PROJEKT INICJATYWY WSPIERAJACEJ SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PROJEKT INICJATYWY WSPIERAJACEJ SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH"

Transkrypt

1 PROJEKT INICJATYWY WSPIERAJACEJ SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDM DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH Autorzy Projektu Ze strony Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy: Anna Zawiślak kierownik zespołu, specjalista ds. zdrowia publicznego skład zespołu: Konrad Bodo konsultant ds. projektów szkoleniowych Marcin Podstawka specjalista ratownictwa medycznego Maja Studzińska specjalista ratownictwa medycznego Bartosz Jaśkiewicz konsultant ds. projektów szkoleniowych Procedury postępowania dla dyspozytorów medycznych opracowane przez wydawnictwo Medycyna Praktyczna Zagadnienia związane z umiejętnościami komunikacyjnymi opracowane w porozumieniu ze specjalistami z dziedziny psychologii: Paulina Kurek Dariusz Piotrowicz 1

2 SPIS TREŚCI: 1) Procedury przyjmowania, kwalifikacji zgłoszeń oraz dysponowania jednostek ZRM dla dyspozytorów medycznych.. 3 a) Ramowe procedury przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego propozycja ujęcia zasad tworzenia procedur w rozporządzeniu.. 10 b) Proponowana rekomendacja protokołów wywiadu dyspozytorskiego..12 2) Projekt szkoleń dla Dyspozytorów Medycznych a) Komunikacja w sytuacjach kryzysowych (materiały poglądowe dotyczące szczegółowych treści kształcenia)

3 Procedury przyjmowania, kwalifikacji zgłoszeń oraz dysponowania jednostek ZRM dla dyspozytorów medycznych. W niniejszym dokumencie omówiono system zalgorytmizowanego zbierania wywiadu przez dyspozytora medycznego oraz system wspomagania decyzji klinicznych dotyczących dysponowania jednostek ZRM. Stosowanie systemu wspomagania decyzji klinicznych w ratownictwie medycznym ma na celu: - poprawę bezpieczeństwa chorych przez zminimalizowanie ryzyka związanego z nie wysłaniem karetki do pacjenta w stanie zagrożenia życia - zmniejszenie kosztów działania ZRM przez redukcję niezasadnych wyjazdów. Realizacja powyższych założeń jest możliwa dzięki wdrożeniu ujednoliconych procedur na wszystkich stanowiskach dyspozytorskich w całym kraju do czego niezbędna jest inicjatywa legislacyjna ze strony Ministerstwa Zdrowia. Ze względu na nieustanny rozwój w dziedzinach medycznych niezasadne byłoby ustanawianie algorytmu postępowania w aktach prawnych w sposób uniemożliwiający jego uaktualnianie. Jednakże zasady konstruowania tego rodzaju algorytmów mogą stanowić niezmienną instrukcję na podstawie której tworzone byłyby rekomendacje (adekwatne do aktualnego stanu wiedzy w dziedzinach nauk medycznych). Na podstawie art.27 ust.5 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Minister Zdrowia wydał rozporządzenia w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego. Ze względu na delegację ustawową możliwe jest zatem określenie zasad dotyczących konstruowania algorytmów wspomagających dyspozytora medycznego. Umocowanie zasad opracowywania tego rodzaju algorytmów w rozporządzeniu ministerialnym pozostawia możliwość ujęcia aktualnie opracowanych protokołów w rekomendacji Ministra Zdrowia oraz okresowego ich uaktualniania. 3

4 Najważniejsze założenia systemu: - prosta klasyfikacja zgłaszanych dolegliwości (lista najważniejszych 32 dolegliwości) - efektywna i szybka identyfikacja chorych w stanie bezpośredniego zagrożenia życia - schematyczny, prosty do nauczenia i stosowania sposób zbierania wywiadu przez dyspozytora - jasne wskazówki postępowania (decyzja o wysłaniu ZRM, informacje do przekazania osobie dzwoniącej). System jest oparty na doświadczeniach międzynarodowych i aktualnych publikacjach naukowych z zakresu ratownictwa medycznego. Przy jego projektowaniu uwzględniono specyfikę polskiej służby zdrowia, szczególnie ratownictwa medycznego. Przyczyna tworzenia algorytmów: W niektórych przypadkach istnieje konieczność instruowania dzwoniącego o sposobie udzielania pierwszej pomocy i wykonywania zabiegów ratujących życie. Ponieważ dyspozytor operuje w tzw ślepym środowisku i musi polegać na informacjach uzyskiwanych przez telefon, dyspozytor musi mieć narzędzie wspomagające ustalenie rodzaju problemu i możliwość udzielenia pomocy. Jest to podstawowa rola algorytmów dyspozytorskich. Algorytmy zawierają pytania pozwalające na ustalenie ciężkości stanu chorego, jak też informacje co do rodzaju wymaganej pomocy i ewentualne instrukcje dla dzwoniącego do czasu przyjazdu karetki. Stosowanie standaryzowanych i sprawdzonych pod względem medycznym protokołów pozwala na udzielanie właściwej pomocy każdemu dzwoniącemu. W każdej sytuacji, gdy wskazane jest udzielanie pomocy przez telefon należy rozważyć następujące kwestie: Czy to jest możliwe? czy osoba dzwoniąca znajduje się w pobliżu chorego, czy potrafi zrozumieć przekazywane instrukcje Czy to jest właściwe? Protokół wskazuje dyspozytorowi, jakich instrukcji powinien udzielić. 4

5 Struktura algorytmu: Wywiad ogólny (podstawowe pytania dotyczące m.in. miejsca, liczby osób poszkodowanych, rodzaju zdarzenia) Protokoły adekwatne do rodzaju zdarzenia. Protokoły zawierają: o o o o Kluczowe pytania (pozwalające na ustalenie stanu ciężkości chorego) Dodatkowe pytania - doprecyzowujące (pozwalające na uzyskanie szczegółowych informacji co do rodzaju wymaganej pomocy) Sugerowana klasyfikacja - decyzja dotycząca dysponowania ZRM. Instrukcje dla dzwoniącego - dotyczące sposobu udzielania pierwszej pomocy oraz informacje dotyczące sposobu postępowania w przypadku braku wskazań dla zadysponowania ZRM. Protokoły są podzielone na 3 podgrupy: Główne dolegliwości medyczne Wypadki/urazy Stany naglące Najogólniej można podzielić rodzaje zgłoszeń na : zgłaszane dolegliwości medyczne i urazy/wypadki. Większość zgłoszeń będzie dotyczyła tych dwóch obszarów. Jednakże istnieje podgrupa zgłoszeń, które są bardzo istotne to stany w których brak szybkiej reakcji doprowadzi do zagrożenia utraty życia. Główne dolegliwości medyczne: Te algorytmy zwykle dotyczą schorzeń zarówno ostrych jak i przewlekłych. Właściwa pomoc i instrukcje postępowania dla dzwoniącego zależą od zebrania informacji dotyczących: głównej dolegliwości; wieku chorego, obecności objawów priorytetowych (jak masywne krwawienie, pogarszanie się stanu świadomości, problemów z oddychaniem, bólu w klatce piersiowej); wywiadu medycznego istotnego dla danej dolegliwości. 5

6 W trakcie zbierania wywiadu należy zogniskować się na poszukiwaniu objawów priorytetowych, dodatkowych danych dostarczy wiek chorego i jego historia medyczna Instrukcje dla dzwoniącego w tych przypadkach ograniczają się do utrzymywania drożności dróg oddechowych, zebrania leków które chory zażywa i zalecenia ponownego kontaktu jeśli stan chorego się pogorszy. Wezwania uraz/wypadek: Są to wezwania typu uraz fizyczny spowodowany wypadkiem lub aktem przemocy. Udzielenie właściwej pomocy zależy od zebrania informacji dotyczących mechanizmu powstania urazu, lokalizacji urazu (centralne, czy dotyczące kończyn) i obecności objawów priorytetowych. Uraz określa zwykle sytuację gdzie chory doznał obrażeń w wyniku wypadku lub aktu przemocy: Główny problem zwykle jest określony jako mechanizm powstania urazu (potrącony przez samochód; upadek z dachu) Najistotniejsze do udzielenia właściwej pomocy są informacje dotyczące: mechanizmu powstania urazu lokalizacji obrażeń obecności objawów priorytetowych, (zaburzenia świadomości; uraz głowy; masywny krwotok lub zaburzenia oddychania przy urazach centralnych) Informacje udzielane przez telefon po części będą podobne jak w przypadku problemów medycznych, zwłaszcza jeśli chodzi o drożność dróg oddechowych. Specyficzne dla urazów będą informacje mające zapobiec powstaniu dalszych obrażeń w wyniku pomocy przez przypadkowe osoby. Dotyczą one zabezpieczenia miejsca zdarzenia, opanowania krwotoków zewnętrznych, zapewnienia drożności dróg oddechowych, powstrzymania dzwoniącego przed udzielaniem niepotrzebnej pomocy, oraz pomocy w znalezieniu miejsca zdarzenia przez ZRM. Odmienności pediatryczne: Urazy są najczęstszą przyczyna zgonów dzieci. Średnio na jeden przypadek śmiertelny przypada około stu ciężkich obrażeń ciała. Jeśli chodzi o zabiegi resuscytacyjne, należy dzieci podzielić na przedziały wiekowe zgodnie z wytycznymi American Heart Association. W przypadku ciężkich obrażeń dziecka nie należy przemieszczać, chyba że w miejscu zdarzenia zagraża mu 6

7 niebezpieczeństwo. Często popełnianym przez dzwoniących błędem jest zaniesienie dziecka do domu i przytulanie w celu uspokojenia. Może to prowadzić do nieodwracalnych urazów rdzenia kręgowego. Jeśli dziecko po doznaniu urazu samo wstało i przybiegło do domu, należy je położyć na równej, płaskiej powierzchni do czasu przyjazdu ZRM. Urazy rdzenia kręgowego należy podejrzewać w przypadku: Poważnych obrażeń twarzy i szyi Nieprzytomności po urazie Drętwień lub utraty czucia w kończynach Porażenia lub niemożności poruszenia którąkolwiek z kończyn Bólu pleców przy próbach poruszania się Jakichkolwiek zaburzeń motorycznych Dzieci z krytycznymi obrażeniami mogą przez długi okres czasu nie mieć objawów priorytetowych ze względu na mechanizmy kompensacyjne. Spadek ciśnienia tętniczego krwi występuje później niż u dorosłych. Ocena oddechu czy tętna może być trudna u przerażonych, niespokojnych dzieci. Jeśli występują objawy priorytetowe, to oznacza to załamanie mechanizmów kompensacyjnych, takie dziecko musi być natychmiast leczone. Należy pamiętać, że stan emocjonalny nie jest wskaźnikiem ciężkości stanu chorego. Z jednej strony, dzieci mogą nie rozumieć ciężkości swojego stanu i zachowywać się spokojnie w stanach zagrożenia życia. Z drugiej strony mogą reagować nadmiernie na widok krwi lub kończy zgiętych pod nieprawidłowym kątem. Prewencja to najważniejsze narzędzie w przypadku obrażeń u dzieci. Dyspozytor może odegrać kluczową role w zapobieganiu kolejnym urazom, poprzez rozpoznanie zagrożeń ( z wywiadu) i właściwe zaadresowanie problemu. Stany naglące: Jest to podgrupa zarówno wezwań urazowych jak też medycznych. Stanowią one największe zagrożenie dla chorego oraz ratowników. Właściwe zarządzanie wezwaniem zależy od zebrania informacji dotyczących zdarzenia, bezpieczeństwa miejsca wypadku oraz zdarzeń wymagających uruchomienia innych służb. Instrukcje przed przyjazdem ZRM dotyczą wykonywania zabiegów ratujących życie, postępowania w zadławieniu i przyjmowaniu porodu. 7

8 Lista protokołów, które stanowią podstawę zbierania wywiadu dyspozytorskiego: A. Urazy 1. Pogryzienie przez zwierzęta 2. Napaść/ próba zgwałcenia 3. Oparzenia 4. Urazy oka 5. Upadki z wysokości 6. Narażenie na zimno/ciepło 7. Krwotok 8. Wypadki przemysłowe 9. Postrzały/rany kłute 10. Złamania 11. Urazy komunikacyjne B. Protokoły medyczne 1. Ból brzucha 2. Uczulenia/ użądlenia (alergia/anafilaksja) 3. Ból pleców 4. Problemy z oddychaniem 5. Ból w klatce piersiowej 6. Drgawki 7. Cukrzyca i jej powikłania 8. Ból głowy 9. Zaburzenia rytmu serca 10. Zatrucie/ połknięcie trucizny/nadużycie leków, narkotyków, alkoholu 11. Zaburzenia psychiczne 12. Udar 13. Ogólnie chory 14. Nieznana przyczyna/leży C. Stany naglące: 1 zatrucie tlenkiem węgla/innymi substancjami niebezpiecznymi 8

9 2. zatrzymanie krążenia 3. Zadławienie/zakrztuszenie (niedrożność dróg oddechowych) 4. Utonięcie 5. Porażenie prądem elektrycznym 6. Ciąża/poród w toku 7. Nieprzytomny/ zasłabnięcie Każdy protokół powinien posiadać pytania kluczowe, pozwalające na bezzwłoczne zadysponowanie zespołu, oraz pytania uściślające, które pozwolą na podjęcie decyzji o ewentualnym skierowaniu chorego do innych miejsc udzielenia pomocy. W każdym protokole powinny znaleźć się informacje dla dzwoniącego, co powinien robić do czasu przybycia ratowników, jak też informacje dla dyspozytora, kiedy powinien przejść do udzielenia instrukcji dotyczących wykonywania zabiegów resuscytacyjnych. 9

10 Ramowe procedury przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego propozycja ujęcia zasad tworzenia procedur w rozporządzeniu. Procedura przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego obejmuje: 1) Odbiór powiadomienia o zdarzeniu, przekazanego przez osobę dzwoniącą za pośrednictwem numeru alarmowego; 2) Poinformowanie osoby dzwoniącej o miejscu odbioru powiadomienia z podaniem nazwy dysponenta jednostki; 3) Przeprowadzenie wywiadu ogólnego, mające na celu uzyskanie informacji o: a) Miejscu zdarzenia; w przypadku wątpliwości związanych z ustaleniem dokładnego miejsca zdarzenia należy poprosić osobę dzwoniącą o przekazanie dodatkowych informacji dotyczących miejsca zdarzenia, umożliwiających szybkie dotarcie zespołu ratownictwa medycznego lub też poinstruować o konieczności wyjścia na drogę główną i oczekiwanie na karetkę; b) Rodzaju zdarzenia, liczbie osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego; 4) Zastosowanie protokołu adekwatnego do rodzaju zdarzenia. Protokoły mają odpowiadać standardom wynikającym z aktualnej wiedzy medycznej w zakresie medycyny ratunkowej; [Minister Zdrowia w drodze rekomendacji może przedstawić zalecane protokoły] Protokół zawiera: a) Kluczowe pytania pozwalające na ustalenie stanu ciężkości stanu poszkodowanego; b) Pytania dodatkowe pozwalające na uzyskanie szczegółowych informacji co do rodzaju wymaganej pomocy; c) Sugerowaną klasyfikację zgłoszenia ustalenie priorytetu wysłania zespołu ratownictwa medycznego lub też zalecenia dotyczące dalszego postępowania w przypadku braku wskazań do zadysponowania zespołów ratownictwa medycznego; d) Dodatkowe instrukcje, porady dla dzwoniącego, uwzględniające udzielanie pierwszej pomocy przez świadka zdarzenia. 5) Uzupełnienie danych wywiadu ogólnego obejmujące: 10

11 a) Dane osoby w stanie zagrożenia zdrowotnego, obejmujące w miarę możliwości imię, nazwisko, płeć i wiek; b) Dane osoby dzwoniącej obejmujące imię, nazwisko, a w przypadku gdy osobą dzwoniącą jest krewny osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, także stopień pokrewieństwa; 6) Przekazanie osobie dzwoniącej informacji o zadysponowaniu zespołu ratownictwa medycznego; 7) W razie stwierdzenia na podstawie wywiadu medycznego braku stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego, poinformowanie osoby dzwoniącej o odmowie zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego, z podaniem przyczyny odmowy i zaleceń odnośnie dalszego postępowania; 8) W razie konieczności utrzymywanie stałego kontaktu z osobą dzwoniącą i udzielanie jej niezbędnych porad w zakresie sposobu udzielania pierwszej pomocy osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego przed przyjazdem zespołu ratownictwa medycznego; 9) Ustalenie priorytetu wysłania zespołu ratownictwa medycznego w oparciu o informacje uzyskane zgodnie z pkt 3) i 4). 10) Zadysponowanie właściwym zespołem ratownictwa medycznego biorąc pod uwagę jego rodzaj i najkrótszy czas dotarcia na miejsce zdarzenia; w przypadku stwierdzenia, że czas dotarcia zespołu ratownictwa medycznego, innego niż lotniczy zespół ratownictwa medycznego, na miejsce zdarzenia przekracza czas określony w art.24 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 8 września 2006r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym lub stan osoby w stanie zagrożenia zdrowotnego tego wymaga, zadysponowanie lotniczym zespołem ratownictwa medycznego najbliższym miejsca zdarzenia; 11) Wyznaczenia kierującego akcją medycznych czynności ratunkowych; 12) Utrzymywanie stałego kontaktu z zespołem ratownictwa medycznego i przekazywanie niezbędnych informacji jego członkom; 13) Wskazanie właściwego szpitalnego oddziału ratunkowego lub szpitala, do którego może być przewieziona osoba w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego; 14) W razie zaistnienia problemów, których rozwiązanie wykracza poza umiejętności i uprawnienia dyspozytora medycznego zwrócenie się z prośbą o pomoc lekarza koordynatora ratownictwa medycznego lub starszego lekarza dyżuru wyznaczonego przez dysponenta jednostki. 11

12 Proponowana rekomendacja protokołów wywiadu dyspozytorskiego. Przedstawione protokoły zostały opracowane w maju 2013 roku i są zgodne z aktualnym stanem wiedzy w dziedzinach nauk medycznych. Algorytmy opracowane zostały przez liczny zespół oraz szeroko konsultowane. Zespół ekspercki deklaruje gotowość do ciągłej pracy, która będzie miała na celu bieżącą aktualizację w odniesieniu do analizy statystyk dotyczących wezwań i dysponowania. Zaleca się stosowanie aktualnej wersji. Wszelkich informacji na ten temat dostarczać będzie koordynator prac Medycyna Praktyczna. Ze względu na społeczny charakter inicjatywy podjętej przez autorów protokołów, wykorzystanie algorytmów w celach komercyjnych jest zabronione. Zgodnie z metodologią opracowywania algorytmów protokoły podzielone są na określone kategorie z uwzględnieniem rodzaju zdarzenia. Oznaczenia kolorów w protokołach dotyczą: -czerwony : pomoc natychmiastowa - żółty: pomoc pilna - zielony: pomoc odroczona Wykaz protokołów: 0. Zbieranie wywiadu 1. Protokół URAZ 2. Protokół POGRYZIE 3. Protokół NAPAD 4. Protokół GWAŁT 5. Protokół KRWOTOK 6. Protokół URAZ OKA 7. Protokół OPARZE 8. Protokół WYPADEK NURKOWY 9. Protokół WYPADEK KOMUNIKACYJNY 10. Protokół UPADEK Z WYSOKOŚCI 11. Protokół UDAR CIEPLNY 12. Protokół HIPOTERMIA 12

13 13. Protokół ARYTMIA 14. Protokół BÓL PLECÓW 15. Protokół PRZEWLEKLE CHORY 16. Protokół CUKRZYCA 17. Protokół LEŻY 18. Protokół ALERGIA 19. Protokół PROBLEMY KARDIOLOGICZNE 20. Protokół BÓL BRZUCHA 21. Protokół CIĄŻA 22. Protokół BÓL GŁOWY 23. Protokół BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ 24. Protokół DRGAWKI 25. Protokół DUSZNOŚĆ 26. Protokół UDAR 27. Protokół PORAŻE PRĄDEM 28. Protokół ZABURZENIA PSYCHICZNE 29. Protokół UTONIĘCIE 30. Protokół PRZYTOMNY 31. Protokół ZACHŁYŚNIĘCIE/ZADŁAWIE 32. Protokół ZATRUCIE TLENKIEM WEGLA LUB INNYMI GAZAMI 33. Protokół ZATRUCIE/PRZEDAWKOWA LEKÓW 34. Protokół ZATRZYMA ODDECHU/KRĄŻENIA 35. Karta PIERWSZA POMOC 13

14 START 1. Przedstaw się: miejsce (Centrum powiadamia ratunkowego) funkcja(dyspozytor) imię i nazwisko (opcjonalnie) 2. Miejsce zdarzenia (numer telefonu, adres, imię nazwisko dzwoniącego) 3. Jaki jest problem? (jeśli jest to stan zagrożenia zycia tutaj należy wysłać karetkę w trybie alarmowym) 4. Czy chory jest przytomny? a. kiedy zaczęły się objawy?, jaki jest wiek chorego przejdź do odpowiedniego protokołu b. czy odpowiada na potrząsanie lub głos - przejdź do odpowiedniego protokołu; przejdź do protokołu PRZYTOMNY/zatrzymanie oddechu/krążenia c. WIEM podejrzewasz ostre stany zagrożenia życia/ciężkie urazy przejdź do odpowiedniego protokołu zbierz więcej informacji przejdź do odpowiedniego protokołu. 14

15 Protokół URAZ Uraz Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy pacjent jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy występuje duszność/problemy z oddychaniem? 3. Czy krwawienie nie daje się zatamować uciśnięciem rany? 4. Czy doszło do amputacji większych niż pojedynczych palców 5. Czy są rany niebezpiecznych okolic? Wyślij najbliższą karetkę w trybie alarmowym (sygnały) Rozważ wezwanie śmigłowca Powiadom najbliższego lekarza (ośrodek zdrowia) 1. Mechanizm urazu 2. Ilość poszkodowanych 3. Utrzymuj kontakt z dzwoniącym; Przekaż niezbędne instrukcje dzwoniącemu 1. Czy są zniekształcenia kończyn? 2. Czy ma zaburzenia krzepnięcia?( leki doustne jak warfaryna czy acenokumarol, hemofilia)? 3. Czy chory ma amputowane palce? 1. Drobne rany tułowia, kończyn 2. Objawy zakażenia ranzaczerwienienie, treść ropna 3. Brak szczepień przeciw tężcowi 4. Zaburzenia odporności/cukrzyca Nie Zaleć udanie się do najbliższego Oddziału Ratunkowego, lub wyślij karetkę (bez sygnałów) Lokalna Poradnia Chirurgiczna/Oddział Ratunkowy Poproś o telefon jeśli stan chorego będzie się zmieniał Sprawdź czy chory ma możliwość udania się do SOR prywatnym środkiem transportu Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Nie ruszaj chorego chyba że jest niebezpiecznie Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny Jeśli słaby, zawroty głowy, przyspieszone tętno i oddech połóż chorego, okryj, sprawdzaj tętno i oddech Uciśnij mocno miejsce krwawienia Zdejmij pierścionki, obrączki z palców zranionej kończyny Amputowane części ciała włóż do plastikowych worków Jeśli chory chce pozostać w wybranej pozycji- nie zmuszaj go do kładzenia się na wznak Potencjalnie niebezpieczne obszary: Brzuch Amputacje (poza palcami) Klatka piersiowa (jeśli prawidłowo oddycha) Plecy Genitalia Głowa(jeśli przytomny) Szyja (oddycha prawidłowo) Udo (widoczne zniekształcenie) miednica Bezpieczne obszary: Kostki, Barki Obojczyk 15

16 Łokieć, przedramię Dłonie Stopy Kolana Podudzia 16

17 Protokół POGRYZIE Pogryzienie( zwierzęta; ludzie) Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy pacjent jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy występuje duszność/problemy z oddychaniem? 3. Czy krwawienie nie daje się zatamować uciśnięciem rany? 4. Czy są rany głowy, szyi? Wyślij najbliższą karetkę w trybie alarmowym (sygnały) Rozważ wezwanie śmigłowca Powiadom najbliższego lekarza (ośrodek zdrowia) 1. Gdzie są rany? (jaka część ciała) 2. Przez co został pogryziony? (jadowite?) 3. Gdzie jest zwierzę? 1. Czy są zniekształcenia kończyn? 2.Czy są rany tułowia? 3. Czy ma zaburzenia krzepnięcia?( leki doustne jak warfaryna czy acenokumarol, hemofilia) 1. Drobne rany tułowia, kończyn 2. Objawy zakażenia ranzaczerwienienie, treść ropna 3. Brak szczepień przeciw tężcowi 4. Zaburzenia odporności/cukrzyca Nie Zaleć udanie się do najbliższego Oddziału Ratunkowego, lub wyślij karetkę (bez sygnałów) Lokalna Poradnia Chirurgiczna/Oddział Ratunkowy Rany głowy, szyi i tułowia (rozległe) wymagają szybkiego opracowania chirurgicznego Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny. Jeśli słaby, zawroty głowy, przyspieszone tętno i oddech połóż chorego, okryj, sprawdzaj tętno i oddech Uciśnij mocno miejsce krwawienia Zdejmij pierścionki, obrączki z palców zranionej kończyny Jeśli ukąszenie przez jadowitego węża/żmiję, połóż chorego, zabandażuj kończynę zaczynając poniżej miejsca ukąszenia w kierunku obwodowym a następnie w kierunku tułowia, tak by pozostawało miejsce na włożenie palca pomiędzy opatrunek i kończynę Unieruchom kończynę Powstrzymaj ukąszonego od poruszania się Zamknij wszystkie zwierzęta które mogą stanowić zagrożenie dla chorego lub ratowników. Niebezpieczne obszary: Pacha Pachwina Potencjalnie niebezpieczne obszary: Brzuch Amputacje (poza palcami) Klatka piersiowa 9jeśli prawidłowo oddycha) Plecy Genitalia Głowa(jeśli przytomny) 17

18 Szyja (oddycha prawidłowo) Udo Bezpieczne obszary: Kostki, Barki Obojczyk Łokieć, przedramię Dłonie Stopy Kolana Podudzia 18

19 Protokół NAPAD Napad/postrzał/pchnięcie ostrym narzędziem Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy przestępca jest jeszcze na miejscu Dopytaj: zdarzenia? Opisz napastnika 2. Czy chory jest nieprzytomny? Wyślij najbliższą Opisz zdarzenie 3. Zaburzenia oddychania (duszność) karetkę w trybie Opisz użytą broń 4. Lokalizacja urazu rany centralne? alarmowym (sygnały) Rozważ wezwanie śmigłowca Powiadom najbliższego lekarza (ośrodek zdrowia) Powiadom Policję 1. Czy występują rany obwodowe z aktywnym krwawieniem, które zostało opanowane? 2. Podejrzenie złamań lub zwichnięć? 3. Czy występuje ból brzucha? 4. Ofiara prosi o zabezpieczenie dowodów przestępstwa? 5 Czy podejrzewasz maltretowanie (dziecko)? Drobne zadrapania Ofiara przemocy, bez urazów Nie Policja i karetka(bez sygnałów) lub samodzielny przyjazd do oddziału ratunkowego Przekierowanie zgłoszenia na Policję Zaleć zgłoszenie się do NIŚPL lub POZ Dopytaj Czy ofiara jest bezpieczna? Czy ofiara jest sama? Porady: Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny. Zaleć zgłoszenie zdarzenia na Policji/przekieruj rozmowę Zaleć powstrzymanie się od mycia i zmiany ubrania przed badaniem lekarskim Doradź poszukanie bezpiecznego miejsca do czasu przybycia Policji Nie ruszaj niczego Nie usuwaj ciał obcych Zatrzymaj krwawienie przez ucisk na ranę Jeśli widzisz złamaną kość lub ciało obce w krwawiącej ranie- nie uciskaj jej Lokalizacja urazu: A. Rany centralne: Brzuch Plecy Pośladki Klatka piersiowa Głowa Szyja Ramiona 19

20 Uda Dystalnie od łokcia Dystalnie od kolana B. Rany obwodowe: 20

21 Protokół GWAŁT zgwałcenie Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy przestępca jest jeszcze na miejscu zdarzenia? Dopytaj: Opisz napastnika 2. Czy chora/y jest nieprzytomna/y? Wyślij najbliższą 3. Zaburzenia oddychania (duszność) karetkę w trybie 4. Ból w klatce piersiowej alarmowym (sygnały) i POLICJĘ 1. Czy występują obrażenia pochwy/odbytu, genitaliów z aktywnym krwawieniem? 2. Podejrzenie złamań lub zwichnięć? 3. Czy występuje ból brzucha? 4. Ofiara jest nieletnia? 5. Ofiara prosi o zabezpieczenie dowodów przestępstwa Nie Policja i karetka(bez sygnałów) lub samodzielny przyjazd do oddziału ratunkowego Przekierowanie zgłoszenia na Policję Dopytaj Czy ofiara jest bezpieczna? Czy ofiara jest sama? Porady: Zaleć badanie lekarskie z badaniami w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową oraz test ciążowy Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny. Zaleć zgłoszenie zdarzenia na Policji/przekieruj rozmowę Zaleć powstrzymanie się od mycia i zmiany ubrania przed badaniem lekarskim Doradź poszukanie bezpiecznego miejsca do czasu przybycia Policji 21

22 Protokół KRWOTOK krwotok Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy pacjent jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy występuje duszność/problemy z oddychaniem? 3. Czy krwotok jest spowodowany urazem? Wyślij najbliższą karetkę w trybie 1. Opisz miejsce krwawienia 2. Opisz charakter krwawienia (tryska czy wypływa) 4. Czy są objawy wstrząsu (zawroty głowy, szybkie tętno, blada, spocona skóra, pragnienie)? 5. Czy krwawienie nie daje się zatamować uciśnięciem rany? 6. Czy doszło do amputacji większych niż pojedynczych palców? 7. Czy są rany niebezpiecznych okolic? 8. Czy występują wy mioty świeżąkrwią? 9 Czy występują wy mioty treścią fusowatą z osłabieniem/zasłabnięciem? 10. Czy jest obecne masywne krwawienie z odbytu? 11. Czy wystąpiło oddanie masywnego smolistego stolca i zasłabnięcie? alarmowym (sygnały) Rozważ wezwanie śmigłowca Powiadom najbliższego lekarza (ośrodek zdrowia) Nie 1. Czy ma zaburzenia krzepnięcia?( leki doustne jak warfaryna czy acenokumarol, hemofilia) 2. Otwarte rany potencjalnie bezpiecznej lokalizacji, gdzie udało się zatamować krwawienie? 3. Masywne krwawienie z nosa trwające powyżej 20 minut? 4. Wymioty fusowate, bez osłabienia/zasłabnięcia? 5. Czy doszło do amputacji palców? Odkrztuszanie niewielkich ilości świeżej krwi Krwiomocz Zaleć udanie się do najbliższego Oddziału Ratunkowego, lub wyślij karetkę (bez sygnałów) Samodzielne udanie się do Oddziału Ratunkowego Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny - Jeśli słaby, zawroty głowy, przyspieszone tętno i oddech połóż chorego, okryj, sprawdzaj tętno i oddech Uciśnij mocno miejsce krwawienia Jeśli występuje krwawienie tętnicze pomimo uciskania rany, uciśnij tętnicę powyżej rany w miejscu w którym można docisnąć ją do kości. Zdejmij pierścionki, obrączki z palców zranionej kończyny Amputowane części ciała włóż do plastikowych worków Krwawienie z nosa posadź chorego, każ mu uciskać skrzydełka nosa i pochylić głowę do przodu Groźne krwotoki: Pacha Odkrztuszanie krwi (masywne, ze skrzepami) Pachwina Szyja 22

23 Po wycięciu migdałków Odbytnica ( ze skrzepami) Wymioty świeżą krwią Szyja Potencjalnie groźne krwotoki: Brzuch Ramię, bark Klatka piersiowa Twarz Udo (krwawienie tętnicze) Pourazowe krwawienie z cewki moczowej Z pochwy(nie ciężarne) Wymioty krwią (niewielkie) Niegroźne krwawienia Kostki, Plecy Pośladki Odkrztuszanie niewielkiej ilości krwi Łokieć, przedramię Dłonie Stopy Kolana Podudzia Krwawienie z cewnika moczowego (nieurazowe) Niewielkie krwawienia z odbytu Krwawienia z nosa Krwawienia z ran owłosionej skóry głowy 23

24 Protokół OKO Urazy oka Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy pacjent jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy występuje duszność/problemy z oddychaniem? 3. Czy widać uszkodzenie gałki ocznej lub wyciek płynu z oka? 4. Czy wystąpiły nagłe zaburzenia widzenia, w połaczeniu z zawrotami głowy lub zasłabnięciem? 5. Czy wystąpiła nagła utrata widzenia w jednym oku (bez urazu)? 6..Czy wystąiły zaburzenia widzenia przy podejrzeniu zatrucia metanolem? Wwyślij najbliższą karetkę w trybie alarmowym 1. przyczyna urazu: bezpośrednie uderzenie rana cięta penetrujące ciało obce 1. Uraz bezpośredni oka bez zaburzeń świadomości i oddechowych 1. czerwone oko bez urazu 2. zaprószenie oka 3. drobne ciała obce ( przy szlifowaniu/cięciu. 4. Ból i zaburzenia widzenia po spawaniu bez okularów, lub przebywaniu w pełnym słońcu Nie Zaleć udanie się do najbliższego Oddziału Ratunkowego, lub wyślij karetkę (bez sygnałów) Lokalna Poradnia okulistyczna/oddział Ratunkowy Dopytaj Oparzenie chemiczne? Drażniące chemikalia? Zadrapania Ciała obce spojówki/rogówki Porady przez telefon: Utrzymuj drożność dróg oddechowych Pozwól choremu na zajęcie pozycji w której ma najmniejsze dolegliwości W przypadku małych ciał obcych (kurz, opiłki) przepłukuj oko do czasu przyjazdu ratowników stałym strumieniem letniej wody od kącika wewnętrznego Jeśli gałka oczna jest nacięta lub widać wypływ różowawego płynu, nie należy tego oka dotykać, bandażować Lecz wstrząs: przykryj chorego kocem PODAWAJ NICZEGO DO JEDZENIA LUB PICIA Podejrzenie oparzenia chemicznego oka jak drobnych ciałach obcych Zadzwoń, jeśli stan chorego się zmieni 24

25 Protokół OPARZE oparzenie Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy pacjent jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy chory ciągle się pali? 1. rodzaj oparzenia (chemiczne, 3. Czy występuje duszność/problemy z oddychaniem? Wyślij najbliższą karetkę w trybie elektryczne, termiczne) 2. Ilość poszkodowanych 4. Czy są to oparzenia głowy, szyi? alarmowym (sygnały) 3. Spalone włosy w nosie 5. Czy jest to porażenie prądem wysokiego napięcia? Rozważ wezwanie śmigłowca 4. chrypka 6. Czy oparzenia są rozległe (więcej niż 20% powierzchni ciała u dorosłych i 10% u dzieci) Powiadom najbliższego lekarza (ośrodek zdrowia) 1. Czy są to oparzenia okrężne kończyn? 2. Czy są to głębokie oparzenia rąk, stóp 3. Oparzenia poniżej 20% powierzchni ciała u dorosłych i 10% u dzieci 4. Chemiczne oparzenia oczu 5. Porażenie prądem 230 V, nie czuje się dobrze 1. Niewielkie oparzenia gorącym płynem 2. Oparzenia papierosami 3. Cukrzyca 4. Liczne pęcherze surowicze Nie Zaleć udanie się do najbliższego Oddziału Ratunkowego, lub wyślij karetkę (bez sygnałów) Lokalna Poradnia Chirurgiczna/Oddział Ratunkowy Czy schładzał oparzenie Jakie środki stosował Czy przepłukiwał oparzenia chemiczne Porady: Utrzymuj drożność dróg oddechowych małe oparzenia ( poniżej 10 % powierzchni ciała)schładzaj czystą wodą Jeśli chory ciągle się pali, zgaś płomienie owijając go kocem. USUWAJ SPALONEGO UBRANIA. Nie przykładaj niczego na oparzenia. Okryj chorego czystym prześcieradłem aby nie tracił ciepła Oparzenia chemiczne spłukuj czystą woda do przyjazdu ratowników Przy oparzeniach elektrycznych wyłącz źródło prądu. PODAWAJ CHOREMU NICZEGO DO JEDZENIA I PICIA Zadzwoń, jeśli stan chorego się zmieni Oparzenia chemiczne przepłukuj dużymi ilościami letniej wody 25

26 Protokół WYPADEK NURKOWY Wypadek nurkowy Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy poszkodowany jest nadal pod wodą?(akcja ratunkowa w toku) PSP ratownictwo wodne. Karetka natychmiast 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? 3. Czy występuje ból w klatce piersiowej, kaszel lub krwioplucie? 4. Czy poszkodowany ma duszność, sinicę, przyspieszony oddech? 5. Czy wystąpiły drgawki, zaburzenia ruchomości i czucia w kończynach, zaburzenia orientacji, widzenia? 6. Czy poszkodowany ma trzeszczący obrzęk skóry w okolicy nadobojczykowej i szyi? 7. Czy zdarzenie miało miejsce z innym wypadkiem (tonący samochód, jacht itp.)? 8. Czy zmierzona temperatura ciała wynosi poniżej 34 stopni C? 1. Czy poszkodowany oddychał pod wodą sprężonym powietrzem lub sztuczną mieszaniną oddechową? 2. Czy przed nurkowaniem skakał do wody na główkę? 3. Czy poszkodowany spożywał alkohol lub inne środki odurzające? 4. Czy zakrztusił się wodą podczas nurkowania? Czy skarży się na świąd skóry, plamistą wysypkę, bóle skórnomięśniowe? 5. Czy występuje ból głowy, osłabienie lub zawroty głowy kilka godzin po nurkowaniu? 6. Czy występuje nasilony lub ciągły kaszel? 1. Czy poszkodowany nurkował na zatrzymanym wdechu (bez akwalungu)? Wyślij najbliższą karetkę w trybie alarmowym (sygnały) Rozważ wezwanie śmigłowca Powiadom najbliższego lekarza (ośrodek zdrowia karetka (bez sygnałów) 1. Czy do incydentu doszło więcej niż 24 godzin temu? 2. Temperatura stopni, poza tym bez dolegliwości Porady przez telefon: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny nieprzytomny Jeśli jest możliwość podłączenie tlen (maksymalny dostępny przepływ) Dopytaj: Jak długo trwało nurkowanie? Na jaką głębokość odbywało się nurkowanie? Czy poszkodowany otrzymuje tlen jeśli nie to czy jest możliwość jego podłączenia ( maksymalny dostępny przepływ)? Czy nurkował z akwalungiem? (potwierdzenie) Działanie: Kontakt ośrodkiem medycyny hiperbarycznej zgłoszenie wypadku i uzyskanie gotowości do przyjęcia pacjenta Dopytaj Szczegółowy opis zdarzenia. Czy doszło do jakiegoś dodatkowego urazu? Jakie dolegliwości podaje? Do 24 godzin wszystkie objawy mogą być spowodowane nurkowaniem Jakie dolegliwości go niepokoją? SOR NiŚPL/POZ Kontakt z lekarzem 26

27 Protokół WYPADEK KOMUNIKACYJNY Wypadek komunikacyjny Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego podaj liczbę oddechu? Wyślij poszkodowanych 3. Czy skóra jest blada i spocona? najbliższą wypadek masowy?? 4. Czy u poszkodowanego występuje masywny krwotok? karetkę w Na co skarży się 5. Stracił przytoność, ciągle jest zamroczony, splątany. trybie poszkodowany w 6. Poszkodowany uwięziony lub wypadł z pojazdu? alarmowym wypadku? 7. Samochód dachował? (sygnały) Lokalizacja urazu. 8. Czy uraz dotyczy głowy, szyi klatki piersiowej lub brzucha i miednicy? Rozważ wezwanie Czy poszkodowany zażywa jakieś leki 9. Czy doszło do amputacji (z wyjątkiem palców)? śmigłowca (antykoagulanty!) Powiadom najbliższego lekarza (ośrodek zdrowia) Nie 1. przypadki bólu szyi, nudności Wyślij karetkę Dopytaj 2. Uraz głowy, przytomny, nie pamięta co się stało 3. Krwawienie, które zostało opanowane Ból i zniekształcenia kończyn, chory przytomny Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny. W przypadku krwotoku poleć wzywającemu ucisnąć przez dowolny materiał lub opatrunek miejsce krwawienia. Bezpośredniego ucisku należy unikać w przypadku widocznych w ranie ciał obcych lub odłamów kostnych. W przypadku zmian w miejscu zdarzenia lub w stania poszkodowanego/poszkodowanych zadzwonić ponownie. Zabezpiecz rany czystymi opatrunkami przed skażeniem Zapobiegaj wtórnym obrażeniom kręgosłupa szyjnego stabilizując szyję 27

28 Protokół UPADEK Z WYSOKOŚCI upadek Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy pacjent jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy występuje duszność/problemy z oddychaniem? 3. Czy upadek z wysokości powyżej 2 m ( u dzieci powyżej długości ciała)? 4. Czy upadł na twardą powierzchnię( Wyślij karetkę w trybie alarmowym, rozważ wezwanie śmigłowca, powiadom najbliższy 1.lokalizacja krwawień 2. Lokalizacja złamań 3. Rodzaj udzielonej pomocy (udrażnianie dróg oddechowych, kontrola krwawień beton, asfalt) 5. Czy są niedowłady kończyn( nie jest w stanie poruszać palcami)? 6 Czy widać krwawienia niedające się opanować? 7.Czy widać liczne złamania? ośrodek zdrowia Nie 1. Ból szyi, bez niedowładów 2. Upadek poniżej 2 m z chwilową utratą przytomności 3. Izolowane złamania kończyn Wyślij karetkę (bez sygnałów) 1. Chory bez dolegliwości 2. Krwawienie, opanowane 3. Zadrapania, otarcia, bez zaburzeń świadomości Lokalna Poradnia Chirurgiczna/Oddział Ratunkowy Porady przez telefon: Utrzymuj drożność dróg oddechowych Nie ruszaj chorego chyba że występuje niedrożność dróg oddechowych Lecz wstrząs: opanuj krwawienie UCISKAJĄC MIEJSCE KRWOTOKU, zapewnij choremu komfort cieplny, PODAWAJ CHOREMU NICZEGO DO JEDZENIA LUB PICIA. Zadzwoń, jeśli stan chorego się zmieni 28

29 Protokół UDAR CIEPLNY Udar cieplny Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? Wyślij W jakich okolicznościach doszło do przegrzania? 3. Czy skóra jest sucha, gorąca, czerwona w miejscach nie narażonych na działanie słońca? karetkę w trybie Jak długo trwało narażenie? 4. Czy wystąpiły drgawki? alarmowym 5. Czy temperatura ciała przekracza 40 o C? Nie 1. Czy skóra jest blada i spocona? 2. Czy wystąpiły drżenia mięśniowe? 3. Czy skóra jest blada, wilgotna? 4. Czy poszkodowany jest w wieku poniżej 8 lat lub powyżej 65 lat? 5. Czy zażywał środki odurzające ( kokaina, amfetamina i pochodne nie alkohol)? 6. Czy stosuje leki przeciwdepresyjne? 7. Czy temperatura ciała jest w przedziale 38,5-40 o C? 8. Czy występują nudności i wymioty? 1. Czy występują skurcze mięśniowe? 2. Czy występują masywne poty? 3. Czy temperatura ciała jest w przedziale 37,5 38,5 o C? 1. Czy skóra jest zaczerwieniona i sucha w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych? 2. Czy temperatura ciała jest poniżej 37,5 o C? Wyśłij karetkę (bez sygnałów) SOR samodzielnie Dopytaj Kiedy były przyjęte środki odurzające? Czy wykonywany był wysiłek fizyczny i jak długo? NiŚPL/POZ Kontakt z lekarzem Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny Usuń poszkodowanego z zasięgu bezpośredniego działania ciepła. Rozbierz lub rozepnij ubranie z poszkodowanego Zastosuj okłady z zimnej wody (szyja, pachy, pachwiny), wymuś jeśli możliwe ruch powietrza. W przypadku gdy poszkodowany jest przytomny, podaj dowolną ilość chłodnego płynu do picia. 29

30 Protokół HIPOTERMIA Hipotermia Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak Jak długo mógł przebywać w prawidłowego oddechu? Wyślij niskiej temperaturze? 3. Czy poszkodowany jest splątany? najbliższą Czy leczy się z innych 4. Czy poszkodowany nie jest w stanie karetkę w powodów? poruszać się samodzielnie? trybie Czy spożywał alkohol lub inne 5. Czy nastąpiło mimowolne oddanie moczu alarmowym środki odurzające? lub stolca? 6. Czy poszkodowany wpadł do zimnej wody? 7. Czy poszkodowany jest ofiarą wypadku lub urazu? Nie 1. Czy u poszkodowanego występują dreszcze? 2. Czy poszkodowany jest osobą wyniszczoną, w wieku podeszłym, dzieckiem? 3. Czy warunki środowiskowe w których znajduje się poszkodowany mogą powodować dalszą utratę ciepła? 4. Czy doszło do odmrożenia kończyn lub innych części ciała (czy występuje zblednięcie, zdrętwienie, ból/utrata czucia zimna)? karetka (bez sygnałów) Dopytaj Jakie ewentualnie przyjmuje leki? 1. Czy poszkodowany ma uczucie zimna? Przełączenie do Kontakt z lekarzem 2. Czy warunki środowiskowe w których znajduje się poszkodowany umożliwiają ogrzanie poszkodowanego? NiŚPL/POZ Poleć zmierzyć temperaturę w przypadku uczucia zimna (gorączka) Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki. Jeśli to możliwe przenieś chorego do ciepłego pomieszczenia. Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny. Jeśli u chorego występują dreszcze poleć wykonywać proste ćwiczenia fizyczne. Jeśli chory jest przytomny podaj ciepłe, osłodzone płyny po wypicia. Nie podawaj alkoholu, kawy, preparatów energetyzujących. W przypadku chorego leżącego, splątanego nie próbuj go pionizować. 30

31 Protokół ARYTMIA Arytmia Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia Dopytaj: Karetka natychmiast (sygnały) 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? 3. Czy skóra jest blada i spocona? 4. Czy występują zawroty głowy, senność, splątanie, pacjent jest nielogiczny? 5. Czy występuje duszność? 6. Czy towarzyszy arytmii ból w okolicy zamostkowej lub przedsercowej? 7. Tętno poniżej 40 i powyżej 160/min? 1. Czy arytmia wystąpiła po raz pierwszy w życiu? 2. Tętno poniżej 50 i powyżej 140/min? 3. Czy pacjent przyjął dodatkowe leki zalecane w przypadku arytmii przez lekarza prowadzącego? 4. Czy charakter arytmii jest inny niż zazwyczaj występowała? 5. Czy pacjent ma wszczepiony kardiowerter/defibrylator lub stymulator (rozrusznik) przed 6+ laty i brak kontroli w ciągu ostatniego roku? 1. Tętno 100/min - 140/min? 2. Czy prace serca jest niemiarowa? 3. Czy pacjent przebył zabieg ablacji w przeszłości? 4. Czy pacjent ma wszczepiony kardiowerter/defibrylator lub stymulator (rozrusznik) karetka (bez sygnałów) SOR Poleć zgłaszającemu ocenić tętno za pomocą ciśnieniomierza elektronicznego jeżeli dostępny lub w następujący sposób: Znajdź "jabłko Adama" na szyi; Znajdź tętnienie po jednej ze stron na wysokości "jabłka Adama"; nie naciskaj zbyt silnie; policz uderzenia przez 15 sek. Czy dolegliwości pojawiły się nagle czy stopniowo narastały? Jakie leki przyjmuje? Dopytaj Czy występują inne niepokojące pacjenta dolegliwości? Jakie leki przyjął dodatkowo? Kiedy wszczepiono rozrusznik/ ICD i na kiedy wyznaczono kontrolę? 1. Czas trwania dolegliwości powyżej 48 godzin NiŚPL/POZ Kontakt z lekarzem Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny. Jeśli słaby, zawroty głowy, przyspieszone lub zwolnione tętno połóż chorego, okryj, sprawdzaj regularnie oddech i tętno. Ułóż pacjenta w pozycji komfortowej (półsiedząca w razie duszności). Uspokój pacjenta. 31

32 Protokół BÓL PLECÓW Ból pleców nieurazowy Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? Karetka Jak długo występują dolegliwości? 3. Czy występują zawroty głowy, senność, splątanie? natychmiast Czy był operowany z 4. Czy skóra jest blada i spocona? (sygnały) powodów naczyniowych 5. Czy pojawił się niedowład kończyn dolnych, mrowienie? (w tym założenie stentu)? 6. Czy mimowolnie oddał mocz lub stolec? Czy występowały 7. Czy skóra poniżej pasa jest zasiniała lub blada? problemy z kręgosłupem? Czy choruje na serce? Czy przyjmuje antykoagulanty? W jakich okolicznościach pojawił się ból? Nie 1. Czy jest w ciąży? Dopytaj 2. Czy występuje krwawienie ginekologiczne, z przewodu Który tydzień ciąży? pokarmowego lub dróg moczowych? karetka (bez W przypadku ciąży 3. Czy występują intensywne wymioty? sygnałów) powyżej 20 tygodnia i 4. Czy nastąpiło zatrzymanie wiatrów i stolca? krwawienia z dróg 5. Czy skóra jest zażółcona, jeżeli tak czy zażółcenie rodnych kod czerwony! wystąpiło niedawno? Czy choruje na cukrzycę? Od kiedy zatrzymanie wiatrów i stolca? Czy nadużył alkoholu? 1. Czy ból występuje po jednej stronie, promieniuje do pachwiny i towarzyszy mu częste oddawanie moczu lub parcie na mocz? 2. Nawrót dolegliwości bólowych? 3. Gorączka powyżej 38,5? 1. W leczeniu bez poprawy? 2. Dolegliwości pierwszy raz w życiu? 3. Czy w przypadku rozpoznanej rwy kulszowej pacjent stosował obok leczenia farmakologicznego leżenie w pozycji odbarczającej? Samodzielnie do Oddziału Ratunkowego Przełączenie do NiŚPL/POZ Dopytaj Czy w przeszłości występowały ataki kolki nerkowej? Czy w przeszłości występowały ataki rwy kulszowej lub lumbalgii? Kiedy przyjął ostatnie dawki leków? Kontakt z lekarzem Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny Jeśli słaby, zawroty głowy, przyspieszone tętno i oddech połóż chorego, okryj, sprawdzaj regularnie oddech i tętno. W przypadku dominującego bólu pozwól przyjąć pacjentowi najdogodniejszą pozycję. 32

33 Protokół PRZEWLEKLE CHORY Przewlekle chory Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? Karetka Z jakich przyczyn jest w stałym leczeniu? 3. Czy skóra jest blada i spocona? natychmiast Jakie leki przyjmuje? 4. Czy u pacjenta wystąpił krwotok? (sygnały) 5. Czy nastąpiło nagłe pogorszenie kontaktu, nagłe obniżenie stanu świadomości? 6. Czy wystąpiły zasłabnięcia z upadkiem w ilości większej niż jedno? 7. Pacjent nie spełnia prostych poleceń lub nie odpowiada na pytania osoby wzywającej (wcześniej )? 1. Czy występuje ból w klatce piersiowej? Dopytaj 2. Czy pacjent nie jest w stanie przyjmować płynów i Od kiedy nie je i nie pije pokarmów? karetka (bez Pytania z karty ból w 3. Czy pacjent nie jest w stanie usiąść samodzielnie (wcześniej )? sygnałów) klatce piersiowej (ewentualna zmiana 4. Czy występuje gorączka powyżej 39 o C? priorytetu wyjazdu na 5. Czy na skórze lub śluzówkach widoczne są wybroczyny lub wyższy). sińce? Jeśli to możliwe 6. Czy pacjent nie oddaje moczu od 24 godzin? porozmawiaj z pacjentem 7. Czy wystąpił epizod drgawek? osobiście. 8. Czy występują wymioty (3x) Jaka jest diureza u 9. Czy ZRM jest wzywany przez lekarza prowadzącego? pacjenta? 10. Czy występują dolegliwości bólowe niemożliwe do opanowania dotychczasowym leczeniem? 11. Czy wystąpił dodatkowy uraz? NiŚPL/POZ Wizyta domowa. Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny Często wzywający może podawać jako powód wezwania postawioną wcześniej diagnozę, ponieważ nie wie, co jest faktycznym - nowym problemem. Wcześniejsza diagnoza może nie mieć nic wspólnego z aktualnym stanem pacjenta 33

34 Protokół CUKRZYCA Cukrzyca Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia Dopytaj: Czy poszkodowany Karetka przyjmuje insulinę? natychmiast Czy w ostatnich godzinach (sygnały) wykonał wzmożony wysiłek fizyczny? Czy w ciągu ostatnich Czy poszkodowany nie reaguje na bodźce ( potrząsanie i głos)? 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? 3. Czy skóra jest blada i spocona, wystąpiły drżenia mięśniowe lub drgawki, a poszkodowany nie jest w stanie połykać 4. Czy występują drgawki? 5. Agresywny, pobudzony, nie jest w stanie wypić podanego płynu? 6. Senny, z zaburzeniami świadomości i wysokim lub niskim poziome cukru we krwi, lub często oddający mocz? 1. Czy oddech jest przyspieszony i pogłębiony? 2. Czy po podaniu słodkiego napoju stan poszkodowanego się nie zmienił? 3. Nie jest możliwe sprawdzenie poziomu cukru lub powyżej 20 mmol/l? 4. Czy jest w ciąży? 5. Ketotest wynik ++ lub więcej? 1. Czuje się słabo/źle i: 2. A. ma gorączkę 3. B. ma niski lub wysoki poziom glikemii 4. Czy po podaniu słodkiego napoju poszkodowany odzyskał pełną świadomość? 5. Poziom glikemii 3,5 20 mmol/l 6. Ciężarna, przyjmująca insulnę, źle się czuje Nie karetka (bez sygnałów) godzin spożywał posiłki? Czy w ostatnich godzinach spożywał alkohol? Dopytaj Czy poszkodowany przyjmuje środki doustne przeciwcukrzycowe? Czy w ostatnich dniach chorował z innych przyczyn? Czy przyjmuje leki systematycznie? Czy w ostatnich dniach zaczął przyjmować dodatkowo inne leki? Jak dużo pije i czy często oddaje mocz? NiŚPL/POZ Kontakt z lekarzem Przygotowanie książeczki cukrzycowej Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny Jeśli jest w stanie połykać podaj słodki napój a po poprawie podaj kanapkę. Jeśli słaby, zawroty głowy, przyspieszone tętno i oddech połóż chorego, okryj, sprawdzaj regularnie oddech i tętno. 34

35 Protokół LEŻY Poszkodowany leżący Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? Karetka Kiedy poszkodowany upadł? 3. Czy poszkodowany nie nawiązuje kontaktu słownego? natychmiast Jak długo leży? 4. Czy skóra jest blada, spocona lub sina? (sygnały) Czy leczy się z innych 5. Czy poszkodowany nie zmienia pozycji samodzielnie lub powodów? nie siedzi samodzielnie? 6. Czy wystąpiły drgawki? 7. Czy choruje na cukrzycę? 8. Czy poszkodowany jest ofiarą wypadku, urazu lub pobicia? 1. Czy poszkodowany mimowolnie oddał mocz lub stolec? 2. Czy kontakt słowny jest nielogiczny? 3. Czy widoczne są ślady wymiotów? 4. Czy widoczne są ślady krwi lub rany? karetka (bez sygnałów) Dopytaj Czy spożywał alkohol lub inne środki odurzające? Jakie ewentualnie przyjmuje leki? 5. Czy poszkodowany jest wulgarny, agresywny? 6. Czy wyczuwalny jest zapach alkoholu? 1. Czy poszkodowany stoi, rozmawia logicznie lub nie wyraża zgody na interwencję ZRM? Policja POZ Ewentualny kontakt z lekarzem. Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny Jeśli wezwanie dotyczy miejsca publicznego, uzyskaj informacje nie tylko o numerze domu, ale także co to za budynek, ewentualnie inne cechy charakterystyczne terenu. 35

36 Protokół ALERGIA Alergia(leki owady) Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy pacjent jest nieprzytomny? Dopytaj: 2. Czy występuje duszność/problemy z oddychaniem? Karetka już Na co jest uczulony, czy podobne objawy już kiedyś występowały? 3. Czy ma kłopoty z połykaniem? 4. Czy nie może mówić? (sygnały) Czy posiada w domu adrenalinę w epipenie? 5. Czy ma ból w klatce piersiowej? 6. Czy występuje obrzęk języka? 7. Czy objawy narastają nagle? Czy ma leki przeciwalergiczne 1. Czy występują zawroty głowy? 2. Czy po ekspozycji wystąpiło zasłabnięcie (bez utraty przytomności)? 3. Czy występują zaburzenia widzenia? 4.Dolegliwości utrzymują się powyżej 30 minut od wystąpienia reakcji alergicznej? 1. Obrzęki na kończynach/twarzy? 2. Nudności, wymioty, biegunka? 3. Utrzymująca się pokrzywka? 4. Podejrzenie reakcji na zażywane leki? 5. Dolegliwości po pół godzinie od ekspozycji? Nie Chory powinien pojechać do Oddziału Ratunkowego, lub karetka przy braku kierowcy (bez sygnałów) przełączenie do NiŚPL/POZ Dopytaj Od kiedy utrzymują się objawy? Na jakie choroby pacjent się leczy? Co zastosował przed wezwaniem pomocy? kontakt z lekarzem Porady: Nie zostawiaj chorego bez opieki Jeśli nieprzytomny przejdź do protokołu nieprzytomny. Jeśli słaby, zawroty głowy, przyspieszone tętno i oddech połóż chorego, okryj, sprawdzaj tętno i oddech Ukąszenie przez owady zimny okład, usunięcie żądła (pszczoła) 36

37 Protokół SPRECYZOWANY PROBLEM KARDIOLOGICZNY Niesprecyzowany problem kardiologiczny Pytania Decyzja Pytania dodatkowe/zalecenia 1. Czy zgłasza ból w klatce piersiowej? (Jeśli - karta "Ból w klatce") 2. Czy u poszkodowanego występuje niemiarowa, przyspieszona lub wolna praca serca (Jeśli - karta "Arytmia")? Odpowiednia karta 3. Czy u poszkodowanego występuje duszność (Jeśli - karta "Duszność")? 1. Czy poszkodowany jest nieprzytomny? 2. Czy poszkodowany nie oddycha lub brak prawidłowego oddechu? 3. Czy występuje, zasinienie skóry, śluzówek? 4. Czy skóra jest blada i spocona 5. Czy poszkodowany jest splątany, nielogiczny? 6. Tętno poniżej 40/min i powyżej 160/min 1. Czy ma wszczepiony kardiowerter/defibrylator i nastąpiło jego wyładowanie? 2. Tętno poniżej 50/min i powyżej 140/min 3. Czy występują obrzęki kończyn dolnych? 1. Czy u chorego zdiagnozowana jest wada serca? 2. Czy pacjent jest leczony z powodu choroby naczyniowej lub jest po udarze mózgu? 3. Czy ma wszczepiony stymulator (rozrusznik)? 4. Czy przebył w przeszłości zawał serca? 5. Czy miał w przeszłości wykonaną operację kardiochirurgiczną? 6. Czy u chorego zdiagnozowana jest wada serca obserwowana lub konsultowana kardiochirurgicznie? 7. Czy choruje na cukrzyce? Karetka natychmiast (sygnały) karetka (bez sygnałów) SOR Dopytaj: Od kiedy trwają dolegliwości? Poleć zgłaszającemu ocenić tętno za pomocą ciśnieniomierza elektronicznego lub w następujący sposób: Znajdź "jabłko Adama" na szyi; Znajdź tętnienie po jednej ze stron na wysokości "jabłka Adama"; nie naciskaj zbyt silnie; policz uderzenia przez 15 sek. Dopytaj Jakie leki przyjmuje? Kiedy przebył zawał mięśnia serca? Jaki zabieg kardiochirurgiczny przeszedł pacjent? Czy wada serca jest wrodzona? 1. Inne dolegliwości NiŚPL/POZ Kontakt z lekarzem 37

PROJEKT INICJATYWY WSPIERAJACEJ SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH

PROJEKT INICJATYWY WSPIERAJACEJ SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH PROJEKT INICJATYWY WSPIERAJACEJ SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH Autorzy Projektu Ze strony Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy: Anna Zawiślak

Bardziej szczegółowo

Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR

Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR 1. Wzywanie pogotowia ratunkowego 2. Wypadek 3. Resuscytacja krąŝeniowo oddechowa a. Nagłe Zatrzymanie KrąŜenia (NZK), a zawał serca b. Resuscytacja dorosłych

Bardziej szczegółowo

RATOWNICTWO MEDYCZNE Ratownictwo Medyczne

RATOWNICTWO MEDYCZNE Ratownictwo Medyczne RATOWNICTWO MEDYCZNE System Państwowe Ratownictwo Medyczne realizuje zadania państwa polegające na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. W ramach systemu

Bardziej szczegółowo

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram

Bardziej szczegółowo

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły

Bardziej szczegółowo

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE

Bardziej szczegółowo

Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:

Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy: Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. Załącznik nr 1 Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Edukacja w zakresie pierwszej pomocy, to działania dydaktyczno - wychowawcze szkoły, mające na celu przygotowanie młodzieży do działania

Bardziej szczegółowo

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych

Bardziej szczegółowo

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: Grażyna Gugała Niedrożne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE

PROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE PROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE Podstawa prawna: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2006 r. Nr 191 poz. 1410 ze zm.),

Bardziej szczegółowo

INNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU. Klasa 2

INNOWACJA PEDAGOGICZNA ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU. Klasa 2 INNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU Klasa 2 Uczeń: Treści edukacyjne potrafi ocenić sytuację w miejscu wypadku potrafi zadbać o swoje bezpieczeństwo w miejscu wypadku potrafi

Bardziej szczegółowo

ASSESSMENT BADANIE CHOREGO PO URAZIE

ASSESSMENT BADANIE CHOREGO PO URAZIE BADANIE CHOREGO PO URAZIE 1 ZAGADNIENIA 5 Ocena miejsca zdarzenia Ocena Wstępna Szybkie Badanie Urazowe Decyzja o transporcie i krytyczne interwencje Badanie szczegółowe Badanie dalsze 2 5 3 OCENA MIEJSCA

Bardziej szczegółowo

Dobrze będzie wiedzieć co powinno się znaleźć w domowej apteczki i jak wzywać karetkę pogotowia.

Dobrze będzie wiedzieć co powinno się znaleźć w domowej apteczki i jak wzywać karetkę pogotowia. PIERWSZA POMOC DZIECIOM Mamy moralny i prawny obowiązek udzielenia pomocy. Nigdy nie wiadomo, kto i kiedy zostanie ratownikiem. Jak wynika ze statystyk, przynajmniej raz w życiu każdy z nas znajdzie się

Bardziej szczegółowo

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Obowiązek udzielania pierwszej pomocy Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym niebezpieczeństwem utraty życia lub zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej

Bardziej szczegółowo

CZYNNOŚCI RATOWNICZE W NAGŁYCH ZAGROŻENIACH ŻYCIA I ZDROWIA Z ELEMENTAMI RATOWNICTWA DROGOWEGO, WODNEGO, WYPADKÓW MNOGICH. Ramowy porządek szkolenia

CZYNNOŚCI RATOWNICZE W NAGŁYCH ZAGROŻENIACH ŻYCIA I ZDROWIA Z ELEMENTAMI RATOWNICTWA DROGOWEGO, WODNEGO, WYPADKÓW MNOGICH. Ramowy porządek szkolenia CZYNNOŚCI RATOWNICZE W NAGŁYCH ZAGROŻENIACH ŻYCIA I ZDROWIA Ramowy porządek szkolenia DZIEŃ I Treść i forma zajęć 0.00-0.15 ROZPOCZĘCIE SZKOLENIA WYKŁAD: Rozpoznanie, wezwanie pomocy. Poszkodowany nieprzytomny

Bardziej szczegółowo

ZŁAMANIA KOŚCI. Objawy złamania: Możliwe powikłania złamań:

ZŁAMANIA KOŚCI. Objawy złamania: Możliwe powikłania złamań: moduł V foliogram 28 ZŁAMANIA KOŚCI Złamanie kości jest to całkowite lub częściowe przerwanie ciągłości kości. Dochodzi do niego po zadziałaniu sił przekraczających elastyczność i wytrzymałość tkanki kostnej.

Bardziej szczegółowo

DOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU

DOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU DOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU Konsultant krajowy w dziedzinie neurologii prof. dr hab. n. med. Danuta Ryglewicz

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 Procedury ratownicze z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy

Załącznik nr 1 Procedury ratownicze z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy Załącznik nr 1 Procedury ratownicze z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy 1. Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym 2. 3. Postępowanie w zatrzymaniu krążenia u dorosłych (RKO) 4. Postępowanie

Bardziej szczegółowo

PRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN

PRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN moduł V foliogram 14 PRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN Rana jest to przerwanie ciągłości skóry lub błon śluzowych. Rozległość i głębokość ran zależy od rodzaju urazu, jego siły i miejsca, na które działał. Przyczyny

Bardziej szczegółowo

W ratowaniu życia pierwsze minuty najważniejsze

W ratowaniu życia pierwsze minuty najważniejsze BEZPIECZEŃSTWO OCENA PRZYTOMNOŚCI NIEPRZYTOMNY WEZWIJ POMOC 112 / 999 Algorytm Resuscytacji Krążeniowo - Oddechowej (RKO) OCENA ODDECHU NIE ODDYCHA RKO 30 : 2 UCIŚNIĘĆ WDECHY Prowadź RKO do momentu: 1.

Bardziej szczegółowo

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły

Bardziej szczegółowo

Edukacja dla bezpieczeństwa EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA III GIMNAZJUM. Imię:... Nazwisko:... Data:...

Edukacja dla bezpieczeństwa EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA III GIMNAZJUM. Imię:... Nazwisko:... Data:... Edukacja dla bezpieczeństwa EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA III GIMNAZJUM Imię:... Nazwisko:... Data:... 1. Skaleczenia i mniejsze rany można przemyć: A. jodyną B. wodą utlenioną C. wodą z kranu D.

Bardziej szczegółowo

Procedury postępowania z dzieckiem chorym Podstawa prawna:

Procedury postępowania z dzieckiem chorym Podstawa prawna: Procedury postępowania z dzieckiem chorym Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.), Art.5 ust.7 pkt 1 oraz art.1 ust.1 pkt 10 ustawy

Bardziej szczegółowo

Kurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy

Kurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy Kurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy Pierwsza pomoc - zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu

Bardziej szczegółowo

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz.

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. moduł V foliogram 34 UTRATA ŚWIADOMOŚCI Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. Możliwe przyczyny: uraz czaszki, krwotok, niedotlenienie mózgu, choroby wewnętrzne,

Bardziej szczegółowo

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE

Bardziej szczegółowo

WIEDZA Skala: /P-(pamięta nazwę); R- (rozumie, umie wyjaśnić, porównać, wskazać); S- (stosuje, wykorzystuje)/

WIEDZA Skala: /P-(pamięta nazwę); R- (rozumie, umie wyjaśnić, porównać, wskazać); S- (stosuje, wykorzystuje)/ ARKUSZ KOMPETENCJI UCZNIA W ZAKRESIE UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ W KL. I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ Data badania... Nazwisko i imię ucznia... Płeć M/K... klasa Uczeń ze specjalnymi potrzebami

Bardziej szczegółowo

Wychłodzenie organizmu groźne dla życia!

Wychłodzenie organizmu groźne dla życia! W Polsce śmiertelność z powodu hipotermii wynosi 328-606 osób na rok. Przyczyną hipotermii może być długotrwałe oddziaływanie niskiej temperatury otoczenia powietrza, wody na organizm lub też zahamowanie

Bardziej szczegółowo

Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków.

Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotok Krwotok jest to wylanie się krwi z naczynia krwionośnego lub serca wskutek urazowego lub chorobowego uszkodzenia ich ściany. Nagła utrata ponad 500

Bardziej szczegółowo

KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: GraŜyna Gugała

KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: GraŜyna Gugała KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: GraŜyna Gugała NiedroŜne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje

Bardziej szczegółowo

USTAWA o Państwowym Ratownictwie Medycznym Rozdział 4a

USTAWA o Państwowym Ratownictwie Medycznym Rozdział 4a Jacek Nowakowski USTAWA o Państwowym Ratownictwie Medycznym Rozdział 4a Centra urazowe Art. 39a. W centrum urazowym świadczenia zdrowotne, o których mowa w art. 39c ust. 1, są udzielane pacjentowi urazowemu

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM

ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Nr lekcji. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Kryteria

Bardziej szczegółowo

Treści kształcenia i wychowania V.2. Dla edukacji systematycznej. uwagi. zagadnienia związane z realizacją programu. przewidywane osiągnięcia uczniów

Treści kształcenia i wychowania V.2. Dla edukacji systematycznej. uwagi. zagadnienia związane z realizacją programu. przewidywane osiągnięcia uczniów temat zagadnienia związane z realizacją programu przewidywane osiągnięcia uczniów uwagi 2.Zasłabnięcie, utrata przytomności, zadławienia. 3. Uwaga! Wypadek! 4. Oparzenia i przegrzanie - sygnały alarmowe

Bardziej szczegółowo

2. Chorego nieprzytomnego z zachowanym oddechem i krążeniem ułożysz w pozycji: A. na wznak B. czterokończynowej C. bezpiecznej

2. Chorego nieprzytomnego z zachowanym oddechem i krążeniem ułożysz w pozycji: A. na wznak B. czterokończynowej C. bezpiecznej TEST SPRAWDZAJĄCY WIEDZĘ Z ZAKRESU PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ 1.Dokonując oceny wstępnej osoby poszkodowanej sprawdzisz kolejno: A. stan świadomości, ogólne wrażenie, drożność dróg oddechowych, oddech

Bardziej szczegółowo

PIERWSZA POMOC Z ELEMENTAMI PIELĘGNIARSTWA

PIERWSZA POMOC Z ELEMENTAMI PIELĘGNIARSTWA Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego

Bardziej szczegółowo

METODA MIEJSCE ZAJĘĆ GRUPA- GODZINA NUMER TEMATU ZAJĘĆ DATA I II III PROWADZĄCY. ZMK i PD ul. Kopernika 19 Sala

METODA MIEJSCE ZAJĘĆ GRUPA- GODZINA NUMER TEMATU ZAJĘĆ DATA I II III PROWADZĄCY. ZMK i PD ul. Kopernika 19 Sala PROGRAM ZAJĘĆ Dla studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego UJ Collegium Medicum w Krakowie w roku akademickim 2018/2019 Kierunek Analityka Medyczna I rok studiów DATA GRUPA- GODZINA NUMER TEMATU ZAJĘĆ

Bardziej szczegółowo

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE ZAPAMIETAJ!!! TEKST POGRUBIONY LUB PODKREŚLONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA Opracował: mgr Mirosław Chorąży Wychłodzenie i odmrożenia Temperatura 36 C. to stan normalny organizmu ludzkiego.

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA dotycząca postępowania w przypadku, gdy do przedszkola uczęszcza dziecko przewlekle chore

PROCEDURA dotycząca postępowania w przypadku, gdy do przedszkola uczęszcza dziecko przewlekle chore PROCEDURA dotycząca postępowania w przypadku, gdy do przedszkola uczęszcza dziecko przewlekle chore Cel procedury: Zasady postępowania mają zapewnić ochronę zdrowia dziecka, także przewlekle chorego, podczas

Bardziej szczegółowo

SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe STRUKTURA I ZADANIA

SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe STRUKTURA I ZADANIA SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe STRUKTURA I ZADANIA STRUKTURA LOTNICZE POGOTOWIE RATUNKOWE Zespoły Śmigłowcowej Służby Ratownictwa Medycznego HEMS DYSPOZYTORNIA KRAJOWA Samolotowe Zespoły Transportowe

Bardziej szczegółowo

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA ORAZ POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH U DZIECI. Lek. Marcin Wiśniowski

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA ORAZ POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH U DZIECI. Lek. Marcin Wiśniowski ZASADY BEZPIECZEŃSTWA ORAZ POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH U DZIECI Lek. Marcin Wiśniowski Najczęstszą przyczyną zgonów dzieci i młodzieży (w wieku 1-19 lat) stanowią urazy i zatrucia W grupie powyżej 14 lat

Bardziej szczegółowo

a. Nie porusza się, nie odpowiada na pytania oraz nie reaguje na potrząsanie

a. Nie porusza się, nie odpowiada na pytania oraz nie reaguje na potrząsanie 1. Osoba nieprzytomna: a. Nie porusza się, nie odpowiada na pytania oraz nie reaguje na potrząsanie b. Ma otwarte oczy, ale nie odpowiada na pytania c. Odpowiada na pytania, ale nie pamięta, co się wydarzyło

Bardziej szczegółowo

Procedura podawania leków dzieciom przez nauczycieli

Procedura podawania leków dzieciom przez nauczycieli Procedura podawania leków dzieciom przez nauczycieli 1. Każdy nauczyciel/pracownik szkoły zobligowany jest do doskonalenia swoich umiejętności w zakresie udzielania pomocy przedmedycznej. 2. W przypadku

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA

WYMAGANIA EDUKACYJNE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA WYMAGANIA EDUKACYJNE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Moduł I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Cel kształcenia III wymagania ogólne: Opanowanie zasad udzielania pierwszej pomocy uczeń umie udzielać pierwszej

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie z umiejętności wzywania pomocy

Ćwiczenie z umiejętności wzywania pomocy Ćwiczenie z umiejętności wzywania pomocy Student po zapoznaniu się z informacjami na temat jak prawidłowo wezwać pomoc oraz roli dyspozytora przystępuje do ćwiczenia. W ćwiczeniu bierze udział dwóch studentów.

Bardziej szczegółowo

Specjalistyczny kurs pierwszej pomocy

Specjalistyczny kurs pierwszej pomocy Specjalistyczny kurs pierwszej pomocy Część I Ogólne zasady System ratownictwa górskiego w Polsce 1. Co to jest i jak funkcjonuje 2. Dostępność numerów 999,986 oraz 601 100 300 3. Siły i środki medyczne

Bardziej szczegółowo

Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19

Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM KURSU Tytuł kursu: Ratownictwo medyczne dzień I 19.06.2017 Powitanie uczestników i omówienie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE O PRZEKAZANIU TERENU. OBIEKTU LUB MIENIA OBJĘTEGO DZIAŁANIEM RATOWNICZYM

POSTANOWIENIE O PRZEKAZANIU TERENU. OBIEKTU LUB MIENIA OBJĘTEGO DZIAŁANIEM RATOWNICZYM ... ( jednostka ochrony przeciwpożarowej ) POSTANOWIENIE O PRZEKAZANIU TERENU. OBIEKTU LUB MIENIA OBJĘTEGO DZIAŁANIEM RATOWNICZYM Dotyczy zdarzenia w... w dniu... o godzinie... zgodnie z 21 ust. 2 pkt

Bardziej szczegółowo

Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna

Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna SPECJALISTYCZNY NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MOTO MED Kazimiera Sikora 25 731 KIELCE, ul. Słoneczna 1 Biuro tel (041) 346-08-50; fax (041) 346-21-00 Przychodnie- ul Słoneczna 1 (041)345-11-47;

Bardziej szczegółowo

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie

Bardziej szczegółowo

URAZY I OBRAŻENIA. Urazy i obrażenia głowy:

URAZY I OBRAŻENIA. Urazy i obrażenia głowy: URAZY I OBRAŻENIA Urazy i obrażenia głowy: - rany głowy - ruchomość lub deformacja czaszki - krwawienie z uszu, nosa, gardła - zaburzenia świadomości - niepamięć wsteczna - ból i zawroty głowy - możliwa

Bardziej szczegółowo

SZPITALNY ODDZIAŁ RATUNKOWY INFORMACJA DLA PACJENTA

SZPITALNY ODDZIAŁ RATUNKOWY INFORMACJA DLA PACJENTA Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR) jest jednostką systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, do którego zespoły ratownictwa medycznego naziemne i lotnicze transportują osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM CZYNNOŚCI W RAMACH PROJEKTU. POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny

HARMONOGRAM CZYNNOŚCI W RAMACH PROJEKTU. POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urząd m.st. Warszawy Zatwierdzam Straż Miejska m.st. Warszawy Zatwierdzam HARMONOGRAM CZYNNOŚCI W RAMACH PROJEKTU POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Nr B.0151-129/08 z dnia 19.05.2008 r.

Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Nr B.0151-129/08 z dnia 19.05.2008 r. Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Nr B.0151-129/08 z dnia 19.05.2008 r. PROGRAM ZDROWOTNY JAK ŻYĆ BEZPIECZNIE pierwsza pomoc przedmedyczna Założenia Programem zdrowotnym Jak żyć bezpiecznie pierwsza

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2009 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2009 r. Dz.U.09.139.1132 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy (Dz. U. z dnia

Bardziej szczegółowo

Program szkolenia z zakresu

Program szkolenia z zakresu KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ Program szkolenia z zakresu ratownictwa medycznego (dla strażaków z Ukrainy) Warszawa 2014 Warszawa, dnia listopada 2014 r. I. REALIZACJA SZKOLENIA 1. Cel szkolenia:

Bardziej szczegółowo

NaCoBeZu Edukacja dla bezpieczeństwa

NaCoBeZu Edukacja dla bezpieczeństwa Ochrona przed skutkami różnorodnych zagrożeń Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. NaCoBeZu

Bardziej szczegółowo

III stopnia - uraz dotyczy nie tylko skóry właściwej, uszkodzone mogą być także znajdujące się pod nią narządy i tkanki, w miejscu oparzenia poszkodow

III stopnia - uraz dotyczy nie tylko skóry właściwej, uszkodzone mogą być także znajdujące się pod nią narządy i tkanki, w miejscu oparzenia poszkodow Temat: Urazy skórno naczyniowe. Urazy skórno-naczyniowe są jednymi z najczęściej występujących obnażeń. Chociaż mogą być spowodowane przez wiele różnych czynników, dzielimy je zazwyczaj na trzy podstawowe

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO .. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki

Bardziej szczegółowo

Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med.

Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Katowice 2016 Jolanta Żak Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Damian Kusz W razie zaobserwowania niepokojących

Bardziej szczegółowo

do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.

do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania. Upały Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 10 grudnia 2013 r.

Warszawa, 10 grudnia 2013 r. Procedury wspomagające podjęcie decyzji przez dyspozytora medycznego w zakresie przyjęcia zgłoszenia, kwalifikacji zgłoszenia oraz dysponowania zespołami ratownictwa medycznego do różnych stanów nagłego

Bardziej szczegółowo

Urazy. Zebrała i opracowała Maria Sałamacha

Urazy. Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Urazy Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Zagrożenia w domu i w szkole Krwotoki i krwawienia Leczenie oparzeń Nie wolno bagatelizować żadnych objawów jego uszkodzenia,

Bardziej szczegółowo

Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej:

Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej: Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej: Materiały szkoleniowe Łańcuch pomocy: ocenić i zabezpieczyć miejsce wypadku, zawsze pamiętać o bezpieczeństwie postronnych, swoim, poszkodowanych

Bardziej szczegółowo

UBEZPIECZENIE DZIECI 2016/2017

UBEZPIECZENIE DZIECI 2016/2017 SUMA UBEZPIECZENIA 13 000 ZŁ W następstwie: - nieszczęśliwego wypadku Śmierć ubezpieczonego - zawału serca - krwotoku śródczaszkowego 100% sumy ubezpieczenia - ataku epilepsji - sepsy Śmierć ubezpieczonego

Bardziej szczegółowo

VOCALMED jest projektem realizowanym w ramach programu Leonardo da Vinci - transfer Innowacji.

VOCALMED jest projektem realizowanym w ramach programu Leonardo da Vinci - transfer Innowacji. VOCALMED VOCALMED jest projektem realizowanym w ramach programu Leonardo da Vinci - transfer Innowacji. Ankieta kierowana jest do osób, które miały pod opieką pacjentów mówiących innymi językami niż język

Bardziej szczegółowo

OBOWIĄZUJĄCE W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM NR 4 W OPOLU

OBOWIĄZUJĄCE W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM NR 4 W OPOLU PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCE W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM NR 4 W OPOLU Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze

Bardziej szczegółowo

Wstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne

Wstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne Wycięto z ZESZYTU EDUKACYJNEGO Z ZAKRESU KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY DLA RATOWNIKOW KSRG, opracowanej przez Mariusz Chomoncika. Wstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne Wstrząs: stan, w którym dochodzi

Bardziej szczegółowo

Z A D Ł A W I E N I E

Z A D Ł A W I E N I E www.scanwork.glt.pl Z A D Ł A W I E N I E CIAŁO OBCE W DROGACH ODDECHOWYCH Szkolenia z pierwszej pomocy WYTYCZNE RESUSCYTACJI 2010 POSTĘPOWANIE U OSÓB DOROSŁYCH I DZIECI POWYŻEJ 1 ROKU ŻYCIA I. ŁAGODNA

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCE W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W ROSNOWIE

PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCE W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W ROSNOWIE PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCE W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W ROSNOWIE Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1379), Ustawa

Bardziej szczegółowo

Projekt r. z dnia.. r.

Projekt r. z dnia.. r. ROZPORZĄDZENIE Projekt 17.12.2018 r. MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia.. r. w sprawie ramowych procedur przyjmowania, obsługi zgłoszeń alarmowych i powiadomień o zdarzeniach oraz dysponowania zespołów ratownictwa

Bardziej szczegółowo

Przewodnik pacjentów/opiekunów, dotyczący zapobiegania

Przewodnik pacjentów/opiekunów, dotyczący zapobiegania Szpitale Uniwersyteckie Coventry i Warwickshire NHS Trust Zespół zapewnienia witalności Informacje dla pacjentów Przewodnik pacjentów/opiekunów, dotyczący zapobiegania Odleżynom Czym są odleżyny? Odleżyny

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W ŻŁOBKU GMINNYM W POLANOWIE

PROCEDURA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W ŻŁOBKU GMINNYM W POLANOWIE PROCEDURA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W ŻŁOBKU GMINNYM W POLANOWIE Podstawa prawna: Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.

Bardziej szczegółowo

Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych. Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach

Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych. Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Cele wdrażania pierwszej pomocy Moralny obowiązek ochrony życia Obowiązek prawny

Bardziej szczegółowo

NASTĘPSTWA DZIAŁANIA CIEPŁA I ZIMNA

NASTĘPSTWA DZIAŁANIA CIEPŁA I ZIMNA NASTĘPSTWA DZIAŁANIA CIEPŁA I ZIMNA Stopnie oparzeń objawy: I zaczerwienienie, ból (uszkodzenie naskórka), II zaczerwienienie, ból, pęcherze wypełnione przezroczystym płynem (uszkodzenie skóry właściwej),

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI: Karta uzgodnień 4 Podstawy prawne 5

SPIS TREŚCI: Karta uzgodnień 4 Podstawy prawne 5 1 SPIS TREŚCI: Karta uzgodnień 4 Podstawy prawne 5 Opis koncepcji wykazu oddziałów szpitalnych pierwszego wyboru dla potrzeb realizacji zadań zespołów ratownictwa medycznego w systemie Państwowe Ratownictwo

Bardziej szczegółowo

Taktyka medycznych działań ratowniczych w zdarzeniach na drogach

Taktyka medycznych działań ratowniczych w zdarzeniach na drogach Taktyka medycznych działań ratowniczych w zdarzeniach na drogach Lek.Ignacy Baumberg GŁÓWNE ZAŁOŻENIA TAKTYCZNE 1/. PRZYBYCIE, ROZPOZNANIE, EW. UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE 2/. ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA

Bardziej szczegółowo

c. Ocena bezpieczeństwa, sprawdzenie przytomności, wołanie o pomoc, udrożnienie dróg oddechowych, sprawdzenie oddechu, wezwanie pomocy

c. Ocena bezpieczeństwa, sprawdzenie przytomności, wołanie o pomoc, udrożnienie dróg oddechowych, sprawdzenie oddechu, wezwanie pomocy 1. Wybierz prawidłową kolejność czynności wykonywanych podczas podejścia do poszkodowanego: a. Ocena bezpieczeństwa, wołanie o pomoc, sprawdzenie przytomności, udrożnienie dróg oddechowych, wezwanie pomocy,

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCE w Miejskim Przedszkolu Specjalnym nr 5 w Legnicy

PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCE w Miejskim Przedszkolu Specjalnym nr 5 w Legnicy PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCE w Miejskim Przedszkolu Specjalnym nr 5 w Legnicy Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006r. Nr 97 poz. 674

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA U DZIECI OBJAWÓW CHOROBOWYCH

REGULAMIN PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA U DZIECI OBJAWÓW CHOROBOWYCH REGULAMIN PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA U DZIECI OBJAWÓW CHOROBOWYCH Podstawa prawna: 1. Statutu Muzycznego Przedszkola Publicznego Nr 14 w Rzeszowie 2 pkt. 3 Statutu, traktujący o celach

Bardziej szczegółowo

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasada nr 1 Noś jasne, luźne, swobodne oraz bawełniane ubrania. Zakładaj tak mało ubrań jak to jest możliwe gdy jesteś w domu. Zasada nr 2 Pij dużo płynów W czasie

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski 12.10.2012

Gorzów Wielkopolski 12.10.2012 Utworzenie Centrum Urazowego w Szpitalu Wojewódzkim SP ZOZ w Zielonej Górze Gorzów Wielkopolski 12.10.2012 Przepisy prawne, które określają funkcjonowanie Centrów Urazowych: - ustawa z dnia 8 września

Bardziej szczegółowo

ZATRUCIA. Zatrucia przez przewód pokarmowy: Objawy: - osłabienie - ból brzucha - inne w zależności od rodzaju trucizny

ZATRUCIA. Zatrucia przez przewód pokarmowy: Objawy: - osłabienie - ból brzucha - inne w zależności od rodzaju trucizny ZATRUCIA Przyczyny zatruć: - pomyłka - nieświadomość dotyczy głównie dzieci - lekkomyślność np. zatrucie tlenkiem węgla przez kierowcę w garażu - nadużycie np. alkoholu - próba samobójcza Ogólne postępowanie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA DLA PRZEWODNIKÓW PSÓW RATOWNICZYCH Z GRUP POSZUKIWAWCZO-RATOWNICZYCH W ZAKRESIE POMOCY PRZEDWETERYNARYJNEJ

PROGRAM SZKOLENIA DLA PRZEWODNIKÓW PSÓW RATOWNICZYCH Z GRUP POSZUKIWAWCZO-RATOWNICZYCH W ZAKRESIE POMOCY PRZEDWETERYNARYJNEJ KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ BIURO SZKOLENIA KRAJOWE CENTRUM KOORDYNACJI RATOWNICTWA I OCHRONY LUDNOŚCI PROGRAM SZKOLENIA DLA PRZEWODNIKÓW PSÓW RATOWNICZYCH Z GRUP POSZUKIWAWCZO-RATOWNICZYCH

Bardziej szczegółowo

Przybycie na miejsce zdarzenia

Przybycie na miejsce zdarzenia Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły

Bardziej szczegółowo

* placówka wpisana do ewidencji szkół i placówek niepublicznych prowadzonej przez Powiat Bełchatowski pod numerem 125/07

* placówka wpisana do ewidencji szkół i placówek niepublicznych prowadzonej przez Powiat Bełchatowski pod numerem 125/07 O firmie Centrum Nauczania Pierwszej Pomocy PARAMEDIKUS jest niepubliczną placówką oświatową* o profilu szkoleniowo doradczym. Paramedikus działa na rynku od 2007 roku i specjalizuje się w organizacji:

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W PRZEDSZKOLU NR 406 W WARSZAWIE

PROCEDURA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W PRZEDSZKOLU NR 406 W WARSZAWIE Podstawa prawna: PROCEDURA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W PRZEDSZKOLU NR 406 W WARSZAWIE Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 97 poz. 674 ze zm.),

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 16 marca 2018 r. Poz. 558

Warszawa, dnia 16 marca 2018 r. Poz. 558 Warszawa, dnia 16 marca 2018 r. Poz. 558 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie centrum urazowego dla

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie medycznych czynności ratunkowych i innych świadczeń opieki zdrowotnej

Bardziej szczegółowo

zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r. Nr 234 poz ze zm.)

zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r. Nr 234 poz ze zm.) PROCEDURA NR 2 dotycząca POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM I PRZEWLEKLE CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W PRZEDSZKOLU Akademia Bystrzaków we Wrocławiu PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r- Prawo oświatowe-

Bardziej szczegółowo

CO ROBIĆ W NAGŁYCH WYPADKACH

CO ROBIĆ W NAGŁYCH WYPADKACH CO ROBIĆ W NAGŁYCH WYPADKACH ZDROWIE DOM PRZESTĘPSTWA KATASTROFY PODRÓŻE NIEBEZPIECZNE ZWIERZĘTA KOMPUTERY pierwsza pomoc pomoc osobom rannym Niosąc pomoc osobie rannej, zachowujemy spokój i działamy

Bardziej szczegółowo

PIERWSZA POMOC. 3. Numer do pogotowia ratunkowego to: a) 999 b) 998 c) 997

PIERWSZA POMOC. 3. Numer do pogotowia ratunkowego to: a) 999 b) 998 c) 997 PIERWSZA POMOC 1. Obowiązek udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadku ma: a) każdy, gdyż nawet w przypadku obecności zagrożeń można wykonać część działań ratowniczych, b) wyłącznie sprawca wypadku, gdyż

Bardziej szczegółowo

Jak ratować i radzić sobie ze strachem przed podejmowaniem czynności ratowniczych. Zasady udzielania pierwszej pomocy

Jak ratować i radzić sobie ze strachem przed podejmowaniem czynności ratowniczych. Zasady udzielania pierwszej pomocy Jak ratować i radzić sobie ze strachem przed podejmowaniem czynności ratowniczych Zasady udzielania pierwszej pomocy ASPEKTY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY TEORIA PRAKTYKA 1 CELE POZNANIE PIORYTETÓW ZROZUMIENIE

Bardziej szczegółowo

2.1. Organizacja ratownictwa medycznego i kwalifikowanej pierwszej pomocy w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym... 27 Małgorzata Maluty-Rospond

2.1. Organizacja ratownictwa medycznego i kwalifikowanej pierwszej pomocy w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym... 27 Małgorzata Maluty-Rospond Spis tresci Przedmowy Od Redaktorów Naukowych... XIII Piotr Dzięgielewski... XV Robert Gałązkowski... XVII 1. Podstawy prawne kwalifikowanej pierwszej pomocy... 1 Marcin Mikos, Agnieszka Matonóg Kwalifikowana

Bardziej szczegółowo

WARUNKI POLISY NNW dziecka POLISA PZU S.A. nr HSD1 / 331 / 1148

WARUNKI POLISY NNW dziecka POLISA PZU S.A. nr HSD1 / 331 / 1148 WARUNKI POLISY NNW dziecka POLISA PZU S.A. nr HSD1 / 331 / 1148 SUMA UBEZPIECZENIA : 10 000,00 zł OKRES UBEZPIECZENIA : do 24 października 2015 roku ŚWIADCZENIA PODSTAWOWE W RAMACH SKŁADKI PODSTAWOWEJ:

Bardziej szczegółowo

Moja ierwsza omoc 1p

Moja ierwsza omoc 1p Moja ierwsza 1pomoc 1 Ocena i zabezpieczenie miejsca zdarzenia Pamiętaj, że Twoje bezpieczeństwo jako ratownika jest zawsze najważniejsze! Zachowaj szczególną ostrożność podczas wypadków komunikacyjnych,

Bardziej szczegółowo

6.5. Zalecenia dotyczące pierwszej pomocy

6.5. Zalecenia dotyczące pierwszej pomocy 6.5. Zalecenia dotyczące pierwszej pomocy 30 Jako opiekun możesz znaleźć się w sytuacji, w której będziesz potrzebował podstawowych umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Jednym ze sposobów

Bardziej szczegółowo