Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
|
|
- Alicja Kulesza
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Vol. 6/2007 Nr 2(19) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Ocena glikemii poposiłkowej przy pomocy całodobowego monitorowania glikemii u dzieci z cukrzycą typu 1 leczonych analogiem insuliny podawanym w osobistej pompie insulinowej Evaluation of Postprandial Blood Glucose Levels Using the Continuous Glucose Monitoring System in Type 1 Diabetes Mellitus in Children Treated with Insulin Analog in Personal Insulin Pumps 1 Anna Noczyńska, 2 Marcin Kałużny, 3 Marcin Wiśniewski, 1 Agnieszka Zubkiewicz 1 Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego AM we Wrocławiu. Kierownik: dr hab. med. A. Noczyńska 2 Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii oraz Leczenia Izotopami AM we Wrocławiu. Kierownik: prof. dr hab. med. A. Milewicz 3 Medtronic Poland Sp. z.o.o Warszawa, ul. Ostrobramska 101 Adres do korespondencji: Anna Noczyńska, Wrocław ul. Wrońskiego 13c, tel./fax anocz@endo.am.wroc.pl Słowa kluczowe: cukrzyca typ 1, prawidłowa kontrola metaboliczna, ciągłe monitorowanie glukozy Key words: diabetes mellitus type 1, good metabolic control, continuous glucose monitoring STRESZCZENIE/ABSTRACT Glikemia poposiłkowa jest niezależnym czynnikiem ryzyka powikłań naczyniowych. Cel pracy: określenie przydatności systemu ciągłego monitorowania do oceny glikemii całodobowej oraz glikemii poposiłkowej u dzieci z cukrzycą typu 1. Materiał i metody: badaniem objęto 20 dzieci w wieku 7-18 lat (X 12,6 ± 3,6 lat) leczonych insuliną LisPro podawaną osobistą pompą insulinową. Każdemu dziecku 3x oznaczono stężenia glukozy przy pomocy urządzenia do ciągłego monitorowania glukozy (CGMS) oraz HbA1c. Wyniki: Średnie stężenie glukozy w poszczególnych cyklach wyższe od 135 mg/dl wykazano w badaniu I u 12 pacjentów w badaniu II u 16, a w III u 14 dzieci. Średnie wartości HbA1c w kolejnych cyklach były podobne, ale indywidualna analiza wykazała w badaniu I u 6, w II u 10, a w III u 8 dzieci HbA1c > od 8,1%. Tylko u 2 dzieci w 3 cyklach wartości HbA1c były <6,5%. Glikemię na czczo < 105 mg/dl w cyklu I wykazano w 27/59 oznaczeń, a w kolejnych w 19/60 vs 18/56 badań. Wzrost glikemii obserwowano szczególnie po posiłku południowym. W cyklu I glikemię > 161mg/dl wykazano po obiedzie w 17/59 oznaczeń, w cyklu II w 28/61, natomiast po 6 miesiącach w 34/59 oznaczeń. Wnioski: 1. Analog insuliny podawany w bolusie prostym przed posiłkami zawierającymi białka, tłuszcze i węglowodany nie obniżał skutecznie glikemii poposiłkowej. 2. Badanie CGMS jest źródłem informacji o całodobowej glikemii, a analiza wyników badań może być wykorzystana do optymalizacji terapii insulinami. 29
2 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 6/2007;2(19):29-38 Postprandial blood glucose levels are an independent risk factor for diabetic angiopathy, as important as fasting blood glucose levels. Aim: To determine the usefulness of continuous glucose monitoring system (CGMS) in the evaluation of twenty-four-hour and postprandial blood glucose levels in children with T1DM. Methods: 20 subjects with T1DM, 7 to 18 years of age (X 12,6 ±3,6) treated with intensive insulin therapy using lispro insulin in personal insulin pumps were monitored three times (each 3 months) for blood glucose levels with CGMS and HbA1c. Results: Mean blood glucose level >135 mg/dl in 12 children in the 1 st nd monitoring period, 16 children in the 2, and 14 children in the 3 rd. All three mean HbA1c levels were similar, but in the 1st, 2 nd rd and 3 monitoring period HbA1c >8,1% in 6 vs 10 vs 8 subjects. HbA1c <6,5% in all three monitoring periods was recorded in 2 children. Fasting blood glucose levels <105mg/dL in the 1st monitoring period was recorded in 27/59 assays whereas in successive periods in 19/60 vs 18/56 assays. The elevation of postprandial blood glucose levels was observed particularly after lunch. In the 1 st monitoring period, postprandial blood glucose levels > 161mg/dL were recorded in 17/59 assays, in the 2 nd one 28/61 assays and after 6 months in 34/59 assays. Conclusions: 1Rapid- acting insulin analogues administered as normal boluses before mixed meals did not reduce postprandial glycaemia effectively. 2. CGMS offers a new option for tailoring treatment to achieve optimal glycaemia. Wstęp Glikemia poposiłkowa (PPG-postprandial blood glucose) jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych [1, 2]. Badacze podkreślają, że obniżenie wartości glikemii poposiłkowej (GPP) 135 mg/dl i HbA1c 6,5% są udowodnionymi czynnikami opóźniającymi wystąpienie powikłań mikronaczyniowych, natomiast wzrost średniej dobowej glikemii do wartości od mg/dl zwiększa ryzyko miażdżycy oraz uszkodzenia śródbłonka [1, 3, 4, 5]. Dowiedziono, że obniżenie HbA1c o 1% zmniejszyło ryzyko powikłań mikronaczyniowych o 30-35%, natomiast powikłań makronaczyniowych o 14-16% [2, 4]. Wzrost glikemii poposiłkowej do wartości mg/dl oraz glikemii na czczo od 100 do 125 mg/dl stanowi zagrożenie występowania chorób dużych naczyń, natomiast powikłania mikronaczyniowe wydają się być bardziej związane ze stężeniem glukozy na czczo >126 mg/dl [3, 6]. Zmiany molekularne wywołane bezpośrednio i pośrednio przez hiperglikemię utrzymują się przez kilka lat, co może tłumaczyć tzw. zjawisko pamięci hiperglikemii, która według badaczy może odpowiadać za wystąpienie powikłań u pacjentów z cukrzycą po wielu latach nawet w okresie dobrego jej wyrównania [7]. PPG jest istotnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie kontroli metabolicznej, a nasilający się stres oksydacyjny oraz wzrost glikacji białek są bezpośrednio odpowiedzialne za dysfunkcję śródbłonka naczyniowego [8, 9]. Badania DCCT (Diabetes Control and Cimplications Trial) wykazały, że intensywne leczenie hipoglikemizujące oraz obniżenie HbA1c do wartości zbliżonej do osób zdrowych jest najważniejszym czynnikiem opóźniającym wystąpienie powikłań naczyniowych [10]. Wprowadzenie do terapii cukrzycy szybkodziałających analogów insuliny wpłynęło na poprawę wyrównania PPG, nie zwiększając ryzyka ciężkich hipoglikemii. Autorzy podkreślają, że często występująca hipoglikemia może pogarszać komfort życia oraz utrudniać uzyskanie normoglikemii [11, 12]. W chwili obecnej nie ustalono jednoznacznych kryteriów określających docelową wartość glikemii poposiłkowej. Według ADA (American Diabetes Association) docelową wartością PPG jest stężenie glukozy nieprzekraczające wartości 180 mg/dl. Zalecenia EASD (European Association for the Study of Diabetes) oraz Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) określiły docelowe wartości stężenia glikemii poposiłkowej 135 mg/dl, natomiast IDF (International Diabetes Federation) 140 mg/dl [13, 14, 15, 16]. W leczeniu cukrzycy typu 1 u dzieci i młodzieży poprawę wyrównania metabolicznego można uzyskać, stosując insulinoterapię czynnościową, podając insuliny w wielokrotnych wstrzyknięciach na dobę lub osobistą pompą insulinową (OPI). Uzyskanie prawidłowych wartości glukozy w ciągu całej doby jest możliwe tylko wówczas, jeżeli rodzina/pacjent będą współpracować z zespołem edukacyjnym oraz będą mieć motywację do optymalizacji leczenia i poprawy stanu zdrowia [13, 17, 18, 19]. Ciągły wlew podskórny insuliny jest obecnie powszechnie uznaną metodą pozwalającą na poprawę kontroli metabolicznej, ale leczenie to daje efekt tylko wówczas, jeżeli połączone jest z częstą kontrolą stężenia glukozy we krwi. Stężenie glukozy to parametr szybko się zmieniający, dlatego odzwierciedlenie dynami- 30
3 Noczyńska A. i inni Ocena glikemii poposiłkowej przy pomocycałodobowego monitorowania glikemii u dzieci... ki zmian na podstawie badania krwi z opuszki palca często jest niemożliwe [12, 17, 20]. Optymalnym sposobem umożliwiającym dokładną kontrolę poziomów glukozy jest metoda ciągłego monitorowania glikemii za pomocą urządzenia CGMS (Continuous Glucose Monitoring System). System ciągłego monitorowania (CGMS), dokonując pomiarów glukozy śródtkankowej co 5 min w przedziale stężeń od mg/dl w okresie minimum trzech 24-godzinnych cykli, pozwala w sposób bardzo dokładny ocenić związek glikemii poposiłkowej ze spożytym posiłkiem, dawką oraz porą podania insuliny [20, 21]. Idealny profil glikemii powinien mieścić się w pożądanych granicach stężeń glukozy, a wahania glikemii w ciągu całej doby według zaleceń PTD nie powinny przekraczać mg/dl [16]. Celem pracy było: 1. Określenie przydatności systemu ciągłego monitorowania do oceny glikemii całodobowej oraz glikemii poposiłkowej. 2. Ocena wyrównania metabolicznego w okresie 6 miesięcy terapii OPI na podstawie badania glikemii przy użyciu urządzenia CGMS oraz wartości HbA1c. Materiał i metoda Pacjenci byli leczeni w Poradni Diabetologicznej przy Klinice Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego we Wrocławiu. Charakterystykę badanych przedstawiono w tabeli I. Wszyscy pacjenci byli leczeni insuliną LisPro podawaną w osobistej pompie insulinowej firmy Roche (12 pacjentów) oraz Medtronic MiniMed. (8 pacjentów). Wszyscy pacjenci przed posiłkami podawali insulinę w bolusach prostych obliczanych wyłącznie na wymienniki węglowodanowe (WW). Urządzenie CGMS podłączała ambulatoryjnie zawsze ta sama osoba, po uprzednim zebraniu wywiadu (ankieta osobowa) oraz dokładnym przeszkoleniu w zakresie obsługi aparatu. Każdemu pacjentowi aparat CGMS podłączano trzykrotnie: 0 po 3 oraz 6 miesiącach. W dniu podłączenia CGMS zmieniano zestaw infuzyjny w OPI. Kalibracja systemu odbywała się względem pomiarów glikemii we krwi włośniczkowej mierzonej przynajmniej 4x na dobę tym samym referencyjnym glukometrem Accu Chek Active firmy Roche Diagnostics. Czujniki zakładano w tkankę podskórną powłok brzusznych lub górnej części pośladka, a wybór umiejscowienia czujnika uzależniony był od indywidualnej grubości fałdu skórnego u pacjenta. W czasie trwania badania pacjenci zobowiązani byli do prowadzenia zapisów pomiarów glikemii (za pomocą glukometru), godziny spożycia posiłku oraz jego rodzaju i ilości WW, dawki i pory podanej insuliny przed posiłkami, po ćwiczeniach fizycznych oraz innych czynności mających wpływ na stężenie glukozy (np. choroba, stres). Biochemiczna ocena wyrównania metabolicznego dla każdego pacjenta dokonana została na podstawie średnich wartości glikemii w poszczególnych cyklach pomiarowych, średnich stężeń glukozy w okresie 120 min po posiłkach oraz HbA1c, którą oznaczano przed każdym cyklem pomiarowym. Wyniki badań w poszczególnych cyklach przedstawiono w tabelach II VI oraz na wykresach 1, 2. Analizę statystyczną przeprowadzono przy użyciu programu Statistica 6.0 (Statsoft Inc. Tulsa, OK, USA). Testem Shapiro Wilka badano wartości zmiennych opisujących grupy celem określenia, czy spełniają one założenia o zgodności rozkładu próby z rozkładem normalnym. Do stwierdzenia istotnych statystycznie różnic użyto testu T-studenta, jeśli rozkład porównywalnych prób nie różnił się istotnie od rozkładu normalnego o jednakowej statystycznie wariancji. Dla pozostałych cech używano testu U Mann- Whitney. Różnicę uznawano za istotną statystycznie przy p< 0,05. WynikI Łączny czas badań dla całej grupy wyniósł 237 dni. W okresie tym zarejestrowano pomiarów systemem CGMS oraz pomiarów kali- Tabela I. Charakterystyka pacjentów z cukrzycą typu 1 Table 1. Characteristics of the patients with type 1 diabetes Liczba 20 osób w wieku 7-18 lat, średnia wieku 12,6 ± 3,6 lat Płeć badanych 13 dziewcząt (65%), 7 (35%) chłopców Czas trwania choroby od 2 do13 lat średnio 5,5 ± 3,1 lat BMI 13,3 27, 5 kg/m 2 (10-90 centyla dla wieku) 31
4 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 6/2007;2(19):29-38 Tabela II. Średnie wartości glikemii (mg/dl) oraz HbA1c (%) w I, II i III cyklu Table II. Mean glucose value (mg/dl) and HbA1c (%) in I, II and III cycle Badanie 1 Badanie 2 Badanie 3 Ilość oznacz. Śred. st. glukoz CGMS/ SDmg/dl HbA1c % , 9/ 54, 8 7, , 0/ 87, 9 96,8/ 45,45 99,22/ 38,82 110,5/ 41,1 140,85/ 37,2 171,7/ 64,4 127,2/ 60,0 166,5/ 81,9 149,8/ 51,5 133,8/ 61,1 79,3/ 24,9 159,7/ 48,8 191,4/ 52,0 160,5/ 56,3 168,1/ ,94 73,69 102,5/ 25,3 147,5/ 66,4 Ilość oznacz , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,03/ 39,26 7, Śred. st. glukoz CGMS/ SDmg/dl HbA1c % Ilość oznacz. 190,3/ 73,9 7, ,7 93,6 8, ,3/ 50,7 5, ,6/ 89,1 10, ,5/ 60,8 8, ,9/ 37,2 9, ,3/ 77,2 10, ,0/ 60,2 7, ,9/ 82,8 8, ,8/ 67,5 9, ,3/ 79,2 6, ,9/ 48,2 9, ,2/ 61,6 6, ,0/ 49,4 7, ,6/ 64,6 9, ,2/ 53,4 7, ,1/ 72,7 8, ,9/ 74,1 7, ,9/ 40,2 8, ,9 / 66,6 6,9 797 Śred. st. glukoz CGMS/ SDmg/dl 130,5/ 98, 3 HbA1c % P 9,2 220,8/64, 3 8,8 216,0/ 95,42 119,1/ 41,7 149,53/ 65,46 114,7/ 37,5 84,7/ 38,2 188,83/ 68,2 186,1/ 94,4 144,18/ 56,84 140,2/ 56,8 171,63/ 63,85 183,5/ 63,8 162,12/ 38,14 180,85/ 38,1 181,11/ 104,6 114,58/ 37,55 172,7/ 67,2 157,61/ 61,69 109,8/ 39,6 8,6 9,7 9,2 7,8 9,8 7,99 9,5 9,1 6,1 7,1 7,1 6,2 7,8 8,0 7,2 7,7 7,2 6,7 1/2 0,005 2/3 0,005 1/2 0,000 1/2 0,0000 2/3 0,005 1/2 0,09 1/3 0,000 1/2 0,005 2/3 0,004 1/2 0,005 2/3 0,09 1/2 0,07 1/2 0,007 1/2 0,06 1/2 0,02 1/3 0,009 2/3 0,002 1/2 0,0000 1/3 0,92 1/2 0,06 1/3 0,002 2/3 0,04 1/2 0,0000 2/3 0,07 1/2 0,9 1/3 0,006 1/2 0,006 2/3 0,07 1/2 0,008 2/3 0,06 1/2 0,003 1/3 0,001 2/3 0,004 1/2 0,003 2/3 0,0004 1/2 0,0004 2/3 0,04 1/2 0,004 1/3 0,96 2/3 0,007 1/2 0,005 2/3 0,
5 Noczyńska A. i inni Ocena glikemii poposiłkowej przy pomocycałodobowego monitorowania glikemii u dzieci... Tabela III. Średnie poposiłkowe wartości glukozy w mg/dl (25 oznaczeń CGMS) w I, II i III cyklu Table III. Mean postprandial glucose value in mg/dl (25 samples CGMS) in I, II and III cycle l.p./ wiek Śniad I/SD Śniad II/SD Śniad III/SD P 0,05 Obiad I/SD Obiad II/SD Obiad III/SD P 0,05 Kol I/SD Kol II/SD Kol III/SD P 0,05 1/ 7,0 153,26/ 22,97 146,5/ 32,5 83,98/ 41,2 142,07/ 58,6 96,4/ 43,6 143,54/ 85,29 164,9/ 26,83 86,4/ 45,7 70,95/ 23,4 2/ 8,3 66,6/ 19,33 87, 5/ 16,4 178,18/ 72,34 121,78/ 52,86 123,5/ 48,6 228,5/ 48,05 90,51/ 29,39 176,5/ 56,5 181,72/ 54,22 3/ 16,5 175,6/ 37,87 143,5/ 45,7 128,28/ 61,96 135,85/ 37,7 165,3/ 43,5 219,3/ 112,7 124,26/ 24,54 175,3/ 43,2 222,88/ 113,9 4/ 7,6 57,82/ 23,9 93,4/ 32,7 145,47/ 31,9 119,45/ 41,18 123,5/ 68,5 138,8/ 52,63 118,1/ 38,56 128,5/ 40,8 132,54/ 37,21 5/ 9,3 100,32/ 28,43 121,4/ 34,3 126,65/ 41,99 161,72/ 42,73 173,2/ 43,7 153,8/ 83,04 121,18/ 36,64 173,2/ 76,7 162,26/ 64,77 6/ 7,8 166,18/ 10,52 187,5/ 35,6 114,99/ 18,04 165,2/ 18,42 134,5/ 32,9 115,97/ 31,78 153,2/ 5,19 98,4/ 12,4 104,57/ 29,25 7/ 10,2 152,25/ 41,31 145,6/ 36,0 126,08/ 57,5 124,41/ 59,28 94,5/ 12,9 67,73/ 27,44 109,49/ 25,46 109,4/ 23,6 93,53/ 45,45 8/ 15,6 89,75/ 31,59 143,3/ 32,1 162,03/ 56,85 112,4/ 71,5 210,4/ 78,9 201,97/ 53,54 114,95/ 38,13 123,5/ 43,8 219,97/ 58,64 9/ 14,7 158,96/ 51,96 132,5/ 34,5 110,73/ 38,73 116,46/ 46,37 186,5/ 67,4 116,92/ 44,03 240,12/ 61,88 167,1/ 57,3 171,44/ 31,48 10/ 12,5 100,52/ 8,35 156,4/ 34,4 166,07/ 35,38 126,92/ 24,8 145,5/ 34,0 168,85/ 94,08 150,16/ 44,64 157,6/ 41,2 175,04/ 47,93 11/ 17,5 180,92/ 59,67 123,4/ 23,7 153,04/ 54,02 156,48/ 44,14 159,3/ 32,9 130,99/ 36,46 163,07/ 69,5 134,6/ 42,9 146,8/ 29,84 12/ 7,9 90,2/ 8,7 159,56/ 25,9 0 90,58/ 36,54 132,5/ 42,8 164,08/ 49,32 63,6/ 11,67 102,4/ 16,7 105,21/ 29,13 13/ 14,3 155,01/ 41,23 152,3/ 39,6 142,11/ 36,23 112,4/ 31,95 110,3/ 13,6 172,11/ 51,37 171,93/ 40,55 134,2/ 25,6 126,49/ 54,94 14/ 15,3 135,09/ 47,72 101,3/ 23,9 169,12/ 71,02 161,59/ 34,57 161,9/ 30,7 178,12/ 38,02 177,88/ 24,46 192,6/ 31,8 190,0/ 32,5 15/ 16,2 118,24/ 29,17 110,3/ 21,8 171,61/ 29,47 181,25/ 44,02 67,4/ 5,6 153,57/ 47,19 139,24/ 56,61 98,4/ 13,6 172,23/ 44,47 16/ 15,4 212,4/ 23,87 176,4/ 34,7 103,44/ 32,03 147,27/ 42,38 118,5/ 34,3 121,37/ 33,61 147,69/ 59,05 136,7/ 34,9 125,52/ 28,85 17/ 16,3 158,2/ 74,67 147,4/ 56,5 122,19/ 23,1 90,88/ 28,11 154,6/ 34,1 174,6/ 41,04 128,95/ 66,03 142,4/ 45,3 202,71/ 49,09 18/ 18,0 124,0/ 22,08 134,5/ 23,9 202,62/ 30,08 105,85/ 24,08 97,5/ 13,4 141,21/ 36,25 99,19/ 17,44 134,6/ 28,7 148,81/ 59,85 19/ 9,2 142,69/ 57,85 132,5/ 35,8 148,95/ 48,1 133,39/ 43,8 86,5/ 8,9 104,07/ 38,15 136,99/ 45,74 137,8/ 23,8 124,98/ 31,19 20/ 8,5 114,17/ 40,4 109,5/ 21,7 80,07/ 21,45 118,37/ 32,77 167,5/ 32,0 142,06/ 29,7 156,55/ 45,31 97,5/ 12,7 84,32/ 33,14 (IS istotne statystycznie, NS nieistotne statystycznie) 33
6 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 6/2007;2(19):29-38 Rycina 1. Średnie dobowe stężenia glukozy u pacjentów z cukrzycą typu 1 w I, II i III cyklu badania CGMS Figure 1. Mean daily glycaemia value in the diabetic patients in I, II and III cycle of CGMS experiment Rycina 2. Wartości HbA1c u pacjentów z cukrzycą typu 1 w I, II i III cyklu Figure 2. Mean HbA1c with diabetic patients in I, II and III cycle 34
7 Noczyńska A. i inni Ocena glikemii poposiłkowej przy pomocycałodobowego monitorowania glikemii u dzieci... bracyjnych za pomocą glukometru wzorcowego. Średnie stężenie glukozy w każdym cyklu badania dla poszczególnych pacjentów wyższe od 161 mg/dl w badaniu I wykazano u 6 dzieci, w II u 7, a w III u 9 dzieci. Wartość HbA1c wyższą od 8,1% przed rozpoczęciem badania wykazano u 6 dzieci, w 3 miesiącu u 10, a w 6 u 8 badanych (tabela II, IV, wykres 1 i 2 ). HbA1c <6,5% w okresie 6 miesięcy badania stwierdzono jedynie u jednego dziecka (nr 11 6,4 vs 6,4% vs 6,1%), natomiast u 6 dzieci (nr 1, 2, 3, 5, 6, 16) stężenie HbA1c wzrosło, a u 4 (4, 7, 19, 20) obniżyło się (tabela II). Średnią glikemię poposiłkową 136 mg/dl wykazano u 10 dzieci w każdym cyklu badania, po obiedzie w I, II i III cyklu u 8 vs 9 vs 14 dzieci, a po kolacji u 11 vs 9 vs 11 badanych. Zwraca uwagę znaczne pogorsze- Tabela IV. Analiza HbA1C (%) oraz średnich stężeń glukozy (w mg/dl) u dzieci w I, II i III cyklu Table IV. The analysis of HbA1c (%) and mean glycaemic value (mg/dl) in children in I, II and III cycle HbA1c % 6,5 6,6-8% 8,1% cykl I 2 (10%) 12 (60%) 6 (30%) cykl II 2 (10%) 8 (40%) 10 (50%) cykl III 2 (10%) 10 (50%) 8 (40%) Średnie dobowe stężenia glukozy 135 mg/dl mg/dl 161 mg/dl cykl I 8 (40%) 6 (30%) 6 (30%) cykl II 4 (20%) 9 (45%) 7 (35%) cykl III 6 (30%) 5 (25%) 9 (45%) Tabela V. Średnie stężenie glikemii poposiłkowej uzyskane z 25 oznaczeń CGMS w I, II i III cyklu Table V. Mean postprandial glycaemia with 25 samples CGMS in I, II and III cycle Cykl/liczba dzieci Po śniadaniu 135 mg/dl mg/dl 161 mg/dl Cykl I/ (50 %) 6 (30%) 4 (20%) Cykl II/ (50% ) 8 (40%) 2 (10%) Cykl III/ 19 9 (47,5%) 4(21%) 6 (31,5%) Po obiedzie 135 mg/dl g/dl 161 mg/dl Cykl I/ (60%) 4 (20%) 4 (20%) Cykl II/ (55%) 3 (15%) 6 (30%) Cykl III/ 20 6 (30%) 6 (30%) 8 (40%) Po kolacji 135mg/dl mg/dl 161 mg/dl Cykl I/ 20 9 (45%) 6 (30%) 5 (25%) Cykl II/ (55%) 4 (20%) 5 (25%) Cykl III/ 20 9 (45%) 2 (10%) 9 (45%) 35
8 Praca oryginalna nie się średniej glikemii poposiłkowej w badaniu III w każdej porze dnia (tabela III, V). Glikemię na czczo 105 mg/dl w cyklu I wykazano w 27/59, w II w 19/60, a w III w 18/56 oznaczeniach, stężenie glukozy 126 mg/dl w badaniu I, II i III w 14/59 vs 30/60 vs 25/56 badaniach (tabela VI). Analiza wyników badań glikemii zarówno przed, jak i po obiedzie i kolacji wskazuje na systematyczne pogarszanie się wyrównania metabolicznego u badanych dzieci (tabela VI). SI wzrost stężenia glukozy po śniadaniu wykazano w II cyklu u 8, a w III u 9 dzieci, natomiast SI obniżenie średniej glikemii po śniadaniu w badaniu II stwierdzono u 8, a w III u 6 dzieci. SI wzrost stężenia glukozy po obiedzie w 3 miesiącu (II cykl) leczenia zanotowano u 8, a w 6 (III cykl) u 9 dzieci, natomiast po kolacji zarówno w badaniu II i III u 7 dzieci. SI obniżenie wartości glukozy w porze obiadu w II i III cyklu wykazano u 8 vs 6 dzieci, natomiast po kolacji u 8 vs 5 badanych (tabela III, V). Dyskusja Endokrynol. Ped., 6/2007;2(19):29-38 Hiperglikemia poposiłkowa stanowi jedno z najczęściej występujących zaburzeń homeostazy glukozy w cukrzycy. W chwili obecnej nie udzielono jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy hiperglikemia poposiłkowa odgrywa szczególną rolę w patogenezie powikłań cukrzycy [4, 5, 22]. W badaniach DCCT (Diabetes Control and Complications Trial) dowiedziono, że utrzymywanie średnich stężeń dobowych glukozy na poziomie zbliżonym osobom zdrowym oraz obniżenie HbA1c <6,5% skutecznie opóźniało rozwój powikłań mikronaczyniowych, a wzrost HbA1c >7,5% zwiększał ryzyko rozwoju angiopatii [10]. Badania Lebovitza i wsp. dowiodły, że hiperglikemia poposiłkowa jest istotnym czynnikiem odpowiedzialnym za wystąpienie powikłań sercowo-naczyniowych, potwierdzają to także inne badania epidemiologiczne [1, 4]. Tabela VI. Przed i poposiłkowe stężenia glukozy (w mg/dl) w I, II i III cyklu Table VI. Pre and postprandial glucose value in I, II and III cycle Poziomy glukozy na czczo w 2 h po śniadaniu I Cykl 59 oznaczeń II cykl 60 oznaczeń III cykl 56 oznaczeń 27 (46%) 18 (30,5%) 14 (24%) 30 (51%) 9 (15%) 20 (34%) 19 (32%) 11 (18%) 30 (50%) 25 (42%) 5 (8%) 30 (50%) 18 (32%) 13 (22%) 25 (45%) 26 (46%) 10 (18%) 20 (36%) poziomy glukozy przed obiadem w 2 h po obiedzie I cykl 60 oznaczeń przed oraz 59 po obiedzie II cykl 64 oznaczenia przed oraz 61 po obiedzie III cykl 59 oznaczeń 37 (62%) 6 (10%) 17 (28%) 30 (51%) 12 (20%) 17 (29%) 29 (45%) 7 (11%) 28 (44%) 27 (44%) 6 (10%) 28 (46%) 19 (32%) 13 (22%) 27 (46%) 20 (34%) 5 (8%) 34 (58%) poziomy glukozy przed kolacją w 2 h po kolacji I cykl 60 oznaczeń przed oraz 59 po kolacji II cykl 59 oznaczeń przed oraz 64 po kolacji III cykl 56 oznaczeń 31 (52%) 6 (10%) 23 (38%) 30 (51%) 5 (8%) 24 (41%) 30 (51%) 5 (8%) 24 (41%) 28 (44%) 11 (17%) 25 (39%) 24 (43%) 5 (9%) 27 (48%) 26 (46%) 5 (9%) 25 (45%) 36
9 Noczyńska A. i inni Ocena glikemii poposiłkowej przy pomocycałodobowego monitorowania glikemii u dzieci... Szybki poposiłkowy wzrost glikemii i ostra hiperglikemia, do jakiej dochodzi po posiłku, mogą powodować wzrost przesączania kłębkowego, zwiększać przepływ krwi przez siatkówkę, zmniejszać prędkość przewodzenia w nerwach, upośledzać zależną od tlenku azotu funkcję śródbłonka, pobudzać układ krzepnięcia, zwiększać ilości cząsteczek adhezyjnych i nasilać procesy oksydo-redukcyjne [7, 9]. Według badaczy hiperglikemia poposiłkowa sprzyja rozwojowi przewlekłych powikłań cukrzycy, nawet jeśli jest ona krótkotrwała i nie nasila procesów glikacji białek [2, 5]. W analizowanym materiale hiperglikemię poposiłkową uzyskaną z 25 oznaczeń glukozy (z okresu 2 godzin), jak również w 120 min po posiłkach wykazano w pierwszym i kolejnych cyklach u 34% vs 29% vs 41% dzieci. Zwraca uwagę pogorszenie się wyrównania metabolicznego u badanych w trakcie kolejnych badań. Analiza kart żywieniowych oraz wyników badań glukozy (odczyt z glukometrów) oraz dawek insuliny (zeszyt samokontroli) wykazała, że przyczyną takiego stanu mogły być: brak lub niedostateczna dawka insuliny korekcyjnej dla hiperglikemii przed posiłkami, podawanie insuliny wyłącznie w bolusie prostym (pompa H-Tron), a także częste opuszczanie podania insuliny przed przekąską (często w szkole). Wydaje się, że najczęstszą przyczyną hiperglikemii po śniadaniu mogły być również posiłki zawierające szybko wchłaniające się węglowodany (płatki kukurydziane z mlekiem), ale także hiperglikemia przedposiłkowa po nieuświadomionej hipoglikemii w godzinach nocnych. Kauffman oraz inni badacze, porównując glikemie przed i poposiłkowe za pomocą urządzenia CGMS u dzieci leczonych szybko działającymi analogami insuliny, wykazali u 25% badanych hiperglikemie przedposiłkowe, a u 23% poposiłkowe, zaś HbA1c w 3 i 6 miesiącu badania obniżyła się jedynie o 0,5% [20, 23]. W badaniu własnym obserwowaliśmy pogorszenie wyrównania metabolicznego wyrażonego wartością HbA1c. Wydaje się, że przyczyną mogło być nie tylko wysokie stężenie glikemii po posiłkach, ale także nieprawidłowa glikemia na czczo, jak również częste nieuświadomione hipoglikemie nocne. Nieprawidłową glikemię na czczo >105 mg/dl w badaniu I wykazano w 54,5%, w II w 68%, a w III w 67% oznaczeniach. Carrol i inni autorzy, oceniając korelację HbA1c z glikemią na czczo i poposiłkową, wykazali najsilniejszą jej zależność od glikemii na czczo [23, 24, 25], natomiast Rohlfing i wsp. podają, że HbA1c w 60 80% zależy od średniego dobowego stężenia glukozy, a w 20 40% od glikemii poposiłkowej [10]. Bode i inni zalecają u osób z źle wyrównaną cukrzycą, u których HbA1c była bliska 10%, w pierwszej kolejności normalizację glikemii na czczo, natomiast dalsze obniżanie HbA1c c >7% można uzyskać, obniżając glikemie poposiłkowe [23, 25]. Salardi i inni, oceniając stężenie glukozy u pacjentów leczonych OPI, wykazali przedłużającą się hiperglikemię u 80% pacjentów, u 54% badanych wartość glukozy była 400 mg/dl. W badaniu tym HbA1c pozytywnie korelowała jedynie z wysokimi średnimi dobowymi stężeniami glukozy [11]. Na znaczenie badania CGMS w uzyskaniu prawidłowych wyników wyrównania metabolicznego wskazują również wyniki badań Ludvigsona i wsp. Autorzy w badaniach randomizowanych oceniających glikemie oraz HbA1c u pacjentów leczonych intensywnie szybkodziałającymi analogami insulin wykazali stałe obniżanie się HbA1c w okresie 6 miesięcy jedynie u osób zakwalifikowanych do grupy otwartej. Według autorów przyczyną takiego stanu mogły być hipoglikemie w nocy oraz efekt Somogyi, a także niedostateczna samokontrola, obniżenie dawki insuliny po pierwszych 3 miesiącach badania oraz mniejszy entuzjazm rodziców/pacjenta do samego badania [17]. Analiza własnego materiału wykazała, że przyczyną pogorszenia się wyrównania metabolicznego mogły również być: hipoglikemie nocne oraz reaktywne hiperglikemie w godzinach przedpołudniowych, a także stres w szkole i opuszczanie podania insuliny przed przekąską w szkole. Analiza wyników badań z pamięci glukometra oraz zapisów z kart żywieniowych wykazała, że przyczyną nieprawidłowej kontroli metabolicznej mogły być także niedostateczna samokontrola (często brak badań glikemii w ciągu całej doby) oraz nieprawidłowe obliczanie dawki insuliny przed przekąskami składającymi się często ze słodyczy. Pogarszanie się wyrównania metabolicznego było szczególnie widoczne w grupie dzieci starszych, które leczenie pompą często traktują jako zwolnienie z obowiązku samokontroli. Uzyskane wyniki badań wskazują na konieczność zwiększenia motywacji pacjentów do prawidłowego leczenia oraz powtarzania edukacji indywidualnej i grupowej, która powinna być prowadzona przez zespół edukacyjny. 37
10 Praca oryginalna Endokrynol. Ped., 6/2007;2(19):29-38 Wnioski 1. Analog insuliny podawany w bolusie prostym przed posiłkami zawierającymi białka, tłuszcze i węglowodany nie obniżał skutecznie glikemii poposiłkowej. 2. Badanie CGMS jest źródłem informacji o całodobowej glikemii, a analiza wyników badań może być wykorzystana do optymalizacji terapii insulinami. PIŚMIENNICTWO/REFERENCES [1] Cyganek K.: Znaczenie hiperglikemii poposiłkowej w rozwoju powikłań cukrzycy. Diabetologia Praktyczna, 2002:3, [2] Bell D.: Importance of postprandial glucose control. South Med. J., 2001:94, [3] American Diabetes Association: Postprandial blood glucose. Diabetes Care, 2001:24(4), [4] Lebovitz H.: Effect of the postprandial state on nontraditional risk factor. Am. J. Cardiol., 2001:20, 88(6H), 20H-25H. [5] Parkin C.G., Brooks M.S.N.: Is postprandial glucose control important? Is it practical in primary care settings?, Clinical Diabetes, 2002:20, [6] American Diabetes Association: Standards of medical care in diabetes. (Position Statement). Diabetes Care, 2004:27 (suppl 1), S15-S35. [7] Nishikawa T., Edelstein D., Du Liang X. et al.: Normalizing mitochondrial uperoxide production blocks three pathways of hyperglycaemic damage. Nature, 2000:404, [8] Kawashima S., Yokoyama M.: Dysfunction of endothelial nitric oxide synthase and atherosclerosis. Arteioscler. Throm. Vasc. Biol., 2004:24, [9] Drexler H., Horning B.: Endothelial dysfunction in human disease. J. Mol. Cell. Cardiol., 1999:31, [10] Rohlfing C., Wiedmeyer R., Little R. et al.: Defining the relationship between plasma glucose and HbA1c. Analysis of glucose profiles and HbA1c in the Diabetes Control and Complications Trial. Diabetes Care, 2002:25, [11] Salardi S., Gualandi S., Zucchini S.: The Glucose area under the profiles obtained with continuous glucose HbA1c in pediatric type 1 diabetic patients. Diabetes Care, 2002:25(10), [12] Boland E., Monsod T., Delucia M. et al.: Limitation of conventional methods of self-monitoring of blood glucose: lessons learned from three days of continuous glucose sensing in pediatric patients with type 1 diabetes. Diabetes Care, 2001:24, [13] American Diabetes Association. Standarts of medical care in diabetes. Diabetes Care, 2006:29 (suppl 1). [14] Europeen Diabetes Policy Group.: Podręczny poradnik postępowania w cukrzycy typu 2. Med. Prakt., 1999 (suppl 2). [15] International Diabetes Federation: Global guidelines for type 2 diabetes, 2005 Brassels. [16] Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę. Diabetologia Praktyczna, [17] Ludvigson J., Hanas R.: Continuous Subcutaneous Glucose Monitoring Improved Metabolic Control in Pediatric Patients with type 1 diabetes: a controlled crossover study. Pediatrics, 2003:111, [18] Jeha G.S., Donaldson S., Karaviti L. et al.: Continuous Glucose Monitoring and the reality of metabolic control in preschool children with type 1 diabetes. Diabetes Care, 2004:27(12), [19] Wilson D.M., Block J.: Real- time continuous glucose monitor use and patient selection: what have we learned and where are we going? Diabetes Technology & Therapeutics, 2005:7(5), [20] Kaufman R.F., Carpenter S., Gibson L. et al.: A pilot study of the continuous glucose monitoring system. Diabetes Care, 2001: 24(12), [21] Guerci B., Floriot M., Böhme P. et al.: Clinical performance of CGMS in type 1 diabetic patients treated by continuous subcutaneous insulin infusion using insulin analogs. Diabetes Care, 2003:26, [22] Bastyr E.J., Stuart C.A., Schwartz S. et al.: Therapy focused on lowering postprandial glucose, not fasting glucose, may be superior for lowering HbA1c. Diabetes Care, 2000:23, [23] Chase H.P., Kim L.M., Owen S.L.: Continuous subcutaneous glucose monitoring in children with typ1 diabetes. Pediatrics, 2001:107, [24] Carroll M., Izard A., Riboni K. et al.: Fasting hyperglicemia predicts the magnitude of postprandial hyperglicemia. Diabetes Care, 2002:25, [25] Bode B.W., Schwartz S., Stubbs H.A. et al.: Glycemic characteristics in continuously monitored patients with type 1 and type 2 diabetes. Diabetes Care, 2005:28,
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy
Bardziej szczegółowoDostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w
Bardziej szczegółowoAutomatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych
Automatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Kliniczny Oddział Diabetologii i Pediatrii Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Funkcjonalna insulinoterapia
Bardziej szczegółowoW kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1.
W kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1. prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec Katedra i Klinika Pediatrii, Diabetologii
Bardziej szczegółowoediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek
ediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek II Konferencja i3: internet infrastruktury innowacje enauka
Bardziej szczegółowoAccu-Chek Instant OGARNIJ CUKRZYCĘ! Nowoczesny glukometr połączony z aplikacją mysugr w wersji PRO (za darmo!*)
Accu-Chek Instant NOWY WYMIAR LECZENIA CUKRZYCY Nowoczesny glukometr połączony z aplikacją mysugr w wersji PRO (za darmo!*) Zawiera funkcję kalkulatora bolusa, który pomaga precyzyjnie wyliczać dawki insuliny
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA ISSN
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Anna Noczyńska, Barbara Salmonowicz, Teresa Żak Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego Akademii Medycznej we Wrocławiu Porównanie efektów terapii
Bardziej szczegółowoHemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca
Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Cukrzyca jest najpopularniejszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyczy osób w różnym przedziale wiekowym. Niezależnie od typu cukrzycy, głównym objawem choroby
Bardziej szczegółowoNowe technologie w dozowaniu insuliny i monitorowaniu glikemii. Teresa Benbenek-Klupa Tomasz Klupa
Nowe technologie w dozowaniu insuliny i monitorowaniu glikemii. Teresa Benbenek-Klupa Tomasz Klupa Najszybciej rozwijające się obszary w zaawansowanej technologii w diabetologii Osobiste pompy insulinowe
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowoCukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty leczenia dorosłych chorych na cukrzycę typu 1 za pomocą osobistej pompy insulinowej
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Andrzej Gawrecki, Anna Duda-Sobczak, Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, Bogna Wierusz-Wysocka Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych
Bardziej szczegółowoNowy wymiar samokontroli w cukrzycy.
Nowy wymiar samokontroli w cukrzycy. Prof. dr hab. med. Maciej T. Małecki Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Plan wykładu 1. Samokontrola glikemii
Bardziej szczegółowoGlikemia poposiłkowa. Postprandial blood glucose. Zalecenia American Diabetes Association. Pytanie 1: Jaka jest definicja PPG?
ZALECENIA ISSN 1640 8497 Zalecenia American Diabetes Association Glikemia poposiłkowa Postprandial blood glucose Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2001, 24, 4, 775 778 Copyright 2001 by American
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Florys B. i inni: Zastosowanie osobistej pompy insulinowej a tradycyjna intensywna insulinoterapia u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 Vol. 8/2009 Nr 2(27) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Bardziej szczegółowoRola insuliny w leczeniu cukrzycy typu 2
Choroby Serca i Naczyń 2006, tom 3, nr 1, 13 17 D I A B E T O K A R D I O L O G I A Rola insuliny w leczeniu cukrzycy typu 2 Elżbieta Orłowska-Kunikowska Katedra i Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii
Bardziej szczegółowoPoprawa jakości życia w wyniku edukacji niewidomych chorych na cukrzycę
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Zofia Ruprecht, Izabela Czaplicka, Małgorzata Żmudzińska, Agata Bronisz, Joanna Kłubo-Gwieździńska, Roman Junik Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Akademii
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoSzkoła przyjazna dziecku z cukrzycą. Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Szkoła przyjazna dziecku z cukrzycą Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Dzieci chorują głównie na cukrzycę typu 1 Cukrzyca typu 1 - jest chorobą charakteryzującą
Bardziej szczegółowoPrzegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym
167 GERIATRIA 2011; 5: 167172 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCEBASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 15.06.2011 Zaakceptowano/Accepted: 26.2011 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych
Bardziej szczegółowoSpecyfika edukacji diabetologicznej u dzieci i młodzieży z uwzględnieniem terapii osobistymi pompami insulinowymi -punkt widzenia lekarza
Specyfika edukacji diabetologicznej u dzieci i młodzieży z uwzględnieniem terapii osobistymi pompami insulinowymi -punkt widzenia lekarza Dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec Oddział Diabetologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoMam cukrzycę. Wezwij lekarza lub pogotowie ratunkowe. Dane Pacjenta. Stosuję następujące leki: 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Imię : Nazwisko: Telefon:
DANE PACJENTA Mam cukrzycę Jeśli wykazuję zaburzenia świadomości i jestem w stanie połykać, to podaj mi CUKIER w dowolnej formie sok, syrop, słodzoną wodę, colę, cukierki lub ciastko i zatelefonuj do mojego
Bardziej szczegółowoLeczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości Dr n. med. Iwona Jakubowska Oddział Diabetologii, Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych SP ZOZ Woj,. Szpital Zespolony Im. J. Śniadeckiego w Białymstoku DEFINICJA
Bardziej szczegółowoWŁAŚNIE ROZPOZNANO U MNIE CUKRZYCĘ TYPU 1.
Dominika Lepiej kontroluje cukrzycę dzięki pompie od 2012 r WŁAŚNIE ROZPOZNANO U MNIE CUKRZYCĘ TYPU 1. Rozpoznanie cukrzycy typu 1 może stanowić wstrząs i prowadzić do wielu pytań typu: Dlaczego to spotyka
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Osobiste pompy insulinowe. Od redaktorów wydania polskiego...15 Przedmowy honorowe...17 Od autorów...21
Od redaktorów wydania polskiego...15 Przedmowy honorowe...17 Od autorów...21 Część I Osobiste pompy insulinowe 1 Uwagi wstępne dotyczące terapii z zastosowaniem osobistej pompy insulinowej...24 1.1. Z
Bardziej szczegółowoa) aparat USG z opcją Dopplera, b) Holter EKG, c) Holter RR, d) aparat EKG 12-odprowadzeniowy. 3) Pozostałe wymagania
b) komputerowy program do sczytywania glikemii z glukometru pacjenta, systemu ciągłego monitorowania glikemii (CGMS), c) co najmniej 2 pompy infuzyjne, w tym do infuzji insuliny, e) kardiomonitor. a) aparat
Bardziej szczegółowoSamokontrola glikemii a wyniki leczenia u chorych na cukrzycę typu 2
Samokontrola glikemii a wyniki leczenia u chorych na cukrzycę typu 2 Agnieszka Bajkowska Fiedziukiewicz 1,4, Katarzyna Cypryk 1,2, Tomasz Kozdraj 3, Anna Mikołajczyk Swatko 4, Marcin Kosiński 2, Małgorzata
Bardziej szczegółowoChristian Lepiej kontroluje cukrzycę dzięki pompie od 2012 r CO MOGĘ ZROBIĆ, ABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ROZWOJU PÓŹNYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY TYPU 1?
Christian Lepiej kontroluje cukrzycę dzięki pompie od 2012 r CO MOGĘ ZROBIĆ, ABY ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ROZWOJU PÓŹNYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY TYPU 1? Wiele osób chorujących na cukrzycę typu 1 martwi się potencjalnymi
Bardziej szczegółowoRozpoznanie, objawy cukrzycy, wydzielanie insuliny, receptor dla insuliny, patomechanizm cukrzycy typu 1 i typu 2
Farmakoterapia cukrzycy Leki stosowane w leczeniu cukrzycy Co oznacza termin cukrzyca Grupa schorzeń metabolicznych, których wspólną cechę stanowi hiperglikemia jako wynik absolutnego i/lub względnego
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoOprogramowanie CareLink Oprogramowanie do zarządzania cukrzycą PORADNIK DOTYCZĄCY RAPORTÓW
Oprogramowanie CareLink Oprogramowanie do zarządzania cukrzycą PORADNIK DOTYCZĄCY RAPORTÓW Sposób korzystania z podręcznika Poniżej opisano wszystkie rodzaje raportów tworzonych przez oprogramowanie CareLink
Bardziej szczegółowoSAMOKONTROLA CUKRZYCY
SAMOKONTROLA CUKRZYCY Alicja Szewczyk Klinika Endokrynologii i Diabetologii Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Polska Federacja Edukacji w Diabetologii Uniwersytet Zdrowia 2015r. Problem 1 Jak
Bardziej szczegółowoOstre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Bardziej szczegółowoKorzyści z zastosowania funkcji kalkulatora bolusa Bolus Wizard u pacjentów z cukrzycą leczonych osobistymi pompami insulinowymi Medtronic Paradigm
PRACA POGLĄDOWA ISSN 2084 4441 Dorota Pisarczyk-Wiza, Bogna Wierusz-Wysocka Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Korzyści z zastosowania
Bardziej szczegółowoOsoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowoPostępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja osobistych pomp insulinowych rekomendacje PTD 2013. Wymogi konieczne
Aneks 6 Specyfikacja osobistych pomp insulinowych rekomendacje PTD 2013. Wymogi konieczne Temat Dzieci < 6. rż. z częstymi Dzieci < 6. rż. Dzieci > 6. rż. i dorośli Dzieci > 6. rż. i dorośli epizodami
Bardziej szczegółowoIntensyfikacja leczenia z wprowadzaniem insulin analogowych u chorych na cukrzycę typu 2
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Bogumił Wolnik, Monika Łukaszewicz Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Akademii Medycznej w Gdańsku Intensyfikacja leczenia z wprowadzaniem insulin analogowych
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Piekarski R. i inni: Długofalowa ocena wyrównania Szewczyk L. dzieci i inni z cukrzycą Aktywność typu opioidowa 1, leczonych u dziewcząt przy z nadczynnością pomocy osobistej i niedoczynnością pompy insulinowej
Bardziej szczegółowoDZIENNIczek SAMOKONTROLI
DZIENNIczek SAMOKONTROLI TWÓJ DZIENNICZEK SAMOKONTROLI Niniejszy dzienniczek został opracowany specjalnie z myślą o osobach chorych na cukrzycę, które są poddawane insulinoterapii. Pomoże on Tobie i Twojemu
Bardziej szczegółowoPRACA ORYGINALNA ISSN
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Jacek Sieradzki 1, Maciej Nazar 2 1 Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego 2 Novo Nordisk Pharma Intensyfikacja leczenia
Bardziej szczegółowoLek. WOJCIECH KLIMM. rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Lek. WOJCIECH KLIMM OCENA SYSTEMU CIĄGŁEGO MONITOROWANIA STĘŻENIA GLUKOZY W PŁYNIE ŚRÓDTKANKOWYM U CHORYCH ZE SCHYŁKOWĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK LECZONYCH POWTARZANYMI HEMODIALIZAMI rozprawa na stopień doktora
Bardziej szczegółowoWSKAZÓWKI DOTYCZĄCE KALIBRACJI SYSTEMU MINIMED 640G
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE KALIBRACJI SYSTEMU MINIMED 640G 1. Dlaczego warto stosować system Ciągłego Monitorowania Glikemii (CGM)? System CGM pomocny jest w obserwacji zmian glikemii oraz przyczyn, które je
Bardziej szczegółowoOcena wzrostu glikemii po posiłku białkowo- -tłuszczowym u chorych na cukrzycę typu 1 leczonych za pomocą osobistej pompy insulinowej
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Andrzej Gawrecki, Anna Duda-Sobczak, Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, Bogna Wierusz-Wysocka Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego im.
Bardziej szczegółowoJak leczeni są otyli pacjenci z cukrzycą typu 2 z niewyrównaną glikemią? Wyniki badania typu Patient Diary Study - Cegedim, wrzesień 2014
Jak leczeni są otyli pacjenci z cukrzycą typu 2 z niewyrównaną glikemią? Wyniki badania typu Patient Diary Study - Cegedim, wrzesień 2014 Agenda Cegedim kim jesteśmy i czym się zajmujemy? Cele i metodologia
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy
STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i
Bardziej szczegółowoSzkoła Pompowa Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Edycja II. Karta Szkolenia. wymagana do uzyskania
Szkoła Pompowa Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Edycja II Karta Szkolenia wymagana do uzyskania Certyfikatu Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego potwierdzającego umiejętności w zakresie leczenia
Bardziej szczegółowoWPŁYW DIETOTERAPII NA REDUKCJĘ MASY CIAŁA I WYRÓWNANIE METABOLICZNE U OSÓB Z CUKRZYCĄ TYPU 2 LECZONYCH WYŁĄCZNIE DIETĄ
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 89-94 KATARZYNA KOWALCZE, SA EED BAWA WPŁYW DIETOTERAPII NA REDUKCJĘ MASY CIAŁA I WYRÓWNANIE METABOLICZNE U OSÓB Z CUKRZYCĄ TYPU 2 LECZONYCH WYŁĄCZNIE DIETĄ EFFECT DIET THERAPY
Bardziej szczegółowoPompy insulinowe budowa, zasada działania. Ewelina Staszak
Pompy insulinowe budowa, zasada działania Ewelina Staszak Krótko o pompach insulinowych Pompy insulinowe to niewielkie urządzenia ułatwiające życie diabetykom. Służą do monitorowania i dostarczania organizmowi
Bardziej szczegółowoHipoglikemia - niedocukrzenie. Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Hipoglikemia - niedocukrzenie Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Holstein A, Patzer OM, Machalke K i wsp.: Substantial increase in incidence of severe hypoglycemia between 1997-2000 and
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoMożliwości w zakresie podnoszenia poziomu wiedzy lekarzy oraz edukacja pacjentów. Przemysława Jarosz-Chobot
Możliwości w zakresie podnoszenia poziomu wiedzy lekarzy oraz edukacja pacjentów Przemysława Jarosz-Chobot DZISIEJSZA OPIEKA DIABETOLOGICZNA STANDARD EDUKACJA INSULINA Inne Leki Chory? Na zawsze? Czy
Bardziej szczegółowoKalkulator Bolusa, Bolus Wizard Pierwsze kroki
Kalkulator Bolusa, Bolus Wizard Pierwsze kroki Spis treści Wprowadzenie Wprowadzenie 3 Wyjaśnienie i obliczenie wskaźników Kalkulatora Bolusa, Bolus Wizard 4 Suma dawek dziennych 4 Przelicznik węglowodanów
Bardziej szczegółowoT. XXXVII Zeszyty Naukowe WSHE 2013 r.
T. XXXVII Zeszyty Naukowe WSHE 2013 r. Dorota Kochman (Wydział Nauk o Zdrowiu, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku Instytut Nauk o Zdrowiu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku) Barbara
Bardziej szczegółowoZmodyfikowane wg Kadowaki T in.: J Clin Invest. 2006;116(7):1784-92
Magdalena Szopa Związek pomiędzy polimorfizmami w genie adiponektyny a wybranymi wyznacznikami zespołu metabolicznego ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Prof. zw. dr hab. med. Aldona Dembińska-Kieć Kierownik
Bardziej szczegółowoDokładność i precyzja wydajności systemu Accu-Chek Active. Wprowadzenie. Metoda
Dokładność i precyzja wydajności systemu Accu-Chek Active I. DOKŁADNOŚĆ Ocena dokładności systemu została przeprowadzona w odniesieniu do normy ISO 15197. Wprowadzenie Celem badania było określenie dokładności
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowodotyczy: postępowania na dostawę pomp insulinowych dla dzieci i dorosłych
Toruń, dnia 17-03-2016 r. W.Sz.Z: TZ 280 29/16 W/g listy adresowej dotyczy: postępowania na dostawę pomp insulinowych dla dzieci i dorosłych W związku z otrzymanymi zapytaniami do Specyfikacji Istotnych
Bardziej szczegółowoHiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej
Choroby Serca i Naczyń 2007, tom 4, nr 1, 10 17 D I A B E T O K A R D I O L O G I A Hiperglikemia poposiłkowa i jej znaczenie w praktyce klinicznej Bogumił Wolnik, Elżbieta Orłowska-Kunikowska Katedra
Bardziej szczegółowoDiabControl RAPORT KOŃCOWY
DiabControl OCENA WSPÓŁPRACY PACJENTA CHOREGO NA CUKRZYCĘ TYPU 2 Z LEKARZEM PROWADZĄCYM W ZAKRESIE COMPLIANCE, OBSERWACJA ZJAWISKA DYSFAGII (TRUDNOŚCI W POŁYKANIU) RAPORT KOŃCOWY Październik 214 Autor
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Tobiaszewska M. i inni: Wiedza na temat cukrzycy i samokontroli a stosowanie zasad samokontroli w życiu codziennym u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 Vol. 10/2011 Nr 3(36) Endokrynologia Pediatryczna
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoChory z cukrzycą leczony insuliną z częstymi niedocukrzeniami - strategia postępowania
21.05.2016 Chory z cukrzycą leczony insuliną z częstymi niedocukrzeniami - strategia postępowania Wstęp: hipoglikemia skala problemu Hipoglikemia: konsekwencje Błędy pacjenta jako przyczyna hipoglikemii
Bardziej szczegółowo22 września 2018 Radisson Blu Centrum Hotel V KONFERENCJA PRAKTYCZNE ASPEKTY LECZENIA CHORYCH NA CUKRZYCĘ TYPU 1
22 września 2018 Radisson Blu Centrum Hotel V KONFERENCJA PRAKTYCZNE ASPEKTY LECZENIA CHORYCH NA CUKRZYCĘ TYPU 1 Ciągłe i długoterminowe monitorowanie glikemii to inwestycja w zdrowie pacjenta z cukrzycą
Bardziej szczegółowoZnaczenie i ocena dostępności do metod insulinoterapii w Polsce
Znaczenie i ocena dostępności do metod insulinoterapii w Polsce Prof. dr hab. med. Maciej T. Małecki Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Wydzielanie
Bardziej szczegółowoWartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?
Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI:
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii UM w Poznaniu 1. Adres jednostki: Adres: Szpital im. Fr. Raszei, ul. Mickiewicza
Bardziej szczegółowoOcena samokontroli glikemii u chorych na cukrzycę typu 1 leczonych metodą intensywnej czynnościowej insulinoterapii
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Magdalena Trepińska, Dorota Zozulińska, Aleksandra Araszkiewicz, Bogna Wierusz-Wysocka Oddział Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Szpital im. F. Raszei w Poznaniu, Pracownia
Bardziej szczegółowoWyrównanie cukrzycy u chorych na cukrzycę typu 2 zamieszkujących gminę rolniczą w województwie zachodniopomorskim
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Klaudiusz Malec 1, Piotr Molęda 2, Katarzyna Homa 2, Adam Stefański 2, Andrzej Raczyński 3, Liliana Majkowska 2 1 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. w Warszawie 2 Klinika Diabetologii
Bardziej szczegółowoWskazówki dotyczące stosowania analogów insuliny firmy Novo Nordisk u pacjentów z cukrzycą typu 2
NOWOŚCI PRZEMYSŁU FARMACEUTYCZNEGO ISSN 2084 4441 Piotr Fichna 1, Edward Franek 2, Grzegorz Gajos 3, Janusz Gumprecht 4, Teresa Koblik 5, Adam Krętowski 6, Maciej Małecki 5, Ewa Wender-Ożegowska 7, Bogumił
Bardziej szczegółowoSzybkodziałające analogi insuliny: percepcja i konsekwencje wejścia nowego preparatu insuliny lispro
Szybkodziałające analogi insuliny: percepcja i konsekwencje wejścia nowego preparatu insuliny lispro RAPORT Z BADANIA ILOŚCIOWEGO REALIZOWANEGO DLA FIRMY SANOFI Listopad 2017 Cele i metodologia badania
Bardziej szczegółowoPowikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych S.Szymik-Kantorowicz, A.Taczanowska-Niemczuk, P.Łabuz, I.Honkisz, K.Górniak, A.Prokurat Klinika Chirurgii Dziecięcej CM
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 11/2012 Nr 2(39) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Przydatność oznaczania hemoglobiny glikowanej mierzonej we krwi włośniczkowej u dzieci z cukrzycą typu 1 Suitability of Hemoglobin
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Florys B. i inni Czy tkankowy inhibitor metaloproteinazy-1 może być przydatnym parametrem wyrównania metabolicznego u dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1? Vol. 7/2008 Nr 3(24) Endokrynologia Pediatryczna
Bardziej szczegółowoPrzestrzeganie zaleceń lekarskich (compliance) u chorych na cukrzycę leczonych w opiece ambulatoryjnej
PRACA ORYGINALNA ISSN 2084 4441 Maciej Molsa 1, Marek Tłuczykont 2, Anna Markowicz 3, Krzysztof Strojek 4 1 PSZOZ Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu 2 SPZOZ Zespół Szpitali Miejskich w Chorzowie 3 Oddział
Bardziej szczegółowoMateriał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:
2 Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
Bardziej szczegółowoOdkrycie insuliny było jednym
INSULINOTERAPIA Maciej Pawłowski Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Odkrycie insuliny było jednym z najważniejszych odkryć współczesnej medycyny. Po raz pierwszy insulinę
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoProblemy w leczeniu cukrzycy cz. 18
Diabetologia Problemy w leczeniu cukrzycy cz. 18 Praca zawodowa osoby chorej na cukrzycę czy problemem jest na przykład zmianowość, czy brak ludzkiego traktowania chorego? dr n. med. Elektra Szymańska
Bardziej szczegółowodzienniczek samokontroli glikemii
Twoja Austriacka marka diabetologiczna kolacja il kolacja noc przed Uwagi snem przed 2 h po przed 2 h po 24.00 3.30 dzienniczek samokontroli glikemii 1. 2. 3. 4. 5. 6. 6 5 4 3 2 1 OK OK OK EN ISO 15197:2015
Bardziej szczegółowoWpływ długodziałającego analogu insuliny detemir na wyrównanie metaboliczne u chorych na cukrzycę. Badanie obserwacyjne
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Katarzyna Wasilewska, Iwona Jakubowska I Oddział Chorób Wewnętrznych Endokrynologii i Diabetologii, SP ZOZ Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Śniadeckiego w Białymstoku
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE CUKRZYCY
Załącznik nr 6 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE CUKRZYCY 1. Określenie: 1) ciężka hipoglikemia oznacza spadek stężenia glukozy powodujący konieczność pomocy innej osoby w celu uzyskania
Bardziej szczegółowoŚwiatowe dni walki z cukrzycą. Lidzbark Welski
Nowoczesne metody zapobiegania i leczenia cukrzycy Światowe dni walki z cukrzycą Lidzbark Welski 19.11.2016 dr hab n.med Ewa Pańkowska prof. nadzw. diabetolog,pediatra Instytut Diabetologii Warszawa www.instytutdiabetologii.pl
Bardziej szczegółowoZmiana celu leczenia cukrzycy
Zmiana celu leczenia cukrzycy Edward Franek Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii CSK MSWiA Zakład Kliniczno-Badawczy Epigenetyki Człowieka IMDiK PAN, Warszawa IDF Diabetes Atlas 2015
Bardziej szczegółowoSystem MiniMed Paradigm Veo
System MiniMed Paradigm Veo Więcej z Życia, Mniej Zmartwień Pierwsza pompa insulinowa z ciągłym monitorowaniem glikemii i opcją automatycznego wstrzymywania podaży insuliny www.pompy-medtronic.pl Wolność,
Bardziej szczegółowoDzieci poniżej 10 roku życia leczone od momentu rozpoznania cukrzycy typu 1 przy pomocy pompy insulinowej 3 letni okres obserwacji
Praca oryginalna Endokrynol. Ped. 2018.17.2.63:81-88 DOI: 10.18544/EP-01.17.02.1694 Original Paper Pediatr. Endocrinol. 2018.17.2.63:81-88 Dzieci poniżej 10 roku życia leczone od momentu rozpoznania cukrzycy
Bardziej szczegółowoZnaczenie nowoczesnych metod monitorowania glikemii i telemedycyny dla poprawy jakości opieki nad pacjentem z cukrzycą
Znaczenie nowoczesnych metod monitorowania glikemii i telemedycyny dla poprawy jakości opieki nad pacjentem z cukrzycą Przewodniczący Rady Naukowej: prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?
Hiperglikemia Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU STWIERDZENIA WYSOKIEGO POZIOMU GLUKOZY WE KRWI, CZYLI HIPERGLIKEMII Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy)
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoZastosowanie nowych technologii w diabetologii
Zastosowanie nowych technologii w diabetologii Tomasz Stachowicz Mateusz Wachowiec tech@fundacja-cukrzyca.pl Warszawa, 7.04.2019 Agenda Systemy monitoringu glikemii Dostępne rozwiązania Możliwości i problemy
Bardziej szczegółowoUniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski. Aleksandra Górska
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski Aleksandra Górska Ocena wyników leczenia dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 w oparciu o system ciągłego monitorowania glikemii Praca doktorska
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE
UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE Katarzyna Myszka Podgórska Ocena częstości występowania zespołu metabolicznego u osób z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy z prawidłową aktywnością hormonalną
Bardziej szczegółowo