Uchwała Nr 4012/2013 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 7 listopada 2013 r.

Transkrypt

1 Uchwała Nr 4012/2013 Zarządu Województwa ego z dnia 7 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia Programu upowszechniania znajomości przepisów ustawy o ochronie zwierząt wśród rolników w województwie wielkopolskim na rok 2014 Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2013 r. poz. 596 ze zm.), w związku z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2013 r. poz. 856), Zarząd Województwa ego uchwala co następuje: 1 Przyjmuje się Program upowszechniania znajomości przepisów ustawy o ochronie zwierząt wśród rolników w województwie wielkopolskim na rok 2014 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Dyrektorowi Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi Urzędu Marszałkowskiego Województwa ego. 3 Uchwała wchodzi z dniem podjęcia. Marszałek Województwa Marek Woźniak

2 Uzasadnienie do uchwały Nr 4012/2013 Zarządu Województwa ego z dnia 7 listopada 2013 r. Ustawa o ochronie zwierząt zobowiązuje Zarząd Województwa do przygotowania programu upowszechniania znajomości przepisów ustawy o ochronie zwierząt wśród rolników w województwie. Program zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt wdrażany będzie przez w Poznaniu. Krzysztof Grabowski Członek Zarządu

3 Załącznik do Uchwały Nr 4012/2013 Zarządu Województwa ego z dnia 7 listopada 2013 r. PROGRAM UPOWSZECHNIANIA ZNAJOMOŚCI PRZEPISÓW USTAWY O OCHRONIE ZWIERZĄT WŚRÓD ROLNIKÓW W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM NA ROK 2014

4 I. CHARAKTERYSTYKA WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Województwo wielkopolskie położone jest w zachodniej części Polski. Obejmuje obszar 29825,6 km 2, co plasuje je na drugim miejscu w kraju. W całości położone jest poniżej 300 m n.p.m. Klimat Województwa ego należy do strefy klimatu umiarkowanego, w obszarze wzajemnego przenikania się wpływów morskich i kontynentalnych. Przejściowość ta uwidacznia się głównie zmiennymi stanami pogody. Średnia lesistość wynosi 25,5%. Największe kompleksy lasów znajdują się w północno - zachodniej i południowej części Regionu. Należą do nich Puszcza Notecka, lasy pilskie, trzcianeckie, krotoszyńskie, ostrzeszowskie, Puszcza Zielonka. Nizinny charakter Regionu oraz wysoka kultura rolna sprawiają, że mimo nie najlepszych warunków glebowych, klimatycznych, a także struktury agrarnej Wielkopolska od lat jest liderem w produkcji żywności. W Unii Europejskiej dużą wagę przywiązuje się do produkcji bezpiecznej żywności, gdzie na wszystkich etapach produkcji przeprowadza się kontrolę jakości, rozpoczynając od gospodarstwa rolnego. Dotyczy to produktów pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Polska jako jeden z członków wspólnoty europejskiej podjęła działania dostosowujące sektor produkcji żywności do jednolitego rynku. Ważnym elementem w produkcji bezpiecznej żywności jest zachowanie zasad ochrony zwierząt, w tym zwierząt gospodarskich. Stąd też istotne znaczenie mają działania upowszechniające wśród rolników prawne zasady ochrony zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem dobrostanu zwierząt gospodarskich. W zasięgu Województwa znajduje się 1942,722 tys. ha użytków rolnych. II. WPROWADZENIE Opracowanie Programu uzasadnione jest koniecznością upowszechnienia wśród mieszkańców obszarów wiejskich i rolników w województwie wielkopolskim wiedzy na temat aktualnych przepisów dotyczących ochrony zwierząt, obowiązków wynikających z tych przepisów i kształtowania postaw zgodnych z duchem ustawodawstwa krajowego i unijnego. Podstawowym aktem prawnym jest Ustawa o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 r. W przepisach ogólnych wymienionej ustawy zawarte jest stwierdzenie kluczowe dla współczesnego prawodawstwa dotyczącego traktowania zwierząt:

5 Zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę oraz wynikające z tego stwierdzenia zadania dla organów administracji publicznej na rzecz ochrony zwierząt, które powinny być realizowane we współdziałaniu z odpowiednimi instytucjami oraz organizacjami krajowymi i międzynarodowymi. W programie zawarto działania, jakie należy podjąć w 2014 r. i latach następnych za pośrednictwem ego Ośrodka w aspekcie przestrzegania przepisów ustawy o ochronie zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem dobrostanu zwierząt zarówno gospodarskich jak i domowych oraz standardów technologicznych produkcji zwierzęcej. Pojęcie standardy technologiczne zawiera zbiór wymagań, łącznie z parametrami technicznymi, rozwiązaniami funkcjonalnymi, wyposażeniem technicznym i technologicznym oraz elementami infrastruktury technicznej, spełniającej potrzeby dobrostanu zwierząt oraz ochrony środowiska. III. CELE PROGRAMU 1. Poprawa jakości warunków bytowania zwierząt domowych i gospodarskich. 2. Informowanie o wymaganych warunkach sanitarnych przy skupie, obrocie, uboju i transporcie zwierząt gospodarskich. 3. Podniesienie świadomości rolników na temat konieczności prowadzenia badań weterynaryjnych i prowadzenia dokumentacji w gospodarstwie. 4. Wyeliminowanie nieprawidłowości i naruszania zasad stwarzających zagrożenie dla zdrowia zwierząt. 5. Popularyzacja przepisów z zakresu ochrony zwierząt i zapewnienia dobrostanu zwierząt. 6. Działania mające na celu wyeliminowanie przypadków niewłaściwego traktowania zwierząt podczas transportu, w miejscach ich gromadzenia i uboju. 7. Poprawa statusu zdrowotnego stad zwierząt i gospodarstw. 8. Stworzenie odpowiednich warunków zoohigienicznych w pomieszczeniach inwentarskich. 9. Zwiększenie dostępności do informacji dotyczących konieczności ochrony i zapewnienia dobrostanu zwierząt. 10. Wyeliminowanie zagrożeń związanych z niebezpiecznymi środkami w żywieniu zwierząt.

6 11. Zwiększenie znajomości wymogów weterynaryjnych wśród rolników Województwa ego. 12. Zwiększenie dostępności do szkoleń dotyczących obowiązujących regulacji prawnych w zakresie ochrony zwierząt. IV. KIERUNKI DZIAŁAŃ 1. Przeprowadzenie szkoleń mieszkańców obszarów wiejskich i rolników w zakresie obowiązujących regulacji prawnych związanych z ochroną zwierząt, zapewnieniem dobrostanu poszczególnych gatunków zwierząt oraz konsekwencji ich nieprzestrzegania. 2. Informowanie mieszkańców obszarów wiejskich i rolników o obowiązkach wynikających z przepisów wykonawczych z zakresu ochrony zwierząt dotyczących w szczególności: warunków ich bytowania, transportu, zarządzania, żywienia, minimalnych warunków utrzymania zwierząt, prowadzenia dokumentacji weterynaryjnej. 3. Publikacja artykułów w prasie fachowej. 4. Organizowanie szkoleń i konferencji mających na celu podniesienie wiedzy na temat ustawy o ochronie zwierząt wśród mieszkańców obszarów wiejskich. 5. Doradztwo, wizytacja gospodarstw i udzielanie wskazówek dotyczących utrzymania dobrostanu zwierząt. 6. Informowanie odpowiednich służb o rażących zaniedbaniach w utrzymaniu zwierząt. 7. Porady indywidualne na temat wymagań zawartych w ustawie o ochronie zwierząt. V. OPIS PROGRAMU UPOWSZECHNIANIA USTAWY Ustawa o ochronie zwierząt reguluje postępowanie ze zwierzętami: - domowymi, - gospodarskimi, - wykorzystywanymi do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych, - używanymi w procedurach doświadczalnych, - utrzymywanymi w ogrodach zoologicznych,

7 - wolno żyjącymi, - obcymi faunie rodzimej. Zgodnie z Kodeksem Dobrostanu Zwierząt Gospodarskich opracowanym przez specjalistów z Rady Dobrostanu Zwierząt poziom dobrostanu jest tym wyższy im w większym stopniu zapewnia się utrzymywanym zwierzętom pięć wolności: - wolność od głodu i pragnienia, - wolność od dyskomfortu, - wolność od bólu, urazów i chorób, - wolność od strachu i stresu, - wolność do zamanifestowania naturalnych zachowań. Zatem zwierzętom trzeba zapewnić: - dostateczną ilość świeżej wody i paszy, pokrywającej potrzeby w zakresie wzrostu, zdrowotności i żywotności, - wygodną powierzchnię dla wypoczynku, możliwości schronienia się przed niekorzystnymi warunkami, - prewencję, profilaktykę, szybką diagnostykę i skuteczne leczenie, - eliminacje czynników stresogennych, - odpowiednią przestrzeń życiową, - życzliwy stosunek ludzi do obsługiwanych zwierząt. W województwie wielkopolskim funkcjonuje gospodarstw rolnych, które charakteryzują się zróżnicowanym poziomem hodowli zwierząt. Pogłowie bydła ogółem w Regionie wynosiło szt., trzoda chlewna szt., drób ogółem szt. Objęcie wszystkich gospodarstw rolnych prowadzących produkcję zwierzęcą szkoleniami i doradztwem na temat przestrzegania przepisów o ochronie zwierząt nie jest możliwe. Dlatego istotne jest również podejmowanie działań informacyjnych poprzez rozpowszechnianie broszur, plakatów itp. VI. OPIS REALIZACJI I WYKONAWCY PROGRAMU Głównymi formami upowszechniania przepisów ustawy o ochronie zwierząt zaplanowanymi w Programie na 2014 rok są:

8 szkolenia grupowe, doradztwo indywidualne, organizacja wystaw i pokazów zwierząt, współpraca ze związkami branżowymi rolników, kolportaż materiałów informacyjnych (ulotki, plakaty) przygotowanych we współpracy z organizacjami pozarządowymi, których statutowym celem jest ochrona zwierząt. Program upowszechniania przepisów ustawy będzie realizowany przez. Szkolenia grupowe Organizowane będą w pierwszej kolejności w powiatach i gminach o największej obsadzie inwentarza żywego. W rejonach o dużej koncentracji produkcji zwierzęcej przewiduje się organizację szkoleń również w sołectwach. Szkolenia prowadzone będą w oparciu o aktualną ocenę stanu produkcji zwierzęcej w powiatach oraz gminach i wynikające z tej oceny potrzeby szkoleniowo-doradcze. Uwzględniane będą wymienione niżej elementy sytuacji w produkcji zwierzęcej: liczba gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą (według gatunków zwierząt, skali produkcji i kierunków użytkowania), dominujące problemy dotyczące stanu technicznego budynków inwentarskich, budowy nowych pomieszczeń, modernizacji starych budynków, wykonywanych adaptacji innych budynków na pomieszczenia dla zwierząt gospodarskich. Organizacja pokazów zwierząt W ramach Programu planuje się akcje informacyjne w trakcie organizacji pokazów różnych gatunków zwierząt. Pokazy te będą się odbywać przy okazji organizacji wystaw rolniczych, targów itp. Doradztwo indywidualne Realizowane będzie przede wszystkim przez pracowników ego Ośrodka obejmując wszystkie powiaty w województwie wielkopolskim. Doradztwo prowadzone będzie zarówno w biurach Zespołów Powiatowych jak również bezpośrednio w gospodarstwach rolnych. Bezpośredni kontakt z rolnikiem i możliwość korekty na miejscu w gospodarstwie zauważonych naruszeń ustawy oraz nieprawidłowości jest ważną zaletą doradztwa indywidualnego. Pozwala na zaproponowanie rozwiązań technologicznych w konkretnych

9 warunkach poszczególnych gospodarstw. Jest okazją do przekonania rolników, iż należy stworzyć, o ile pozwalają na to warunki ekonomiczne, lepsze standardy utrzymania zwierząt od minimalnych wymogów określonych w przepisach. VII. RAMOWY PROGRAM SZKOLEŃ Sprawą podstawową jest ukształtowanie w społeczeństwie właściwego, zgodnego z duchem ustawy stosunku do zwierząt. Tematyka omawiana w czasie szkoleń będzie więc obejmować: Zagadnienia ogólne - temat dla wszystkich grup uczestników szkoleń, dotyczący wszystkich gatunków zwierząt, w tym: o przepisy związane z wymogiem humanitarnego traktowania zwierząt. Wymóg ten - ochrona przed traktowaniem zwierzęcia jak rzeczy, dotyczy zwierząt dzikich, domowych, utrzymywanych w ogrodach zoologicznych czy placówkach naukowych. Okrutne traktowanie, zadawanie zwierzętom bólu, porzucanie zwierząt domowych, brak dbałości o zapewnienie im podstawowych potrzeb stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności lub grzywną, o obowiązki, dotyczące wszystkich osób utrzymujących zwierzęta gospodarskie lub mających z nimi kontakt z tytułu wykonywanej pracy (właściciele, pracownicy) wynikające bezpośrednio z przepisów dotyczących humanitarnego traktowania zwierząt. Obejmują one: zapewnienie zwierzętom gospodarskim i domowym odpowiedniej opieki - osoby opiekujące się zwierzętami powinien cechować przyjazny stosunek do zwierząt (wykluczenie zachowań niehumanitarnych m.in. znęcania się nad zwierzętami), ponadto powinny mieć przynajmniej minimalny zasób wiedzy (wykształcenie, szkolenia lub doświadczenie) pozwalający sprawować opiekę w sposób prawidłowy, stworzenie warunków bytowania zapewniających podstawowe potrzeby zdefiniowane w przepisach o dobrostanie zwierząt (zwierzęta nie mogą cierpieć z powodu: pragnienia, głodu i nieprawidłowego odżywiania, niewygody i braku schronienia, zranień, chorób i zakażeń pasożytami, strachu, nieprawidłowych oznak zachowania),

10 stworzenie warunków chowu i hodowli nie narażających zwierząt na stres, urazy i uszkodzenia ciała oraz inne cierpienia, umożliwienie zwierzętom swobodnego poruszania się - niedopuszczalne jest ograniczanie swobody poruszania się zwierząt (uwięzie, zbyt ciasne pomieszczenia) w sposób zmuszający do przyjmowania nienaturalnej, niewygodnej pozycji, powodujący urazy i cierpienia). W przypadku zwierząt trzymanych ciągle lub często na uwięzi lub w zamkniętym pomieszczeniu konieczne jest zapewnienie przestrzeni odpowiedniej do potrzeb zwierzęcia. Zagadnienia szczegółowe, dotyczące gatunków i kierunków użytkowania zwierząt domowych i gospodarskich, wynikające z zamieszczonych wyżej ogólnych wymogów dotyczących ochrony i utrzymania zwierząt oraz aktów prawnych krajowych i unijnych, Identyfikacja zwierząt - oznakowanie, dokumentacja dotycząca stanu zdrowotnego zwierząt, Stały dozór - zwierzętami zajmować się powinna wystarczająca liczba pracowników posiadających odpowiednie umiejętności, wiedzę i kwalifikacje zawodowe, Opieka weterynaryjna - każde zwierzę, które wydaje się chore lub okaleczone, powinno niezwłocznie otrzymać niezbędną i niezwłoczną pomoc. Jeśli jest to konieczne, zwierzęta chore lub okaleczone należy izolować w odpowiednim pomieszczeniu, wyposażonym w suche i wygodne podłoże, Warunki, jakie muszą spełniać budynki inwentarskie: o ochrona utrzymywanych w nich zwierząt przed niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi, o bezpieczne warunki pracy obsługi, o właściwa wentylacja (drożne otwory wlotowe i wylotowe powietrza, brak objawów nieprawidłowej wentylacji, takich jak zapach amoniaku lub stęchlizny, zawilgocenie stropu). Obieg powietrza, poziom zapylenia, temperaturę, względną wilgotność powietrza i stężenie gazów należy utrzymywać na poziomie nieszkodliwym dla zwierząt, o oświetlenie - wymagane jest natężenie światła (może to być światło naturalne lub sztuczne) umożliwiające doglądanie zwierząt i kontrolę pomieszczeń. Zwierząt nie wolno trzymać w nieustannych ciemnościach ani też przy nieustannym oświetleniu, o utrzymanie higieny i zapewnienia bezpieczeństwa zwierzętom w pomieszczeniach - podłogi gładkie, o stabilnej, równej powierzchni, odpowiednio zabezpieczone

11 kanały odprowadzające ścieki i gnojowicę, podłogi i powierzchnie ścian łatwe do utrzymania czystości, o wydzielenie w budynkach inwentarskich, w zależności od potrzeb, pomieszczeń lub stref o zaostrzonym reżimie sanitarnym, o jeśli zdrowie i dobro zwierząt zależy od sztucznego systemu wentylacyjnego, należy zadbać o odpowiedni system awaryjny gwarantujący odświeżanie powietrza w stopniu gwarantującym zdrowie i dobro zwierząt w przypadku awarii, o wymagania ewakuacyjne, o obsada zwierząt nie może przekraczać ustalonych norm powierzchni dla danego gatunku, dostosowanych do wieku i stanu fizjologicznego, o zwierzęta trzymane na wolnym powietrzu należy w miarę potrzeby i możliwości chronić przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi, drapieżnikami oraz zagrożeniami dla zdrowia, o zakazuje się ograniczania swobody poruszania się zwierzęcia, z uwzględnieniem cech gatunkowych i zgodnie z ustalonymi doświadczeniami i wiedzą naukową. Pojenie i żywienie zwierząt: o wymagane jest zapewnienie zwierzętom nieograniczonego dostępu do świeżej wody, dobrej jakości, o system pojenia zwierząt musi być dostosowany do gatunku i grupy wiekowej oraz systemu utrzymywania zwierząt, sprawa podstawowa to dostęp do wody dla wszystkich zwierząt w grupie (właściwa wysokość umieszczenia poideł lub koryt, a w przypadku koryt przestrzeń dostępu). Pasze używane w żywieniu: o nie mogą wykazywać oznak zepsucia (zmiany smaku, zapachu, konsystencji), o konieczne jest przechowywanie pasz pochodzących z gospodarstwa oraz mieszanek pasz z zakupu, w warunkach zabezpieczających przed zanieczyszczeniem przez owady, ptaki, gryzonie, o należy wykluczyć stosowania pasz przeterminowanych, zepsutych. Instalacja elektryczna, ze względów bezpieczeństwa, musi być zabezpieczona zgodnie z obowiązującym prawem budowlanym.

12 VIII. HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU L.p. Kierunek działań Termin realizacji Liczba działań 1. Szkolenia dla rolników na temat obowiązujących aktualnie regulacji prawnych związanych z ochroną 2014 rok 18 zwierząt, zapewnieniem dobrostanu zwierząt i konsekwencji wynikających z nieprzestrzegania ich. 2. Publikacje dotyczące znajomości przepisów ustawy o ochronie zwierząt wśród mieszkańców obszarów wiejskich rolników zamieszczane m. innymi w : Poradniku Gospodarskim, na stronie internetowej ego Ośrodka rok Minimum 4 Jedna publikacja na kwartał. Wykonawca 3. Wizytacje w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta w ramach prowadzonych działań doradczych mających na celu upowszechnienie wiedzy z zakresu znajomości przepisów ustawy o ochronie zwierząt wśród rolników rok Minimum 30 według potrzeb 4. Informowanie odpowiednich służb o rażących zaniedbaniach w utrzymaniu zwierząt rok wg. potrzeb w sytuacjach koniecznych 5. Rozwieszanie plakatów dotyczących właściwych zasad utrzymywania zwierząt rok W sytuacjach koniecznychwg. potrzeb 6 Porady indywidualne rok wg. potrzeb Kolportaż materiałów informacyjnych (plakaty, ulotki) 2014 rok wg. możliwości

13 IX. Podstawa prawna: - Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 roku Nr 142, poz.1590 z póz. zm.) - Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt ( Dz. U. z 2003 roku nr 106, poz z późn. zmianami) - Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. Nr.56 poz.344 z późn. zmianami) - Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 roku w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 116 poz. 778) - Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225).