Przemiany demograficzne w Unii Europejskiej. dr hab. Urszula Kurczewska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Przemiany demograficzne w Unii Europejskiej. dr hab. Urszula Kurczewska"

Transkrypt

1 Przemiany demograficzne w Unii Europejskiej dr hab. Urszula Kurczewska

2 Czy istnieje problem deficytu demograficznego w Europie? W pierwszej połowie XX w. ludność Europy stanowiła 20% światowej populacji, obecnie jest to 10% Do roku 2050 aż trzykrotnie zmniejszy się udział Europejczyków w ludności świata. Spadek zaludnienia w Europie kontrastuje z gwałtownym przyrostem w krajach rozwijających się. Już teraz odpowiadają one za 95% światowej dynamiki demograficznej. W 1950 roku na świecie żyło 2,5 miliarda ludzi, dziś ponad 7 miliardów. W 2050 r. ma być 9,1 miliarda ludzi.

3 Czy istnieje kryzys demograficzny w UE? Teza: W UE mamy do czynienia z wyraźnym deficytem demograficznym, który ma znamiona kryzysu. Zmienia się nie tylko wielkość populacji, ale także struktura wiekowa społeczeństwa. W wielu krajach europejskich (w tym w Polsce): - zmniejsza się liczba ludności, - występuje niska dzietność, - przyspiesza proces starzenia się społeczeństwa. W pierwszej połowie XX w. ludność Europy stanowiła 20% światowej populacji, obecnie jest to 7,3%. Współczynnik przyrostu naturalnego w Europie jest obecnie bliski zeru. Spadek liczby ludności w Europie kontrastuje z gwałtownym przyrostem populacji w krajach rozwijających się. Ludność świata: w 1950 r. 2,5 miliarda ludzi, w 2012r. 7 miliardów. w 2050 r. 9,1 miliarda ludzi (wg prognoz ONZ).

4 Co składa się na wzrost populacji? Wzrost populacji = przyrost naturalny saldo migracji Przyrost naturalny= narodziny zgony Obecnie w Europie panuje ujemny przyrost naturalny, oznacza to, iż codziennie więcej ludzi umiera niż się rodzi. Wynika to z niskiej dzietności w Europie. Saldo migracji = imigrujący emigrujący Współczynnik dzietności TFR (Total Fertility Rate - brutto) liczba dzieci przypadających na jedną kobietę w wieku rozrodczym w danej populacji TFR netto: liczba córek przypadających na 1 kobietę w wieku reprodukcyjnym

5 Populacja na świecie wg regionów (w %) Populacja na świecie w % wg regionów (Eurostat) ,3 3,3 5,1 60,3 15 8,5 0,5 UE-27 Reszta Europy Ameryka Płn. Azja Afryka Ameryka Łac. Oceania Eurostat, Key figures on Europe, 2012, Luxemburg 2011, s. 40

6 Współczynnik przyrostu naturalnego ( )

7 Przyrost naturalny w Europie

8 Liczba ludności w mln. Zmieniająca się liczba ludności w UE prognozy Liczba ludności w UE w latach będzie się dynamicznie zmieniać. Początkowo będzie wzrastać (z obecnie 502 mln do 520 mln w 2040r.), a następnie zmniejszy się w 2060 r. do 505 mln. Liczba ludności UE w latach Prognoza Eurostatu Lata

9 Liczba ludności w UE i w poszczególnych krajach w latach (dane w mln, Eurostat 2012) Unia Europejska 501,0 520,0 505,7 (28) Bułgaria 7,5 6,3 5,5 Litwa 3,3 2,9 2,5 Niemcy 81,8 77,8 70,7 Polska 38,1 35,2 31,1 Rumunia 21,5 19,1 16,9 Węgry 10,0 9,3 8,7 Francja 64,7 69,9 71,8 Hiszpania 45,9 53,3 51,9 Irlandia 4,4 6,2 6,7 Szwecja 9,3 10,5 10,9 Wlk. Brytania 61,3 72,0 76,7

10 Liczba ludności w UE prognozy Według Eurostatu liczba ludności w UE w latach będzie się dynamicznie zmieniać. Początkowo będzie wzrastać (z obecnie 502 mln do 520 mln w 2040r.), a następnie zmniejszy się w 2060 r. do 505 mln. Liczba mieszkańców zmniejszy się w: Niemczech z 82 mln do 71 mln, we Włoszech z 60 mln do 59 mln, w Polsce z ponad 38 mln spadnie do 31 mln, w Rumunii z 21,5 mln zmniejszy się do 17 mln, na Węgrzech z 10 mln zmniejszy się do 8,7 mln, w Bułgarii z 7,6 mln obniży się do 5,5 mln, na Litwie z 3,3 mln do 2,5 mln, na Łotwie z 2,2 mln do 1,6 mln. Spadek liczby ludności najbardziej widoczny w krajach Europy Środkowej, szczególnie w nowych państwach członkowskich oraz w krajach o tradycyjnej polityce rodzinnej. Zmniejszanie liczby ludności w tych państwach związane jest z gwałtownym obniżaniem się wskaźnika dzietności.

11 Liczba ludności w UE prognozy W krajach, w których współczynnik dzietności jest na co najmniej średnim poziomie i prowadzona jest aktywna innowacyjna polityka rodzinna przewiduje się do 2060r. wzrost liczby ludności. Np. we Francji liczba mieszkańców wzrośnie z 62 mln do 72 mln w 2060r., w Hiszpanii z 45 mln do 52 mln, w Wielkiej Brytanii z 61 mln wzrośnie do 77 mln, w Szwecji z 9 mln wzrośnie do 11 mln, w Irlandii z 4,4 mln do 6,7 mln, w Belgii z 10,5 mln do 12,3 mln. Eurostat, Key figures on Europe, 2012 edition, Luxemburg 2012, s. 40

12

13 [Million] Liczba ludności Polski w latach Prognoza GUS ,649* 38,635 38,788 39,005 39,003 38, , * prognosis of GUS

14 Spadek poziomu dzietności główna przyczyna zmiany struktury ludności w UE Współczynnik dzietności, czyli liczba dzieci przypadająca na jedną kobietę w wieku rozrodczym Całkowite odtwarzanie się populacji TFR = 2,1 Jeżeli TFR jest niższy problemy z podtrzymaniem populacji Jeżeli wynosi 1,3 lub mniej ( najniższy z niskich ) - prowadzi do tzw. zapaści lub katastrofy demograficznej (H.P. Kohler, F.C. Billari, J.A.Ortega, 2006) Obecnie w UE: średni współczynnik TFR = 1,50 Najwyższe wskaźniki TFR: Francja (2.01), Irlandia (2,01), Wlk.Brytania (1,9), Szwecja (1,9), Holandia (1,8), Belgia (1,8), Finlandia (1,7) Najniższe wskaźniki TFR: Czechy (1,26), Litwa (1,27), Rumunia (1,29), Polska (1,30), Słowacja (1,32), Grecja (1,38), Włochy (1,4), Austria, Węgry, Niemcy (1,40). Dla porównania: USA 1,9; Rosja 1,5; Ukraina 1,4; ChRL 1,7 European Commission, Demography Report 2012: Older, more numerous and diverse Europeans, 2011, s. 28.

15

16 Trendy demograficzne w Europie Nowy porządek demograficzny w Europie nowa demografia Europy (Dirk van de Kaa) brak w Europie zdolności równoważenia urodzeń i zgonów. Obecnie na świecie obserwowana jest 3-4 faza przejścia demograficznego (wg modelu transformacji demograficznej) wraz z modernizacją następuje przejście od reprodukcji tradycyjnej (wysoka dzietność + wysoka umieralność) do reprodukcji nowoczesnej (niska dzietność + niska umieralność) Specyfika Europy nastąpiło przejście do niskiej (TFR = 1,35-1,5) lub bardzo niskiej dzietności (TFR poniżej 1,35), co zakłóca równowagę demograficzną. W 2010r. w UE 14 państw TFR poniżej 1,5, a Łotwa i Węgry TFR poniżej 1,35. Następuje wyraźny spadek liczby ludności w Europie w wyniku niskiej dzietności.

17 Zmiana struktury wiekowej ludności Europy Niski poziom dzietności + stałe wydłużanie się życia ludzkiego = intensyfikacja procesu starzenia się ludności oraz zmiany struktury wiekowej ludności. Jest to głębokie zachwianie relacji między liczebnością roczników najmłodszych, populacji w wieku produkcyjnym i populacji osób najstarszych. Przyśpieszenie procesu starzenia się ludności, zwłaszcza w najbliższych dwóch dekadach, kiedy roczniki powojennego wyżu urodzeń będą wkraczać w wiek emerytalny, będzie współwystępować ze spadkiem liczby ludności w wieku produkcyjnym oraz starzeniem się zasobów pracy. Starzenie ludności jest procesem nieodwracalnym o globalnym charakterze.

18 Zmienia się struktura ludności w UE

19 Zmiana struktury wieku ludności Znaczące zmiany struktur wieku ludności przejawiają się : - regularnym, ale niewielkim zmniejszeniem się udziału osób najmłodszych (0 14 lat) z 15,6% w 2010 r. do 14,2% w 2060 r., - znacznym spadkiem liczby i udziału osób w wieku w latach wielkość potencjalnych zasobów pracy spadnie o blisko 42 mln, a ich udział z 67% do 56,2%, - stałym wzrostem liczby osób w wieku 65 lat i więcej oraz ich udziału w całej populacji liczebność tej grupy wzrośnie z 87 mln w 2010 r. do 152 mln w 2060 r., co przekłada się na zwiększenie się udziału osób starszych z 17,4% do 29,5%. Dodatkowo odsetek osób w wieku 80 lat i więcej zwiększy się z 5 do 12%, a więc poziomu zbliżonego dla udziału osób najmłodszych.

20 Współczynnik dzietności ogólnej w 2012 w UE

21 Poziom dzietności a kryzys gospodarczy W r. nastąpił dalszy spadek poziomu dzietności w 11 krajach Europy: największy spadek zanotowano w państwach dotkniętych przez kryzys gospodarczy (wzrost bezrobocia, cięcia wydatków publicznych): Hiszpania spadek z 1.46 (2008) do 1.38 ( ), Łotwa z 1.44 do poniżej Również w krajach nordyckich, w których skutki kryzysu nie są aż tak bardzo dotkliwe: Norwegia spadek z 1.95 do 1.88; Dania z 1.88 do Kraje, w których poziom dzietności wzrósł: Wlk.Brytania z 1.89 do 1.90

22 PRZEOBRAŻENIA PROCESU ODTWARZANIA POKOLEŃ W EUROPIE W Europie od lat 60. zmiany zachowań dotyczących rodziny: - opóźnianie tworzenia związków i rodzenia pierwszego dziecka, - spadek dzietności, - deinstytucjonalizacja rodziny obniżenie znaczenia małżeństwa jako instytucji, obecnie małżeństwo i rodzina nie pełnią już tak istotnych funkcji jak w społeczeństwie tradycyjnym. - destabilizacja rodziny: rosnące ryzyko rozpadu związku, zróżnicowane formy związków. Występuje wyraźne zróżnicowanie terytorialne przebiegu procesów przemian rodziny co prowadzi do zróżnicowania demograficznych modeli rodziny. W Europie Zachodniej, Północnej i częściowo Południowej przemiany te zapoczątkowane były w latach 80-tych, a w Europie Środkowej i Wschodniej pod koniec lat 90-tych. Charakterystyczne jest, że im później rozpoczynały się zmiany zachowań dotyczących rodziny, tym gwałtowniejszy był ich przebieg. Szczególnie szybkie były zmiany w krajach podlegających transformacji systemowej, np. w Polsce.

23 Uwarunkowania niskiej dzietności w UE 1. Przemiany kulturowe - opóźnianie wieku zawierania małżeństwa, zmniejszenie liczby małżeństw, wzrost roli związków kohabitacyjnych, wzrost częstości występowania rozwodów, wzrost liczby rodzin z jednym rodzicem, - zmiany wzorców rozrodczości: opóźnianie wieku urodzenia pierwszego dziecka, wzrostem udziału dzieci rodzących się poza małżeństwem, poziom akceptacji tego zjawiska, - zmiana systemu wartości i stylu życia. Jednak w niektórych państwach (np. Francji) wzrost liczby dzieci pozamałżeńskich, wzrost liczby rozwodów i spadek liczby zawieranych małżeństw nie wpływa negatywnie na poziom dzietności. 2. Niewystarczająca polityka społeczna wspierająca dzietność (polityka rodzinna) 3. Brak poczucia stabilizacji i pewności co do przeszłości

24 Średni wiek urodzenia pierwszego dziecka

25 Wiek zawarcia małżeństwa współcześnie: średni wiek dla kobiet poniżej 50 roku życia.

26 Przemiany społeczne i kulturowe: Postawienie na jakość dzieci, a nie ich ilość Najczęściej spadek liczby zawieranych małżeństw i wzrost liczby rozwodów mają negatywny wpływ na przyrost naturalny. Im niższa stopa zawierania małżeństw, wyższy wiek zawierania małżeństw, wyższy wiek urodzenia 1-szego dziecka, tym z reguły niższy wskaźnik urodzeń, Ale obecne trendy pokazują, że ta korelacja jest coraz słabsza, a w niektórych krajach występuje wręcz odwrotne zjawisko. Dzięki antykoncepcji prokreacja mogła wejść w sferę świadomych decyzji a posiadanie dziecka można dowolnie przemieszczać na liście życiowych priorytetów.

27 Urodzenia poza małżeństwem

28 Współczynnik małżeństw na 1000 populacji

29 Współczynnik rozwodów na 1000 populacji Średnio dla 27 krajach UE na 1000 mieszkańców przypadają 2 rozwody.

30 Długość trwania w związku małżeńskim też się skraca: średnio jest to ok. 12 lat.

31 Kobiety chcą mieć więcej dzieci niż rzeczywiście mają.

32 Proces starzenia się społeczeństwa w UE Starzenie się ludności zwiększanie się udziału ludzi starszych w stosunku do ogółu populacji. To proces dynamiczny prowadzący do tzw. starości demograficznej. Miernik udział ludności w wieku 65 lat i więcej w stosunku do ogółu populacji danego obszaru, a także przyrost ludności w najstarszych grupach wieku. Starzenie się populacji jest wynikiem istotnych postępów w dziedzinie gospodarczej, społecznej i medycznej, które stwarzają możliwość dłuższego życia. Jednakże jest to wyzwanie i zagrożenie dla Europejczyków. Pośrednio wpływają także czynniki: poziom zamożności społeczeństwa, lansowany model rodziny, aktywność zawodowa kobiet, poziom opieki społecznej i ochrony zdrowia, wykształcenie ludności oraz polityka społeczna państwa Pozytywne elementy procesu starzenia się społeczeństwa: - wzrost wartości jakości życia, zdrowy styl życia, aktywizacja, wzmocnienie ich roli w społeczeństwie, promowanie pozytywnego wizerunku osób starszych, zwiększenie konsumpcji dóbr i usług.

33 Udział osób w wieku 65+ w ogólnej liczbie ludności w państwach UE

34 Starzenie się społeczeństwa - przypadek Polski W 2011 r. liczba osób w wieku produkcyjnym 25mln (64,5%). Liczba osób w wieku emerytalnym 6,8 mln (16,5%). Prognoza liczba emerytów zwiększy się do 9,6 mln w Oznacza to wzrost wydatków budżetowych o 89 mld zł na świadczenia emerytalne i 50 mld zł na służbę zdrowia. W 2011 roku na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 55 osób w wieku nieprodukcyjnym (25 emerytów) W 2060, na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadnie 91 osób w wieku nieprodukcyjnym (pod warunkiem, że wzrośnie stopa urodzeń i nie będzie emigracji ludzi młodych) Jednocześnie jest proces starzenia się zasobów siły roboczej wzrost liczby osób w wieku (produkcyjnym) niemobilnym (powyżej 44 rż.) do 24% Zasada podwójnego starzenia się ludności następuje procentowy wzrost ludności starszej, ale najszybciej rośnie grupa osób najstarszych Np. w Polsce szybciej od młodych starych (w wieku od 65 do 74 lat) rośnie liczebność starych starych (75-84 lata), najszybciej najstarszych starych (85 lat i więcej). W latach udział ludności w wieku 65 lat i więcej wzrósł z 10% do 13%, a w wieku 60 lat i więcej z 15% do 17% w ogólnej strukturze społecznej.

35 Wzrost liczby osób w wieku 65 lat i więcej w UE i w Polsce (dane za ONZ)

36 Spadek liczby osób młodych do 29 r.ż. W UE i Polsce

37 Piramida populacji w UE (27) w 1990 i w 2010 (Eurostat 2010)

38 Piramida populacji w UE (27) w 2010 i w 2060r. (Eurostat 2010)

39 Struktura wiekowa populacji UE w 1990r. i w 2010r.

40 Oczekiwana długość życia mieszkańców (nowo urodzonych) w UE

41 Oczekiwana długość życia mieszkańców (obecnie w wieku 60 lat) w UE

42 Spodziewana długość życia dla kobiet/mężczyzn w UE w wieku 60 lat Państwa UE o największej przewidywanej długości życia dla kobiet w wieku 60 lat: Szwecja 24,6 Niemcy 23,9 Holandia 23,7 Państwa UE o najmniejszej liczbie lat życia przewidywanej dla kobiet w wieku 60 lat: Bułgaria 19,9 Rumunia 20 Łotwa 20,6 Polska 22 Państwa UE o największej przewidywanej długości życia dla mężczyzn w wieku 60 lat: Szwecja 21 Niemcy 19,9 Malta 19,8 Państwa UE o najmniejszej liczbie lat życia przewidywanej dla mężczyzn w wieku 60 lat: Łotwa 15,4 Węgry 15,9 Bułgaria 16,1 Polska 17,1

43 Współczynnik obciążenia demograficznego ludnością starszą Średnia dla 25 krajów UE wynosi ok.16%

44

45 Konsekwencje przemian demograficznych w UE Znaczny wzrost wydatków budżetowych, spowodowany przede wszystkim koniecznością przeznaczania większych zasobów na emerytury (w tym wcześniejsze) i opiekę zdrowotną, również długoterminową. Spowolnienie rozwoju gospodarczego państwa Zmniejszanie się liczby osób czynnych zawodowo Brak zastępowalności pokoleń, co obciąża dodatkowo wydatki z budżetu państwa i osoby w wieku produkcyjnym Państwa, które przewidują znaczny wzrost wydatków w związku ze przemianami demograficznymi społeczeństwa i wykazują brak równowagi finansowej, są szczególnie zagrożone zachwianiem długoterminowej stabilności wydatków publicznych. Zmiany struktury zawodowej np. spadek zapotrzebowania na nauczycieli

46 Obecnie rozważa się co najmniej kilka sposobów przeciwdziałania negatywnym trendom demograficznym w UE: polityka rodzinna", zmierzająca do zwiększenia liczby urodzeń, w tym zmiany na rynku pracy, zasada równości kobiet i mężczyzn, elastyczność zatrudniania, wsparcie finansowe i organizacyjne dla rodziców, itp. aktywizacja zawodowa grup społecznych, których potencjał nie był w pełnym stopniu wykorzystywany, m.in.. zatrudnienie kobiet oraz osób w wieku lata przedłużenie aktywności zawodowej pracowników poza 64 rok życia (przesunięcie wieku emerytalnego), co pozwoliłoby zwiększyć produktywność zwiększenie napływu imigrantów pozwoliłoby odświeżyć strukturę wiekową UE. Jednak imigranci również się starzeją, z czasem im też będzie potrzebne wsparcie socjalne. Pozostają również kwestie asymilacji oraz możliwych napięć społecznych, których źródłem mogą być różnice kulturowe. Niemniej, debata nad poziomem imigracji do UE z każdym rokiem zabiera coraz więcej miejsca w przestrzeni publicznej.

47 Polityka rodzinna w krajach UE dlaczego jednym krajom udaje się to, co nie udaje się innym? We Francji, w państwach Skandynawii i Beneluksu polityka rodzinna przejawia się w trzech wymiarach życia obywateli. 1. poczucie poprawy jakości życia i bezpieczeństwa socjalnego 2. zrównywanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy: tworzenie przejrzystych ścieżek kariery i awansu, zmniejszania różnic płac, wprowadzania elastycznego czasu pracy dla osób posiadających dzieci. kobietom zapewnia się poczucie niezależności ekonomicznej i gwarancje, że po przerwie zawodowej związanej z urodzeniem dziecka będą mogły wrócić do pracy. działania na rzecz akceptacji różnych modeli życia i wzorów funkcjonowania w rodzinie (dzielenie się obowiązkami, urlopy tacierzyńskie etc.) 3. wprowadzanie rozwiązań systemowych na poziomie państwa np. tworzenie systemów podatkowych neutralizujących wydatki związane z posiadaniem dzieci, rozwój usług opiekuńczych, etc.

48 Dlaczego Francja ma najwyższy wskaźnik dzietności w Europie? We Francji 50% małżeństw kończy się rozwodem, w 25% rodzin brakuje jednego z rodziców, prawnie dozwolone są małżeństwa homoseksualne, aborcja jest legalna, szeroko stosowana i upowszechniana jest antykoncepcja. A jednak spośród wszystkich państw europejskich najwięcej dzieci rodzi się właśnie we Francji. 1/ konsekwentna polityka rodzinna wspierająca dzietność 2/ ułatwienia na rynku pracy, możliwość godzenia opieki nad dziećmi z pracą 3/ powszechna akceptacja nowego modelu rodziny (niepełnej lub w formie konkubinatu) 4/ presja społeczna by mieć dzieci, ale też ich powszechna akceptacja i przyjazny stosunek

49 Polityka rodzinna we Francji: wysokie zasiłki, zwolnienia podatkowe dla rodzin wielodzietnych, umożliwienie pogodzenia ról rodzicielskich i zawodowych - znakomicie rozwinięty system opieki nad dziećmi (zróżnicowane formy, powszechnie dostępne ośrodki, Najwięcej dzieci rodzi się w rodzinach najbogatszych i najbiedniejszych. Mitem jest opinia, że najliczniejsze są rodziny imigrantów. Tylko 20% obecnie rodzacych się dzieci, to dzieci imigrantów. Zasiłki: Premia z powodu urodzenia: euro i 1710 euro przy adopcji. Zasiłek na dziecko do 3 lat 171 euro miesięcznie przez 3 lata. Zasiłek dla rodziców, którzy rezygnują z pracy, by być w domu z dzieckiem euro Zasiłek dla rodzin wielodzietnych z dziećmi poniżej 20 lat: na dwoje dzieci 119 euro miesięcznie; na troje dzieci 271 euro miesięcznie; na każde następne 152 euro miesięcznie.

50 Jeśli dzieci są w wieku od 11 do 20 lat, suma zasiłku wzrasta: o 33 euro miesięcznie na dziecko w wieku lat; o 59 euro miesięcznie na dziecko powyżej 16 lat. Zasiłek na dziecko niepełnosprawne euro miesięcznie. Oraz wiele innych form pomocy finansowej (zasiłki mieszkaniowe, ulgi transportowe etc) Stosowane są dopłaty do pensji z przeznaczeniem na opiekę w państwowych ośrodkach oraz ulgi podatkowe. Wraz z urodzeniem trzeciego dziecka, rodzice osiągający średnie dochody otrzymują całkowite zwolnienie z podatku od zarobków. We Francji tylko 50% gospodarstw domowych płaci ten podatek! Także przedsiębiorstwom państwo refunduje do 60% wydatków na cele przyzakładowej opieki nad dziećmi Bardzo dobrze rozwinięty system opieki domowej nad dziećmi - zatrudnionych jest 450 tysięcy opiekunek, matki dzienne, żłobki domowe, bezpłatne przedszkola. 99% małych dzieci korzysta z przedszkoli i żłobkow.

51 Finansowe zachęty w innych krajach: Finansowe zachęty do rodzenia dzieci wprowadza się w całej Europie We Francji rodziny, które zdecydują się na trzecie dziecko przez rok otrzymują ok. 900 euro miesięcznie, rodzina z dwojgiem dzieci dostaje 450 euro. Rodziny wielodzietne do ukończenia przez dzieci 18 lat korzystają z wielu zniżek. W Norwegii po urodzeniu dziecka dostaje się 80% pensji przez 12 miesięcy lub 100 % przez 10 miesięcy. Ojciec ma 4 tygodnie urlopu macierzyńskiego. We Włoszech za urodzenie drugiego dziecka rodzina otrzymuje tysiąc euro. Na Łotwie każde z rodziców (matka albo ojciec), jeśli zajmuje się dzieckiem w domu przez rok, otrzymuje miesięcznie 70% swoich dotychczasowych poborów. W Niemczech (niski poziom dzietności) za dziecko urodzone po można dostać nawet do euro w 14-tu ratach, jednak jest to uzależnione od wysokości dochodów (poniżej 2,7 tys. euro miesięcznie). W krajach, gdzie takie finansowe zachęty nie istnieją, wskaźnik urodzeń jest dużo niższy i nie widać symptomów poprawy sytuacji.

52 Propozycje Komisji Europejskiej Jak dotychczas wszelkie koncepcje polityki rozwoju konstruowane były w oparciu o paradygmat powiększających się liczebnie społeczeństw. W nowej sytuacji konieczna będzie zatem zmiana tego paradygmatu. Przyszły wzrost gospodarczy uzależniony będzie zaś od spełnienia czterech następujących warunków: 1) Po pierwsze, konieczna będzie aktywizacja zawodowa tych grup społecznych, których potencjał dotychczas nie był w pełnym stopniu wykorzystywany. Chodzi tu o realizację priorytetów dotyczących ogólnego poziomu zatrudnia, zatrudnienia kobiet oraz zatrudnienia osób w przedziale wiekowym lata. 2) Po drugie, konieczne jest zwiększenie dynamiki wzrostu wydajności pracy osób zatrudnionych. 3) Po trzecie, trzeba przedłużyć aktywność zawodową pracowników poza 64 rok życia. 4) Po czwarte, na pewnym etapie istnieje potrzeba skorzystania z zasobów ludzkich rekrutowanych poza granicami UE. W zakresie polityki rodzinnej należy odejść od zasady, że posiadanie, czy nieposiadanie dzieci to prywatna sprawa jednostki (zazwyczaj kobiety), że to nie jest żadna wartość społeczna. To sprawa każdego państwa i UE.

53 Przemiany demograficzne w Polsce Czy spadek liczby urodzeń w Polsce jest nieunikniony?

54 Mieszkańcy miast i wsi - maleje liczba mieszkańców miast w ogólnej liczbie ludności kraju ludność miejska stanowi 60%, rośnie liczba ludności mieszkającej na obszarach wiejskich W ogólnej liczbie 38, 5mln ludnosci kobiety stanowią 51,6%; w wieku do 44 rż. na 100 mężczyzn przypada 97 kobiet; w wieku powyżej 44 r. na 100 mężczyzn przypadają 123 kobiety; w wieku 65 lat i więcej na 100 mężczyzn przypada 164 kobiety [ Umieralność współ. umieralności 9,9. W ogólnej liczbie osób zmarłych ok. 47% stanowią kobiety. Przyczyny Przyczyny zgonów : choroby układu krążenia i nowotwory to 70% wszystkich zgonów, urazy i zatrucia 7%.

55 Ludność Polski do 2035 r. według prognozy GUS Ludności Polski będzie stopniowo kurczyć się Znaczne zmiany struktury wieku zmniejszy się liczba osób najmłodszych (do 17 lat), silnie spadnie liczba osób w wieku 18-59/64 lata, silnie wzrośnie liczba osób w wieku poprodukcyjnym 5 i mniej lat 6-17 lat lata lata lata lat 80 lat i więcej

56 = Dynamika zmian ludności według grup wieku, prognoza GUS 225,74 W 2035 r. w porównaniu do 2007 r. będzie: ,9 109,2 72,5 66,0 O 30% mniej osób w wieku lata (studentów) o 25% mniej dzieci i młodzieży do 17 roku życia oraz osób w o wieku lata o 10% więcej osób w wieku lat o 50% więcej osób w wieku lat ponad dwukrotnie więcej osób w wieku 80 lat i więcej 5 i mniej lat 6-17 lat lata lata lata lat 80 lat i więcej

57 Za 20 lat co czwarty obywatel Polski będzie miał więcej niż 65 lat Według Głównego Urzędu Statystycznego do 2060 r. na 3 osoby pracujące będzie przypadało 2 emerytów; liczba osób powyżej 80. roku życia wzrośnie czterolub pięciokrotnie. Koszty opieki nad osobami starszymi wzrosną do 1,1% PKB, a łączne koszty w obszarze polityki zdrowotnej i społecznej wyniosą ok. 15 mld euro rocznie

58 [Million] Liczba ludności Polski prognoza GUS ,649* 38,635 38,788 39,005 39,003 38, , * prognosis of GUS

59 Prognozowana liczba urodzeń w Polsce

60 Prognoza GUS zmiany podstawowych parametrów w społeczeństwie polskim Prognoza Współczynnik dzietności ogólnej Miasto 1,28 1,36 1,40 1,42 1,43 1,44 Wieś 1,47 1,49 1,49 1,48 1,47 1,46 Średni wiek rodzenia Miasto 29,13 29,75 30,24 30,61 30,85 30,97 Wieś 28,49 29,03 29,50 29,91 30,25 30,53 Przeciętne dalsze trwanie życia Mężczyźni 71,4 72,3 73,4 74,6 75,8 77,1 Kobiety 79,8 80,2 80,8 81,5 82,2 82,9

61 Populacja w Polsce (oczekiwana długość życia - prognoza) OGÓŁEM 74,5 76,9 78,7 80 MĘŻCZYŹNI 70,4 73,3 75,8 77,6 KOBIETY 78,8 80,8 81,8 83,3

62 Wskaźnik dzietności w Polsce w latach

63 Wykształcenie a dzietność Urodzenia żywe wg. wykształcenia matki (%) Poziom wykształcenia matki Wybrane lata z okresu Wyższe Średnie i policealne Zasadnicze zawodowe Odsetek osób w wieku lata z wykształceniem wyższym % Mężczyźni Kobiety Poniżej zasadniczego zawodowego

64 Zatrudnienie kobiet a dzietność - zmiana wzorów zachowań

65 Dzietność a zatrudnienie kobiet w wieku w Europie, 2008

66 Coraz więcej dzieci rodzi się w Polsce poza małżeństwem

67

68

69 Wnioski 1. W UE zachodzą dynamiczne przemiany demograficzne, które zmieniają nie tylko strukturę społeczną, ale też mają wpływ na gospodarkę i politykę 2. Im później rozpoczynały się zmiany zachowań dotyczących rodziny w poszczególnych państwach, tym gwałtowniejszy jest ich przebieg. Szczególnie szybkie zmiany są w krajach transformacji systemowej, np. w Polsce. 3. W krajach o innowacyjnej polityce rodzinnej poziom dzietności jest wysoki, w państwach o tradycyjnej polityce rodzinnej poziom dzietności jest niski i bardzo niski 4. Ponieważ wiele państw ma trudności w przeciwdziałaniu negatywnym zmianom demograficznym, UE podejmuje inicjatywę promowania skutecznych rozwiązań w tym zakresie.

Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy

Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 215 r.

Bardziej szczegółowo

Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy

Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy Rządowa Rada Ludnościowa Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy Zbigniew Strzelecki Janusz Witkowski Warszawa 1. 10. 2009 r. Od przyspieszonego rozwoju do ubytku liczby ludności spowolnienie

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA 214-25 DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Niniejsza informacja została opracowana na podstawie prognozy ludności na lata 214 25 dla województw (w podziale na część miejską

Bardziej szczegółowo

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej

Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO

Bardziej szczegółowo

Deficyt finansowania ochrony zdrowia

Deficyt finansowania ochrony zdrowia Deficyt finansowania ochrony zdrowia Łukasz Zalicki Warszawa, 19 marca 2013 Wydatki na ochronę zdrowia porównanie międzynarodowe Polska ma obecnie jeden z niższych poziomów wydatków na ochronę zdrowia

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy Materiał na konferencję prasową w dniu 30 maja 2014 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Podstawowe dane demograficzne o dzieciach

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK 29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów

Bardziej szczegółowo

SIGMA KWADRAT. Prognozy demograficzne. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE

SIGMA KWADRAT. Prognozy demograficzne. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Prognozy demograficzne Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE

Bardziej szczegółowo

Ruchy migracyjne akcentowane w obu landach niemieckich, przyrost naturalny po polskiej stronie

Ruchy migracyjne akcentowane w obu landach niemieckich, przyrost naturalny po polskiej stronie 1 W 2009 r. terytorium województwa lubuskiego, Brandenburgii i Berlina, stanowiące część polsko-niemieckiego obszaru transgranicznego zamieszkiwało 7,0 mln osób. W ciągu niemal dekady liczba ludności w

Bardziej szczegółowo

Zmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r.

Zmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r. Zmiany demograficzne w świetle wyników prognozy ludności Polski do 2050 r. "Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych Seminarium SGH Małgorzata Waligórska Główny Urząd Statystyczny Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa. Irena E.Kotowska. Czy Polska doświadcza kryzysu demograficznego?

Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa. Irena E.Kotowska. Czy Polska doświadcza kryzysu demograficznego? Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa Irena E.Kotowska Czy Polska doświadcza kryzysu demograficznego? Ekonomia w Muzeum Warszawa, 2.04.2012 Przemiany struktur wieku ludności w Polsce

Bardziej szczegółowo

Prognozy demograficzne

Prognozy demograficzne Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Prognozy demograficzne Demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego Urząd Statystyczny w Lublinie

Bardziej szczegółowo

Struktura wieku Pod względem wieku społeczeństwa dzielimy najczęściej na: dzieci, młodzież i dorosłych osoby starsze

Struktura wieku Pod względem wieku społeczeństwa dzielimy najczęściej na: dzieci, młodzież i dorosłych osoby starsze Zróżnicowanie demograficzne społeczeństw Poziom podstawowy Struktura wieku Pod względem wieku społeczeństwa dzielimy najczęściej na: dzieci, młodzież i dorosłych osoby starsze Struktura wieku zależy głównie

Bardziej szczegółowo

Finanse ubezpieczeń społecznych

Finanse ubezpieczeń społecznych Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ

ROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ Patrycja Zwiech ROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ 1. Wstęp Polska, będąc członkiem Unii Europejskiej, stoi przed rozwiązaniem wielu problemów.

Bardziej szczegółowo

Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej

Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia

Bardziej szczegółowo

Wyższa Szkoła Ekonomiczna

Wyższa Szkoła Ekonomiczna Współczesne tendencje na rynku pracy DrCecylia Sadowska Snarska Snarska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku 1. Uwarunkowania demograficzne rynku pracy. 2. Kierunki zmian w popytowej stronie rynku pracy.

Bardziej szczegółowo

płodność, umieralność

płodność, umieralność Konferencja naukowa Społeczno-ekonomiczne następstwa rozwoju procesów demograficznych do 2035 roku Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Założenia prognozy ludności płodność, umieralność Warszawa, 25 czerwca

Bardziej szczegółowo

SIGMA KWADRAT. Syntetyczne miary reprodukcji ludności. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY

SIGMA KWADRAT. Syntetyczne miary reprodukcji ludności. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Syntetyczne miary reprodukcji ludności Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY

Bardziej szczegółowo

Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę

Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę 8 maja 2014 Łukasz Zalicki 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R.

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R. URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: 29.05.2015 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15, 22 464 23 12 faks

Bardziej szczegółowo

Syntetyczne miary reprodukcji ludności

Syntetyczne miary reprodukcji ludności Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Syntetyczne miary reprodukcji ludności Statystyka i Demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego

Bardziej szczegółowo

Finanse ubezpieczeń społecznych

Finanse ubezpieczeń społecznych Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również

Bardziej szczegółowo

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ 10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.

Bardziej szczegółowo

STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU

STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2007 ROKU STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI W końcu 2007 r. liczba ludności województwa świętokrzyskiego wyniosła 1275,6 tys. osób, co odpowiadało

Bardziej szczegółowo

Zrównanie i podniesienie wieku emerytalnego

Zrównanie i podniesienie wieku emerytalnego Zrównanie i podniesienie wieku emerytalnego Materiał Informacyjny 14 lutego 2012, Warszawa 1 Globalny kontekst proponowanych zmian Od lat 90- tych prawie wszystkie kraje UE, ale także USA, Japonia i Kanada

Bardziej szczegółowo

Sytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy. Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r.

Sytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy. Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r. Sytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r. W grudniu 2011 roku potencjał ludności w województwie szacowany był na 4,6 mln

Bardziej szczegółowo

Sytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.

Sytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r. 1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy OSOBY POWYŻEJ 5 ROKU ŻYCIA NA RYNKU PRACY W 211 ROKU Po krytycznym roku 29, kiedy to poziom rejestrowanego bezrobocia zwiększył się o ponad

Bardziej szczegółowo

Ludność Polski na tle Europy

Ludność Polski na tle Europy Ludność Polski na tle Europy Liczba mieszkańców Polski wynosiła w roku 2011 ok. 38,5 mln. Pod względem liczby mieszkańców Polska zajmuje 6 miejsce w Unii Europejskiej (8 miejsce w całej Europie). Według

Bardziej szczegółowo

Syntetyczne miary reprodukcji ludności

Syntetyczne miary reprodukcji ludności Syntetyczne miary reprodukcji ludności Wprowadzenie Reprodukcja ludności (population reproduction) jest to odtwarzanie (w czasie) liczby i struktury ludności pod wpływem ruchu naturalnego i ruchu wędrówkowego.

Bardziej szczegółowo

Obniżenie wieku emerytalnego: Straty dla przyszłych emerytów, pracujących i gospodarki

Obniżenie wieku emerytalnego: Straty dla przyszłych emerytów, pracujących i gospodarki Rząd przyjął najgorszy z rozważanych wariantów decydując się na bezwarunkowe obniżenie wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Na tej decyzji stracą wszyscy przyszli emeryci, pracujący

Bardziej szczegółowo

URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU

URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, maj 2011 r. Tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 E-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok Ogólne

Bardziej szczegółowo

Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014

Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014 WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KATOWICACH Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014 KATOWICE październik 2014 r. Wprowadzenie Minęło dziesięć lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Bardziej szczegółowo

Sytuacja demograficzna kobiet

Sytuacja demograficzna kobiet dane za rok 2017 Sytuacja demograficzna kobiet Województwo pomorskie ma 2 324,3 tys. mieszkańców, z czego 51,3% stanowią (1 192, 3 tys.), z medianą 1 wieku 40,7 lat ( 38,0 lat). Rodzi się mniej dziewczynek

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju demograficznego

Perspektywy rozwoju demograficznego Perspektywy rozwoju demograficznego Czy liczba urodzeń w Polsce musi spadać? Seminarium otwarte organizowane przez GUS Lucyna Nowak Departament Badań Demograficznych Źródła informacji wykorzystywanych

Bardziej szczegółowo

Problematyka demograficzna krajów Unii Europejskiej na tle kontynentu.

Problematyka demograficzna krajów Unii Europejskiej na tle kontynentu. Zbigniew Długosz 92 Problematyka demograficzna krajów Unii Europejskiej na tle kontynentu. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej oraz samo rozszerzenie tej organizacji o nowych 10 członków budziło

Bardziej szczegółowo

Wspieranie rodzicielstwa w Polsce: polityka łączenia rodziny z pracą

Wspieranie rodzicielstwa w Polsce: polityka łączenia rodziny z pracą Irena Elżbieta Kotowska Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Wspieranie rodzicielstwa w Polsce: polityka łączenia rodziny z pracą Debata: Jak wspierad rodzicielstwo w Polsce?

Bardziej szczegółowo

KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY

KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY Dane prezentowane w niniejszym opracowaniu zostały zaczerpnięte z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), z rejestrów bezrobotnych prowadzonych

Bardziej szczegółowo

Ryzyka i wyzwania wynikające z sytuacji demograficznej Polski

Ryzyka i wyzwania wynikające z sytuacji demograficznej Polski PREZENTACJA może być powielana i rozpowszechnia bez zgody autora z koniecznością podania źródła w przypadku cytowań i innych form wykorzystania materiału. Ryzyka i wyzwania wynikające z sytuacji demograficznej

Bardziej szczegółowo

Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej

Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza

Bardziej szczegółowo

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK

PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK 07.06.206 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 56 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 207 ROK Jak wynika z prognoz Komisji Europejskiej na 207 rok, dynamika realnego

Bardziej szczegółowo

Stan i ruch naturalny ludności. w województwie zachodniopomorskim w 2016 r.

Stan i ruch naturalny ludności. w województwie zachodniopomorskim w 2016 r. Urząd Statystyczny w Szczecinie Stan i ruch naturalny ludności w województwie zachodniopomorskim w 2016 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, maj 2017 Stan i struktura ludności W województwie zachodniopomorskim

Bardziej szczegółowo

Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne

Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Analizy i informacje Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim Biuro Programowania Rozwoju Wydział Zarządzania

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Materiał na konferencję prasową w dniu 27.01.2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna Podstawowe informacje o sytuacji demograficznej Polski w 2011 roku

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWY PODLASKIEGO RYNKU PRACY. Dr Cecylia Sadowska-Snarska Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku

PERSPEKTYWY PODLASKIEGO RYNKU PRACY. Dr Cecylia Sadowska-Snarska Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku PERSPEKTYWY PODLASKIEGO RYNKU PRACY Dr Cecylia Sadowska-Snarska Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku Plan prezentacji 2 1. Sytuacja demograficzna w woj. podlaskim na tle trendów światowych.

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA DO 2035 ROKU DLA MIASTA POZNANIA

PROGNOZA DEMOGRAFICZNA DO 2035 ROKU DLA MIASTA POZNANIA PROGNOZA DEMOGRAFICZNA DO 2035 ROKU DLA MIASTA POZNANIA W dniu 11 lipca 2011 roku Główny Urząd Statystyczny opublikował prognozę demograficzną na lata 2011-2035, obejmującą powiaty i miasta na prawach

Bardziej szczegółowo

Zatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Zatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Trendy na polskim rynku pracy 80 75 Wskaźnik zatrudnienia Wskaźnik aktywności Stopa bezrobocia 20 18 70 16 65 60 14 55 12 50 10 45 8 40 35 6 30 4 Turcja

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R.

SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. 1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. T. 01. LUDNOŚĆ (stan w dniu 1 stycznia) GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA w tys. UE (27) 495 292 497 683 499 703 501 103 Strefa euro (17) 326 561 328 484

Bardziej szczegółowo

Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny

Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny Dr Krzysztof Szwarc Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny Gdańsk 2011 Po transformacji gospodarczej nastąpiły w Polsce diametralne zmiany

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w Europie. dr Marcin Garbat Uniwersytet Zielonogórski

Rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w Europie. dr Marcin Garbat Uniwersytet Zielonogórski Rehabilitacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w Europie dr Marcin Garbat Uniwersytet Zielonogórski NIEPEŁNOSPRAWNI W EUROPIE Około 83,2 mln ogółu ludności Europy to osoby z niepełnosprawnością (11,7%

Bardziej szczegółowo

Założenia do Stalowowolskiego Programu Wspierania Seniorów na lata Stalowa Wola, dn. 28 wrzesień 2016r.

Założenia do Stalowowolskiego Programu Wspierania Seniorów na lata Stalowa Wola, dn. 28 wrzesień 2016r. Założenia do Stalowowolskiego Programu Wspierania Seniorów na lata 2017-2019 Stalowa Wola, dn. 28 wrzesień 2016r. Prognoza ludności na lata 2014-2050 1. Znaczne zmniejszenie liczby dzieci i osób dorosłych,

Bardziej szczegółowo

Cudu nie będzie, czyli ile kosztują nas wczesne emerytury. Warszawa, 29 lutego 2008 roku

Cudu nie będzie, czyli ile kosztują nas wczesne emerytury. Warszawa, 29 lutego 2008 roku Cudu nie będzie, czyli ile kosztują nas wczesne emerytury Andrzej Rzońca Wiktor Wojciechowski Warszawa, 29 lutego 2008 roku W Polsce jest prawie 3,5 mln osób w wieku produkcyjnym, które pobierają świadczenia

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Warszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018

Bardziej szczegółowo

PANORAMA DEMOGRAFICZNA WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE ORAZ BERLIN I BRANDENBURGIA

PANORAMA DEMOGRAFICZNA WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE ORAZ BERLIN I BRANDENBURGIA Urząd Statystyczny w Zielonej Górze 65-534 Zielona Góra, ul. Spokojna 1 www.stat.gov.pl/zg PANORAMA DEMOGRAFICZNA WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE ORAZ BERLIN I BRANDENBURGIA Opracowała: Zuzanna Sikora Lubuski Ośrodek

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków

Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Marlena Piekut Oleksandra Kurashkevych Płock, 2014 Pracowanie Zarabianie pieniędzy Bawienie się INTERNET Dokonywanie zakupów Nawiązywanie kontaktów Tadao

Bardziej szczegółowo

48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.

48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r. INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych

Bardziej szczegółowo

Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT]

Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] data aktualizacji: 2018.05.14 Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji. Niektóre grupy społeczne domagają się jej podniesienia, z kolei

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 R.

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 R. URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: 30.05.2017 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15 faks 22 84676 67 Internet:

Bardziej szczegółowo

Sytuacja kobiet 50+ na europejskim rynku pracy. Iga Magda Instytut Badań Strukturalnych 13.01.2014

Sytuacja kobiet 50+ na europejskim rynku pracy. Iga Magda Instytut Badań Strukturalnych 13.01.2014 Sytuacja kobiet 50+ na europejskim rynku pracy Iga Magda Instytut Badań Strukturalnych 13.01.2014 Zatrudnienie w UE: kobiety a mężczyźni Zatrudnienie kobiet rosło przy spadających wskaźnikach zatrudnienia

Bardziej szczegółowo

Wydatki na ochronę zdrowia w

Wydatki na ochronę zdrowia w Wydatki na ochronę zdrowia w wybranych krajach OECD Seminarium BRE CASE Stan finansów ochrony zdrowia 12 czerwca 2008 r. Agnieszka Sowa CASE, IZP CM UJ Zakres analizy Dane OECD Health Data 2007 (edycja

Bardziej szczegółowo

PRZYSZŁOŚĆ DEMOGRAFICZNA POLSKI A MIGRACJE. DEBATA Fundacji Ośrodek Badań nad Migracjami 19 marca 2012

PRZYSZŁOŚĆ DEMOGRAFICZNA POLSKI A MIGRACJE. DEBATA Fundacji Ośrodek Badań nad Migracjami 19 marca 2012 PRZYSZŁOŚĆ DEMOGRAFICZNA POLSKI A MIGRACJE DEBATA Fundacji Ośrodek Badań nad Migracjami 19 marca 2012 Przyszłość demograficzna Polski a migracje GŁÓWNE TEZY W świetle prognoz ONZ i Komisji Europejskiej,

Bardziej szczegółowo

Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny

Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny Szczecin 2012 Obserwatorium Integracji Społecznej, Projekt

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Wybrane zjawiska demograficzne i sposoby ich pomiaru

Wykład 2. Wybrane zjawiska demograficzne i sposoby ich pomiaru Wykład 2. Wybrane zjawiska demograficzne i sposoby ich pomiaru Dlaczego demografia? Rozumienie pojęć z zakresu demografii, wiedza o zjawiskach demograficznych jest istotna, ponieważ: żyjemy w czasach,

Bardziej szczegółowo

lunamarina - Fotolia.com

lunamarina - Fotolia.com 6 lunamarina - Fotolia.com Populacja dzieci w Polsce Zmiany demograficzne związane z długością życia, zmniejszaniem się liczby ludności w wieku produkcyjnym i spadkiem liczby urodzeń, dotyczą Polski i

Bardziej szczegółowo

SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY

SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Statystyka i demografia Struktury ludności według cech demograficznych społeczno zawodowych Mieczysław Kowerski PROJEKT DOFINANSOWANY ZE

Bardziej szczegółowo

Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Polska 2030. Solidarność pokoleń. Strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej.

Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Polska 2030. Solidarność pokoleń. Strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej. 1 Wyzwania rozwojowe Solidarność pokoleń Strategiczne rozwiązania wobec zmiany demograficznej Paweł Kaczmarczyk 2009 2030 od transformacji do modernizacji 3 Trzeba zapytać: 1. Jakie są nasze aspiracje

Bardziej szczegółowo

Zmiany w liczbie ludności w Polsce w latach

Zmiany w liczbie ludności w Polsce w latach Zmiany w liczbie ludności w Polsce w latach 1946-2010 Tabela 1 Stan w dniu 31 XII Ludność w tys. Zmiany przyrost, ubytek w okresie tendencje w tys. w % 1946 23 640 - - - - 1966 31 811 1946-1966 rosnąca

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl

Bardziej szczegółowo

Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat

Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat WOJEWODA MAZOWIECKI URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE INFORMACJA PRASOWA, 25 września 2013 r. Statystyczny portret Mazowsza - jak zmieniliśmy się przez ostatnich 10 lat Mniejsze bezrobocie i krótszy czas

Bardziej szczegółowo

Migracje a rynek wewnętrzny UE. dr Judyta Cabańska

Migracje a rynek wewnętrzny UE. dr Judyta Cabańska Migracje a rynek wewnętrzny UE dr Judyta Cabańska Agenda o Swoboda przepływu pracowników w UE o Zakres przedmiotowy o Zakres podmiotowy o Przepływy migracyjne o Populacja migrantów o Sytuacja demograficzna

Bardziej szczegółowo

W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę

W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę data aktualizacji: 2017.12.29 Według szacunków Unii Europejskiej w 2018 roku Polska odnotuje jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Unii Europejskiej. Wzrost

Bardziej szczegółowo

Nierówności w zdrowiu spowodowane paleniem tytoniu. Witold Zatoński Warszawa, 16 listopada 2011

Nierówności w zdrowiu spowodowane paleniem tytoniu. Witold Zatoński Warszawa, 16 listopada 2011 Nierówności w zdrowiu spowodowane paleniem tytoniu Witold Zatoński Warszawa, 16 listopada 2011 Palenie tytoniu wywołuje w Europie, więcej szkód zdrowotnych niż alkohol, nadciśnienie tętnicze, otyłość,

Bardziej szczegółowo

Zakres badań demograficznych

Zakres badań demograficznych Zakres badań demograficznych wskaźnik rodności wskaźnik dzietności RUCH NATURALNY STAN I STRUKTURA LUDNOŚCI wskaźniki umieralności wskaźniki zgonów przeciętny dalszy czas trwania życia wskaźnik małżeństw

Bardziej szczegółowo

156 Eksport w polskiej gospodarce

156 Eksport w polskiej gospodarce 156 Eksport w polskiej gospodarce Eksport w polskiej gospodarce struktura oraz główne trendy Eksport jest coraz ważniejszym czynnikiem wzrostu gospodarczego w Polsce. W 217 r. eksport stanowił 54,3% wartości

Bardziej szczegółowo

Profesor Edward Rosset

Profesor Edward Rosset W WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO ŁÓDŹ 1997 ZAKŁAD DEMOGRAFII UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO Profesor Edward Rosset demograf i statystyk - w setną rocznicę urodzin Materiały na Konferencję Jubileuszow ą Łódź,

Bardziej szczegółowo

Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska

Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska Anna Ruzik CASE Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych Instytut Pracy i Spraw Społecznych Plan prezentacji Wyzwania demograficzne

Bardziej szczegółowo

Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I

Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem gospodarczym. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Powiązanie rozwoju gospodarczego i zmian w poziomie ludności

Bardziej szczegółowo

Struktura ludności według płci, wieku, stanu cywilnego i wykształcenia

Struktura ludności według płci, wieku, stanu cywilnego i wykształcenia Struktura ludności według płci, wieku, stanu cywilnego i wykształcenia Struktura ludności wg płci i wieku Stanowi podstawę większości analiz demograficznych, determinuje w poważnym stopniu kształtowanie

Bardziej szczegółowo

1. Nie przewiduje się przedłużenia okresu funkcjonowania przepisów art. 88 Karty Nauczyciela

1. Nie przewiduje się przedłużenia okresu funkcjonowania przepisów art. 88 Karty Nauczyciela Warszawa, 10 czerwca 2008 r. Stanowisko strony rządowej w odpowiedzi na pytania zadane w czasie spotkania przedstawicieli oświatowych związków zawodowych z przedstawicielami rządu w Ministerstwie Edukacji

Bardziej szczegółowo

Podwyższenie wieku emerytalnego

Podwyższenie wieku emerytalnego MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Podwyższenie wieku emerytalnego projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw Luty 2012 r. 1 Demografia Wskutek malejącej

Bardziej szczegółowo

R y n e k p r a c y a s t a r z e n i e s i ę l u d n o ś c i w P o l s c e. P i o t r L e w a n d o w s k i

R y n e k p r a c y a s t a r z e n i e s i ę l u d n o ś c i w P o l s c e. P i o t r L e w a n d o w s k i R y n e k p r a c y a s t a r z e n i e s i ę l u d n o ś c i w P o l s c e P i o t r L e w a n d o w s k i W XXI wieku Polska będzie krajem starszych ludzi Polska to jeden z najszybciej starzejących się

Bardziej szczegółowo

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA LUDNOŚCI REZYDUJĄCEJ 1 DLA POLSKI NA LATA

PROGNOZA LUDNOŚCI REZYDUJĄCEJ 1 DLA POLSKI NA LATA GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY DEPARTAMENT BADAŃ DEMOGRAFICZNYCH I RYNKU PRACY 00-925 WARSZAWA, al. Niepodległości 208 Tel. (022) 608 31 21, fax (022) 608 38 72, e-mail: Sekretariat-DRP@stat.gov.pl PROGNOZA

Bardziej szczegółowo

Starzenie się jako proces demograficzny

Starzenie się jako proces demograficzny Starzenie się jako proces demograficzny P R O C E S S T A R Z E N I A S I Ę Definicja Kirkwooda Starzenie się jest postępującym i uogólnionym uszkodzeniem funkcji organizmu, które prowadzi do utraty adaptacyjnej

Bardziej szczegółowo

Obraz demograficzny Polski. Spotkanie w dniu 7 maja 2015 roku

Obraz demograficzny Polski. Spotkanie w dniu 7 maja 2015 roku Obraz demograficzny Polski Spotkanie w dniu 7 maja 2015 roku Plan zajęć Urodzenia w Polsce. Trwanie życia w Polsce. Zgony w Polsce. Małżeństwa w Polsce. Rozwody i separacje w Polsce. W prezentacji zostały

Bardziej szczegółowo

Procesy demograficzne współczesnego świata

Procesy demograficzne współczesnego świata WYKŁAD 4 Procesy demograficzne współczesnego świata WYKŁAD 4: Małżeńskość podstawowe pojęcia tworzenie i rozpad rodziny podstawowe mierniki zawierania małżeństw i rozwodów wzorzec małżeńskości homogeniczność

Bardziej szczegółowo

Innowacyjność w Europie 2016

Innowacyjność w Europie 2016 DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ MAŁOPOLSKIE OBSERWATORIUM ROZWOJU REGIONALNEGO Innowacyjność w Europie 2016 Komisja Europejska raz w roku publikuje europejską i regionalną tablicę wyników innowacji, która

Bardziej szczegółowo

STAN, RUCH NATURALNY I WĘDRÓWKOWY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W 2014 ROKU.

STAN, RUCH NATURALNY I WĘDRÓWKOWY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W 2014 ROKU. URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, maj 2015 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl Tel. 81 533 20 51, fax 81 533 27 61 Internet: http://lublin.stat.gov.pl STAN, RUCH NATURALNY

Bardziej szczegółowo

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Gdańsk, 31 marca 2017 r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

Tradycyjne role kobiece wobec wyzwań na rynku pracy. Jak chronić integralność rodziny i jednocześnie zapewnić kobietom możliwość realizacji zawodowej.

Tradycyjne role kobiece wobec wyzwań na rynku pracy. Jak chronić integralność rodziny i jednocześnie zapewnić kobietom możliwość realizacji zawodowej. Tradycyjne role kobiece wobec wyzwań na rynku pracy. Jak chronić integralność rodziny i jednocześnie zapewnić kobietom możliwość realizacji zawodowej. Napięcie praca-dom Konflikt rodzina dom w obecnym

Bardziej szczegółowo

Siła nabywcza konsumentów i obroty handlu stacjonarnego w Europie raport

Siła nabywcza konsumentów i obroty handlu stacjonarnego w Europie raport Siła nabywcza konsumentów i obroty handlu stacjonarnego w Europie raport data aktualizacji: 2017.06.13 Firma GfK opublikowała raport pt. Europejski handel detaliczny w 2017 r. Zawiera on m.in. analizy

Bardziej szczegółowo

Polska wieś w kontekście przemian rynku pracy. dr Anna Wawrzonek Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza W Poznaniu

Polska wieś w kontekście przemian rynku pracy. dr Anna Wawrzonek Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza W Poznaniu Polska wieś w kontekście przemian rynku pracy dr Anna Wawrzonek Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza W Poznaniu Polska wieś 2009 obszary wiejskie zajmują ponad 93% powierzchni

Bardziej szczegółowo

Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej

Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej 2011 Paulina Zadura-Lichota, p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej Warszawa, 1 lutego

Bardziej szczegółowo

Tworzenie się rodzin w Polsce po 1989 roku

Tworzenie się rodzin w Polsce po 1989 roku Tworzenie się rodzin w Polsce po roku Drugie przejście demograficzne Formowanie się związków małżeńskich Niski poziom wsp. małżeństw Późny wiek wstępowania w związek małżeński Inicjacja seksualna przedmałżeńska

Bardziej szczegółowo

uzyskano tylko w 13 przypadkach gruźlicy PŁUC tzn. w 21,0% przypadków gruźlicy u dzieci

uzyskano tylko w 13 przypadkach gruźlicy PŁUC tzn. w 21,0% przypadków gruźlicy u dzieci Sytuacja epidemiologiczna gruźlicy w Polsce 2012/2013 Dane o zachorowaniach na gruźlicę w Polsce pochodzą z Krajowego Rejestru Zachorowań na Gruźlicę, który prowadzony jest w Instytucie Gruźlicy i Chorób

Bardziej szczegółowo

Analiza możliwości zaspokojenia rosnących potrzeb zdrowotnych. Prognozy rozwoju rynku dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce

Analiza możliwości zaspokojenia rosnących potrzeb zdrowotnych. Prognozy rozwoju rynku dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce Analiza możliwości zaspokojenia rosnących potrzeb zdrowotnych. Prognozy rozwoju rynku dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce Marek Rozkrut Główny Ekonomista Ernst & Young w Polsce Warszawa, 17 maja

Bardziej szczegółowo

Zabezpieczenie emerytalne wyzwania i perspektywy

Zabezpieczenie emerytalne wyzwania i perspektywy Zabezpieczenie emerytalne wyzwania i perspektywy Maciej Żukowski Konferencja O ubezpieczeniu w polityce społecznej z okazji Jubileuszu Profesora Tadeusza Szumlicza SGH, Warszawa, 22.01.2015 r. Plan Zabezpieczenie

Bardziej szczegółowo

Sytuacja demograficzna a szkolnictwo wyższe w Polsce

Sytuacja demograficzna a szkolnictwo wyższe w Polsce Sytuacja demograficzna a szkolnictwo wyższe w Polsce Od 1990 roku polskie szkolnictwo wyższe było w okresie stałego i dynamicznego wzrostu. W ciągu 15 lat liczba studentów osiągnęła rekordowy poziom 1,9

Bardziej szczegółowo

Strategie opieki nad osobami starszymi

Strategie opieki nad osobami starszymi Strategie opieki nad osobami starszymi dr Anna Nicińska Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytet Warszawski Warszawa 15 IV 2019 anicinska@wne.uw.edu.pl Plan prezentacji 1. Zdrowie w starszym wieku 2. Formalni

Bardziej szczegółowo