Ksiądz Jerzy na Dolnym Śląsku

Transkrypt

1 beatyfikacja Ks. Jerzego Ksiądz Jerzy na Dolnym Śląsku W kościele w Parszowicach koło Ścinawy w czerwcu 1972 roku ksiądz Jerzy Popiełuszko odprawił wspólnie ze swoim kolegą seminaryjnym Bogdanem Liniewskim mszę prymicyjną. J ak się dowiadujemy z tekstu Marcina Kołodzieja napisanego dla Nowego Życia w 2004 roku ksiądz Jerzy, w miesiącach letnich spędzał wakacje na Dolnym Śląsku. Zwiedzał m.in. Karkonosze, Wrocław oraz Legnicę, gdzie mieszkała rodzina księdza Liniewskiego. W maju 1972 roku młodzi duchowni zostali wyświęceni na kapłanów....po tym szczególnym w ich życiu wydarzeniu przyszedł czas na msze święte prymicyjne. Było ich bardzo dużo. Sprawowali je osobno, ale także wiele z nich razem. Ksiądz Jerzy i ksiądz Bogdan pojechali na Dolny Śląsk aby i tam obdarzyć znajomych błogosławieństwem prymicyjnym. Zatrzymali się wtedy we Wrocławiu, u kolegi księdza Bogdana Waldemara Lewandowskiego. Następnie sprawowali msze święte prymicyjne w Działoszynie koło Bogatyni Karpaczu Bierutowicach. 5 czerwca 1972 roku przewodniczyli Eucharystii w kościele pod wezwaniem św. Karola Boromeusza w Wołowie, gdzie pro- boszczem i dziekanem był ksiądz prałat Franciszek Bosak. Po tej mszy udali się do Parszowic koło Ścinawy i również tam sprawowali Eucharystię dla miejscowej wspólnoty parafialnej. - Miałem tą przyjemność, że na mszy prymicyjnej ks Jerzego było mi dane wyrecytować wiersz. Ogromnie to przeżywałam, i z trudem do- trwałam do końca mimo, że w recytacjach wierszy miałam ogromną wprawę. Tu się przyznam, że na koniec się rozpłakałam. Ale teraz po latach, myślę sobie, że chyba czułam tą wyjątkową historyczną chwilę i tego wyjątkowego człowieka do którego się wówczas zwracałam. Niestety nie pamiętam tego wierszyka, który recytowałam. Do dziś mam jedno zdjęcie z tej uroczystości. Księdzu Jerzemu towarzyszył jego przyjaciel ze studiów ksiądz Bogdan Liniewski, który tutaj w naszej wsi w Parszowicach ma rodzinę. Co jakiś czas ksiądz Liniewski nas odwiedza i za każdym razem wspomina księdza Jerzego. tak wspomina tą mszę Stanisława Lewandowska z Parszowic.

2 NR 05/301 maj 2010 ISSN PISMO ZARZ DU REGIONU ZAG ÊBIE MIEDZIOWE NSZZ SOLIDARNOŒÆ 6 czerwca Beatyfikacja ks. Jerzego

3 Solidarność z Kaczyńskim Komisja Krajowa NSZZ Solidarność zaapelowała do członków i sympatyków Związku o poparcie w wyborach prezydenckich Jarosława Kaczyńskiego. Za stanowiskiem głosowało 50 członków Komisji Krajowej. Od głosu wstrzymało się sześć osób. Stanowisko KK w sprawie wyborów prezydenckich Szanując indywidualne poglądy członków naszego Związku, Komisja Krajowa NSZZ Solidarność uważa, że wybór Pana Jarosława Kaczyńskiego na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej daje największą gwarancję kontynuacji programu Solidarnej Polski realizowanego przez Lecha Kaczyńskiego. Nasz Związek poparł ten program 5 lat temu. Przez te lata mogliśmy liczyć na wsparcie Prezydenta Lecha Kaczyńskiego zarówno w sferze społecznej, jak i w działaniu na rzecz prawdy historycznej i pamięci o ludziach NSZZ Solidarność, którym zawdzięczamy naszą wolność. Dlatego apelujemy do członków i sympatyków N S Z Z S o l i d a r n o ś ć o poparcie w wyborach prezydenckich kandydatury Jarosława Kaczyńskiego. Komisja Krajowa nikomu nie odmawia prawa do powoływania się na solidarnościowy rodowód. Przypominamy i podkreślamy jednak, że Sierpień 1980 roku obok doniosłego przesłania wolności, miał równie ważny wymiar sprawiedliwości społecznej. Dzisiaj jednak niektórzy, powołując się na ten rodowód, prowadzą działania pogłębiające rozwarstwienie płacowe i społeczne. Niesprawiedliwy podział dochodu narodowego i brak poszanowania dla godności pracowników rodzą zjawiska mogące zagrozić rozwojowi kraju. Potrzebujemy prezydenta, który oprócz godnego reprezentowania Rzeczypospolitej i jej interesów na forum międzynarodowym, będzie sojusznikiem pracowników, ludzi prostych i tych najsłabszych. Przypominamy również, że w Sierpniu 1980 roku robotnicy upomnieli się o Krzyż, o obecność wiary w życiu publicznym. Dziś wolna Polska zasługuje na prezydenta wiernego wartościom i ideałom Sierpnia. Łączy, czy dzieli? APEL Żale po rozlanym mleku VI Walnego Zebrania Delegatów Sekcji Krajowej Górnictwa Rud Miedzi NSZZ Solidarność VI Walne Zebranie Delegatów Sekcji Krajowej Górnictwa Rud Miedzi NSZZ Solidarność - w związku z wielką tragedią narodową jaka wydarzyła się pod Smoleńskiem, w której zginęło wielu ludzi Solidarności z Pierwszym Obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej - Prezydentem Lechem Kaczyńskim - apeluje do wszystkich Ludzi Pracy o czynne zaangażowanie w życie związkowe, społeczne i polityczne. Ś.p. prof. Lech Kaczyński niejednokrotnie stawał w obronie Ludzi Pracy i miejsc pracy. Musimy kontynuować Jego wizję Polski równej i solidarnej dla wszystkich obywateli. Dlatego apelujemy o wsparcie kandydatury Jarosława Kaczyńskiego w wyborach na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jest jedynym spośród kandydatów, który gwarantuje wsparcie działań na rzecz Ludzi Pracy. W ostatnich latach niejednokrotnie byliśmy obiektem wzmożonych ataków i nieczystej gry polityków i pracodawców przeciwko nam wszystkim. W tej sytuacji nie możemy pozwolić sobie na pozbawienie się wsparcia ze strony Prezydenta RP a takie bez wątpienia zagwarantuje nam Jarosław Kaczyński. Bądźmy razem! Bądźmy Solidarni! Dla nas, naszych rodzin, naszych dzieci! Przewodniczący Walnego Zebrania Delegatów SKGRM NSZZ Solidarność Bogusław Szarek No, i stało się. Komisja Krajowa udzieliła poparcia jednemu z kandydatów na Prezydenta RP. To w ogóle nie jest dobra decyzja, a sposób jej podjęcia wręcz zdumiewa. Bo kandydat (Jarosław Kaczyński) w ogóle o takie poparcie nie prosił. Nie przyjechał porozmawiać z Komisją Krajową. Niczego Komisji nie obiecywał i nie deklarował. Mimo to dostał poparcie. W ciemno. Czy to było profesjonalne działanie największego polskiego związku zawodowego? Dla odświeżenia pamięci: Lech Kaczyński (będąc byłym wiceprzewodniczącym Związku i nie będąc liderem partii) uzyskał poparcie Komisji Krajowej dopiero po rozmowie z nią i to dopiero po I turze. Jego brat żadnego z tych warunków nie spełnił i otrzymał poparcie z góry i w ciemno. Czy Jarosław Kaczyński będzie szanował Związek, który w ten sposób go poparł? Wątpię. O innych partiach czy instytucjach szkoda nawet wspominać. Po co rozmawiać poważnie z przybudówką PiS-u, skoro można wszak rozmawiać z samym PiS -em? Ta decyzja z pewnością naraża Związek na spadek zaufania, bo duża większość Polaków nie lubi (to bardzo łagodnie powiedziane) Jarosława Kaczyńskiego. Ta decyzja zraża wielu członków NSZZ Solidarność, którzy w tej sprawie zgadzają się z większością Polaków. Straty dla Związku są duże i natychmiastowe. Zyski mgliste i niepewne. Czy warto było? Jestem członkiem NSZZ Solidarność od 1981 roku, a działaczem struktur oświatowych od lat dziewięćdziesiątych. Piszę te uwagi w trosce o Mój Związek, tak jak tę troskę najlepiej rozumiem. Główny problem moim zdaniem - polega na tym, że większość działaczy szczebla krajowego nie zmieniła poglądów i sposobu działania przez ostatnie 20 lat. A trzeba było, bo w tym czasie w Polsce przeminęła cała epoka. Dwadzieścia lat temu trzeba było walczyć o wolną Polskę - dziś żyjemy w demokratycznym państwie prawa. To, co dwadzieścia lat temu było patriotycznym obowiązkiem dziś jest anachronicznym pomieszaniem ról. Przed zaangażowaniem Związku w Akcję Wyborczą Solidarność ponad połowa Polaków nam ufała. Po tej przygodzie z polityką zaufanie spadło do porażającego poziomu kilkunastu procent! W ten sposób społeczeństwo polskie już dziesięć lat temu dało nam jasno do zrozumienia, że mamy przestać walczyć o Polskę, bo Ona tego zwyczajnie już nie potrzebuje. Za to pracownicy bardzo nas potrzebują! Po prostu czas się już stać porządnym profesjonalnym związkiem zawodowym. Ze wspaniałą tradycją lecz bez politycznego zaangażowania. Mniej więcej to samo w przejmujący sposób mówił do nas Ojciec Święty Jan Paweł II. Jednak wielu działaczom trudno się przestawić. Wielu już to się zwyczajnie nie uda. Na szczęście do Solidarności wchodzi nowe pokolenie. Nowe organizacje tworzą młodzi ludzie zupełnie nie zainteresowani ani polityką, ani misją sprzed 20 lat. Oni chcą po prostu pracować w godnych warunkach z jak największym wynagrodzeniem. I po to się zapisują do Związku. W końcu weterani będą musieli ustąpić miejsca młodym. I dobrze. Tylko czy ustąpią na tyle szybko, że jeszcze jakiś autorytet Solidarności zostanie? Czy też młodzi przejmą już zupełnie skarlały Związek z kilkuprocentowym poparciem społecznym? Oto jest pytanie! To jest najważniejsze pytanie. Ludwik Lehman Przewodniczący Solidarności Oświaty w Głogowie Protest Energi 14 maja w Gdańsku kilka tysięcy związkowców manifestowało pod siedzibą zarządu Grupy Energa. Pracownicy Energi protestowali przeciwko złemu traktowaniu pracowników i złej restrukturyzacji. Przyczyną protestu były m.in. trwający już od 9 miesięcy spór zbiorowy oraz podejmowane 2 przez pracodawcę decyzje restrukturyzacyjne, które będą skutkowały redukcją miejsc pracy. Precz z rabunkową polityką rządu, Jeden program dla polskiej energetyki, Polityka dla polityków - energetyka dla energetyków - głosiły transparenty. - Chcemy zakończyć tą dziką restrukturyzację! - nawoływał Roman Rutkowski, przewodniczący komitetu strajkowego. Przeważali członkowie NSZZ Solidarność, reprezentowane były także inne centrale związkowe działające w firmie i współtworzące Komitet Protestacyjny. Demonstranci po wręczeniu zarządowi petycji, w której domagali się prowadzenia z nimi dialogu społecznego i racjonalnego zarządzania firmą, przeszli pod Urząd Wojewódzki. Związkowcy złożyli petycję także na ręce wojewody. 24 maja związkowcy zapowiedzieli strajk generalny, podczas którego odstąpią od niektórych prac. Dział Informacji KK

4 Niebezpieczni dla władzy Promocja książki Mateusza Wyrwicha Kapłani Solidarności była okazja do spotkania z autorem oraz trójką duchownych z Dolnego Śląska, którzy wspierali Solidarność od samego początku jej powstania. W pięknej scenerii na zamku w Książu 8 maja na spotkanie z Mateuszem Wyrwichem, autorem kolejnego tomu reportaży o księżach przybyli przedstawiciele wałbrzyskiego samorządu z prezydentem Kruczkowskim, był też wiceprzewodniczący Komisji Krajowej Jerzy Langer oraz Mieczysław Ślasko szef Sekretariatu Przemysłu Lekkiego NSZZ Solidarność. Nie zabrakło też młodzieży z wałbrzyskich szkół. Najważniejsi jednak byli księża, którzy jednak nie najlepiej czuli się w roli głównych bohaterów i bardziej starali się opowiadać o czasach, w jakich przyszło im działać. Ksiądz Marian Kopko stwierdził nawet, że odważni to byli robotnicy, którzy ryzykowali w czasie stanu wojennego utratę wolności i w konsekwencji rozdzielenie z rodzinami. Dlatego jego zdaniem to oni ryzykowali najbardziej. Księża zawsze mogli liczyć na ochronę ze strony kardynała Gulbinowicza. Rolę kardynała podkreślali też pozostali kapłani uczestniczący w spotkaniu promocyjnym książki. Sam były metropolita wrocławski był zaproszony na spotkanie, ale w tym dniu pojechał na pogrzeb arcybiskupa Zygmunta Kamińskiego. Byli za to księża, którzy do samego początku towarzyszyli rodzącej się Solidarności w Wałbrzychu i w Legnicy. Ksiądz Julian Źrałko opowiadał jak zwrócili się do niego górnicy z Kopalni Thorez o odprawienie Mszy Świętej dla strajkujących w sierpniu 1980r. Upominał sie o wolne niedziele dla górników. Scalał obce sobie dotychczas środowiska świata pracy z miejscową inteligencją. Już choćby tylko z tego powodu był niewygodny i niebezpieczny dla ówczesnej władzy. Stąd sbeckie prowokacje jak m.in. kolportowanie w zakładach pracy fałszywych wiadomości o rzekomym drugim życiu kapłana z kobietą. Była to często stosowana prowokacja. Ksiądz Kopko wspominał jak w latach 80. do jego rodzinnej wioski udała się kobieta, która rozpytywała o mężczyznę który według jej opowieści zostawił ją z dzieckiem. Rysopis mężczyzny wszystkim mieszkańcom kojarzył się z księdzem. Nie bez wzruszenia opowiadał o Mszy św. w legnickim PKSie w sierpniu 1980r. ks. Władysław Jóźków. Legnicki kapłan przypomniał też zebranej młodzieży postać ks. Jerzego Popiełuszki, który za swoje przywiązanie do Solidarności zapłacił cenę najwyższą. Książka Kapłani Solidarności to już trzeci tom prezentujący kolejne sylwetki bohaterskich księży. Jak mówił autor, nie sposób przedstawić wszystkich. Mateusz Wyrwich zwrócił się przed laty do regionów o przysyłanie nazwisk księży. Nie było zbyt wiele odpowiedzi. Cenną wskazówką w jego pracy były związkowe media. Sam jako redaktor podziemnego Tygodnika Wojennego dotarł do kapłanów, których poznał w tamtym okresie. Jak podkreśla Wyrwich, jest to próba upamiętnienia ważnego i przez wielu zapomnianego aspektu naszej historii. Kapłani Solidarności, Tom III, Oficyna Wydawnicza Rytm, 2009 Marcin Raczkowski Apel o pomoc Powódź, która dotknęła południe Polski doprowadziła do zniszczeń wielu domów i utraty często dorobku całego życia przez wielu mieszkańców tych terenów. Mogą być wśród nich także nasze koleżanki i koledzy. Kiedy skończy się akcja ratunkowa będzie im potrzeba każda pomoc. Komisja Krajowa uruchomiła specjalne konto, na które członkowie NSZZ Solidarność i struktury mogą przekazywać pieniądze dla poszkodowanych w formie darowizny na cele statutowe. PKO BP SA POWÓDŹ Środki, jako darowizna na cele statutowe zostaną przekazane poszkodowanym, poprzez regionalne struktury NSZZ Solidarność. Domaga się swoich praw Przed lubińskim Sądem Pracy o swoje prawa walczy zwolniona dyscyplinarnie Ewelina Zaremba, była przewodnicząca komisji zakładowej NSZZ Solidarność przy polkowickiej fabryce Sanden. Dz i ś o d b y ł a s i ę pierwsza rozprawa. Pełnomocnik polkowickiej fabryki Sanden Manufacturing Poland, mecenas Paweł Filipiak zaproponował Ewelinie Zarembie ugodę. - Proponujemy wypłatę wynagrodzenia za okres, w którym pani Zaremba nie pracowała i ewentualnie odszkodowanie. Nie zgadzamy się natomiast na przywrócenie jej do pracy - powiedział przed sądem mecenas Filipiak. Po naradzie ze swoim adwokatem, Ewelina Zaremba odrzuciła proponowane przez Sanden warunki ugody podkreślając, że domaga się przywrócenia na stanowisko pracy i wypłaty zaległego wynagrodzenia za okres sześciu miesięcy. Na dzisiejszej rozprawie sędzia Agata Mularska - Karamon przesłuchała sześcioro świadków z komisji zakładowej związku zawodowego NSZZ Solidarność działającym w polkowickiej spółce Sanden. Każdy z nich w swoich zeznaniach przekonywał sąd, że ulotka szkalująca imię jednego z kierowników zmiany, nie była dziełem Eweliny Zaremby. - Tego feralnego dnia Ewelina Zaremba podeszła do kserokopiarki, by skopiować jakieś dokumenty. I wtedy zauważyła leżącą na urządzeniu ulotkę. Przyniosła mi ją i pokazała. Potem zaniosła tę ulotkę kierownikowi zmiany i dyrektorowi personalnemu, panu Michałowi Romanowskiemu - relacjonowała przed sądem Lidia Fecko - Skierka, następczyni Zaremby na stanowisku przewodniczącej Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność (wybory odbyły się w marcu br. po upływie kadencji Eweliny Zaremby. Zwolniona dyscyplinarnie Zaremba nie zdecydowała się kandydować - przyp.red.). Inny świadek podkreślił przed sądem, że kolportowana ulotka obrażająca jednego z kierowników zmiany była dla związkowców zaskoczeniem i oburzeniem. - W tym czasie trwały nasze rozmowy z zarządem firmy w sprawie nowych stawek zaszeregowania płac. I tak naprawdę ta ulotka wymierzona była przeciwko związkom zawodowym a nie kierownictwu - opowiadał kolejny świadek. Wszyscy świadkowie powtarzali, że główną przyczyną dyscyplinarnego zwolnienia Zaremby z pracy było oskarżenie jej o sporządzenie i kolportowanie ulotki. Podkreślali, że wobec Eweliny Zaremby pracodawca nigdy nie miał żadnych zastrzeżeń do jej pracy. Wskazywali na jej sumienność, dyspozycyjność i profesjonalizm. - Zarząd Sandenu nie szukał winnego, tylko od razu wskazano Ewelinę Zarembę jako autorkę tej ulotki. W obronie naszych praw wykazała się charyzmą i walecznością - uzupełniał inny świadek. Na kolejnej rozprawie sąd przesłucha świadków strony pozwanej, m.in. Michała Romanowskiego, dyrektora personalnego spółki Sanden Manufacturing Poland. Ewelina Zaremba dziś nie chce wypowiadać się na temat całej sprawy (przynajmniej do czasu ogłoszenia wyroku). Ewelina Zaremba, przewodnicząca komisji zakładowej NSZZ Solidarność przy firmie Sanden w Polkowicach została zwolniona dyscyplinarnie po tym, gdy po fabryce z rąk do rąk krążyła ulotka szkalująca dobre imię jednego z kierowników zmiany. Zarząd fabryki zlecił specjalistom z zakresu grafologii sprawdzenie, kto jest autorem ulotki. Biegły sądowy stwierdził, że to właśnie Zaremba z dużym prawdopodobieństwem może być autorką. Biegły nie stwierdził tego w stu procentach, a mimo to, zarząd fabryki zwolnił dyscyplinarnie Zarembę z pracy. Za szefową Solidarności murem stanęli działacze Zarządu Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ Solidarność. W listopadzie ubr. legniccy związkowcy wspierani przez kolegów z polkowickiej fabryki zorganizowali manifestację przed siedzibą Sandenu w obronie zwolnionej Zaremby. Zarząd japońskiej firmy Sanden Manufacturing Poland od początku stał na stanowisku, że nie przywróci do pracy Zaremby. Tomasz Jóźwiak 3

5 beatyfikacja Ks. Jerzego Beatyfikacja księdza Jerzego Ks. Jerzy Popiełuszko zostanie beatyfikowany 6 czerwca 2010 roku, jako męczennik za wiarę. To wielki dar Bożej Opatrzności, której będziemy za to dziękować - tym bardziej, że wyniesienie ks. Jerzego na ołtarze odbędzie się w Święto Dziękczynienia. Uroczystość beatyfikacyjna rozpocznie się na Placu Piłsudskiego. Przewodniczyć jej będzie abp. Angelo Amato, sekretarz Kongregacji ds. beatyfikacji i kanonizacji. Po niej Traktem Królewskim ruszy procesja z relikwiami nowego beatyfikowanego do Świątyni Opatrzności Bożej w warszawskim Wilanowie. W procesji wezmą udział parafie i ruchy katolickie. W wigilię beatyfikacji odbędzie się modlitewne czuwanie i koncert dla młodzieży, przy budującym się Centrum Opatrzności Bożej. Znaczenie męczeństwa - Tegoroczne Święto Dziękczynienia 6 czerwca będzie miało w tym roku wyjątkowy charakter. Uroczystość beatyfikacyjna będzie dziękczynieniem Bogu za męczeńską ofiarę, za wolność i za to, że możemy mówić o prawdziwym zwycięstwie, które odniósł ks. Jerzy Popiełuszko - mówi Ks. Abp Kazimierz Nycz. Męczeństwo ks. Jerzego Popiełuszki wskazało, że miłość jest mocniejsza niż nienawiść. Wyznaczyło, jak napisał Jan Paweł II w encyklice Veritatis Splendor (93): granicę między dobrem i złem. Niewątpliwie, też męczeństwo to istotnie przyczyniło się do przełomu, jaki kilka lat później miał miejsce w naszej Ojczyźnie i w naszej części Europy. Prośby o beatyfikację ks. Popiełuszki zaczęły napływać zaraz po jego zamordowaniu, czyli po 19 października 1984 roku. Ludzie pisali w tej sprawie listy z całego świata, dziękowali w nich za doznane cuda i łaski za wstawiennictwem ks. Jerzego. Wzorzec kapłana w Roku Kapłańskim Beatyfikacja Ks. Popiełuszki jest znakiem dla Kościoła w Roku Kapłańskim i jednocześnie wskazuje wszystkim kapłanom, także w różnych częściach świata, na potrzebę dawania świadectwa prawdy, dobra i miłości. Żyć prawdziwą wiarą, a jeśli trzeba umrzeć za wiarę - to ważne słowa. Ks. Jerzy z Łaski Bożej przypieczętował te słowa czynem. - Dzisiejszy świat potrzebuje takich właśnie świadków wiary żywej, odważnej i mocnej. Kapłan musi zwyciężać zło siłą dobra, potrzebuje mocy modlitwy, aby kochać Boga i każdego człowieka - mówi Ks. Abp Kazimierz Nycz. Patron współpracy ze świeckimi Szczególny charyzmat ks. Jerzego objawiał się w jego umiejętności tworzenia dobrych relacji z ludźmi. Swą dobrocią oraz prostą i serdeczną wiarą przyciągał ich do Boga. Dowiódł, że drogą do Boga jest drugi człowiek. Pokazał, jak być człowiekiem dialogu i jak tworzyć dobre relacje duchownych ze świeckimi. Potrafił zrozumieć potrzeby i problemy ludzi z różnych środowisk, m.in. robotników, służby zdrowia, środowisk twórczych czy ludzi nauki. Wymiary świętości Jego świętość na dobre objawiła się w ostatnich czterech latach życia, gdy był rezydentem w parafii św. Stanisława Kostki na Żoliborzu. Gdy w Hucie Warszawa 31 sierpnia 1980 roku robotnicy ogłosili strajk okupacyjny, ks. Popiełuszko został delegowany, by odprawić im niedzielną Mszę świętą. On zaś na tym nie poprzestał, pozostał z nimi i nawiązał głęboką więź. A potem wielu doprowadził do wiary, chrzcił, spowiadał, błogosławił małżeństwa. Na słynnych Mszach za Ojczyznę prosił o zachowanie spokoju, uczył jak być dla drugiego bratem, jak wyzbyć się niechęci do prześladowców i przemienić życie. Ks. Jerzy to patron świętości także na dzisiejsze czasy. Kapłan, który wskazuje drogę miłości do Boga i ludzi. Świadectwo Ks. Jerzego potrzebne dziś Męczeństwo uwieńczyło bezmiar prześladowań, jakie przyszło mu znosić. Był wzywany na przesłuchania przez służbę bezpieczeństwa i do prokuratury, zatrzymywany przez milicję i osadzany na komisariacie oraz w areszcie. Publikowano przeciwko niemu oszczercze artykuły, przeprowadzano rewizje w jego mieszkaniu, próbowano wytoczyć przeciwko niemu sprawę karną, dokonano kilku nieudanych zamachów na jego życie. Tylko wiara i heroiczne męstwo dały mu siłę i spowodowały, że się nie załamał i wypełnił swoją posługę aż do końca, twierdząc, że jest gotowy na wszystko. Tuż przed porwaniem przez funkcjonariuszy MSW, ks. Jerzy wypowiedział słowa: Módlmy się, byśmy byli wolni od lęku, zastraszenia, ale przede wszystkim od żądzy odwetu i przemocy. To bez wątpienia kwintesencja całego jego nauczania. 19 października 1984 roku ksiądz Jerzy został zatrzymany na drodze z Bydgoszczy do Warszawy, poddany torturom i bestialsko zamordowany. Boża Opatrzność, która nawet ze zła potrafi wyprowadzić dobro, dopuściła do męczeńskiej śmierci Ks. Jerzego i w ten sposób ziściły się słowa Jana Pawła II: Aby z tej śmierci wyrosło dobro, tak jak z krzyża zmartwychwstanie. To Opatrzność Boża sprawiła, że mimo śmierci Ks. Jerzy odniósł wielkie zwycięstwo. Rozwój kultu w Polsce i na świecie Kult męczennika trwa. Do grobu ks. Popiełuszki przyjeżdżają pomodlić się tysiące ludzi z różnych krajów świata. - Do tej pory grób ks. Jerzego odwiedziło aż 18 mln pielgrzymów - mówi ks. Zygmunt Malacki, proboszcz parafii św. Stanisława Kostki. Przybyło wiele światowych osobistości, m.in.: Książę Luksemburga Jan Wielki, prezydent Bułgarii Żeliu Żelew, premier Węgier Victor Orban, premier Wielkiej Brytanii, Margaret Thatcher. Wszystkie wizyty polskich i zagranicznych gości są rejestrowane przez Kościelną Służbę Informacyjną przy parafii św. Stanisława Kostki, która od 25 lat gromadzi dokumentację związaną z kultem Sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki. Relikwie w Świątyni Opatrzności Bożej Po beatyfikacji relikwie Ks. Jerzego zostaną przeniesione w uroczystej procesji od Placu Piłsudskiego traktem królewskim do Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie. Tam również zawiśnie jego portret beatyfikacyjny. Archidiecezja Warszawska wraz z zespołem Centrum Opatrzności Bożej już rozpoczęła przygotowania do uroczystości. Ks. Jerzy Popiełuszko na ołtarze Ks. Jerzy Popiełuszko zostanie beatyfikowany 6 czerwca 2010 roku, jako męczennik za wiarę. To wielki dar Bożej Opatrzności, której będziemy za to dziękować - tym bardziej, że wyniesienie ks. Jerzego na ołtarze odbędzie się w Święto Dziękczynienia. Prośby o beatyfikację ks. Popiełuszki zaczęły napływać zaraz po jego zamordowaniu, czyli po 19 października 1984 roku. Ludzie pisali w tej sprawie listy z całego świata, dziękowali w nich za doznane cuda i łaski za wstawiennictwem ks. Jer z e g o. O d m o m e n t u śmierci powszechne było też przekonanie, że jest on mwęczennikiem. Męczennicy, jako świadkowie tego, że miłość jest mocniejsza niż śmierć i nienawiść, są szczególnym darem dla Kościoła i świata. Jak pisał Jan Paweł II w encyklice Veritatis Splendor, są oni stróżami granicy między dobrem i złem (93). Szczególny charyzmat ks. Jerzego objawiał się w jego umiejętności tworzenia szczególnych relacji z ludźmi. Pomagał potrzebującym, szybko się z nimi zaprzyjaźniał, zyskując ich miłość i zaufanie. Swą dobrocią oraz prostą i serdeczną wiarą przyciągał ich do Boga. Potwierdzał codziennym życiem, że drogą do Boga jest drugi człowiek. Jego świętość na dobre objawiła się w ostatnich czterech latach życia, gdy był rezydentem w parafii św. Stanisława Kostki na Żoliborzu ( ). Gdy w Hucie Warszawa 31 sierpnia 1980 roku robotnicy ogłosili strajk okupacyjny, ks. Popiełuszko został delegowany, by odp r a w i ć i m n i e d z i e l n ą Mszę świętą. On zaś na tym nie poprzestał, pozostał z nimi i nawiązał głęboką więź. A potem wielu doprowadził do wiary, chrzcił, spowiadał, błogosławił małżeństwa. Pokazał, jak być człowiekiem dialogu i jak tworzyć dobre relacje duchownych ze świeckimi z różnych środowisk, np. z pracownikami służby zdrowia, twórcami, ludźmi nauki. Gromadził wokół siebie ludzi różnych pokoleń, bliskich Kościołowi i po- 4

6 szukujących. Wspierał ich modlitwą i posługą kapłańską, ale także osobistą odwagą i działaniami charytatywnymi w stanie wojennym. Wyrazem jego odpowiedzialności za drugiego człowieka była obecność na procesach osób represjonowanych. Głosząc kazania, przekazywał uniwersalny program dobra i miłości. Dążył do wyzwolenia ludzi z nienawiści. Potrafił wyjść z opłatkiem i ciepłą kawą do stojących na mrozie funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa, którzy go obserwowali i prześladowali. Walczył ze złem, a nie z czyniącym je człowiekiem. Na Mszach za Ojczyznę prosił o zachowanie spokoju, uczył jak być dla drugiego bratem, jak wyzbyć się niechęci do prześladowców i przemienić życie. Męczeństwo uwieńczyło bezmiar prześladowań, jakie przyszło mu znosić. Był wzywany na przesłuchania przez służbę bezpieczeństwa i do prokuratury, zatrzymywany przez milicję i osadzany na komisariacie oraz w areszcie. Publikowano przeciwko niemu oszczercze artykuły, przeprowadzano rewizje w jego mieszkaniu, próbowano wytoczyć przeciwko niemu sprawę karną, dokonano kilku nieudanych zamacwhów na jego życie. Tylko wiara i heroiczne męstwo dały mu siłę i spowodowały, że się nie załamał i wypełnił swoją posługę aż do końca, twierdząc, że jest gotowy na wszystko. Tuż przed porwaniem przez funkcjonariuszy MSW, ks. Jerzy przystąpił do spowiedzi, odprawił Mszę Świętą w parafii Św. Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy i poprowadził tam rozważania różańcowe części bolesnej. Były one bez wątpienia kwintensencją całego jego nauczania. Jego ostatnie publiczne słowa brzmiały: Módlmy się, abyśmy byli wolni od lęku, zastraszenia, ale przede wszystkim od żądzy odwetu i przemocy. To bez wątpienia kwintesencja całego jego nauczania. 19 października 1984 roku ksiądz Jerzy został zatrzymany na drodze z Bydgoszczy do Warszawy, poddany torturom i bestialsko zamordowany. Boża Opatrzność, która nawet ze zła potrafi wyprowadzić dobro, dopuściła do męczeńskiej śmierci Ks. Jerzego i w ten sposób ziściły się słowa Jana Pawła II: Aby z tej śmierci wyrosło dobro, tak jak z krzyża zmartwychwstanie. To Opatrzność Boża także sprawiła,że mimo śmierci Ks. Jerzy odniósł wielkie zwycięstwo. Śmierć Ks. Jerzego Popiełuszki odbiła się echem w świecie, przyczyniając się do przemian społeczno-politycznych, moralnych i wydarzeń roku Ks. Jerzy to patron świętości także na dzisiejsze czasy. Kapłan, który wskazuje drogę miłości do Boga i ludzi oraz pokazuje, jakie powinny być relacje duchownych i świeckich. Po beatyfikacji relikwie Bł. Ks. Jerzego zostaną przeniesione w uroczystej procesji od Placu Piłsudskiego Traktem Królewskim do Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie. Tam również zawiśnie jego portret beatyfikacyjny. Główne wymiary świętości ks. Jerzego Popiełuszki: 1. miłość do Boga i ludzi 2. odwaga i obrona praw i godności człowieka 3. człowiek dialogu i pojednania 4. człowiek głębokiej modlitwy i zawierzenia Bogu 5. wzór otwartości i pokory wobec drugiego człowieka W DNIACH 5 i 6 CZERWCA 2010 ROKU I. Wigilijne czuwanie młodzieży przy Świątyni Opatrzności Bożej m Spotkanie młodzieży oraz ruchów i wspólnot kościelnych na Polach Wilanowskich. (w programie min. tańce uwielbienia, miasteczko telewizyjne) m Widowisko muzyczne z rekonstrukcją wydarzeń historycznych, poświęcone ks. Jerzemu Popiełuszce, transmitowane przez Telewizję Polską S.A. m Godzina dziękczynienia i uwielbienia, koncert dla młodzieży (Deus Meus) II. Uroczystość Beatyfikacyjna ks. Jerzego Popiełuszki m Uroczystości przewodniczy delegat Ojca św. Benedykta XVI Abp Angelo Amato. Zaproszone są najwyższe władze państwowe, przedstawiciele parlamentu, samorządu, władze miasta oraz liczni goście z kraju i z zagranicy. m Otwarcie sektorów dla wiernych m Program religijno - artystyczny. m Wejście Kompanii reprezentacyjnej Wojska Polskiego, wciągnięcie na maszt flagi Rzeczypospolitej Polskiej i flagi Watykanu, hymny państwowe. m Msza święta beatyfikacyjna. m Koncelebrować ją będzie około 120 biskupów i około 400 kapłanów. Msza św. rozpocznie się odczytaniem dokumentu Stolicy Apostolskiej o wyniesieniu na ołtarze Sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki i wniesieniem relikwii nowego błogosławionego. (Księża chcący włączyć się do koncelebry proszeni są o zabranie alby i stuły w kolorze złotym lub białym. Ponadto prosimy, by księża proboszczowie archidiecezji warszawskiej wydelegowali szafarzy nadzwyczajnych Komunii świętej z naczyniami z komunikantami przygotowanymi do konsekracji. Wejście do sektorów za okazaniem karty wstępu. Karty wstępu będą rozprowadzane przez Kurię Metropolitalną Warszawską oraz kurie innych diecezji). III. Procesyjne przeniesienie relikwii Błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki z pl. Piłsudskiego do Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie Po zakończeniu uroczystości na Placu Piłsudskiego uformuje się szyk procesji i nastąpi uroczyste przeniesienie relikwii nowego błogosławionego do Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie. Na poszczególn ych odcinkach trasy kolumnie pielgrzymkowej towarzyszyć będą orkiestry. Relikwie będą witane na granicach parafii leżących na trasie przejścia pielgrzymki. Relikwie poniosą wydelegowani przedstawiciele tych parafii i środowisk. Do udziału w procesji zaproszeni są wszyscy uczestnicy uroczystości beatyfikacyjnych. m Wyjście procesji z Placu Piłsudskiego. m Zakończenie procesji nabożeństwem przed świątynią na Polach Wilanowskich i wprowadzenie relikwii do Świątyni Opatrzności. m Zakończenie obchodów beatyfikacyjnych i Święta Dziękczynienia na Polach Wilanowskich. 5

7 beatyfikacja Ks. Jerzego 18 milionów pielgrzymów fenomen kultu ks. Jerzego Popiełuszki Kult ks. Popiełuszki rozpoczął się niemal od chwili, gdy dotarła wiadomość o jego uprowadzeniu. Ludzie przybywali tłumnie do kościoła św. Stanisława i czuwali tam - dzień i noc. Cały czas trwały spowiedzi, księża byli świadkami nawróceń i powrotów do Kościoła - nieraz po wielu latach. Pogrzeb zamordowanego kapłana zgromadził 3 listopada 1984 r. od 600 do 800 tys. wiernych. Stał się wielką publiczną manifestacją, choć nie polityczną. Przez kilkanaście miesięcy po pogrzebie pielgrzymi przybywali tak tłumnie, że w kolejce do grobu stać trzeba było nawet kilka godzin. I ludzie stali - bez względu na pogodę. Tak rodziło się nowe sanktuarium i kult, który wciąż trwa. Każdego dnia do grobu ks. Popiełuszki przybywają grupy pątników. Jak dotąd przybyło ich 18 milionów (w samych tylko zorganizowanych grupach, nie licząc pielgrzymów indywidualnych). pątnicy w liczbach: m 18 milionów pielgrzymów w zorganizowanych grupach m Polacy z 7512 miast m 310 tys. cudzoziemców ze 134 krajów przy grobie modlili się m.in: m papieże Jan Paweł II i Benedykt XVI m kardynałowie i biskupi z całego świata, m.in. m kard. Karl Lehmann, przewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec, m kard. Jean - Marie Lustiger, arcybiskup Paryża m kard. Christoph Schonborn, arcybiskup Wiednia, przewodniczący Episkopatu Austrii m kard. William Joseph Levada, prefekt Kongregacji Nauki Wiary przywódcy polityczni, m.in m prezydent USA George Bush, m była premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher, m prezydent Republiki Czeskiej Vaclav Havel, m były premier Włoch Giulio Andreotti, m premier Węgier Victor Orban m prezydent Gruzji Michał Saakaszwili m przewodniczący Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Poettering Prośby o beatyfikację Już 5 listopada, 2 dni po pogrzebie, do Księdza Prymasa Józefa Glempa wpłynęła pierwsza pisemna prośba o wszczęcie procesu beatyfikacyjnego. 178 podpisów złożyła grupa pracowników Szpitala Ginekologicznego w Warszawie, gdzie ks. Popiełuszko był kapelanem. 28 listopada kolejną taką prośbę - z 456 podpisami - złożyli studenci KUL. Pisali ludzie z całego świata. Już w 1985 r., a więc w rok po śmierci kapłana do Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej napłynęło dokładnie Tekst pieśni beatyfikacyjnej Ref. Nie daj się zwyciężyć złu, zło dobrem zwyciężaj. Nie daj się zwyciężyć złu, zło dobrem zwyciężaj. 1. Kto wierzy żyje na wieki choćby życie stracił Błogosławiony Jerzy poświęcił życie dla braci. Kapłan męczennik prawdy, nadzieją żył Ewangelii wierny dane mu słowu Boga ludzi prowadził. 2. Przy Chrystusowym ołtarzu, dałeś ludziom nadzieję, Wzywałeś do jedności, by w sercu pokój zachować. Widząc ludzkie cierpienia, odwieczne prawa głosiłeś. Życie jest darem Bożym, prawdziwa wolność jest w Bogu 3. Orędowniku jedności, podnieś kapłańskie dłonie, Niech między ludźmi będzie, współpraca i pojednanie. Miłość wszystko zwycięża, bo w krzyżu jest nasza siła, męczenniku Kościoła, wskazałeś drogę zbawienia. 4. Niech dziękczynienie popłynie, do Bożej Opatrzności. Naród z nadzieją w sercu, z niewoli szedł do wolności. Bogu niech będą dzięki, że nawet w chwili zwątpienia, wiara, miłość, nadzieja, prowadzi nas do zbawienia imiennych próśb z 17 krajów o beatyfikację ks. Popiełuszki. Łaski Wielu ludzi modli się za wstawiennictwem ks. Jerzego i wielu otrzymuje specjalne łaski. Urząd Postulacji ds. Beatyfikacji zarejestrował wiele łask, w tym kilkanaście udokumentowanych uzdrowień poświadczonych opinią lekarzy. Są też świadectwa pomocy w znalezieniu pracy, czy w trudnych sytuacjach rodzinnych. Przy grobie ks. Jerzego ludzie odkrywają na nowo wiarę, powracają do Kościoła, przystępują po latach do spowiedzi. Jak podkreśla postulator procesu beatyfikacyjnego ks. dr Tomasz Kaczmarek, ilość tych łask stawia tego zewnętrznie niepozornego kapłana w szeregu wielkich orędowników u Boga, takich jak Jan Paweł II, o. Pio czy Matka Teresa z Kalkuty. Pamięć o ks. Jerzym W 73 polskich miastach są ulice jego imienia, w 4 - place, w 3 - ronda. Imię ks. Popiełuszki noszą ulice także we Francji i w Niemczech, w Nowym Jorku jest plac jego imienia. Jest też ks. Jerzy patronem 23 szkół w Polsce, jednej w USA i w Sydney w Australii, patronem licznych stowarzyszeń, wspólnot i instytucji we Włoszech, Francji i Kolumbii. W Warszawie patronuje szpitalowi na Bielanach. m 70 pomników w Polsce m 8 pomników zagranicą - w USA, Anglii, Norwegii, Francji m 140 tablice pamiątkowe m 18 krzyży ku jego czci m izby pamięci m symboliczne groby w 23 polskich miastach poświęcono mu: m 150 publikacji po polsku, m 50 w innych językach m 50 prac magisterskich m 2 doktoraty m 2,6 mln stron internetowych Fenomen służb przykościelnych Od dnia pogrzebu aż do dziś przy grobie duszpasterza Solidarności czuwają dzień i noc służby porządkowe. Kilka tysięcy ludzi zorganizowało się spontanicznie, gdy rozeszły się pogłoski, że SB chce wykraść ciało męczennika. W miarę upływu lat ukształtowało się z nich pięć grup: Totus Tuus - służba ściśle porządkowa, czuwająca przy grobie i w czasie wielkich uroczystości, a także służba liturgiczna, medyczna, informacyjna (jej członkowie pełnią także rolę przewodników) oraz grupa, zbierająca obszerną dokumentację poświęconą ks. Jerzemu. Obecnie jest to ok. 700 osób. Nieraz przyjeżdżają z różnych miast Polski - z Poznania, Radomia czy Siedlec - żeby odbyć swój dyżur. aw, maj SCHEMAT ROZMIESZCZENIA SEKTORÓW I WYGRODZEŃ PODCZAS UROCZYSTOŚCI NA PLACU MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W DNIU 6 CZERWCA 2010 R. Sektor 3 Sektor 1 4 Sektor 5 ogólnodostępny Ogród Saski D D Sektor 2 D OŁTARZ SEKTORY VIP - 1; 2; 3; 4 P0CZTY SZTANDAROWE SEKTOR BRACTWA WYGRODZENIE: PŁOTKI MIEJSKIE PŁOTY POLICYJNE LEKKIE WYGRODZENIE Z LI N WEJŚCIA DO SEKTORÓW Sektor 4 SEKTOR DLA WEJŚCIA DO VIP NIEPEŁNOSPRAWNYCH NAMIOT EUCHARYSTYCZNY DROGI EWAKUACJI TELEBIM SZPITAL POLOWY SEKTOR DLA KSIĘśY TOALETY D DZIENNIKARZE Opracowano w Biurze Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego TELEWIZJA 6

8 Naród, patriotyzm i państwo NARÓD Roman Dmowski założyciel Narodowej Demokracji, publicysta, polityk, twórca idei. Po II wojnie światowej, podobnie jak wielu innych wybitnych Polaków przemilczany. Po transformacji ustrojowej - o, dziwo - jego myśl polityczna przebija się bardzo trudno. O ile marszałkowi J. Piłsudskiemu przywrócono należną pamięć, o tyle R. Dmowski ciągle jest lekceważony i brany w nawias. Naturalnie nie do wszystkich idei Dmowskiego należy się odwoływać. Wynika to po prostu z faktu, że swą działalność prowadził w innej Polsce, która miała problemy dziś już nie istniejące. Jednakże to R. Dmowskiemu zawdzięczamy nowoczesną wizję narodu. Nie jest to więc tylko jedna grupa społeczna, jak to rozumiano w I RP, określając szlachtę narodem politycznym. R. Dmowski zauważa inne warstwy, uważa, że należy zabiegać o uobywatelnienie chłopów, przypomnieć robotnikom, że nie tylko świadomość klasowa powinna ich konstytuować i scalać, ale przede wszystkim świadomość wspólnego pochodzenia. Według R. Dmowskiego naród to nie jedna, ale wszystkie grupy społeczne, to nie tylko teraźniejszość, ale i przeszłość i przyszłość. Jestem Polakiem - to znaczy, że należę do narodu polskiego na całym jego obszarze i przez cały czas jego istnienia zarówno dziś, jak w wiekach ubiegłych i w przyszłości; to znaczy, że czuję swą ścisłą łączność z całą Polską: z dzisiejszą, która bądź cierpi prześladowanie, bądź cieszy się strzępami swobód narodowych, bądź pracuje i walczy, bądź gnuśnieje w bezczynności z przeszłą - z tą, która przed tysiącleciem dźwigała się dopiero, skupiając koło siebie pierwotne pozbawione indywidualności politycznej szczepy, i z tą, która w połowie przebytej drogi dziejowej rozpościerała się szeroko, groziła sąsiadom swą potęgą i kroczyła szybko po drodze cywilizacyjnego postępu z przyszłą wreszcie, bez względu na to, czy zmarnuje ona pracę poprzednich pokoleń, czy wywalczy sobie własne państwo, czy zdobędzie stanowisko w pierwszym szeregu narodów. PATRIOTYZM R. Dmowski postrzega patriotyzm jako obowiązek wobec narodu. Zdecydowanie należy wziąć na siebie obowiązki wynikające z przynależności narodowej, nie wolno sięgać po to co wypracowały poprzednie pokolenia, inni członkowie narodu a samemu nic z siebie nie dawać. To najzwyczajniej wstyd. Poczucie swej godności, które zabrania człowiekowi kraść lub żebrać, nie pozwala mu również korzystać z dóbr narodowych, nie dokładając nic do nich od siebie, nie pracując nad ich pomnożeniem i nie biorąc udziału w ich obronie. Pewien stopień inteligencji pozwala człowiekowi zrozumieć, w jakiej mierze duchowe bogactwo narodu jest podstawą rozwoju jednostki, jak wiele zatem każdy korzysta z narodowego dobra, odpowiednia zaś dojrzałość moralna zmusza go do uznania faktu, że korzystając z tych dóbr, a nie dając nic w zamian lub dając za mało, jest na łasce swego społeczeństwa, jak żebrak w dobroczynnym przytułku. Jestem Polakiem - więc mam obowiązki polskie: są one tym większe i tym silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka. Naród nasz pod względem siły materialnej, pod względem liczebności i bogactwa, daleko pozostał poza tymi ludami, które postanawiają dziś głównie o losach świata, i podniesienie materialnych zasobów jest jednym z pilniejszych i donioślejszych zadań naszego bytu. Dzieje ludzkości wszakże nieraz przynosiły dowody, że nie mniejszy a częstokroć większy bez porównania wpływ na losy narodu miała jego siła moralna. Tylko trzeba pamiętać, że siłą moralną narodu nie jest jego bezbronność, jego niewinność, jak to często dziś u nas słyszymy, ale żądza szerokiego życia, chęć pomnożenia narodowego dorobku i wpływu oraz gotowość do poświęceń dla urzeczywistnienia narodowych celów. Ubogie i nieliczne narody tą siłą zdobywały nieraz przewagę i wpływały potężnie na bieg dziejów świata. Oczywiście we współczesnym świecie deprecjonuje się poświecenie dla narodu jako szkodliwe mrzonki, a jakiekolwiek próby obudzenia dumy narodowej owocują oskarżeniami o faszyzm, szowinizm. Jednak, czy nie ma racji B. Fedyszak- Radziejowska wyrażając obawy, że tak naprawdę chce się uniemożliwić Polakom upodmiotowienie, bo motłochem z kompleksami lub przypadkową masą łatwiej jest rządzić i manipulować? PAŃSTWO Marszałek Józef Piłsudski pochodził z Wileńszczyzny i należał do Polskiej Partii Socjalistycznej. Twórca organizacji Bojowej PPS wsławił się licznymi zamachami na urzędników carskich. Był człowiekiem czynu, wielkim admiratorem Powstania Styczniowego. Całe swoje życie walczył o Polskę. Jego patriotyzm łączył się z państwem. J. Piłsudskiego wiąże się z tak zwaną koncepcją jagiellońską, według której Rzeczpospolita jest krajem wielu narodowości, a spaja je lojalność wobec własnego państwa różnorodnego kulturowo, religijnie i językowo. Dlatego też państwo to musi być sprawne, silne i dobrze zarządzane, jest bowiem głównym czynnikiem zespalającym. Dlatego też dla J. Piłsudskiego tak istotne było, by władza wykonawcza w II RP uosabiana przez prezydenta miała realne kompetencje i nie była zależna od doraźnych koalicji parlamentarnych. Koncepcja jagiellońska była tym bardziej atrakcyjna, że doprowadziła w swym punkcie szczytowym do połączenia czterech państw (Królestwa Polski, Węgier, Czech oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego) pod rządami jednej dynastii. Po upadku Rzeczypospolitej programy jej odbudowy na ogół ograniczały się do projektów ponownej integracji Polski, Litwy i Rusi (najsilniej w 1863 r.). Stąd też, po I wojnie w głównej orbicie zainteresowań Marszałka znalazła się sytuacja międzynarodowa Polski, tym bardziej, że geopolityka była nieubłagana: Polska leży między Niemcami i Państwem Rosyjskim. Państwa te mają stałe tendencje do podejmowania współpracy kosztem Polski (czas rozbiorów, powstania narodowe, traktaty po I wojnie światowej). Stąd dwa pomysły, w gruncie rzeczy, modyfikacji koncepcji jagiellońskiej i dostosowania jej do potrzeb chwili: pomysł realizacji idei Międzymorza oraz zasady równowagi miedzy Niemcami i Rosją/ZSRR. Chodziło o to, by stworzyć blok krajów między Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym. Faktem jest, że kraje skandynawskie strzegły swej neutralności i nie chciały mieszać się w sprawy Europy środkowo-wschodniej. Trudne relacje z Litwą (Wilno zostało włączone do II RP, z czym Litwa nie mogła się pogodzić) także nie ułatwiały realizacji programu Międzymorza. Chociaż w 1927 roku J. Piłsudski osobiście w rozmowie z premierem Litwy doprowadził do zniesienia stanu wojny ze strony Litwy, to dopiero koniec lat 30-tych - gdy rząd w Kownie zgodził się na nawiązanie stosunków dyplomatycznych - mógł w przyszłości przynieść jakąś poprawę wzajemnych relacji. Na południu Polska mogła liczyć na Węgry. Jednak brak wspólnej granicy nieco osłabiał wartość dobrych stosunków. Czechosłowacja wolała w swej polityce stawiać na sojusz z ZSRR, stając się dla tego ostatniego wygodną bazą dla ekspansji radzieckiego wywiadu na ziemie polskie, brak zaufania między Polską a Czechosłowacją także uniemożliwił zrealizowanie koncepcji Międzymorza. A przecież współpraca między krajami Europy środkowowschodniej dawała Polsce rolę lidera i co ważniejsze, mogłaby doprowadzić do tego, by region zaczął się liczyć na arenie działań wielkich mocarstw. Trudno się dziwić, że zmarły tragicznie prezydent L. Kaczyński dostosowując dawne wizje do czasów obecnych liczył na współpracę Polski, Litwy, Czech, Słowacji, krajów nadbałtyckich, tak by rzeczywiście region liczył się we wspólnej polityce europejskiej, oraz by nie dopuścić do ponownego rozwoju imperium rosyjskiego. Nie ma to bynajmniej nic wspólnego z rusofobią lub megalomanią, chodzi po prostu o bezpieczeństwo własnego kraju i jego obywateli. Odwołajmy się jeszcze raz do słów Marszałka: my Wam wywalczyliśmy niepodległość Ojczyzny, a wy będziecie w niej żyć, pracować i rządzić. Zapamiętajcie: jeżeli zwrócicie się na Wschód, to minimum o jeden wiek cofniecie się kulturą, ekonomią itp. Jeżeli zwrócicie się na Zachód, minimum o jeden wiek szybciej Polska będzie się rozwijać. Tylko ktoś o złej woli nie przyzna słuszności tym słowom, szczególnie po latach trwania PRL i nasiąkania wzorcami radzieckimi. O zapóźnieniach naszej gospodarki słyszymy przecież ze wszystkich stron. Wielkość Piłsudskiego polegała na tym, że nie miał on złudzeń co do krajów zachodniej Europy, oceniał je trzeźwo i dlatego z ideą Międzymorza wiązał zasadę równowagi. Gdy na początku 1935 r. Goering przebywał na spotkaniu z Piłsudskim i zaczął mówić o agresji na ZSSR, ten przerwał mu kategorycznie i oświadczył, że Polska jako sąsiad ZSSR musi prowadzić spokojną i powściągliwą politykę i nie chce wplątać się w żadne antyradzieckie kombinacje Nie możemy dopuścić, abyśmy się znaleźli w sytuacji, w której trzeba było by spać z karabinem pod poduszką. Karabiny powinny pozostawać w arsenałach konkludował. Minister spraw zagranicznych J. Beck za swoim mentorem mawiał: Ani o jeden krok nie bliżej Berlina niż Moskwy. Jednak, by prowadzić owocną politykę trzeba mieć sąsiadów gotowych dotrzymywać porozumień i lojalnych sojuszników. Polska nie miała ani jednych, ani drugich pozostał jej więc jedynie polityczny testament J. Piłsudskiego: Balansujcie, dopóki się da, a gdy się już nie da, podpalcie świat. NA KONIEC Zadziwiająco aktualnie brzmią słowa napisane przecież ponad wiek temu: Nasza moralność narodowa, przy pewnym jałowym sentymentalizmie, dziś polega przeważnie na braku zupełnym czynnej miłości ojczyzny, a poglądy polityczne naszego oświeconego ogółu tym są niezwykłe, tym się różnią od polityki innych narodów, że brak im podstawy wszelkiej zdrowej polityki, mianowicie - narodowego instynktu samozachowawczego. Jesteśmy narodem z wypaczonym sposobem politycznego myślenia. Analiza przyczyn takiego stanu rzeczy również nie straciła na aktualności. Oto z własnej winy, z winy czynników zewnętrznych naród nasz został oddany pod upokarzające rządy obcych, jak niepoczytalny marnotrawca, któremu odmawiają praw dojrzałego człowieka po długim z nich korzystaniu.( ) szarpał od czasu do czasu rozpaczliwie swe pęta, w długich przerwach miedzy tymi wysiłkami biernie znosząc niewole. W swym wzrastającym coraz bardziej usiłowaniu pogodzenia się z tym nędznym losem stworzył on sobie powoli sposób myślenia, ułatwiający ostateczną abdykację z dziejowej roli. Niedołęstwo nazwał szlachetnością, tchórzliwość - rozwagą, służbę u wrogów - działalnością obywatelską, zaprzaństwo - prawdziwym patriotyzmem. Wszelkie niemal pojęcia polityczne wywrócił, zaczął żyć w świecie moralnych urojeń, a przystosowując się do tego bytu, zaczął nawet tępić w sobie wszelkie zdrowe skłonności, wszelkie przejawy instynktu samozachowawczego. Do słów Romana Dmowskiego dodajmy ostrzeżenie J. Piłsudskiego - Mamy Orła Białego, szumiącego nad głowami, mamy tysiące powodów, którymi serca nasze cieszyć możemy. Lecz uderzmy się w piersi. Czy mamy dość tej potęgi duszy? Czy mamy dość tej potęgi materialnej, aby wytrzymać jeszcze próby, które nas czekają? Przed Polską leży i stoi wielkie pytanie: czy ma być państwem równorzędnym z wielkimi potęgami świata, czy ma być państwem małym, potrzebującym opieki możnych? Podczas kryzysów strzeżcie się agentur, zwycięstwa nad agenturami nie odnieśliśmy wcale. Agentury, jak jakieś przekleństwo idą bok w bok i krok w krok Naród polski jest obecnie w tej komfortowej sytuacji, że funkcjonuje na własnym terytorium i pod własnymi rządami. Czas skorzystać z refleksji podjętych wprawdzie dawno temu, ale trafnych i cennych. Polecam serdecznie ostatni wywiad prezydenta L. Kaczyńskiego zamieszczony w: Arkana, nr 92-93(2-3/2010), Kraków 2010 r., co więcej zachęcam do jego propagowania ponieważ zadaje on kłam wszystkim opiniom, że był to polityk nieobliczalny, z nożem w zębach. Agnieszka Rurak-Żeleźny P.S. No i musiało do tego dojść, Pomnik Wdzięczności może stać się słupem ogłoszeniowym. Ostatnio miałam okazję obejrzeć sobie plakacik nalepiony na cokole zapraszający na jakiś koncert młodzieżowy. Czyżby to był jakiś pomysł? A. R-Ż Wydaje: Zarz¹d Regionu Zag³êbie Miedziowe NSZZ Solidarnoœæ, Legnica, ul. Fryderyka Skarbka 9, tel. (076) , , , legnica@solidarnosc.org.pl, Redaguje zespó³. Zdjêcia: Wojciech Obremski, 7