Ciechocinek r. dotyczy: TD-6p /11

Transkrypt

1 Ciechocinek r Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej ul. Chałubińskiego 4/6, Warszawa Departament Transportu Drogowego p. Tomasz Piętka dotyczy: TD-6p /11 PROPOZYCJE ZMIAN W PROJEKCIE ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE W SPRAWIE SZKOLENIA OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ O UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI, INSTRUKTORÓW I WYKŁADOWCÓW. I. Zaproponowane w projekcie rozporządzenia szczegółowe programy szkolenia do radykalnej zmiany. Propozycje nowych programów szkolenia stanowią załącznik do niniejszego pisma. załączone projekty programów szkolenia posiadają wady i błędy, prawne, merytoryczne oraz dydaktyczne, które je dyskwalifikują! Uzasadnienie : 1. Uwagi prawne: Treści i tematy zawarte w programach pozostają w istotnej rozbieżności z określonymi w 9 projektu rozporządzenia cechami absolwenta kursu. Występuje ewidentna niezgodność pomiędzy zapisami dotyczącymi wymiaru godzin szkoleniowych ( patrz.10 projektu rozporządzenia), a tabelami zamieszczonymi w projektach programów szkolenia zwanymi Plan nauczania i konsekwentnie w poszczególnych wymiarach czasowych poszczególnych tematów. W treści nauczania użyto wyrażeń np. lewarek, autodrom, mijanie, skręcanie czy też udzielanie pierwszeństwa przejazdu autobusom włączającym się do ruchu i inne podobnie niefortunne. Zastosowana nomenklatura jest sprzeczna z aktualnie obowiązującymi pojęciami zdefiniowanymi w ustawie z dnia r prawo o ruchu drogowym (patrz art. 2 pkt. 26, art.22 art.18). Powyższe uwagi dyskredytują w prezentowanej formie państwowy akt prawny jako niezgodny z obowiązującym prawem. 2. Uwagi merytoryczne: Kuriozalnie przesadnie rozbudowano problematykę budowy pojazdów o wiedzę w większości nieprzydatną w praktycznym zastosowaniu i żenująco archaiczną w treści merytorycznej. Pojazdy samochodowe już od wielu lat wymagają posiadania wysoko zaawansowanego sprzętu diagnostyczno naprawczego dla dokonania w nich nawet najprostszych czynności regulacyjnych (nie wspominając o naprawczych). W takich okolicznościach, posiadanie wiedzy z zakresu np. rodzaje silników i ich rozmieszczenie, układ korbowo-tłokowy, układ napędowy,., wał korbowy itp. układ smarowania i układ chłodzenia, charakterystyka mocy i momentu obrotowego - jest zbędne w tak dużym wymiarze ( 2 godziny teorii + 1 godzina ćwiczeń ). Autor(rzy) tych projektów programów mają przebrzmiałą już wiedzę, a więc oderwaną od realiów współczesnego poziomu techniki samochodowej i rozwiązań technicznych.

2 Oderwany od faktycznych wymogów wymiar czasowy proponowanych programów czego ewidentnym przykładem jest np. kat. A1, A2, A - temat Znaki i sygnały drogowe w wymiarze 1 godziny teorii i 1 godziny ćwiczeń, w okolicznościach konieczności omówienia nazw i znaczeń ok. 265 znaków pionowych ( włącznie z tabliczkami uzupełniającymi) + 28 wzorów znaków poziomych + 7 wzorów sygnalizatorów świetlnych + sygnały dawane przez osoby uprawnione. Przy czym trzeba pamiętać, ze jest to często pierwszy kontakt kursanta z problematyką ruchu drogowego, to jest to wymiar za krótki na rzetelne zrealizowanie tematu. Tak szczegółowe określenie wymiaru szkolenia uniemożliwia indywidualizację procesu szkolenia co jest podstawą nauki jazdy. Tym bardziej, ze występują duże dysproporcje pomiędzy zakresem treści szkolenia, a czasowym wymiarem szkolenia. W treściach szkolenia pominięto szereg ważnych elementów lub nie nadano im odpowiedniej rangi np.: zmiana kierunku jazdy w lewo na skrzyżowaniu o łamanym pierwszeństwie przejazdu, pierwszeństwo przejazdu w zróżnicowanych warunkach drogowych, hierarchia sygnałów znaków drogowych - zasad i przepisów itp. Treść do nauczania jest zapisana chaotycznie i uniemożliwia stosowanie pożądanego toku nauczania. Zasadnicze i krytyczne uwagi dotyczą poziomu wiedzy i jej aktualności z zakresu budowy, eksploatacji i obsługi pojazdów używanych w szkoleniu, ewaluacji treści związanych z przepisami ruchu drogowego, postępu w zakresie taktyki i techniki kierowania pojazdem itp. Prezentowane w programach treści pochodzą z podręczników przełomu lat 1980/1990. Postęp techniczny, technologiczny i cywilizacyjny - radykalnie zmieniły wymogi szkoleniowe jak i treści nauczania. Pod względem merytorycznym przedstawiony projekt szczegółowych programów szkolenia jest nie do przyjęcia jako nie przystający do aktualnego stanu wiedzy technicznej i obowiązujących uregulowań prawnych. 3. Uwagi dydaktyczne: Klasyczna Pedagogika wskazuje 3 płaszczyzny jakie realizuje się dzięki programowi : strategiczną ogólną i szczegółową. Przypisując każdej z nich odpowiedni poziom działania. Poziom działania Państwa to planowanie i programowanie strategiczne, a w wyjątkowych sytuacjach ogólne. Wynika to z zadań jakie Państwo ma do realizacji. Programowanie szczegółowe odbywa się na poziomie wykonawczym. Tak głęboka ingerencja ministerstwa posunięta w istocie w planowanie dosłownie jednostek dydaktycznych dla instruktora, narusza zasadę indywidualizacji procesu szkolenia ( 10 ust. 3 w nawiązaniu do.10. ust. 1). Każdy dobry plan oraz program powinien uwzględnić indywidualność każdego z kursantów, jego cechy wrodzone, a nawet dysfunkcje ( szkolenie osób niepełnosprawnych) i dla tego nie jest możliwym stworzenie precyzyjnego programu szkolenia na poziomie ogólnym. Przedstawiony projekt programu szkolenia poza błędami merytorycznymi zakłóca przyjętą formę toku nauczania jaka ma zastosowanie w szkoleniu kursowym. Projekt programu w niektórych fragmentach przypomina poradnik. Uwagi metodyczne nie znajdują miejsca w treściach nauczania, abstrahując od poziomu tych uwag. Archaiczność treści uwag umieszczonych w projekcie programów jest porażająca. Brak w programach kompatybilnego z określonymi w projekcie rozporządzenia formami zajęć : rozporządzenie przewiduje szkolenie teoretyczne i praktyczne natomiast program dzieli je na - teorię ćwiczenia zajęcia praktyczne. Konieczne byłoby ujednolicenie regulacji w projekcie rozporządzenia, poprzez podział zajęć teoretycznych na wykłady i ćwiczenia oraz zajęcia praktyczne. Bardzo ubogi warsztat pomocy i środków dydaktycznych proponowanych w szkoleniu. W dobie komputerów, animacji, trenażerów i symulatorów ćwiczenia teoretyczne z zakresu kręcenie kierownicą skręty manewrowe, gdzie jako metodę proponuje się opowiadanie z użyciem kierownicy jako elementu do zademonstrowania sposobu posługiwania się kierownicą należy przyjąć jako ośmieszający wykładowcę i na pewno nie do zaakceptowania przez kursantów.

3 Bardzo ubogie spektrum metod dydaktycznych proponowanych w programie ogranicza aktywność uczestników szkolenia do angażowania się w zdobywanie wiedzy. Proponowane metody wykład i opowiadanie ( 80 % zajęć teoretycznych) są nieadekwatne do współczesnych trendów szkoleniowych, gdzie od słuchaczy wymaga się aktywności i zaangażowania w proces kształcenia. Brak jest metod aktywizujących jak : pogadanka, dyskusja itp. Pod względem metodyki nauczania program jest nieakceptowalny, albowiem nie jest zgodny z żadnymi obowiązującymi standardami w szkoleniu kursowym. Wymaga znaczącego przekształcenia i wyeliminowania precyzyjnego i jednoznacznego charakteru właściwych dla instrukcji obsługi. Instruktor powinien otrzymać program ramowy, a program szczegółowy jako konspekt poszczególnych jednostek szkoleniowych powinien opracowywać we własnym zakresie uwzględniając indywidualny tryb szkolenia każdego kursanta. II. III. Uważamy, że karta przeprowadzonych zajęć powinna być zdecydowanie poprawiona (uproszczona). Zmiana powinna polegać co najmniej na usunięciu tematów przeprowadzanych zajęć. Uregulowanie kwestii związanych z prowadzeniem dokumentacji osk w formie elektronicznej W 6 ust. 4 pkt 5 wstęp do wyliczenia otrzymuje następujące brzmienie: 5) wydaje jej kartę przeprowadzonych zajęć przed rozpoczęciem zajęć lub tworzy dla niej kartę w systemie informatycznym ośrodka szkolenia kierowców: W 6 po ust. 8 dodaje się ust. 9 i 10 o następującym brzmieniu: 9. Dokumenty, o których mowa w ust. 7 i 8 mogą być prowadzone w odpowiadającej im formie elektronicznej, przy czym kierownik ośrodka szkolenia swoje wpisy potwierdza bezpiecznym podpisem elektronicznym a instruktor, wykładowca lub osoba szkolona opatrują odpowiednie dane podpisem elektronicznym. 10. Dokumentacja w formie elektronicznej powinna być prowadzona w systemie informatycznym, umożliwiającym niezwłoczny odczyt lub wydruk całości lub części zapisanych danych.. W 17 ust. 1 po zdaniu pierwszym dodaje się zdanie drugie o następującym brzmieniu: W przypadku prowadzenia dokumentacji w formie elektronicznej kierownik ośrodka szkolenia przekazuje osobie szkolonej plik karty przeprowadzonych zajęć w formacie tekstowym lub rozszerzalnego języka znaczników (XML) opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym oraz dokonuje jej wydruku, podkreśla i podpisuje kartę po ostatniej zrealizowanej pozycji oraz umieszcza odręczną adnotację o następującej treści: Do dnia. dokument prowadzony w formie elektronicznej. W 17 ust. 2 po zdaniu pierwszym dodaje się zdanie drugie o następującym brzmieniu: Ośrodek szkolenia kierowców prowadzący dokumentację w formie elektronicznej kopię wydruku karty przeprowadzonych zajęć może przechowywać w takiej formie.

4 W 17 po ust. 2 dodaje się ust. 2a o następującym brzmieniu: 2a. W karcie przeprowadzonych zajęć prowadzonej w formie elektronicznej, kierownik ośrodka szkolenia kierowców umieszcza adnotację o wydaniu karty osobie szkolonej i dacie jej wydania. W 17 ust. 3 po zdaniu pierwszym dodaje się zdanie drugie o następującym brzmieniu: Ośrodek prowadzący dokumentację w formie elektronicznej kopię dokumentu może przechowywać w takiej formie. 18 otrzymuje następujące brzmienie: 18. Osoba, kontynuując szkolenie w innym ośrodku szkolenia kierowców, jednostce prowadzącej szkolenie lub szkole, przekazuje karty, o których mowa w 17 ust. 2 i 3, jej kierownikowi. W przypadku, o którym mowa w 17 ust. 1 zd. 2 przekazuje zarówno plik jak i oryginał wydruku karty przeprowadzonych zajęć. Kierownik ośrodka szkolenia kierowców, innej jednostki prowadzącej szkolenia stosuje odpowiednio zasady, o których mowa w 6 ust. 4 6, zachowując poprzednią kartę przeprowadzonych zajęć w prowadzonej dokumentacji. Jeżeli ośrodek szkolenia kierowców prowadzi dokumentację w formie elektronicznej plik karty przeprowadzonych zajęć dołącza do prowadzonej przez siebie dokumentacji a wydruk karty może skonwertować do formy elektronicznej. Powyższe postulaty stanowią realizację delegacji ustawowej zwartej w art. 32 ust. 3 pkt 3 ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 27 ust. 7 ustawy. Proponowane rozwiązania w zakresie teletransmisji opierają się na rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz z późn. zm.) IV. Uregulowanie kwestii związanych z przesyłaniem staroście informacji w formie elektronicznej. 1. Dane o których mowa w art. 27 ust. 6 mogą być przekazywane drogą teletransmisji przez stronę WWW starosty lub wskazany przez organ adres poczty elektronicznej. 2. W przypadku przekazywania danych, w sposób określony w ust. 1 wymagane jest użycie plików w formacie tekstowym lub rozszerzalnego języka znaczników (XML). 3. W przypadku wykorzystywania przez starostę specjalistycznego oprogramowania do przekazywania danych, o których mowa w art. 27 ust. 6 ustawy, kod źródłowy do komunikacji jest jawny a korzystanie z niego jest nieodpłatne. Powyższe postulaty stanowią realizację delegacji ustawowej zwartej w art. 32 ust. 3 pkt 3 ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 27 ust. 6 ustawy. Proponowane rozwiązania w zakresie teletransmisji opierają się na rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz z późn. zm.)

5 V. Określenie wzoru pieczęci ośrodka szkolenia kierowców. Zgodnie z art. 32 ustawy wzór takiej pieczęci powinien być określony przez ministra w rozporządzeniu. VI. W zakresie zapisów dotyczących ośrodka spełniającego dodatkowe wymagania. W 4 rozporządzenia: a) w pkt. 1 skreśla się lit. a; b) w pkt. 2 skreśla się lit. b; c) skreśla się pkt. 4. Kwestionowane zapisy dodatkowo ograniczają możliwość prowadzenia takiego ośrodka a tym samym wkraczaj w materię ustawową. Przede wszystkim dotyczy to obowiązku posiadania lokalu biurowego i sali szkoleniowej pod tym samym adresem oraz posiadania pojazdów na własność (współwłasność jest formą własności) lub w leasingu. To ostatnie może być rozumiane jako konieczność posiadania na własność lub w leasingu wszystkich pojazdów wykorzystywanych przez OSK, co jest niezgodne z ustawą. Natomiast jeżeli chodzi o lokal biurowy, to takowy może stanowić jedno pomieszczenie i obowiązek posiadania dodatkowego pomieszczenia na archiwum nie może być wprowadzony w drodze rozporządzenia, nie mówiąc już o anachronizmie takiego rozwiązania w przypadku prowadzenia dokumentacji w formie elektronicznej. VII. Jazda po zmierzchu. W 10 ust. 4 skreśla się pkt. 4. W zakresie 2 godziny jazdy po zmierzchu, uważamy, że zajęcia powinny być wyłącznie fakultatywne. W naszej strefie geograficznej od m-ca maja do września nie ma fizycznej możliwości zrealizowania takich jazd, przed porą nocną, z czym wiążą się spore problemy w organizacji pracy ośrodka (wymagane okresy odpoczynku), skutki finansowe w postaci dodatków za prace w porze nocnej oraz problemy natury społecznej wynikające z obaw o bezpieczeństwo kursantów. VIII. Poprawki w zakresie wpisów do karty przeprowadzanych zajęć. 16 ust.3 otrzymuje następujące brzmienie: 3. Instruktor prowadzący potwierdza w karcie przeprowadzonych zajęć zaliczenie egzaminu wewnętrznego, a jeżeli go nie przeprowadzał, podpisuje się na karcie obok instruktora lub wykładowcy przeprowadzającego ten egzamin..

6 IX. Zmiany dotyczące instruktora prowadzącego. W 16 w ust.4 dodaje się punkt 3 o następującym brzmieniu: 3) został wyznaczony przez kierownika ośrodka szkolenia kierowców w trakcie szkolenia na wniosek osoby szkolonej.. Aktualnie niejednokrotnie, z różnych względów, dochodzi do zmiany instruktora prowadzącego na wniosek osoby szkolonej. Jednak jeżeli taki wniosek pojawi się po przeprowadzeniu ponad połowy zajęć, wymaga to przeprowadzenia przez nowego instruktora zwiększonej ilości zajęć w celu przekroczenia wymaganej rozporządzeniem połowy. Dla kursanta oznacza to dylemat kontynuację zajęć z dotychczasowym instruktorem, albo wydłużenie kursu i poniesienie dodatkowych kosztów. X. Możliwość prowadzenia cząstkowych egzaminów wewnętrznych. W 16 po ust. 4 dodaje się ust. 5. o następującym brzmieniu: 5. Po zakończonym szkoleniu teoretycznym co najmniej w wymiarze, o którym mowa w 10 ust.1 i 2 oraz po zakończonym szkoleniu praktycznym co najmniej w wymiarze, o którym mowa w 10 ust.4 albo po zakończeniu szkolenia podstawowego co najmniej w wymiarze, o którym mowa w 10 ust.1, 2 i 4 - przeprowadzany jest egzamin wewnętrzny zgodnie z zasadami przeprowadzania egzaminu wewnętrznego na kursie dla kandydatów na kierowców Możliwość przeprowadzenia wewnętrznych egzaminów cząstkowych wynika z art. 23 ust. 4 ustawy w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 1-3 i ust. 3 a zatem rozporządzenie powinno być z nią w tym zakresie zgodne. XI. W zakresie kursu na kandydata na instruktora. W 30 ust.2 pkt. 8) brak przeprowadzenia przez słuchacza kursu dla kandydatów na instruktorów zajęć praktycznych w ruchu drogowym w zakresie każdej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia, objętych nauczaniem, XII. W zakresie warsztatów dla instruktorów. W 39 w ust. 1 wyraz egzaminatorów zastępuje się wyrazem instruktorów. W 39 ust. 3: a) skreśla się pkt 4, Proponowane w projekcie rozporządzenia doskonalenie techniki jazdy nie jest możliwe do zrealizowania przez podmiot prowadzący warsztaty, albowiem stosownie do art.115f uprd / art.112 uokp jest to wyłączna kompetencja Ośrodków Doskonalenia Techniki Jazdy. Ponadto celem warsztatów powinno być przede wszystkim wzrost umiejętności dydaktycznych, aktualizacja wiedzy merytorycznej, wymiana doświadczeń zawodowych, a nie jazdy w warunkach specjalnych.

7 b) pkt. 5 otrzymuje następujące brzmienie: 5) jazdę w ruchu drogowym pojazdem spełniającym warunki pojazdu szkoleniowego w wymiarze: 1 godzina jeżeli instruktor posiada uprawnienia w zakresie kategorii A; 1 godzina jeżeli instruktor posiada uprawnienia w zakresie kategorii B lub (i) T; 1 godzina jeżeli instruktor posiada uprawnienia w zakresie kategorii C1, C1+E, C oraz C+E niezależnie od liczby posiadanych uprawnień; 1 godzina jeżeli instruktor posiada uprawnienia w zakresie kategorii D1, D1+E, D oraz D+E niezależnie od liczby posiadanych uprawnień. ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE WYDAWANIA UPRAWNIEŃ XIII. Karta kandydata na kierowcę Zważywszy na art.27 ust. 5 ustawy i 19 ust.1 i 3 rozporządzenia w sprawie szkolenia - we wzorze karty kandydata na kierowcę, w części dotyczącej zaświadczenia o ukończeniu szkolenia podstawowego należy usunąć rubrykę na podpis instruktora prowadzącego. ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE EGZAMINOWANIA XIV. Egzamin praktyczny. Nie określono zadań i kryteriów oceny dla egzaminu praktycznego, o którym mowa w art.6 ust.2 ustawy ( zespół pojazdów o DMC pow.3500 do 4250kG): XV. Sprawdzanie tożsamości instruktora na egzaminie. W 14 ust.2 pkt.2 skreśla się wyrazy oraz dokument potwierdzający jego tożsamość.. Wydaje się być nadgorliwością zobowiązywanie instruktora uczestniczącego w praktycznym egzaminie państwowym do okazywania oprócz legitymacji również dokumentu tożsamości. Przykładowo przypadki czasowej utraty tego dokumentu np. zagubienie, kradzież, zniszczenie itp. pozbawiają instruktora prowadzącego możliwości uczestniczenia w egzaminie mimo, że jest bardzo dobrze znany osobie egzaminowanej i często pracownikom funkcyjnym WORD! Poza tym tożsamość można ustalić w oparciu o legitymację instruktora. XVI. W zakresie możliwość przerwania egzaminu przez egzaminatora. W 18 skreśla się pkt. 2 Jest sprzeczny z przesłanką z art. 52 ust. 2 ustawy

8 podpisy Krzysztof Ledzion Krzysztof Giżycki Ogólnopolskie Stowarzyszenie KIEROWCA.PL Al. Wojska Polskiego Szczecin Roman Stencel OGÓLNOPOLSKA IZBA GOSPODARCZA Ośrodków Szkolenia Kierowców z/s w Koszalinie Koszalin ul. Bohaterów Warszawy 2 lok.5 tel/faks ;

9 ZAŁĄCZNIK DO UWAG Programy szkolenia ( wymagające w niektórych pozycjach dopracowania) Program szkolenia na kursie dla kandydatów na kierowców Kat. A1, A2, A 1) Część teoretyczna WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach Cele nauczania Sugestie metodyczne I Wiadomości ogólne Podstawowe pojęcia i definicje. Pojazdy, manewry. Ruch prawostronny, należyta ostrożność, szczególna ostrożność, zasada ograniczonego zaufania. 2 Poznawczy: Poznanie podstawowych pojęć używanych w ruchu drogowym. Kształcący: Uświadomieni znajomości podstawowych definicji i pojęć w prawidłowym rozumieniu zasad ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się na przykładzie pojęć i definicji. II Znaki drogowe Znaczenie i podział znaków. Znaki ostrzegawcze. Znaki nakazu. Znaki informacyjne. Znaki kierunku i miejscowości. Znaki uzupełniające. Znaki poziome. Znaki zakazu. 5 Poznawczy: Poznanie zasad podziału znaków drogowych oraz znaczenia poszczególnych grup znaków drogowych pionowych. Kształcący: Poznanie zasad rozmieszczania znaków drogowych, poznanie znaczeń znaków ostrzegawczych i nakazu, uświadomienie ich znaczenia w ruchu drogowym sposobu zachowania się i reagowania na zaistniałe na drodze niebezpieczeństwo. Wychowawczy: Kształtowanie postaw i nawyku czytania znaków w ruchu drogowym.

10 III Manewry na drodze Przejazdy kolejowe. Zachowanie się wobec pieszych i rowerzystów. Prędkość i hamowanie. Włączanie się do ruchu. Wymijanie, omijanie i cofanie. Wyprzedzanie. Zmiana kierunku jazdy. Zmiana pasa ruchu. Zawracanie. Jazda w ruchu okrężnym. 6 Poznawczy: Wprowadzanie pojęć manewrów na drodze, poznanie sytuacji, kiedy zachodzi ten manewr oraz obowiązków z nim związanych, zaznajomienie z przepisami dotyczącymi włączających się do ruchu. Kształcący: Zachowanie postawy właściwego i kulturalnego postępowania wobec kierujących włączających się do ruchu. Wychowawczy: Kształtowanie postaw kulturalnego zachowania się wobec innych uczestników dróg. IV Sygnały drogowe Sygnały na drodze. Hierarchia sygnałów i znaków. Przecinanie się kierunków ruchu. 2 Poznawczy: Poznanie rangi znaków, sygnałów i poleceń w hierarchii przepisów. Kształcący: Poznanie interpretacji znaków, sygnałów i poleceń oraz umiejętność poruszania się w miejscach ich nadawania. Znaczenie tych elementów w kontekście bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się, wpływ poziomu naszej wiedzy na bezpieczeństwo ruchu drogowego.

11 V Ogólna budowa pojazdu Zatrzymanie i postój. Holowanie pojazdu. Budowa motocykla. Obsługa i konserwacja motocykla. Wybór motocykla. Rodzaje motocykli. 3 Poznawczy: Poznanie obowiązkowego wyposażenia i prawidłowego działania pojazdu poruszającego się po drodze publicznej dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Kształcący: Umiejętność właściwej diagnostyki poszczególnych układów pojazdu w trosce o kulturę i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw technicznej odpowiedzialności i dbałości o powierzony pojazd. VI Porządek i bezpieczeństw o na drogach Kategorie praw jazdy, dokumenty kierowcy. Kontrola w ruchu drogowym, mandaty i punkty karne. Alkohol i inne używki. Kolizje i wypadki. 2 Poznawczy: Poznanie zasad bezpiecznego oraz prawidłowego poruszania się na drogach. Kształcący: Poznanie interpretacji kodeksowej przepisów ruchu drogowego oraz przepisów prawnych w zakresie posiadanych kwalifikacji i obowiązkowych dokumentów kierowcy i pojazdu. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się, wpływ metody kar na wyegzekwowanie prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym.

12 VII Przygotowanie do jazdy Warunki techniczne. Używanie sygnałów świetlnych i dźwiękowych. Ubiór motocyklisty. Przygotowanie do jazdy. Obsługa motocykla: ruszanie zatrzymanie. 3 Poznawczy: Poznanie zasad bezpiecznego oraz prawidłowego korzystania z motocykla. Kształcący: Wyrobienie obowiązku dbałości o sprawność techniczną motocykla, oraz kształtowanie świadomości związanej z właściwą obsługą motocykla. Wychowawczy: Kształtowanie właściwych zachowań, rozsądku i odpowiedzialności, jakie niosą za sobą czynności przed rozpoczęciem jazdy. VIII Techniki jazdy Techniki kierowania motocyklem. Jazda w trudnych warunkach atmosferycznych. 2 Poznawczy: Zapoznanie słuchaczy z sytuacjami wymuszającymi wykonywanie czynności uznawanych za ekstremalne, a w szczególności przygotowanie teoretyczne do prawidłowego hamowania na zakrętach, pokonywanie zakrętów, przygotowanie motocyklisty do właściwych zachowań w sytuacjach niebezpiecznych, jazdy z pasażerem, przewóz dzieci, jazda w nocy, jazda w grupie. Kształcący: Wskazanie możliwości unikania zagrożeń, z którymi motocyklista w sposób nagły może spotkać się na drodze. Wychowawczy: Kształtowanie bezpiecznych zachowań podczas jazdy motocyklem.

13 IX Zasady egzaminu wewnętrznego i państwowego Formalności przed egzaminem. Egzamin teoretyczny i praktyczny. 1 Poznawczy: Poznanie faz egzaminu i kryteriów jego oceny. Kształcący: Opanowanie stresu przed egzaminem, wpływ samopoczucia fizycznego i psychicznego na reakcje podczas egzaminu i jego wynik. Wychowawczy: Kształtowanie właściwej postawy przed egzaminem, mobilizacja i prawidłowa motywacja, stres. 26

14 2) Część praktyczna WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach I Przygotowanie do jazdy Czynności kontrolno obsługowe, wyposażenie pojazdu, pozycja kierowcy, ruszanie i zatrzymywanie 2 II Plac manewrowy Plac manewrowy 8 III Jazda w ruchu miejskim Jazda w ruchu miejskim, jazda wyznaczonymi trasami egzaminacyjnymi 5 IV Jazda poza obszarem zabudowanym Jazda poza obszarem zabudowanym lub na drogach o dopuszczalnej prędkości poruszania się powyżej 70 km/h 3 V Jazda w warunkach ograniczonej przejrzystości powietrza Jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza 2 20

15 3) Udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach Cele nauczania Sugestie metodyczne I Pierwsza pomoc Elementy pierwszej pomocy przedlekarskiej 4 Poznawczy: Poznanie metod udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia. Kształcący: Opanowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia, poznanie zasad związanych z postępowaniem ratownika. Wychowawczy: Kształtowanie właściwej postawy ratownika. multimedialną oraz zajęcia praktyczne

16 Program szkolenia na kursie dla kandydatów na kierowców Kat. B1, B, B+E 1) Część teoretyczna WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres Materiału Czas realizacji w godzinach Cele nauczania Sugestie metodyczne I Wiadomości ogólne Podstawowe pojęcia i definicje. Pojazdy, manewry. Ruch prawostronny, należytą ostrożność, szczególna ostrożność, zasada ograniczonego zaufania. 2 Poznawczy: Poznanie podstawowych pojęć używanych w ruchu drogowym. Kształcący: Uświadomieni znajomości podstawowych definicji i pojęć w prawidłowym rozumieniu zasad ruchu drogowego. Wychowawczy: kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się na przykładzie pojęć i definicji. II Znaki drogowe Znaczenie i podział znaków. Znaki ostrzegawcze. Znaki nakazu. Znaki informacyjne. Znaki kierunku i miejscowości. Znaki uzupełniające. Znaki poziome. Znaki zakazu. 5 Poznawczy: Poznanie zasad podziału znaków drogowych oraz znaczenia poszczególnych grup znaków drogowych pionowych. Kształcący: Poznanie zasad rozmieszczania znaków drogowych, poznanie znaczeń znaków ostrzegawczych i nakazu, uświadomienie ich znaczenia w ruchu drogowym sposobu zachowania się i reagowania na zaistniałe na drodze niebezpieczeństwo. Wychowawczy: Kształtowanie postaw i nawyku czytania znaków w ruchu drogowym.

17 III Manewry na drodze Przejazdy kolejowe. Zachowanie się wobec pieszych i rowerzystów. Prędkość i hamowanie. Włączanie się do ruchu. Wymijanie, omijanie i cofanie. Wyprzedzanie. Zmiana kierunku jazdy. Zmiana pasa ruchu. Zawracanie. Jazda w ruchu okrężnym. 6 Poznawczy: Wprowadzanie pojęć manewrów na drodze, poznanie sytuacji, kiedy zachodzi ten manewr oraz obowiązków z nim związanych, zaznajomienie z przepisami dotyczącymi włączających się do ruchu. Kształcący: Zachowanie postawy właściwego i kulturalnego postępowania wobec kierujących włączających się do ruchu. Wychowawczy: Kształtowanie postaw kulturalnego zachowania się wobec innych uczestników dróg. IV Sygnały drogowe Sygnały na drodze. Hierarchia sygnałów i znaków. Przecinanie się kierunków ruchu. 3 Poznawczy: Poznanie rangi znaków, sygnałów i poleceń w hierarchii przepisów. Kształcący: Poznanie interpretacji znaków, sygnałów i poleceń oraz umiejętność poruszania się w miejscach ich nadawania. Znaczenie tych elementów w kontekście bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się, wpływ poziomu naszej wiedzy na bezpieczeństwo ruchu drogowego. V Porządek i bezpieczeństw o na drogach Zatrzymanie i postój. Używanie telefonu w samochodzie, przewóz dzieci, pasy bezpieczeństwa. Holowanie. Przewóz ładunków, jazda z przyczepą, łańcuchy śniegowe. Kategorie praw jazdy, dokumenty kierowcy. Kontrola w ruchu drogowym, mandaty i punkty karne. Alkohol i inne używki. Kolizje i wypadki. 3 Poznawczy: Poznanie zasad bezpiecznego oraz prawidłowego poruszania się na drogach. Kształcący: Poznanie przepisów ruchu drogowego oraz przepisów prawnych w zakresie posiadanych kwalifikacji i obowiązkowych dokumentów kierowcy i pojazdu. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się, wpływ metody kar na wyegzekwowanie prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym.

18 VI Ogólna budowa pojazdu Wyposażenie obowiązkowe pojazdu. Światła zewnętrzne, kontrolki w pojeździe, zasady używania świateł. Budowa pojazdu, obsługa codzienna, wymiana koła. Techniki kierowania pojazdem. 3 Poznawczy: Poznanie obowiązkowego wyposażenia i prawidłowego działania pojazdu poruszającego się po drodze publicznej dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Kształcący: umiejętność właściwej diagnostyki poszczególnych układów pojazdu w trosce o kulturę i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw technicznej odpowiedzialności i dbałości o powierzony pojazd. VII Zasady egzaminu wewnętrznego i państwowego Formalności przed egzaminem. Egzamin praktyczny. Czynności kontrolnoobsługowe 4 Poznawczy: Poznanie faz egzaminu i kryteriów jego oceny. Kształcący: Opanowanie stresu przed egzaminem, wpływ samopoczucia fizycznego i psychicznego na reakcje podczas egzaminu i jego wynik. Wychowawczy: Kształtowanie właściwej postawy przed egzaminem, mobilizacja i prawidłowa motywacja, stres. 26

19 2) Część praktyczna WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr blok u Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach I Przygotowanie do jazdy Czynności kontrolno-obsługowe, wyposażenie pojazdu, pozycja kierowcy, ruszanie i zatrzymywanie 2 II Plac manewrowy Plac manewrowy 8 III Jazda w ruchu miejskim Jazda w ruchu miejskim 14 IV Jazda poza obszarem zabudowanym Jazda poza obszarem zabudowanym lub na drogach o dopuszczalnej prędkości poruszania się powyżej 70 km/h 4 V Jazda w warunkach ograniczonej przejrzystości powietrza Jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza 2 30

20 3) Udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach. Cele nauczania Sugestie metodyczne I Pierwsza pomoc Elementy pierwszej pomocy przedlekarskiej 4 Poznawczy: Poznanie metod udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia. Kształcący: Opanowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia, poznanie zasad związanych z postępowaniem ratownika. Wychowawczy: Kształtowanie właściwej postawy ratownika. multimedialną oraz zajęcia praktyczne

21 Program szkolenia na kursie dla kandydatów na kierowców Kat. C1, C, C1+E, C+E 1) Część teoretyczna WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach Cele nauczania Sugestie metodyczne I Obowiązujące akty prawne Przepisy regulujące szkolenie i egzaminowanie. Obowiązujące przepisy. 1 Poznawczy: Poznanie podstawowych pojęć używanych w ruchu drogowym. Kształcący: uświadomienie znajomości podstawowych definicji i pojęć w prawidłowym rozumieniu zasad ruchu drogowego. Wychowawczy: kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się na przykładzie pojęć i definicji. II Znaki i sygnały drogowe Znaczenie i podział znaków. Omówienie grup znaków oraz sygnałów drogowych. 2 Poznawczy: Poznanie zasad podziału znaków drogowych oraz znaczenia poszczególnych grup znaków drogowych pionowych. Kształcący: Poznanie zasad rozmieszczania znaków drogowych, poznanie znaczenia znaków ostrzegawczych i nakazu, uświadomienie ich znaczenia w ruchu drogowym sposobu zachowania się i reagowania na zaistniałe na drodze niebezpieczeństwo. Wychowawczy: Kształtowanie postaw i nawyku czytania znaków w ruchu drogowym.

22 III Manewry na drodze Technika jazdy pojazdem ciężarowym. Manewry w ruchu drogowym wykonane pojazdem ciężarowym. Jazda i manewry w szczególnych warunkach. Postępowanie w przypadku awarii, kolizji i wypadku drogowego. 4 Poznawczy: Poznanie przepisów regulujących wykonywanie podstawowych manewrów na drodze. Kształcący: Poznanie zasad bezpiecznego wykonywania manewrów na drodze. Wychowawczy: Uświadomienie kierującym, że stosowanie się do przepisów ruchu drogowego pozwala im i innym uczestnikom ruchu bezpiecznie w tym ruchu uczestniczyć. IV Ogólna budowa pojazdu Obsługa codzienna i badania techniczne samochodu ciężarowego. Budowa samochodu ciężarowego, główne układy i zespoły. Omówienie układów znajdujących się w silniku. Omówienie układów napędowojezdnych i instalacji elektrycznej 3 Poznawczy: Poznanie obowiązkowego wyposażenia i prawidłowego działania pojazdu poruszającego się po drodze publicznej dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Kształcący: Umiejętność właściwej diagnostyki poszczególnych układów pojazdu w trosce o kulturę i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw technicznej odpowiedzialności i dbałości o powierzony pojazd. V Zasady przewozu Warunki techniczne, wymiary, masy, nacisk na osie. Zasady przewozu ładunków. Przewóz ładunków specjalnych. 2 Poznawczy: Poznanie przepisów dotyczących wymogów względem wymogów technicznych dla samochodów ciężarowych poruszających się po drogach. Kształcący: Poznanie wymogów dotyczących wymiarów, masy i nacisków na osie dotyczących samochodów ciężarowych. Wychowawczy: Uświadomienie kierowcy zagrożenia dla życia i zdrowia innych ludzi oraz dla infrastruktury drogowej związanego z poruszaniem się pojazdem niespełniającym wymaganych warunków technicznych dotyczących wymiarów, masy i nacisków na osie.

23 VI Porządek i bezpieczeństw o na drogach Komfort pracy i ergonomia. Wyposażenie obowiązkowe pojazdu, systemy bezpieczeństwa pojazdu. Wpływ zmęczenia oraz leków i używek na prowadzenie pojazdu. Czytanie map i planowanie trasy. 3 Poznawczy: Poznanie zasad bezpiecznego oraz prawidłowego poruszania się na drogach. Kształcący: Poznanie zasad działania systemów bezpieczeństwa w pojazdach ciężarowych. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się, wyuczenie prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym. VII Warunki pracy kierowcy Czas pracy kierowcy. Dokumenty związane z przewozem drogowym. 1 Poznawczy: Przedstawienie kierowcy praw i obowiązków związanych z jego czasem pracy. Kształcący: Nabycie wiedzy z zakresu czasu pracy i praktyczne jej wykorzystywanie w pracy kierowcy. Wychowawczy: Uświadomienie istotności regulacji związanych z czasem pracy na bezpieczeństwo zarówno dla samego kierowcy jak i innych uczestników ruchu drogowego. 16

24 2) Część praktyczna WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach I Przygotowanie do jazdy Czynności kontrolno-obsługowe, wyposażenie pojazdu, pozycja kierowcy, techniki kierowania pojazdem 2 II Plac manewrowy Plac manewrowy 6 III Jazda w ruchu miejskim Jazda w ruchu miejskim 16 IV Jazda poza obszarem zabudowanym Jazdę poza obszarem zabudowanym lub na drogach o dopuszczalnej prędkości poruszania się powyżej 70 km/h 4 V Jazda w warunkach ograniczonej przejrzystości powietrza Jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza 2 30

25 3) Udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres Materiału Czas realizacji w godzinach Cele nauczania Sugestie metodyczne I Pierwsza pomoc Elementy pierwszej pomocy przedlekarskiej 4 Poznawczy: Poznanie metod udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia. Kształcący: Opanowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia, poznanie zasad związanych z postępowaniem ratownika. multimedialną oraz zajęcia praktyczne Wychowawczy: Kształtowanie właściwej postawy ratownika.

26 Program szkolenia na kursie dla kandydatów na kierowców Kat. D1, D, D1+E, D+E 1) Część teoretyczna WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach Cele nauczania Sugestie metodyczne I Obowiązujące akty prawne Przepisy regulujące szkolenie i egzaminowanie. Obowiązujące przepisy. 1 Poznawczy: Poznanie podstawowych pojęć używanych w ruchu drogowym. Kształcący: uświadomienie znajomości podstawowych definicji i pojęć w prawidłowym rozumieniu zasad ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się na przykładzie pojęć i definicji. komputerowych i Internetu pod nadzorem jednostki prowadzącej szkolenie. II Znaki i sygnały drogowe Znaczenie i podział znaków. Omówienie grup znaków oraz sygnałów drogowych. 2 Poznawczy: Poznanie zasad podziału znaków drogowych oraz znaczenia poszczególnych grup znaków drogowych pionowych. Kształcący: Poznanie zasad rozmieszczania znaków drogowych, poznanie znaczenia znaków ostrzegawczych i nakazu, uświadomienie ich znaczenia w ruchu drogowym sposobu zachowania się i reagowania na zaistniałe na drodze niebezpieczeństwo. komputerowych i Internetu pod nadzorem jednostki prowadzącej szkolenie. Wychowawczy: Kształtowanie postaw i nawyku czytania znaków w ruchu drogowym.

27 III Manewry na drodze Warunki drogowe, w jakich może poruszać się autobus. Manewry w ruchu drogowym wykonywane autobusem. Postępowanie w przypadku awarii, kolizji i wypadku drogowym 4 Poznawczy: Poznanie przepisów regulujących wykonywanie podstawowych manewrów na drodze. Kształcący: Poznanie zasad bezpiecznego wykonywania manewrów na drodze. Wychowawczy: Uświadomienie kierującym, że stosowanie się do przepisów ruchu drogowego pozwala im i innym uczestnikom ruchu bezpiecznie w tym ruchu uczestniczyć. komputerowych i Internetu pod nadzorem jednostki prowadzącej szkolenie. IV Ogólna budowa pojazdu Obsługa codzienna i badania techniczne. Budowa autobusu, główne układy i zespoły. Omówienie specjalistycznych systemów bezpieczeństwa. 3 Poznawczy: Poznanie obowiązkowego wyposażenia i prawidłowego działania pojazdu poruszającego się po drodze publicznej dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Kształcący: Umiejętność właściwej diagnostyki poszczególnych układów pojazdu w trosce o kulturę i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Wychowawczy: Kształtowanie postaw technicznej odpowiedzialności i dbałości o powierzony pojazd. komputerowych i Internetu pod nadzorem jednostki prowadzącej szkolenie. V Zasady przewozu Warunki techniczne, wymiary, masy, nacisk na osie. Zasady przewozu osób. Autobus szkolny - Gimbus 2 Poznawczy: Poznanie przepisów dotyczących wymogów względem wymogów technicznych dla autobusów poruszających się po drogach. Kształcący: Poznanie wymogów dotyczących wymiarów, masy i nacisków na osie dotyczących autobusów. Wychowawczy: Uświadomienie kierowcy zagrożenia dla życia i zdrowia innych ludzi oraz dla infrastruktury drogowej związanego z poruszaniem się pojazdem niespełniającym wymaganych warunków technicznych. komputerowych i Internetu pod nadzorem jednostki prowadzącej szkolenie.

28 VI Porządek i bezpieczeństw o na drogach Komfort pracy i ergonomia. Wyposażenie obowiązkowe pojazdu, systemy bezpieczeństwa pojazdu. Wpływ zmęczenia oraz leków i używek na prowadzenie pojazdu. Czytanie map i planowanie trasy. 3 Poznawczy: Poznanie zasad bezpiecznego oraz prawidłowego poruszania się na drogach. Kształcący: Poznanie zasad działania systemów bezpieczeństwa w pojazdach ciężarowych. Wychowawczy: Kształtowanie postaw sukcesywnego uczenia się, wyuczenie prawidłowego zachowania się ruchu drogowym. komputerowych i Internetu pod nadzorem jednostki prowadzącej szkolenie. VII Warunki pracy kierowcy Czas pracy kierowcy. Dokumenty związane z przewozem drogowym. 1 Poznawczy: Przedstawienie kierowcy praw i obowiązków związanych z jego czasem pracy. Kształcący: Nabycie wiedzy z zakresu czasu pracy i praktyczne jej wykorzystywanie w pracy kierowcy. Wychowawczy: Uświadomienie istotności regulacji związanych z czasem pracy na. komputerowych i Internetu pod nadzorem jednostki prowadzącej szkolenie. 16

29 2) Część praktyczna (Kat. D do Kat. B) WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr. Bloku Nazwa bloku Zakres Materiału Czas realizacji w godzinach. I Przygotowanie do jazdy Czynności kontrolno-obsługowe, wyposażenie pojazdu, pozycja kierowcy, techniki kierowania pojazdem II Plac manewrowy Plac manewrowy 8 1 III Jazda w ruchu miejskim Jazda w ruchu miejskim 18 IV Jazda poza obszarem zabudowanym Jazdę poza obszarem zabudowanym lub na drogach o dopuszczalnej prędkości poruszania się powyżej 70 km/h 20 V Jazda w warunkach ograniczonej przejrzystości powietrza Jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza 8 VI Manewry autobusem Podjeżdżanie pod przystanek autobusowy, bezpieczne włączanie się do ruchu z przystanku, zachowanie wobec pasażerów 5 60

30 3) Część praktyczna (Kat. D do Kat. C) WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach. I Przygotowanie do jazdy Czynności kontrolno-obsługowe, wyposażenie pojazdu, pozycja kierowcy, techniki kierowania pojazdem 2 II Plac manewrowy Plac manewrowy 8 III Jazda w ruchu miejskim Jazda w ruchu miejskim 14 IV Jazda poza obszarem zabudowanym Jazdę poza obszarem zabudowanym lub na drogach o dopuszczalnej prędkości poruszania się powyżej 70 km/h 7 V Jazda w warunkach ograniczonej przejrzystości powietrza Jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza 2 VI Manewry autobusem Podjeżdżanie pod przystanek autobusowy, bezpieczne włączanie się do ruchu z przystanku, zachowanie wobec pasażerów 7 40

31 4) Udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej WYKAZ BLOKÓW I CZAS ICH REALIZACJI Nr bloku Nazwa bloku Zakres materiału Czas realizacji w godzinach. Cele nauczania Sugestie metodyczne I Pierwsza pomoc Elementy pierwszej pomocy przedlekarskiej 4 Poznawczy: Poznanie metod udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia. Kształcący: Opanowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia, poznanie zasad związanych z postępowaniem ratownika. multimedialną oraz zajęcia praktyczne Wychowawczy: Kształtowanie właściwej postawy ratownika.