnej oraz realizacji i finansowaniu umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: rehabilitacja lecznicza (par. 8 ust. 7 załącznika do zarządzenia nr 86/2006 prezesa NFZ). Prawo wyboru sanatorium Potwierdzenie skierowania na leczenie w sanatorium otrzymałem w niedogodnym dla mnie terminie i w miejscowości, w której już raz byłem. Na sanatorium czekałem ponad dziewięć miesięcy. Czy mam więc prawo do wyboru miejsca i terminu leczenia uzdrowiskowego? Wskazanie odpowiedniego dla pacjenta zakładu lecznictwa uzdrowiskowego oraz rodzaju leczenia i jego trybu należy do kompetencji lekarza specjalisty w dziedzinie balneoklimatologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej, zatrudnionego w komórce organizacyjnej właściwej w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego oddziału wojewódzkiego NFZ. Pacjent kierowany jest więc do danego uzdrowiska zgodnie z opinią medyczną ww. lekarza. Natomiast czas oczekiwania na leczenie uzdrowiskowe warunkowany jest: rodzajem leczenia (czas oczekiwania jest krótszy w przypadku leczenia w szpitalu uzdrowiskowym) oraz liczbą miejsc w poszczególnych zakładach uzdrowiskowych. W przypadku niepotwierdzenia skierowania z powodu braku miejsc, oddział wojewódzki Funduszu wpisuje pacjenta na listę świadczeniobiorców. Lista ta tworzona jest w każdym oddziale wojewódzkim Funduszu i oczekujący informowani są o swojej kolejności, a także o przypuszczalnym terminie rozpoczęcia leczenia oraz czasie jego trwania. Pacjent nie ma więc prawa do wyboru miejsca i terminu leczenia uzdrowiskowego. Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 22 maja 2006 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego (Dz.U. nr 94, poz. 655). Wizyta pediatry u noworodka Bardzo proszę o informację, czy mam prawo domagać się domowej wizyty pediatry (pierwszej, kontrolnej) u noworodka? Ponadto słyszałam, że przychodnie same kontaktują się z rodzicami w celu umówienia wizyt domowych pediatry czy jest to zasadą? Zapisałam dziecko do Poradni Medycyny Rodzinnej, która ma kontrakt z NFZ, jednak żądają, by dziecko przywieźć do przychodni, a ponadto jest bardzo trudno umówić jakikolwiek termin do pediatry. Zakres profilaktycznych świadczeń opieki zdrowotnej u dzieci do ukończenia szóstego roku życia wraz z okresami ich przeprowadzania jest dokładnie określona. Pierwsza wizyta patronażowa pediatry powinna się odbyć w pierwszym lub drugim tygodniu życia dziecka. Wizyta ma mieć charakter patronażowy i nie jest wizytą typu ambulatoryjnego w przychodni. Konieczność wykonania przedmiotowej TURNUSY REHABILITACYJNE PFRON dopłaci do wyjazdu Osoby niepełnosprawne, także dzieci, mogą ubiegać się o dofinansowanie do wyjazdu na turnus rehabilitacyjny. Tam mogą liczyć zarówno na fachową pomoc medyczną, jak i na możliwość rozwijania swoich zainteresowań. Ważne! Aktualne informacje o ośrodkach i organizatorach turnusów rehabilitacyjnych znajdują się na stronie internetowej WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE Bolesławiec, telefon: Bielawa, telefon: ; Głogów, telefon: ; Góra, telefon: do 47 Jawor, telefon: Jelenia Góra, telefon/fax: Kamienna Góra, telefon: , Kłodzko, telefon: Legnica, telefon: ; Lubań, telefon: ; Lubin, telefon: ; Lwówek Śląski, telefon/fax: Milicz, telefon: ; Oleśnica, telefon/fax: Oława, telefon: ; Polkowice, telefon: Strzelin, telefon: w. 34 Środa Śląska, telefon: w. 24 Świdnica Śląska, telefon: w. 348 Trzebnica, telefon: Wałbrzych, telefon/fax: 0* Wołów, telefon: Wrocław, telefon: do 49 Ząbkowice Śląskie, telefon: Zgorzelec, telefon: Złotoryja, telefon: WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE Aleksandrów Kujawski, telefon/fax: Brodnica, telefon/fax: Bydgoszcz, telefon: do 415 Chełmno, telefon: Golub-Dobrzyń, telefon: Grudziądz, telefon/fax: Inowrocław, telefon: w. 371, Lipno, telefon/fax: Mogilno, telefon: ; Nakło, telefon: Radziejów, telefon/fax: Rypin, telefon/fax: Więcbork, telefon/fax: Świecie, telefon: Toruń, telefon: Tuchola, telefon: Wąbrzeźno, telefon: w. 103 Włocławek, telefon: Żnin, telefon/fax: WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Biała Podlaska, telefon/fax: , Biłgoraj, telefon: Chełm, telefon: , Hrubieszów, telefon/fax: Janów Lubelski, telefon: , Krasnystaw, telefon/fax: , do 88 w.23, 39 Kraśnik, telefon: Lubartów, telefon: Lublin, telefon/fax: do 24 Łęczna, telefon/fax: Łuków, telefon: Opole Lubelskie, telefon/fax: Parczew, telefon/fax: Puławy, telefon/fax: Radzyń Podlaski, telefon: Ryki, telefon/fax: Świdnik, telefon: , pcprswidnik@wp.pl Tomaszów Lubelski, telefon: Włodawa, telefon: w. 53 urnusy rehabilitacyjne są zorganizowaną formą rehabilitacji, połą- T czoną z elementami wypoczynku. Celem uczestnictwa w nich jest ogólna poprawa sprawności psychofizycznej oraz rozwijanie umiejętności społecznych ich uczestników, m.in. poprzez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację zainteresowań, a także przez udział w innych zajęciach przewidzianych w programie turnusu. Za zgodą lekarza Z turnusów rehabilitacyjnych mogą korzystać wszystkie osoby niepełnosprawne, czyli te, które posiadają ważne orzeczenie: o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, o niepełnosprawności, wydane przed ukończeniem 16 roku życia. TELEFONY POWIATOWYCH CENTRÓW POMOCY RODZINIE Zamość, telefon: ; ; WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE Gorzów Wlkp., telefon: do 65 Krosno Odrzańskie, telefon/fax: Międzyrzecz, telefon: Nowa Sól, telefon/fax: Słubice, telefon: Sulęcin, telefon: do 46 w.106 Świebodzin, telefon/fax: Zielona Góra, telefon: ; Żagań, telefon: Żary, telefon: WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE Bełchatów, telefon: ; Kutno, telefon/fax: ; ; Łask, telefon: Łęczyca, telefon: Łowicz, telefon: Łódź, telefon/fax: 0* w.273 Opoczno, telefon: Pabianice, telefon: w.128 Pajęczno, telefon: w. 231 Piotrków Tryb., telefon: Poddębice, telefon: Radomsko, telefon: Rawa Mazowiecka, telefon: Sieradz, telefon/fax: Skierniewice, telefon/fax: Tomaszów Maz., telefon: Wieluń, telefon: Wieruszów, telefon: Zduńska Wola, telefon: Zgierz, telefon: ; WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE Bochnia, telefon: ; Brzesko, telefon/fax: Chrzanów, telefon/fax: w. 20; Dąbrowa Tarnowska, telefon: Gorlice, telefon: ; Kraków, telefon: w. 569 Limanowa, telefon: Miechów, telefon/fax: Myślenice, telefon: Nowy Sącz, telefon: ; Nowy Targ, telefon: w. 51, 50 Olkusz, telefon/fax: Oświęcim, telefon: Proszowice, telefon/fax: Sucha Beskidzka, telefon/fax: Tarnów, telefon/fax: Zakopane, telefon/fax: Wadowice, telefon: ; Wieliczka, telefon: WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE Białobrzegi, telefon: Ciechanów, telefon: Garwolin, telefon: Gostynin, telefon: Grodzisk Mazowiecki, telefon/fax: Grójec, telefon/fax: Kozienice, telefon: Legionowo, telefon: Lipsk, telefon/fax: w. 34 Łosice, telefon: Maków Mazowiecki, telefon: ; Przy wyjeździe na turnus tego typu sam zainteresowany wybiera ośrodek na terenie kraju, do którego chciałby pojechać. Sam też decyduje o terminie wyjazdu. Jednak udział w turnusie wymaga zgody lekarza. Dlatego osoba niepełnosprawna jest tam kierowana na wniosek lekarza, pod którego opieką się znajduje. Może to być zarówno lekarz pierwszego kontaktu, jak i specjalista. Ośrodek, w którym odbędzie się turnus, musi być dostosowany do rodzaju dysfunkcji osoby niepełnosprawnej. Dofinansowanie turnusu Aby wziąć udział w turnusie rehabilitacyjnym, należy liczyć się z tym, że za pobyt trzeba zapłacić z własnych środków. Można jednak ubiegać się o dofinansowanie kosztów z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Najczęściej turnusy trwają 14 dni, a ich koszt wynosi od kilkuset złotych do 1 tys. zł. Zasady dofinansowania reguluje ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej. Zgodnie z art. 10e, o częściowe pokrycie kosztów pobytu na Mińsk Mazowiecki, telefon: Mława, telefon: Nowy Dwór Mazowiecki, telefon: Ostrołęka, telefon: Ostrów Mazowiecka, telefon/fax: Otwock, telefon: do 14 Piaseczno, telefon: Płock, ul. Wolskiego 4 Płońsk, telefon: ; wew. 13 Pruszków, telefon: Przasnysz, telefon: w. 118; Przysucha, telefon: Pułtusk, telefon: Radom, telefon: Siedlce, telefon/fax: Sierpc, telefon: Sochaczew, telefon: Sokołów Podlaski, telefon/fax: Szydłowiec, telefon: w.20 Warszawa, telefon: , Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Warszawa Zachodnia (w skład powiatu wchodzą gminy Błonie, Kampinos, Leszno, Stare Babice, Izabelin, Łomianki, Ożarów Mazowiecki), telefon: , Węgrów, telefon: Wołomin, telefon: w.113 Wyszków, telefon/fax: Zwoleń, telefon/fax: Żuromin, telefon/fax: Żyrardów, telefon: WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE Brzeg, telefon/fax: Głubczyce, telefon: Kędzierzyn-Koźle, telefon/fax: Kluczbork, telefon: ; w.60 Krapkowice, telefon: w. 328 lub 329 Namysłów, telefon/fax: wew. 168, pcprnamyslow@poczta.onet.pl Nysa, telefon: Olesno, telefon: do 27, pcprol@interia.pl Opole (powiat opolski ziemski), telefon: Prudnik, telefon: Strzelce Opolskie, telefon/fax: WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE Ustrzyki Dolne (powiat bieszczadzki), telefon: Brzozów, telefon: Dębica, telefon: Jarosław, telefon: , Jasło, telefon: Kolbuszowa, telefon: Krosno, telefon: , (dział ds. osób niepełnosprawnych) Lesko, telefon: , Leżajsk, telefon: Lubaczów, telefon: , Łańcut, telefon: , pcprwlancut@poczta.onet.pl Mielec, telefon: Nisko, telefon: , Przemyśl, telefon: , Przeworsk, telefon: Ropczyce (powiat ropczycko-sędziszowski), telefon: Rzeszów, telefon: w. 1422, 1423 Sanok, telefon: , Stalowa Wola, telefon:

11 A11 SKĄD INFORMACJE Informacje o ośrodkach i organizatorach turnusów rehabilitacyjnych oraz specjalne druki wniosków można uzyskać w: Krajowym Centrum Organizacji Turnusów Rehabilitacyjnych ul. Gałczyńskiego 4, Warszawa, tel Na stronie internetowej powiatowych centrach pomocy rodzinie turnusie rehabilitacyjnym mogą ubiegać się osoby, których dochód nie przekracza: dla osoby pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym 1331 zł (50 proc. przeciętnego wynagrodzenia), dla osoby samotnej 1731 zł (65 proc.). W przypadku przekroczenia tych kwot dofinansowanie kosztów turnusu rehabilitacyjnego ze środków PFRON pomniejsza się o kwotę, o którą dochód ten został przekroczony. Jednak w sytuacjach uzasadnionych trudną sytuacją Strzyżów, telefon: Tarnobrzeg, telefon: WOJEWÓDZTWO PODLASKIE Augustów, telefon: Białystok, telefon: Białystok, telefon: Bielsk Podlaski, telefon: , Grajewo, telefon: Hajnówka, telefon: Kolno, telefon: Łomża, telefon: , Łomża, telefon: Mońki, telefon: , Sejny, telefon: Siemiatycze, telefon: , Sokółka, telefon: wew. 61 Suwałki, telefon: Wysokie Mazowieckie, telefon: Zambrów, telefon: WOJEWÓDZTWO POMORSKIE Bytów, telefon: , Chojnice, telefon: Człuchów, telefon: , Kartuzy, telefon: Kościerzyna, telefon: Kwidzyn, telefon: Lębork, telefon: , Malbork, telefon: Nowy Dwór Gdański, telefon: wew. 61 Gdynia, telefon: , Puck, telefon: Pruszcz Gdański, telefon: Starogard Gdański, telefon: Tczew, telefon: Wejherowo, telefon: , Sztum, telefon: WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE Będzin, telefon: Bielsko-Biała telefon: Cieszyn, telefon: Częstochowa, telefon: , Gliwice, telefon: Kłobuck, telefon: Lubliniec, telefon: wew.108 Pszczyna, telefon: , pcprpszczyna@interia.pl Racibórz, telefon: , hildeorand@wp.pl Rybnik, telefon: wew. 36, 43 Wodzisław Śląski, telefon: Tarnowskie Góry, telefon: Zawiercie, telefon: Żywiec, telefon: Bytom, telefon: , Chorzów, telefon: , , opsch@z4 Dąbrowa Górnicza, telefon: , Jastrzębie Zdrój, telefon: Jaworzno, telefon: , Piekary Śląskie, telefon: Siemianowice Śląskie, telefon: Sosnowiec, telefon: Świętochłowice, telefon: , Tychy, telefon: , Zabrze, telefon: , , materialną lub losową osoby niepełnosprawnej dopłata z PFRON jej uczestnictwa w turnusie lub jej opiekuna może zostać przyznane bez pomniejszania kwoty dofinansowania, mimo przekroczenia dopuszczalnej kwoty dochodu. Zgodę na to musi indywidualnie wyrazić Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR). Tam należy złożyć wniosek o przyznanie dofinansowania. Wniosek musi być złożony w centrum właściwym ze względu na miejsce zameldowania osoby ubiegającej się o częściowe pokrycie kosztów wyjazdu. Do wniosku należy dołączyć również dodatkowe dokumenty. Są to: wniosek lekarski o skierowanie na turnus rehabilitacyjny, kserokopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, poświadczenie o uzyskiwanych dochodach np. odcinek renty, oświadczenie zakładu pracy. TELEFONY POWIATOWYCH CENTRÓW POMOCY RODZINIE Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej K. Miarki 11, Bielsko-Biała, tel.: 0* , Fax.: 0* Częstochowa (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: Gliwice (Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: , Katowice (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: Mysłowice (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej). telefon: , , Fax.: 0* Ruda Śląska (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: Rybnik (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: , Żory (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: , WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE Busko Zdrój, telefon: wew. 14, Jędrzejów, telefon: , Kazimierza Wielka, telefon: wew. 38, wew.38 Kielce, telefon: , Końskie, telefon: , Opatów, telefon: Ostrowiec Świętokrzyski, telefon: wew. 318 Pińczów, telefon: (do 03) Sandomierz, telefon: wew. 56 Skarżysko-Kamienna, telefon: wew. 38 Starachowice, telefon: Staszów, telefon: Włoszczowa, telefon: Kielce, telefon: , WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE Bartoszyce, telefon: , Braniewo, telefon: Działdowo, telefon: Elbląg, telefon: , Ełk, telefon: Giżycko, telefon: Gołdap , Pl. Zwycięstwa 14 Iława, telefon: Kętrzyn, telefon: , pcprketrzyn@wp.pl Mrągowo, telefon: , Nidzica, telefon: Nowe Miasto Lubawskie, telefon: , Olecko, telefon: , Olsztyn, telefon: , Ostróda, telefon: , Pisz, telefon: Szczytno, telefon: Węgorzewo, telefon: wew. 13 Elbląg (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: , mops@mops.elblag.pl, Olsztyn (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej), telefon: , , , WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Chodzież, telefon: , Gniezno, telefon: Gostyń, telefon: Grodzisk Wielkopolski, telefon: Informacja o przyznaniu dofinansowania oraz oświadczenie wnioskodawcy o wyborze turnusu są wysyłane osobiście lub za pośrednictwem Krajowego Centrum Organizacji Turnusów Rehabilitacyjnych (KCOTR) do organizatora turnusu. Bardzo ważne jest, że osoba niepełnosprawna może starać się o pokrycie tych kosztów tylko raz w roku. Na decyzję o częściowej refundacji kosztów turnusu czeka się dosyć długo. Dlatego warto odpowiedni wniosek złożyć z co najmniej kwartalnym wyprzedzeniem. Najlepszym rozwiązaniem jest złożenie go jeszcze na początku roku, w którym jest planowany wyjazd. Wysokość dofinansowania waha się od 18 do 35 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w kwartale poprzedzającym wyjazd (dane takie są ogłaszane przez Główny Urząd Statystyczny). Wysokość dopłaty zależy od stopnia niepełnosprawności, wieku oraz sytuacji materialnej wnioskodawcy. Należy pamiętać, że granice dochodów umożliwiających ubieganie się o dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych ulegają zmianie co kwartał. Informacje te są podawane na stronach interenowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej ( Jeżeli osoba zainteresowana uczestnictwem w turnusie rehabilitacyjnym uzyska dofinansowanie ze środków publicznych, wówczas w terminie do 30 dni Jarocin, telefon: Kalisz, telefon: , Kępno, telefon: Koło, telefon: , Konin, telefon: Kościan, telefon: , Krotoszyn, telefon: , , pcpr-krotoszyn@go2.pl Leszno, telefon: , Międzychód, telefon: Nowy Tomyśl, telefon: , Oborniki, telefon: , Ostrów Wielkopolski, telefon: , Ostrzeszów, telefon: Piła, telefon: , (do 57) Pleszew, telefon: Poznań, telefon: , Rawicz, telefon: , Słupca, telefon: , Szamotuły, telefon: Śrem, telefon: Środa Wielkopolska, telefon: , fax.: 0* Turek, telefon: , Wągrowiec, telefon: , Wolsztyn, telefon: , , Września, telefon: , Złotów, telefon: Konin, telefon: , , mopr@konet.pl Kalisz, telefon: (do 15), , Leszno (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie), telefon: , Poznań (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie), telefon: , Poznań (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Filia Grunwald), telefon: , Poznań (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Filia Jeżyce), telefon: Poznań (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Filia Nowe Miasto), telefon: Poznań (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Filia Piątkowo), telefon: Poznań (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Filia Stare Miasto), telefon: , Poznań (Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Filia Wilda), telefon: WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE Białogard, telefon: Choszczno, telefon: , Drawsko Pomorskie, telefon: , Goleniów, telefon: , Gryfice, telefon: Gryfino, telefon: Kamień Pomorski, telefon: , Kołobrzeg, telefon: Koszalin, telefon: , Myślibórz, telefon: , Police, telefon: Pyrzyce, telefon: Sławno, telefon: Stargard Szczeciński, telefon: Wałcz, telefon: , Łobez, telefon: Koszalin, telefon: , Szczecin, telefon: , (do 13), Świnoujście, telefon: wizyty (a zatem i kontaktu z rodzicami w celu jej umówienia) wynika z przepisu prawa i leży w gestii pediatry (przychodni), a nie pacjenta. To oznacza, że lekarz pediatra musi skontaktować się z rodzicami i ustalić termin takiej wizyty Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 21 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu świadczeń opieki zdrowotnej, w tym badań przesiewowych, oraz okresów, w których te badania są przeprowadzane (załącznik nr 2; Dz.U. nr 276, poz. 2740). Odmowa przyjęcia na zabiegi Moje siedmioletnie dziecko zostało skierowane na zabiegi fizjoterapeutyczne. W gabinecie, który wybrałam, poinformowano mnie, że NFZ nie podpisał umowy dotyczącej zabiegów wykonywanych dzieciom, w związku z tym są przyjmowani tylko pacjenci dorośli. Czy to prawda? Nie. Narodowy Funduszu Zdrowia nie zawiera odrębnych umów dotyczących zabiegów fizjoterapeutycznych dla dorosłych i dzieci. Oznacza to, że każdy podmiot mający podpisaną umowę w zakresie zabiegów fizjoterapeutycznych zobowiązany jest do przyjmowania pacjentów ze wszystkich grup wiekowych. Zatem gabinet rehabilitacyjny nie ma prawa odmówić przyjęcia dziecka na zabiegi fizjoterapeutyczne. Zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia 90/2005 z dnia 17 października 2005 r., zmienione zarządzeniem prezesa NFZ z dnia 18 maja 2006 r. nr 20/06. Lakierowanie zębów u dzieci Ile razy w odstępach trzymiesięcznych można 14-letniemu dziecku lakierować zęby w ramach przysługującego ubezpieczenia? Czy jest jakiś limit dotyczący tego świadczenia, które przysługuje do ukończenia18 roku życia? Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 24 listopada 2004 r. w sprawie wykazu gwarantowanych świadczeń lekarza dentysty i materiałów stomatologicznych oraz rodzaju dokumentu potwierdzającego uprawnienia do tych świadczeń, lakowanie wszystkich zębów stałych przysługuje dzieciom i młodzieży do 18 roku życia, nie częściej niż raz na kwartał. Nauka w sanatorium Otrzymałam od Narodowego Funduszu Zdrowia skierowanie dla dziecka do sanatorium. Dziecko jest uczniem gimnazjum w klasie językowej, więc wyjazd w ciągu roku szkolnego mógłby spowodować zaległości w nauce. Czy mogę liczyć na to, że wyjedzie podczas wakacji? Leczenie sanatoryjne jest całoroczne. Nie ma takiej możliwości, by NFZ wykupił turnusy wyłącznie podczas wakacji. Dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjów mają zapewnioną w sanatorium naukę szkolną. Tylko dla licealistów nie prowadzi się nauki, więc to oni mają pierwszeństwo w czasie wakacji. Oczywiście może pani złożyć do NFZ umotywowaną prośbę o skierowanie dziecka na turnus w okresie wakacyjnym. Będzie ona rozpatrzona, ale nie możemy obiecać, że zostanie spełniona.

12 A12 Brak ubezpieczenia Sama wychowuję czwórkę dzieci. Jestem bezrobotna i nie mam ubezpieczenia. Jak mam zapewnić dzieciom bezpłatne leczenie w przypadku choroby? W związku z pobieraniem nauki w szkole oraz wynikającym z tego faktu niewykonywaniem czynności zarobkowych, dzieci i młodzież ubezpieczone są jako członkowie rodzin osób ubezpieczonych. Za członka rodziny uznaje się dzieci biologiczne, dzieci drugiego małżonka (np. z poprzednich związków małżeńskich), przysposobione, obce przyjęte na wychowanie (również w ramach rodziny zastępczej), a także wnuki, dla których dziadkowie są jedynymi opiekunami. Ubezpieczenie dziecka jako członka rodziny jest możliwe do ukończenia przez nie 18 roku życia, a w przypadku pobierania nauki (np.: szkoła, studia) do 26 roku życia. Jeśli dziecko dotknięte jest niepełnosprawnością w stopniu znacznym bez ograniczenia wieku. Również dzieci pobierające rentę rodzinną mogą być, na wniosek opiekuna, objęte ubezpieczeniem zdrowotnym z racji pobierania tej renty. Istnieje jednak grupa dzieci i młodzieży, którym niedany jest komfort wzrastania w rodzinie, również objęta obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Są to: uczniowie oraz słuchacze zakładów kształcenia nauczycieli oraz dzieci przebywające w placówkach pełniących funkcje wychowawcze, opiekuńcze, resocjalizacyjne lub lecznicze, jeśli nie podlegają ubezpieczeniu z innego tytułu, są zgłaszane do ubezpieczenia przez placówkę lub dom, w których dziecko przebywa i to one opłacają składkę ubezpieczeniową, jeżeli mamy do czynienia z dzieckiem nieprzebywającym w placówkach i domach, o których była mowa wyżej, które nie podjęło jeszcze realizacji obowiązku szkolnego, a jednocześnie nie posiada innego tytułu do ubezpieczenia (opiekunowie dziecka nie posiadają tytułu ubezpieczenia zdrowotnego), dzieci zgłaszane są do ubezpieczenia przez ośrodek pomocy społecznej, który opłaca za nie składkę ubezpieczeniową. Obowiązek taki powstaje z dniem uznania przez ośrodek pomocy społecznej konieczności i zasadności objęcia ubezpieczeniem, poprzedzony zaś jest określonymi procedurami, w tym również wywiadem środowiskowym. Opisany tu obowiązek może wygasnąć w dwóch przypadkach: w chwili rozpoczęcia przez dziecko nauki w szkole, która przejmuje obowiązek ubezpieczenia swojego ucznia, w momencie uznania na podstawie wywiadu środowiskowego, że warunki materialne opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka są na tyle dobre, że możliwe jest dobrowolne przystąpienie do ubezpieczenia zdrowotnego. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.). Oprac. DS DOFINANSOWANIE Wysokość dofinansowania do turnusu: Dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności 719 zł, Z umiarkowanym stopniem 666 zł, Z lekkim stopniem 612 zł. od otrzymania powiadomienia, nie później niż na 21 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu, informuje PCPR o turnusie, w którym będzie uczestniczyła. Aby przyznana refundacja trafiła do organizatora turnusu, muszą być spełnione warunki określone w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 22 maja 2003 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz.U. nr 100, poz. 926). Zgodnie z tymi wymaganiami: dane o turnusie muszą być zgodne z rejestrem organizatorów, wybór turnusu musi być zgodny ze zleceniem lekarza. eczenie sanatoryjne (uzdrowiskowe) jest kontynuacją leczenia spe- L cjalistycznego lub szpitalnego. Jego zadaniem jest rehabilitacja, leczenie chorób przewlekłych oraz szeroko pojęta profilaktyka. Polega ono głównie na wykorzystaniu naturalnych bogactw i czynników fizycznych, tj.: wód mineralnych (kąpiele lecznicze, kuracje pitne, inhalacje, ćwiczenia w basenach), borowin pod postacią kąpieli, zawijań, okładów i tamponów, hydroterapii (kąpiele, natryski, bicze szkockie, masaże wirowe, wibracyjne, podwodne), fizykoterapii, kinezyterapii (gimnastyka indywidualna i zbiorowa). Leczenie w kilku formach Leczenie uzdrowiskowe jest prowadzone w kilku formach. Należą do nich: Powiatowe centra pomocy rodzinie Jedną z funkcji CPR jest właśnie udzielanie osobom zainteresowanym informacji dotyczących na temat ośrodków i organizatorów turnusów rehabilitacyjnych, którzy posiadają wpisy do odpowiednich rejestrów. Dzięki temu niepełnosprawni mogą wybrać ofertę dla siebie najbardziej odpowiednią. Od 1 lutego 2003 r. właściwy wojewoda prowadzi rejestr ośrodków, w których mogą odbywać się turnusy korzystających z dofinansowania PFRON. Dokąd na turnus rehabilitacyjny Oferta Krajowego Centrum Organizacji Turnusów Rehabilitacyjnych na 2007 rok obejmuje ponad 100 ośrodków organizujących turnusy rehabilitacyjne zlokalizowane w najciekawszych regionach Polski: na Wybrzeżu 35 obiektów, w centrum kraju 25 obiektów, na południu Polski 45 ośrodków. Ośrodki te oferują również turnusy specjalistyczne m.in. dla uczestników warsztatów terapii zajęciowej, kobiet po mastektomii, żeglarski dla niewidomych i niedowidzących i wiele innych. Ośrodek tylko z certyfikatem Przy wyborze ośrodka warto uwzględnić informację o certyfikatach Ośrodek Przyjazny Osobom Niepełnosprawnym. Akcję przyznawania ośrodkom certyfikatu Krajowe Centrum Organizacji Turnusów Rehabilitacyjnych LECZENIE UZDROWISKOWE Bezpłatny pobyt dzieci i młodzieży Od maja podwyższeniu uległy opłaty za pobyty w uzdrowisku. Z opłat tych są jednak zwolnione dzieci. Natomiast ich rodzice lub opiekunowie ponoszą pełne koszty pobytu. NIEZBĘDNE DOKUMENTY Wyjeżdżając na leczenie uzdrowiskowe należy zabrać: potwierdzone przez oddział NFZ skierowanie na leczenie, dowód tożsamości, aktualny dowód ubezpieczenia zdrowotnego, wyniki badań diagnostycznych, konsultacji specjalistycznych oraz kart informacyjnych z leczenia szpitalnego, które mogą mieć związek z pobytem w uzdrowisku. Należy także zabrać leki, które są stale przyjmowane przez kuracjusza. szpitalne uzdrowiska dla dorosłych są tam kierowani ci pacjenci, których stan zdrowia i zaawansowanie schorzenia wymagają bardziej intensywnego leczenia. Skierowanie na tego typu kuracje wystawia lekarz prowadzący chorego w szpitalu, ordynator oddziału lub kierownik kliniki. Leczenie osób czynnych zawodowo odbywa się tam na podstawie zwolnienia lekarskiego. Leczenie trwa 21 dni, a NFZ w całości pokrywa koszty opieki medycznej, zabiegów oraz zakwaterowania i wyżywienia. sanatoria uzdrowiskowe dla dorosłych są tam kierowani pacjenci przewlekle chorzy, których stan nie wymaga pobytu w szpitalu uzdrowiskowym. Skierowanie na pobyt wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. Leczenie trwa 21 dni. NFZ pokrywa koszty opieki medycznej i zabiegów. Tylko częściowo płaci za zakwaterowanie i wyżywienie. Resztę kuracjusz pokrywa z własnej kieszeni. ambulatoryjna opieka dla dorosłych i dzieci w takim przypadku NFZ pokrywa koszty opieki medycznej oraz wykonywanych zabiegów. Kuracjusz natomiast we własnym zakresie zapewnia sobie zakwaterowanie i wyżywienie. Leczenie tego typu trwa od sześciu do 18 dni. szpitalne uzdrowiska dla dzieci czas trwania kuracji wynosi 27 dni. Do takich szpitali są kierowane dzieci w wieku od trzech do 18 lat. W czasie kuracji mają zapewnioną opiekę wychowawczą oraz możliwość kontynuowania nauki w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum. NFZ pokrywa w całości koszty opieki medycznej, zabiegów, zakwaterowania oraz wyżywienia. sanatoria dla dzieci z opiekunem z tego rodzaju leczenia mogą korzystać dzieci w wieku od trzech do sześciu lat. Leczenie trwa 21 dni i jest w całości opłacane przez NFZ w przypadku dziecka. Natomiast opiekun opłaca we własnym zakresie swoje zakwaterowanie i wyżywienie. sanatoria dla dzieci pobyt tam trwa 21 dni. Z leczenia mogą korzystać dzieci w wieku od siedmiu do 15 lat oraz młodzież od 16 do 18 roku życia, ale tylko w okresie wakacji. NFZ w całości pokrywa koszty pobytu w sanatorium. rozpoczęło w 2001 roku, wspólnie z Fundacją Ochrony Zdrowia Inwalidów w Warszawie oraz Zarządem Głównym Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem w Warszawie. Oceny obiektów dokonuje specjalnie do tego celu powołana komisja weryfikacyjna. Profesjonalnie opracowany zestaw ponad 120 kryteriów oceny, pozwala na obiektywną standaryzację obiektów. Otrzymanie takiego właśnie certyfikatu umożliwiają dobre oceny przede wszystkim dostępności obiektu i otoczenia dla osób Na decyzję w sprawie refundacji kosztów turnusu czeka się dosyć długo, dlatego warto wniosek o to złożyć z co najmniej kwartalnym wyprzedzeniem poruszających się na wózkach inwalidzkich, wyżywienia, warunków socjalnych i estetyki obiektu, jego bazy rehabilitacyjnej, zaplecza sportowo-rekreacyjnego i innych. Do chwili obecnej oceniono 51 obiektów, co stanowi ponad 50 proc. ośrodków współpracujących z KCOTR. PAMIĘTAJ Okres ważności skierowania wynosi 12 miesięcy od daty jego wystawienia. Po utracie ważności skierowanie odsyłane jest do lekarza, który je wystawiał, w celu ponownej weryfikacji. O utracie ważności skierowania oddział NFZ powiadamia pacjenta pisemnie. Dzieci w wieku od trzech do sześciu lat mogą być kierowane na leczenie uzdrowiskowe same lub pod nadzorem opiekuna prawnego. Skierowanie od lekarza Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe w sanatorium lub w szpitalu uzdrowiskowym wystawia lekarz tzw. ubezpieczenia zdrowotnego, czyli taki, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie swoich usług w danym roku lub pracuje w placówce, która ma taką umowę. W przypadku konieczności kontynuowania leczenia w szpitalnym uzdrowisku, skierowanie wystawia również lekarz zatrudniony w szpitalu, w którym pacjent był leczony (w takim przypadku skierowanie jest wystawiane nie później niż w dniu wypisania chorego ze szpitala). Do skierowania powinna być dołączona karta informacyjna, zawierająca niezbędne dane na temat przebiegu choroby. Akceptacja w NFZ Wystawiając skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, lekarz kieruje się stanem zdrowia pacjenta, a także wskazaniami uzasadniającymi odbycie tego rodzaju kuracji. Lekarz, który je wystawił, powinien przesłać skierowanie do właściwego ze względu na zamieszkanie pacjenta oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. Może to także zrobić sam zainteresowany. Koperta powinna być opatrzona dopiskiem Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe. Skierowanie musi być zaakceptowane przez fundusz. Zasadność wysłania pacjenta na leczenie uzdrowiskowe potwierdza więc lekarz specjalista w dziedzinie balneoklimatologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej. Lekarz specjalista może dokonać zmiany kwalifikacji skierowania z leczenia sanatoryjno- -uzdrowiskowego na leczenie w szpitalu

13 A13 uzdrowiskowym (lub odwrotnie). Skierowanie powinno być rozpatrzone przez fundusz nie później niż 30 dni od daty wpłynięcia dokumentu do oddziału NFZ. Jedynie w uzasadnionych przypadkach (np. w celu uzupełnienia dokumentacji) termin ten może być przedłużony o kolejne 14 dni. O kolejności rozpatrywania skierowań na leczenie uzdrowiskowe decyduje data ich wpłynięcia do NFZ. Odrzucenie wniosku Jeżeli oddział funduszu nie potwierdzi skierowania z powodu np. braku miejsca w sanatorium, wtedy pacjent automatycznie trafia na listę oczekujących. Musi być o tym poinformowany pisemnie. W zawiadomieniu powinna znajdować się również informacja o aktualnym miejscu na liście oczekujących i przewidywanym czasie wyjazdu do uzdrowiska. Lekarz z funduszu ma prawo nie zaakceptować skierowania, gdy stwierdzi, że jest ono bezcelowe, a stan zdrowia pacjenta nie kwalifikuje go do korzystania z takiej formy leczenia. W takiej sytuacji oddział NFZ po prostu nie potwierdza przyjęcia skierowania i zwraca je bezpośrednio lekarzowi, który skierowanie wystawił. O odrzuceniu skierowania fundusz informuje również samego zainteresowanego. Od tej decyzji pacjent nie może się odwołać. Wskazanie miejsca leczenia W przypadku potwierdzenia skierowania fundusz musi wskazać miejsce oraz termin leczenia uzdrowiskowego. Jeżeli jednak stan zdrowia pacjenta uległ w międzyczasie pogorszeniu i wyjazd do uzdrowiska powinien zostać przyśpieszony, to o zmianie terminu wyjazdu na leczenie decyduje lekarz specjalista. Dokonuje on ponownej oceny skierowania. Potwierdzenie terminu wyjazdu do uzdrowiska powinno trafić do pacjenta nie później niż 60 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia kuracji. Zaś sam pobyt trwa 21 dni. Rezygnacja z wyjazdu Pacjent ma prawo zrezygnować z wyjazdu do uzdrowiska. Przyznane skierowanie powinno zostać bezzwłocznie zwrócone do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału funduszu. Każda rezygnacja powinna być uzasadniona i właściwie udokumentowana na piśmie. Oddział funduszu uznaje rezygnacje i zwrot skierowania za zasadny w sytuacji: wypadku losowego (np. śmierć członka rodziny), choroby ubezpieczonego, braku możliwości uzyskania przez ubezpieczonego urlopu we wskazanym w skierowaniu terminie. Jeżeli fundusz uzna, że przyczyny rezygnacji z wyjazdu są uzasadnione, wyznacza nowy termin wyjazdu do uzdrowiska. Natomiast w przypadku nieuzasadnionej rezygnacji bądź zwrócenia skierowania po terminie rozpoczęcia turnusu lub braku jego zwrotu, pacjent może ubiegać się o wyjazd do uzdrowiska dopiero po roku od daty proponowanego, a niewykorzystanego wyjazdu. CO SANATORIUM MUSI ZAPEWNIĆ KURACJUSZOWI Całodobową opiekę medyczną (lekarską i pielęgniarską) Dwa zabiegi przyrodolecznicze dziennie Zabezpieczenie w leki i materiały medyczne niezbędne do prowadzenia leczenia (leki stale przyjmowane należy przywieźć ze sobą) Dietę odpowiednią do stanu zdrowia W sanatorium pacjent nie ponosi kosztów dwóch zabiegów dziennie, za które płaci NFZ. Muszą one być bezpośrednio związane z leczeniem choroby, która była podstawą skierowania do sanatorium. Za pozostałe zabiegi, wykonywane na własne życzenie, trzeba zapłacić z własnej kieszeni. ODPŁATNOŚCI ZA POBYT W SANATORIUM UZDROWISKOWYM OBOWIĄZUJĄCE OD 1 MAJA 2007 R. Cena za 1 dzień pobytu w pokoju I sezon (od 1 października II sezon (od 1 maja z wyżywieniem do 30 kwietnia) w zł do 30 września) w zł Pokój 1-os. z pełnym węzłem higieniczno-sanitarnym Pokój 1-os. w studio Pokój 1-os. bez pełnego węzła higieniczno-sanitarnego Pokój 2-os. z pełnym węzłem higieniczno-sanitarnym Pokój 2-os. w studio Pokój 2-os. bez pełnego węzła higieniczno-sanitarnego 10,50 14 Pokój wieloosobowy z pełnym węzłem higieniczno-sanitarnym 9 10,50 Pokój wieloosobowy w studio 8 9,50 Pokój wieloosobowy bez pełnego węzła higieniczno-sanitarnego 7,50 9 Jaka odpłatność Chory skierowany na leczenie w szpitalu uzdrowiskowym ma w nim zagwarantowany bezpłatny pobyt (zakwaterowanie i wyżywienie). Dotyczy to także zabiegów i leków, które są zalecone przez lekarza. Musi jednak zapłacić za dojazd na miejsce kuracji. Jedynie osobom z dysfunkcją narządu ruchu, które nie mogą skorzystać z transportu publicznego (pociągu, autobusu), przysługuje bezpłatny przejazd do szpitala uzdrowiskowego (lub sanatorium) karetką pogotowia. Taka konieczność musi być jednak potwierdzona przez lekarza. O ile pobyt chorego w szpitalu uzdrowiskowym jest bezpłatny, o tyle w przypadku wyjazdu do sanatorium chory musi liczyć się z dodatkowymi wydatkami. Pacjent płaci za przejazd do uzdrowiska oraz pokrywa część kosztów wyżywienia i zakwaterowania w sanatorium. Wysokość opłat jest uzależniona od terminu pobytu jest ona niższa od 1 października do 30 kwietnia, wyższa natomiast w pozostałych miesiącach roku. Od maja zaczyna obowiązywać nowe rozporządzenie ministra zdrowia z 6 kwietnia 2007 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego. Wprowadza ono nowe, wyższe stawki za jeden dzień pobytu w sanatorium. Kosztów związanych z wyżywieniem i zakwaterowaniem w uzdrowiskach nie ponoszą jedynie dzieci i młodzież, które: nie ukończyły 18 roku życia, uczą się i nie ukończyły 26 lat, są niepełnosprawne w znacznym stopniu (bez ograniczenia wieku), są uprawnione do renty rodzinnej. Wyjeżdżając na leczenie uzdrowiskowe, osoby wyżej wymienione muszą mieć ze sobą ważną legitymację szkolną, studencką lub orzeczenie o niepełnosprawności w celu weryfikacji np. ich wieku lub stopnia upośledzenia. Fundusz nie płaci za pobyt w sanatorium rodzica czy opiekuna dzieci. Za okres pobytu na leczeniu uzdrowiskowym jest pobierana opłata miejscowa (tzw. opłata klimatyczna), której wysokość jest zróżnicowana w poszczególnych uzdrowiskach. Jednak nie może ona być wyższa niż 3,20 zł dziennie. Opłat miejscowych nie pobiera się od osób przebywających na leczeniu szpitalnym. Dokąd na leczenie W Polsce w ramach ubezpieczenia zdrowotnego można leczyć się w następujących miejscowościach uzdrowiskowych: Busko Zdrój, Ciechocinek, Cieplice Śląskie Zdrój, Czerniawa, Długopole Zdrój, Duszniki Zdrój, Goczałkowice Zdrój, Horyniec, Inowrocław, Iwonicz Zdrój, Jastrzębie Zdrój, Jedlina Zdrój, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Kraków, Krynica, Kudowa Zdrój, Lądek Zdrój, Muszyna, Nałęczów, Piwniczna, Polanica Zdrój, Połczyn Zdrój, Rabka, Rymanów Zdrój, Skolimów Konstancin, Solec, Sopot, Swoszowice, Szczawnica- -Krościenko, Szczawno Zdrój, Świeradów Zdrój, Świnoujście, Ustroń, Wapienne, Wieniec Zdrój, Wysowa, Żegiestów. Ośrodki te specjalizują się w leczeniu określonych schorzeń, a ponadto istnieje podział na leczenie dorosłych i dzieci. Profile leczenia dorosłych są następujące: choroby narządów ruchu i reumatologia: Busko Zdrój, Ciechocinek, Cieplice Śląskie Zdrój, Goczałkowice Zdrój, Horyniec, Inowrocław, Iwonicz Zdrój, Jastrzębie Zdrój, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Lądek Zdrój, Połczyn Zdrój, Solec, Swoszowice, Świeradów Zdrój, Ustroń, Wapienne, Wieniec Zdrój; choroby układu krążenia: Busko Zdrój, Ciechocinek, Długopole Zdrój, Inowrocław, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Krynica, Kudowa Zdrój, Lądek Zdrój, Nałęczów, Polanica Zdrój, Rabka, Rymanów Zdrój, Świeradów Zdrój, Świnoujście; choroby układu oddechowego: Ciechocinek, Czerniawa, Duszniki Zdrój, Goczałkowice Zdrój, Iwonicz Zdrój, Jedlina Zdrój, Kołobrzeg, Muszyna, Piwniczna, Rabka, Rymanów Zdrój, Szczawnica, Szczawno Zdrój, Świnoujście, Ustroń, Wysowa; choroby skóry: Busko Zdrój, Lądek Zdrój, Świnoujście; choroby układu wydzielania wewnętrznego i przemiany materii: Kołobrzeg, Kudowa Zdrój, Skolimów Konstancin, Świnoujście; choroby kobiece: Duszniki Zdrój, Połczyn Zdrój, Świeradów Zdrój; choroby układu trawienia: Długopole Zdrój, Duszniki Zdrój, Iwonicz Zdrój, Jedlina Zdrój, Krynica, Muszyna, Polanica Zdrój, Szczawno Zdrój, Wysowa, Żegiestów; choroby układu moczowego: Cieplice Śląskie Zdrój, Krynica, Szczawno Zdrój, Żegiestów. Z kolei profile leczenia dzieci (w tym młodzieży do 18 roku życia) to: choroby narządów ruchu: Busko Zdrój, Ciechocinek, Cieplice Śląskie Zdrój, Goczałkowice Zdrój; reumatologia i choroby układu krążenia: Ciechocinek, Cieplice Śląski Zdrój, Goczałkowice Zdrój, Jastrzębie Zdrój, Kudowa Zdrój, Rabka, Rymanów Zdrój, Wieniec Zdrój; choroby układu krążenia (rehabilitacja wad serca): Polanica Zdrój; choroby układu oddechowego: Czerniawa, Kołobrzeg, Rabka, Rymanów Zdrój, Szczawno; choroby skóry: Kołobrzeg; choroby układu wydzielania wewnętrznego i przemiany materii: Kołobrzeg, Rabka; choroby układu moczowego: Rymanów Zdrój. Ważne adresy Narodowy Fundusz Zdrowia Centrala Warszawa, ul. Grójecka 186 tel.(22) faks Dolnośląski Oddział Wrocław, ul. Joannitów 6 tel. (71) faks (71) Kujawsko-Pomorski Oddział Bydgoszcz, al. Mickiewicza 15 tel. (52) faks (52) Delegatura w Toruniu: Toruń, ul. Grudziądzka 46/48 tel. (056) faks (056) Delegatura we Włocławku: Włocławek, ul. Wieniecka 42 tel. (54) , faks (54) Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ Lublin, ul. Szkolna 16 tel. (81) , -01, -02 faks (81) Lubuski Oddział Wojewódzki NFZ Zielona Góra, ul. Podgórna 9b tel. (68) faks (68) Łódzki Oddział Wojewódzki NFZ Łódź, ul. Kopcińskiego 58 tel. (42) , Małopolski Oddział Kraków, ul. Ciemna 6 ul. Ciemna 6, tel. (12) ul. Batorego 24, tel. (12) ul. Racławicka, tel. (12) faks (12) nfz@bci.krakow.pl Mazowiecki Oddział Warszawa, ul. Chałubińskiego 8 tel. (22) do 43

14 A14 Ważne adresy Opolski Oddział Wojewódzki NFZ Opole, ul. Głogowska 37 tel. (77) , Podkarpacki Oddział Rzeszów, ul. Zamkowa 8 tel. (17) , faks (17) Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ Białystok, ul. Pałacowa 3 tel. (85) faks (85) Pomorski Oddział Wojewódzki NFZ Gdańsk, ul. Podwale Staromiejskie 69 tel. (58) , faks (58) Śląski Oddział Wojewódzki NFZ Katowice, ul. Kossutha 13 tel. (32) Świętokrzyski Oddział Kielce, ul. Jana Pawła II 9 tel. (41) , faks (41) , Warmińsko-Mazurski Oddział Olsztyn, ul. Żołnierska 16 tel. (89) faks (89) Wielkopolski Oddział Poznań, ul.piekary 14/15 tel./faks (61) (61) adres do korespondencji: Poznań, ul. Grunwaldzka Zachodniopomorski Oddział Szczecin, ul. Arkońska 45 tel. (91) faks (91) Delegatura Koszalin, ul. Konstytucji 3 maja 7 (pomieszczenia na parterze) tel. (94) , , faks (94) koszalin@nfz-szczecin.pl UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE STUDENTÓW Nie tylko rodzice dokonują zgłoszenia Każda osoba ubezpieczona w Narodowym Funduszu Zdrowia, w tym także student, ma prawo do leczenia się w dowolnym miejscu w kraju. Aby usługa była bezpłatna, szpital lub przychodnia wybrana przez pacjenta musi mieć podpisaną umowę na świadczenie usług zdrowotnych z NFZ. godnie z przepisami ustawy zdrowotnej, studenci podlegają obo- Z wiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Przepisy wskazują również wyraźnie kolejność przejmowania obowiązku zgłoszenia. Jeżeli student jest na przykład zatrudniony na umowę o pracę, do ubezpieczenia zgłasza go jego pracodawca. W przypadku, gdy student prowadzi własną działalność gospodarczą, obowiązek ten spoczywa na nim samym. Uczelnia zadba o ubezpieczenie W drugiej kolejności obowiązek zgłoszenia studenta do ubezpieczenia mają rodzice studenta. Dotyczy to tych studentów, którzy jeszcze nie pracują lub nie prowadzą własnej działalności gospodarczej oraz nie mają ukończonych 26 lat. Studenta, który ukończył 26 rok życia lub nie podlega ubezpieczeniu z innego tytułu, do ubezpieczenia zgłasza uczelnia, w której się uczy. Dotyczy to wszystkich typów uczelni i trybów studiowania, czyli także np. uczelni prywatnych czy studiów zaocznych. O tym, że to uczelnia zgłosiła studenta do ubezpieczenia w NFZ, występuje sam zainteresowany. Musi złożyć oświadczenie o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Prawo do ubezpieczenia w NFZ wygasa po czterech miesiącach od zakończenia nauki lub w momencie skreślenia z listy uczniów lub studentów. Wybór lekarza POZ Początek roku akademickiego oznacza dla studentów, zwłaszcza przyjezdnych, konieczność dokonania ponownego wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Mają oni bowiem Prawo do ubezpieczenia wygasa po czterech miesiącach od zakończenia nauki lub z chwilą skreślenia z listy studentów Ważne! Także w przypadku studentów wyjeżdżający na praktyki zagraniczne EKUZ stanowi potwierdzenie ich prawa do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych prawo wyboru lekarza pierwszego kontaktu również w miejscu kształcenia, jeżeli nie pokrywa się ono z miejscem dotychczasowego zamieszkania. W takim przypadku student wybiera lekarza na dziewięć miesięcy w roku, czyli od października do czerwca, kiedy trwa rok akademicki. Natomiast w miejscu stałego zamieszkania wybiera on lekarza na trzy miesiące letnie, czyli na czas trwania wakacji. W tym celu student musi złożyć deklarację wyboru lekarza POZ na formularzach dostępnych w placówkach ochrony zdrowia oraz na stronach internetowych NFZ (wzór takiej deklaracji publikujemy na str. A6). Należy to zrobić w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach: Przy wyborze lekarza, pielęgniarki i położnej w miejscu nauki do deklaracji należy dołączyć również jeden egzemplarz wyboru lekarz w miejscu stałego zamieszkania (w celu identyfikacji właściwego oddziału wojewódzkiego funduszu). Na deklaracji wyboru należy umieścić okres objęcia opieką lekarską, miejsce zamieszkania oraz nauki. Dzięki temu student będzie miał prawo wizyt u lekarza POZ zarówno w miejscu kształcenia, jak i w miejscu stałego zamieszkania. Potwierdzenie ubezpieczenia Podczas wizyty u lekarza student (również każda inna osoba ubezpieczona w NFZ) musi okazać dokument ubezpieczenia. Jest nim każdy dokument potwierdzający uprawnienia studenta do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności taki, który wskazuje na regularne opłacanie składki zdrowotnej do funduszu. Może to więc być aktualnie potwierdzona przez pracodawcę legitymacja ubezpieczeniowa (podstemplowana) albo zgłoszenie do ubezpieczenia (druk ZCZA lub ZCNA). W przypadku studentów ubezpieczonych przez uczelnie dokumentem potwierdzającym prawo do bezpłatnych świadczeń jest ważna legitymacja studencka (podstemplowana) wraz z dokumentem potwierdzającym zgłoszenie do ubezpieczenia. W razie nagłego zachorowania, wypadku czy zatrucia, dokument taki może zostać przedstawiony później. W przypadku natomiast przyjęcia do szpitala, można to zrobić w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia hospitalizacji, a jeśli jest to niemożliwe w ciągu siedmiu dni od dnia wypisania ze szpitala. W przeciwnym wypadku szpital może obciążyć chorego kosztami leczenia. Jeżeli okazałoby się, że za pracującego studenta składki nie odprowadzał jego pracodawca, to ten ostatni będzie musiał pokryć koszty udzielonych świadczeń medycznych. Student z zagranicy Studenci pochodzący z innych krajów Unii Europejskiej pobierający naukę w polskich uczelniach również mają prawo do bezpłatnych usług zdrowotnych. Są traktowani na takich samych zasadach, jak ich polscy koledzy. Jako potwierdzenie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym w trakcie wizyty u lekarza lub w szpitalu, muszą okazać europejską kartę ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ). Dzięki niej mają dostęp do bezpłatnych świadczeń medycznych, ale tylko w tych placówkach ochrony zdrowia, które mają podpisane umowy z NFZ na świadczenie usług zdrowotnych w danym roku kalendarzowym. W przypadku studentów pochodzących spoza UE, np. z Ukrainy, sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Aby mieć zapewnioną opiekę medyczną w Polsce, mogą podpisać umowę o dobrowolnym ubezpieczeniu zdrowotnym z dyrektorem właściwego ze względu na miejsce pobierania nauki oddziału NFZ. Do zawarcia takiej umowy niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia ze szkoły o tym, że dana osoba ma status studenta. Miesięczna składka na ubezpieczenie dla studenta wynosi aktualnie 36,75 zł. WAŻNOŚĆ KARTY W przypadku studentów i uczniów o terminie ważności karty decyduje data stempla w legitymacji lub książeczce studenckiej. Jeżeli więc datą ważności legitymacji jest termin od 1 października do 31 marca, czyli na pierwszy semestr roku akademickiego, to również EKUZ będzie ważny przez pół roku. Przed zakończeniem tego okresu student uczący się na terenie innego kraju Wspólnoty musi ponownie złożyć wniosek do NFZ (lub osoba przez niego upoważniona) o ponowne wystawienie karty. Formalności z tym związane można np. załatwić w trakcie przerwy semestralnej. Polski student w UE Również polski student wyjeżdżający do innego państwa UE ma tam prawo do świadczeń zdrowotnych. Musi w tym celu, jeszcze przed wyjazdem z Polski, wyrobić w odpowiednim oddziale NFZ europejską kartę ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ). Karta jest pewnego rodzaju gwarantem i potwierdzeniem prawa jej posiadacza do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Uprawnia ona do korzystania z niezbędnych świadczeń medycznych w innym państwie członkowskim w takim zakresie, który umożliwi kontynuowanie zaplanowanego pobytu w państwie, w którym student podjął naukę, bez konieczności przerywania jej i powrotu do kraju. Polski student przebywający w innym kraju UE, posiadający europejską kartę, może bezpłatnie korzystać z opieki tylko w tych placówkach, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia (odpowiednika naszego NFZ). Za leczenie prywatne student musi zapłacić we własnym zakresie. W większości państw także placówki, działające w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia, pobierają pewne opłaty od ubezpieczonych. EKUZ nie zwalnia z poniesienia tych kosztów. Jest to więc równoznaczne z tym, że jeżeli na terenie Niemiec jeden dzień pobytu w szpitalu kosztuje dodatkowe 10 euro, to także polski student będzie musiał je uiścić. Przed wyjazdem na naukę za granicę warto zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat zasad udzielania i dostępu do usług zdrowotnych na terenie państwa, w którym student będzie się uczył. W przypadku, gdy mimo posiadania karty i korzystania ze świadczenia, które nie jest objęte żadnymi dodatkowymi opłatami, pacjent będzie zmuszony do zapłacenia za nie, wówczas należy zbierać wszystkie faktury i rachunki. Potwierdzą one, po powrocie do kraju, wysokość poniesionych kosztów i to, czy faktycznie zostały one od nas niesłusznie pobrane. Wtedy można ubiegać się od NFZ o ich zwrot. Wniosek o EKUZ Student lub uczeń, podobnie jak każdy inny ubezpieczony do NFZ, musi przed wyjazdem złożyć wniosek o wydanie EKUZ. Wniosek należy złożyć we właściwym ze względu na miejsce zameldowania oddziale wojewódzkim lub delegaturze NFZ. Druk wniosku można pobrać zarówno w oddziałach funduszu, jak i ze strony internetowej funduszu. We wniosku należy zaznaczyć cel podróży (w przypadku studenta kontynuacja nauki), a przy jego składaniu należy pamiętać o dołączeniu do niego dowodu ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku studentów jest to np. podstemplowana książeczka studencka. Jeżeli student jest zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego przez jednego z rodziców, to może również dołączyć oświadczenie pracodawcy rodzica o dokonaniu takiego zgłoszenia. W takim przypadku należy więc do wniosku dołączyć druk ZUS RMUA poświadczający opłacanie składki zdrowotnej przez pracodawcę. Wniosek wraz z załącznikami można złożyć osobiście w NFZ lub przesłać dokumenty pocztą lub faksem. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz z późn. zm.).

15 A15 OPIEKĘ NAD DZIECKIEM MOŻE DAĆ POLISA Informacja i wypłata na wypadek choroby Polisa ubezpieczeniowa może dawać pokrycie kosztów leczenia dziecka lub wypłatę określonej kwoty w razie poważnego zachorowania, operacji czy złamania ręki. Niedocenianą opcją są też usługi informacyjne, dzięki którym można w razie problemów ze zdrowiem dowiedzieć się, jak szybko zbić gorączkę dziecka czy upewnić się, jak dawkować leki. MARCIN JAWORSKI marcin.jaworski@infor.pl owarzystwa zachęcają do nabycia T polisy pozwalającej na rozciągnięcie opieki medycznej na dziecko, ale zwykle można to zrobić tylko jako opcję dodatkową do ubezpieczenia zawartego przez rodziców. Może to być zarówno polisa na życie, od następstw nieszczęśliwych wypadków czy zdrowotna, ale też... ubezpieczenie mieszkania. To właśnie do tego Przy zakupie polisy rodzinnej nie zawsze trzeba płacić dodatkową składkę za dzieci ostatniego jest coraz częściej dodawany moduł assistance medycznego, który obejmuje wszystkich lokatorów ubezpieczonej nieruchomości, a więc i dzieci. Tu istotnym elementem będzie pomoc informacyjna (szerzej informuje o tym ekspert JAKIE OPCJE DO JAKICH POLIS Mieszkaniowe assistance medyczne, czyli m.in. wizyta lekarza u dziecka i informacja medyczna Posagowe opcje wypłaty dziennego świadczenia szpitalnego, z tytułu poważnych zachorowań, wykonania operacji, wystąpienia poważnego zachorowania Zdrowotne pokrycie i organizacja kosztów leczenia NNW opcje zwrotu kosztów leczenia skutków wypadku, dziennego leczenia szpitalnego obok). Ale chore dziecko może też liczyć na wizytę lekarza czy pielęgniarki. W zależności od wariantu, jaki wykupimy, pomoc może być udzielana w razie kłopotów ze zdrowiem tylko w miejscu ubezpieczenia albo na terenie całej Polski. Na leczenie Stopniowo rozwija się oferta ubezpieczeń zdrowotnych, przewidujących organizację opieki ambulatoryjnej i szpitalnej, wraz z pokryciem jej kosztów. Na przykład w Signal Iduna można kupić pakiet rodzinny, w którym za dzieci będzie pobierana dodatkowa składka. W porównaniu z dorosłymi, składka za dzieci jest generalnie wyższa, przy czym np. chłopcy są znacznie drożsi niż młodzi mężczyźni, ale już dziewczynki mają niższą składkę niż młode kobiety mówi Paweł Stolarczyk, rzecznik Signal Iduna. Na przykład składka za polisę obejmującą leczenie szpitalne i pomoc ambulatoryjną dla chłopca w wieku od 0 do 14 lat wyniesie 165 zł, a dla dziewczynki 166 zł. Dla porównania rodzice w wieku lat zapłaciliby 89 zł (mężczyzna) i 184 zł (kobieta). Dodatek do życia Znacznie bardziej popularne są opcje dodatkowe do polis posagowych czy od następstw nieszczęśliwych wypadków, które przewidują wypłatę określonej kwoty w przypadku kłopotów ze zdrowiem. Na przykład w Amplico Life do polisy Junior+ można dokupić umowę dodatkową Pierwsza Pomoc Najtańszy wariant takiej polisy będzie kosztował nieco ponad 250 zł rocznie. W zamian można liczyć na wypłatę dziennego świadczenia szpitalnego w wysokości 40 zł za dzień (przy hospitalizacji powyżej 3 dni, nie dłużej niż 180 dni.), świadczenie rekonwalescencyjne (20 zł) czy wypłatę świadczenia operacyjnego i za załamanie, jeśli będzie to efekt nieszczęśliwego wypadku (1,5 tys. zł). Podane kwoty mogą być, dwu lub trzykrotnie wyższe, ale o tyle samo rośnie też składka za polisę. Z kolei w Generali do ubezpieczenia posagowego Lew Junior można dołączyć Ważne! Do popularnych ostatnio ubezpieczeń należą opcje dodatkowe do polis posagowych czy następstw nieszczęśliwych wypadków. Zapewniają one wypłatę określonej kwoty w przypadku kłopotów ze zdrowiem nie tylko opcję wypłaty za pobyt w szpitalu, ale też w przypadku poważnego zachorowania czy trwałego inwalidztwa dziecka wskutek nieszczęśliwego wypadku. W ubezpieczeniu FinLife Fundusz można kupić umowy dodatkowe: pobytu w szpitalu wskutek NW (od szóstego miesiąca życia) oraz na wypadek trwałego inwalidztwa (ale dla dzieci powyżej 12 roku życia.). W ubezpieczeniu FinLife Prymus dołączyć można umowę dodatkową: poważne zachorowania dziecięce. Po wypadku Przy polisach NNW, czy to rodzinnych czy grupowych (np. kupowanych w szkole) są też dostępne opcje przewidujące pokrycie dodatkowych kosztów leczenia następstw wypadków. Na przykład w Ergo Hestii w ramach polisy szkolnej można wykupić ubezpieczenie zwrotu kosztów leczenia związanych z wypadkiem (od 10 do 30 proc. podstawowej sumy ubezpieczenia). Do tego można dołożyć dzienne świadczenie szpitalne, w wysokości 10 zł za każdy dzień pobytu, jeśli trwa on co najmniej 72 godziny, ale nie dłużej niż 90 dni. Okazuje się, że jeśli kupujemy polisę rodzinną, to nie zawsze musimy płacić dodatkową składkę za dzieci. Na przykład w Generali dzieci obejmowane są ochroną bezskładkowo, a każde nowo narodzone czy adoptowane dziecko jest również chronione bez konieczności zgłoszenia do ubezpieczenia. Przy czym suma ubezpieczenia na wypadek NW dla dziecka wynosi 50 proc. kwoty dorosłego, a dodatkowo w przypadku ubezpieczenia na rzecz dzieci nie ma ochrony ubezpieczeniowej na wypadek śmierci. reklama Ekspert radzi Coraz więcej porad i informacji DOROTA SALA dyrektor medyczny Inter Partner Assistance Usługi assistance, dodawane do polis ubezpieczeniowych, najczęściej obejmują wszystkich członków rodziny, w tym oczywiście dzieci. Na polskim rynku najbardziej powszechne jest assistance medyczne dołączane do ubezpieczenia turystycznego. Operator call center, przyjmujący zgłoszenie telefoniczne, przeprowadzi dokładną analizę naszej sytuacji, a następnie zostaje udzielona pomoc w różnej formie. Czasami wystarczy porada, jeśli chodzi o zastosowanie leków niewymagających recepty czy np. zalecenia co do diety. Bywają również sytuacje, kiedy poparzenia słoneczne u dzieci (zwłaszcza małych) podczas wakacji stają się poważnym problemem dzięki poradzie udaje się uniknąć większych powikłań. W zakresie assistance medycznego (coraz częściej dodawanego do polis mieszkaniowych) są takie usługi, jak wizyta u lekarza czy wizyta lekarska w domu pacjenta. Często spotyka się w pakietach usługi pielęgniarskie czy opiekuńcze tak dla osób starszych, jak i do dzieci. Wraz ze wzrostem edukacji społeczeństwa wzrasta zapotrzebowanie na informację medyczną. Dlatego operatorzy assistance budują na potrzeby klientów specjalistyczne bazy danych. Bazy dotyczą objawów chorobowych, jednostek chorobowych, możliwości leczenia, ośrodków medycznych, gdzie można się leczyć skutecznie, leków i ich zastosowania, skutków ubocznych możliwych interakcji z innymi lekami. Zawierają przykłady diet, sposoby pielęgnacji chorych, a także bazę lekarzy, specjalistów czy pielęgniarek, ale również aptek w danej miejscowości. Znajdują one zastosowanie w informacji medycznej. Zaniepokojona stanem zdrowia dziecka matka dzwoniąc na infolinię medyczną może wstępnie uzyskać wskazówki, jak postępować. Bezpieczeństwo udzielanych porad zostaje zapewnione przez ścisłe określenie sytuacji, kiedy bezwzględnie potrzebny jest kontakt pacjenta z lekarzem. Rozmowy są rejestrowane a standardem jest określony algorytm pytań i odpowiedzi który nie pozostawia miejsca na ludzkie pomyłki. Jeśli zajdzie konieczność, zostaje zorganizowana wizyta domowa lekarza czy wysłanie karetki pogotowia. Interesująca dla kobiet w ciąży i matek noworodków jest możliwość korzystania z infolinii specjalnie dla nich dedykowanej. Młoda matka może liczyć na aktywną opiekę ze strony wyspecjalizowanej pielęgniarki, która będzie nie tylko odpowiadać na pytania na temat opieki, karmienia niemowlęcia, ale może na życzenie przyjechać do domu, aby osobiście pomóc. W sytuacjach kryzysowych, takich jak operacja dziecka, zostaje do wykorzystania druga opinia medyczna. Stosujemy ją w momencie poważnych problemów zdrowotnych. Staramy się uzyskać potwierdzenie diagnozy, a potem sposobu postępowania medycznego. Firma assistance zapewnia wykonanie takiej opinii w najlepszych ośrodkach medycznych w USA czy Europie Zachodniej. Zdarza się, że lekarz z ośrodka zagranicznego prosi o dokonanie dodatkowych badań, pomaga w ich szybkiej realizacji firma. Zakres takiego typu usług często wchodzi w zakres telemedycyny, m.in. konsultacje badań z zakresu cyfrowej radiologii. W tego typu usługach coraz częściej wykorzystuje się najnowsze technologie. Osoby wymagające opieki, a więc na przykład dzieci, zostają wyposażone w aparat telefoniczny, który oprócz funkcji komunikacyjnej spełnia rolę kontroli, określając miejsce przebywania dziecka do pół metra. Rodzice mogą być pewni, gdzie przebywa dziecko nie tylko poprzez fakt, że posiada ono telefon. Not. MAJ

16 A16 Pomoc prawna Zadania rzecznika praw pacjenta Przy centrali Narodowego Funduszu Zdrowia funkcjonuje Biuro Rzecznika Praw Pacjenta. Regionalni rzecznicy działają też przy oddziałach Funduszu. Do zadań i kompetencji rzecznika należy: kontrola przestrzegania praw pacjenta, podejmowanie działań interwencyjnych w sytuacjach naruszenia praw pacjenta, wskazanie trybu skargowego w przypadku naruszenia praw pacjenta, współpraca z rzecznikiem praw obywatelskich jako organem konstytucyjnym w zakresie przestrzegania praw pacjenta, współpraca z Biurem Praw Pacjenta Ministerstwa Zdrowia, współpraca ze świadczeniodawcami w zakresie przestrzegania praw pacjenta, współpraca z organami założycielskimi jednostek ochrony zdrowia w zakresie realizacji praw pacjenta, współpraca z Rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej w Izbie Lekarskiej i Izbie Pielęgniarek i Położnych, współpraca z organizacjami rządowymi i pozarządowymi działającymi na rzecz praw pacjenta, współpraca z organizacjami skupiającymi pacjentów (ubezpieczonych) w zakresie praw pacjenta, monitorowanie przestrzegania (poszanowania) praw pacjenta (ubezpieczonego) przez komórki organizacyjne NFZ oraz placówki ochrony zdrowia udzielające świadczeń medycznych w oparciu o umowę z NFZ, analiza skarg i wniosków kierowanych przez ubezpieczonego do Narodowego Funduszu Zdrowia, współdziałanie z komórkami organizacyjnymi NFZ, szczególnie z departamentem spraw ubezpieczonych w zakresie realizacji praw pacjenta, współpraca z rzecznikiem prasowym i biuletynem NFZ w zakresie informacji dla ubezpieczonych, wnioskowanie do zastępcy prezesa NFZ do spraw medycznych o przeprowadzenie kontroli kontraktu ze świadczeniodawcą w związku z rażącym naruszeniem praw pacjenta, koordynacja i nadzór merytoryczny nad pracą rzeczników praw pacjenta w oddziałach wojewódzkich NFZ, przygotowanie informacji kwartalnej dotyczącej przestrzegania praw pacjenta kierowanej do zastępcy prezesa NFZ ds. medycznych, współudział w organizowaniu szkoleń i narad dotyczących przestrzegania praw pacjenta, przyjmowanie skarg ubezpieczonych na działalność świadczeniodawcy, z którym Fundusz zawarł umowy na udzielanie świadczeń zdrowotnych, prowadzenie rejestru złożonych lub nadesłanych do rzecznika pism, utrzymywanie bieżącego kontaktu z ubezpieczonymi w NFZ, utworzenie i prowadzenie zespołu rzecznika praw pacjenta, współpraca z Radami Społecznymi oddziałów wojewódzkich NFZ. POLISY SZKOLNE Dodatkowe środki w razie złamania Coraz więcej towarzystw zabiega o objęcie uczniów szkolnymi ubezpieczeniami od następstw nieszczęśliwych wypadków. Można w nich przyjąć także możliwość wypłaty w razie mniej poważnych urazów i wysokie odszkodowanie za trwałe kalectwo. MARCIN JAWORSKI marcin.jaworski@infor.pl kładka ubezpieczeniowa nie może S być wysoka, bo nie wszystkich rodziców na to stać. Co ważne, najbiedniejsze dzieci mogą być objęte ubezpieczeniem bez konieczności opłacania składki. Nie mogą jednak stanowić więcej niż proc. ogółu uczniów w szkole. W każdym razie można wykupić takie ubezpieczenie, w którym za 60 zł składki rocznej uczniowie mają realną ochronę i stosunkowo często wypłacane są jakieś pieniądze. Co prawda składka jest wyższa niż np. realne dla wielu uzbieranie 30 zł na polisę, ale w tym drugim przypadku wypłaty będą jednak niewielkie i rzadkie. Przy zbyt niskiej sumie ubezpieczenia wypłaty są bowiem symboliczne i nawet jeśli odszkodowanie się należy, to i tak rodzicom nie chce się dochodzić roszczeń. PAKIET NNW SZKOLNEGO Wypłata na wypadek śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku Wypłata w przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu. Pokrycie kosztów nabycia protez i środków pomocniczych (np. kule) Koszty przeszkolenia zawodowego Złamania kości i zwichnięcia Oparzenia Wstrząśnienie mózgu Pogryzienie przez psa Wypłata ryczałtu za każdy dzień leczenia w szpitalu Wypłata ryczałtu za każdy dzień pobytu w domu na zwolnieniu Wypłata po przejściu operacji wymienionej wowu Najwięcej złamań Dzieciom najczęściej przytrafiają się złamania. Trwały uszczerbek na zdrowiu jest wtedy oceniany na poziomie 1-2 proc. (w zależności od skomplikowania złamania). Przy sumie 5 tys. zł dałoby to właśnie zł wypłaty, a zachodu z uzyskaniem odszkodowania jest sporo, bo trzeba się stawić na komisję lekarską. Przy kosztach dojazdu jest to nieopłacalne. Tymczasem statystyki towarzystw pokazują, że 90 proc. roszczeń dotyczy właśnie urazów, których skutki są oceniane na 1-2 proc. uszczerbku na zdrowiu. Wypadków śmiertelnych w szkołach jest rocznie średnio 70-90, a ciężkich wypadków od 1 do 1,5 tys. Ogółem rocznie mamy średnio 120 tys. przypadków. Dodatkowe opcje Suma ubezpieczenia na wypadek śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku nie powinna być zbyt niska, bo stanowi podstawę do określania innych świadczeń z polisy. Za wspomniane 60 zł można znaleźć polisę z sumą ubezpieczenia 10 tys. zł. Kwota taka powinna wystarczyć, gdyż jej rolą jest wzmocnienie budżetu w razie wypadku, potrzebne na leczenie czy rehabilitację. Zaoszczędzone w ten sposób pieniądze można przeznaczyć na dodatkowe opcje, np. na wariant progresja przy trwałych uszkodzeniach ciała im poważniejsze uszkodzenia ciała, tym wyższa wypłata. Przy 100-proc. uszczerbku na zdrowiu można dostać od 300 do 500 proc. podstawowej sumy ubezpieczenia. Jeśli podstawową sumą ubezpieczenia na wypadek śmierci w NW będzie 10 tys. zł, w wariancie takim wypłata wyniesie od 30 tys. zł do 50 tys. zł odszkodowania. Towarzystwa stosują różne progi progresji. Najczęściej przy trwałym uszczerbku na zdrowiu do 20 proc. stosuje się zasadę wypłaty 1 do 1, czyli za każdy procent utraty zdrowia wypłaca się 1 proc. sumy ubezpieczenia. Dopiero przy przekraczaniu kolejnych progów wypłaca się wielokrotność sumy ubezpieczenia na wypadek śmierci. Taka opcja jest minimalnie droższa o około 20 proc. od zwykłego systemu wypłaty 100 proc. sumy ubezpieczenia za 100 proc. uszczerbku na zdrowiu. Za pobyt w domu Istnieją też możliwości uzyskania wypłaty w przypadku hospitalizacji czy niezdolności do nauki. W pierwszym wypadku świadczenie przysługuje, gdy dziecko trafi do szpitala i jest wypłacane za czas hospitalizacji jest to ok zł za każdy dzień. Ubezpieczyciel płaci za każdy dzień pobytu, ale tylko, gdy trwał co najmniej 3-7 dni. Jeśli pobyt był krótszy niż wyznaczony w umowie limit, wtedy wypłaty nie ma wcale. W drugim przypadku istotna jest długość przerwy w nauce i to, czy nieobecność w szkole można potwierdzić zaświadczeniem lekarskim. Wysokość świadczenia wynosi określony procent sumy ubezpieczenia zwykle od 0,05 proc. do 0,1 proc. za każdy dzień przerwy w nauce. Zamówienia na prenumeratę przyjmują: jednostki kolportażowe RUCH S.A. WYPADKI W SZKOŁACH Rodzaj urazu Udział w ogólnej liczbie urazów Złamanie 33,7 proc. Zwichnięcie 29,0 proc. Stłuczenia, zmiażdżenia 14,4 proc. Rany zewnętrzne, rozerwania 11,6 proc. Urazy wewnętrzne 3,5 proc. Oparzenia 0,6 proc. Zatrucia 0,4 proc. Utrata części ciała 0,3 proc. Źródło: Informacja o wypadkach dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach oświatowych Przy zbyt niskiej sumie ubezpieczenia wypłaty są tak symboliczne, że rodzicom nie chce się dochodzić roszczeń Zadośćuczynienie za ból Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie za trwałe następstwa wypadku. Jeśli wszystko szczęśliwe zagoiło się bez śladu, odszkodowania nie ma. Zaczęto jednak wprowadzać zapisy w umowach gwarantujące wypłatę tzw. zadośćuczynienia za ból, stanowiące 5-10 proc. sumy ubezpieczenia. Nie trzeba przy tym wykazywać trwałego uszczerbku na zdrowiu, wystarczy, że uczeń przebywa przez pewien czas po wypadku na zwolnieniu lekarskim. Dlatego towarzystwa wprowadziły wypłatę w przypadku złamania, które są niemal co trzecim urazem. Łącznie ze zwichnięciami i skręceniami, złamania są skutkiem ponad 60 proc. wypadków szkolnych. Przy zawieraniu umowy warto zwrócić uwagę, czy towarzystwo określa limit na złamania i zwichnięcia, np. na poziomie 20 proc. podstawowej sumy ubezpieczenia. Jest to zdecydowanie mniej korzystne i warto umówić się z towarzystwem, że wypłata będzie liczona od pełnej podstawowej sumy ubezpieczenia. Inną opcją jest wypłata określonej w umowie kwoty (najczęściej 500 zł do 2 tys. zł). Za kilkanaście złotych więcej można mieć znacznie więcej okazji do odebrania odszkodowania. Nawet jeśli są to niewielkie, rzędu kilkuset złotych, wypłaty, to i tak jest to opłacalne, bo składka to kilkadziesiąt złotych rocznie. Prenumerata Gazety Prawnej prywatne fi rmy kolporterskie: As Press, Garmond, GLM, HDS Polska, Kolporter, Prasa do domu (prenumerata realizowana jest na bieżąco po uprzednim skontaktowaniu się z fi rmą kolporterską) urzędy pocztowe na terenie kraju (z wyjątkiem Warszawy) Szczegółowe informacje oraz pełny wykaz adresowy fi rm kolporterskich znajdziesz: /prenumerata Dodatkowe informacje tel. (0 22) , /prenumerata