Targi POL-EKO-SYSTEM. Strefa RIPOK października 2015 r., Poznań. Selektywna zbiórka a kaloryczność odpadów trafiających do ZTPOK

Transkrypt

1 Selektywna zbiórka a kaloryczność odpadów trafiających do ZTPOK Włodzimierz Urbaniak Uniwersytet im. A.Mickiewicza POL-ECO SYSTEM 2015 Agenda Jakie są szanse i zagrożenia dla ZTPOK? Czy systematyczny wzrost selektywnej zbiórki odpadów spowoduje obniżenie kaloryczności odpadów dostarczanych do ZTPOK? Czy można zapewnić odpowiedni strumień odpadów określonej jakości do ZTPOK?

2 Problem: ZTPOK czy MBP Nastawienie do termicznych metod przekształcania odpadów jest w Polsce bardzo krytyczne Argumenty przeciw: -selektywna zbiórka spowoduje drastyczne obniżenie kaloryczności odpadów trafiających do zakładów termicznego przetwarzania odpadów komunalnych (ZTPOK) -rozwójselektywnej zbiórki oraz budowa zakładów przetwarzania mechaniczno-biologicznego(mbp) pozwoli na całkowitą rezygnację z metod termicznych Problem: ZTPOK czy MBP Czy funkcjonowanie w regionie wyłącznie ZTPOK gwarantuje pełnąefektywnośćsystemu gospodarki odpadami? Argumenty za: -ZTPOK mogą przetworzyć cały strumień pozostałych odpadów zmieszanych -można zrezygnować lub ograniczyć budowę sortowni

3 Problem: ZTPOK czy MBP Żadna z metod nie jest na tyle uniwersalna aby: efektywnie zgodnie z przepisami zagospodarowaćcały strumieńwytwarzanych i zbieranych odpadów komunalnych Problem: ZTPOK czy MBP W przypadku stosowania wyłącznie segregacji oraz przetwarzania mechanicznobiologicznego, gdzie podstawowym elementem jest sortownia, zawsze pozostanie problem zagospodarowania frakcji zawierających zbyt dużo węgla organicznego, co uniemożliwia dalsze składowanie

4 Problem: ZTPOK czy MBP Dotyczy to wszystkich odpadów zawierających powyżej 5 % ogólnego węgla organicznego oraz wykazujących ciepło spalania powyżej 6 MJ/kg Odpady takie zazwyczaj także nie nadająsiędo kompostowania, gdyżzawierajązbyt dużo zanieczyszczeń Bezpośrednie spalanie Także bezpośrednie spalanie zmieszanych odpadów nie jest możliwe, gdyżprzepisy nakazująprowadzenie selektywnej zbiórki Wynika to bezpośrednio z ustawy o odpadach, która taki obowiązek nakłada na przedsiębiorców wytwarzających i odbierających odpady oraz na gminy

5 Ustawa o odpadach art Odpady powinny być zbierane w sposób selektywny 2. Podmiot prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnychjest obowiązany do selektywnego odbierania odpadów oraz ograniczania ilościodpadów ulegających biodegradacjikierowanych do składowania Ustawa o odpadach art. 16a Do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należy: 1) zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systememodbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych; 2) zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania iodbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe:

6 Ustawa o odpadach art. 16a a) ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, b) wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych, c) osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych; Ustawa o odpadach art. 16a 4) zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania: a) do dnia 31 grudnia 2010 r. do nie więcej niż 75 %... b) do dnia 31 grudnia 2013 r. do nie więcej niż 50 %... c) do dnia 31 grudnia 2020 r. do nie więcej niż 35 % wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. ( Mg)

7 Selektywna zbiórka Konieczność selektywnejzbiórki i segregacji odpadów jest także konsekwencją obowiązków nałożonych na przedsiębiorców (odpowiedzialnośćprzedsiębiorcy za produkt) i konieczności rozliczeniasięz odzysku i recyklingu odpadów pochodzących z wprowadzonych przez nich produktów, co wymaga organizacji selektywnego zbierania i przetwarzania Selektywna zbiórka Przedsiębiorcy są zobowiązani osiągnąćdo dnia 31 grudnia 2014 r. oraz w latach następnych co najmniej 61% poziom odzysku odpadów opakowaniowych, w tym recyklingu nie mniej niż 56% W ten sposób znaczna część opakowańwykonanych z tworzyw sztucznych, papieru i tektury, posiadających wysoką wartość opałową jest eliminowana ze strumienia odpadów przeznaczonych do spalenia Nie można z nich także produkować paliw alternatywnych

8 Selektywna zbiórka a kaloryczność odpadów Jest sprawą oczywistą, że rozwój systemów selektywnej zbiórki będzie miał wpływ na skład i wartość opałową odpadów kierowanych do zakładów termicznego przekształcania odpadów komunalnych (ZTPOK) Najczęściej jednak podkreśla sięobniżenie wartości opałowejspowodowane wysortowaniem najbardziej kalorycznych odpadów opakowaniowych, szczególnie tworzyw sztucznych

9 Selektywna zbiórka a kaloryczność odpadów Jednak obowiązek segregowania odpadów skutkuje nie tylkowysortowaniem odpadów o wysokiej wartościopałowej,ale także odpadów obniżających wartość opałową np. opakowań szklanych, metalowychczy mineralnych, ale także przede wszystkim bioodpadów Bioodpady jako paliwo Ze względu na dużą wilgotność bioodpady bardzo mocno obniżają efektywność spalania Dlatego usunięcie bioodpadów z odpadów komunalnych przeznaczonych do spalenia jest korzystne Z drugiej strony bioodpady uznaje się za paliwo odnawialne niepowodujące zwiększania emisji dwutlenku węgla

10 Bioodpady jako paliwo Wartość opałowa biomasy silnie zależy od wilgotności 6-8 MJ/kg przy wilgotności % MJ/kg przy wilgotności % 19 MJ/kg przy wilgotności ok. 0 % Spadek wartości opałowej wynika ze zmniejszenia się zawartości suchej masy w masie całkowitej oraz strat energii potrzebnej na odparowanie wody Selektywna zbiórka a kaloryczność Zmieszane odpady komunalne mają wartość opałową ok MJ/kg Dostosowanie instalacji do tych wartości nie stanowi problemu Wpływ segregacji na kaloryczność odpadów był przedmiotem badań Badania takie przedstawił m. in. Biltewski

11 Selektywna zbiórka a kaloryczność Określenie wpływu wysortowania określonych frakcji odpadów na kaloryczność Przykład: Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytworzonych w dużych miastach, tj. miastach liczących ponad 50 tys. mieszkańców w 2008 r., w których mieszka 22,36 mln mieszkańców kraju(58,61%) wg KPGO

12 3,20% 2,60% 5,30% 0,80% 0,20% 2,30% 4,20% 3,20% 28,90% 19,10% 10% 2,60% 15,10% Papier i tektura Szkło Metale Tw orzyw a sztuczne Odpady w ielomateriałow e Odpady kuchenne i ogrodow e Odpady mineralne Frakcja < 10 mm Tekstylia Drew no Odpady niebezpieczne Inne kategorie Odpady w ielkogabarytow e Odpady z terenów zielonych 2,50% Udział poszczególnych frakcji odpadów

13 Wartości opałowe poszczególnych frakcji Wartości opałowe odpadów zmieszanych Wyliczona wartość opałowa: Dla obszarów miejskich Dla obszarów wiejskich Założenie dla modelu: 10,4 MJ/kg 9,6 MJ/kg Ujmowanie masy jednego rodzaju odpadu skutkuje proporcjonalnym przyrostem masy pozostałych frakcji

14 Wysortowanie papieru i tektury Wysortowanie tworzyw sztucznych

15 Wysortowanie bioodpadów Wysortowanie szkła

16

17 Wnioski Korzystny wpływ usunięcia bioodpadów ze strumienia odpadów zmieszanych jest na tyle istotny i duży, że w przypadku osiągnięcia docelowych poziomów selektywnej zbiórki zarówno dla bioodpadów jak i opakowań (60 % opakowań, 65% odpadów kuchennych) Wartośćopałowa pozostałych odpadów zmieszanych może byćwyższa niżw przypadku braku selektywnej zbiórki Wnioski Rozwój selektywnej zbiórki wszystkich wskazanych w przepisach odpadów nie wpływa wcale negatywnie na wartośćopałowąstrumienia kierowanego do ZTPOK Może jedynie zmniejszaćstrumieńtych odpadów Instalacje mechaniczno-biologicznego przetwarzania (MBP) mogą istotnie poprawiać wartość opałową odpadówpoprzez usuwanie frakcji niepalnych (szkło, metale,odpady mineralne)

18 Wnioski Mówiąc o selektywnej zbiórce, w Polsce mówi sięo opakowaniach, głównie z tworzyw sztucznych, zapominając o obowiązku dotyczącym odpadów biodegradowalnycha także odpadów mających znikomą wartość opałową Więcej frakcji wysortowanych spowoduje, że raczej nie wrócą do termicznego przekształcenia Wnioski W krajach o silnie rozwiniętej selektywnej zbiórce odpadów oraz wysokim poziomie recyklingu, z powodzeniem funkcjonują także spalarnie Z pewnością uruchomienie wszystkich planowanych instalacji TPOK wpłynie na cały system gospodarowania odpadami komunalnymi Prawdopodobnie zmieni się istotnie system selektywnej zbiórki

19 Wnioski Przykład: Nykobing (Lolland-Falster, Dania) Spalarnia funkcjonuje od 1983 roku Spala ton/rok Obsługuje ponad gospodarstw domowych System selektywnej zbiórki odbywa się głównie w wyznaczonych punktach (mieszkańcy mają nie dalej niż 10 km do najbliższego punktu) Bardzo wysoki poziom odzysku

20 Dziękuję za uwagę Włodzimierz Urbaniak Wydział Chemii Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, Uniwersytet Technologiczno -Przyrodniczy, Bydgoszcz