Żadnych typowych oznak nie ma. Piaskarki

Transkrypt

1

2 AKADEMICKI PRZEGLĄD SPORTOWY Pismo Zarządu Głównego AZS Redaktor naczelny: Bartłomiej Korpak Adres redakcji: Warszawa ul. Kredytowa 1a tel./faks (22) Projekt graficzny i skład: Paweł Piętka FALL tel. (12) , , Numer zamknięto 20 grudnia 2011 r. Wydawnictwo zrealizowano ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki, nakład 3000 egz. ISSN Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo skracania artykułów. [od redakcji od redakcji] Choinka Żadnych typowych oznak nie ma. Piaskarki stoją bezczynnie w garażach, a na kortach AZS w Parku Skaryszewskim przy odrobinie wyobraźni można usłyszeć ćwierkające ptaki. Zimy nie ma, mimo że grudzień na kalendarzu, a rok się kończy. Dobrze, że kibice sportu mają swoje sposoby rozróżniania pór roku. Jeżeli Justyna Kowalczyk walczy ze skandynawską koalicją narciarek, a Kamil Stoch wdrapuje się co jakiś czas na podium w skokach to znak, że jednak zima już jest. Gdybyśmy mogli postawić taką symboliczną choinkę z napisem AZS, to zarówno Justyna, jak i Kamil zasługują na miano jasno świecących zimowych gwiazd. Wizualnie to nasze drzewko jest okazałe, bogato udekorowane i rozświetlone. Liczni medaliści uniwersjadowych zmagań, medaliści mistrzostw Europy i świata. Do tego kolorowe bombki, każda inna i w każdej inna drużyna, jedna z ponad 90, które w barwach AZS rywalizują w ligach. Wszystko opasane łańcuchami z programami, dotacjami, subwencjami i sponsorami. W wielu miejscach ten łańcuch poprzerywany, wiele ogniw z niego wypada, przy wielu bombkach wygląda wręcz blado, sypie się i odstaje. Dla wielu równie ważne jest to co na choince, jak i to co pod nią. Pod naszym drzewkiem zbyt wielu prezentów nie widać. Jedna paczka w barwach ministra sportu pojawia się już w tym miejscu od wielu lat. Raz większa, raz mniejsza, ale jest. Pozwala na start w uniwersjadach, akademickich mistrzostwach świata, na organizowanie ogólnopolskich rozgrywek i jakiś poziom wspierania szkolenia najzdolniejszych studentów sportowców. W tym roku obok stanęło pudełko z napisem Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Opakowanie zacne, ale co z niego wyjdzie po otwarciu w nowym roku dopiero zobaczymy. Informacje dochodzące ze strony centralnych władz państwowych i lokalnych władz samorządowych nie zachęcają do snucia jakichś wybujałych pomysłów. Do tej pory każde zaciskanie pasa skutkowało dla sportu cięciami i ograniczeniami. Z tym, że poprzednio oszczędzano na dotacjach przy wizji dobrze prosperującej gospodarki. Teraz mogą to być cięcia przy kryzysie. Sport akademicki jest wyjątkowo bezbronny w takich okolicznościach. Dewiza jest prosta: przetrwaliście 100 lat, to jakoś sobie musicie poradzić. Patrząc na sport w naszym kraju, to ta dziedzina ciągle na szarym końcu. Wszyscy kibicują, co czwarty minister i co trzeci parlamentarzysta kopią piłkę, najchętniej podczas transmisji TVN, a nakłady w budżecie państwa na sport nie mogą przekroczyć 0,2%. W pierwszych po 2006 roku programach operacyjnych wspieranych środkami z Unii Europejskiej sport dał się wyślizgać innym dziedzinom życia społecznego. Postawiono na kulturę, ale nie tę fizyczną. Ponoć w perspektywie ma się to zmienić. Z raportów i doniesień kontrolnych wynika, że coraz mniej Polaków potrafi wskazać na swoją aktywność fizyczną. Połowa dzieciaków nie chodzi już na zajęcia z wychowania fizycznego, a 80% studentów odkłada swój pomysł na sport na czas przyszły, bliżej nieokreślony. Żeby było weselej, nauczycielami wf. zostają przez przypadek ci, którzy w życiu żadnego sportu, na żadnym poziomie nie uprawiali. Z podziwem patrzę na środowisko polskiej kultury i ministra Bogdana Zdrojewskiego. Machina, którą rozkręcono przed laty, pracuje na pełnych obrotach. Wielkie projekty, wielkie wydarzenia, znaczące nakłady z budżetu państwa. Dziś jest to 0,8%, w zapowiedziach pojawia się 1%. W dużych aglomeracjach miejskich nie ma tygodnia bez jakiegoś projektu muzycznego, filmowego czy plastycznego. Odnowiono setki zabytków, wsparto finansowo wiele instytucji. Teraz wyzwaniem stają się mniejsze miasta i gminy. Mają wrócić domy kultury z misyjnym programem upowszechniania i edukacji. Pomysł znakomity, przez wiele lat solidne podstawy i stabilizacja, a teraz rozwój. Dla świata sportu pisze się inny scenariusz. Mamy pod choinką wykreowany problem kiboli, jakichś machloi związanych z piłką nożną i narodowy problem uzdrowienia Zarządu PZPN. Mimo wszystko Wesołych Świąt. Redaktor aps nr (298)

3 [rozmowa] Przełomowe decyzje APS rozmawia z prof. dr. hab. Alojzym Nowa kiem, Przewodniczącym Rady Programowej Porozumienia Ministrów Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Sportu i Turystyki na rzecz rozwoju sportu akademickiego, dziekanem Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. W ilu budynkach wydziałów zarządzania renomowanych na świecie uczelni znajduje się hala sportowa z zapleczem? Taki obiekt znajduje się na wydziale, którym pan profesor kieruje. Skąd się wziął ten pomysł? Właściwe pytanie powinno brzmieć: czy sport i aktywność fizyczna odgrywają jakąś rolę w uniwersyteckim kształceniu? Powiedziałbym, że na świecie szczególnie w systemie anglosaskim hale sportowe znajdują się w wielu szkołach biznesu, ale z pewnością nie we wszystkich. Zależy to bowiem także od struktury organizacyjnej uczelni. W wielu miejscach na świecie szkoły biznesu stanowią samodzielne jednostki organizacyjne. W innych zaś są integralną częścią uniwersytetów. A zatem w niektórych miejscach na świecie hale sportowe są częścią uniwersytetów, a w innych szkół biznesu. Kiedy przyjmowaliśmy strategię rozwoju Wydziału Zarządzania, zakładaliśmy, że będzie on zawsze częścią Uniwersytetu Warszawskiego. Jednak ze względu na oddalenie od głównego kampusu, a także ze względu na coraz większe zainteresowanie sportem wśród naszej młodzieży warto tworzyć tu obiekty sportowe, czyli działać jakby na rzecz samodzielności kampusu. Wiedzieliśmy też, że sport odgrywa w biznesie ważną rolę. Po pierwsze, po ciężkiej pracy trzeba gdzieś się zrelaksować i dotyczy to tak studentów, profesorów, jak i prezesów firm. A po drugie zakładaliśmy, że nasza hala sportowa będzie także miejscem nawiązywania kontaktów pomiędzy biznesem a naszymi studentami, i miejscem zawierania przyjaźni pomiędzy naszymi studentami i studentami innych wydziałów UW. I wg nas sprawdziło się to w stu procentach. Dodatkowo uważaliśmy, że zarówno Wydział, jak i Uniwersytet mają pewną misję w krzewieniu kultury fizycznej. Nie jest tajemnicą, że porozumienie ministrów na rzecz rozwoju sportu akademickiego powstało z inicjatywy Akademickiego Związku Sportowego. Argumentowanie trwało właściwie kilka lat, a pozytywne decyzje pojawiły się ostatecznie w 2011 roku. 30 marca br. w Sali Złotej Uniwersytetu Warszawskiego ministrowie Barbara Kudrycka i Adam Giersz złożyli swoje podpisy pod dokumentem. Był pan profesor świadkiem tej uroczystości. Z jakimi refleksjami? Niewątpliwie to bardzo dobre rozwiązanie i wielokrotnie gratulowałem prof. Markowi Rockiemu, prezesowi Zarządu Głównego AZS, tej inicjatywy. W szerszym rozumieniu tak powinna wyglądać rola organizacji pozarządowych w kształtowaniu polityki państwa w różnych obszarach aktywności społecznej. Bardzo ucieszyła mnie treść porozumienia. Potwierdzono w nim wiele istotnych dla sportu akademickiego celów działalności, także w wymiarze instytucji państwowych. Za przełomową należy uznać decyzję minister Barbary Kudryckiej o wsparciu finansowym badań naukowych służących rozwojowi sportu. To szansa na nową jakość w relacjach teoria praktyka, a w efekcie wsparcie procesu szkolenia sportowego. Współczesny sport to oprócz umiejętności i pracy zawodników i trenerów także wsparcie technologiczne i medyczne. Dotychczasowe badania własne prowadzone przez akademie wychowania fizycznego, dosyć ograniczone z uwagi na brak środków finansowych, mają szansę znacznie się rozwinąć. Cieszy, że porozumienie ma perspektywę czasową do roku 2015 i bardzo otwarty charakter, dający szansę na poszerzenie nie tylko obszaru współpracy, ale także systematyczny wzrost nakładów finansowych. Po sześciu miesiącach przygotowań we wrześniu resort szkolnictwa wyższego uruchomił procedury pozwalające na realizację ustaleń zawartych w porozumieniu. Minister Barbara Kudrycka właśnie panu powierzyła przewodniczenie Radzie Programowej mającej za zadanie przygotować procedury dotyczące wyboru kierunków prowadzenia badań naukowych na rzecz sportu i ich systematycznej oceny. Dysponowanie publicznymi środami finansowymi wymaga określonej procedury. Na podstawie konsultacji obu ministerstw, wniosków uczelni odgrywających istotną rolę w sporcie polskim, a także opinii Zarządu Głównego AZS, minister nauki i szkolnictwa wyższego powołała Radę Programową. Zgodziłem

4 Spotkanie członków zespołu oceniającego projekty badawcze się jej przewodniczyć z kilku powodów. O wspieraniu dobrych inicjatyw mówiłem wcześniej. Drugi ważny argument przyniosło samo życie. Mój uniwersytet od kilku lat utrzymuje prymat w sportowej rywalizacji polskich szkół wyższych. To zobowiązuje. I na koniec wątek równie osobisty: od kilku lat prezesuję klubowi AZS Uniwersytetu Warszawskiego, a organizacji trzeba służyć wszędzie, gdzie się tylko pojawi okazja. Rada Programowa odbyła swoje posiedzenie 20 września br. w siedzibie ministerstwa. Oprócz członków Rady uczestniczyli w tym spotkaniu podsekretarz stanu prof. Zbigniew Marciniak, a także prezes Zarządu Głównego AZS prof. Marek Rocki. Efektem posiedzenia było uzgodnienie zakresu pierwszego konkursu na badania na rzecz sportu, a także procedury oceniania wniosków grudnia, także pod pana przewodnictwem, obradował w Warszawie zespół oceniający zgłoszone w trybie konkursowym oferty na badania. Jakie było zainteresowanie środowiska naukowego, z jakich placówek napłynęły wnioski? Moim zdaniem bardzo duże. Z uwagi na bardzo krótki termin, jaki był na składanie ofert, 32 złożone wnioski to wynik zadowalający. Oczywiście dominowały propozycje z akademii wychowania fizycznego. Prawie każda z sześciu tego typu uczelni złożyła po 2 3 projekty. Kilkanaście szczegółowych projektów złożyły uczelnie, których profil kształcenia zasadniczo związany jest z innymi dziedzinami nauki (politechniki, uniwersytety, akademie medyczne), ale w każdej z tych szkół prowadzone jest kształcenie w specjalizacjach związanych ze sportem. Podmiotem aplikującym, co jest dosyć oczywiste z uwagi na sferę działania, był także Instytut Sportu. Znaczącą część projektów dotyczyła zakupu niezbędnej do badań nowoczesnej aparatury. Ostatecznie Zespół zarekomendował ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego 15 wniosków na łączną kwotę realizacji ponad 6 milionów złotych w okresie do 2013 roku. Czy zakres podjętych badań wyczerpuje zadania określone w porozumieniu? Wręcz przeciwnie, rozpoczyna bardziej zintensyfikowane działania. W interesie sportu jest jak najszybsze zdefiniowanie konkretnych problemów badawczych, które wprost służyłyby rozwojowi szkolenia w danej dyscyplinie. Pomóc w tym powinno środowisko trenerów i praktyków związanych ze sportem. Stamtąd powinno wyjść niejako zamówienie na konkrety. Bardzo liczę na to, że będzie postępowała uczelniana specjalizacja dotycząca dyscyplin sportowych. Ważną rolę powinny w tym odegrać kluby AZS i ich plany szkoleniowe na najbliższy okres. To wokół Akademickich Centrów Szkolenia Sportowego powinny się tworzyć centra badawcze, z czasem poszerzane o nowe potrzebne specjalności naukowe. Dla przykładu, jeżeli w AZS Gorzów prowadzone jest olimpijskie szkolenie w kajakarstwie i wioślarstwie, to w naturalny sposób w tym obszarze powinny rozwijać się badania naukowe. Otwiera się szansa dla uczelni poza akademiami wychowania fizycznego. Biorąc za przykład rozwiązania sprawdzone w świecie, przy dużych uniwersytetach powinno się stworzyć zaplecze dla sportu wyczynowego. Chociaż pewnie kolejność budowania takiego akademickiego ośrodka powinna być taka: nowoczesne zaplecze obiektowe najlepsi trenerzy najzdolniejsza sportowo młodzież najlepsza opieka szkoleniowa i medyczna na dobrym poziomie wsparcie materialne zaplecze naukowe wspierające sport. Kilka dni temu dziękował pan profesor najlepszym sportowcom Uniwersytetu Warszawskiego za sukces w rywalizacji w Akademickich Mistrzostwach Polski. To już taka tradycja, od wielu lat jesteście najlepsi w tej zespołowej konkurencji. Władze rektorskie nie ukrywały radości i zainteresowania. Dobrze jest być sportowcem na Uniwersytecie? Coraz lepiej, choć chciałoby się, aby było tak jak w amerykańskich ośrodkach akademickich. Sportowcy na Uniwersytecie Warszawskim mogą liczyć na przychylność i wsparcie zarówno władz rektorskich, jak i dziekańskich. Pani Rektor Chałasińska-Macukow, pomimo swoich licznych obowiązków, bardzo nas wspiera w działalności sportowej. Wsparcie to polega z jednej strony na pomocy organizacyjnej, a z drugiej na finansowej. Także poprzednie władze rektorskie były bardzo pomocne sportowcom uniwersyteckim w rezultacie zbudowano halę sportową przy ul. Banacha. Oczekiwalibyśmy natomiast wzrostu znaczenia sponsoringu naszych sportowców, nie tylko ze strony Uniwersytetu, ale także ze strony biznesu. Wiadomo bowiem, że sport także kosztuje, i nie chodzi tutaj tylko o stypendia dla sportowców, choć i one są niezwykle ważne, ale o bardziej szczodre dofinansowywanie obozów sportowych, wyjazdów na zawody, kosztów leczenia, sprzętu, etc. Należy jednak podkreślić, że i w tym zakresie obserwujemy duży postęp. Zarówno bowiem Ministerstwo, jak Uniwersytet i biznes widzą coraz większą symbiozę w rozwoju nauki, sportu i gospodarki. Dziękujemy za rozmowę. Redakcja APS Foto archiwum APS aps nr (298)

5 [FISU] Gospodarze uniwersjad w 2017 roku wybrani 29 listopada br. obradujący w Brukseli Komitet Wykonawczy Światowej Federacji Sportu Uniwersyteckiego podjął decyzję o przyznaniu praw do organizacji uniwersjad w 2017 roku. Gospodarzem zimowej uniwersjady będzie Ałma Aty (Kazachstan), a letniej Taipei (Tajwan). Wybory zostały poprzedzone wielomiesięczną procedurą obejmującą złożenie formalnych wniosków przez federacje, wizytacje miast przez komisje FISU oraz finałową prezentację w Brukseli. W decydującej rozgrywce uczestniczyły: Taipei i Brasilia (letnia uniwesjada) oraz Ałma Aty i Trentino (zimowa uniwersjada). Każdy z kandydatów miał swoje atuty i prezentował je podczas wizytacji i finałowej prezentacji. Atutami Taipei było olbrzymie zaangażowanie władz państwowych, znakomita infrastruktura oraz bardzo dobre warunki finansowe oferowane uczestnikom. Nie bez znaczenia był także fakt, że Tajwan ubiegał się o organizację uniwersjady piąty raz z rzędu. Stolica Brazylii, Brasilia, to nowoczesne miasto zbudowane w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, ze znakomitymi rozwiązaniami urbanistycznymi i wspaniałą atmosferą. Słabością tej kandydatury było zbyt mało istniejących obiektów sportowych na odpowiednim poziomie. Należy jednak dodać, że w roku 2014 w Brazylii odbędą się mistrzostwa świata w piłce nożnej, a w 2016 igrzyska olimpijskie, i baza sportowo-hotelowa będzie dużo lepsza. Argumentem przemawiającym za przyznaniem uniwersjady Brazylii był fakt, że ostatnia uniwersjada w Ameryce odbyła się w 1993 roku w Buffalo w USA. Podczas prezentacji oba kandydujące miasta wypadły bardzo dobrze. Minimalnie lepsze okazało się Taipei. O zimową uniwersjadę ubiegało się także dwoje bardzo dobrych kandydatów. Z jednej strony Trentino (Włochy) ze znakomitą infrastrukturą i dużymi tradycjami, z drugiej strony Ałma Aty (Kazachstan) z dużymi ambicjami i równie znakomitą infrastrukturą pozostałą po organizacji Azjatyckich Igrzysk Zimowych w 2011 roku. W związku z kryzysem w strefie euro rząd włoski w ostatniej chwili wycofał swoje poparcie dla Trentino i sprawa wyboru gospodarza zimowej uniwersjady rozwiązała się sama. Tekst i foto Marian Dymalski

6 [rozmowa] Nowe doświadczenia Rozmowa z Piotrem Marszałem, członkiem delegacji Wrocławia, prezentującej ofertę na posiedzeniu EUSA. 26 listopada decyzją Komitetu Wykonawczego Europejskiej Federacji Sportu Studenckiego prawo organizacji Europejskich Igrzysk Studenckich (EUG) w 2014 roku powierzono Rotterdamowi. Kontrkandydatem było miasto Wrocław i AZS. Jednym głosem wygrali Holendrzy. Jak oceniasz kandydaturę Rotterdamu? Jakie argumenty z ich oferty były decydujące dla ostatecznego wyboru? To prawda, przegraliśmy wybory zaledwie jednym głosem, i to jest dość przykre dla nas doświadczenie. Co do kandydatury Rotterdamu to niewiele mogę powiedzieć, ponieważ prezentacje obu miast były zamknięte dla konkurujących federacji. Zarówno koledzy z Rotterdamu, jak i my nie mieliśmy możliwości oglądania prezentacji przeciwników. Niewątpliwie miasto dość mocno zaangażowało się w promocję tej kandydatury. W 2014 roku jubileusz 200-lecia będzie obchodzić tamtejszy Uniwersytet, z pewnością EUG 2014 uatrakcyjnią te obchody. Europejskie Igrzyska Studenckie to nowy pomysł studenckich rozgrywek na naszym kontynencie. Jakie są założenia organizacyjne i systemowe tej imprezy? Po raz pierwszy będzie ona rozegrana w Cordobie w 2012 roku. Założenia organizacyjne są bardzo proste. Co dwa lata spotykają się w jednym miejscu studenci z wielu europejskich krajów i rozgrywają skomasowane akademickie mistrzostwa Europy. Założenia mówią, że potencjalny organizator takiego przedsięwzięcia musi zorganizować mistrzostwa obligatoryjnie w: koszykówce, piłce siatkowej, futsalu, piłce nożnej, tenisie stołowym, badmintonie, tenisie oraz piłce ręcznej. Oczywiście w kategorii kobiet i mężczyzn. Opcjonalnie organizator oferuje również minimum dwie dyscypliny dodatkowe oraz ewentualnie tzw. sporty demonstracyjne, które formalnie nie figurują w programie AME, ale są popularne np. w kraju organizatora. Same zawody trwają w sumie dwanaście dni, śmiało można powiedzieć, że około 3000 osób najedzie w przyszłym roku Cordobę. Będzie to taka mini-uniwersjada, z pewnością ze znaczącym udziałem polskich drużyn uniwersyteckich. W przeszłości polskie miasta niezbyt często ubiegały się o prawo organizacji dużych imprez sportowych. Jako AZS bardzo wspieraliśmy Poznań w ich staraniach o prawo organizacji letniej uniwersjady. Czy łatwo było przekonać władze Wrocławia o podjęcie wysiłku w sprawie AME? Miasto Wrocław od lat wspiera sport akademicki w jego działaniach, jest parterem Akademickiego Związku Sportowego w realizacji wielu projektów. Poza tym, co pewnie wszyscy wiedzą, Wrocław to silny ośrodek akademicki, około 20% ( ) mieszkańców tego miasta to studenci. Dodatkowo wspieranie sportu akademickiego jest wpisane w strategię promocji Wrocławia. W ostatnich latach odbyło się tu wiele imprez sportowych najwyższej rangi choćby ME w koszykówce mężczyzn czy ME w piłce siatkowej kobiet. AME 2014 byłyby świetną okazją, aby do tej okazałej listy dodać dużą imprezę sportową o charakterze akademickim. Niestety, nie udało się. Jaka była koncepcja zorganizowania tych zawodów w Polsce w 2014 roku? W jakich obiektach ta impreza miała się rozgrywać? Jaki był pomysł na całą logistykę towarzysząca tak dużemu wydarzeniu? Organizacyjnie byliśmy przygotowani na przyjęcie ponad 300 drużyn akademickich, które miałyby rywalizować w dwunastu dyscyplinach. Łącznie ponad 3500 uczestników. Planowaliśmy organizację mistrzostw w oparciu o obiekty sportowe wyższych uczelni z terenu Wrocławia, a także obiektów miejskich i znajdujących się w okolicznych gminach. Zakwaterowanie zaplanowane było w dwóch kampusach uniwersyteckich we Wrocławiu. Czy wystartujecie w następnym konkursie na organizację tych mistrzostw w 2016 roku? W tej chwili za wcześnie na takie deklaracje. Dziękujemy za rozmowę Redakcja APS Foto ze strony EUSA aps nr (298)

7 Przemyślenia psychologa sportu Klaus Egert pracuje jako psycholog w środowisku szkolnym i opiekuje się sportowcami reprezentującymi różne dyscypliny. Podczas ostatniej uniwersjady letniej w Shenzhen wspomagał akademicką reprezentację Niemiec (ADH Allgemeiner Deutscher Hochschulsportverband) jako psycholog sportu. Początki Nie od dziś wiadomo, że psychika jest podstawą sukcesu również w sporcie obojętnie czy na poziomie amatora, czy olimpijczyka. Od początku pracy w środowisku sportowym było dla mnie jasne, że w grupie zawodników, którzy prezentują niemal identyczne warunki fizyczne, końcowy wynik ich rywalizacji zawsze rozstrzygnie się w głowie! Zdałem sobie sprawę z tego, że sam muszę się stać silny psychicznie, by być w stanie pomagać innym. Musiałem sobie uświadomić, że sam coś potrafię, i że jestem w stanie zrealizować własne cele. Psychologia sportu w praktyce Psychologia sportu jest dziś obecna w niemal każdej dyscyplinie i obejmuje czynne doradztwo, opiekę oraz szkolenia trenerów. Do tego dochodzi współpraca z innymi grupami zawodowymi, tj. trenerami, fizjoterapeutami czy lekarzami. Dla psychologii sportu podstawowymi płaszczyznami działania są: wzmocnienie pewności siebie, prowadzenie rozmów z samym sobą, określenie celów, przygotowanie do startów, relaks, koncentracja i trening mentalny. Przy czym wybór i kierunek działania jest określany z zawodnikiem tak, by zoptymalizować drogę do osiągnięcia zamierzonego celu. Moje wrażenia z Shenzhen Niemiecka reprezentacja uniwersjadowa zrobiła na mnie ogólnie dobre wrażenie. Dotyczy to zarówno zawodników, jak i osób towarzyszących. Za bardzo dobry pomysł, wart utrzymania na następnych uniwersjadach, uważam cykliczne spotkania całej niemieckiej ekipy, i to nawet mimo że słyszało się słowa niezadowolenia z powodu ich zwoływania ( Przecież już to wszystko wiemy!). Spotkania ułatwiają oswojenie się z atmosferą uniwersjadową, a opiekunom umożliwiają przedstawienie siebie i zakresu swoich obowiązków. Bardzo dobrze oceniam również spotkania po zdobyciu medali przez zawodników reprezentacji. Zebrania zwiększają poczucie przynależności do drużyny. Pozwalają zapoznać się ze specyfiką danego sportu, umożliwiają fachową wymianę zdań wokół zagadnień sportowych. Ponadto szczególną wartość ma wyróżnienie zawodnika poprzez podkreślenie wartości osiągniętego wyniku sportowego. Oznacza to, że każdy jest ważny i wartościowy dla reprezentacji. Osobiście nie czułem żadnych oporów ze strony zawodników podczas wykonywania swojej pracy. Wręcz przeciwnie, mimo że większość sportowców miałem okazję poznać dopiero w Shenzhen, praca z nimi już od początku była zrównoważona i konstruktywna. Pomogły mi doświadczenia wyniesione z własnej kariery sportowej (np. brak dyspozycji w czasie treningu, przegranie niemalże pewnych wygranych, za wysokie wymagania wobec samego siebie) oraz wiedza z różnych profesji (psychologia, sport, psychoterapia). Główna tematyka spotkań z zawodnikami oscylowała wokół następujących tematów: kontrola nad stanami wewnętrznego pobudzenia oraz techniki relaksujące bezpośrednie przygotowanie przedstartowe oraz techniki koncentracji kontrola poprzez rozmowy z samym sobą. Efekty tych rozmów sprowadzały się do wzięcia odpowiedzialności za własne działania poprzez ciągłe podejmowanie decyzji: co powinniśmy zapisać i dalej przetwarzać na naszym twardym dysku zwanym mózgiem, a które informacje wykasować. Następnym etapem jest wola, by coś rzeczywiście osiągnąć bądź zmienić. Równie często były poruszane tematy dotyczące celowości treningów psychologicznych oraz ich związku z innymi dziedzinami. Wniosek był zawsze jeden nabycie umiejętności mentalnych nie jest możliwe w jedną noc. Te umiejętności wymagają treningu, podobnie jak siła, szybkość lub wytrzymałość. Proces rozpoczyna się w głowie! Moim zdaniem psycholog sportowy powinien na stałe zawitać w ekipie uniwersjadowej. Wspomaganie mentalne zawodników przy osiąganiu wyników na najwyższym poziomie sportowym uważam za sensowne i przyszłościowe. Szczególnie przy rozwiązywaniu problemów, na które trener nie może znaleźć odpowiedzi. Klaus Egert, psycholog sportowy reprezentacji uniwersjadowej Niemiec. Dyplomowany psycholog, fizjoterapeuta psychologiczny, teoretyk sportu oraz psycholog sportowy, ponadto 7-krotny mistrz Niemiec oraz 12-krotny mistrz Europy w triathlonie (kategoria seniora) na dystansie olimpijskim. Tekst w wersji niemieckiej opublikowano w Allgemeiner deutscher hochschulsportverband 3/2011, tłumaczenie Oskar Rosa

8 [rozmowa] Realizacja pasji Rozmowa z Martą Panasiuk, laureatką Nagrody Zielone Pióro Redakcji Akademickiego Przeglądu Sportowego. Gratuluję nagrody. Wcześniej przyznano ją dziesięciu osobom, zatem otwierasz drugą dziesiątkę laureatów. Jak przyjęłaś wyróżnienie? Z wielkim zaskoczeniem, ponieważ w ogóle się go nie spodziewałam. Podobnie jak wiele innych osób przyjechałam do Warszawy na Galę Sportu na zaproszenie redakcji APS. Nie wiedziałam, co się dzieje, kiedy na telebimie ukazało się moje zdjęcie i zaproszono mnie na scenę. Byłam kompletnie oszołomiona tym wszystkim, ale również bardzo mile zaskoczona. Serdecznie dziękuję wszystkim, którzy zadecydowali o przyznaniu nagrody właśnie mnie. To bardzo miłe wyróżnienie. Kiedy odbiera się różnego rodzaju odznaczenia, nagrody, zazwyczaj dedykuje się je ludziom, z którymi pracowaliśmy, działaliśmy, którzy się przyczynili do jej przyznania. Niejednokrotnie wspomina się także fakt, wydarzenie, które spowodowało naszą pracę. Czy tak było w przypadku twojego Zielonego Pióra? Oczywiście. Gdyby nie kilka osób czy pewne zdarzenia, to nie pisałabym dla Akademickiego Przeglądu Sportowego. Wychowywałam się wśród osób, które pracowały w różnego rodzaju mediach czy to w radiu, gazecie czy telewizji oraz wśród kilku zawodowych sportowców. Chyba każdy po trochu zaraził mnie swoją pasją. W tym miejscu chciałabym podziękować przede wszystkim Tomaszowi Jankowskiemu, który zaproponował mi napisanie pierwszego artykułu do APS i namawiał do dalszej pracy. Później otrzymałam propozycję drugiego i kolejnego tekstu. I tak to się potoczyło. Warto wspomnieć, że Tomasz Jankowski to laureat Zielonego Pióra APS z 2000 roku. Przypadek czy realizacja marzeń? Mam na uwadze twoją pracę zawodową i wykształcenie. Jesteś absolwentką kierunku pedagogiki opiekuńczej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Powiedziałabym, że realizacja pasji. Owszem, ukończyłam studia magisterskie na kierunku pedagogika opiekuńcza, ponieważ odkąd pamiętam właśnie to chciałam w życiu robić. Przez pięć lat studiów pracowałam z młodzieżą w różnych instytucjach i nie wykluczam, że jeszcze kiedyś będę to robić. Jednakże po drodze pojawiła się nowa pasja sport. Nawet pracę magisterską pisałam o sporcie. To właśnie przy pisaniu pracy dyplomowej poczułam, że mogłabym dalej pisać o sportowcach i ich zmaganiach. Uważałam, że za mało poświęca się im miejsca. Postanowiłam połączyć swoje hobby i myślę, że w pewnym stopniu to się udało. Skąd pomysł na współpracę z Akademickim Przeglądem Sportowym? Tak jak wspomniałam wcześniej, Tomasz Jankowski z Organizacji Środowiskowej AZS województwa warmińskomazurskiego jako pierwszy pokazał mi jeden z numerów APS. Zaproponował mi napisanie artykułu i przesłanie do redakcji. Zapewniał mnie, że to sama przyjemność współpracować ze sportowcami i przede wszystkim z redakcją Akademickiego Przeglądu Sportowego. Nie mylił się. Czy APS był twoim pierwszym kontaktem z dziennikarstwem prasowym? Jeżeli nie, to proszę powiedz o wcześniejszych materiałach. W których tytułach były publikowane, i o jakiej tematyce? Hmmm jeśli brać pod uwagę pracę magisterską, to chyba ona była pierwszą i największą publikacją (śmiech). Muszę przyznać, że przy pisaniu pracy magisterskiej wykorzystałam wiele elementów dziennikarstwa prasowego. Swoje badania na temat czynników motywujących młodzież do uprawiania sportu opierałam przede wszystkim na rozmowach ze znanymi sportowcami, m.in. z Pawłem Zagumnym, oraz na prezentacji sylwetek mało znanych sportowców, którzy tak samo jak największe gwiazdy wkładają wiele pracy w swoje sukcesy. Spodobało mi się to i postanowiłam pozostać przy sporcie. Do dzisiaj administruję oficjalnym portalem siatkarskiej drużyny Indykpolu AZS Olsztyn i przede wszystkim to tam umieszczam swoje materiały na temat siatkówki i zespołu AZS. Odpowiadasz w AZS Olsztyn m.in. za kontakty z mediami, za szeroko rozumianą informację prasową, również za administrację oficjalnej strony internetowej Klubu AZS Olsztyn, promocję sportu akademickiego w mediach. Która z tych prac jest ci najbliższa? Dlaczego? Każda jest mi najbliższa, bo sprawia mi przyjemność i wykonuję ją z pasją. Czasami jest trudno, bo jeśli skupiasz się na jednej drużynie, z którą na co dzień się identyfikujesz, a zespół przeżywa ciężki okres, np. przegrywa kilka meczów z rzędu, to naprawdę bywa niełatwo o tym pisać, a przede wszystkim informować o tym. Ale za chwilę słyszysz od sportowca, że taki jest sport i nie można załamywać rąk, tylko trzeba iść dalej odnosisz to również do siebie i pracujesz dalej tak jak oni. Jak budujesz materiały do APS? Zaczynam od prostej rzeczy zadaję sobie pytanie, co mogę zaproponować redakcji od siebie. Analizuję, o której dyscyplinie sportowej dawno nie wspominałam, czy wydarzyło się coś, o czym warto napisać i poinformować o tym innych. Przede wszystkim muszę wiedzieć, o czym piszę. Jeśli jakaś dyscyplina sportu jest mi mniej znana, to zaczynam od poznania zasad, specyfiki, punktacji i dociekam, jakie są największe sukcesy tej dyscypliny i czy w województwie warmińsko-mazurskim mamy swoich reprezentantów w tym sporcie. Jak myślisz, jak jesteś odbierana przez sportowców, których opisujesz, przed- aps nr (298)

9 stawiasz w swoich materiałach prasowych? Trudno jest mi odpowiedzieć na to pytanie. Mogę odpowiedzieć jedynie, jak ja ich odbieram. A dla mnie każdy sportowiec to bardzo interesująca osoba. Każdy jest indywidualnością z pewnymi cechami wspólnymi. Odbieram ich jako radosnych, otwartych ludzi i mam tylko nadzieję, że oni również mnie tak odbierają (śmiech). Olsztyn stanowi ważną kartę historii sportu akademickiego nie tylko w wymiarze uczelnianym, regionalnym, ale również krajowym, międzynarodowym oraz olimpijskim. Czy masz nieraz dylemat co do ważkości wydarzeń do przedstawienia na łamach pisma? Często mam taki dylemat, bo o każdej dyscyplinie sportu chciałoby się napisać jak najwięcej. A niestety papier ma ograniczoną pojemność. W Olsztynie i w regionie ludzie żyją przede wszystkim siatkówką. To właśnie w tej dyscyplinie sportu olsztyński AZS zdobył najwięcej medali mistrzostw Polski w grach zespołowych. Ale nie można oczywiście zapominać o lekkoatletyce, która stara się odzyskać swój blask w Olsztynie, czy odradzających się koszykarzach, żeglarzach, którzy zawsze przywożą medale z różnych imprez, badmintonistach, którzy starają się powrócić do najwyższej klasy rozgrywek. Ponadto całkiem niedawno ruszyła nowa sekcja w AZS UWM Olsztyn pływanie. Dlatego jest o czym pisać. Którą z dyscyplin sportu lubisz przedstawiać najchętniej, i dlaczego? Chyba nie będzie żadnym zaskoczeniem, jeśli powiem, że piłkę siatkową. Dlaczego? Bardzo lubię ten sport, interesuję się nim od prawie dziewięciu lat, pracuję przy nim, bo chyba wiem o nim najwięcej. Poza tym zdaję sobie sprawę, że jest wielu kibiców w Olsztynie, w regionie, ale i w całej Polsce właśnie tej dyscypliny sportu, i na pewno interesuje ich wszystko, co dotyczy siatkówki i siatkarzy. A który z gatunków dziennikarskich uprawiasz najczęściej: informację, publicystykę, rozmowę, fotografię? Muszę przyznać, że zaczynałam od fotografii. Fotografowałam wydarzenia sportowe dla różnych oficjalnych witryn internetowych, w tym dla Europejskiej Konfederacji Piłki Siatkowej. I to właśnie chyba od tego się zaczęło, kiedy to CEV poprosił o relację i fotografie z meczów Pucharów CEV, w których siatkarze AZS Olsztyn rywalizowali w Olsztynie ze słynnym Sisleyem Treviso. Później pojawiły się inne prośby o zrelacjonowanie wydarzeń z meczów siatkówki i propozycja współpracy przy tworzeniu oficjalnego portalu W związku z charakterem pracy najczęstszym gatunkiem prasowym, jaki uprawiam, jest informacja. Dziękuję za rozmowę. Rozmawiała Halina Hanusz Foto ze zbiorów Marty Panasiuk Marta Panasiuk Absolwentka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego na kierunku pedagogika opiekuńcza ( ). Swoją pracę magisterską poświęciła czynnikom motywującym młodzież do uprawiania sportu. Przy AZS Olsztyn od 2006 roku, zawodowo od 2009 roku zaraz po zakończonych studiach. Zainteresowania: szczególnie piłka siatkowa, fotografia. Ponadto organizacja czasu wolnego młodzieży.

10 [pi³ka rêczna] Nowy sezon, nowe nadzieje, rozpalane emocje Transfery światowej klasy zawodników, walka gigantów o krajowy prymat i wreszcie zmagania w prestiżowych rozgrywkach Champions League. Sezon 2011/2012 w PGNiG Superlidze kobiet i mężczyzn dla kibica piłki ręcznej zapowiada się ekscytująco. Jak radzą sobie zarażeni miłością do szczypiorniaka sportowcy na krajowych i europejskich parkietach? Czy w I lidze znajdziemy wśród drużyn akademickich pretendentów do awansu do PGNiG Superligi? Podobnie jak w zeszłym sezonie głównymi kandydatami do złota są zespoły z Lubina, Gdyni oraz Lublina. Ubiegłoroczne mistrzynie Polski KGHM Metraco Zagłębie Lubin nie dokonały żadnych zakupów w letnim okienku transferowym, co nie najlepiej rokowało przed występami w europejskich pucharach. Mimo to pomyślnie przebrnęły przez 3. rundę Pucharu Zdobywców Pucharów i w 1/8 finału zmierzą się z Byasen. Nie mają również większych problemów w rozgrywkach PGNiG Superligi, bowiem w rozegranych do tej pory 9 spotkaniach odnotowały same zwycięstwa i przewodzą w tabeli rozgrywek. Drugie miejsce, również z dorobkiem 9 wygranych, zajmuje SPR Lublin SSA, który ze względów finansowych po raz kolejny nie miał spokojnych przygotowań do sezonu. Na trzecim miejscu są szczypiornistki Vistalu Łączpol Gdynia, które pod wodzą nowego trenera Thomasa Orneborga zapowiadają walkę o złote medale. Beniaminkami są UKS Finepharm Polkowice i SPR Pogoń Baltica Szczecin, które zastąpiły spadkowiczów MKS Latocha Sambor Tczew oraz wycofaną z powodów finansowych Zgodę Ruda Śląska. Oba zespoły nie mogą mówić o dobrym starcie w rozgrywkach. Szczypiornistki z Polkowic z zerowym dorobkiem punktowym zamykają tabelę. Natomiast drużyna ze Szczecina do tej pory odniosła jedno zwycięstwo właśnie nad zespołem UKS Finepharm. Tabelę PGNiG uzupełniają jeszcze KU AZS Politechnika Koszalińska, AZS AWF Gardenia Wrocław, KPR Ruch Chorzów, EKS Start Elbląg, MKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski, KPR Jelenia Góra i KSS Kielce. Nie ma wątpliwości, że w rozgrywkach PGNiG Superligi mężczyzn do walki o mistrzostwo staną 2 zespoły: ubiegłoroczny mistrz Orlen Wisła Płock oraz wicemistrz Vive Targi Kielce. Skład drużyny Bogdana Wenty przed sezonem zasili szczypiorniści światowego formatu, jak Sławomir Szmal, Grzegorz Tkaczyk czy Denis Buntic. Drużyna z Płocka nie okazała się gorsza, wzbogacając się o takich graczy jak Christian Spanne, Nikola Eklemovic oraz Michał Kubisztal. Transfery mają nie tylko przyciągnąć na trybuny kibiców, ale również korzystnie wpłynąć na grę w prestiżowej Lidze Mistrzów. Po 4 rozegranych kolejkach Orlen Wisła Płock zajmuje 4. miejsce w grupie C. Vive z takim samym bilansem również plasuje się na 4. pozycji w grupie B. Z kolei na czele tabeli PGNiG znajdują się szczypiorniści z Kielc po wygraniu wszystkich 10 spotkań, włączając w to zwycięstwo w świętej wojnie z Płockiem. Drugie miejsce zajmuje Orlen Wisła, a stawkę tabeli zamyka Warmia Anders Group Społem Olsztyn, mając na koncie 1 zwycięstwo. W ubiegłym sezonie z rozgrywkami pożegnał się Piotrkowianin Piotrków Trybunalski oraz GSPR Gorzów Wlkp. W ich miejsce awansował PBS Jurand Ciechanów, który został zasilony licznym gronem zawodników z I ligi, bez większego doświadczenia z parkietów ekstraklasy. Drugim beniaminkiem jest NMC Powen Zabrze, którego legendarnym trenerem został Zbigniew Markuszewski, a do drużyny dołączyli ograni Witalij Nat czy Dzmitry Marhun. Szczypiorniści z Ciechanowa zajmują 11. miejsce, nieco lepiej spisują się zabrzanie, plasując się 2 oczka wyżej. Ligową stawkę uzupełniają MMTS Kwidzyn, TAURON Stal Mielec, KS Azoty Puławy, MKS Zagłębie Lubin, SPR Chrobry Głogów, MSPR Siódemka Miedź Legnica i MKS Nielba Wągrowiec. Jak radzą sobie drużyny akademickie? Wśród kobiet KU AZS Politechnika Koszalińska obecnie zajmuje 4 pozycję w tabeli, notując 4 zwycięstwa, 1 remis oraz 4 porażki. Dodatkowo już w grudniu koszalinianki czeka batalia w 1/8 finału Challenge Cup z RK Zelina. Akademiczki z Wrocławia plasują się na 5. pozycji z takim samym dorobkiem punktowym co Politechnika. W I lidze kobiet w grupie A występuje AZS AWF Volkswagen Poznań oraz beniaminek AZS PWSZ Jutrzenka Płock. Poznanianki nie mogą mówić o dobrym starcie w rozgrywkach, bowiem zanotowały tylko 1 wygraną i zajmują przedostatnie miejsce w tabeli. Z kolei szczypiornistki z Płocka są na 2. pozycji. Na parkietach grupy B rywalizują szczypiornistki AZS AWF Warszawa oraz AZS UMCS Lublin, zajmując odpowiednio 5. i 6. miejsce. W I lidze mężczyzn w grupie B AZS AWF Biała Podlaska do tej pory zanotowała jedynie remis i zajmuje ostatnie miejsce w tabeli. Czy któryś z zespołów niżej notowanych pokusi się o niespodziankę i przerwie hegemonię głównych faworytów do medali wśród kobiet i mężczyzn? Wydaje się to raczej niemożliwe, ale przecież wszyscy wiemy, że sport bywa nieobliczalny. Śledźmy z uwagą rozgrywki PGNiG Superligi oraz I ligi z udziałem akademickich zespołów i kibicujmy naszym drużynom w europejskich pucharach! Anna Celmer Foto APS aps nr (298)

11 [koszykówka] To nie będzie sezon akademiczek z Gorzowa Murowanym faworytem w koszykarskiej ekstraklasie jest w tym sezonie Wisła Kraków. Na podium najpewniej wskoczą drużyny z Polkowic i Gdyni. Gorzowianki liczą, że uda się im awansować do czołowej czwórki ligi. Po czterech sezonach pełnych koszykarskich wrażeń i latach okraszonych medalami, przed rozpoczętymi jesienią tegorocznymi rozgrywkami Ford Germaz Ekstraklasy nikt nie wymieniał gorzowianek w roli kandydata do ligowego podium. Już w połowie poprzedniego sezonu klub koszykarski z Gorzowa musiał w obliczu tyleż niespodziewanie, co drastycznie zmniejszonej dotacji z budżetu miasta zrezygnować z najlepszych zawodniczek. Kolejne osłabienia dopadły KSSSE AZS PWSZ przed rozpoczęciem obecnych rozgrywek. Nie zagrają w tej drużynie Sam Richards i Iza Piekarska. Osobna historia to odejście symbolizujące koniec pewnej epoki... Już kilka dni po zakończeniu ubiegłego sezonu rozstanie z akademickim zespołem z Gorzowa zapowiedziała wieloletnia kapitan drużyny, grająca w hali przy ul. Chopina przez blisko dekadę, żywa legenda AZS Justyna Żurowska. Nie ma klimatu dla sportu, dla koszykówki w naszym mieście. Prezydent Tadeusz Jędrzejczak nie docenia naszych sukcesów, niszczy basket, nie budując hali argumentowała gorzowska kapitan swoje odejście z klubu, który odkrył ją dla koszykówki. Na odchodne jeszcze w kwietniu Żurowska dodawała: Szukam klubu za granicą, liczę na występy w prestiżowej Eurolidze. Na razie nie wyobrażam sobie gry w innym polskim klubie. Po czterech miesiącach poszukiwań klubu Żurowska puściła tę deklarację w niepamięć i związała się z... Lotosem Gdynia, największym rywalem Gorzowa w ostatnich sezonach! Takie jest niestety życie, to była jedyna opcja, aby zagrać w Eurolidze mówiła przed meczem Lotosu w Gorzowie w połowie listopada. Jej nowy klub przegrał w ciasnej sali uczelnianej w Gorzowie aż 63:81. To była jedna z największych niespodzianek tego sezonu. Bo przecież klub z Gdyni wymieniany był przed startem ligi jako jeden z faworytów, a AZS miał tylko możnych straszyć. I postraszył niesamowicie! Gorzów miał pomysł na faworyta, zupełnie nie dał pograć rozgrywającym Lotosu, zachwycał zespołowością, nieustępliwością, szybką grą. Zanim doszło do tego meczu, gorzowianki zdążyły już przegrać mecz w stylu koszmarnym (porażka 39:57 w Rybniku) i niespodziewanym (z Widzewem w Gorzowie 69:76). Była też porażka planowana choć nieznaczna z mocnymi w tym sezonie Polkowicami (49:56), które debiutują właśnie na parkietach Euroligi. Gorzowianki notowały też cenne zwycięstwa: wyjazdowe w Pruszkowie i Toruniu oraz u siebie z Artego Bydgoszcz. Te wszystkie wyniki na półmetku ligi uplasowały AZS z Gorzowa na piątym miejscu w ekstraklasowej tabeli. Wyżej były Polkowice i Kraków oraz Gdynia. A także nieco niespodziewanie Rybnik. Zespół z Rybnika przed tym sezonem mocno się zmienił. Nawet szkoleniowiec się tam nowy pojawił. Mirosława Orczyka zastąpił Kazimierz Mikołajec. Przyszły trzy ciekawe Amerykanki rozgrywające Rachela Fitz i Alexis Rack oraz środkowa Sybil Dosty, a także inna wysoka koszykarka, Laima Rickeviciute z Litwy. Te wzmocnienia zostały poparte ciekawymi koszykarkami z Polski oraz zatrzymaniem sprawdzonej na ekstraklasowych parkietach Rebeki Harris. To wszystko przełożyło się na obiecujące wyniki. ROW (nie licząc pojedynku z Wisłą) uległ jedynie koszykarkom z Polkowic (51:55) i Gdyni (56:77). Szkoda dla rybniczanek, że przegrywały z tymi drużynami na własnym parkiecie. Gdynianki też miały dobre otwarcie sezonu. Nic dziwnego. Drużynę prowadzi świetny hiszpański trener Javier Fort Puente, który przed sezonem zapowiadał: Nie mamy gwiazd z ligi WNBA. Mamy za to dobrze zbudowany zespół, który ma być naszą siłą. Posiadamy wyrównaną kadrę, w której każda zawodniczka będzie ważna. Nietrudno się domyślić, że Żurowska nie była jedynym wzmocnieniem Lotosu. Do klubu znad morza przyszły: najskuteczniejsza zawodniczka ligi tureckiej Jolene Anderson, której seryjnie trafiane rzuty potrafią rzucić na kolana każdą defensywę Starego Kontynentu, oraz świetne Aneika Henry i Geraldine Robert, a także m.in. Słowaczka Ivana Jalcova i Serbka Adrijana Kneżević. Lotos, oprócz porażki w Gorzowie, zaliczył również bolesną przegraną na otwarcie sezonu z Wisłą w Krakowie. Ten prestiżowy pojedynek mistrzynie Polski z Krakowa wygrały 67:54. W pierwszych dziewięciu kolejkach krakowianki nie przegrały zresztą ani razu. Wisła już w poprzednim sezonie miała dość mocny i wszechstronny skład. A teraz dodatkowo został wzmocniony choćby Milką Bjelicą z Lotosu i świetną Belgijką Anke De Mondt. W tym samym okresie nie przegrały meczu także polkowiczanki, srebrne medalistki ostatniego sezonu Ford Germaz Ekstraklasy. Mocny zespół, wzmocniony jeszcze przed startem ligi reprezentantką Czarnogóry Ivą Perovanović, Litwinką Gintare Petronyte i Greczynką Evanthią Maltsi, musiał wypalić. W trakcie sezonu odszedł z Polkowic były trener reprezentacji Polski Krzysztof Koziorowicz. Oficjalnym powodem były problemy zdrowotne. Nieoficjalnie spekuluje się jednak, że powodem mogła być próba ingerencji w ustalanie składu przez jedną z najważniejszych osób w klubie. Tekst Kamil Siałkowski Foto Marek Stiller

12 Igrzyska Studentów Pierwszego Roku są przeprowadzane w celu popularyzacji sportu i kultury fizycznej czytamy w regulaminie zawodów. Ale to nie wszystko. Takie zawody to świetna okazja do integracji dla nowych, często zagubionych studentów. I oczywiście sposób na zachęcenie ich do włączenia się do AZS mówi Aleksandra Puch, prezes KU AZS Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku, współorganizator finałowych Igrzysk Studentów Pierwszego Roku. W dniach listopada 2011 r. w Gdańsku spotkali się finaliści II Igrzysk Studentów Pierwszego Roku. Od października przeprowadzono eliminacje zawodów w środowiskach akademickich. Rozgrywki odbyły się w siedmiu dyscyplinach. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni rywalizo wali w następujących dyscyplinach sportu: biegi przełajowe, koszykówka, siatkówka, pływanie, tenis stołowy i ergometr wioślarski, ostatnią dyscypliną był futsal (tylko w wydaniu męskim). Tak jak siedem dyscyplin tyle samo było drużyn. Oprócz przedstawicieli AZS gospodarzy (Gdańsk) pojawili się sportowcy sześciu środowisk z całego kraju: Katowic, Krakowa, Lublina, Poznania i Warszawy. W imprezie wzięło udział blisko 600 osób. Warunki konieczne do wzięcia udziału w zawodach były trzy: status studenta pierwszego roku studiów po raz pierwszy, posiadanie ważnej legitymacji studenckiej oraz aktualnej legitymacji AZS. Nie zawsze łatwo było zorganizować zespoły składające się z najmłodszych studentów. Dlatego niektóre drużyny, tak jak koszykarki z Lublina, powstały poprzez zebranie najlepszych zawodniczek środowiska komentuje Aleksandra Puch. Co najważniejsze dla nowych studentów te zawody to kontynuacja rozgrywek ze szkoły średniej, rozgrzewka przed rozgrywkami akademickimi dodaje. Ze względu na różnorodność dyscyplin Finał Igrzysk Studentów Pierwszego Roku odbywał się równolegle w trzech miejscach. Biegi przełajowe rozegrano na terenie Politechniki Gdańskiej. Pogoda nie oszczędzała sportowców, musieli więc zadbać o odpowiednią rozgrzewkę. Na studentki czekał dystans około 1600 m, mężczyźni pokonywali odległość około 2500 m. Liczyły się wyniki indywidualne oraz punktacja środowisk. Wśród kobiet najwięcej punktów wywalczyły lekkoatletki z Warszawy, wśród mężczyzn katowiczanie. Na hali Pomorskiego Związku Tenisa Stołowego obowiązkowym atrybutem były oczywiście paletki. Tam siedemnaście studentek i osiemnastu studentów również walczyło o punkty: dla siebie i swoich środowisk. W tej dyscyplinie zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn bezkonkurencyjni byli gospodarze. Pozostałe konkurencje rozgrywane były na obiektach gdańskiego AWFiS. Na pływalni najwięcej emocji wzbudziły sztafety 4x50 m stylem dowolnym. Indywidualnie rywalizowano jeszcze w czterech stylach (z podziałem na kategorie kobiet i mężczyzn): dowolnym, grzbietowym, klasycznym i motylkowym. W punktacji środowisk w kategorii kobiet najwięcej oczek zdobyły Katowice, a wśród mężczyzn Gdańsk. Ostatnia konkurencja indywidualna to ergometr wioślarski. Przyciągnął aż dwadzieścia trzy zainteresowane dziewczyny i dwudziestu ośmiu chłopców. Wszyscy musieli pokonać kilometrowy dystans. Dodatkowo obowiązywał podział wagowy. Wśród kobiet najwięcej punktów zdobyły drużynowo przedstawicielki Poznania, wśród mężczyzn Warszawy. Największą uwagę obserwatorów zwróciły jednak gry zespołowe: futsal, koszykówka i siatkówka. Rozstrzygnięcie w tych dyscyplinach zajęło też najwięcej czasu. Sporty zespołowe były jedynymi rozgrywanymi przed dwa dni. Dopiero na chwilę przed zakończeniem turnieju było wiadomo, że w koszykówce mężczyzn zwyciężył Poznań, w koszykówce kobiet Warszawa. Pierwsze miejsca w siatkówce kobiet i mężczyzn przypadły kolejno drużynom środowiskowym z Gdańska i Poznania. Złoto w futsalu wywalczyła drużyna z Katowic. Na boiskach oprócz emocji i żartów nie zabrakło przekornych uwag, szczególnie damsko-męskich. Eh, babska koszykówka dogryzał ktoś na widowni. Naoglądałeś się WNBA odpowiedział mu kolega. I miał rację dziewczyny na boisku dawały z siebie wszystko. I choć damska koszykówka uznawana jest za sport mało kobiecy, to właśnie te mecze cieszyły się najliczniejszą widownią. Rozgrywki trwały do późnego wieczora, ale nie mogło zabraknąć imprezy integracyjnej. Dla niektórych pierwszy dzień zmagań był również ostatnim, dlatego wieczór rozpoczęła dekoracja zwycięzców dyscyplin indywidualnych pływaków, lekkoatletów, wioślarzy ergometru i graczy tenisa stołowego. Wbrew pozorom stres, jeśli był, to motywował i nie wpływał na atmosferę. Przykład? Hasło na pamiątkowych koszulkach rozwijało skrót AZS: Atmosfera, Zabawa, Sport. Najbardziej do serca wzięły to sobie zdecydowanie siatkarki ze stolicy. Przed ostatnim, decydującym meczem o trzecie miejsce rozgrzewały się tańcząc kujawiaka! Dziewczyny, atmosfera jest, zabawa była, dodajmy teraz

13 sport i będzie gitara żartował ich trener Jacek Błażejak. Poproszony o komentarz do imprezy, odpowiadał krótko: Jest smerfastycznie. W smerfastycznym stylu dobiegł końca finał II Igrzysk Studentów Pierwszego Roku. W klasyfikacji generalnej bezkonkurencyjni okazali się gospodarze oraz reprezentanci Poznania te dwie ekipy zdobyły taką samą liczbę punktów. Trzecie miejsce przypadło Warszawie. Kolejne były odpowiednio Katowice, Kraków i Lublin. Jak goście zapamiętają Finały i Trójmiasto? Zarówno trenerzy, jak i zawodnicy podkreślali świetną organizację Igrzysk. Po przyjeździe zostaliśmy sprawnie zakwaterowani. Dostaliśmy nie tylko koszulki, ale również pamiątkowe smycze i mapy Trójmiasta. Te ostatnie to strzał w dzie- siątkę mówiła Paulina Stępień, siatkarka z Krakowa. Entuzjazm podzielał także wspomniany wcześniej trener ze stolicy: Od morza dzieli nas tylko mały lasek, dlatego po zakwaterowaniu poszliśmy całą drużyną na spacer. Później, w przerwie między meczami, pojechaliśmy wspólnie na sopockie molo. Rewelacyjna regeneracja przed meczem. Dzięki temu finały Igrzysk to już nie tylko świetna zabawa w formie sportu to także relaks. Gdańsk to magiczne miejsce. Aż chce się tutaj wracać. Chciałoby się napisać a zatem do zobaczenia za rok, ale Igrzyska Studentów Pierwszego Roku to impreza niepo- Klasyfikacja generalna 1. Gdańsk (62), 2. Poznań (62), 3. Warszawa (55), 4. Katowice (48), 5. Kraków (27), 6. Lublin (26). Kobiety Biegi przełajowe 1. Anna Lempart (Katowice), 2. Magdalena Krawczyk (Katowice), 3. Daria Lajn (Gdańsk). Punktacja środowisk 1. Warszawa, 2. Katowice, 3. Kraków. Ergometr 1000 m 1. Adriana Borkowska (Poznań), 2. Klaudia Kolakowska (Gdańsk), 3. Sara Peplińska (Gdańsk). Waga lekka 1. Ewelina Matula (Poznań), 2. Joanna Dorociak (Warszawa), 3. Małgorzata Myszka (Kraków). Punktacja środowisk 1. Poznań, 2. Warszawa, 3. Gdańsk. Pływanie 50 m st. dowolnym 1. Magdalena Pułka (Katowice), 2. Zofia Szpak (Gdańsk), 3. Paulina Szula (Katowice). 50 m st. klasycznym 1. Zofia Szpak (Gdańsk), 2. Anna Müller (Poznań), 3. Magdalena Czapla (Katowice). 50 m st. grzbietowym 1. Marta Kośla (Warszawa), 2. Aleksandra Walo (Katowice), 3. Paulina Szula (Katowice). 50 m st. motylkowym 1. Marta Kośla (Warszawa), 2. Małgorzata Stefaniak (Poznań), 3. Magdalena Czapla (Katowice). Sztafeta 4x50 m st. dowolnym 1. Katowice, 2. Poznań, 3. Gdańsk. Punktacja środowisk 1. Katowice, 2. Poznań, 3. Gdańsk. Tenis stołowy 1. Anna Zielińska (Gdańsk), 2. Małgorzata Stromowska (Gdańsk), 3. Joanna Drygas (Poznań). Punktacja środowisk 1. Gdańsk, 2. Poznań, 3. Warszawa. Siatkówka 1. Gdańsk, 2. Poznań, 3. Warszawa, 4. Katowice, 5. Kraków, 6. Lublin. Koszykówka 1. Warszawa, 2. Poznań, 3. Gdańsk, 4. Lublin, 5. Katowice, 6. Kraków. Mężczyźni Biegi przełajowe 1. Dawid Żebrowski (Katowice), 2. Dawid Wolski (Kraków), 3. Marcin Zemła (Kraków). Punktacja środowisk 1. Katowice, 2. Poznań, 3. Kraków. Ergometr 1000 m 1. Adam Marzec (Poznań), 2. Jakub Prochal (Kraków), 3. Adam Laczka (Poznań). Waga lekka 1. Adam Oglobin (Warszawa), 2. Mateusz Trzepiński (Warszawa), 3. Piotr Krzymiński (Gdańsk). Punktacja środowisk 1. Warszawa, 2. Gdańsk, 3. Poznań. Pływanie 50 m. st. dowolnym 1. Kacper Majchrzak (Poznań), 2. Olaf Meller (Gdańsk), 3. Jakub Pasula (Warszawa). 50 m st. klasycznym 1. Piotr Białek (Poznań), 2. Jakub Polański (Warszawa), 3. Rafał Rapacewicz (Katowice). 50 m st. grzbietowym 1. Paweł Trenda (Katowice), 2. Olaf Meller (Gdańsk), 3. Mateusz Zawada (Gdańsk). 50 m st. motylkowym 1. Mateusz Zawada (Gdańsk), 2. Kacper Majchrzak (Poznań), 3. Paweł Trenda (Katowice). 4x50 m st. wtarzalna, i to dosłownie. Po raz pierwszy studentem pierwszego roku jest się przecież tylko raz w życiu! Aleksandra Hryniewicz Foto Maja Stefańska dowolnym 1. Gdańsk, 2. Lublin, 3. Warszawa. Punktacja środowisk 1. Gdańsk, 2. Poznań, 3. Warszawa. Tenis stołowy 1. Krzysztof Zieliński (Gdańsk), 2. Dariusz Wróbel (Katowice), 3. Przemysław Sałaciński (Warszawa). Punktacja środowisk 1. Gdańsk, 2. Katowice, 3. Warszawa. Siatkówka 1. Poznań, 2. Gdańsk, 3. Lublin, 4. Katowice. Koszykówka 1. Poznań, 2. Warszawa, 3. Gdańsk, 4. Kraków. Futsal 1. Katowice, 2. Gdańsk, 3. Lublin, 4. Kraków, 5. Warszawa, 6. Poznań.

14 [siatkówka] Upadki i wzloty Sezon 2011/2012 Plus Ligi kobiet ruszył 12 października br. W porównaniu do ubiegłorocznych rozgrywek nie oglądamy w nich już siatkarek TPS Rumia, które po zajęciu ostatniego miejsca zaliczyły spadek, lecz nie do I ligi, a od razu do III. Powodem były problemy finansowe klubu, i w konsekwencji brak licencji. Na zapleczu ekstraklasy tryumfowały zaś zawodniczki PTPS Piła. Start w najwyższej klasie rozgrywkowej miały bardzo obiecujący już w pierwszym meczu pokonały 3:1 mistrzynie Polski, drużynę Banku BPS Muszyniankę Fakro Muszynę. Nasze reprezentantki na arenie europejskiej pozbierały się jednak po tej porażce i obecnie są wiceliderkami tabeli. Wyprzedza je natomiast zespół, który w bezpośrednim starciu w drugiej kolejce rozbiły 3:0 Trefl Sopot. Po pięciu spotkaniach ostatnią lokatę w tabeli Plus Ligi zajmują siatkarki AZS Białystok. Poprzedni sezon zakończyły na przedostatnim miejscu i musiały grać baraże z KS Piecobiogazem Murowana Goślina. Wygrały wszystkie trzy mecze, tracąc w sumie jedynie dwa sety. Dodatkowo podczas przygotowań do sezonu wystąpiły w Mistrzostwach Polski AZS w Gorzowie Wlkp., które wygrały. To, jak widać, nie dodało im jednak wiatru w żagle. Na zapleczu zaś sensacyjnie prowadzi beniaminek Siódemka Legionovia Legionowo. Po siedmiu wygranych meczach mają 20 punktów, jednak tuż za nimi z siedemnastoma oczkami plasuje się PSPS Chemik Police. Dwa inne świeżaki w I lidze radzą sobie trochę gorzej od siatkarek z Legionowa. Team Jadaru AZS Politechniki Radom okupuje siódmą lokatę, a MMKS Gaudia Budmel Trzebnica jest przedostatnia. Należy jednak pamiętać, że sport bywa okrutny, a także co nam pokazały obecne liderki I ligi zaskakujący, a przez to piękny. Układ tabeli może się jeszcze wielokrotnie zmienić. Różnica punktowa między kolejnymi drużynami jest krucha i pojedyncze błędy w meczach mogą być konsekwencją utraty obecnej pozycji. Do końca walczyć będą obecnie czwarte w tabeli siatkarki Armatura Eliteski AZS UE Kraków, które zajęły drugie miejsce w Mistrzostwach Polski AZS, a w ostatnim meczu tego turnieju pokonały nawet zwyciężczynie, wspominaną już drużynę AZS Białystok. Nie mamy jeszcze połowy sezonu, ale można pokusić się o stwierdzenie, zwłaszcza biorąc pod uwagę dotychczasowe wyniki I ligi, że wiele nas jeszcze może zaskoczyć i warto śledzić na bieżąco obie klasy rozgrywkowe. Jakub Hryniewicz Licencyjne zamieszanie Według raportu GUS, w Polsce jest 737 sekcji piłki siatkowej i 25 tys. osób uprawiających właśnie tę dyscyplinę sportu. Jak się okazuje, siatkówka przestała być sportem tylko dla wąskiego grona. Jest to bardzo dobry fundament pod budowę siatkówki jako sportu narodowego. A tymczasem na przełomie września/października 2011 roku ruszyły kolejne już, bo jedenaste zawodowe rozgrywki ligowe. II liga już na półmetku I rundy Rozgrywki I i II ligi siatkarzy rozpoczęły się od zamieszania licencyjnego. Prezydium Zarządu PZPS nie dopuściło do rozgrywek II ligi siatkarzy Wilgi Garwolin, a do rozgrywek I-ligowych zespołów: GTPS Gorzów Wielkopolski, Jadaru Siedlce, Wandy Kraków i spadkowicza z PlusLigi Siatkarza Wieluń. Drużyny zostały wykluczone, bowiem kluby nie zdążyły na czas wysłać dokumentów licencyjnych. Oczywiście kluby od decyzji się odwołały i zostały przywrócone do gry na tzw. licencjach warunkowych. Zamieszanie z licencjami i decyzje Prezydium PZPS nieco zdezorganizowały w pierwszych kolejkach rozgrywki I i II ligi. Niektóre zespoły nie wyszły na boisko, nie wiedząc, czy mają prawo grać. Ostatecznie 24 września ruszyły rozgrywki II ligi. Mniej zorientowanych kibiców spieszymy poinformować, że II-ligowe rozgrywki podzielone są na cztery grupy, w których rywalizuje po dziesięć zespołów. Swoich przedstawicieli mają również drużyny akademickie. I tak w grupie 1 gra dotychczasowy wicemistrz KU AZS UAM Poznań i KU AZS UZ Zielona Góra, w grupie 2: KS AZS Rafako Racibórz i AZS Politechnika Opolska, w grupie 3: KU AZS Uniwersytet Warszawski i AZS UWM Olsztyn. Warto wspomnieć, że szeregi II ligi opuściły zespoły MKS MUNDO Lubin i Krakowska Akademia Wanda Instal Kraków, które awansowały do I ligi. Bez wątpienia największą gwiazdą i zarazem największą sensacją II ligi jest powrót Roberta Prygla do zespołu Czarnych Radom. Robert Prygiel to wielokrotny reprezentant Polski, olimpijczyk z Aten, mistrz Polski z 1997 roku i pięciokrotny brązowy medalista mistrzostw Polski. Wróciłem do domu. Z krótkimi przerwami nie było mnie szesnaście lat. Chcę pomóc mojemu miastu i klubowi awansować do I ligi uzasadniał swoją decyzję atakujący. A szanse na to są duże, bo po ośmiu kolejkach Czarni Radom z zaledwie jedną porażką plasują się na drugiej pozycji grupy 3. W grupie 2 bardzo dobrze radzą sobie siatkarze KS AZS Rafako Racibórz, którzy po 13 kolejkach zapewnili sobie, jak na razie, fotel wicelidera. Akademicy z Raciborza mogą być zadowoleni ze swojej dotychczasowej postawy, jednakże jeśli myślą o awansie do I ligi, muszą popracować nad kon- aps nr (298)

15 centracją, gdyż rozluźnieni łatwymi zwycięstwami, tracą punkty seriami. Potwierdzeniem tego niech będzie chociażby ostatni wynik meczu z uczniami SMS-u Spała II (3:2). Liderem 1 grupy po 11 kolejkach rozgrywek pozostaje Krispol Września, który na swoim koncie ma tylko jedną porażkę. W grupie 2 na pierwszej pozycji po 13 kolejkach plasuje się SMS PZPS Spała I, mimo że w ostatnim ligowym pojedynku przegrała w tie- -breaku z Gwardią Wrocław. W grupie 3 rządzą wspomniani wcześniej radomianie, którzy jak burza przeszli przez pierwszych 11 kolejek, ponosząc tylko jedną porażkę. Niemniej jednak rekord należy do Avii Świdnik, która w grupie 4 zajmuje pierwsze miejsce. Siatkarze Avii po 11 kolejkach mają na swoim koncie jedenaście zwycięstw. Awantura o awans Rozgrywki I ligi również rozpoczęły się od małego zamieszania. Tuż przed startem sezonu władze Profesjonalnej Ligi Piłki Siatkowej zadecydowały o zamknięciu PlusLigi, a raczej jej otwarciu jak twierdzą prezesi klubów. Od nowego sezonu, aby zagrać w PlusLidze trzeba będzie spełniać pewne warunki, między innymi finansowe i organizacyjne. Oburzyło to kluby grające na zapleczu ekstraklasy. Siatkarze retorycznie pytali: O co w ogóle gramy? Jeśli wygranie pierwszej ligi nie będzie oznaczało automatycznego awansu do ekstraklasy, to musimy się liczyć ze znacznym i systematycznym spadkiem poziomu naszej klasy. Zawodnicy nie będą mieli żadnej sportowej i materialnej motywacji, bo sukces nie zaprowadzi ich na wyższy poziom tłumaczył na łamach Gazety Lubuskiej trener Gorzowa Wielkopolskiego, Andrzej Stanulewicz. Kluby otrzymają szczegółowe wytyczne. Pierwsze dwa, trzy lata to będzie czas pionierów. Na pewno będziemy wtedy patrzeć przychylnie na ambitne kluby z organizacyjnymi niedociągnięciami odpowiadał na zarzuty Jan Zaremba, wiceprezes Profesjonalnej Ligi Piłki Siatkowej. Mimo obaw pierwszoligowe rozgrywki ruszyły 1 października, a do rywalizacji przystąpiło dziesięć drużyn, w tym spadkowicz z PlusLigi Siatkarz Wieluń i dwie wspomniane wcześniej drużyny, które awansowały z II ligi MKS MUNDO Lubin i Krakowska Akademia Wanda Instal Kraków. Sezon świetnie rozpoczęła drużyna Pekpolu Ostrołęka, która w składzie ma wielu studentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (Artur Jacyszyn, Cezary Stanisławajtys, Grzegorz Pietkiewicz, Tomasz Stańczuk). Siatkarze z Ostrołęki po siedmiu kolejkach pozostawali niepokonaną drużyną. Jednak przegrana ze Ślepskiem Suwałki (1:3), Wandą Instal Kraków (2:3) i zwycięski tie-break z Jokerem Piła zepchnęły ambitnych studentów na trzecie miejsce w ligowej tabeli. Z wielkimi aspiracjami co do awansu przystąpił również zespół AZS Stal Nysa. W porównaniu z minionymi rozgrywkami drużyna przeszła prawdziwą rewolucję kadrową, łącznie ze zmianą na ławce trenerskiej. Trenera Dariusza Ratajczaka zastąpił Janusz Bułkowski, a do drużyny dołączyło kilku siatkarzy z doświadczeniem na poziomie PlusLigi, jak choćby Kamil Kacprzak, który grał w ZAKS-ie Kędzierzyn-Koźle, a ostatnio w niemieckim Evivo Duren, libero Krzysztof Andrzejewski z Delecty Bydgoszcz czy Piotr Łuka z Farta Kielce. Zespół z Nysy ma również bogatą historię w polskiej siatkówce. Między innymi dwukrotnie zdobył wicemistrzostwo kraju (1994, 1995) oraz dwa brązowe medale mistrzostw Polski (1992, 1998) i Puchar Polski (1996). W Nysie nikt nie ukrywa, że chciałby powrócić do dawnych sukcesów. Jak na razie wszystko układa się po myśli władz klubu. AZS Stal Nysa z 22 punktami zajmuje drugą pozycję i do lidera traci zaledwie jeden punkt. Na miejscu pierwszym, po rozegraniu 10 kolejek I ligi, plasuje się BBTS Bielsko-Biała. Nie powinno to dziwić kibiców, gdyż jeszcze przed sezonem zespół był wymieniany w roli faworytów i pretendentów do awansu. W swoich szeregach BBTS ma tak doświadczonych zawodników jak między innymi Peter Diviš, Wojciech Włodarczyk czy Jarosław Macionczyk. PlusLiga z przerwą na Puchar Świata A w PlusLidze? Sezon dla zawodników z ekstraklasy rozpoczął się 1 października. Dziesięć ekip w tym beniaminek PlusLigi Lotos Trefl Gdańsk, przystąpiło do nieco zmienionych rozgrywek, bowiem PlusLiga wróciła do starego systemu rozgrywek. Drużyny będą rozgrywały najpierw fazę zasadniczą, gdzie każdy gra z każdym, a następnie rewanż, dalej nastąpi faza play-off. Ponadto uchwalono, że żadna z drużyn nie spadnie do niższej klasy, jeśli będzie gwarantować stabilność finansową i organizacyjną. Po 7. kolejkach w lidze dominuje ZAKSA Kędzierzyn-Koźle, która pozostaje niepokonanym zespołem. Nieco niżej plasują się drużyny akademickie, które sąsiadują ze sobą w ligowej tabeli. Tytan AZS Częstochowa z dziewięcioma punktami zajmuje pozycję 7, Indykpol AZS Olsztyn miejsce 8, a AZS Politechnika Warszawska 9 miejsce. Sezon w pełni, więc każdą zdobycz punktową czy miejsce w tabeli można jeszcze poprawić. Dzięki niezwykłym kibicom, rewolucyjnym zmianom, widowiskom na wysokim poziomie i z roku na rok coraz większej profesjonalizacji rozgrywek piłka siatkowa bez wątpienia może stać się sportem narodowym. O ile już nim nie jest Drużyny grające w poszczególnych ligach (sezon 2011/2012) Plus Liga: 1. ZAKSA Kędzierzyn-Koźle 21, 2. PGE Skra Bełchatów 15, 3. Asseco Resovia Rzeszów Delecta Bydgoszcz 12, 5. Jastrzębski Węgiel 11, 6. Fart Kielce 10, 7. Tytan AZS Częstochowa 9, 8. Indykpol AZS Olsztyn 7, 9. AZS Politechnika Warszawska 4, 10. Lotos Trefl Gdańsk 3. I liga 1. BBTS Bielsko-Biała 23, 2. AZS Stal Nysa 22, 3. Pekpol Ostrołęka 21, 4. MCKiS Energetyk Jaworzno 17, 5. MKS MOS Interpromex Będzin 15, 6. Ślepsk Suwałki 15, 7. Siatkarz Wieluń 14, 8. MUKS Joker Rodło Piła 13, 9. KA Wanda Instal Kraków 11, 10. KPS Jadar Siedlce 10, 11. Rajbud Meprozet GTPS Gorzów 10, 12. MKS Cuprum MUNDO Lubin 9. Tekst i foto Marta Panasiuk

16 Dolnośląska Liga Międzyuczelniana Wałbrzych znowu mistrzem Nie tak dawno inaugurowaliśmy na Dolnym Śląsku rozgrywki futsalu mężczyzn, a 18 grudnia rozegrana została ostatnia kolejka Dolnośląskiej Ligi Międzyuczelnianej w tej dyscyplinie sportu. Na starcie stanęło aż czternaście uczelni z terenu całego województwa, które zostały podzielone, wzorem lat ubiegłych, na ekstraligę i I ligę. Ekstraliga futsalu 1. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Wałbrzych, 2. Uniwersytet Wrocławski, 3. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 4. Politechnika Wrocławska, 5. PWSZ im. Witelona w Legnicy, 6. Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 7. Wyższa Szkoła Bankowa Wrocław, 8. Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Politechniki Wrocławskiej w Wałbrzychu. I liga futsalu 1. Uniwersytet Ekonomiczny Wrocław, 2. ZOD PWr Legnica, 3. Akademia Medyczna Wrocław, 4. Wyższa Szkoła Zarządzania i Finansów Wrocław, 5. Wyższa Szkołą Informatyki i Zarządzania Wrocław, 6. ZOD PWr Jelenia Góra. Wszystkie zespoły ponownie gościła hala sportowa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przy ul. Chełmońskiego 43, która już od ponad 7 lat jest areną rozgrywek futsalowych. Podobnie jak w latach ubiegłych nasze rozgrywki środowiskowe były eliminacją do AMP, a dokładnie do półfinału D, który w styczniu 2012 roku będzie organizowany w Legnicy przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową. Tym razem Dolny Śląsk miało reprezentować najlepsze pięć uczelni z ekstraligi. Tytuł akademickiego mistrza Dolnego Śląska zwycięzcy Dolnośląskiej Ligi Międzyuczelnianej 2010/2011 bronił zespół Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu, który był także aktualnym akademickim mistrzem Polski. Tytuł ten wywalczył 20 lutego br. w Lublinie, kiedy w finale pokonał Akademię Wychowania Fizycznego w Katowicach. Warto zaznaczyć, że PWSZ Wałbrzych zajął ósme miejsce podczas VIII Akademickich Mistrzostw Europy. Wałbrzyski zespół debiutował w tej imprezie w gronie 24 ekip, które zakwalifikowały się do AME. Wałbrzyszanie wyprzedzili m.in. ekipy z Anglii, Turcji, Szwajcarii, Norwegii, Szwecji, Cypru, Gruzji, Francji. A Marcin Morawski został królem strzelców turnieju, zdobywając 13 goli. Niestety w tym roku akademickim zgodnie ze zmianą w Regulaminie Ogólnym Dolnośląskiej Ligi Międzyuczelnianej, podyktowaną ujednoliceniem regulaminu rozgrywek środowiskowych do regulaminu AMP, zawodnicy, którzy stanowili trzon zespołu z Wałbrzycha, nie mogli już go reprezentować w naszych zawodach. Chodziło tu o zapis, że uczelnię mogą reprezentować tylko: etatowi pracownicy uczelni, absolwenci szkół wyższych posiadający co najmniej tytuł zawodowy magistra, zatrudnieni na podsta- wie mianowania lub umowy o pracę minimum 3 miesiące wcześniej niż termin rozgrywania Mistrzostw. Wałbrzyski team pozbawiony trzech podstawowych graczy Rafała Wodzyńskiego, Marka Wojtarowicza i Marcina Morawskiego postanowił jednak obronić tytuł mistrzowski. Niestety innym zespołom rywalizującym przyświecało hasło: Bij mistrza, i każdy specjalnie się mobilizował na te mecze. PWSZ Wałbrzych aż dwukrotnie musiał uznać siłę przeciwnika i doznać goryczy porażki. A nie zdarzyło się to od kilku lat. Jednak nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło, i pałeczkę lidera przejęła inna ekipa z Wałbrzycha. Mowa tu o tegorocznym beniaminku, który awansował w tym roku do drużyn z ekstraligi Zamiejscowym Ośrodku Dydaktycznym Politechniki Wrocławskiej z Wałbrzycha. Drużyna ta stała się postrachem ligi i pokonała wszystkie siedem zespołów, zdobywając aż 42 bramki i tracąc 28. Średnio wałbrzyszanie strzelali w meczu 6 bramek. Taką postawą nie tylko wywalczyli tytuł akademickiego mistrza Dolnego Śląska DLM, ale także wygrali klasyfikację Akademickich Mistrzostw Regionu Dolnego Śląska. Ponadto zespół zostanie roz- aps nr (298)

17 dolnoœl¹sk dolnoœl¹skie stawiony w AMP. Oto jak wygląda skład mistrzów z Wałbrzycha: Marcin Traczykowski, Łukasz Konopka, Dominik Radziemski, Tomasz Lewandowski, Łukasz Kiczuła, Rafał Stanuszek, Jakub Wieczorkowski, Tomasz Faściszewski, Przemysław Powietowski i Piotr Wierciński. Można tylko pozazdrościć chłopakom z Wałbrzycha takiej końcówki bieżącego roku i życzyć, by w nowym mieli jeszcze więcej powodów do zadowolenia. Na zakończenie poruszę jeszcze dwie rzeczy, które utkwiły mi w pamięci. Wart odnotowania jest fakt bardzo dobrej gry Akademii Wychowania Fizycznego z Wrocławia, która pod okiem Miłosza Gładocha nabrała wyrazu i zespół z typowego średniaka ponownie wyrasta na jednego z liderów ligi, a tym samym może także mistrzostw Polski. Może powtórzy się rok 2007, kiedy drużyna AWF Wrocław pod wodzą Sławomira Domańskiego została mistrzem. Ekstraliga Lp. Nazwa uczelni Mecze Punkty Bramki Bilans 1 ZOD PWr Wałbrzych : AWF Wrocław : UP Wrocław : PWSZ Wałbrzych : Uniwersytet Wrocławski : Politechnika Wrocławska : WSB Wrocław : PWSZ Legnica :43 32 Druga sprawa to PWSZ Legnica, która po przegraniu wszystkich meczów spadła do I ligi, ale bardziej niż na porażkach chciałem się tu skupić na samej drużynie, której skład topniał w oczach z każdą kolejką. A na ostatnią rundę stawiła się w sześcioosobowym składzie. Co się stało? Gdzie tkwi problem, że na uczelni, gdzie studiuje ponad osiem tysięcy studentów, nie można zebrać dwunastoosobowej drużyny? Skoro na mniejszych uczelniach z terenu to się udaje, to czemu nie tu? Przecież PWSZ Legnica ma bardzo piękne tradycje piłkarskie, m.in. wicemistrzostwa Polski w piłce nożnej 2003, akademickie mistrzostwo Polski PWSZ w futsalu mężczyzn w 2008 roku. Mam nadzieję, że ten spadek posłuży refleksji i stanie początkiem nowego. Tekst Tomasz Chochołek Foto Michał Fila Witryna książek sportowych pliny na ziemiach polskich powstawały pierwsze kluby, a 1 listopada 1931 roku rozpoczął działalność Polski Związek Tenisa Stołowego. Dalsze losy ping ponga w Polsce to ciąg naprzemiennie sukcesów i problemów. Przez kilkadziesiąt ostatnich lat środowisko tenisa stołowego robiło jednak wiele, by dyscyplinę tę nie tylko popularyzować, ale i uprawiać na poziomie światowym. Efektem tych starań były zwycięstwa odnoszone przez polskich pingpongistów na arenach krajowych i światowych. Alojzy Ehrlich, Witold Woźnica, Danuta Szmidt- -Calińska, Czesława Noworyta, Leszek Kucharski, Jolanta Szatko, Małgorzata Urbańska to tylko garstka wybitnych zawodników, którzy w ubiegłych dekadach, razem ze wspomnianym wcześniej Andrzejem Grubbą (zawodnikiem m.in. AZS AWF Gdańsk), swoimi sukcesami pisali historię polskiego tenisa stołowego. Dziś nasz kraj reprezentują m.in. Lucjan Błaszczyk, Tomasz Krzeszewski, Xu Jie, Li Qian czy Natalia Partyka oraz wielu innych, którzy tak jak utytułowani poprzednicy podejmują udane próby dorównania najlepszym w tej dyscyplinie Chińczykom. Zachęcam do lektury Gramy dalej, bo to gratka dla miłośników dyscypliny Wiesław Pięta zaprezentował zestawienia polskich medalistów i mistrzów tej dyscypliny; opublikował nazwiska osób Mówisz tenis stołowy myślisz Andrzej Grubba. Nieżyjący już pingpongista był najbardziej znaną twarzą, symbolem stołowej odmiany tenisa w Polsce, więc w rozmowach o tej dyscyplinie trudno nie przywołać jego nazwiska. Choć jego talent i osiągnięcia to fakt bezsporny, polski ping pong ma więcej utytułowanych twarzy, o czym polscy kibice powinni się wreszcie dowiedzieć. Popularyzatorem tenisa stołowego w Polsce jest Wiesław Pięta niegdyś zawodnik, dziś trener ping ponga związany z częstochowskim AZS. W ostatnim czasie na rynku pojawiła się monografia jego autorstwa zatytułowana Gramy dalej. Jest to publikacja przygotowana w związku z 80. rocznicą powstania Polskiego Związku Tenisa Stołowego. Autor uznał tę okoliczność za dobrą okazję do opisania historii zarówno Związku, jak i samej dyscypliny (swoistym ukoronowaniem 80 lat działalności Związku jest również fakt przeprowadzenia przezeń w październiku 2011 roku, po raz pierwszy w historii jego działalności, mistrzostw Europy seniorów). Ping pong wymyślili Anglicy w połowie lat 70. XIX wieku, poszukując sposobu na trenowanie zwykłego tenisa w miesiącach zimowych. Tenis stołowy od razu zyskał aprobatę w świecie. Na fali popularności w Europie, w początkach XX wieku dotarł również do Polski. Od razu zdobył wielu zwolenników. Szybko zaczęto dążyć do stworzenia organizacyjnych i infrastrukturalnych ram do uprawiania tej dyscyzwiązanych z Polskim Związkiem Tenisa Stołowego; wszystko to uzupełnił unikalnymi grafikami zdjęciami polskich pingpongistów (warte obejrzenia są zwłaszcza te z początku XX wieku), plakatami, okładkami wydawnictw branżowych itp., czyniąc z książki skarbnicę wiedzy o polskim tenisie stołowym. Gramy dalej doskonale pokazuje, jak zmieniło się podejście do ping ponga w Polsce najpierw był traktowany wyłącznie jako element treningu sportowców, teraz jako profesjonalna dyscyplina sportu jest masowo uprawiany, a Polska otrzymuje prawo organizowania światowych zawodów. Warto przeanalizować, w jakich warunkach doszło do tak znaczącej zmiany w nastawieniu do ping ponga. MM Wiesław Pięta, Gramy dalej, Księga jubileuszowa Częstochowa 2011; okładka twarda, stron 50 + aneksy, zdjęcia

18 lubelskie lubelskie Kto stoi w miejscu, ten się cofa Akademicki Związek Sportowy to przede wszystkim sport wyczynowy oraz system współzawodnictwa szkół wyższych, czyli Akademickie Mistrzostwa Polski. Dla klubów AZS i wspierających je uczelni to ogrom codziennej pracy. Logistyka i finanse. Pytanie, czy jest czas na nowe inicjatywy nowe pomysły adresowane do środowiska akademickiego i nie tylko. Dobrym przykładem był Test Coopera. Jeszcze lepszym zawody dla studentów I roku 6 regionalnych eliminacji i finał w Gdańsku. Z pewnością nowe pomysły są potrzebne, żeby nie wpaść w rutynę. Rozwój i promocja to wnioski końcowe z zakończonej kampanii sprawozdawczo-wyborczej OŚ AZS Województwa Lubelskiego. A więc przede wszystkim nowe inicjatywy. Możliwości rozwoju w ramach Akademickich Mistrzostw Województwa Lubelskiego pod kątem startujących uczelni i liczby rozgrywanych dyscyplin zostały niemalże wyczerpane. Postawiliśmy więc na nowe inicjatywy rozwój zawodów dla licealistów Z UKS-u do AZS-u. Nowym pomysłem na rok 2012 są ligi amatorskie przeznaczone dla studentów i absolwentów. Ruszyła już Akademicka Liga Futsalu. Są duże szanse na uruchomienie Akademickiej Ligi Koszykówki. Obie mają przyciągnąć studentów, którzy nie reprezentują uczelni w ramach rozgrywek środowiskowych, chcą zaś mieć możliwość sportowej rywalizacji na dobrym poziomie organizacyjnym. Wszystko po to, by lubelski AZS nie stał w miejscu Jakub Kosowski APS Wydanie Regionalne Redakcja: Jakub Kosowski, Elżbieta Deleżuch jakub.kosowski@tlen.pl Pierwszaki na start! W Lublinie jesienna aura sprzyjała studentom pierwszego roku, którzy niemal prosto z uroczystych immatrykulacji rzucili się w wir treningów i przygotowań do kolejnej Lubelskiej Uniwersjady. Walczyć było o co poza nagrodami na szczeblu wojewódzkim wygranych czekały zmagania finałowe na Ogólnopolskich Igrzyskach Studentów I Roku, które odbywały się w Gdańsku. Żacy po raz pierwszy trzymający w rękach indeksy uczelni, do których mieli szczęście się dostać, już na samym początku mieli okazję poznać smak rywalizacji i atmosferę AZS. Emocji dostarczyły zmagania w biegach przełajowych, pływaniu, ergometrze wioślarskim, koszykówce, tenisie stołowym, futsalu oraz siatkówce. W pierwszych w swoim życiu zawodach akademickich współzawodniczyło ze sobą 260 osób z 11 uczelni wyższych. Jako pierwsi rywalizowali biegacze. Tu czarnym koniem okazali się studenci Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie, którzy zdeklasowali przeciwników. Jako kolejne o nagrody walczyły lubelskie siatkarki. Najlepsze okazały się studentki Politechniki Lubelskiej. Wśród siatkarzy zwycięskim zespołem może pochwalić się Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. W grach zespołowych nie mogło zabraknąć tak popularnej dyscypliny, jak piłka nożna rozgrywana na hali. Po dwóch dniach zmagań na parkiecie hali sportowej Politechniki Lubelskiej spośród siedmiu zespołów zwyciężył Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Rozgrywki w dyscyplinach zespołowych zakończyły się pod koszami boisk Akademickiego Ośrodka Sportu UMCS, gdzie gospodarze nie wykazali się zbytnią gościnnością i pewnie pokonali koszykarzy z pozostałych uczelni. UMCS podczas rozgrywek w tenisie stołowym kobiet również pokonał pozostałe uczelnie. Tenis stołowy mężczyzn okazał się szczęśliwą dyscypliną dla Politechniki Lubelskiej. Dzięki swoim umiejętnościom wioślarskim w zawodach na ergometrze zwyciężyły studentki Politechniki Lubelskiej oraz studenci UMCS. Swój talent pływacki potwierdziły studentki Politechniki Lubelskiej. W klasyfikacji mężczyzn pierwsze miejsce wywalczyli studenci AWF w Białej Podlaskiej. Najlepsi ze studentów Lubelszczyzny pojechali aż do Gdańska, aby reprezentować swoje uczelnie podczas Ogólnopolskich Igrzysk Studentów I Roku. Zawody dostarczyły niesamowitych wrażeń i emocji, od tych dających satysfakcję, po powodujące żal i złość. Z pewnością i jedne, i drugie przełożą się na jeszcze większą motywację do treningów, aby w kolejnych akademickich rozgrywkach okazać się najlepszym. A sposobności do sportowej rywalizacji przez pięć lat studiów z pewnością nie zabraknie. Więcej informacji o Lubelskiej Uniwersjadzie na Klasyfikacja uczelni 1. Politechnika Lubelska, 2. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 3. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 4. Uniwersytet Przyrodniczy Lublin, 5. Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza Lublin, 6. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Zamość, 7. Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych Dęblin, 8. Uniwersytet Medyczny Lublin, 9. Akademia Wychowania Fizycznego Biała Podlaska, 10. KUL Stalowa Wola, 11. Państwowa Szkoła Wyższa Biała Podlaska. Tekst Elżbieta Deleżuch Foto Kacper Kotowoda aps nr (298)

19 [wspinaczka] Tarnów pierwszy w klasyfikacji Z dobrej strony zaprezentowali się zawodnicy AZS PGNiG PWSZ Tarnów w ostatnich zawodach z cyklu Pucharu Polski we wspinaczce sportowej na czas. Na drugim miejscu podium stanął Jędrzej Komosiński (AZS PGNiG PWSZ Tarnów), który w finale zawodów spotkał się z Łukaszem Świrkiem (Speed Rock Wadowice). Dla kibiców wspinaczkowych czasówek była to wielka gratka, gdyż w ten sposób mogli obejrzeć pojedynek aktualnego mistrza Polski seniorów (Jędrzej) z tegorocznym zdobywcą Pucharu Świata (Łukasz). Lepszy okazał się jednak wadowiczanin. Trzecie miejsce zapewnił sobie następny tarnowianin Marcin Dzieński (Pałac Młodzieży Tarnów), pokonując w małym finale Jana Modrzejewskiego ze Skarpy Lublin. Pozostałym akademikom nie udało się awansować do finałów zawodów: Jakub Pociecha był dziewiąty, a jego klubowy kolega Michał Barnaś jedenasty. Wśród kobiet tryumfowały reprezentantki lubelskiej Skarpy. Na najwyższym stopniu podium stanęła Małgorzata Rudzińska, która wyprzedziła Monikę Prokopiuk. Szansę na zajęcie trzeciego miejsca miała Izabela Janis z tarnowskiego Pałacu Młodzieży, ale przegrała w małym finale z Kariną Mirosław. Wcześniej jednak niespodziewanie wyeliminowała w fazie pucharowej Klaudię Buczek/Tarnovia (5 miejsce). Na siódmym miejscu zawody ukończyła Agnieszka Szepielak (AZS PGNiG PWSZ Tarnów). Ponieważ zawody wrocławskie były ostatnią edycją Pucharu Polski, organizatorzy wręczyli również nagrody Polskiego Związku Alpinizmu w klasyfikacji generalnej Pucharu Polski za rok Zdobywcą pucharu okazał się Łukasz Świrk, który wygrał dwie spośród trzech edycji, drugi był Jędrzej Komosiński, a trzeci Marcin Dzieński, który jednocześnie zdobył Puchar Polski w kategorii młodzieżowca. Pozostali zawodnicy AZS plasowali się na następujących pozycjach: Michał Barnaś jedenasty, a Jakub Pociecha dwunasty. Z trzeciego miejsca w klasyfikacji generalnej Pucharu Polski 2011 kobiet mogła cieszyć się Izabela Janis (Pałac Młodzieży Tarnów), szóste miejsce zajęła Agnieszka Szepielak (AZS PGNiG PWSZ Tarnów). Puchar Polski powędrował w ręce Małgorzaty Rudzińskiej ze Skarpy Lublin. W drużynowej klasyfikacji generalnej Pucharu Polski we wspinaczce na czas (mężczyźni) tryumfował KU AZS PGNiG PWSZ Tarnów. Akademicy zdobyli łącznie 403 punkty, wyprzedzili Skarpę Lublin (374 pkt) oraz AKW Kotłownia (306). Pałac Młodzieży Tarnów sklasyfikowano na 4. pozycji (297), MKS Tarnovię na 7. (85). W klasyfikacji drużynowej kobiet na pierwszym miejscu sklasyfikowano Skarpę Lublin (88), na drugim MKS Tarnovię (290), na trzecim tarnowski Pałac Młodzieży (278). Na czwartej pozycji uplasowała się KU AZS PGNiG PWSZ Tarnów (129). Jędrzej Komosiński, AZS PGNiG PWSZ Tarnów powiedział: Szczęście w nieszczęściu. Tak mogę podsumować wrocławskie zawody. W czasie biegów eliminacyjnych poczułem ból w odcinku szyjnym kręgosłupa, i byłem blisko wycofania się z zawodów. Na szczęście w złagodzeniu bólu pomogły zabiegi rehabilitacyjne Michała Barnasia, który jest absolwentem fizjoterapii PWSZ w Tarnowie. Zanalizowałem drabinkę pucharową i uznałem, że zaryzykuję dalszy start. Udało mi się dotrzeć aż do finału, ale tak naprawdę tylko dzięki szczęściu w biegu z Marcinem Dzieńskim. Fatalnie wystartowałem, i gdyby nie odpadnięcie Marcina, byłoby mi trudno przy takiej kontuzji odrobić straty. W biegach z Łukaszem Świrkiem też mogłem tylko liczyć na szczęście ból nie pozwalał mi na odchylanie głowy i obserwację drogi, a przy zmianie ułożenia ciała dla minimalizacji dyskomfortu praca nóg na stopniach przestawała być precyzyjna. W takim stanie nie było szansy na pokonanie Łukasza. Wielka szkoda, bo chciałem powalczyć w tych zawodach o zwycięstwo. Trudno, trzeba się cieszyć z drugiego miejsca na podium i w klasyfikacji generalnej Pucharu Polski. W przeprowadzonych dzień później Mistrzostwach Polski seniorów we wspinaczce, akademicy nie ode grali już większej roli. Mistrzem Polski został Marcin Wszołek, a mistrzynią Kinga Ociepka-Grzegulska. 13 miejsce zajęła Agnieszka Szepielak (AZS PGNiG PWSZ Tarnów). Tekst Wojciech Nowak Foto PWSZ Tarnów

20 [z z historii] Mogłaby być legendą, gdyby jej dokonania i życie nie były prawdą 10 grudnia br. minęło dokładnie sto lat od dnia, w którym Maria Skłodowska-Curie odebrała w Sztokholmie z rąk króla Gustawa swoją drugą Nagrodę Nobla. Przed rokiem, 13 października 2010 r. senat Uniwersytetu Warszawskiego ustanowił rok 2011 Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie na Uniwersytecie Warszawskim, a 3 grudnia 2010 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2011 w Polsce Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie. Zamknięcie obchodów Roku nastąpiło na Zamku Królewskim w Warszawie 25 listopada br. pod przewodnictwem prezydent RP Bronisława Komorowskiego. O Marii Curie-Skłodowskiej napisano już właściwie wszystko. Najsłynniejsza kobieta XX wieku, wybitna uczona, dwukrotna noblistka w dziedzinie fizyki i chemii. Dokonała epokowych odkryć dwóch nowych pierwiastków: radu i polonu. Bez tych odkryć nie byłoby jednej z najnowszych dziedzin wiedzy przyrodniczej współczesnej terapii napromienianiem i rozwoju medycyny nuklearnej. Natomiast bez trudu można dostrzec w wydawnictwach biograficznych, że w życiu Marii Skłodowskiej-Curie i życiu jej najbliższej rodziny ważna była również aktywność sportowa i turystyczna. Dostrzegła je dr Maria Rotkiewicz, pionierka badań w zakresie problematyki sportu, rekreacji i turystyki kobiet XIX i XX wieku, które opisała m.in. w opracowaniu pt. Sportowe pasje Marii Skłodowskiej-Curie ( ). Maria Salomea Skłodowska urodziła się w 7 listopada 1867 r. w Warszawie przy ul. Freta 16. Była piątym dzieckiem w rodzinie nauczycielskiej, wywodzącej się z drobnej szlachty; córką Władysława Skłodowskiego, nauczyciela matematyki i fizyki w gimnazjach męskich, i matki Bronisławy z Boguskich, która była przełożoną prestiżowej warszawskiej pensji dla dziewcząt z dobrych domów. Jak pisze dr Maria Rotkiewicz na łamach Sportu Wyczynowego : Największy wpływ na wychowanie, osobowość i zainteresowanie naukowe wywarł ojciec (...) rozwijał w dzieciach samodzielność i umiejętności w różnych dziedzinach; pobudzał ambicje intelektualne, kierował wykształceniem, dbał o zdrowie i rozwój fizyczny, starał się o rozrywki w czasie wolnym. Panny Skłodowskie biegle mówiły kilkoma językami, potrafiły haftować i grać na pianinie, a także jeździć na łyżwach, pływać i tańczyć. Siostra Marii Helena Skłodowska-Szalay wspominała: Codziennie przed pójściem spać gromadził nas ojciec i przerabiał z nami ćwiczenia gimnastyczne. Niedziele i święta spędzaliśmy na wycieczkach, poznawaniu miasta, jego zabytków, zwiedzaniu muzeów i wystaw. (...) Dzięki temu Maria nabyła na całe życie nawyk systematycznych ćwiczeń fizycznych i zamiłowanie do wycieczek pozamiejskich podkreśla dr Maria Rotkiewicz. W wieku 10 lat Maria rozpoczęła naukę na prywatnej pensji dla dziewcząt. Wakacje spędzała u krewnych na wsi: Tam płynęło życie swobodnie na starą sielską modłę, tam czekały nas gonitwy po lesie i wesoły współudział w pracach rolniczych. W 15. roku życia ukończyła ze złotym medalem III Żeńskie Gimnazjum Rządowe. Nauczyciele podkreślali jej wybitny talent do nauk ścisłych. Maria razem z siostrą Bronisławą marzyły o studiach. W tym czasie było to niemożliwe, ponieważ we wschodniej Europie żadna wyższa uczelnia nie przyjmowała kobiet. W następnym roku Maria odpoczywała, przebywała u krewnych i znajomych na wsi. Latem pojechała do Zwoli, później do Zawieprzyc w Lubelskiem. Poznała życie na wsi, jego uroki, zabawy, przeżyła emocje jazdy konnej. Tak pisała do przyjaciółki, Kazimiery Przyborowskiej, córki dyrektora Biblioteki Zamoyskich: Huśtamy się dużo mocno i wysoko, kąpiemy się, nocami chodzimy łowić raki ( ). Chodzimy często na spacer do lasu, gdzie zbiera się kilkanaście osób, gramy w serso, palanta, itp. młodociane zabawy. Zimę, okres karnawału, spędziła niedaleko Skalbmierza, u podnóża Karpat. W listach do rodzeństwa pisała: Czy bowiem może istnieć na świecie bardziej porywająca zabawa niż te wściekłe eskapady w mnóstwo sań, w kilkanaście koni, na których młodym pannom towarzyszą młodzi kawalerowie? Od dworu do dworu z dźwiękiem dzwoneczków, chrzęstem kopyt, z szalonym przygrywaniem kapeli Już zapalono smolne pochodnie, już skrzypce znów tęsknie zawodzą. Jazda! Jazda! Coraz większym, coraz huczniejszym orszakiem. Po powrocie do Warszawy, we wrześniu 1884 roku Maria została słuchaczką zakazanego przez carat Uniwersytetu Latającego i wraz z 200 innymi dziewczętami uczęszczała na tajne wykłady dotyczące problemów życia społecznego oraz zagadnień matematyczno-przyrodniczych. Szansę dawał Paryż. Sorbona, w roku urodzenia Marii, zapoczątkowała studia dla kobiet. Niestety ojciec nie mógł opłacić pobytu córek we Francji. Stąd Maria umówiła się ze starszą siostrą Bronisławą, że przez cztery lata będzie pracowała jako guwernantka, a zarobione pieniądze przekaże siostrze na studia i ukończenie medycyny na Sorbonie. Natomiast siostra zobowiązała się później utrzymywać Marię w Paryżu. Od 1 stycznia 1886 roku Maria podjęła pracę guwernantki w majątku Szczuki w dawnej guberni płockiej u państwa Żórawskich. Młoda nauczycielka, która (...) lubi tańczyć, ślizga się, wiosłuje, doskonale jeździ konno i powozi, zarazem będąc kulturalną, inteligentną, dobrze wychowaną, wesołą, dowcipną i pełną werwy, a zupełnie, tak dziwnie inną od wszystkich panien. Tak określił Marię Skłodowską syn państwa Żórawskich Kazimierz, student matematyki Uniwersytetu Warszawskiego. Nawiązali nić sympatii, wzajemnego zainteresowania, wreszcie wzajemnego uczucia, myśląc o wspólnej przyszłości, lecz państwo Żórawscy nie zgodzili się na mezalians, pod groźbą wydziedziczenia syna. Po latach Kazimierz został matematykiem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach jego rektorem, a w latach późniejszych był profesorem Politechniki Warszawskiej i Uniwersytetu Warszawskiego. W 1889 roku Maria Skłodowska powróciła do Warszawy: Krótka chwila w Warszawie, zachłyśnięcie się powietrzem rodzinnego miasta i znów do pociągu. Podjęła posadę nauczycielki domowej dzieci państwa Fuchsów, a rozpoczęła ją w Sopocie, gdzie zamożna rodzina przebywała w okresie wakacyjnym: W Schulz- -Hotelu nie jest specjalnie zabawnie, na plaży i w Kurthausie spotyka się ciągle tych samych ludzi, którzy rozmawiają ciągle o tym samym. Morze wprawdzie jest ciepłe, a kąpiele wprost rozkoszne pisze Maria do swojej przyjaciółki Kazimiery Przyborowskiej, córki dyrektora Biblioteki Zamoyskich w Warszawie. Po powrocie do Warszawy, udzielając lekcji, myślała o studiach w Paryżu. W 1890 roku rozpoczęła przygotowania do nich w Laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, w którym pracownią fizyczną kierował jej kuzyn Józef Boguski. Fascynowała ją wiedza. aps nr (298)