Raport analityczny dla spółki. Ronson Europe N.V. przygotowany dla Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. przez Notoria Serwis S.A.

Transkrypt

1 Raport analityczny dla spółki Ronson Europe N.V. przygotowany dla Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. przez Notoria Serwis S.A. 4 października 2011 r. 1

2 Informacje o firmie Ronson Europe N.V. Adres: Weena , 3012NJ, Rotterdam, Holandia tel fax info@ronson.pl strona internetowa: Akcjonariat ITR Dori B.V. 64,2% GE Real Estate 15,3% ING OFE 8,5% Amplico OFE 5,5% Pozostali 6,5% Źródło: Notoria Zarząd Shraga Weisman prezes Tomasz Łapiński dyrektor finansowy, członek zarządu Andrzej Gutowski dyrektor ds. sprzedaży i marketingu, członek zarządu Israel Gredinger członek zarządu Ronen Ashkenazi członek zarządu Karol Pilniewicz członek zarządu Działalność Ronson jest deweloperem realizującym projekty mieszkaniowe o podwyższonym standardzie mieszkań w budynkach wielorodzinnych oraz domów jednorodzinnych w zabudowie bliźniaczej wyłącznie w Polsce, przede wszystkim w Warszawie. Spółka rozwija także bank gruntów w innych aglomeracjach: Wrocławiu, Poznaniu i Szczecinie. Ronson działalność prowadzi poprzez szereg spółek zależnych tworzonych na potrzeby realizacji danego projektu. Według stanu na koniec I półrocza 2011 r., grupa zakończyła realizację 14 projektów (1776 lokali) i jest w trakcie realizacji 9 dalszych budów obejmujących łącznie 783 lokali. Strategia Spółka stawia na selektywną ekspansję geograficzną w Polsce. Wybierając Rada nadzorcza Mark Segall członek RN Reuven Sharoni członek RN Frank Roseen członek RN Yair Shilhav członek RN Ari Mientkavich członek RN Przemysław Kowalczyk członek RN lokalizacje dla kolejnych inwestycji Ronson analizuje wzrost gospodarczy i demograficzny, jakiego można się spodziewać w danym mieście. W długofalowym planie działania emitent planuje rozszerzyć działalność na nowe rynki w Europie Środkowej i Wschodniej, powielając strategię opracowaną na potrzeby polskiego rynku. Historia Firma rozpoczęła działalność w 1999 r. wykorzystując na polskim rynku doświadczenia swoich udziałowców. Pierwsze oddane do użytku osiedla mieszkaniowe to: Słoneczny Skwer na Ochocie, Pegaz na Wyścigach, Twój Biały Dom na Kabatach i Lazurowa Dolina na Bemowie. Na początku listopada 2007 r. spółka zadebiutowała na GPW pozyskując z emisji nowych akcji ponad 153 mln zł, które przeznaczył głównie na zakup działek pod budowę osiedli mieszkaniowych. 2

3 Plany Prawdopodobnie w IV kwartale 2011 r. spółka przeznaczy część wolnych środków (144 mln zł) na spłatę pożyczek wobec akcjonariuszy. Ich wartość wraz z odsetkami wynosi na koniec I półrocza 27,8 mln zł. Tomasz Łapiński, dyrektor finansowy Ronsona, obiecuje że większość z realizowanych obecnie projektów (łącznie 780 lokali) zostanie zakończona w II i III kwartale 2012 r. Według dyrektora finansowego 2011 r. uda się spółce zakończyć na plusie, zaś 2012 r. ma być rekordowy pod względem wyników. Ronson negocjuje warunki przejęcia kilku nieruchomości w Warszawie. Mówi się o pięciu działkach, na zakup których starczy środków pozyskanych z emisji obligacji o wartości 87,5 mln zł. Z opóźnieniem ruszy projekt Ronsona na poznańskich Jeżycach. W inwestycji powstać ma blisko 240 mieszkań. Budowa miała się rozpocząć w połowie 2011 r., jednak ze względu na problemy administracyjne tak się nie stanie. Spółka liczy na uzyskanie pozwolenia na budowę do końca roku. Na II kwartał 2012 r. planowane jest zakończenie budowy pierwszej inwestycji mieszkaniowej Ronsona w Szczecinie osiedla Panoramika. W pierwszym etapie projektu powstają dwa budynki z 82 lokalami. W drugiej połowie 2011 r. Ronson zamierza rozpocząć dwa nowe projekty Espresso w Warszawie i Matisse we Wrocławiu oraz trzy etapy już realizowanych projektów: Sakura II, Verdis II w Warszawie i Chilli II z Tulcach w pobliżu Poznania. Podstawowe dane finansowe (stan na ) Cena akcji (PLN) 1,00 Zakres z 52 tygodni (PLN) 0,93 1,75 Stopa zwrotu 12 miesięcy (%) -37,5 Średni wolumen obrotów na sesję w 2010 r. (tys. szt.) 45,3 Średni wolumen obrotów na sesję w II kwartale 2011 r. (tys. szt.) Średni wolumen obrotów na sesję we październiku 2011 r. (tys. szt.) 19,3 29,4 Kapitalizacja rynkowa (PLN mln) 272,36 Wartość księgowa (PLN mln) 420,89 Akcje w wolnym obrocie (%) 6,5 Liczba akcji Cena/zysk 8,60 Cena/wartość księgowa 0,65 II kwartał 2011 r. Przychody (tys. EUR) Zysk operacyjny (tys. EUR) Strata netto (tys. EUR) Marża zysku brutto ze sprzedaży (%) 24,1 Marża zysku operacyjnego (%) 12,2 Marża zysku brutto (%) 12,9 Marża zysku netto (%) 13,7 Źródło: Notoria Uwagi Ronson Development Gemini 2010 Sp. z o.o. podpisała aneks do umowy na generalne wykonawstwo zawartej 2 września 2010 r. przez Ronson Development Buildings Sp. z o.o. ze spółką Hochtief Polska, której przedmiotem jest wybudowanie budynków mieszkalnych wielorodzinnych z garażami podziemnymi o nazwie Gemini II przy al. Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie. Wynagrodzenie Hochtief Polska zostanie podwyższone o maksymalnie 2 mln zł do łącznej kwoty 50,4 mln zł. Ronson dostał pozwolenie na użytkowanie osiedla Constans w podwarszawskim Konstancinie-Jeziornej. Są to 34 domy o powierzchni od 261 do 292 mkw. w 3

4 zabudowie bliźniaczej na działce o powierzchni 3,64 ha. Dotychczas inwestorowi udało się sprzedać 14 z tych domów. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zwołane na 30 czerwca 2011 r. postanowiło m.in. o nie wypłacaniu dywidendy za rok obrotowy Wypracowany dodatni wynik netto powiększy zyski z lat ubiegłych. 16 maja 2011 r. na rynku Catalyst zadebiutowały obligacje korporacyjne Ronson Europe. Wartość emisji wyniosła 87,5 mln zł. Termin wykupu papierów przypada na 18 kwietnia 2014 r. Trzy spółki zależne podpisały z Bankiem Zachodnim WBK aneksy do umów kredytowych łącznej wartości 57,4 mln zł. Na mocy aneksów przesunięto daty spłaty kredytów z 31 marca 2011 na 1 lipca 2012 r. Notowania Źródło: Notoria Inwestorzy, którzy kupili akcje dewelopera w ofercie publicznej po 5,75 zł, a chodzi przede wszystkim o dużych graczy instytucjonalnych (którym przydzielono 43 mln walorów, natomiast dla inwestorom detalicznym tylko 3 mln akcji), ponieśli duże straty. Akcje na debiucie nie dały nic zarobić i już nigdy później kurs nie podniósł się do poziomu ceny emisyjnej. Przeciwnie przeszło rok trwał dynamiczny spadek zakończony dopiero na początku grudnia 2008 r. osiągnięciem historycznego dna 0,49 zł. Tak więc bessa zweryfikowała w dół wartość papierów dewelopera aż o 91,5%. Późniejsza poprawa giełdowej koniunktury pozwoliła dobrze zarobić tym, którzy kupili walory w dołku, bowiem do końca kwietnia 2010 r. kurs poszedł w górę o 328% naruszając nieco poziom 2 zł. Ale to już było wszystko, zaś od tamtej pory trwa równie powolna realizacja zysków co wcześniejsze odrabianie strat. Wskaźniki analizy technicznej w punktach zwrotnych notowań potwierdzały zmiany kierunku trendu. Nie można tego jednak jak na razie powiedzieć o zachowaniu kursu w II połowie roku RSI wskazuje na duże wyprzedanie waloru, lecz kurs Ronsona nie bardzo pali się do korekty wzrostowej. Nic dziwnego, wyniki II kwartału były najgorsze w historii spółki. 4

5 Dane finansowe Skonsolidowane sprawozdanie finansowe (tys. zł) I-VI'10 I-VI'11 zmiana % BILANS Aktywa ,0 Aktywa trwałe ,2 Aktywa obrotowe ,5 Zapasy ,9 Kapitał własny ,2 Zysk z lat ubiegłych ,1 Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania ,1 Zobowiązania długoterminowe ,5 Zobowiązania krótkoterminowe ,9 RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT Przychody netto ze sprzedaży ,4 Zysk (strata) z działalności operacyjnej Zysk (strata) brutto Zysk (strata) netto RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej ,6 Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej Przepływy pieniężne netto Środki pieniężne na początek okresu ,5 Środki pieniężne na koniec okresu ,4 Liczba akcji (tys.) Wartość księgowa na jedną akcję 1,41 1,53 8,2 Zysk (strata) na jedną akcję 0,010-0,003 - Źródło: spółka Wskaźniki finansowe ZYSKOWNOŚĆ I-VI'10 I-VI'11 Marża zysku brutto ze sprzedaży 28,7% 18,7% Marża zysku operacyjnego 0,1-5,6% Marża zysku brutto 0,1-4,8% Marża zysku netto 0,1-2,0% Stopa zwrotu z kapitału własnego 1,3% -0,4% Stopa zwrotu z aktywów 0,7% -0,2% PŁYNNOŚĆ Kapitał pracujący Wskaźnik płynności bieżącej 2,61 5,13 Wskaźnik płynności szybkiej 0,25 1,10 Wskaźnik podwyższonej płynności 0,22 1,01 5

6 AKTYWNOŚĆ I-VI'10 I-VI'11 Rotacja należności 31,9 56 Rotacja zobowiązań - 623,4 Rotacja aktywów 2653, ZADŁUŻENIE Wskaźnik pokrycia majątku 2143,4% 1868,0% Stopa zadłużenia 47,3% 45,1% Wskaźnik obsługi zadłużenia 31,7-1,9 Źródło: Notoria Przychody w I półroczu spadły o 9,6 mln zł, szczególnie słabą sprzedaż spółka zanotowała w okresie kwiecień czerwiec. Spółka nie zakończyła żadnego projektu, nabywców znalazło tylko 10 lokali (w całym półroczu 57). Dodatkowo odnotowała też wzrost udziału w sprzedaży domów, które odznaczają się niższymi marżami. Strata netto w II kwartale na poziomie 3,6 mln zł przeważyła nad wypracowanymi w I kwartale 2,8 mln zł zysku i w efekcie całe półrocze spółka zakończyła pod kreską. Przyczyniły się do tego, oprócz niższych przychodów, koszty finansowe związany z emisją obligacji o wartości 87,5 mln zł. Koszt własny sprzedaży spadł o 2,8 mln zł, czyli o 8% wobec I połowy 2010 r. Wynika to głównie ze spadku średniej ceny za m.kw. lokalu. Na zbliżonych poziomach utrzymały się natomiast koszty sprzedaży i marketingu oraz koszty ogólnego zarządu. Akcjonariuszy ma prawo niepokoić spadek marż, w tym m.in. obniżenie się marży zysku brutto ze sprzedaży z 28,7% do 18,7%. Spółka usprawiedliwia to wzrostem liczby domów jednorodzinnych (projekty Constans i Gardenia), których realizacja charakteryzuje się zdecydowanie niższą marżą brutto niż średnia marża realizowana w ramach grupy. Spółka finansuje swoją codzienną działalność z wpływów pieniężnych z działalności operacyjnej, kredytów bankowych oraz pożyczek. Duży spadek pierwszej z tych wielkości (z 65,8 mln zł do 7,5 mln zł) spółka tłumaczy zmniejszonymi wpływami z zaliczek od klientów na poczet mieszkań oraz wydatkami netto na zapasy w kwocie 23,1 mln zł spowodowanymi wzrostem wydatków na projekty w budowie. Z 182,5 do 238,3 mln zł wzrosły za to zobowiązania krótko- i długoterminowe z tytułu kredytów bankowych i pożyczek. W dużej mierze złożyła się na to emisja obligacji. Dobrą wiadomością jest spłata 6,3 mln zł kredytów bankowych i spłata pożyczek w wysokości 26,5 mln zł otrzymanych od jednostek powiązanych. Słabo zapowiadają się wyniki za III kwartał. Nie udało się do końca września przekazać klientom mieszkań z trzeciego etapu stołecznego osiedla Imaginarium na Bielanach. A zatem przychody ze sprzedaży tych lokali, szacowane na około 38 mln zł, zostaną zaksięgowane w IV kwartale. Spółka zwala winę na opóźnienia ze strony wykonawcy budowy. Prognozy finansowe na rok 2011 Spółka nie opublikowała prognoz na 2011 r. 6

7 Analiza porównawcza konkurencji Wybrane dane za 2010 r. Atlas Estates Orco Property Plaza Centers Reinhold Ronson Europe Warimpex Przychody (tys. EUR) Zysk (strata) z działalności operacyjnej (tys. EUR) Zysk (strata) netto (tys. EUR) Zysk netto na akcję (EUR) -0,25 16,61 0,04-2,71 0,03 0,10 Wartość księgowa na akcję (EUR) 2,10 21,56 2,05 0,27 0,38 1,71 Aktywa (tys. EUR) Kapitał własny (tys. EUR) Zwrot na kapitale (ROE) (%) -11,8% 77,0% 1,7% 8,4% 5,7% Zwrot na aktywach (ROA) (%) -3,1% 12,3% 0,7% -35,3% 5,2% 0,9% Wskaźnik płynności bieżącej 1,15 1,09 3,03 1,09 3,28 0,25 Stopa zadłużenia (%) 73,6% 81,3% 56,2% 95,8% 38,2% 85,4% Źródło: Notoria Branża deweloperska ma bardzo liczną reprezentację krajową na GPW, toteż dla potrzeb analizy porównawczej wybrano tylko konkurentów Ronson Europe o zagranicznych korzeniach. Na ich tle spółka prezentuje się całkiem nieźle akcjonariuszy cieszyć powinny dodatnie stopy zwrotu na kapitale i aktywach, o co wcale nie było łatwo na trudnym rynku. Szczególnie, że emitent działa tylko w sektorze mieszkaniowym, a większość konkurentów ma dużo bardziej zdywersyfikowane portfele nieruchomości: hotele, biurowce, centra handlowo-rozrywkowe. Ronson ma najniższą stopę zadłużenia 38,2% wobec 95,8% w przypadku Reinholda. To dobrze, natomiast zwraca uwagę najwyższy wskaźnik płynności bieżącej. Wzorcowa jego wartość mieści się w granicach 1,3-2, tymczasem dla zarejestrowanego w Holandii dewelopera wynosi aż 3,28. Widać, że spółka aż za bardzo dba o poziom środków pieniężnych, którymi nie szasta na lewo i prawo w nadal bardzo niepewnych czasach i poważnie ograniczonym dostępie do kredytów bankowych. Analiza sektora Koniunktura w branży budowlanej jest nierozerwalnie związana z sytuacją gospodarczą kraju. Ponieważ wzrost inwestycji w gospodarce w linii prostej 7

8 przekłada się na zwiększenie popytu na usługi budowlane, dlatego wzrost dynamiki PKB pociąga za sobą zwiększenie produkcji budowlanomontażowej. I na odwrót. Toteż biorąc pod lupę branżę deweloperską nie można nie zastanawiać się nad kondycją ekonomiczną krajów, na rynkach których funkcjonuje dana spółka. W 2010 r. rozpoczęto w Polsce budowę 158 tys. nowych mieszkań, co stanowi liczbę jedynie o 10% mniejszą niż w szczytowym roku Trend zaobserwowany w 2010 r. był kontynuowany w pierwszej połowie roku 2011 we wszystkich głównych polskich miastach. Potwierdza to, że wielu deweloperów było w stanie przygotować projekty oraz zebrać fundusze niezbędne, by sprostać zapotrzebowaniu klientów. Wpłynęło to na wzrost konkurencji pomiędzy deweloperami, co z kolei doprowadziło do wzrostu oczekiwań klientów, w odniesieniu do jakości, zaawansowania prac budowlanych i obniżania cen mieszkań. Ponadto coraz więcej klientów wykazuje zainteresowanie ekonomicznymi mieszkaniami, tj. posiadającymi odpowiednią liczbę pokoi przy mniejszej powierzchni mieszkania. W 2010 r. wartość transakcji w sektorze nieruchomości w Europie Środkowo-Wschodniej osiągnęła 5 mld EUR, co oznacza 90% zwyżkę w ujęciu rocznym. Łatwiejszy staje się dostęp do finansowania, a rozbieżności w oczekiwaniach nabywców i sprzedających stopniowo maleją. prowadzonych projektów; ryzyko nieefektywnych zakupów; ryzyko cen surowców, duże podmioty gospodarcze są wystawione na ryzyko polityczne. Deweloperzy funkcjonujący na rynku mieszkaniowym mimo ożywienia gospodarczego mogą notować nieco gorsze wyniki niż spółki działające w segmencie hoteli i biurowców. Ci pierwsi bowiem zmuszenia są działać w warunkach zaostrzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego tzw. Rekomendacji T (zbiór zasad, adresowanych do banków, dotyczących zarządzania i oceny ryzyk związanych z udzielanymi kredytami detalicznym) i zakończenia w 2012 r. rządowego programu Rodzina na Swoim. Niemniej wydaje się, że spośród krajów Europy Środkowo-Wschodniej, polska mieszkaniówka ma przed sobą najlepsze perspektywy. Na wyniki deweloperów mieszkaniowych negatywnie może wpłynąć podwyższona w 2011 r. stawka VAT od sprzedawanych nowych mieszkań z 7 do 8%. Aby nie osłabiać i tak niewielkiego popytu na mieszkania spółki biorą to obciążenie na siebie, obniżając tym samym rentowność projektów. Jak widać na wykresie giełdowego subindeksu WIG-Deweloperzy branża nadal nie odzyskała atrakcyjności sprzed czterech lat, gdy spółki chwaliły się rekordowymi wynikami sprzedając na pniu przysłowiowe już dziury w ziemi. Spółki z branży deweloperskiej i budowlanej narażone są na szereg ryzyk, zaś najszerszemu wachlarzowi potencjalnych zagrożeń muszą stawić czoła duże przedsiębiorstwa. Oprócz ryzyk takich jak: ryzyko operacyjne dotyczące prawidłowych wycen 8

9 Wieści z branży Pod koniec sierpnia Orco poinformowało o sprzedaży rosyjskich aktywów projekty mieszkaniowe, biura i działki oraz biznes logistyczny lokalnemu inwestorowi za 53 mln EUR. Transakcja ma związek z restrukturyzacją firmy. Orco swoją działalność chce się skupić na czterech miastach: Pradze, Berlinie, Warszawie i Budapeszcie. Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Ursusa blokuje sztandarową inwestycję Celtic Property Developments. Na terenach po dawnej fabryce ciągników rolniczych firma chce zbudować osiedle na 10,5 tys. mieszkań. Stowarzyszenie przywołuje badania, z których wynika jakoby na terenie planowanego osiedla stwierdzono występowanie groźnych substancji. Spółka temu zaprzecza. JW Constructions kupiło w kwietniu od Black Lion NFI 8,1 hektara ziemi w podwarszawskich Ząbkach za kwotę 174 mln zł. Spółka zależna LC Corp podpisała z Budimeksem umowę wartości 170 mln zł na budowę biurowca na warszawskiej Ochocie. Obiekt ma oferować 31 tys. mkw. powierzchni użytkowej. Budowa ma się zakończyć po dwóch latach. Plaza Centers podtrzymała zapowiedzi zakończenia w 2011 r. budowy centrum handlowego w Toruniu oraz centrum handlowego i biurowca w Indiach i nosi się z zamiarem rozpoczęcia czterech projektów w Europie Środkowo- Wschodniej oraz dwóch mieszkaniowych w Indiach. W marcu zapowiadano rozpoczęcie 15 projektów komercyjnych w 2012 r. Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła na Atlas Estates karę 40 tys. zł za nienależyte wykonanie obowiązków informacyjnych nie powiadomiła niezwłocznie inwestorów o zmianie stanu zaangażowania cypryjskich firm Cyproman Services, Panglobe Services, Lockerfield oraz Finiman w swoim kapitale. Informację tę otrzymała w sierpniu 2009 r. W pierwszej połowie 2011 r. Warimpex wprowadził jako pierwszy emitent zagraniczny do notowań na warszawskim Catalyst obligacje zamienne o łącznej wartości nominalnej 66,3 mln zł (równowartość ok. 16,8 mln EUR). Środki z emisji służą głównie optymalizacji struktury finansowania i sfinansowaniu przyszłych projektów rozwojowych. Pod koniec maja izraelska agencja ratingowa Standard & Poor s Maalot umieściła Plaza Centers, oraz jej głównego akcjonariusza notowaną w Tel Avivie i na nowojorskim Nasdaq spółkę Elbit Imaging na liście obserwacyjnej z nastawieniem negatywnym. W I kwartale 2012 r. mają być otwarte pierwsze wspólne hotele Warimpexu i Louvre Hotels we Wrocławiu, następnie w Bydgoszczy i Zielonej Górze. Ukończenie hoteli w Katowicach i Budapeszcie planowane jest w połowie 2013 r. Partner Warimpexu w przedsięwzięciu joint ventures zajmie się prowadzeniem obiektów jako franczyzodawca marek Première Classe i Campanile. Orco wróciło do realizacji jednego z największych projektów w stolicy Czech. Zawiązano joint venture ze spółką Unibail Rodamco, która odkupiła od Orco część działki, na której obie firmy będą wspólnie budować kompleks handlowy w praskiej dzielnicy Bubny. Do użytku ma być oddane w 2017 r. 9

10 Atlas Estates sprzedał spółkę zależną Circle Slovakia, posiadającej projekt Nove Vajnory w Bratysławie, za 6,2 mln EUR. Warimpex zapowiedział na IV kwartał 2011 r. otwarcie czterogwiazdkowego hotelu marki Crowne Plaza (Grupa InterContinental) oraz przylegającego biurowca z 21 tys. m2 powierzchni przy realizowanym projekcie deweloperskim w Rosji Airportcity w St. Petersburgu. Pozostałe 18 tys. m2 powierzchni będzie wykończane w zależności od popytu najemców od 2012 r. Globe Trade Centre spowalnia realizację kilku projektów komercyjnych. W przyszłym roku zamierza zakończyć budowę galerii handlowej w bułgarskim Burgas oraz biurowca w Warszawie o łącznej powierzchni najmu netto wynoszącej 47,5 tys. m.kw. W planach jest też budowa kolejnej galerii handlowej w Warszawie o powierzchni najmu około 60 tys. mkw. W maju GTC sprzedało udziały w Galerii Mokotów za kwotę 540 mln zł. Analiza makroekonomiczna Wskaźniki makro na koniec roku: PKB (mld zł) 1 176, , , ,3 PKB na 1 mieszkańca (tys. zł) 30,8 33,4 35,2 37,1 PKB (%) 6,8 5,1 1,6 3,8 Deficyt budżetowy (% PKB) 1,9 3,7 7,3 7,9 Dług publiczny (% PKB) 45,0 47,1 50,9 55,0 Inflacja (%) 2,5 4,2 3,5 2,6 Bezrobocie (%) 11,2 9,5 11,9 12,3 Eksport towarów (mld zł) 386,5 405,3 423,2 481,0 Import towarów (mld zł) 456,8 497,0 463,3 536,2 Źródło: MG Europa W kwietniu Międzynarodowy Fundusz Walutowy podwyższył nieznacznie swoje prognozy gospodarcze (wobec wcześniejszej prognozy z października 2010 r.). Dla strefy Euro zakładany na 2011 r. wzrost gospodarczy wynosi 1,6% (1,5%). Prognozę dla obszaru Europy Środkowo-Wschodniej podniesiono z 3,1 do 3,7%. PKB Polski ma wzrosnąć o 3,6%, a np. w Rosji oczekiwana zwyżka gospodarcza ma wynieść 4,8%. Indeks oczekiwań inwestorów i analityków wobec gospodarki środkowowschodniej Europy w następnych 6 miesiącach spadł we wrześniu 2011 r. do minus 38,0 pkt z minus 26,4 pkt w sierpniu - wynika z danych ZEW Center for European Economic Research i Erste Bank. Wskaźnik ocen obecnej sytuacji gospodarczej wzrósł jednak we wrześniu do 7,2 pkt z 2,8 pkt w sierpniu. Polska Według założeń budżetowych na 2011 r., w nadchodzących 12 miesiącach PKB wzrośnie o 3,5%. Niektórzy członkowie Rady Polityki Pieniężnej prognozują jeszcze wyższy wzrost PKB o 4-4,5%. Powinno to korzystnie wpływać na kształtowanie się popytu konsumpcyjnego. Z danych GUS wynika, że sprzedaż detaliczna w sierpniu wzrosła o 11,3% rdr po wzroście o 8,2% w lipcu, a mdm w sierpniu wzrosła o 1,1%. Produkcja przemysłowa w sierpniu wzrosła o 8,1% rdr, po wzroście o 1,8% w lipcu, a w 10

11 porównaniu z poprzednim miesiącem wzrosła o 4,3%. Stopa bezrobocia w sierpniu wyniosła 11,6% wobec 11,7% w lipcu. Nowe zamówienia w przemyśle wzrosły w sierpniu w ujęciu rocznym o 13,9%, po spadku o 0,6% w lipcu. W ujęciu miesięcznym zamówienia wzrosły o 0,3% w porównaniu ze spadkiem o 4,% w lipcu. Wskaźnik nowych zamówień w przemyśle pokazuje rozwój popytu na wyroby i usługi. Służy on do oceny przyszłej produkcji. We wrześniu ogólny klimat koniunktury w budownictwie kształtuje się na poziomie minus 4 wobec -1 w sierpniu. Poprawę koniunktury sygnalizuje 15% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie 19% wobec odpowiednio 16 i 17% w sierpniu. Podsumowanie Kryzys w budownictwie brutalnie obszedł się z jednym z większych deweloperów mieszkaniowych notowanych na warszawskiej giełdzie. Co prawda popyt na nowe mieszkania bliski zeru odcisnął się mocnym piętnem na wynikach, które za II kwartał były najgorsze w historii, ale fundamenty Ronson Europe wydają się mocne. Spółka mobilizuje siły i środki na spodziewane ożywienie w branży utrzymuje duży poziom środków pieniężnych by bez większych problemów móc szybko uruchomić finansowanie inwestycji, gdy nadejdzie odpowiedni czas. Pozytywnie też należy ocenić restrukturyzację zadłużenia. 11