Informacje o powiecie

Transkrypt

1 Informacje o powiecie Powiat skarżyski jest jednym z 13 powiatów województwa świętokrzyskiego, położony jest w jego północnej części, na pograniczu z województwem mazowieckim. Powiat usytuowany jest na obrzeżach Gór Świętokrzyskich, w dolinie rzeki Kamiennej i jej dopływów. Skarżysko-Kamienna nie posiada tradycji powiatowych. Miasto stało się siedzibą powiatu po reformie administracji w 1998 roku. Powiat tworzą: miasto Skarżysko Kamienna, miasto i gmina Suchedniów oraz gminy wiejskie Bliżyn, Łączna i Skarżysko Kościelne. Ze względu na występujące tu bogactwa naturalne (rudy żelaza i metali kolorowych, złoża kwarcytu), na terenach tych od wieków powstawały kopalnie, huty, odlewnie, kuźnie, tworząc za czasów Stanisława Staszica Staropolski Okręg Przemysłowy. W okresie międzywojennym obszar ten został zaliczony do Centralnego Okręgu Przemysłowego. Tak, więc historia tych terenów wiąże się nierozerwalnie z rozwojem przemysłu. Zatrudnienie Negatywne skutki zmian gospodarczych, które wystąpiły po 1989 roku odbiły się na gospodarce tego terenu. Wynikiem problemów gospodarczych największych zakładów pracy stał się bardzo wysoki i ciągle rosnący poziom bezrobocia. W 2004 odnotowano stopę bezrobocia na poziomie aż 32,9%. Sytuacja ta jednak od 3 lat ulega znacznej poprawie i obecnie stopa bezrobocia kształtuje się na poziomie 24%. Na prawie 80 tys. mieszkańców powiatu skarżyskiego ponad 14 tys. osób posiada zatrudnienie, w tym ponad 6 tys. 600 osób to kobiety posiadające pracę. Największa liczba mieszkańców posiadających pracę, zatrudniona jest w usługach ponad 8 tys. osób i sektorze publicznym również ponad 8 tys. osób. Nieznacznie mniej osób zatrudnionych jest sektorze prywatnym ponad 6 tys. oraz w przemyśle i budownictwie ponad 5 tys. osób. Zdecydowanie najmniejsze zatrudnienie jest w sektorze rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo bo tylko niecały tysiąc osób (688). Działalność gospodarcza mieszkańców powiatu Na terenie powiatu działalność gospodarczą prowadzi 6326 mieszkańców. Największą liczbę stanowią handlowcy i działalność związana z usługami naprawczymi (bo 2794). Zdecydowanie najmniej jest działalności związanych z hotelarstwem i gastronomią bo tylko 169 oraz pośrednictwem finansowym (271). Porównywalna ilość działalności gospodarczych obejmuje sektory: Przetwórstwo przemysłowe 702 Obsługa nieruchomości 693 Budownictwo 600 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 450 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON Ogółem w powiecie skarżyskim takich podmiotów jest 7720, w tym 7313 stanowią podmioty sektora prywatnego, a 407 sektora publicznego. Spółek handlowych zarejestrowanych jest 206 w tym z kapitałem zagranicznym 27. Ponadto zarejestrowane są: Spółki cywilne 506 Spółdzielnie 18 1

2 Fundacje, stowarzyszenia i organizacje pozarządowe 100 Działalności gospodarcze osób fizycznych 6326 Wśród mieszkańców powiatu 6738 osób to bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy. Wśród nich 3506 osób stanowią kobiety, a tylko 1070 zarejestrowanych posiada prawo do zasiłku. Największą liczbę bezrobotnych stanowią osoby w wieku lata (32,87%) oraz (31,76%), a najmniejszą powyżej 55 roku życia, bo tylko (7,47%). Biorąc pod uwagę wykształcenie to najmniej osób bezrobotnych notuje się wśród osób z wykształceniem wyższym (9,68%) i średnim ogólnokształcącym (12,66%). Największą grupę bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (37,52%) oraz policealnym średnim i zawodowym (31,85%). Uwarunkowania powiatu Uwarunkowania przyrodnicze czyli m.in. gleby niskiej jakości, duża lesistość, a także rozdrobnienie gospodarstw rolnych oraz funkcjonujące przez wiele lat duże zakłady przemysłowe nie sprzyjają rozwojowi rolnictwa i intensyfikacji produkcji rolnej. Powiat skarżyski natomiast ma ogromny potencjał turystyczny jego tereny rozciągają się w granicach 3 rezerwatów przyrody (Świnia Góra, Dalejów i Ciechostowice) oraz 2 parków krajobrazowych (Suchedniowsko - Oblęgorski Park Krajobrazowy i Sierakowicki). Powiat Skarżyski to także bogactwo malowniczo położonych wśród lasów zbiorników wodnych i kąpielisk. Łącznie jest 6 zbiorników wodnych, z których aż 4 wykorzystywane są do celów rekreacyjnych. Są to: Rejów, Bernatka, Mostki i Zalew w Suchedniowie. W najbliższym czasie dołączy do nich zrekultywowany, a obecnie odbudowywany zalew w Bliżynie. Ponadto w powiecie skarżyskim występują obszary chronionego krajobrazu: Podkielecki Obszar Chronionego Krajobrazu, Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej, Konecko-Łopuszański Obszar Chronionego Krajobrazu oraz wiele pomników przyrody i zabytków kultury. Na szczególną uwagę zasługuje zabytek kultury, klasy europejskiej jakim jest Rezerwat Archeogoliczny Rydno. Na jego terenie zostały udokumentowane paleolityczne kopalnie czerwonych barwników hematytowych. Utworzony w 1986 r. na terenach doliny Kamiennej ciągnie się od Skarżyska-Kamiennej (Łyżwy) do Wąchocka. Na tym obszarze w wyniku badań terenowych stwierdzono ślady obozowisk łowców jeleni kultury magdaleńskiej z pracowniami narzędzi kamiennych oraz z miejscami pozyskiwania i produkcji hematytu jako barwnika rytualnego. Na tych terenach zachowało się wiele pozostałości grobów ciałopalnych z okresów wpływów rzymskich. Co roku na terenie tego rezerwatu odbywa się impreza pod hasłem Piknik Archeologiczny Rydno, gdzie można przenieść się w czasy paleolityczne i poczuć jak na tym terenie wyglądało życie ówczesnych osadników. Tradycje i kultura Powiat skarżyski to miejsce gdzie ze szczególną starannością pielęgnuje się i kultywuje regionalne tradycje ludowe, upowszechniania się dorobek zespołów ludowych poprzez inspirowanie prężnie działających zespołów folklorystycznych do sięgania po nowe tematy obrzędowe i prezentowanie ich mieszkańcom tego regionu. Poprzez taką działalność powiat skarżyski słynie z piękna tkwiącego w tradycyjnej kulturze ludowej, szacunku i 2

3 zainteresowań zwyczajami ludowymi oraz obrzędowością ukazującą koloryt świętokrzyskiej wsi. Jest to także element jednoczenia społeczności lokalnej. Powiat skarżyski słynie również z bogatego rzemiosła artystycznego, którym zajmują się mieszkańcy poszczególnych gmin wiejskich. Twórcy ludowi do dziś parają się tkactwem, garncarstwem, ikonografią, malarstwem, rzeźbiarstwem, hafciarstwem wyrobem mebli i zabawek drewnianych. W ostatnich latach równie mocno rozwinęła się i już zakorzeniła w powiecie skarżyskim sztuka fotografii plenerowej. Powstały grupy fotografików-amatorów, którzy poprzez swoja pasje do fotografii utrwalają piękno powiatu skarżyskiego, które mieszkańcy mogą podziwiacz na licznych wystawach, wernisażach oraz portalach internetowych. Nie brakuje tu również oferty kinowej, estradowej, muzealnej oraz atrakcji historycznych, przyrodniczych i turystycznych. Bogactwo szlaków pieszych, rowerowych i konnych (w sumie jest ich 12). Powiat skarżyski to także miejsce pielgrzymek Kultu Maryjnego do tutejszego Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej. Rocznie przybywa do Sanktuarium około pątników w zorganizowanych grupach oraz indywidualni pielgrzymi. Warto zobaczyć Muzeum im. Orła Białego Siedzibą Muzeum jest zabytkowy budynek Huty Rejów wybudowany w latach 30-tych XIX w. W muzeum obejrzeć można m. in. Wystawę prezentującą eksponaty dotyczące Wojny Obronnej, broń oraz wyposażenie i umundurowanie żołnierzy Wojska Polskiego z okresu kampanii wrześniowej. Największą atrakcją dla zwiedzających jest ekspozycja plenerowa kolekcji ciężkiego sprzętu bojowego i uzbrojenia działa artyleryjskie, armaty przeciwpancerne i przeciwlotnicze, wyrzutnie rakietowe, czołgi, wozy pancerne i samoloty wojskowe różnego przeznaczenia. Unikatowym w skali kraju eksponatem jest pełnomorski kuter torpedowy ORP Odważny pozyskany dla Muzeum w 1987 r. W Muzeum znajduje się ponad 4 tysiące eksponatów militarnych Pozostałości wielkiego pieca hutniczego z XVIII/XIX w. (zachowane fundamenty, mur oporowy, kanał przepustowy jedyny zachowany gar wielkiego pieca w Staropolskim Okręgu Przemysłowym) Neogotycki Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego z 1923 r. drewniany zabytkowy Kościół pw. św. Józefa z 1928 r. Obok kościoła pomnik upamiętniający wizyty poety L. Staffa. Cmentarz rzymskokatolicki z ok r. Cmentarz żydowski z przełomu XIX i XX wieku, gdzie mieści się prawie 100 nagrobków, najwcześniejszy pochodzi prawdopodobnie z roku budynek mieszkalno administracyjny urzędnika drogowego z końca XIX w. Dróżniczówka zabytek architektury drewniany Kościół św. Zofii w Bliżynie neogotycki zameczek w Bliżynie (obecnie siedziba Gminnego Ośrodka Kultury) zabytkowy Dom Kultury w Mostkach z figurką św. Floriana liczne pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej Ogromnym atutem powiatu skarżyskiego jest bogactwo naturalne, przyrodnicze oraz ogromna lesistość terenu. Od lat jest nazywany zielonymi płucami województwa świętokrzyskiego. Ponad 60% powierzchni powiatu stanowią lasy. Warto zaznaczyć, iż na powierzchni prawie 30 tys. hektarów, 145 ha stanowią rezerwaty przyrody, ponad 131 ha parki krajobrazowe, a ponad 16 tys. ha to obszary chronionego krajobrazu. Na domiar tych walorów jest tu także zbiór prawie 40 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej. 3

4 Na terenie powiatu funkcjonuje 5 obiektów noclegowych, które posiadają łącznie 403 miejsca noclegowe (2006 r.). Obecnie w powiecie działa 17 gospodarstw agroturystycznych, prowadzących usługi noclegowo żywieniowe. Gospodarstwa te oferują turystom dodatkowe atrakcje, takie jak: jazdę konną, naukę malarstwa i rzeźby, kowalstwo artystyczne, czy też próbę swych sił w garncarstwie. Działalność kulturalna w powiecie opiera się przede wszystkim na pracy miejskich i gminnych domów kultury oraz Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Starostwo Powiatowe patronuje wielu imprezom organizowanym w powiecie, a także jest organizatorem Dożynek Powiatowych i współorganizatorem wielu innych. Kalendarz imprez powiatowych obejmuje m.in. festiwale piosenki, konkursy muzyczne, konkursy recytatorskie i przeglądy teatralne, konkursy fotograficzne i motoryzacyjne, imprezy folklorystyczne, turniej wiedzy pożarniczej, biegi i inne zawody sportowe, rajdy rowerowe. Na stałe wpisały się także imprezy związane z obchodami rocznic, jak i folklorystyczne. Przykładowe imprezy odbywające się na terenie powiatu Dożynki powiatowe Piknik Archeologiczny RYDNO Świętokrzyskie Świętowanie Święta o charakterze patriotycznym Obchody Rocznicowe Rozstrzelania Polskich Patriotów na Brzasku w 1940 r. oraz na Borze Obchody Rocznicowe Odzyskania przez Polskę Niepodległości Obchody Rocznicowe Uchwalenia Konstytucji 3-go Maja Artystyczne Festiwal muzyki organowej i kameralnej Cecyliana Ogólnopolski Turniej Recytatorski L. Staffa Sportowe Półmaraton Rejów Motocross Bliżyn Memoriał im.wytrzyszczewskiego Mistrzostwa Polski w jeździe indywidualnej na czas MASTERS 2008 Skarżysko-Kamienna organizowanej przez Skarżyskie Towarzystwo Cyklistów. Co roku mieszkańcy powiatu skarżyskiego odznaczający się wyjątkową działalnością społeczną, kulturalną i sportową oraz przedsiębiorczością honorowani są prestiżową Nagrodą Powiatowe Dęby. Statuetką Powiatowe Dęby samorząd powiatu skarżyskiego uhonorował już 44 osoby. Szkolnictwo W powiecie działa dobrze rozwinięta sieć kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym. Absolwenci gimnazjów kontynuują naukę na terenie powiatu w szkołach zawodowych, liceach ogólnokształcących, policealnych, a od 2007 r. także na Wydziale zamiejscowym łódzkiej Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania, która prowadzi studia wyższe zawodowe w trybie stacjonarnym i zaocznym na kierunku zarządzanie i marketing w zakresie: 4

5 Finanse i Rachunkowość, Marketing, promocja i reklama, Zarządzanie, Informatyczne wspomaganie zarządzania. Powiat jest organem prowadzącym dla 17 placówek oświatowych takich jak szkoły ponadgimnazjalne (3 licea ogólnokształcące i 9 zespołów szkół ponadgimnazjalnych), ośrodki szkolno-wychowawcze (3)) oraz Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Zespołu Placówek dla Niepełnosprawnych Ruchowo, Centrum Kształcenia Praktycznego i Bursy Szkolnej. Z roku na rok powiat wzbogaca ofertę edukacyjną dla młodzieży głównie ponadgimnazjalnej wychodząc na przeciw oczekiwaniom i zapotrzebowaniom rynku pracy. W szkołach powiatu skarżyskiego kształci się także młodzież z innych powiatów. W bogatej ofercie edukacyjnej szkół powiatu skarżyskiego są także kierunki związane z turystyką. Zespół Szkół Ekonomicznych i Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 kształcą w zakresie technika hotelarstwa, a od września 2008 r. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 uruchomiony będzie także kierunek technik obsługi ruchu turystycznego. Na dość dobrym poziomie funkcjonuje w powiecie skarżyskim opieka zdrowotna. Jest tu jeden szpital, który rozbudowuje swoją infrastrukturę, oraz 11 publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej. Ponadto na terenie powiatu funkcjonuje 13 placówek pomocy społecznej oraz Zakład Opiekuńczo-Leczniczy. Komunikacja Sieć komunikacyjna jest dobrze rozwinięta. Przez powiat biegnie droga międzynarodowa nr 7 i drogi krajowe: Skarżysko Kamienna Końskie i Suchedniów Łagów, które łączą trasy ekspresowe nr 7 i 9. W Skarżysku znajduje się duży węzeł kolejowy i jedna z największych w kraju stacji rozrządowych Polskich Kolei Państwowych. Powiat skarżyski jest czysty ekologicznie, nie występują na tym terenie zagrożenia środowiska naturalnego. 5