Kontrola zarządcza znaczenie praktyczne i teoretyczne na tle obowiązujących przepisów.

Transkrypt

1 . POWIAT WOŁOMIŃSKI E-Starostwo. Wdrażanie uprawnieo zarządczych oraz szkolenia kadr Starostwa Powiatowego w Wołominie. Projekt jest współfinansowany przez Unie Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kontrola zarządcza znaczenie praktyczne i teoretyczne na tle obowiązujących przepisów.

2 Pojęcie kontroli zarządczej na tle ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Zgodnie z art. 68 ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 2009 r. / Dz.U. z 2009 r., Nr 157, poz.1240 ze zm. / zostało wprowadzone do polskiego ustawodawstwa pojęcie kontroli zarządczej. Zgodnie z w/w artykułem Kontrolę zarządczą w jednostkach sektora finansów publicznych stanowi ogół działao podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadao w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.

3 Pojęcie KONTROLI ZARZĄDCZEJ zostało wprowadzone do obowiązującego kanonu prawa z dniem 1 stycznia 2010 r. Można zauważyd, iż tożsame pojecie było wcześniej związane jedynie z branża prywatną warto pamiętad, iż w jednostkach sektora samorządowego zapewnienie funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej ( wynika to z dyspozycji zawartej w art. 68 ustawy o finansach publicznych ) należy do obowiązków wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

4 Celem kontroli zarządczej jest zapewnienie: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi; skuteczności i efektywności działania; wiarygodności sprawozdao; ochrony zasobów; przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania; efektywności i skuteczności przepływu informacji; zarządzania ryzykiem.

5 Sformułowanie KONTROLA ZARZĄDCZA użyte w nowej ustawie o finansach publicznych odpowiada nowoczesnemu rozumieniu kontroli wewnętrznej. Zostało ono wprowadzone w miejsce terminu KONTROLA FINANSOWA. Powodem wprowadzenia zmian jest objęcie zakresem kontroli wszystkich aspektów działalności jednostek sektora finansów publicznych.

6 Sektor finansów publicznych Zgodnie z art. 9 ustawy sektor finansów publicznych tworzą: 1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli paostwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały; 2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki; 3) jednostki budżetowe; 4) samorządowe zakłady budżetowe; 5) agencje wykonawcze; 6) instytucje gospodarki budżetowej; 7) paostwowe fundusze celowe; 8) Zakład Ubezpieczeo Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego; 9) Narodowy Fundusz Zdrowia; 10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej; 11) uczelnie publiczne; 12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne; 13) paostwowe i samorządowe instytucje kultury oraz paostwowe instytucje filmowe; 14) inne paostwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadao publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, banków i spółek prawa handlowego.

7 Zgodnie z art. 53 ustawy o finansach publicznych Kierownik jednostki sektora finansów publicznych, jest odpowiedzialny za całośd gospodarki finansowej. Kierownik jednostki może powierzyd określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej pracownikom jednostki. Przyjęcie obowiązków przez te osoby powinno byd potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym tej jednostki.

8 Zgodnie z art. 54. ust. 1 głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych, jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialnośd w zakresie: 1) prowadzenia rachunkowości jednostki; 2) wykonywania dyspozycji środkami pieniężnymi; 3) dokonywania wstępnej kontroli: a) zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym, b) kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych.

9 Nowe regulacje służyd mają temu aby kontrola finansowej nie była łączona wyłącznie z procesami dotyczącymi przepływu środków pieniężnych. W związku z wprowadzeniem tego rodzaju kontroli nowym zadaniem kierownika jednostki będzie obowiązek corocznego składania oświadczeo o stanie kontroli zarządczej wynika to z art. 70 znowelizowanej ustawy o finansach publicznych.

10 Standardy kontroli zarządczej Zgodnie z art. 69 ust. 3 ustawy o finansach publicznych Minister Finansów winien jest ogłosid w formie komunikatu standardy kontroli zarządczej zgodne z międzynarodowymi standardami. Komunikat taki został wydany w dniu 16 grudnia 2009 r. / Dziennik Urzędowy Ministerstwa Finansów nr 15 poz. 84 /. Określono w nim standardy, które są najważniejsze z punktu widzenia min. zamówieo publicznych dotyczą one: środowiska wewnętrznego, celów i zarządzania ryzykiem, mechanizmów kontroli oraz informacji i komunikacji.

11 Kto powinien złożyd oświadczenie Do złożenia oświadczenia o stanie kontroli zarządczej zobowiązani są: - ministrowie w kierowanych przez nich działach administracji rządowej, - wójt, burmistrz, prezydent miasta, -przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego, - kierownicy jednostek sfery budżetowej.

12 Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego. Za funkcjonowanie kontroli zarządczej w j.s.t. odpowiada wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa. Należy pamiętad, określone przez Ministra Finansów nie stanowią przepisów prawa powszechnego. Należy je traktowad jako wytyczne do opracowania bardziej procedur, z uwzględnieniem powszechnie obowiązujących dobrych praktyk, które j.s.t. będą tworzyd, uwzględniając własną specyfikę i warunki miejscowe.

13 Należy pamiętad, iż kontrola zarządcza w j.s.t. opiera się na następujących standardach i wymogach: - środowisko wewnętrzne; stanowi ono fundament dla pozostałych elementów kontroli, ponieważ dotyczy ono systemu zarządzania jednostką i jej zorganizowania jako całości, a obejmuje takie elementy, jak: uczciwośd i inne wartości etyczne, kompetencje zawodowe (poziom wiedzy, umiejętności i doświadczenie) kierownictwa i pracowników, zakres zadao, uprawnieo i odpowiedzialności poszczególnych komórek organizacyjnych, identyfikację tzw. zadao wrażliwych oraz sposób powierzania uprawnieo na stanowiskach pracowniczych; za zadanie wrażliwe uznaje się przy tym zadania, przy których wydawana decyzja jest związana z dużym stopniem uznaniowości urzędnika, np. przy nakładaniu kar, udzielaniu ulg, zamówieniach z wolej ręki, w związku z czym załatwienie sprawy może się wiązad z niedozwolonym motywowaniem urzędnika przez stronę występującą z wnioskiem, a to z kolei może powodowad korupcję urzędników lub nieuzasadniony protekcjonizm;

14 - zarządzanie ryzykiem; ma na celu zwiększenie prawdopodobieostwa osiągnięcia celów jednostki poprzez: określanie celów i monitorowanie realizacji zadao, identyfikację ryzyka, analizę ryzyka, reakcję na ryzyko i działania zaradcze; - mechanizmy kontroli; stanowiące odpowiedź na konkretne ryzyko, które jednostka zamierza ograniczyd poprzez: dokumentowanie systemu tej kontroli, dokumentowanie, rejestrowanie i zatwierdzanie (autoryzację) operacji gospodarczych, podział kluczowych obowiązków, weryfikowanie operacji gospodarczych przed i po realizacji oraz przez inwentaryzację, nadzór w ramach hierarchii służbowej, rejestrowanie odstępstw od procedur, instrukcji lub wytycznych, utrzymanie ciągłości działalności, selektywny i kontrolowany dostęp osób do zasobów (ochrona zasobów) finansowych, materialnych i informacyjnych, a także poprzez mechanizmy kontroli systemów informatycznych, takie jak kontrola dostępu do zasobów informatycznych i oprogramowania systemowego, kontrola tworzenia i zmian aplikacji oraz kontrola dostępu do poszczególnych aplikacji;

15 - informacja i komunikacja; to standardy dotyczą zapewnienia pracownikom jednostki dostępu do informacji niezbędnych do wykonywania przez nich obowiązków, a także zapewnienia efektywnego zapewniającego przepływ informacji i właściwe ich zrozumienie przez odbiorców systemu komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej; - monitorowanie i ocena systemu kontroli; następuje to poprzez bieżącą ocenę skuteczności systemu kontroli i jego poszczególnych elementów, bieżące rozwiązywanie pojawiających się problemów przez wszystkich pracowników zgodnie z ich kompetencjami, w tym również poprzez samoocenę i audyt wewnętrzny.

16 Uprawnienia kierownika jednostki w związku z kontrolą zarządczą. Kierownik jednostki sektora finansów publicznych, jest odpowiedzialny za całośd gospodarki finansowej tej jednostki. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika do uszczuplenia należnych wpływów wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej. W związku z wprowadzeniem tego rodzaju kontroli nowym zadaniem kierownika jednostki będzie obowiązek corocznego składania oświadczeo o stanie kontroli zarządczej.:

17 Pojęcie kontroli zarządczej związane jest również z oceną jakości pracy zarówno całej jednostki, wydziałów oraz poszczególnych pracowników. Uprawnieniem kierownika jednostki wynikają zarówno ze standardów ministra finansów jak i w pewnym sensie z procedury nadanej do przeprowadzenia kontroli zarządczej. W przypadku kierowników w jednostkach samorządu terytorialnego zarządzenie wójta, burmistrza lub prezydenta określa sposób przeprowadzenia kontroli zarządczej oraz termin złożenia odpowiedniego oświadczenia.

18 Kontrola zarządcza daje kierownikowi jednostki obraz funkcjonowania całej jednostki jej przeprowadzenie powinno byd traktowane jako sposób na poprawę funkcjonowania podległej jednostki. Należy również pamiętad o tzw.: delikcie finansowym, za popełnienie którego odpowiedzialny jest właśnie kierownik jednostki, kontrola zarządcza pozwala na przeciwdziałanie takim sytuacjom. Sama kontrola ma również znaczenie w pewnym sensie prewencyjne gdyż koniecznośd przeprowadzenia kontroli zarządczej powoduje mobilizację wśród pracowników odpowiedzialnych za kontrolowane działy.

19 Do uprawnieo kierownika jednostki należy: - pełna kontrola jednostki w zakresie wskazanym przez ustawę i inne akty odnoszące się do kontroli zarządczej, - uzyskiwanie wszelkich niezbędnych informacji od podległych wydziałów oraz pracowników, - ocena pracy jednostki, - złożenie oświadczenia o stanie kontroli zarządczej.

20 WZÓR OŚWIADCZENIA Dział I 2) WZÓR Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej... 1) za rok... (rok, za który składane jest oświadczenie) Jako osoba odpowiedzialna za zapewnienie funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej, tj. działao podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadao w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy, a w szczególności dla zapewnienia: - zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, - skuteczności i efektywności działania, - wiarygodności sprawozdao, - ochrony zasobów, - przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, - efektywności i skuteczności przepływu informacji,

21 - zarządzania ryzykiem, oświadczam, że w kierowanym/kierowanych przeze mnie dziale/działach administracji rządowej 3) /w kierowanej przeze mnie jednostce sektora finansów publicznych*... (nazwa/nazwy działu/działów administracji rządowej/nazwa jednostki sektora finansów publicznych *) Częśd A 4) w wystarczającym stopniu funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza. Częśd B 5) w ograniczonym stopniu funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza. Zastrzeżenia dotyczące funkcjonowania kontroli zarządczej wraz z planowanymi działaniami, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej, zostały opisane w dziale II oświadczenia. Częśd C 6) nie funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza.

22 Zastrzeżenia dotyczące funkcjonowania kontroli zarządczej wraz z planowanymi działaniami, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej, zostały opisane w dziale II oświadczenia. Częśd D Niniejsze oświadczenie opiera się na mojej ocenie i informacjach dostępnych w czasie sporządzania niniejszego oświadczenia pochodzących z: 7) monitoringu realizacji celów i zadao, samooceny kontroli zarządczej przeprowadzonej z uwzględnieniem standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych 8), procesu zarządzania ryzykiem, audytu wewnętrznego, kontroli wewnętrznych, kontroli zewnętrznych, innych źródeł informacji:

23 Jednocześnie oświadczam, że nie są mi znane inne fakty lub okoliczności, które mogłyby wpłynąd na treśd niniejszego oświadczenia (miejscowośd, data) jednostki) (podpis ministra/kierownika * Niepotrzebne skreślid. Dział II 9) 1. Zastrzeżenia dotyczące funkcjonowania kontroli zarządczej w roku ubiegłym

24 Należy opisad przyczyny złożenia zastrzeżeo w zakresie funkcjonowania kontroli zarządczej, np. istotną słabośd kontroli zarządczej, istotną nieprawidłowośd w funkcjonowaniu jednostki sektora finansów publicznych albo działu administracji rządowej, istotny cel lub zadanie, które nie zostały zrealizowane, niewystarczający monitoring kontroli zarządczej, wraz z podaniem, jeżeli to możliwe, elementu, którego zastrzeżenia dotyczą, w szczególności: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdao, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji lub zarządzania ryzykiem. 2. Planowane działania, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej Należy opisad kluczowe działania, które zostaną podjęte w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej w odniesieniu do złożonych zastrzeżeo, wraz z podaniem terminu ich realizacji.

25 Dział III 10) Działania, które zostały podjęte w ubiegłym roku w celu poprawy funkcjonowania kontroli zarządczej. 1. Działania, które zostały zaplanowane na rok, którego dotyczy oświadczenie: Należy opisad najistotniejsze działania, jakie zostały podjęte w roku, którego dotyczy niniejsze oświadczenie w odniesieniu do planowanych działao wskazanych w dziale II oświadczenia za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie. W oświadczeniu za rok 2010 nie wypełnia się tego punktu. 2. Pozostałe działania: Należy opisad najistotniejsze działania, niezaplanowane w oświadczeniu za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, jeżeli takie działania zostały podjęte.

26 Objaśnienia: 1) Należy podad nazwę ministra, ustaloną przez Prezesa Rady Ministrów na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 i Nr 80, poz. 717, z 2004 r. Nr 238, poz i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 169, poz i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 45, poz. 319, Nr 170, poz i Nr 220, poz. 1600, z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 42, poz. 337, Nr 98, poz. 817, Nr 157, poz i Nr 161, poz oraz z 2010 r. Nr 57, poz. 354), a w przypadku gdy oświadczenie sporządzane jest przez kierownika jednostki, nazwę pełnionej przez niego funkcji. 2) W dziale I, w zależności od wyników oceny stanu kontroli zarządczej, wypełnia się tylko jedną częśd z części A albo B, albo C przez zaznaczenie znakiem "X" odpowiedniego wiersza. Pozostałe dwie części wykreśla się. Częśd D wypełnia się niezależnie od wyników oceny stanu kontroli zarządczej. 3) Minister kierujący więcej niż jednym działem administracji rządowej składa jedno oświadczenie o stanie kontroli zarządczej w zakresie wszystkich kierowanych przez niego działów, obejmujące również urząd obsługujący ministra. Oświadczenie nie obejmuje jednostek, które nie są jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 96, poz. 620, Nr 123, poz. 835, Nr 152, poz i Nr 238, poz. 1578).

27 Częśd A wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza w wystarczającym stopniu zapewniła łącznie wszystkie następujące elementy: zgodnośd działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skutecznośd i efektywnośd działania, wiarygodnośd sprawozdao, ochronę zasobów, przestrzeganie i promowanie zasad etycznego postępowania, efektywnośd i skutecznośd przepływu informacji oraz zarządzanie ryzykiem. 5) Częśd B wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza nie zapewniła w wystarczającym stopniu jednego lub więcej z wymienionych elementów: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdao, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji lub zarządzania ryzykiem, z zastrzeżeniem przypisu 6.

28 Częśd C wypełnia się w przypadku, gdy kontrola zarządcza nie zapewniła w wystarczającym stopniu żadnego z wymienionych elementów: zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi, skuteczności i efektywności działania, wiarygodności sprawozdao, ochrony zasobów, przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania, efektywności i skuteczności przepływu informacji oraz zarządzania ryzykiem. 7) Znakiem "X" zaznaczyd odpowiednie wiersze. W przypadku zaznaczenia punktu "innych źródeł informacji" należy je wymienid. 8) Standardy kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych ogłoszone przez Ministra Finansów na podstawie art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. 9) Dział II sporządzany jest w przypadku, gdy w dziale I niniejszego oświadczenia zaznaczono częśd B albo C. 10) Dział III sporządza się w przypadku, gdy w dziale I oświadczenia za rok poprzedzający rok, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, była zaznaczona częśd B albo C lub gdy w roku, którego dotyczy niniejsze oświadczenie, były podejmowane inne niezaplanowane działania mające na celu poprawę funkcjonowania kontroli zarządczej.

29 Powody znowelizowania ustawy o finansach publicznych w zakresie kontroli zarządczej. Ustawodawca chciał wprowadzid nowe standardy w ocenie pracy jednostek sektora finansów publicznych, znormalizowad wszelkie zasady towarzyszące ocenie ich pracy oraz dostosowad procedury do norm europejskich. Dostosowanie przepisów krajowych do norm Unii Europejskiej jest naszym obowiązkiem, jednak kontrola zarządcza to coś więcej niż tylko regulacja przepisów.

30 Należy zauważyd, iż kontrola zarządcza narzuca kierownikowi jednostki pewne procedury uzależniające prawidłowe jej przeprowadzenie możemy zatem pogrupowad je w następujący sposób: - stworzenie regulaminu kontroli w jednostce; - stworzenie procedur wewnętrznych; - stworzenie procedur służących tzw. REALIZACJI ŚRODKÓW ZARADCZYCH; - stworzenie regulaminu ZAMÓWIEO PUBLICZNYCH do 14 tysięcy EURO.

31 Warto się przyjrzed również standardom z tzw. środowiska wewnętrznego, które podlegają ocenie, a które stanowią pewnego rodzaju nowośd w ocenie pracy jednostek sfery budżetowej ( były one wymieniane we wcześniejszej części opracowania jednak warto je przypomnied ); a) uczciwośd i inne wartości etyczne, b) kompetencje zawodowe, c) strukturę organizacyjną, d) powierzenie uprawnieo, e) identyfikację zadao wrażliwych. Standard uczciwośd i innych wartości etycznych w jednostkach, działa w oparciu o zasady osobistej uczciwości pracowników, które zapewniają osiągnięcie celów kontroli zarządczej.

32 Zatrudnieni pracownicy muszą zostad zapoznani z zasadami zawartymi w aktach wewnętrznych normujących przestrzeganie przepisów prawa, w tym dyscypliny pracy i potwierdzają ich znajomośd składanym podpisem. Pracownik musi posiadad świadomośd jakie konsekwencje mogą wywoład nieetyczne działanie niezgodne również z prawem. Nieetyczne zachowanie pracownika wpływa na jego ocenę, a w konsekwencji może doprowadzid nawet do jego zwolnienia.

33 Delikt finansowy w rozumieniu obowiązujących przepisów. Delikt finansowy czyli inaczej naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Pojęcie deliktu finansowego i odpowiedzialności za jego popełnienie jest ujęte w ustawie z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych / Dz. U. z 2005 r., Nr 14, poz. 114 ze zm. /.

34 Art Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) nieustalenie należności Skarbu Paostwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo ustalenie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia; 2) niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Paostwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia; 3) niezgodne z przepisami umorzenie należności Skarbu Paostwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo dopuszczenie do przedawnienia tej należności; 4) niedochodzenie nadmiernie lub nienależnie pobranych środków pochodzących: a) z budżetu Unii Europejskiej, b) ze źródeł zagranicznych, niepodlegających zwrotowi, innych niż wymienione w lit. a. 2. ( Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do uszczuplenia wpływów należnych Skarbowi Paostwa, jednostce samorządu terytorialnego lub innej jednostce sektora finansów publicznych wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej.

35 3. Przepisy ust. 1 pkt 1-3 i ust. 2 nie mają zastosowania do należności z tytułu składek, do poboru których są obowiązani Zakład Ubezpieczeo Społecznych i Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Art. 6. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) nieprzekazanie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych Skarbowi Paostwa lub jednostce samorządu terytorialnego lub nieterminowe przekazanie tych dochodów; 2) 3) niedokonanie wpłaty do budżetu w należnej wysokości dochodów przez jednostkę budżetową, nadwyżki środków obrotowych przez zakład budżetowy albo nadwyżki środków finansowych przez agencję wykonawczą lub nieterminowe dokonanie tej wpłaty. Art. 7. (4) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie dochodów uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce. Art. 8. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielania; 2) nierozliczenie przekazanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji; 3) nieustalenie kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu.

36 Art. 9. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację; 2) nierozliczenie otrzymanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji; 3) niedokonanie zwrotu dotacji w należnej wysokości lub nieterminowe dokonanie zwrotu tej dotacji. Art. 10. (5) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dokonanie zmiany w budżecie lub planie, stanowiącym podstawę gospodarki finansowej jednostki sektora finansów publicznych, bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia. Art Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dokonanie wydatku ze środków publicznych bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia. 2. (6) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do dokonania wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w rocznym planie finansowym jednostki wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej.

37 Art. 12. (7) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie środków rezerwy na inny cel niż określony w decyzji o ich przyznaniu. Art. 13. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) przyznanie lub przekazanie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, niepodlegających zwrotowi, bez zachowania lub z naruszeniem procedur obowiązujących przy ich przyznaniu lub przekazaniu; 2) przyznanie lub przekazanie środków na realizację zadao Wspólnej Polityki Rolnej bez zachowania procedur obowiązujących przy uruchamianiu tych środków; 3) wykorzystanie środków, o których mowa w pkt 1, niezgodnie z przeznaczeniem lub niezgodnie z obowiązującymi procedurami. Art. 14. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest nieopłacenie przez jednostkę sektora finansów publicznych: 1) składek na ubezpieczenia społeczne, 2) składek na ubezpieczenie zdrowotne, 3) składek na Fundusz Pracy, 4) składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeo Pracowniczych, 5) wpłat na Paostwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

38 - albo ich opłacenie w kwocie niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia lub z przekroczeniem terminu zapłaty. Art. 15. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia albo z przekroczeniem zakresu upoważnienia do zaciągania zobowiązao jednostki sektora finansów publicznych. Art Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat. 2. (8) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do niewykonania zobowiązania jednostki, którego termin płatności upłynął, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej.

39 Art Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest udzielenie zamówienia publicznego: 1) wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych; 2) z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych dotyczących: a) (9) przesłanek stosowania trybów udzielenia zamówienia publicznego: negocjacji bez ogłoszenia, z wolnej ręki lub zapytania o cenę, b) (10) obowiązku przekazania lub zamieszczenia ogłoszenia w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, c) (11) obowiązku zawiadomienia Prezesa Urzędu Zamówieo Publicznych; 3) którego przedmiot lub warunki zostały określone w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji; 4) z innym, niż wymienione w pkt 1-3, naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

40 2. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego: 1) bez zachowania formy pisemnej; 2) (12) na czas dłuższy niż określony w przepisach o zamówieniach publicznych lub na czas nieoznaczony, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o zamówieniach publicznych; 3) (13) (uchylony); 4) (14) przed ogłoszeniem orzeczenia przez Krajową Izbę Odwoławczą, z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych. 3. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych, określających przesłanki upoważniające do unieważnienia tego postępowania. 4. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezłożenie przez członka komisji przetargowej lub inną osobę występującą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w imieniu zamawiającego oświadczeo wymaganych przepisami o zamówieniach publicznych.

41 5. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewyłączenie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego osoby podlegającej wyłączeniu z takiego postępowania na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych. 6. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych. 7. (15) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2, 3 i 5, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej.

42 Art. 17a. (16) 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy koncesji: 1) z koncesjonariuszem, który nie został wybrany zgodnie z przepisami o koncesji na roboty budowlane lub usługi; 2) z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi dotyczących obowiązku przekazania lub zamieszczenia ogłoszenia w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji; 3) której przedmiot lub warunki zostały określone w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji; 4) z innym, niż wymienione w pkt 1-3, naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania o zawarcie umowy koncesji. 2. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zawarcie umowy koncesji: 1) bez zachowania formy pisemnej; 2) z pominięciem terminu, w jakim może ona byd zawarta, z wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi;

43 4) przed ogłoszeniem orzeczenia przez wojewódzki sąd administracyjny w sprawie skargi na czynnośd wyboru oferty najkorzystniejszej z wyłączeniem przypadku dopuszczonego w przepisach o koncesji na roboty budowlane lub usługi. 3. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest odwołanie postępowania o zawarcie umowy koncesji z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi. 4. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zmiana umowy koncesji z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi. 5. (17) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 i 3, wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli zarządczej. Art. 18. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest: 1) zaniechanie przeprowadzenia lub rozliczenia inwentaryzacji albo przeprowadzenie lub rozliczenie inwentaryzacji w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm. 1) ); 2) (18) niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej.

44 Art. 18a. (19) Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest zaniechanie prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostce sektora finansów publicznych do tego zobowiązanej, wskutek niezatrudniania audytora wewnętrznego albo niezawierania umowy z usługodawcą.

45 Kontrola zarządcza jako obowiązek sektora finansów publicznych. Kontrola zarządcza jest obowiązkiem sektora finansów publicznych we wcześniejszej części spotkania była mowa o genezie jej powstania oraz zmianach jakie wniosła do sektora finansów publicznych. Nie można zapominad o tym, iż stanowi ona obowiązek dla jednostek i nie może byd pominięta przy planowaniu działao poszczególnych instytucji. Art. 9 ustawy o finansach publicznych określa, które podmioty należą do sektora finansowanego ze środków publicznych. Wszystkie z tych instytucji są zobowiązane do przeprowadzenia kontroli zarządczej i przygotowania oświadczenia o jej stanie. Naruszenie tej zasady jest naruszeniem jednocześnie dyscypliny finansów publicznych podobnie jak złożenie fałszywego oświadczenia w tej kwestii. Kontroli zarządczej nie należy jednak traktowad tylko i wyłącznie w wymiarze obowiązku trzeba dostrzegad w niej również i sposób na wychwycenie nieprawidłowości w jednostce i szansę na ich poprawę. Co będzie skutkowało poprawieniem świadczonych usług w określonym zakresie.