Agencja Rynku Rolnego 20 Wsparcie produkcji i zbytu miodu

Transkrypt

1 Nr 6/2004 (87) Biuletyn informacyjny wydawany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Redagowany pod kierunkiem Małgorzaty Książyk przy współpracy z kolegium redakcyjnym w składzie: Przewodnicząca Maria Zwolińska Radca Generalny Członkowie Jan Bielański, Dariusz Goszczyński, Waldemar Guba, Radosław Iwański, Lech Kempczyński, Dariusz Nieć, Sławomir Nosowicz, Bożena Nowicka, Antoni Radzewicz, Leszek Ratajczak, Bożena Rynkowska, Aleksandra Szelągowska, Tadeusz Szkamruk, Wojciech Wojtyra, Małgorzata Piotrowska Opracowywany przez zespół w składzie: Ewa Woicka Bekas, Ewa Jaroszewicz, Mariola Marczak ul. Wspólna 30, Warszawa, tel , , fax Podpisano do druku: r. Łączność z czytelnikami: Biuro Prasowe MRiRW ul. Wspólna Warszawa, Zespół prasowy ARiMR Al. Jana Pawła II nr Warszawa Wersja internetowa ( ISSN Spis treści: Najważniejsze działania realizowane X 2001 r. V 2004 r. 2 Najważniejsze działania realizowane od X 2001 r. do V 2004 r. Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE 6 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE wersja uzupełniona czerwiec 2004 r. Infrastruktura wsi i komunikacja społeczna 16 Nagrody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyznane w 2003 r. za osiągnięcia w zakresie wdrażania postępu w rolnictwie, rozwoju wsi i rynkach rolnych Agencja Nieruchomości Rolnych 18 Kongres WAHO w Polsce 18 Restrukturyzacja zaległości wobec ANR Agencja Rynku Rolnego 20 Wsparcie produkcji i zbytu miodu Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 22 ARiMR potrzebna przed i po akcesji 23 Plan finansowy ARiMR na 2004 rok 26 Większe środki na kredyty preferencyjne w 2004 r. 28 Efekty stosowania dopłat do mleka ekstra 29 Realizacja wspomagania finansowego utylizacji 30 SPO pomoc dla rolników po akcesji (cz. I) 31 Renty strukturalne 32 Nowy sposób zaopatrywania w kolczyki dla zwierząt 34 Kontrole interwencyjne w ramach systemu IRZ 35 Wykaz upraw objętych płatnościami 37 Pytania o płatności 38 Oprocentowanie kredytów inwestycyjnych i klęskowych udzielonych do końca 2002 r. objętych dopłatami ARiMR 39 Oprocentowanie kredytów inwestycyjnych i klęskowych udzielonych przez Banki od r. objętych dopłatami ARiMR 40 Adresy i numery telefonów Oddziałów Regionalnych ARiMR Biuletyn Informacyjny otrzymują: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, posłowie i senatorowie, Kancelaria Prezydenta, wojewodowie, marszałkowie, starostwa, urzędy gmin, Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Izby Rolnicze, banki współpracujące z ARiMR, Duszpasterstwo Rolników, szkoły i uczelnie rolnicze, instytuty i biblioteki rolnicze, Rada Gospodarki Żywnościowej. 1

2 WOJCIECH OLEJNICZAK Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi M inisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi odpowiada za realizację polityki rządu w następu jących działach administracji rzą dowej: rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne. Po wyborach do Parlamentu jesie nią 2001r. oraz określeniu stanu rolnictwa i obszarów wiejskich ustalone zostały priorytety działań na najbliższe lata: zakończenie negocjacji akcesyjnych w obszarze Rolnictwo przyspieszenie prac dostosowawczych do integracji z Unią Europejską, rozwiązywanie bieżących problemów w sektorze rolnictwa. Działania programowe Negocjacje i warunki członkostwa: podczas szczytu Unii Europejskiej w Kopenhadze Pol ska, w obszarze Rolnictwo, wynegocjowała najlepsze wa runki członkostwa spośród wszystkich krajów kandydujących. ustalony został poziom dopłat bezpośrednich w latach w wysokości 55%, 60% i 65% (środki unijne + środki budżetu krajowego). Polska, jako jedyny kraj wynegocjowała 3 letni okres możliwości stosowania monitoringu obrotu towarami rolno spożywczymi z krajami UE oraz podjęcia ewentualnych środków ochronnych w sytuacji wystąpienia trudności w sek torze rolnym. Wynegocjowano także okresy przejściowe na dostoso wanie małych zakładów przetwórstwa do wymogów UE. Rada Ministrów, w dniu 2 marca 2004 r., zaakceptowa ła Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich. Jest to dokument pro gramowy obejmujący działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich oraz dodatkowe instrumenty wsparcia zapropono wane w czasie negocjacji akcesyjnych przez Komisję Euro pejską nowym krajom członkowskim. Na realizację Planu w latach przewiduje się wydatkować kwotę 3 mld 563 mln EUR, z czego środki unijne wyniosą 2 mld 866,4 mln EUR, a środki krajowe równowartość 696,6 mln EUR. W ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich będą wspierane w szczególności: renty strukturalne, gospodar stwa niskotowarowe, gospodarstwa prowadzące działalność 2 na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, przedsięwzięcia rolno środowiskowe, zalesiania gruntów rolnych, działania na rzecz dostosowania gospodarstw rol nych do standardów Unii Europejskiej (ochrona roślin, ochro na środowiska, zdrowia, dobrostanu zwierząt), grupy produ centów rolnych. Plan jest uzgodniony z Komisją Europejską. Jego wdraża nie rozpocznie się w II półroczu 2004 roku. Opracowane zostały i uzgodnione z Komisją Europejską, jako integralne części Narodowego Planu Rozwoju: Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i moder nizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich. Przewiduje się, że w ramach tego Programu, polska wieś może otrzymać w latach wsparcie w wysokości 1,8 mld EUR, z czego 1,2 mld EUR będą stanowiły środki Unii Europejskiej, a 0,6 mld EUR będzie pochodziło z bu dżetu krajowego. Fundusze te będą mogły być, w szczególności wykorzy stane na: inwestycje w gospodarstwach rolnych, ułatwianie startu młodym rolnikom, podejmowanie przez rolników dodatkowej działalności zbliżonej do rolnictwa, rozwój infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem, wsparcie doradztwa rolniczego, poprawę przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych, scalanie gruntów, ochronę wsi, zachowanie i ochronę dziedzictwa kultu rowego. Sektorowy Program Operacyjny Rybołówstwo i przetwór stwo ryb. Zgodnie z założeniami Programu planuje się w okresie przeznaczyć około 373 mln EUR, z czego 202 mln EUR pochodzić będzie z budżetu Unii Europejskiej, a 80 mln EUR z budżetu państwa. Pozostałe środki finanso we (92mln EUR) pochodzą ze środków prywatnych podmio tów ubiegających się o pomoc. Sektorowy Program będzie służył: utrzymywaniu stałej równowagi między zasobami ryb nymi a ich eksploatacją, umocnieniu konkurencyjności struktur oraz rozwój ren townych przedsiębiorstw działających w tym sektorze, po lepszenie podaży rynkowej, a także zwiększenie wartości do danej produktów rybołówstwa i akwakultury, ożywieniu obszarów zależnych od rybołówstwa i akwa kultury. Pomoc finansowa może być wykorzystana na: odnowę floty oraz modernizację kutrów rybackich,

3 Najważniejsze działania realizowane od X 2001 r. do V 2004 r. dostosowywanie nakładu połowowego do zasobów (głów nie odszkodowania za złomowanie statków rybackich), wspólne przedsięwzięcia (z krajami trzecimi nie wcho dzącymi w skład UE), ochronę i rozwój rybołówstwa przybrzeżnego (połowy łodziowe), działania społeczno ekonomiczne, ochronę i rozwój zasobów wodnych, chów i hodowlę, zarówno na akwenach słonowodnych, jak i słodkowodnych, rozwój i modernizację infrastruktury portowej, przetwórstwo i rynek rybny, środki promocji oraz poszukiwanie nowych rynków zbytu, działania uczestników zorganizowanego handlu (orga nizacja rynku rybnego), czasowe zaprzestanie działalności i kompensaty finansowe, działania innowacyjne oraz pomoc techniczna. Oznacza to, że pomoc zostanie skierowana tam gdzie jest ona najbardziej potrzebna, w celu rozwoju sektora oraz je go stabilizacji. Bardzo ważnym testem na umiejętność korzystania ze środków unijnych jest realizacja programu SAPARD. Po do konaniu zmian w zasadach ubiegania się o pomoc w ramach tego programu znacznie wzrosło zainteresowanie. Jest ono większe niż oczekiwano. Agencja Restrukturyzacji i Moder nizacji Rolnictwa zarejestrowała prawie 26 tys. wniosków o pomoc w zakresie: poprawy, przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i rybnych, inwestycji w gospodarstwach rolnych, rozwoju i poprawy infrastruktury obszarów wiejskich, różnicowania działalności gospodarczej. Według szacunków Agencji kwota niezbędna na sfinan sowanie wniosków, które zostaną pozytywnie ocenione przez ARiMR przekracza 6 mld zł, podczas gdy kwota do stępna wynosi 4,3 mld zł. Ustalono, że w pierwszej kolejności będą rozpatrywane wnioski rolników, następnie przetwórstwa rolno spożyw czego, a potem gmin. Również realizacja programów Phare wskazuje na to, że potrafimy sprostać trudnym procedurom. Resort realizuje 35 projektów na kwotę 230 mln EUR. W latach , po uproszczeniu procedur, nastą piło przyspieszenie realizacji Programu Aktywizacji Obsza rów Wiejskich. Program współfinansowany jest kwotą 118,8 mln EUR z kredytu Banku Światowego. Ze środkami krajo wymi (samorządowymi i budżetowymi), na realizację Pro gramu przewidziana jest kwota ok. 300 mln EUR. Celem programu jest wniesienie wkładu finansowego, in westycyjnego oraz wiedzy i umiejętności w szeroko rozumia ny rozwój gospodarczy obszarów wiejskich. W ramach pro gramu wspierane są działania prowadzące do zwiększenie pozarolniczego zatrudnienia na obszarach wiejskich, de centralizacji administracji publicznej i rozwoju regionalne go oraz pomocy w budowaniu potencjału instytucjonalne go niezbędnego do uzyskania i wykorzystania przedakcesyj nych i strukturalnych funduszy Unii Europejskiej. W ramach Programu: Udzielono mikropożyczek na kwotę 26,5 mln zł oraz 1398 jednorazowych dotacji na kwotę 5 mln zł na two rzenie miejsc pracy oraz rozwój małych i średnich przedsię biorstw na wsi, na terenie województw: kujawsko pomorskie go, małopolskiego, podkarpackiego, warmińsko mazurskie go i zachodnio pomorskiego; Z usług szkoleń oraz doradztwa zawodowego w Progra mie Reorientacji/Przekwalifikowań skorzystało już ogółem beneficjentów; Wyremontowano 194 szkoły wiejskie i 118 świetlic szkol nych, natomiast wyposażenie dostarczono do 218 świetlic; W pierwszej fazie remonty i wyposażanie szkół i świetlic szkolnych obejmowały 7 województw, natomiast począw szy od 2004 r. objęto nimi wszystkie 16 województw; W ramach ogólnokrajowego Programu Szkoleniowego dla członków zarządów jednostek samorządu terytorialne go, pracowników i radnych, przeszkolono 4555 osób. Zrealizowano 674 projekty infrastrukturalne uzyskując na stępujące efekty rzeczowe: 820 km sieci wodociągowej, 12 stacji uzdatniania wody, 10,5 tys. podłączeń do sieci gospo darstw domowych; 962 km sieci kanalizacyjnej, 19 oczy szczalni zbiorczych, 19 tys. podłączonych gospodarstw do mowych; 669 km dróg lokalnych; 4 wysypiska śmieci dla ok. 23 tys. gospodarstw domowych. Realizowane są branżowe programy: restrukturyzacji i mo dernizacji przemysłu mięsnego, mleczarskiego, rybnego, uty lizacyjnego, przetwórstwa ziemniaka na skrobię, wsparcia grup producentów rolnych, wspólnego wykorzystania maszyn przy udziale preferencyjnych kredytów inwestycyjnych z dopłatą do oprocentowania z budżetu państwa. Podwyższono z 8 mln zł do 16 mln zł maksymalną kwotę kredytu preferencyjnego dla jednego podmiotu na realizację przedsięwzięć inwestycyj nych, w ramach programu wsparcia mleczarstwa, przemysłu mięsnego, przetwórstwa ziemniaka na skrobię. Działania legislacyjne Przyjęta została, oczekiwana przez rolników od wielu lat ustawa o ustroju rolnym, sprzyjająca rozwojowi gospodarstw rodzinnych i ograniczająca spekulacyjny obrót ziemią. Rząd przedłożył też projekt ustawy o doradztwie rolniczym, który przewiduje doradztwo bezpłatne, powszechne, efek tywne i spójne organizacyjnie. Przygotowany został pierwszy etap reformy ubezpieczeń społecznych rolników mający na celu uszczelnienie syste mu. Utrzymano odrębny system rolniczych ubezpieczeń re alizowany przez KRUS. W okresie od 19 października 2001 do końca kwietnia 2004 ze sfery rolnictwa, rybołówstwa i rozwoju wsi uchwalono: 46 ustaw (w tym 21 po 2 lipca 2003 r.). W przeważają cej większości są to tzw. ustawy unijne oraz wydano: 396 rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (w tym 235 po 2 lipca 2003 r.), 46 rozporządzeń Rady Ministrów (w tym 14 po 2 lipca 2003 r.), 8 rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów (w tym 2 po 2 lipca 2003 r.). Zostały uchwalone wszystkie ustawy dotyczące rolnic twa, a związane z integracją. Do 1 maja wydane zostały naj ważniejsze rozporządzenia. Podjęto skuteczne działania na rzecz większego wsparcia rolnictwa Uwzględniając wyjątkowo trudną sytuację w rolnictwie, niski poziom dochodów rolniczych, wzrastające bezrobocie, rząd zadecydował o radykalnym zwiększeniu wydatków bu dżetowych na ten sektor. Łącznie za środkami UE wydatki 3

4 Najważniejsze działania realizowane od X 2001 r. do V 2004 r. na rok 2003 w stosunku do 2002 r. wzrosły o 63,19% a na rok 2004 o dalsze 22,57%. Ta decyzja pozwoliła na: stosowanie dopłat do cen skupu mleka w klasie ekstra (do końca kwietnia 2004 r.), utrzymanie wszystkich linii kredytowych oraz wprowa dzenie nowych na zakup nieruchomości rolnych przezna czonych na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rodzin nych, na nowe technologie zapewniające wysoką jakość, do stosowanie do wymogów sanitarnych, ochrony środowiska, na realizację programu restrukturyzacji i modernizacji prze mysłu utylizacyjnego, obniżenie oprocentowania kredytów do poziomu: 1 3% dla kredytów inwestycyjnych, 2% dla kredytów na zakup środków do produkcji rolnej, 4,5% na skup i przechowywanie zapasów, podwyższenie maksymalnej kwoty kredytów: z 2 do 4 mln zł dla gospodarstw rolnych, z 4 do 8 mln zł dla działów specjalnych produkcji rolnej, z 8 do 16 mln zł na przetwórstwo mięsa, mleka, ziemnia ków na skrobię, umarzanie kredytów byłego Funduszu Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w sytuacjach braku jakiejkolwiek możliwości spłaty zadłużeń, wydłużenie okresu spłaty kredytów na zakup środków do produkcji rolnej udzielonych producentom rolnym w II po łowie 2003 r., uruchomienie programu pomocy dla rolników poszko dowanych w wyniku ubiegłorocznej klęski suszy, wspieranie postępu biologicznego, wspieranie gospodarstw ekologicznych. Jest ich obecnie ponad 2300 ( wzrost o 25%). W celu zapewnienia terminowej regulacji należności za skupowane produkty, o co środowisko rolnicze zabiegało od wielu lat, wprowadzono zapis, że dopłaty do oprocentowa nia kredytów na skup przysługują pod warunkiem dokona nia zapłaty w ciągu 14 dni. Warunek 14 dniowej zapłaty obo wiązywał także w systemie skupu zbóż z dopłatami Agen cji Rynku Rolnego. Stabilizacji sytuacji na rynkach rolnych oraz ochronie do chodów producentów służyły działania interwencyjne. W okresie od 2002 r. do końca marca 2004 r. na interwen cję wydano ok.3,4 mld zł. Interwencja prowadzona była na rynkach zbóż konsumpcyjnych, mięsa wieprzowego, mle ka, skrobi ziemniaczanej, tytoniu i miodu. Największy za kres interwencji dotyczył wieprzowiny, zbóż i rynku prze tworów mlecznych. Tylko na zakup półtusz wieprzowych wy datkowano w tym okresie ponad 1,8 mld zł. W 2003 r. wprowadzono po raz pierwszy rządowy pro gram bezpłatnej pomocy żywnościowej. W ramach tego programu przekazano ponad 5,5 tys. ton konserw mięsnych dla ponad 3 mln osób najbardziej potrzebujących. Sukcesem jest osiągnięcie w 2003 r. dodatniego salda obrotów handlowych artykułami rolno spożywczymi w kwo cie 505,7 mln dolarów amerykańskich, w tym z Unią Euro pejską 218,3 mln, co świadczy o poprawie konkurencyjno ści polskich produktów. Przygotowanie rolników, przetwórców, samorządów i innych odbiorców do pomocy w ramach WPR Od października 2003 r. prowadzone są ogólnokrajowe działania informacyjno szkoleniowe. Odbyło się około 40,5 4 tys. spotkań, w których wzięło udział ponad 1,2 mln ucze stników. ARiMR podpisała porozumienia o współpracy z: ośrodkami doradztwa rolniczego, izbami rolniczymi, banka mi spółdzielczymi, Związkiem Gmin Wiejskich, Związkiem Powiatów Polskich. Od 9 lutego rolnicy składają wnioski o rejestrację gospo darstw. Zgłosiło się już około 1,5 mln rolników. Od 15 kwiet nia rozpoczął się proces rejestracji wniosków o dopłaty po wierzchniowe. Proces ten będzie trwał do br. Do maja wnioski o dopłaty bezpośrednie złożyło 340 tys. rolników. Działania w zakresie weterynarii W okresie przedakcesyjnym największe zagrożenia wystę powały w obszarze przetwórstwa produktów pochodzenia zwierzęcego, nadzorowanego przez Główny Inspektorat We terynarii. W wielu wypowiedziach i komentarzach wyrażano opinię, że większość zakładów zostanie zlikwidowana. W wyniku podjętych działań (informacja, kontrola, legi slacja, wsparcie budżetowe, dodatkowo prowadzone, bar dzo trudne, negocjacje) stan przygotowania zakładów sek tora przetwórczego na dzień akcesji przedstawia się nastę pująco: 1706 zakładów jest w pełni przygotowanych i może eks portować swoje wyroby na rynki unijne, 721 zakładów otrzymało okresy przejściowe na dosto sowanie się do wymogów Unii Europejskiej. Wielką szansa dla przetwórstwa rolno spożywczego jest możliwość tzw. sprzedaży bezpośredniej. Minister Rolnic twa określił rodzaje działalności, limity produkcji, wymaga nia strukturalne, sanitarne, weterynaryjne. Wymagania te nie są trudne do spełnienia. W okresie zaledwie jednego mie siąca spełniło je 487 firm branży mięsnej, 22 rybnej i 11 mle czarskiej. Uzyskały one zgodę służb weterynaryjnych do prowadzenia sprzedaży bezpośredniej. Weterynaryjna kontrola graniczna W celu przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicz nej na zewnętrznych granicach UE ukończone zostały pra ce inwestycyjne w ośmiu długoterminowych przejściach granicznych: Kukuryki Koroszczyn przejście drogowe z Białorusią w województwie lubelskiem, Korczowa przejście drogowe z Ukrainą w wojewódz twie podkarpackim, Szczecin port morski w województwie zachodniopo morskim, Świnoujście port morski w województwie zachodnio pomorskim, Bezledy przejście drogowe z Obwodem Kaliningradz kim w województwie warmińsko mazurskim, Kuźnica Białostocka przejście drogowe z Białorusią w województwie podlaskim, Gdynia port morski w województwie pomorskim, Warszawa Okęcie port lotniczy w województwie ma zowieckim. Prace na tych przejściach zostały ukończone i punkty kon trolne zostały oddane do użytku Inspekcji Weterynaryjnej. Prace końcowe trwają jeszcze w PKG Dorohusku, który jest przygotowywany do oddania Inspekcji Weterynaryjnej. Ponadto na dodatkowych przejściach weterynaryjnej kon troli granicznej od dnia 1 maja 2004r. będą kontrolowane

5 Najważniejsze działania realizowane od X 2001 r. do V 2004 r. środki żywienia zwierząt. Wyznaczono do tego 8 dodatko wych przejść granicznych, na których będą odprawiane środki żywienia zwierząt. Działania dotyczące służb fitosanitarnych W celu lepszego wykorzystania personelu i środków tech nicznych nastąpiło połączenie Inspekcji Ochrony Roślin i In spekcji Nasiennej. Powstała Inspekcja Ochrony Roślin i Na siennictwa. Przygotowano Oddziały Graniczne Inspekcji do funkcjo nowania na przyszłej granicy zewnętrznej UE. Zostały one w pełni przygotowane do przeprowadzania kontroli zdrowot ności roślin, produktów roślinnych i przedmiotów sprowa dzanych do Polski i na terytorium Wspólnoty. Baza lokalo wa, zaplecze laboratoryjno techniczne, jak również wypo sażenie w nowoczesny sprzęt laboratoryjny i komputerowy oraz środki łączności spełniają standardy Unijne. Inspekto rzy Oddziałów zostali przeszkoleni w latach w zakresie prawodawstwa Unii Europejskiej i unijnych stan dardów działania. W 2002 r. opracowano i wdrożono monitoring zużycia środ ków ochrony roślin w uprawach ważnych gospodarczo. Za danie to zostało wprowadzone zgodnie ze standardami OECD. W ramach uczestnictwa w krajowym systemie bezpie czeństwa żywności w 2003 r. wdrożono procedurę powia damiania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt RASFF. Realizacja tego zada nia ma na celu wdrożenie i stosowanie w kraju wymogów wprowadzonych Rozporządzeniem Parlamentu Europejskie go i Rady Nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. Rozwój instytucjonalny Instrumenty Wspólnej Polityki Rolnej będą wdrażane przez dwie agencje płatnicze : Agencję Rynku Rolnego i Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Oby dwie agencje są przygotowane do pełnienia roli agencji płat niczych. Agencja Rynku Rolnego otrzymała 16 kwietnia br. akredytację do pełnienia funkcji agencji płat niczej. ARR jako agencja płatnicza będzie odpo wiedzialna za administrowanie mechanizmami WPR w zakresie interwencji na rynkach rolnych. Do jej za dań będzie należało w szczególności: wydawanie decyzji administracyjnych (np. kwotowanie produkcji mleka), wypłacanie środków finansowych uczestnikom poszcze gólnych mechanizmów WPR, kontrolowanie prawidłowości wykorzystania środków fi nansowych, informowanie Komisji Europejskiej o bieżącej sytuacji ryn kowej w Polsce oraz podejmowanych działaniach, informowanie rolników, przetwórców i podmiotów sku pujących o decyzjach podejmowanych na szczeblu Wspól noty, administrowanie obrotem towarowym z zagranicą pro duktami rolno spożywczymi (mleko, zboża, cukier, wołowi na, cielęcina, wieprzowina, drób, jaja, oleje, tłuszcze, na siona, alkohol etylowy pochodzenia rolniczego, ryż, świe że owoce i warzywa, banany, przetworzone owoce i warzywa, wina, baranina i konina oraz len i konopie), interwencyjny zakup i sprzedaż produktów rolno spożyw czych (zboża, masła, odtłuszczone mleko w proszku, woło wina i cukier), wypłacanie dopłat do prywatnego przechowalnictwa (mięso, masło, mleko w proszku, sery). Część zadań Agencji jest delegowanych do Inspekcji Ja kości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych oraz Służ by Celnej. Dla wszystkich mechanizmów zostały przygotowane szcze gółowe księgi procedur. Systemy informatyczne wspomaga jące realizację zadań osiągnęły pełną zdolność funkcjonal ną, pozwalającą na testowanie i analizowanie poszczegól nych procesów. Obecnie Agencja realizuje program szkoleniowy; przewi duje przeszkolić ponad 4300 beneficjentów mechanizmów rynkowych oraz prawie 2 tysiące pracowników administra cji. We współpracy z ośrodkami doradztwa rolniczego, izba mi rolniczymi, samorządami i organizacjami branżowymi re alizowane są programy i kampanie informacyjne. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rol nictwa jest odpowiedzialna za wdrożenie: płatności bezpośrednich, Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 9 in strumentów, Sektorowych Programów Operacyjnych Restrukturyza cja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój ob szarów wiejskich i Rybołówstwo i przetwórstwo ryb. Akredytacja do pełnienia funkcji agencji płatniczej bę dzie etapowa. Obecnie dotyczy ona płatności obszarowych i wybranych działań Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (ob szary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, pro gram rolno środowiskowy rolnictwo ekologiczne oraz uzu pełnienie płatności obszarowych). Obsługa pozostałych działań PROW, rynek owoców i warzyw oraz rynek rybny otrzyma akredytację w kolejnych etapach. W procesie akredytacji Agencja: wdrożyła docelową strukturę organizacyjną, wdrożyła procedury obsługi płatności (przyjmowanie wniosków, rejestracja, naliczanie płatności, autoryzacja, kontrola, windykacja, raportowanie, księgowanie, dokony wanie płatności, audyt wewnętrzny), pozyskała wysokokwalifikowany personel oraz przepro wadziła szereg szkoleń, zbudowała zintegrowany system informatyczny agencji płatniczej, składający się z rejestru producentów działek i zwierząt, zbudowała infrastrukturę informatyczną. Agencja będzie kontynuowała działania związane ze wsparciem rolnictwa i przetwórstwa ze środków krajowych (kredyty o obniżonej stopie oprocentowania, poręczenia, gwarancje kredytowe, dofinansowanie utylizacji). Agencje płatnicze, inspekcje oraz Fundacja programów Po mocy dla Rolnictwa FAPA są w pełni przygotowane do wdra żania instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej oraz programów strukturalnych. Wdrażanie procedur będzie wymagało zwiększenia zatru dnienia, szczególnie w pionie weterynarii oraz okresowo w Agencjach i gminach. Na mocy porozumień zawartych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Mo dernizacji Rolnictwa z Ministrem Gospodarki, Pracy i Poli tyki Społecznej około 10 tys. osób może uzyskać zatrudnie nie jeszcze w tym roku. 5

6 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE Wersja uzupełniona czerwiec 2004 PŁATNOŚCI BEZPOŚREDNIE System jednolitej płatności obszaro wej jest rozwiązaniem nowym, dotych czas nie stosowanym w obecnych pań stwach członkowskich Unii Europejskiej. System ten będzie mógł funkcjonować przez trzy pierwsze lata członkostwa, z możliwością przedłużenia o kolejne lata. W dalszych latach będzie funkcjo nować podobny system, bowiem refor ma Wspólnej Polityki Rolnej polega na odchodzeniu od systemu wspierającego produkcję na korzyść systemu płatności obszarowych. Płatności będą wypłacane na wszystkie grunty rolne, utrzymane w dobrej kulturze rolnej, z zachowaniem wymogów ochrony środowiska. Ich po ziom wynosi 25%, 30% i 35% w latach 2004, 2005 i 2006 w stosunku do pozio mu wsparcia rolnictwa w Unii Europej skiej. Dopłaty w tej wysokości są w peł ni finansowane ze środków Unii Europej skiej. Traktat akcesyjny przewiduje możliwość podniesienia poziomu dopłat odpowiednio do 55%, 60% i 65% i taki poziom płatności będzie w Polsce stoso wany. Płatności uzupełniające będą wy płacane do powierzchni upraw, ale tyl ko w kierunkach produkcji, wspieranych w Unii Europejskiej płatnościami bezpo średnimi. Nie będą przysługiwały np. do powierzchni, przeznaczonej pod uprawę buraków cukrowych i ziemniaków, po za skrobiowymi. Na sfinansowanie płat ności uzupełniających będzie wykorzy stana część środków z Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich a także środki bu dżetu krajowego. Płatności bezpośrednie będą przysługiwały producentom rol nym, posiadającym grunty rolne o po 6 wierzchni powyżej 1ha, z tym, że po wierzchnia działek rolnych wchodzą cych w skład gospodarstwa nie może być mniejsza niż 0,1 ha. Stawkę jedno litej płatności obszarowej na 1 ha grun tów określi Komisja Europejska. Szacuje się, że jej wysokość wyniesie ok. 44,5 EUR, co odpowiada kwocie ok. 200 zł. (w zależności od kursu EUR) natomiast stawkę dopłat uzupełniających corocznie będzie określała Rada Ministrów. Wyso kość dopłat uzupełniających jest uzależ niona od rodzaju upraw. Przewiduje się, że dla upraw polowych (zboża, oleiste, wysokobiałkowe, len i konopie włókni ste, wyka, uprawy roślin przeznaczone na nasiona oraz łąki i pastwiska) stawka do płaty wyniesie powyżej 60 EUR/ha, do chmielu ok. 220 EUR/ha. Płatności będą przyznawane w drodze decyzji admini stracyjnej kierownika biura powiatowe go ARiMR. Płatności uzupełniające do zie mniaków z przeznaczeniem na skrobię oraz do tytoniu będą przyznawane w dro dze decyzji dyrektora oddziału terenowe go ARR w wysoko ści około 50 EUR do tony ziemniaka na skrobię a do tytoniu 5 zł/ kg. Rolnik w terminie od 15 kwietnia do 15 czerwca 2004 r. po winien złożyć wnio sek o przyznanie płatności do biura powiatowego Agen cji. Wniosek składa się na odpowiednim druku. Formularze są dostępne w oddziałach Agencji, urzę dach gmin, bankach spółdzielczych, ośrodkach doradztwa rolniczego i inter necie. Rolnik przed złożeniem wniosku o płatności powinien uzyskać w Agencji numer ewidencyjny gospodarstwa. Trwa właśnie (od 9 lutego) przyjmowanie od rolników wniosków i nadawanie nume rów ewidencyjnych. Rolnik powinien także posiadać konto w banku, bowiem płatności będą wypłacane na wskazany przez rolnika rachunek bankowy. Oceniamy, że polscy rolnicy, w ra mach płatności bezpośrednich, otrzy mają kwotę powyżej 6 mld. zł. rocznie. W ramach jednego wniosku o płatno ści obszarowe rolnik będzie mógł sta rać się również o dopłaty z tytułu pro wadzenia gospodarstwa na obszarach o niekorzystnych warunkach gospoda rowania. Trzeba jednak pamiętać, że część, dotychczas stosowanych instrumen tów wsparcia, będzie wygaszana. Zni kają od 1 maja 2004 r. dopłaty do cen skupu mleka w klasie extra, od drugie go półrocza 2004 r. nie będzie bonów paliwowych, likwiduje się dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego, ograniczono dotacje do wapna nawo zowego. Zmieniony system interwencji na pod stawowych rynkach rolnych, zgodny z przepisami Unii Europejskiej, nie prze widuje dopłat do cen skupu zbóż, nie będzie także dotychczasowych form in terwencji na rynku wieprzowiny. PLAN ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH R. Na realizację Planu w latach przewiduje się wydatkować kwo tę mln. EUR, z czego środki unij ne wyniosą 2.866, 4 mln. EUR a środki krajowe równowartość 696, 6 mln EUR. Renty strukturalne Renty strukturalne mają zachęcać rol ników, w wieku przedemerytalnym, do zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej i przekazania posiadanych go spodarstw rolnych w sposób służący poprawie żywotności gospodarstw rol nych w Polsce oraz zapewnić im wystar czające źródło dochodu po zaprzesta niu tej działalności. Beneficjenci Renta strukturalna przysługuje pro ducentowi rolnemu, będącemu osobą fi zyczną, który: ukończył 55 lat, prowadził działalność rolniczą na własny rachunek w gospodarstwie rol nym przez co najmniej ostatnie 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę struk turalną i w tym okresie podlegał ubez

7 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE pieczeniu emerytalno rentowemu rolni ków przez co najmniej 5 lat, podlegał ubezpieczeniu emerytal no rentowemu rolników w dniu złoże nia wniosku o rentę strukturalną, przekazał posiadane gospodarstwo rolne, zaprzestał prowadzenia wszelkiej towarowej działalności rolniczej. Renta strukturalna nie przysługuje rol nikowi, jeżeli: ma on ustalone prawo do emerytu ry lub renty z ubezpieczenia społeczne go lub zaopatrzenia emerytalnego, grunty wchodzące w skład gospo darstwa, planowane do przekazania, zostały przejęte od innego rolnika, który je przekazał w celu uzyskania renty strukturalnej, chyba że wnioskodawca prowadził działalność rolniczą w po większonym gospodarstwie, co naj mniej 5 lat. Uprawniony do renty strukturalnej (beneficjent) może, po przekazaniu go spodarstwa rolnego, prowadzić działal ność rolniczą na gruntach własnych lub będących własnością małżonka, o po wierzchni nie większej niż 0,5 ha UR wraz z siedliskiem, które nie stanowią gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. Działal ność rolnicza (w zakresie produkcji ro ślinnej i zwierzęcej), prowadzona na pozostawionych gruntach, może służyć wyłącznie zaspokajaniu potrzeb wła snych i rodziny. Jeżeli rolnik nie spełnia warunków do uzyskania renty strukturalnej lub nie zamierza się ubiegać o to świadczenie, prawo do renty strukturalnej ustala się jego małżonkowi, o ile spełnia wszyst kie warunki przewidziane dla rolnika (beneficjenta). Wysokość pomocy Wysokość renty strukturalnej ustala się jako odpowiedni procent kwoty naj niższej emerytury. Podstawowa wyso kość wynosi 210%, natomiast maksy malna 440% kwoty najniższej emerytu ry. Od 1 marca 2004 wysokość najniż szej emerytury, określona w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynosi 562,58 zł. Wysokość renty strukturalnej może więc się kształtować w granicach 1.181,42 zł 2.475,35 zł. Podstawową wysokość renty strukturalnej (210%) zwiększa się o dodatek na małżonka w wysokości rów nej 60 % kwoty najniższej emerytury, jeżeli spełnione są łącznie następujące wa runki: gospodarstwo rolne, prze kazane w ramach programu rent struktu ralnych, stanowiło źródło utrzymania dla obojga małżonków, oboje małżonkowie w dniu złoże nia wniosku o rentę strukturalną spełnia ją jednocześnie warunki określone dla beneficjenta. Podstawową wysokość renty zwięk sza się również: o 50% kwoty najniższej emerytury w przypadku przekazania gospodarstwa rolnego w sposób trwały o powierzch ni co najmniej 3 ha, po 3 % kwoty najniższej emerytury za każdy pełny ha UR powyżej 3 ha UR, przekazany w sposób trwały na po większenie innego gospodarstwa rolne go, ale nie więcej niż za 20 ha UR po wyżej 3 ha UR, po 3 % kwoty najniższej emerytu ry za każdy pełny ha UR powyżej 3 ha UR, przekazany w sposób trwały na po większenie innego gospodarstwa rol nego prowadzonego przez rolnika bę dącego w wieku poniżej 40 lat, ale nie więcej niż za 20 ha UR powyżej 3 ha UR. Wspieranie gospodarstw niskotowarowych Wspieranie gospodarstw niskotowaro wych ma na celu zwiększenie możli wości inwestowania gospodarstw rol nych o niewielkim własnym potencjale ekonomicznym. Gospodarstwa te, w zna czącej mierze, prowadzą produkcję na samozaopatrzenie, a dzięki pomocy fi nansowej mogą podjąć działania, pro wadzące do rynkowego ukierunkowania produkcji, poprawy dochodowości oraz szeroko rozumianych dostosowań do funkcjonowania w warunkach jednoli tego rynku. W efekcie pomoc w ramach niniejszego działania przyczyniać się będzie do stabilizacji sektora rolnego w Polsce. Beneficjenci Producent rolny, będący osobą fizycz ną, prowadzący gospodarstwo rolne bę dące jego własnością lub własnością jego małżonka i odpowiadające defini cji gospodarstwa niskotowarowego. Wysokość pomocy Pomoc dla gospodarstw niskotowaro wych, mająca postać premii wypłacanej przez okres do pięciu lat, wyniesie rów nowartość EUR/gospodarstwo/rok. Po trzecim roku otrzymywania premii, be neficjent musi wykazać osiągnięcie przy najmniej jednego z celów pośrednich planu, związanych z celem przedsię wzięcia, co stanowi warunek wypłaty środków w następnych dwóch latach. Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Działanie 3 jest instrumentem wspar cia finansowego gospodarstw rolnych, położonych na terenach, na których produkcja rolnicza jest utrudniona ze względu na niekorzystne warunki natu ralne. Dopłaty wyrównawcze dla go spodarstw rolnych, położonych na ob szarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), rekompensu ją wyższe koszty produkcji ponoszone przez te gospodarstwa w stosunku do go spodarstw położonych poza strefami ONW. Dopłaty te przeciwdziałają wy ludnianiu się obszarów wiejskich i za tracaniu ich rolniczego charakteru. W ramach ONW wydzielono: obszary nizinne I i II; obszary górskie; obszary ze specyficznymi utrudnie niami. Beneficjent Producent rolny prowadzący działal ność rolniczą w gospodarstwie rolnym położonym w całości lub części w gra nicach ONW. Wysokość pomocy Pomoc finansowa udzielana jest w po staci corocznych zryczałtowanych płat ności (dopłat wyrównawczych), przy znawanych do hektara użytków rolnych położonych na obszarach o niekorzyst nych warunkach gospodarowania i po zostających w użytkowaniu rolniczym. Płatnością objęte mogą być: grunty orne, sady, trwałe użytki zielone. 7

8 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE Rada Ministrów, w dniu 14 kwietnia 2004 r., przyjęła Rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warun kach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz.U. Nr 73, poz. 657 z 2004 r.). Przyjęcie tego rozporządzenie umożliwiło Agen cji Restrukturyzacji i Modernizacji Rol nictwa rozpoczęcie przyjmowania wniosków od rolników na dopłaty z ty tułu gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach gospo darowania. Oddziały powiatowe przyj mują wnioski od dnia 15 kwietnia 2004r. Wspieranie przedsięwzięć rolno środowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt Założeniem Działania zwanego Kra jowym Programem Rolno środowisko 8 Wysokość szacowanych stawek dopłat wyrównawczych w ramach ONW Typ ONW Dopłata (euro/ha) Górskie 68 strefa nizinna I 38 Nizinne strefa nizinna II 56 Obszary ze specyficznymi utrudnieniami 56 Areał (ha) Dopłaty wyrównawcze z tytułu ONW będą podlegać następującemu zmniejszeniu na poziomie gospodarstwa: Dopłata wyrównawcza ONW % płatności za każdy ha 50, % płatności 100, % płatności Ponad 300 Brak płatności za obszar powyżej 300 ha wym (KPR), jest utrwalenie wzorców trwałej i zrównoważonej gospodarki rol nej, zwłaszcza na obszarach chronio nych i zagrożonych degradacją. Beneficjenci Producent rolny, którego gospodar stwo położone jest na obszarach kwa lifikujących się do uzyskania wspar cia. Wysokość pomocy Płatność będzie ustalana na podstawie zadeklarowanych działań, w odniesieniu do po wierzchni i wypłacana w cy klu rocznym. W kalkulacji płatności wzięto pod uwagę utracony dochód oraz ponie sione dodatkowe koszty. Po moc finansowa będzie wypła cana corocznie jako suma płatności za pakiety działań wdrażanych w gospodarstwie. Płatności dla beneficjentów Średnia stawka dotacji szacowana jest na równowartość ok EUR/ha. Zalesianie gruntów rolnych Założeniem Działania jest wsparcie procesu zalesiania gruntów rolnych nie stanowiących własności Skarbu Pań stwa, a następnie zapewnienie właści wej pielęgnacji nowych nasadzeń we wczesnych etapach ich rozwoju. Beneficjenci Producent rolny, będący osobą fi zyczną, uzyskujący co najmniej 20% dochodów z tytułu prowadzenia tego gospodarstwa. Właściciel (osoba fizyczna) gruntów rolnych, położonych w granicach Rze czypospolitej Polskiej, będących w je go posiadaniu lub w posiadaniu jego małżonka, uzyskujący dochody powy żej 80% z działalności pozarolniczej. Grupa rolników lub właścicieli grun tów rolnych (min. 3 osoby, prowadzących działalność rolniczą na łącznej po wierzchni o wielkości co najmniej 3 ha). Wysokość pomocy Płatność będzie ustalana na podsta wie powierzchni gruntów (na ha) i wy płacana w cyklu rocznym: jednorazowo wsparcie na zalesienie, przez 5 lat premia pielęgnacyjna, przez 20 lat premia zalesieniowa. Lp. Formy pomocy PLN/ha na rok 1 Wsparcie na zalesienie Zabezpieczenie przed zwierzyną grodzenie siatką 2 metrową Premia pielęgnacyjna bez zastosowania repelentów Premia pielęgnacyjna z zastosowaniem repelentów Premia zalesieniowa rolnik (powyżej 20% dochód z rolnictwa Premia zalesieniowa właściciel gruntów (powyżej 80% dochodu spoza rolnictwa 360 Minimalne i maksymalne stawki wynikają z różnic w konfiguracji terenu oraz rodzaju drzew (iglaste/liściaste) Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej Pomoc w ramach tego działania obej muje wspieranie na rzecz dostosowania do standardów UE w dziedzinie ochro ny środowiska, ochrony roślin, zdrowia dobrostanu zwierząt. Beneficjenci Producenci rolni oraz właściciele ferm kurzych, którzy znajdują się w wykazie zakładów posiadających niedostosowa ne klatki, podlegające porozumieniom

9 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE przejściowym (Dyrektywa 1999/74/WE, art. 5 ust. 1,4 i 5 Dodatek C, o którym mowa w rozdziale 6, sekcja B, podsek cja 1, punkt 2 Załącznika XII Traktatu Akcesyjnego). Wysokość pomocy Dla producentów rolnych wysokość pomocy finansowej wynosić będzie w pierwszym roku 200 EUR/DJP. W dru gim i trzecim roku wysokość pomocy fi nansowej będzie wynosić odpowiednio 50 EUR/DJP i 25 EUR/DJP. Całkowita su ma wsparcia w ramach Schematu 1 nie może przekroczyć PLN (18.347,36 EUR) na jednego beneficjenta. Dla właścicieli ferm kurzych wysokość pomocy finansowej wynosić będzie w pierwszym roku 150 EUR/150 stano wisk. W drugim i trzecim roku wysokość pomocy finansowej będzie wynosić od powiednio 50 EUR/150 stanowisk i 25 EUR/150 stanowisk. Całkowita suma wsparcia w ramach Schematu 2 nie mo że przekroczyć PLN (34.401,30 EUR) na jednego beneficjenta. Pomoc finansowa (roczna premia) wypłacana danemu beneficjentowi przez okres do trzech kolejnych lat, we dług stawki malejącej. Wysokość premii uzależniona jest od zakresu podjętych prac dostosowaw czych tak, aby nie wystąpiła nadmier na kompensata poniesionych kosztów. Grupy producentów rolnych Wsparcie będzie udzielane grupom producentów rolnych, zakładanym w ce lu wspólnego dostosowania standardów produkcji przez członków takich grup oraz wykształcenia systemu wspólnej sprzedaży produktów. Wsparcie będzie udzielane na zakładanie i administracyj ne koszty działania grup producentów rolnych przez okres 5 lat od momentu ich powstania. Beneficjenci Grupy producentów rolnych, które rozpoczęły swoją działalność po akce sji Polski do UE, przez pierwszych 5 lat istnienia grupy (zgłoszenia grupy). Wysokość pomocy Pomoc finansowa będzie realizo wana w formie rocznych płatności w okresie pierwszych pięciu lat od da ty uznania danej grupy producentów rolnych. Istnieje możliwość wyboru przez grupę płatności półrocznej, przy czym pierwsza płatność będzie zreali zowana nie wcześniej niż po sześciu peł nych miesiącach od daty uznania gru py. Kwota wsparcia zostanie wyliczona na podstawie rocznej wartości brutto sprzedanej produkcji, wyprodukowa nej w gospodarstwach członków grupy i nie przekroczy: 5%, 5%, 4%, 3% i 2% wartości pro dukcji do sumy EUR, sprzedanej odpowiednio w pierwszym, drugim, trzecim, czwartym i piątym roku, oraz 2.5%, 2.5%, 2%, 1.5% i 1.5% wartości produkcji po wyżej EUR, sprze danej odpowiednio w pierw szym, drugim, trzecim, czwar tym i piątym roku. W żadnym przypadku wsparcie nie może przekroczyć kwoty: w pierwszym i drugim ro ku EUR, w trzecim roku EUR, w czwartym roku EUR, w piątym roku EUR. Ze środków PROW planowana jest również realizacja podpisanych umów z podmiotami uczestniczącymi w Pro gramie SAPARD, w części przekracza jącej możliwości finansowe tego Pro gramu. Wnioski do wszystkich działań Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich będą przyjmowane w oddziałach powiato wych Agencji Restrukturyzacji i Moder nizacji Rolnictwa. SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY Restrukturyzacja i modernizacja sek tora żywnościowego oraz rozwój obsza rów wiejskich Polska wieś w ramach tego Programu może otrzymać w latach wsparcie w wysokości 1.784,15 mln. EUR, z czego 1.192, 68 mln EUR będą stanowiły środki Unii Europejskiej a 591, 47 mln. EUR będzie pochodziło głów nie z budżetu krajowego. Część odbiorców pomocy w ramach tego Programu będzie musiało dyspono wać własnymi środkami na współfinan sowanie przedsięwzięć. Udział własny jest zróżnicowany w zależności od ro dzaju pomocy. Inwestycje w gospodarstwach rolnych W ramach niniejszego działania wspierane będą projekty inwestycyjne związane z modernizacją gospodarstw rolnych, prowadzące do ich dostoso wania do warunków funkcjonowania na jednolitym rynku. Wysokość pomocy Odbiorca pomocy może otrzymać łącznie nie więcej niż zł w okre sie programowania. Poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie: 50% kosztów kwalifikowalnych lub 60% kosztów kwalifikowalnych, je śli gospodarstwo położone jest na tere nach o niekorzystnych warunkach go spodarowania lub 55% kosztów kwalifikowalnych, jeśli odbiorcą pomocy jest młody rolnik lub 65% kosztów kwalifikowalnych, je śli gospodarstwo położone jest na tere nach o niekorzystnych warunkach go spodarowania i odbiorcą pomocy jest młody rolnik. Przewidywane efekty realizacji działania Przewiduje się, że w ramach działa nia zostanie zrealizowanych około projektów. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez właściwe oddziały regionalne Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Ułatwienie startu młodym rolnikom Pomoc finansowa, w postaci premii, wypłacana będzie młodym rolnikom, którzy rozpoczynają samodzielne pro wadzenie gospodarstwa. Wsparcie udzie lane w ramach tego działania przyspie szy proces wymiany pokoleń w rolnic twie poprzez zapewnienie środków finansowych, ułatwiających młodym rol nikom rozpoczęcie prowadzenia działal ności rolnej oraz umożliwiających mo dernizację przejmowanych gospodarstw. Wysokość pomocy Pomoc udzielana będzie w formie premii, w wysokości zł i będzie 9

10 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE uwarunkowana spełnieniem czterech warunków brzegowych: wiek do 40 lat i termin rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa nie więcej niż 12 miesięcy przed chwilą przyzna nia pomocy; kwalifikacje zawodowe; minimalne standardy w zakresie śro dowiska, higieny, dobrostanu zwierząt; żywotności ekonomicznej gospo darstwa. Przewidywane efekty realizacji działania Przewiduje się, że w ramach działa nia premię uzyska około osób. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez właściwe oddziały regionalne Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów W ramach działania wspierane będą projekty związane z realizacją inwesty cji służących podjęciu przez rolników i domowników dodatkowej działalno ści zbliżonej do rolnictwa. Podjęcie lub rozwój dodatkowej działalności, wyko rzystującej istniejące zasoby gospodar stwa i regionu oraz uwzględniającej po trzeby rynku, stwarzać będzie warunki do rozwoju wielofunkcyjnych i trwa łych ekonomicznie gospodarstw. Wysokość pomocy Poziom pomocy wynosi 50% kosztów kwalifikowanych inwestycji, jednak ma ksymalna wysokość pomocy, jaka mo że być wypłacona podmiotowi wynosi łącznie nie więcej niż zł. Przewidywane efekty realizacji działania Przewiduje się, iż w ramach działa nia zostanie zrealizowanych około projektów, w tym projektów w in dywidualnych gospodarstwach rolnych i projektów w gospodarstwach prowadzonych przez osoby prawne. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez właściwe oddziały regionalne Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem W ramach działania wspierane będą małe projekty mające na celu polep 10 szenie dostępu rolników (osób fizycz nych i prawnych) do infrastruktury tech nicznej. Wysokość pomocy Poziom pomocy wynosi do 50% ko sztów kwalifikowanych. Maksymalna wysokość pomocy, przy następujących typach projektów: budowy lub modernizacji dróg we wnętrznych, nie zaliczanych do żadnej z kategorii dróg publicznych zł, budowy lub modernizacji urządzeń zaopatrzenia w wodę zł, budowy lub modernizacji urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ście ków zł, budowy lub modernizacji sieci i urządzeń zaopatrzenia w energię zł. Przewidywane efekty realizacji działania W ramach działania Rozwój i ulep szanie infrastruktury technicznej zwią zanej z rolnictwem planowane jest wdrożenie około projektów. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez właściwe oddziały regionalne Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Szkolenia W ramach działania wspierane będą projekty, polegające na organizacji szko leń zawodowych dla rolników i innych osób pracujących w rolnictwie lub le śnictwie, z zakresu prowadzenia go spodarstwa rolnego oraz produkcji rol niczej lub leśnej. Szkolenia zawodo we przyczynią się do podwyższenia poziomu wiedzy i umiejętności zawo dowych, co umożliwi uczestnikom szkoleń bardziej efektywne zarządza nie gospodarstwami rolnymi. Szkole nia przygotują także rolników do podej mowania działań, mających na celu restrukturyzację i modernizację gospo darstw, rynkowe ukierunkowanie pro dukcji, stosowanie dobrych praktyk rol niczych oraz dostosowanie do standar dów unijnych w zakresie ochrony śro dowiska, higieny i jakości produkcji, bezpieczeństwa żywności oraz warun ków utrzymania zwierząt. Wysokość pomocy Pomoc finansowa polega na refun dacji, podmiotom szkolącym sektora publicznego i prywatnego, 100% ko sztów kwalifikowalnych, poniesionych w związku z organizacją szkolenia. Przewidywane efekty realizacji działania Przewiduje się, iż w ramach działania zostanie przeprowa dzonych około szkoleń, w ramach których zostanie prze szkolonych około rol ników. Wnioski o pomoc będą przyj mowane przez Fundację Progra mów Pomocy dla Rolnictwa FAPA. Wsparcie doradztwa rolniczego W ramach działania wspiera na będzie działalność publicznych i pry watnych służb doradztwa rolniczego, polegająca na świadczeniu usług do radczych w zakresie korzystania z po mocy w ramach Wspólnej Polityki Rol nej, instrumentów towarzyszących WPR oraz polityki strukturalnej. Wysokość pomocy Pomoc finansowa polega na refun dacji, podmiotom doradczym sektora publicznego i prywatnego, 100% ko sztów kwalifikowalnych, poniesionych w związku ze świadczeniem usług do radczych lub informacyjnych. Przewidywane efekty realizacji działania Przewiduje się, iż w ramach działa nia z pomocą doradców zostanie przy gotowanych co najmniej wniosków o pomoc finansową dla rol ników. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych W ramach tego działania realizowa ne będą projekty związane z moderni

11 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE zacją zakładów przetwórstwa rolno spo żywczego, prowadzące do ich dostoso wania do warunków funkcjonowania na jednolitym rynku poprzez poprawę konkurencyjności, uwarunkowaną wzrostem jakości produkcji, jej skalą i profilem, obniżeniem kosztów oraz spełnieniem wymogów w zakresie norm higienicznych, ochrony środowiska i do brostanu zwierząt. Wysokość pomocy Maksymalny poziom pomocy finan sowej może sięgać 50% łącznych ko sztów kwalifikowanych, jednak nie wię cej niż zł na jeden zakład w okresie trwania Programu. Natomiast wielkość pomocy finansowej na reali zację danego projektu, nie może być niższa niż zł. Pomocą finanso wą, w ramach tego działania, objęte będą miedzy innymi: zakup specjalistycznego sprzętu do transportu; zakup lub instalacja urządzeń, za pewniających jakość i bezpieczeństwo żywności oraz ich monitorowanie; zakup lub instalacja urządzeń, słu żących poprawie ochrony środowiska. Przewidywane efekty realizacji działania Szacuje się, że wsparcie dla prze twórstwa i marketingu artykułów rol nych obejmie około projektów. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez właściwe oddziały regionalne Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą i/lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych Działanie ma na celu przywrócenie potencjału produkcji leśnej na terenach leśnych uszkodzonych w wyniku klęsk żywiołowych lub pożarów. Realizowa ne będzie poprzez projekty związane z odbudową funkcji gospodarczych, ekologicznych i społecznych lasów oraz wprowadzeniem odpowiednich instru mentów zapobiegających powstawa niu szkód w przyszłości. Wysokość pomocy Pomoc finansowa udzielana będzie w formie całkowitego zwrotu 100% ko sztów kwalifikowanych, w tym poziom udziału UE do 80% całkowitego kwa lifikującego się kosztu. Przewidywane efekty realizacji działania Przewiduje się, że w ramach działa nia zrealizowanych będzie około 150 projektów, na terenie 15 nadleśnictw o łącznej powierzchni około ha lasów. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez właściwe oddziały Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rol nictwa. Scalanie gruntów Scalanie gruntów prowadzone na ob szarach, charakteryzujących się dużym rozdrobnieniem i rozproszeniem grun tów, wchodzących w skład gospodarstw rolnych, ma na celu poprawę rozłogu gruntów poszczególnych gospodarstw. Wysokość pomocy Pomoc finansowa, udzielana staro stom powiatów, reprezentującym wła ścicieli gospodarstw rolnych, położo nych na projektowanym obszarze sca lenia, będzie w formie całkowitego zwrotu 100% kosztów kwalifikowanych, w tym poziom udziału UE do 80% cał kowitego kwalifikującego się kosztu. Przewidywane efekty realizacji działania W wyniku uruchomienia realizacji projektów z zakresu scalania gruntów dojdzie do polepszenia struktury agrar nej na ponad ha gruntów. Prze widuje się również zwiększenie tempa prac scaleniowych z ok. 8 tys. ha/rok (w 2003 r.) do ok. 14 tys. ha/rok. Wnioski o pomoc będą przyjmowane przez właściwe Urzędy Marszałkowskie. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego W ramach działania wspierane będą projekty inwestycyjne, objęte wnioskiem o pomoc finansową wraz z załączonym opisem planowanych do realizacji zadań, inicjowane przez środowiska lokalne. Wysokość pomocy Poziom pomocy publicznej UE, dla gmin i instytucji kultury, których orga nem założycielskim jest samorząd, wy nosi do 80% kosztów kwalifikowanych i minimum 20% wkład samorządu, który stanowi krajowy wkład publiczny. Maksymalna wysokość pomocy publicz nej przy realizacji działania wynosi zł. Przewidywane efekty realizacji działania W ramach działania planowana jest realizacja przez samorządy gmin około projektów. Wnioski o pomoc będą przyj mowane przez właściwe Urzędy Marszałkowskie. Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi W ramach działania będą wspierane projekty z zakresu me lioracji szczegółowych i podsta wowych oraz projekty związa ne z kształtowaniem przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku natural nego pod warunkiem, że służą one re gulacji stosunków wodnych w glebie, ułatwieniu jej uprawy oraz ochronie użytków rolnych przed powodziami. Wysokość pomocy Pomoc finansowa udzielana będzie wojewódzkim zarządom melioracji i urządzeń wodnych w formie całko witego zwrotu 100% kosztów kwalifi kowanych, w tym poziom udziału UE do 80% całkowitego kwalifikującego się kosztu w przypadku melioracji pod stawowych. W przypadku melioracji szczegółowych 80% całkowitego kwa lifikującego się kosztu, (w tym poziom udziału UE do 50% całkowitego kwa lifikującego się kosztu, 30% udział budżetu państwa) oraz 20% wkład własny rolników (wkład rolników będzie rozliczany po zakończeniu inwestycji i będzie rozłożony na raty). Koszt inwe stycji według kosztorysu inwestorskie go powinien wynosić, co najmniej zł. Przewidywane efekty realizacji działania Oczekuje się, że w ramach działania Gospodarowanie rolniczymi zasobami 11

12 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE wodnymi, zostanie zrealizowanych oko ło 800 projektów, przede wszystkim z zakresu ochrony przeciwpowodziowej obszarów rolniczych. Szacuje się, że w okresie realizacji programu, w ra mach inwestycji z zakresu budowy lub modernizacji urządzeń melioracji szcze gółowych, zostanie zmeliorowanych 23 tys. ha gruntów. W ramach budowy i modernizacji urządzeń melioracji pod stawowych, zostanie uregulowanych około 590 km koryt rzecznych, zbudo wanych lub zmodernizowanych około 540 km wałów przeciwpowodziowych i ok. 25 sztuk stacji pomp, a także oko ło 12 mln m 3 zbiorników wodnych. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez właściwe Urzędy Marszałkow skie. Pilotażowy Program Leader+ Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich W ramach działania wspierane będą projekty związane z opracowywaniem i realizacją lokalnych strategii rozwoju obszarów wiejskich, służących podnie sieniu atrakcyjności tych obszarów ja ko miejsca zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej. Zakres pomocy Schemat I: Akcje promocyjne i informacyjne i szkoleniowe. Przygotowywanie strategii rozwoju obszarów wiejskich: opracowania eks perckie, prace studialne, analizy. Pomoc na rzecz tworzenia Lokal nych Grup Działania. Schemat II: Działania związane z realizacją stra tegii: koszty operacyjne funkcjonowania i prowadzenia działalności doradczej przez Lokalnych Grup Działania (LAG), działania w zakresie promowania regionu, w tym organizacja imprez kul turalnych, targów itp. informacja, szkolenia, współpraca międzyregionalna, doradztwo, eksper tyzy. Wysokość pomocy Maksymalna wysokość pomocy przy realizacji projektu w ramach I Schematu wynosi zł. Maksymalna wyso kość pomocy przy realizacji strategii w ra mach II Schematu wynosi zł. Pomoc udzielana będzie dla Schematu I: samorządom gmin wiejskich i miejsko wiejskich lub ich związkom, osobom 12 prawnym, fundacjom, stowarzyszeniom i ich związkom oraz organizacjom po zarządowym (innym niż wymienionym wyżej) a dla Schematu II: Lokalnym Gru pom Działania. Przewidywane efekty realizacji działania W związku z realizacją Schematu I fi nansowaniem objętych zostanie co naj mniej 170 projektów realizowanych na obszarze około 500 gmin. W ramach Schematu II finansowa niem objętych zostanie co najmniej 40 projektów realizowanych na obszarze co najmniej 125 gmin. Wnioski o pomoc będą przyjmowa ne przez Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA. KREDYTOWANIE ROLNICTWA PO AKCESJI Finansowanie modernizacji rolnictwa i rozwoju wsi po akcesji będzie nastę powało głównie ze środków unijnych zgodnie z mechanizmami Wspólnej Po lityki Rolnej i programami strukturalny mi. Rola, obecnie stosowanych instru mentów wsparcia rolnictwa ze środków budżetu państwa, będzie malała na rzecz wsparcia unijnego (z udziałem niezbęd nego współfinansowania krajowego). Komisji Europejskiej zostanie przedłożo na lista form pomocy państwa, które bę dą stosowane przez pierwsze trzy lata po akcesji, jako pomoc istniejąca. Po tym okresie formy pomocy muszą być dosto sowane do wytycznych Komisji (Com munity guidelines for state aid in the agriculture sector O.J.2000/C/28/02), rozporządzenia Rady (EC) nr 994/98 i rozporządzenia Rady (EC) nr 659/99. Kierownictwo Ministerstwa Rolnic twa i Rozwoju Wsi, uwzględniając sta nowisko negocjacyjne Polski oraz prze pisy Unii Europejskiej, regulujące kwe stie pomocy ze środków krajowych, podjęło ustalenia o utrzymaniu po ak cesji dopłat do oprocentowania kredy tów w zakresie: kredytów inwestycyjnych i klęsko wych udzielonych do dnia akcesji, po akcesji udzielane dalej będą do płaty do kredytów w ramach preferen cyjnych linii kredytowych na: realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rol no spożywczym i usługach dla rolnic twa Symbol IP, utworzenie lub urządzenie gospo darstw rolnych przez osoby, które nie przekroczyły 40 roku życia Symbol MR, realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych w rolnictwie, przetwórstwie rol no spożywczym i usługach dla rolnic twa przez grupy producentów rolnych powstałe na mocy ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producen tów rolnych i ich związkach oraz o zmia nie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983) Symbol GP, realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych w ramach Branżowego progra mu wspólnego użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych symbol BR/10, realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych w ramach Branżowego progra mu restrukturyzacji przetwórstwa zie mniaka na skrobię w Polsce symbol BR/13, realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych w ramach Programu wspiera nia restrukturyzacji i modernizacji prze mysłu mięsnego i przetwórstwa jaj w Polsce symbol BR/14, realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych w ramach Branżowego progra mu mleczarskiego symbol BR/15, realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych w ramach Branżowego progra mu wspierania restrukturyzacji i mo dernizacji przemysłu utylizacyjnego w Polsce symbol BR/16, zakup nieruchomości rolnych prze znaczonych na utworzenie lub urzą dzenie gospodarstwa rodzinnego w ro zumieniu ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (GR), inwestycje w zakresie nowych tech nologii produkcji (NT), wznowienie produkcji w gospodar stwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską suszy, gra dobicia, nadmiernych opadów atmo sferycznych, powodzi, huraganu, po żaru, plagi gryzoni lub osuwisk ziemi Symbol KL zakup gruntów rolnych Symbol KZ utworzenie lub urządzenie gospo darstwa rolnego w ramach realizacji, zaakceptowanego przez Ministra Rolnic twa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministra Finansów, programu osadnic twa rolniczego na gruntach Skarbu Pań stwa Symbol OR. Kwota kredytu inwestycyjnego dla rolników nie może przekroczyć 80% nakładów inwestycyjnych na gospodar stwo rolne, nie więcej niż 4 mln zł. Okres kredytowania wynosi w zależ ności od linii kredytowej od 8 do 15 lat, a karencja w spłacie 2 3 lata. Oprocen

13 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE towanie płacone przez kredytobiorcę wynosi w zależności od linii kredytowej, od 0,25 do 0,65 stopy redyskontowej weksli w skali roku, nie mniej jednak niż: 1,2% dla kredytów Młody Rolnik, na zakup ziemi i klęskowych, 2% dla kre dytów branżowych oraz 3% dla pozo stałych linii. W 2003 r. uruchomione zostały wysoce preferencyjne linie kre dytowe: na zakup nieruchomości rolnych przeznaczonych na utworzenie lub urzą dzenie gospodarstwa rodzinnego w ro zumieniu ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592) kredyty mo gą być udzielane na okres do 20 lat, w wysokości do 90% ceny umownej nabywanych gruntów rolnych, na realizację przedsięwzięć inwesty cyjnych, w zakresie nowych technologii produkcji w rolnictwie, w tym wytwarza nia surowców do produkcji bioetanolu i biokomponentów, zapewniających wy soką jakość produktu lub w zakresie do stosowania produkcji zwierzęcej do wy mogów sanitarnych, ochrony środowiska i utrzymywania zwierząt, których opro centowanie dla rolnika wynosi 1% w ska li roku. W ramach funkcjonujących po akce sji preferencyjnych linii kredytowych nie będą finansowane koszty przedsię wzięć, których realizacja może następo wać ze środków Planu Rozwoju Ob szarów Wiejskich oraz Sektorowych Programów Operacyjnych: Restruktu ryzacja i modernizacja sektora żywno ściowego oraz rozwój obszarów wiej skich oraz Rybołówstwo i przetwór stwo ryb. W 2004 r. stosowane będą dopłaty do oprocentowania kredytów tzw. obroto wych na: zakup rzeczowych środków do pro dukcji rolnej, skup i przechowywanie płodów rol nych, skup i przechowywanie sezonowych nadwyżek produktów rolnych, skup i przechowywanie zapasów ryb morskich. W roku bieżącym rolnik może starać się o kredyt na zakup środków do pro dukcji w wysokości równowartości 10q żyta na 1 ha tj. w kwocie 345,70 zł na 1 ha. Oprocentowanie dla kredy tobiorców wynosi 2%. Z dniem 30 kwietnia 2004 r. weszły w życie przepisy ustawy o zmianie usta wy dopłatach do oprocentowania nie których kredytów bankowych, których celem jest umożliwienie wydłu żenia z 12 do 24 miesięcy okre su stosowania dopłat do opro centowania kredytów zaciągnię tych na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej w II półroczu 2003 roku a także w okresie styczeń kwiecień 2004 roku. DOTACJE W oparciu o przepisy rozpo rządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 kwiet nia 2004 r. w sprawie stawek dotacji przedmiotowych dla różnych podmio tów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa (Dz. U. Nr 72, poz. 655) rol nicy mogą otrzymać dotacje na dofi nansowanie kosztów zadań w zakresie: postępu biologicznego w produkcji roślinnej i zwierzęcej, zwalczania chorób zakaźnych zwie rząt, ochrony roślin, rolnictwa ekologicznego. SYSTEM INTERWENCJI NA PODSTAWOWYCH RYNKACH ROLNYCH Agencja Rynku Rolnego, zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, prowa dzi system interwencji na podstawo wych rynkach rolnych. Administrowanie mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) prowa dzone jest w celu stabilizacji rynku pro duktów rolno spożywczych oraz ochro ny dochodów, uzyskiwanych z rolnictwa. Agencja Rynku Rolnego jako agencja płatnicza: wydaje decyzje administracyjne, umożliwiające rolnikom i przetwórcom rolnym uczestniczenie w mechanizmach WPR administrowanych przez ARR, wypłaca środki finansowe uczestni kom poszczególnych mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej, kontroluje prawidłowość wykorzy stania środków finansowych, wypłaca nych uczestnikom poszczególnych me chanizmów Wspólnej Polityki Rolnej, informuje Komisję Europejską o bie żącej sytuacji rynkowej w Polsce oraz o działaniach podejmowanych przez ARR, informuje uczestników mechani zmów o decyzjach podjętych na szcze blu Wspólnoty. Mechanizmy WPR, którymi admini struje ARR, skierowane są przede wszy stkim do handlowców, przedsiębiorstw przechowalniczych, zakładów prze twórczych i produkcyjnych oraz grup producenckich, a także do producentów rolnych, np. w przypadku kwotowania produkcji mleka. Zgodnie z prawodawstwem UE, ARR jako agencja płatnicza odpowiedzialna za administrowanie mechanizmami WPR, wykonuje funkcje kontrolne w po szczególnych mechanizmach WPR przez własne służby techniczne lub de leguje pewne działania wykonywane w ramach obsługi mechanizmów jed nostkom zewnętrznym. Delegowanie zadań jest stosowane w przypadku, gdy wykonywanie określonych zadań zwią zane jest z koniecznością dysponowa nia odpowiednim sprzętem specjali stycznym, bądź personelem wyspecja lizowanym do wykonywania pewnych działań. W ramach delegowania funk cji ARR korzysta z usług Inspekcji Jako ści Handlowej Artykułów Rolno Spo żywczych (IJHARS) w zakresie oceny parametrów jakościowych produktów rolnych objętych Wspólną Polityką Rol ną. W dniu 20 listopada 2003 r. ARR za warła umowę z IJHARS, która w sposób szczegółowy reguluje zakres zadań, wykonywanych przez IJHARS w zakre sie poszczególnych mechanizmów WPR. Umowa reguluje również spo sób monitorowania realizacji zadań de legowanych. Mechanizmy handlu zagranicznego Celem stosowania regulacji Unii Eu ropejskiej, w zakresie obrotu towaro wego z zagranicą produktami rolno spożywczymi, jest stabilizacja rynku wewnętrznego oraz monitorowanie wo lumenu przywozu i wywozu produk tów w Unii Europejskiej. W ramach administrowania obrotem towarowym z zagranicą produktami rolno spożywczymi ARR odpowiedzial na jest za: 13

14 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE wydawanie i rozliczanie pozwoleń na przywóz i wywóz oraz świadectw re fundacji, wypłacanie refundacji wywozo wych, naliczanie opłat wywozowych, nakładanie kar administracyjnych, raportowanie do KE. W ramach WPR w dziedzinie handlu zagranicznego ARR działa na rynku: mleka, zbóż, cukru, wołowiny i cielę ciny, wieprzowiny, drobiu i jaj oraz al bumin, olejów i tłuszczów, nasion, al koholu etylowego pochodzenia rolnicze go, ryżu, świeżych owoców i warzyw, bananów, przetworów owocowych i wa rzywnych, wina, baraniny i koziny oraz lnu i konopi. ARR odpowiedzialna jest rów nież za handel zagraniczny w zakresie produktów przetwo rzonych non aneks I. Termin to wary non aneks I oznacza to wary przetworzone, nie objęte załącznikiem I do Traktatu Am sterdamskiego, tzn. towary, nie objęte instrumentami WPR. Stworzenie oddzielnego syste mu zarządzania handlem zagra nicznym towarami przetworzo nymi miało na celu podniesienie konkurencyjności cenowej pod stawowych produktów rolnych UE, jak zboże, ryż, mleko i produkty mleczne, cukier oraz jaja, wywożonych w posta ci towarów przetworzonych (jogurty, lody, ciasta itp.). Unia Europejska stosu je system refundacji wywozowych na to wary przetworzone, które przyznawa ne są do wszystkich składników podsta wowych towaru wywożonego. Komisja Europejska ustala dla poszcze gólnych produktów ilości, które mogą być przywiezione lub wywiezione bez konieczności uzyskania pozwolenia przy wozowego bądź pozwolenia lub świa dectwa wywozowego. Handlowiec, który chce wywieźć bądź przywieźć towary, objęte regulacjami Wspólnej Polityki Rol nej, zobowiązany jest do uzyskania ze zwolenia w postaci pozwolenia wywo zowego/przywozowego, wydawanego przez ARR. Pozwolenia, w zależności od obowiązującego na danym rynku rol nym prawodawstwa unijnego, obowią zują w przypadku przywozu towarów, w tym przywozu po obniżonych i prefe rencyjnych stawkach celnych oraz w przypadku wywozu towarów, w tym wywozu z refundacją do wywozu. Pozwolenia przywozowe oraz opła ty celne są podstawowymi instrumen 14 tami, które służą ochronie rynku we wnętrznego. Ich głównym celem jest zapobieżenie napływowi do Unii Eu ropejskiej taniego surowca, produko wanego w krajach trzecich. Opłaty wy wozowe służą ograniczeniu wywozu produktów z rynku UE, gdy cena pro duktu na rynku światowym jest wyższa lub zbliża się do poziomu ceny produk tu w UE. Uzyskanie przez przedsiębiorcę po zwolenia wywozowego upoważnia go do ubiegania się o przyznanie dopłaty do wywozu towarów, objętych syste mem refundacji. Refundacje do wywo zu stosowane są w celu zapewnienia odpowiedniej konkurencyjności produk tów rolno spożywczych produkowa nych w UE i kierowanych na wywóz. Wykaz produktów objętych systemem re fundacji oraz poziom obowiązujących stawek refundacji ustalany jest przez Ko misję Europejską i publikowany w Dzien niku Urzędowym Wspólnot Europej skich. Poziom refundacji może być sta ły przez dłuższy czas lub zmieniany, w zależności od kształtującej się sytua cji na rynku UE oraz światowym. Dla nie których produktów stawki refundacji wy wozowych mogą być określane w dro dze przetargu organizowanego przez Komisję Europejską i realizowanego przez ARR. Mechanizmy interwencji rynkowej Celem interwencyjnego zakupu i sprze daży produktów rolno spożywczych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej jest stabilizacja rynków poprzez zakup nadwyżek produktów z rynku oraz sprze daż nadwyżek zgromadzonych w maga zynach, bądź chłodniach interwencyj nych w przypadku ich niedoboru. W ramach działań interwencyjnych Agencja Rynku Rolnego realizuje: Interwencyjny zakup i sprzedaż zbóż, Interwencyjny zakup i sprzedaż masła, Interwencyjny zakup i sprzedaż od tłuszczonego mleka w proszku, Interwencyjny zakup i sprzedaż wo łowiny, Interwencyjny zakup i sprzedaż cukru. Mechanizmy interwencyjne, którymi administruje ARR obejmują interwencyj ny zakup, przechowywanie i sprzedaż na rynek wewnętrzny UE i do krajów trzecich produktów rolno spożywczych zgromadzonych na zapasach interwen cyjnych. Agencja Rynku Rolnego odpowiedzial na jest za nadzór nad procesem przyzna wania autoryzacji, prowadzenie postę powania przetargowego, zawieranie umów na zakup i sprzedaż pro duktów objętych interwencją oraz prowadzenie rozliczeń z przedsiębiorcami oraz prze prowadzanie bądź zlecanie wszystkich wymaganych dla da nego mechanizmu kontroli i przygotowywanie informacji do tyczących działań interwencyj nych dla KE. Do zadań ARR należy ponad to monitorowanie stanów zapa sów przechowywanych w chło dniach i magazynach interwencyj nych. W ramach monitorowania zapasów interwencyjnych, przedsiębior stwa przechowalnicze przekazywać bę dą do ARR raporty (dzienne, miesięczne i roczne) o zmianie stanu zapasów maga zynowych, na podstawie których ARR bę dzie sporządzała dla KE okresowe infor macje odnośnie bieżących stanów zapa sów interwencyjnych. Mechanizmy dopłat do prywatnego przechowywania Celem dopłat do prywatnego prze chowywania jest utrzymanie równo wagi rynkowej na rynku produktów rolno spożywczych w UE poprzez cza sowe nie wprowadzanie na rynek, czy li udzielanie dopłaty do przechowy wania ich nadwyżek, a tym samym re kompensowanie kosztów ponoszonych z tego tytułu. Dopłaty do prywatnego przechowywania prowadzone są po stawkach ustalonych przez Komisję Europejską. W ramach dopłat do prywatnego prze chowywania Agencja Rynku Rolnego realizuje: Dopłaty do prywatnego przechowy wania wieprzowiny, Dopłaty do prywatnego przechowy wania wołowiny/cielęciny,

15 Wsparcie gospodarstw rolnych po akcesji do UE Dopłaty do prywatnego przechowy wania baraniny/koziny, Dopłaty do prywatnego przechowy wania masła, Dopłaty do prywatnego przechowy wania odtłuszczonego mleka w pro szku, Dopłaty do prywatnego przechowy wania serów, Dopłaty do prywatnego składowa nia wina stołowego i moszczy grono wych. Agencja Rynku Rolnego w ramach mechanizmów prywatnego przechowy wania odpowiedzialna jest za nadzór nad procesem autoryzacji jednostek bio rących udział w mechanizmie, przygo towanie umów i dokumentów związanych z realizacją umowy oraz prowadzenie rozliczeń z uczestnikami mechanizmów i przygotowywanie zestawień i sprawozdań dla KE. Do zadań ARR należy rów nież przeprowadzanie bądź zle canie wszystkich niezbędnych kontroli w trakcie wprowadza nia, przechowywania i wydy sponowania produktów, obję tych ww. mechanizmami. Mechanizmy dopłat do przetwórstwa Celem dopłat do przetwórstwa jest powiększenie rynku zbytu i zagospo darowanie nadwyżek produkcyjnych poprzez stworzenie dodatkowego popy tu dla produktów objętych mechani zmami. Agencja Rynku Rolnego administru je następującymi mechanizmami do płat do przetwórstwa: Dopłaty do skrobi wykorzystywa nej na cele nie spożywcze, Dopłaty do wykorzystania moszczu gronowego i zagęszczonego moszczu gronowego, Dopłaty do wykorzystania oliwy z oliwek w przetwórstwie, Dopłaty do przetwórstwa słomy lnia nej i konopnej na włókna, Dopłaty do cukru wykorzystywane go w przemyśle chemicznym, Dopłaty do przetwórstwa masła, ma sła skoncentrowanego i śmietanki, Dopłaty do masła skoncentrowane go wykorzystywanego w bezpośredniej konsumpcji, Dopłaty do odtłuszczonego mleka w proszku przeznaczonego do produk cji pasz, Dopłaty do odtłuszczonego mleka przeznaczonego do produkcji kazeiny i kazeinianów, Dopłaty do zakupu masła z zapasów interwencyjnych przez instytucje nie dochodowe. Agencja Rynku Rolnego, w ramach mechanizmów dopłat do przetwórstwa, odpowiedzialna jest za nadzór nad pro cesem autoryzacji jednostek biorących udział w mechanizmie, przygotowanie umów i dokumentów związanych z re alizacją umowy oraz prowadzenie roz liczeń z uczestnikami mechanizmów i przygotowywanie zestawień i sprawo zdań dla KE. Do zadań ARR należy również prze prowadzanie bądź zlecanie wszystkich niezbędnych kontroli w trakcie trwania mechanizmu. Ponadto ARR administruje mechani zmem dopłat do zakupu masła z zapa sów interwencyjnych przez instytucje i organizacje niedochodowe, którego celem jest utrzymanie poziomu zużycia masła przez pewne kategorie konsu mentów i promowanie spożycia tego produktu poprzez umożliwienie naby wania masła po obniżonej cenie przez instytucje i organizacje nie nastawione na osiąganie zysku. Pozostałe mechanizmy Oprócz działań interwencyjnych, do płat do prywatnego przechowywania i przetwórstwa na Rynku krajowym Agencja Rynku Rolnego prowadzi: Kwotowanie produkcji mleka (w szczególności administrowanie syste mem kwot mlecznych, prowadzenie kontroli podmiotów skupujących i do stawców bezpośrednich, naliczanie i przekazywanie opłat); Opłaty cukrowe (m.in. poprzez na liczanie i pobieranie opłat produkcyj nych i sankcji, kontrolę dokonania wy wozu cukru C i izoglukozy C, kontrolę wielkości produkcji cukru i izoglukozy); Dopłaty w ramach kwotowania pro dukcji skrobi ziemniaczanej (w szcze gólności autoryzacja producentów skro bi, administrowanie kwotami produkcyj nymi skrobi, kontrola umów kontraktacji, zapłata premii produkcyjnych); Kwotowanie produkcji surowca ty toniowego (w szczególności admini strowanie kwotami produkcji surowca tytoniowego, wydawanie zezwoleń za kładom wstępnego przetwarzania su rowca tytoniowego, autoryzacja punk tów odbioru surowca tytoniowego); Dopłaty dla hodowców jedwab ników (m.in. poprzez autoryzację przedsiębiorców, kontrole przepro wadzane u przedsiębiorców i hodow ców jedwabników, zapłatę do płaty); Dopłaty do produkcji suszu paszowego (w szczególności au toryzacja przetwórców wytwa rzających susz paszowy, podmio tów skupujących zielonkę, za płata dopłaty); Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w pla cówkach oświatowych (m.in. poprzez zatwierdzanie wniosko dawców, rozpatrywanie wnio sków o zapłatę kwoty należnej z tytułu uczestnictwa w mecha nizmie, kontrolę realizacji mechani zmu); Wsparcie produkcji i zbytu miodu (w szczególności wybór programu i za wieranie umów, zapłata dopłaty, kontro la realizacji projektu); Wsparcie działań promocyjnych i in formacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych (m.in. poprzez wy bór programu i zawarcie umowy, kon trolę realizacji programu i zapłatę do płaty); Dostarczanie produktów żywnościo wych najuboższej ludności UE (w szcze gólności sporządzanie planu rozdyspo nowania żywności, przeprowadzanie przetargów, nadzór nad produkcją i do stawami artykułów spożywczych oraz zapłata z tytułu uczestnictwa w mecha nizmie); Administrowanie rozdysponowa niem owoców i warzyw nie przeznaczo nych do sprzedaży (m.in. poprzez au toryzację organizacji charytatywnych i innych jednostek uprawnionych do nieodpłatnego otrzymania i dystrybucji owoców i warzyw nie wprowadzonych do obrotu, organizację i monitorowanie procedury przetargowej, kontrolę reali zacji mechanizmu). 15

16 Infrastruktura wsi i komunikacja społeczna Nagrody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Przyznane w 2003 roku za osiągnięcia w zakresie wdrażania postępu w rolnictwie, rozwoju wsi i rynkach rolnych M inister Rolnictwa i Rozwoju Wsi doceniając wartość na ukową i praktyczną prac ba dawczych przyznał nagrody 5 ze społom autorskim za prace, których wdrożenia dały wymierne efekty eko nomiczne w obszarze rolnictwa, roz woju wsi i rynków rolnych. Nagrodzone prace wnoszą zna czący wkład w rozwój produkcji ro ślinnej, zwierzęcej i gospodarki ry backiej oraz nauki. Nagrody Ministra otrzymały na stępujące prace: Opracowanie i uruchomienie wieloseryjnej produkcji szczepion ki APTOVAC, przeznaczonej do profilaktyki chorób układu odde chowego świń; Wytworzenie i wdrożenie do uprawy nowych typów odmian rze paku ozimego mieszańców złożo nych; Kompleksowe opracowanie na ukowych i praktycznych podstaw ochrony chrzanu przed choroba mi i szkodnikami z uwzględnie niem przechowywania w okresie pozbiorczym; Opracowanie i wdrożenie kom pleksowego systemu technologicz no technicznego produkcji oleju i mączki rybnej paszowej z odpa dowych surowców powstających w przetwórstwie ryb i ich zastoso wanie w produkcji pasz i żywieniu zwierząt gospodarskich; Zaprojektowanie, przebadanie, skonstruowanie oraz wykonanie i przekazanie do eksploatacji ro dzinnego, nowoczesnego, ekolo gicznego mini kutra rybackiego, ja ko prototypu jednostki dla odnowy polskiej rybackiej floty połowowej w rejonie Bałtyku. 16 CHARAKTERYSTYKA NAGRODZONYCH PRAC Opracowanie i uruchomienie wielo seryjnej produkcji szczepionki APTO VAC, przeznaczonej do profilaktyki chorób układu oddechowego świń wnioskodawca Państwowy Instytut Weterynaryjny Autorzy zespół 5 osobowy: prof. dr hab. Zygmunt Pejsak, lek. wet. Mirosław Grzęda,inż. Janina Ma larska, lek. wet. Maria Filipek, tech. He lena Strzelecka. Szczepionka APTOVAC jest pierw szym krajowym biopreparatem, cha rakteryzującym się wysoką efektywno ścią ekonomiczną, stosowanie którego w sposób wyraźny ogranicza straty w chowie trzody chlewnej. Skutecznie zabezpiecza ona immunizowane zwie rzęta przed wystąpieniem zachorowań z objawami zapalenia płuc. Ponadto preparat ten może być wykorzystywa ny do czynnego uodparniania starszych prosiąt i warchlaków. Dotychczas wszy stkie szczepionki do uodporniania świń przeciw chorobom układu oddecho wego pochodziły z importu i były sto sunkowo drogie. Szczepionka APTO VAC uzyskała świadectwo rejestracji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz została wdrożona i jest od czerwca 2002 r. produkowana w polskim zakła dzie BIOWET Puławy. Przedłożona do nagrody Ministra pra ca jest wybitnym krajowym osiągnię ciem mającym duże znaczenie dla rol nictwa, w tym zwłaszcza poprawy efek tów ekonomicznych w produkcji zwierzęcej. Wytworzenie i wdrożenie do uprawy nowych typów odmian rzepaku ozime go mieszańców złożonych wniosko dawca Instytut Hodowli i Aklimatyza cji Roślin Autorzy zespół 7 osobowy: doc. dr hab. Iwona Bartkowiak Bro da, dr inż. Henryk Woś, dr inż. Walen ty Maćkowiak, prof. dr hab. Jan Krzy mański, dr inż. Henryk Cichy, inż. Ka zimierz Paizert, mgr inż. Wojciech Bła szczak. Nagrodzone rozwiązanie dotyczy bardzo ważnego problemu dla rozwo ju hodowli i uprawy rzepaku w Polsce, jedynej rośliny oleistej uprawianej w na szym kraju na taką szeroką skalę. Wy hodowanie i wdrożenie do uprawy dwóch odmian mieszańców złożonych rzepaku ozimego: Kaszub i Mazur, sta nowi następny, po odmianach podwój nie ulepszonych, sukces w hodowli rze paku ze względu na zwiększenie pozio mu plonowania przy zachowaniu cech jakościowych odmian podwójnie ulep szonych, co niezwykle poprawia opła calność uprawy tej rośliny. Jak wielkie jest zainteresowanie rynku tymi odmianami świadczy rosnąca po wierzchnia ich uprawy: w 2001 r ha, w 2002 r ha a w 2003 r ha. Odmiana Kaszub została nagrodzona Złotym Medalem Międzynarodowych Targów Poznańskich POLAGRA FARM Ten niewątpliwy sukces hodowlany zawdzięcza się twórcom tych nowych typów odmian rzepaku oraz Spółce z o.o. Hodowla Roślin Strzelce (Od działy Małyszyn i Borowo) i Zakładu Roślin Oleistych w Poznaniu. Produkcja nasienna prowadzona jest w Spółce HR Strzelce oraz Oddziałach Spółki Borowo, Kończewice i Małyszyn. W procesie wdrażania mieszańców do praktyki rolniczej oprócz Spółki HR Strzelce znaczącą rolę odegrały Zakła dy Przemysłu Tłuszczowego w Kruszwi cy oraz firma nasienna OBROL. Kompleksowe opracowanie naukowych i praktycznych podstaw ochrony chrza nu przed chorobami i szkodnikami z uwzględnieniem przechowywania w okresie pozbiorczym wnioskodaw ca Instytut Warzywnictwa Autorzy zespół 7 osobowy: prof. dr hab. Jerzy Szwejda, dr Maria Rogowska, dr Władysław Macias, prof.

17 Infrastruktura wsi i komunikacja społeczna dr hab. Franciszek Adamicki, mgr inż. Czesław Pędzik, inż. Jacek Różański, Mirosław Przydacz. Obecnie powierzchnia uprawy chrza nu w Polsce wynosi około 2000 ha i nie odbiega od powierzchni czołowych pro ducentów światowych: USA, Węgier, Niemiec i Chin. Wzrostowi areału upra wy nie zawsze towarzyszyła poprawa wydajności i jakości uzyskiwanych plo nów. Stało się to główną przyczyną spad ku eksportu z 1400 ton w latach 80, do niemal zerowego poziomu w roku 1995, a także spadku zapotrzebowania na ryn ku wewnętrznym, wskutek wzrostu im portu znacznie lepszego pod względem jakościowym chrzanu z Węgier. Prace realizowane przez Instytut Wa rzywnictwa obejmowały trzy etapy: ba dania nad identyfikacją sprawców uszkodzeń roślin i korzeni na planta cjach; badania nad szkodliwością po znanych gatunków chorób i szkodni ków; badania nad opracowaniem sku tecznych metod ochrony plantacji chrzanu. Opracowane zostały również sposoby pozbiorczego traktowania sa dzonek oraz metody przechowywania sadzonek i korzeni handlowych w okre sie zimowym. W roku 1997 rozpoczęto proces wdra żania rezultatów badań i doświadczeń. Osiągnięto wzrost plonu średnio z 4 5 t/ha do 6 11 t/ha oraz radykalną popra wę jakości korzeni chrzanu. Opracowana technologia ochrony plantacji przyczyniła się do unowocze śnienia krajowej bazy produkcyjnej i za hamowania importu, a w 2002 roku za notowano po raz pierwszy od wielu lat wzrost eksportu korzeni chrzanu, głów nie do Niemiec i Rosji. Godny podkreślenia jest społeczny aspekt wynikający z wdrożenia opraco wanego programu do praktyki. Rejony, w których uprawia się chrzan charakte ryzują się znaczną przewagą ubogich gleb piaszczystych. W przeszłości na tych terenach dominowała uprawa ży Notatki: ta i ziemniaków. Wprowadzenie upra wy chrzanu w tak ubogie rejony spowo dowało znaczną poprawę dochodowo ści z produkcji rolniczej. Opracowanie i wdrożenie komplekso wego systemu technologiczno technicz nego produkcji oleju i mączki rybnej paszowej z odpadowych surowców po wstających w przetwórstwie ryb i ich za stosowanie w produkcji pasz i żywieniu zwierząt gospodarskich wnioskodaw ca Morski Instytut Rybacki Autorzy zespół 8 osobowy: dr inż. Zygmunt Usydus, prof. dr hab. inż. Piotr J. Bykowski, Zbigniew Iwa niuk, prof. dr hab. Zbigniew Dobrzań ski, prof. dr hab. Roman Kołacz, prof. dr hab. Adolf Korniewicz, dr Stanisław Tro nina, prof. dr hab. Tadeusz Trziszka. Mączka rybna modyfikowana stanowi komponent paszowy uzyskiwany z ko agulantów tłuszczowo białkowych otrzy mywanych z wód poprodukcyjnych. Olej rybny, który może być zastosowany do produkcji pasz uzyskuje się w wyniku pro cesu prasowania koagulantów białko wo tłuszczowych, lub bezpośrednio z wód poprasowych, które powstają w procesie produkcji mączki rybnej. Te dwa produkty: olej i mączka ryb na paszowa, na podstawie przedstawio nych badań chemicznych, mikrobiolo gicznych i toksykologicznych spełniają wymagania pozwalające na ich wyko rzystanie w produkcji pasz i żywieniu zwierząt gospodarskich. Paszowy olej rybny może stanowić dobre źródło ener gii, tłuszczu i witamin lipofilnych, szcze gólnie dla zwierząt monogastrycznych. Zaobserwowano znaczne zwiększenie przyrostów masy ciała tuczników oraz kurcząt po spożyciu mieszanki pełnopor cjowej z dodatkiem paszowego oleju rybnego. Opracowana i wdrożona technolo gia stanowi nowatorskie i kompleksowe rozwiązanie problemów związanych z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem surowców tłuszczo wych i białkowych występujących w od padach rybnych na cele paszowe. Zaprojektowanie, przebadanie, skonstru owanie oraz wykonanie i przekazanie do eksploatacji rodzinnego, nowoczesnego, ekologicznego mini kutra rybackiego ja ko prototypu jednostki dla odnowy pol skiej rybackiej floty połowowej w rejonie Bałtyku Autorzy zespół 8 osobowy Politech niki Gdańskiej: prof. dr hab. inż. Krzysztof Rosocho wicz, mgr inż. Andrzej Wołoszyn, dr hab. inż. Józef Krępa, dr hab. inż. Cze sław Dymarski, inż. Tadeusz Blekie wicz, dr inż. Edmund Brzoska, mgr inż. Grzegorz Wendt, inż. Maksymilian Sta chowiak. Pokładowa łódź rybacka KR 10 jest jednostką nowoczesną, bezawaryjną o znacząco obniżonych kosztach eks ploatacji oraz stwarzającą podwyższo ne warunki bezpieczeństwa eksploata cji nawet w bardzo trudnych warun kach morskich. Stanowi ona niewątpliwą konkurencję dla podobnego typu jedno stek pływających produkowanych w państwach zachodnich. Jest to propozycja dla naszej gospo darki morskiej, która może przyczynić się w znacznym stopniu do odtwarza nia i modernizacji polskiego rybołów stwa bałtyckiego, a także rozwinąć ry nek pracy w rejonie małych portów bał tyckich. Nowoczesna jednostka spełnia wymogi Unii Europejskiej. KR 10 za wiera wiele funkcjonalnych rozwiązań innowacyjnych, będących nowością na jednostkach tego typu oraz elementów produkcji krajowej o wysokiej jakości. Rozwiązanie konstrukcyjne śruby na stawczej zawiera cechy oryginalne i jest przedmiotem zgłoszenia patentowego. Pozytywne opinie dotyczące jednostki wydały między innymi: Krajowa Izba Ry backa, Stocznia Rybacka SPAWMET, Polski Rejestr Statków. 17

18 AGENCJA NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH Kongres WAHO w Polsce P o raz pierwszy w swojej kilkudzie sięcioletniej historii, w dniach 8 13 sierpnia br., odbędzie się w War szawie, Kongres Światowej Organizacji Konia Arabskiego WAHO (World Ara bian Horse Organization). Gospoda rzem Kongresu z polskiej strony jest Agencja Nieruchomości Rolnych, do której należą najbardziej znaczące sta dniny koni w Polsce. Wybór Warszawy na miejsce tego rocznego Kongresu nie jest przypadko wy. To wyraz uznania dla Polski za wkład i dorobek polskiej hodowli konia arab skiego w hodowlę światową. Kongres, w którym wezmą udział przedstawicie le kilkuset organizacji i instytucji prowa dzących księgi stadne będzie okazją, nie tylko do integracji środowiska hodowców z całego świata, ale również do prezen tacji dorobku gospodarczego, bogatej historii i kultury naszego kraju, od ponad dwóch wieków związanych z koniem arabskim. Służyć mają temu m.in. orga nizowane przez Agencję Nieruchomości Rolnych imprezy towarzyszące Kongre sowi np.: wystawa Koń arabski w sztu ce polskiej, widowisko Żywe obrazy Ju liusza Kossaka ; parada najwybitniej szych koni ze stadnin Michałów, Janów Podlaski i Białka. Bezpośrednio po zakończeniu Kongre su jego goście będą mogli wziąć udział w słynnej dorocznej, tym razem XXXV, aukcji konia arabskiego, która tradycyjnie odbędzie się w Janowie Podlaskim. Janow ska aukcja przyciąga na ten jedyny dzień w roku dziesiątki klientów gotowych pła cić wielotysięczne sumy, aby stać się po siadaczami polskiego araba pure po lish. Aukcja w Janowie jest barometrem cen światowych, kształtującym podaż i popyt na konie arabskie. Agencja Nie ruchomości Rolnych spodziewa się, że również w tym roku będzie podobnie. Za sprawą Kongresu WAHO oraz auk cji w Janowie, rok 2004 zapisze się w hi storii konia arabskiego w Polsce w spo sób szczególny, jest to wydarzenie bez precedensu. Światowa Organizacja Konia Arab skiego WAHO powstała w 1967 roku i skupia 60 krajów, wśród nich Polskę, która należy do państw założycieli tej organizacji. Łącznie do WAHO należy 250 członków stowarzyszonych i 2000 indywidualnych. Celem organizacji jest zachowanie czystości krwi koni rasy arabskiej, jej rozwój i szeroka promocja. Polska z uwagi na kilkusetletnia historię hodowli tej rasy i jej sukcesy oraz wpływ, jaki wywiera na hodowlę światową, zaj muje w WAHO szczególne miejsce. Kongresy WAHO odbywają się co 2 la ta z udziałem delegacji oficjalnych kra jów członkowskich, członków stowa rzyszonych i indywidualnych. Przyzna nie organizacji Kongresu WAHO jest traktowane jako szczególny przywilej. Restrukturyzacja zaległości wobec ANR D o 15 września 2004 r. mogą być zawierane Ugody w sprawie re strukturyzacji zaległości dzier żawców i nabywców mienia Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa wo bec Agencji Nieruchomości Rolnych. Zasady oraz warunki tej restrukturyza cji określa podpisane 29 kwietnia br. w Warszawie porozumienie pomiędzy ANR a Federacją Związków Pracodaw ców Dzierżawców i Właścicieli Rol nych. Restrukturyzacja jest formą pomocy Agencji udzielanej dłużnikom, która po lega na rozłożeniu zaległości do spłaty w ratach, co powinno pozwolić na odzy skanie przez nich płynności finansowej i umożliwić dalsze prowadzenie dzia łalności gospodarczej. Przeprowadza się ją poprzez zawieranie pisemnych Ugód w sprawie restrukturyzacji zale głości między dłużnikami, a właści wymi terytorialnie oddziałami terenowy mi Agencji. O restrukturyzację zaległości wobec ANR mogą się ubiegać dzierżawcy i na bywcy mienia Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, którzy w latach ponieśli straty spowodowane wy stąpieniem niekorzystnych zjawisk po godowych i utracili zdolność do termi nowego regulowania zobowiązań z tytułu zawartych umów, a ocena i ana liza ich gospodarowania wskazuje, że przy zastosowaniu ulg będą w stanie wywiązać się terminowo z płatności 18

19 AGENCJA NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH bieżących oraz w określonym czasie spłacić zaległości. Warunkiem ubiega nia się o restrukturyzację zaległości jest okazanie, co najmniej dwu protokołów strat, potwierdzających wystąpienie nie korzystnych zjawisk pogodowych w dwu kolejnych latach w okresie , sporządzonych przez uprawnio ne organy, m. in. gminę, ODR, Izbę Rol niczą, Komisję Wojewody. Przedmiotem restrukturyzacji są wyma galne należności Agencji, w tym także odroczone, których termin płatności upły nął 28 lutego 2004 r. Restrukturyzacji pod legają zaległości z tytułu czynnych umów dzierżawy i sprzedaży nieruchomości rol nych, czynnych umów sprzedaży rucho mych środków trwałych i majątku obro towego, ugód w sprawie restrukturyzacji zawartych przed datą porozumienia, o ile ich warunki są mniej korzystne od warun ków określonych obecnie, takich które w kwocie głównej nie przekraczają wy sokości dwuletnich obciążeń wynikają cych z zawartych umów oraz związa nych z nimi należności ubocznych. Restrukturyzacja polega na rozłoże niu spłat w ratach na okres 5 lat, począw szy od września 2005 r. Na wniosek dłużnika może nastąpić zarówno skróce nie okresu spłaty, jak i przyspieszenie płatności pierwszej raty. Warunkiem rozłożenia zaległości do spłaty w ra tach jest uregulowanie, co najmniej 5 proc. kwoty głównej wymagalnej na leżności. Kwotę główną zaległości roz kłada się w okresie proporcjonalnie do spłaty w ratach, a terminy płatności rat powinny odpowiadać terminom płat ności należności bieżących lub mogą być częstsze. W okresie spłaty zaległo ści nie jest naliczane i pobierane dodat kowe oprocentowanie z tytułu rozłoże nia zaległości do spłaty w ratach. Ugody objęte są dodatkowym zabez pieczeniem, np. w formie przewłaszcze nia zasiewów i upraw wraz z cesją praw z polisy ubezpieczenia, przewłaszczenie stada podstawowego zwierząt lub ru chomych środków trwałych wraz z ce sją praw z polisy ubezpieczeniowej, ce sji kwot mlecznych, cesji kwot buracza nych, cesji płatności bezpośrednich wraz z pełnomocnictwem do dysponowania rachunkiem bankowym, na który są do konywane wpłaty, a także hipoteki dla umów sprzedaży nieruchomości, w przy padku, gdy okres spłaty zaległości wykra cza poza okres spłaty niespłaconej ceny ustalony w akcie notarialnym. W przypadku umów dzierżawy, które trwają krócej niż dopuszczalny, maksy malny okres spłaty zaległości, istnieje możliwość ich wydłużenia na wniosek dzierżawcy na ogólnie obowiązujących zasadach z tym, że w okresie realizacji ugody Agencja nie będzie korzystała z możliwości podwyższenia czynszu. W przypadku umów sprzedaży okres spłaty określony w ugodzie może wy kraczać poza termin płatności ostatniej raty wynikający z umowy sprzedaży. Adresy i numery telefonów oddziałów terenowych ANR Warszawa Warszawa, Plac Bankowy 2 tel. (0 22) woj.: mazowieckie, łódzkie FILIA Łódź, ul. Północna 27/29 tel. (0 42) Bydgoszcz Bydgoszcz, ul. Hetmańska 38 tel. (0 52) woj.: kujawsko pomorskie Gdańsk Pruszcz Gdański, ul. Powstańców W wy 28 tel. (0 58) woj.: pomorskie Gorzów Wlkp Gorzów Wlkp., ul. Jagiellończyka 8 tel. (0 95) woj.: lubuskie FILIA Zielona Góra, ul. Lwowska 25 tel. (0 68) Lublin Lublin, ul. Karłowicza 4 tel. (0 81) woj.: lubelskie Olsztyn Olsztyn, ul. Głowackiego 6 tel. (0 89) woj.: warmińsko mazurskie, podlaskie FILIA Suwałki, ul. Sportowa 22 tel. (0 87) Opole Opole, ul. 1 ego Maja 6 tel. (0 77) woj.: opolskie, śląskie, małopolskie Poznań Poznań, ul. Fredry 12 tel. (0 61) woj.: wielkopolskie FILIA Piła, ul. Motylewska 7 tel. (0 67) Rzeszów Rzeszów, ul. 8 ego Marca 13 tel. (0 17) woj.: podkarpackie, świętokrzyskie Szczecin Szczecin, ul. Wały Chrobrego 4 tel. (0 91) woj.: zachodnio pomorskie FILIA Koszalin, ul. Partyzantów 15a tel. (0 94) Wrocław Wrocław, ul. Mińska 60 tel. (0 71) woj.: dolnośląskie 19

20 AGENCJA RYNKU ROLNEGO Wsparcie produkcji i zbytu miodu A gencja Rynku Rolnego, jako akre dytowana agencja płatnicza, ad ministruje mechanizmem Wspól nej Polityki Rolnej Wsparcie produk cji i zbytu miodu. Jest on regulowany przez Rozporządzenie Rady (WE) nr 797/2004 oraz Rozporządzeniem Komi sji (WE) nr 917/2004. Zgodnie z Ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i orga nizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 42, poz. 386; ze zmianami), Agencja Rynku Rolnego opracowała Kra jowy Program Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce w latach 2004/2005, 2005/2006, 2006/2007, a następnie przekazała go do zatwierdzenia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zatwierdzony Program Agencja przesłała do akceptacji Komisji Europejskiej w dniu 14 maja br. Obowią zek terminowego przekazywania krajo wych programów do Brukseli przez wszy stkich Członków Wspólnoty jest niezbęd nym warunkiem uzyskania pomocy finansowej dla sektora pszczelarskiego. Stosownie do art. 1 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 917/2004, Krajowy Program Wsparcia Pszczelarstwa w Pol sce w latach 2004/2005, 2005/2006, 2006/2007 zawiera: analizę sytuacji sektora pszczelar skiego w Polsce, cele Programu, opis planowanych działań oraz ich koszty, plan finansowania w rozbiciu na poszczególne lata, listę aktów prawnych obowiązują cych w sektorze pszczelarskim, listę reprezentatywnych organizacji pszczelarskich, współpracujących przy tworzeniu Programu, działania kontroli i nadzoru reali zacji Programu. W Polsce w najbliższych trzech latach przewidziana jest realizacja projektów w ramach sześciu kierunków wsparcia określonych w art. 2 Rozporządzenia Ra dy (WE) nr 797/2004, tj: pomocy technicznej dla pszczelarzy i organizacji, kontroli warrozy, racjonalizacji przemieszczania ro dzin pszczelich na pożytki, działań wspierających laboratoria przeprowadzające analizy właściwości fizyko chemicznych miodu, działań wspierających odbudowę pogłowia rodzin pszczelich, współpracy z wyspecjalizowanymi jednostkami w ramach programów ba dawczych w sektorze pszczelarskim i produktów pszczelich. W ramach powyższych programów wsparcia planowane jest m.in. prze prowadzenie specjalistycz nych szkoleń i akcji informa cyjnych, refundacja kosztów poniesionych przez pszcze larzy na leczenie warrozy, dokonywanie ekspertyz ba dawczych i analitycznych, prowadzenie nowoczesnej gospodarki wędrownej, po prawa wyposażenia labo ratoriów dokonujących ana liz właściwości fizyko che micznych miodu oraz zwiększanie pogłowia pszczół w kra ju poprzez zakup wyselekcjonowa nych matek pszczelich lub całych ro dzin. Realizacja Programu w Polsce bę dzie możliwa po uzyskaniu jego akcep tacji przez Komisję Europejską, a także otrzymaniu decyzji o przyznanych dla kraju środków z budżetu EFOGR. Z do tychczasowych doświadczeń państw uczestniczących w realizacji mechani zmu Wsparcie produkcji i zbytu mio du wynika, że Komisja Europejska prze każe państwom członkowskim decyzje na przełomie lipca/sierpnia br. Po uzyskaniu akceptacji Komisji Eu ropejskiej, Agencja Rynku Rolnego do kona wyboru projektów działań realizo wanych w ramach Programu i podpi sze umowy z wybranymi podmiotami. Po zakończeniu realizacji projektów oraz uzyskaniu pozytywnych wyników kontroli, beneficjenci otrzymają zwrot poniesionych kosztów. Następnie z bu dżetu EFOGR może zostać dokonana re fundacja do 50% środków poniesio nych na realizację projektów. Krajowy Program Wsparcia Pszcze larstwa w Polsce obejmuje okres trzech lat, jednak ze względu na roczne pla nowanie wydatków z budżetu EFOGR jego rozliczenie będzie dokonywane po zakończeniu każdego roku. Pomoc udzielana podmiotom w ra mach mechanizmu WPR Wsparcie pro dukcji i zbytu miodu ma inną formę niż prowadzona dotychczas na rynku mio du interwencja. Są to również działania na większą skalę. EWELINA BOLISĘGA BIURO CUKRU ARR TEL.: