Czad. migreny. Tajemnice. Odpowiedź odpornościowa str śmiertelny. bezpłatny. miesięcznik regionalny str.

Transkrypt

1 bezpłatny miesięcznik regionalny numer 1-II (27-28) STYCZEŃ - LUTY 2008 Tajemnice migreny str. 8-9 Czad śmiertelny wrógstr. 3 Odpowiedź odpornościowa str. 4-5

2 Zima obdarowała nas swoimi urokami, a słońce coraz odważniej zagląda nam w okna, zachęcając do długich spacerów. Mamy za sobą magiczny czas, w którym uzyskaliśmy wybaczenie lub sami wybaczyliśmy. Jaki smak miała wolność? Były też chwile trudne i bolesne, a smak ich był gorzki. Zapytani o najważniejsze wydarzenie w życiu, większość z nas wymienia miłość. Dzięki niej odkrywamy siebie i drugiego człowieka, przeżywamy szczęście i radość, ale też niepokoje i lęki. W miłości doświadczamy swojej wspaniałomyślności, ale też zaborczości. Miłość trzeba budować świadomie i bez przerwy, bowiem zmieniamy się i wkraczamy w coraz to nowe etapy życia. Bywa, że musimy na nowo odnaleźć samego siebie. Życie w świecie idealnym, w otoczeniu miłości i troski najbliższych, bezwarunkowo uzyskując wszelkie potrzebne dobra, jest darem, jaki otrzymujemy za sam fakt istnienia. Stan taki nie trwa jednak wiecznie. Zgodnie z naturalną koleją rzeczy, dziecięcy raj powoli ulega przekształceniom, po czym odchodzi w zapomnienie. Jednak wielu ludzi nie dostrzega tego, upierając się przy idyllicznej wizji swojego życia. Zapewne wyda się to zadziwiające, ale wspierającymi ten stan, wobec dorosłych już dzieci, bywają przesadnie opiekuńcze matki. Przeniesione na dorosłe życie zachowania pełne są oczekiwań dziecka, które uważa, że wszystko, co go otacza, zostało stworzone dla zaspakajania jego potrzeb, a inni ludzie powinni czynić to życie szczęśliwym. Cechuje ich narcystyczna potrzeba ciągłego potwierdzania, że cokolwiek robią, zawsze są wspaniali. Dorosłym dzieciom nie przychodzi do głowy, że osoby żyjące wokół nich mogą mieć własne aspiracje i pragnienia, że mogą inaczej myśleć i czuć, że mają też prawo do marzeń. Miłość uskrzydla, ale też spycha na skraj przepaści. To miłość każe opiekować się, poświęcać, zgadywać pragnienia. W taką miłość wkrada się frustracja, a nawet poczucie wykorzystania. Czy można naprawdę kochać, jeśli nie kocha się siebie. Musimy uświadomić sobie, że jesteśmy wyjątkowi i że zasługujemy na prawdziwą troskę o siebie. Redaktor naczelna: Lila Dźwilewska, naczelna@pulsopolszczyzny.pl Redaguje zespół: Jakub Dźwilewski, Karina Grytz-Jurkowska, Aleksandra Hess, Jarosław Jurkowski, Ewelina Kadyła, Małgorzata Pantke, Robert Pobideł, Marcin Skoczek, Dagmara Świrska, Anna Wójciak-Sokołowska. Korekta: Ewa Żabska. Skład komputerowy, administracja strony www: Ewelina Kadyła Adres redakcji: Aleja Jana Pawła II 36, Kędzierzyn-Koźle, tel./faks: , redakcja@pulsopolszczyzny.pl Wydawca: JAD-MEDIA Agencja reklamy: Szef agencji reklamy: Artur Ściański tel./faks: , tel. kom reklama@pulsopolszczyzny.pl PULS OPOLSZCZYZNY 2 Wywołany infekcją wirusową lub sytuacją stresową Kropla przelewająca czarę Aby wystąpił zespół przewlekłego zmęczenia, konieczne są trzy czynniki: predyspozycje genetyczne, sprzyjające środowisko oraz czynnik wywołujący, który daje sygnał do uaktywnienia procesu chorobowego. Infekcja wirusowa lub sytuacja stresowa to kropla, która przelała czarę. Każdy człowiek od czasu do czasu odczuwa spadek witalności i odporności. Po długiej jesieni z reguły czujemy się pozbawieni energii, osłabieni. Dokuczliwe zmęczenie, trwające miesiące, budzi niepokój, bowiem nie może być niezauważane przez pacjenta. Jeżeli uczucie zmęczenia towarzyszy stale lub nawraca fazowo, można podejrzewać wystąpienie zespołu przewlekłego zmęczenia (CFS). Aby wystąpiło CFS, konieczne są trzy czynniki: predyspozycje genetyczne, sprzyjające środowisko oraz czynnik wywołujący, który daje sygnał do uaktywnienia procesu chorobowego. Czynnikiem wywołującym może być infekcja wirusowa lub sytuacja stresowa. Nie chodzi zatem o naturę wydarzenia, lecz o kroplę przelewającą czarę. Według Międzynarodowej Organizacji Zdrowia (WHO) zespół przewlekłego zmęczenia jest schorzeniem o wielu objawach. Najczęściej występuje w grupie wiekowej lat, częściej u kobiet niż mężczyzn. Potwierdzenie choroby określa dodatkowo występowanie czterech lub więcej z poniższych objawów: znużenie i uczucie przeciążenia osłabienie pamięci i zaburzenia koncentracji tkliwe węzły chłonne szyjne lub pachowe sen niedający uczucia wypoczynku rozsiane bóle stawowe bóle mięśniowe i bóle gardła bóle głowy występujące po raz pierwszy Osoby cierpiące na tę chorobę często skarżą się również na kołatania serca czy zespół jelita wrażliwego. W okresie poprzedzającym wystąpienie choroby cierpią z powodu alergii lub częstych infekcji, które bywają przyczyną częstego stosowania antybiotyków, leków antyhistaminowych czy antyastmatycznych. Towarzyszą im również bóle i obrzęki stawów, zaburzenia termoregulacji oraz u kobiet zaburzenia miesiączkowania. Geneza zespołu przewlekłego zmęczenia jest wieloczynnikowa. Coraz więcej badań wskazuje na stan pobudzenia układu immunologicznego, który najprawdopodobniej jest efektem infekcji wirusowej. Układ immunologiczny pracuje stale na wysokich obrotach, a organizm bezskutecznie próbuje uwolnić się od toksyn pochodzenia wirusowego lub bakteryjnego. Wątroba nie radzi sobie z usuwaniem dużych ilości substancji szkodliwych, które uwalniane są do krwiobiegu i wraz z krwią wędrują do tkanki łącznej i tłuszczowej. Najlepszym lekarstwem na tę dolegliwość jest wypoczynek. LIWIL

3 Osłabienie, ból i zawroty głowy, senność, utrata świadomości, zawał... Czad śmiertelny wróg Zaczadzenie - zatrucie tlenkiem węgla, który po związaniu się z hemoglobiną krwi tworzy karboksyhemoglobinę. Powinowactwo tlenku węgla do hemoglobiny jest 300-krotnie większe niż do tlenu. Karboksyhemoglobina nie jest zdolna do przenoszenia tlenu. Konsekwencją zatrucia tlenkiem węgla jest niedotlenienie tkanek organizmu, a nawet śmierć. Zaczyna się niewinnie - od osłabienia i niepokoju wewnętrznego. Wkrótce dołącza się ból i zawroty głowy, po czym ofiarę zatrucia ogarnia apatyczność i senność. I to jest moment krytyczny, bowiem następuje utrata świadomości, i od tej chwili tylko natychmiastowa pomoc niesiona z zewnątrz może uratować życie. Tymczasem ofiara zatrucia ma zaburzenia oddychania, przyspieszoną czynność serca, a wreszcie zaburzenia rytmu serca. Mięsień serca zostaje uszkodzony w wyniku niedokrwienia. U ofiar zatruć stwierdzano też cechy zawału serca. W późniejszym etapie zatrucia powstają uszkodzenia struktur ośrodkowego układu nerwowego w postaci niedowładów, porażeń, a także upośledzenia intelektualnego. Śpiączka jest objawem ostrego zatrucia, ofiara jest bez odruchów i nie reaguje na żadne bodźce bólowe. Zatrucie tlenkiem węgla Następuje egzogenne ostre zatrucie wziewne, wywołane wniknięciem czynnika zewnętrznego. O przebiegu zatrucia decyduje przyjęta dawka tlenku węgla. Zaczadzenie to zatrucie tlenkiem węgla, który wiąże się z hemoglobiną krwi, w wyniku czego powstaje karboksyhemoglobina. Powinowactwo tlenku węgla do hemoglobiny jest trzysta razy większe niż do tlenu. Powstała w ten sposób karboksyhemoglobina nie jest zdolna do przenoszenia tlenu, podstawowej funkcji hemoglobiny, która dostarcza tlen do komórek organizmu. Dlatego konsekwencją zatrucia tlenkiem węgla jest niedotlenienie tkanek organizmu. Bezcenny tlen Wkraczający do akcji ratownicy z Państwowej Straży Pożarnej mają torby ratownicze oznaczone symbolami PSPR-1 i PSPR- 2. Jest to wyposażenie niezbędne do niesienia pomocy przedmedycznej. - Tlenoterapia podana przez ratowników ofierze zatrucia czadem natychmiast po jej odnalezieniu może zadecydować o uratowaniu życia - wyjaśnia mł. bryg. Leszek Chimowicz z Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Opolu. - Według statystyk wojewódzkich od września do grudnia 2007 roku było siedem zdarzeń z udziałem tlenku węgla, w wyniku których trzynaście osób zostało rannych, były też trzy ofiary śmiertelne. Początek 2008 roku przyniósł sześć podobnych zdarzeń, w wyniku czego trzy osoby zostały ranne - informuje Leszek Chimowicz. Zwykły przypadek Tego typu zatrucia należą do zjawisk przypadkowych, będących konsekwencją karygodnego niedbalstwa, a nawet bezmyślności. Powstające w wyniku spalania węgla gazy są źródłem trującego tlenku węgla, który jest gazem bez barwy oraz bez zapachu. Występuje w gazach spalinowych, w koksowniach i gazowniach. Występuje również w warunkach piecowych, zarówno w piecach hutniczych, jak też piecach domowych ogrzewających mieszkania. Źródła zagrożenia Zatrucia tlenkiem węgla zdarzają się przypadkowo, w wyniku nieprawidłowego wietrzenia procesu spalania. - Dlatego należy troszczyć się o sprawne instalacje kominowe czy gazowe oraz eliminować wszelkie wadliwe urządzenia - przypomina strażak Leszek Chimowicz. Zatrucie czadem zagraża również osobom przebywającym w atmosferze pożaru lub w zamkniętym garażu podczas pracy silnika samochodowego. Trzeba urodzić się pod szczęśliwą gwiazdą, aby przeżyć przygodę z tlenkiem węgla bez uszczerbku na zdrowiu. - Dlatego w dobrze pojętym własnym interesie należy troszczyć się o sprawność instalacji i urządzeń domowych. Można zaopatrzyć się w czujniki pokazujące poziom tlenku węgla lub czujniki tlenowe. Są to urządzenia niewielkiej wartości, za to mogą uratować życie - informuje mł. bryg. Leszek Chimowicz. Pamiętajmy, że nadmiar ostrożności nie grozi śmiercią. LIWIL PULS OPOLSZCZYZNY 3

4 Uprzątają organizm i modulują odpowiedź odpornościową organizmu Odpowiedź odpornościowa Powstają przy pierwszym kontakcie z obcym antygenem chorobotwórczych wirusów, bakterii, grzybów, pyłków kwiatowych czy pasożytów. Komórki pamięci w sytuacji ponownego zagrożenia rozpoznają czynniki, które w przeszłości spowodowały wytworzenie przeciwciał, a następnie wywołają szybką i bardziej nasiloną odpowiedź odpornościową organizmu. Układ odpornościowy to zespół komórek i czynników humoralnych służących do rozpoznawania elementów własnych organizmu od obcych i ich eliminacji. Ten niezwykle precyzyjny proces nosi nazwę odpowiedzi odpornościowej, udzielanej przez substancje zdolne do jej wywołania, zwane antygenami. Antygeny własne organizmu noszą nazwę autoantygenów. Odpowiedź odpornościowa skierowana jest najczęściej przeciwko obcym antygenom. W ten sposób organizm przeciwstawia się zakażeniom wirusowym, bakteryjnym oraz grzybiczym. Antygeny zgodności tkankowej Antygeny dzielą się na kilka klas. Obejmują antygeny leukocytów, genetycznie uwarunkowanych grup białek związanych z błoną komórek organizmu, nadając im kod identyfikacyjny, unikatowy dla każdej osoby, z wyjątkiem bliźniąt jednojajowych. To aminokwasy krótkołańcuchowe, rozgałęzione, charakterystyczne dla jednego osobnika. Określenie antygenów zgodności tkankowej ma ogromne znaczenie w transplantologii, co pozwala na zmniejszenie ryzyka odrzucenia przeszczepu. Stwierdzono, że reakcja organizmu na przeszczep, czyli odpowiedź transplantacyjna skierowana jest przeciwko antygenom zgodności tkankowej na komórkach przeszczepionego organu. Odrzucenie przeszczepu występuje wtedy, gdy istnieją różnice między antygenami zgodności tkankowej dawcy i biorcy przeszczepu. Układ odpornościowy rozpoznaje antygeny przeszczepu jako obce. Aby zapobiegać odrzuceniom przeszczepu, poszukuje się dawców jak najbardziej zbliżonych do biorcy pod względem antygenów zgodności tkankowej. Dla zahamowania odpowiedzi odpornościowej po przeszczepie stosuje się leki immunosupresyjne, równolegle rozwija się tolerancja dla przeszczepu. Wraz z upływem sześciu miesięcy po przeszczepie znacznie maleje ryzyko jego odrzucenia. Nieco bardziej skomplikowane są reakcje na przeszczep szpiku, który zawiera dojrzałe limfocyty zdolne do odpowiedzi odpornościowej i mające zdolność rozpoznania komórek własnych biorcy jako obce. Mechanizm takiej reakcji jest zbliżony do objawów chorób z autoagresji. Podstawowe antygeny zgodności tkankowej stanowią główny układ zgodności tkankowej MHC podzielony na kilka klas. Antygeny klasy I występują na powierzchni wszystkich typów komórek. Wiążą one i prezentują białka produkowane przez komórki, w tym również białka wirusów. Antygeny klasy II prezentują limfocytom antygeny obce. Występują na niektórych typach komórek, głównie makrofagach, czyli komórkach uprzątających. Obcymi antygenami są również komórki makroorganizmów, co może być powodem odrzucenia organów po przeszczepach, jeżeli nie pochodzą one od osobników identycznych genetycznie. Odporność organizmu uwarunkowana jest istnieniem i sprawnym działaniem dwóch typów mechanizmów: nieswoistych i swoistych. Mechanizmy nieswoiste Starsze filogenetycznie mechanizmy nieswoiste stanowią pierwszą szybko działającą linię obrony przed czynnikami szkodliwymi. Do podstawowych mechanizmów nieswoistych należy niskie ph powierzchni skóry i mechaniczna bariera skóry. Należy też saprofityczna flora przewodu pokarmowego czy bakteriobójcze składniki wydzielin różnych gruczołów, jak kwas solny, składnik soku żołądkowego czy spermina będąca składnikiem nasienia. Ten sam mechanizm rządzi przemywaniem powierzchni nabłonków przez łzy, ślinę, wydzielinę śluzowosurowiczą nosa czy mocz. Wymienione czynniki działają na powierzchni nabłonków, tymczasem w tkankach czy płynach ustrojowych elementami odporności nieswoistej są komórki żerne, białko C-reaktywne, układ dopełniacza oraz interferon, lizozym i transferyna. Tajemnicza nazwa układ dopełniacza to zespół białek surowicy oznaczanych literami C, C1,C2... Aktywacja i przyłączenie jego składników do błony komórkowej powoduje jej niszczenie, a w konsekwencji śmierć komórki. Opłaszczenie komórki przez składniki dopełniacza zwane opsonizacją uruchamia proces chemotaksji, polegający na odnajdywaniu celu przez komórki żerne - makrofagi. Końcową fazą jest fagocytoza, polegająca na niszczeniu przez fagocyty bakterii lub innego ciała obcego. Rolę komórek żernych, którymi są granulocyty i monocyty, określa ich nazwa, bowiem są one zdolne do pochłaniania antygenów i drobnoustrojów w procesie fagocytozy. Pod wpływem substancji toksycznych i enzymów produkowanych przez komórki żerne drobnoustroje są niszczone. makrofagi Komórki żerne Ważne komórki układu odpornościowego o charakterze uprzątającym. Komórki żerne obecne są w całym organizmie, zwłaszcza w węzłach chłonnych, wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym. Makrofagi stacjonarne stacjonują w tkankach, natomiast inne krążą po organizmie i są przyciągane do ogniska zakażenia. Stacjonarne makrofagi tkanki łącznej to histiocyty, te zlokalizowane w układzie nerwowym noszą nazwę mikroglejowych. Makrofagi ameboidalne pożerają materiał obcy, np. bakterie. Ważną funkcją komórek żernych jest wydzielanie czynników modulujących odpowiedź odpornościową, w tym czynnika martwicy nowotworu TNF o działaniu przeciwnowotworowym. PULS OPOLSZCZYZNY 4

5 Po zakażeniu wirusem w pewnych komórkach powstają interferony, które uwolnione z komórek, powodują zahamowanie rozmnażania wirusów w komórkach już zakażonych. Powodują też pobudzenie odpowiedzi odpornościowej. Interferony hamują również namnażanie większości ludzkich komórek nowotworowych, dlatego podejmowane są próby stosowania ich jako elementu skojarzonego leczenia nowotworów. Mechanizmy swoiste Filogenetycznie młodsze mechanizmy swoiste ukierunkowane są precyzyjnie na walkę z określonym intruzem, przez co reagują wolniej. Do czynników odporności swoistej zalicza się limfocyty B powstałe w szpiku i limfocyty T powstałe w grasicy, a także wytwarzane przez limfocyty B przeciwciała. Limfocyty B i T drogą krwi przenoszą się z centralnych narządów limfatycznych do obwodowych, gdzie namnażają się. Obwodowymi narządami limfatycznymi są węzły chłonne, śledziona, migdałki, wyrostek oraz grudki limfatyczne w ścianach jelita. Powiększenie węzłów chłonnych jest wynikiem intensywnego namnażania limfocytów w reakcji na antygen informujący o zakażeniu. Komórki prezentujące antygen wy- Limfocyty posażone są w antygeny zgodności tkankowej charakterystyczne dla danego organizmu. Limfocyty, po ich porównaniu, rozpoznają antygeny obce i pozbywają się ich. Antygeny zgodności tkankowej zwane również antygenami transplantacyjnymi to białka występujące na błonie komórkowej. Nie istnieją ludzie o takim samym zestawie antygenów zgodności tkankowej określanej mianem MHC. Tylko bliźnięta jednojajowe są identyczne pod względem genetycznym. Limfocyty B oraz komórki plazmatyczne, uważane za końcowe stadium dojrzewania limfocytów, mają zdolność wytwarzania i wydzielania przeciwciał. Immunoglobuliny to wyspecjalizowane białka, występują w płynach ustrojowych oraz w limfocytach B, przez medycynę podzielone na pięć klas. IgG - to immunoglobuliny obecne w surowicy, w stężeniu większym od przeciwciał pozostałych klas. Spełniają najważniejszą rolę w walce z mikroorganizmami Są jedynymi przeciwciałami przechodzącymi w czasie ostatnich pięciu tygodni ciąży z krwiobiegu matki do płodu. Immunoglobuliny nabyte tą drogą chronią noworodka, zapewniając mu odporność przeciwzakaźną. Wcześniaki, z uwagi na skrócenie tego okresu, mają zmniejszoną odporność. IgA - pełnią ważną rolę w odpowiedzi odpornościowej związanej z błonami śluzowymi, które narażone są na częste kontakty z różnymi antygenami. W dużych stężeniach wykrywane są w wydzielinach śluzowosurowiczych dróg oddechowych czy układu pokarmowego, a także w łzach, pocie i moczu. IgE - immunoglobuliny krążące mogą tworzyć różnorodne kompleksy z antygenami. Duże zwykle w procesie fagocytozy niszczone są przez komórki żerne, średnie mają skłonność do odkładania się w tkankach. Indukując ostre stany zapalne, aktywują dopełniacz, co prowadzi do niszczenia komórek. Odkładając się wywołują kłębuszkowe zapalenie nerek. Limfocyty T - pomagają w procesach odpornościowych organizmu przeciw zakażeniom wirusowym oraz przeciw rozwojowi raka. Dzielą się na komórki pomocnicze Th, supresorowe Ts, cytotoksyczne Tc oraz na komórki pamięci i komórki nadwrażliwości typu późnego. Istnieje grupa limfocytów mających zdolność bezpośredniego rozpoznania, związania i zniszczenia obcych komórek - cytotoksyczności. Do tej grupy należą limfocyty K i NK, które pełnią istotną rolę w ochronie organizmu przed rozwojem nowotworu, mają bowiem zdolność zabijania komórek nowotworowych. Niedobory odpornościowe Przez niedobory odpornościowe określa się grupę chorób wywołanych upośledzeniem odpowiedzi odpornościowej, będącej konsekwencją zaburzeń czynności komórek żernych, limfocytów czy niedoborem składników dopełniacza. Zaburzenia te mają różnorodne podłoże. Pierwotne mają podłoże genetyczne, natomiast niedobory odpornościowe wtórne są skutkiem niedożywienia, nadużywania środków odurzających, jak narkotyki czy alkohol. To również zakażenia, zwłaszcza wirusem HIV. Bywają też konsekwencją leczenia środkami immunosupresyjnymi czy cytostatycznymi. Wymienione Nadwrażliwość odpornościowa niedobory powodują upośledzenie odporności. Przeciwieństwem niedoborów odpornościowych jest nadwrażliwość, której efektem jest nasilona odpowiedź odpornościowa wobec antygenów zewnątrzpochodnych, ale także autoantygenów. Wynikające z nadwrażliwości zjawiska określa się mianem alergii, a antygen wywołujący reakcje alergiczne określa mianem alergenu. Poza antygenami zewnętrznymi pojawia się zjawisko autoalergii, które jest równoznaczne ze zjawiskiem chorób z autoagresji. Choroby z autoagresji stanowią istotny problem kliniczny, bowiem zarówno przyczyny, jak i mechanizmy ich powstawania ciągle jeszcze nie są dobrze znane. Wśród możliwych przyczyn chorób z autoagresji między innymi wymienia się czynniki genetyczne, zakażenia wirusowe i bakteryjne czy zaburzenia dojrzewania limfocytów. Do chorób tych może również dochodzić w wyniku uszkodzenia komórek, które w konsekwencji prowadzi do wydostania się z nich antygenów wewnątrzkomórkowych. Podobnie przy uszkodzeniu barier tkankowych, antygeny zamknięte w przedziałach tkankowych przedostają się do krwi, wywołując powstanie przeciwko sobie odpowiedzi odpornościowej. Komórki pamięci Wśród limfocytów T i B występują również komórki pamięci, które powstają przy pierwszym kontakcie z antygenem. W sytuacji ponownego zagrożenia czynnikiem, który spowodował wytworzenie przeciwciał w przeszłości, następuje szybka i bardziej nasilona odpowiedź odpornościowa. Istnieniem zjawiska pamięci tłumaczy się odporność organizmu po szczepieniach. Dlatego w dobrze pojętym własnym interesie należy poddawać się szczepieniom ochronnym, aby wzbogacić pamięć immunologiczną. W sytuacji zagrożenia nastąpi szybka i bardziej nasilona odpowiedź odpornościowa organizmu. Lila Dźwilewska PULS OPOLSZCZYZNY 5

6 SP ZOZ Kędzierzyn-Koźle informuje Ratownik zamiast lekarza Wraz w wejściem w życie ustawy o ratownictwie medycznym część lekarzy w karetkach zastąpią ratownicy medyczni. Karetki pogotowia z ratownikami są w Polsce nowością, dlatego budzą jeszcze strach wśród pacjentów. Czy słusznie? Zakres świadczeń medycznych dostosowano do zapisów ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, która mówi o tym, że świadczenia udzielane są przez podstawowe i specjalistyczne zespoły ratownictwa medycznego. W skład pierwszego wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania czynności medycznych: PULS OPOLSZCZYZNY 6 ratownik lub pielęgniarka oraz kierowca - przeszkolony z zakresu udzielania pierwszej pomocy; nie będzie w nim natomiast lekarza. W zespołach specjalistycznych będą co najmniej trzy osoby, w tym lekarz oraz pielęgniarka lub ratownik. O tym, jaki zespół wyjedzie do pacjenta, zdecyduje dyspozytor. Obawa pacjentów przed ratownikami medycznymi wynika z faktu, że ratownicy medyczni nie są uprawnieni do podejmowania wszystkich czynności medycznych. Według danych statystycznych ponad połowa wyjazdów to wyjazdy nieuzasadnione, które nie spełniają kryteriów stanu zagrożenia życia. Osobom, których życie i zdrowie nie jest bezpośrednio zagrożone po godzinach urzędowania lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, świadczenia udzielane są na zasadzie świadczeń ambulatoryjnych i wyjazdowych. Do pacjenta, który nie może udać się do przychodni, przyjedzie karetka z lekarzem świadczącym opiekę ambulatoryjną (dane w tabeli obok). - Ratownicy medyczni są przeszkoleni do ratowania ludzi z bezpośrednim zagrożeniem życia tłumaczy Jerzy Baran, zastępca dyrektora ds. świadczeń medycznych w SP ZOZ Kędzierzyn-Koźle. Czynności, jakie może wykonywać ratownik medyczny, dokładnie określa załącznik do rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 29 grudnia 2006 r. Są wśród nich: podjęcie i prowadzenie zaawansowanej reanimacji w zaburzeniach krążeniowo-oddechowych, bezprzyrządowe i przyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych, wykonanie EKG, intubacja, podawanie określonych leków itp. Ratownik działa według określonych procedur, dotyczących m.in. reanimacji, postępowania w przypadku zawału serca i ataku astmy. Może wykonywać zastrzyki dożylne i domięśniowe oraz podawać 24 leki z listy, m.in. przeciwbólowe, nasercowe i morfinę. W razie wątpliwości będzie miał możliwość skontaktowania się z lekarzem dyżurnym szpitalnego oddziału ratunkowego lub wezwać pogotowie z lekarzem. Adriana NURZYŃSKA, SP ZOZ Kędzierzyn-Koźle

7 Zakłady świadczące ambulatoryjną opiekę medyczną w godzinach od do 7.00 oraz w dni wolne od pracy. Do placówek tych powinni zgłaszać się pacjenci, którzy zachorują w godzinach nocnych i w dni wolne od pracy i których dolegliwości nie powodują nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. 1. SN ZOZ B-med. ul. Racławicka 1, tel Zabezpiecza opiekę medyczną pacjentom zaoptowanym w: - Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy - Grupowej Praktyce Lekarza Rodzinnego, pl. Gwardii Ludowej (I grupa wiekowa) - NZOZ OLMED Kłodnica - NZOZ Koźle-Med. - NZOZ Piast-Med. (I grupa wiekowa) - Poradni Podstawowej Opieki Zdrowotnej, ul. Roosevelta - ISPL Irena Pass Szczepańska (I grupa wiekowa) - IPL Dorota Łotecka - Gabinecie Lekarskim Marioli Terach - NZOZ Medicus z Pawłowiczek - NZOZ DEM-MED. z Gościęcina - IPL Łukowska-Zdobylak - IPL Beata Sarnecka - IPL Krystyna Stanula - IPL Ewa Figura-Roguska - IPL Adam Rupaszewski 2. NZOZ Med.-Zak Bis ul. Harcerska 14, tel Grupowa Praktyka Lekarza Rodzinnego, pl. Gwardii Ludowej - NZOZ Med.-Zak Bis - IPL Henryk Mazur - NZOZ Piast-Med. (II i III grupa wiekowa) - Grupowa Praktyka Lekarza Rodzinnego, ul. Harcerska - ISPL Irena Pass-Szczepańska (II i III grupa wiekowa) - IPL Ewa Langner 3. NZOZ Medicogen ul. Szkolna 15, tel NZOZ Medicogen - NZOZ Corrido medical - PLR Anna Białek Lekarze otrzymali podwyżki od 40 do 70 proc. Pacjenci nie zostaną bez opieki Tocząca się od wielu miesięcy walka lekarzy o wzrost wynagrodzeń oraz dostosowanie czasu pracy do norm unijnych zakończyła się. Lekarze dostali podwyżki i pracują do 72 godzin tygodniowo. W związku z zaktualizowaną ustawą o zakładach opieki zdrowotnej, która została dostosowana do dyrektyw Unii Europejskiej, lekarze nie mogą pracować więcej niż 48 godzin tygodniowo. Czas ten można za pisemną zgodą lekarza wydłużyć do 72 godzin. Sytuacja ta spowodowała, że na części oddziałów w godzinach popołudniowych nie będą pełnione dyżury stacjonarne. - Na części oddziałów wprowadziliśmy dyżury 16-godzinne - od do 7.00 w dni robocze oraz 24-godzinne w dni wolne. Na części oddziałów funkcjonują jedynie dyżury gotowości do pracy tłumaczy Jerzy Baran, zastępca dyrektora ds. świadczeń zdrowotnych w SP ZOZ Kędzierzyn-Koźle. Pozwoli nam to na obsadzenie obsługi medycznej przez cały tydzień i nieprzekroczenie obowiązującego czasu pracy. Dyżury w tzw. gotowości do pracy zwane także dyżurami pod telefonem wprowadzone zostały w ramach KRÓTSZY CZAS PRACY LEKARZY - skutki nowych przepisów dla szpitali: - wykonywanie tylko zabiegów ratujących życie - wydłużenie szpitalnych kolejek - zmniejszenie liczby lekarzy dyżurujących na poszczególnych oddziałach - wyższe koszty zatrudnienia DLA PACJENTÓW: - dłuższe kolejki w szpitalach - ograniczenia w dostępie do usług zdrowotnych - brak jednego lekarza odpowiedzialnego za leczenie oszczędności na oddziałach, na których stała opieka lekarska na miejscu nie jest bezwzględnie potrzebna i może być zabezpieczona przez lekarzy pełniących dyżury na innych oddziałach. Dyżury takie pełnione będą na laryngologii, pulmonologii oraz urologii. Zmniejszenie czasu pracy lekarzy zbiegło się również z podwyżkami ich płac. Płace zasadnicze wzrosły od 40 do 70 proc. Czy w związku z tym pacjenci muszą się bać o jakość leczenia? - W wycenie procedury medycznej, za którą płaci nam NFZ, zawarty jest także składnik, jakim jest wykonanie usługi. W związku z tym, że musieliśmy podwyższyć personelowi płace, pochłoną one większą część stawki, a co za tym idzie - spowodują, że będziemy mieć mniej środków na leki czy badania informuje dyrektor Jerzy Baran. Adriana NURZYŃSKA, SP ZOZ Kędzierzyn-Koźle 4. NZOZ Falck Kędzierzyn-Koźle ul. Mostowa 30a, tel NZOZ Inparco - NZOZ Medicus - NZOZ Falck DLA ORGANÓW ZAŁOŻYCIELSKICH: - wzrot zadłużenia podlegających im szpitali - obciążenie budżetów powiatów długami szpitali - likwidacja najbardziej zadłużonych placówek i przekształcenie ich w spółki Źródło: PULS OPOLSZCZYZNY 7

8 Krótkotrwałe zaburzenia czynności pracy mózgu i wielogodzinny ból Popularna a tajemnicza Nadwrażliwość na światło i dźwięk, zawroty głowy i nudności oraz nasilenie dolegliwości bólowych to choroba, w której dominuje napadowy ból głowy. Ukojenie przynosi długi, głęboki sen. Termin migrena wywodzi się z greckiego hemicrania, w dosłownym tłumaczeniu oznacza ból połowy głowy. Częściej dotyka kobiet niż mężczyzn i bywa uznawana za dolegliwość o podłożu dziedzicznym. Dominujący w migrenie napadowy ból głowy, który trwa od kilku do kilkudziesięciu godzin, w typowych przypadkach ma charakter jednostronny i zwykle umiejscowiony jest za gałką oczną. Bywa naprzemienny, występuje raz po jednej, raz po drugiej stronie głowy. Rujnuje misterne plany Dolegliwość ta nie jest ani chorobą psychiczną, ani psychosomatyczną. Nawraca w nieregularnych odstępach czasu. Bywa, że ból całkowicie wyłącza chorego z życia. Przy powstawaniu migreny dużą rolę odgrywają różne faktory. Należą do nich cechy dziedziczne, cykl hormonalny, wiek i regularne przyjmowanie określonych leków. Badania naukowe obaliły teorię osobowości migrenowej. Najtrudniejszy do zniesienia jest ból, który przychodzi w najmniej oczekiwanym momencie i który trudno ukryć. Atak migreny może przerwać służbowe spotkanie lub miłą kolację we dwoje. Misternie ułożony plan dnia rozsypuje się - nauczyciel nie może prowadzić lekcji, matka nie jest w stanie opiekować się dzieckiem. Jaka jest migrena Migrena jest szczególną postacią bólu spowodowanego zaburzeniami w obrębie dużych tętnic głowy. W pierwszej fazie następuje nadmierne zwężenie - skurcz naczyń, po czym PULS OPOLSZCZYZNY 8 następuje faza nadmiernego rozszerzenia dużych naczyń zewnątrzczaszkowych. Uderzenie fali krwi w zwiotczałą ścianę naczynia wywołuje ból tętniczy. Zdarza się też obrzęk ścian naczyń zwiększający ich przepuszczalność. Stan taki utrwala jednostronne dolegliwości bólowe. Towarzyszą im nudności, bladość twarzy oraz światłowstręt. Specyfika bólów migrenowych jest zmienna: od pulsującego w początkowej fazie, po uporczywy, stały lub tępy, rozsadzający lub świdrujący. W ciężkich napadach może dołączyć się skurcz mięśni głowy oraz szyi, co utrwala i przedłuża dolegliwości bólowe. Objawy niedokrwienne powodujące zaburzenia czynnościowe mózgu, spowodowane skurczem naczyń krwionośnych w początkowej fazie migreny, czasami powodują poważne zaburzenia. Aura zwykle obejmuje zaburzenia widzenia, jak mroczki, błyski, a nawet aureole wokół widzianych przedmiotów. Inne objawy prodromalne, czyli poprzedzające atak, to nudności, podwyższona wrażliwość na bodźce otoczenia, zmiany nastroju. Niekiedy zdarzają się zaburzenia mowy, a nawet zaburzenia czuciowo-ruchowe twarzy lub kończyn. Objawy te noszą wspólną nazwę zwiastunów migrenowych. Rodzaje migreny Klasyczna - oczna - przed wystąpieniem bólu zlokalizowanego w okolicy oczodołu pojawiają się zaburzenia neurologiczne objawiające się połowicznym niedowidzeniem. Występuje obniżona ostrość wzroku, a nawet krótkotrwała całkowita ślepota. Bardzo często z bólami migrenowymi związane są nudności, wymioty, zawroty. Okoporaźna - występują bóle głowy skojarzone z częściowym lub całkowitym porażeniem mięśni okoruchowych. Prowadzi do opadnięcia powieki oraz upośledzenia ruchów gałek ocznych, co powoduje podwójne widzenie. Porażenna - skojarzona występują okresowe pulsujące bóle głowy. Dodatkowo mogą wystąpić ogniskowe objawy mózgowe pod postacią parestezji, afazji lub dyzartrii, niedowładów, a także napady padaczki Jacksona i objawy migreny okoporaźnej. Stan migrenowy seryjnie powtarzające się napady poprzedzielane krótkimi przerwami, trwające nawet kilka godzin. Towarzyszy im zaczerwienienie i pocenie skóry twarzy, występowanie obfitej wydzieliny z nosa oraz łzawienie. Śnieg optyczny - przewlekła aura migrenowa, której nie zawsze towarzyszy ból głowy. Z aurą - trwa zazwyczaj około trzech godzin, występują porażenia wzroku, paraliże rąk, trudności w mówieniu, towarzyszy temu ból głowy.

9 Wywoływacze migreny * hormony - na przebieg migreny mają wpływ żeńskie hormony płciowe. Co dziesiąta kobieta miewa migreny ściśle związane z cyklem miesiączkowym. U niektórych pacjentek stosowanie pigułek antykoncepcyjnych nasila bóle migrenowe. Migrena wyraźnie łagodnieje u pacjentek w ciąży. Potem bóle wracają w tej samej częstotliwości co przed ciążą. Łagodniejsze i rzadsze są bóle po menopauzie. * sen - za krótki, ale też za długi - wywołuje napad migreny. Pacjent powinien zachowywać tygodniowy rytm snu i budzenia również w weekend. Czynnikiem prowokującym jest zmiana rytmu snu w czasie długiej podróży. Niektóre ataki wybudzają ze snu. * stres - w czasie odpoczynku po stresie może wystąpić napad migreny. Występująca u osób intensywnie pracujących, w dni wolne od pracy, nazywana jest migreną weekendową. Również stres czy strach przed ważnym wydarzeniem, jak egzaminy, może wywołać migrenę. Stres jest wywoływaczem, a nie przyczyną. * żywność - stosowanie drastycznej diety odchudzającej może wywołać napady migreny. U osób pijących kawę wywoływaczem migreny może być obniżenie poziomu kofeiny we krwi. Około 10% chorych uważa, że napady migreny wywołują u nich niektóre produkty żywnościowe: - czekolada i orzechy - czerwone wino - owoce cytrusowe - niektóre rodzaje serów - potrawy tłuste i chińskie * pogoda - co druga osoba cierpiąca na migrenę uskarża się, że jej dolegliwości spowodowane są nagłą zmianą pogody, nagłym spadkiem ciśnienia czy wiatrem halnym. * bodźce zewnętrzne - migające światło, hałas czy ostry zapach. Wielu pacjentów nie może przez dłuższy czas przebywać w pomieszczeniach klimatyzowanych lub zadymionych. Poszukiwanie przyczyn Lekarze nadal poszukują przyczyn tej dolegliwości. Dotychczasowe badania sugerują zaburzenia wydzielania i przemiany niektórych amin biogennych. Zarówno serotoniny, tyraminy, a także prostagladyny mają wpływ na działanie mechanizmu naczynioruchowego. Serotonina jako hormon tkankowy ma wpływ na utrzymanie prawidłowego napięcia ścian naczyń krwionośnych. Tyramina wpływa na uwalnianie z płytek krwi serotoniny, dlatego pokarmy zawierające tyraminę, jak czekolada, banany i niektóre wina, powodują napady migrenowe. Innym wywoływaczem są niedobory snu, a także zmiany pogodowe. Niemało pacjentów migrenowych cierpi na rodzaj stresu ciągłego. Gdy ten zanika i następuje względne odprężenie, dochodzi do napadu migrenowego - po podjęciu decyzji, podczas weekendu lub na urlopie. Zupełnie inne podłoże bólowe ma migrena szyjna, której przyczyną są deformacje kostne i zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym. Ból zlokalizowany jest w potylicy, towarzyszą mu zawroty głowy wyzwalane przez nagły ruch głowy. Zdarza się, że bólom towarzyszy szum w uszach i mroczki przed oczyma, bóle barków i drętwienie rąk, a także nudności, poty oraz kołatanie serca. Pojawia się i znika Wiele migren pojawia się bez uchwytnych okoliczności. Szukanie czynników prowokujących oraz aktywne ich unikanie jest pierwszym krokiem w prawidłowym leczeniu migreny. Czynniki te działają jako impuls wywołujący, nie są właściwą przyczyną migreny. Migrena to bardzo droga choroba. Koszty obejmują zarówno bezpośrednią wartość leków stosowanych w leczeniu Klastrowy ból głowy To odmiana bólu migrenowego, który trwa od kilkunastu minut do trzech godzin. Występuje u 69 osób na Zwykle pojawia się po 20. roku życia, sześciokrotnie częściej u mężczyzn. Jednostronny, napadowy, palący i piekący, możliwa jest zmiana połowy głowy między rzutami, ale nigdy podczas jednego okresu bólowego. Ból niepulsujący, kłujący jak wbijanie szpikulca w oko lub jego okolice. Może chodzić w kierunku ucha, co zwykle zwiastuje koniec napadu. Może mu towarzyszyć łzawienie oka po stronie bólu, opadanie powieki, wyciek z nosa oraz zaczerwienienie połowy twarzy. Sporadycznie towarzyszą mu wymioty. Ból przychodzi nagle i w ciągu kilku minut osiąga swoje maksimum. Charakterystyczne są napady bólu o tej samej porze dnia lub nocy. W nocy ból wybudza ze snu i nie pozwala zasnąć. Podczas bólu cierpiący są niespokojni, wręcz zachowują się histerycznie, chodzą, biegają, krzyczą, uderzają głową o ścianę, polewają głowę lodowatą lub gorącą wodą. Może wystąpić nadwrażliwość na światło, zapach czy hałas. Napady trwają od kilku dni do ośmiu tygodni. Okresy bólu pojawiają się zwykle raz - dwa razy w roku. Są pacjenci, którzy doświadczyli jednego okresu bólowego w całym życiu. U kobiet klastrowe bóle (zespół Hortona) często rozwijają się z migreny lub z migreny dziecięcej. Statystyki podają, że średnio po sześciu latach udaje się postawić właściwą diagnozę, pacjenci bowiem mają także innego typu bóle głowy i trudno wyodrębnić jeden rodzaj. doraźnym i profilaktycznym, jak i koszty pośrednie wynikające z nieobecności oraz spadku wydajności w miejscu pracy. W naszym kraju kosztami leczenia migreny prawie w całości obciążony jest pacjent. Zredukować koszty można pod warunkiem prawidłowego rozpoznania i leczenia zgodnie z aktualnym stanem wiedzy. Migrenicy często bywają nieakceptowani w środowisku, albowiem ich choroba jest nieprzewidywalna, traktowani są jak przewlekle chorzy. Dlatego bardzo ważne jest wsparcie osób bliskich. Pomocy zawsze należy szukać u lekarza specjalisty. Przed wizytą należy spisać swoje objawy, częstotliwość ich występowania oraz czas trwania, to znacznie ułatwi diagnozę. Pomocy można też szukać w specjalistycznej poradni leczenia bólu lub ośrodku leczenia migren. Lila Dźwilewska PULS OPOLSZCZYZNY 9

10 Człowiek ze skłonnością do samotniczego życia niezdolny jest dostosować się do świata zewnętrznego Samotność Kto posiadł umiejętność dobrego wykorzystania swojej samotności oraz wolnego czasu, nie utonie w rozmyślaniach prowadzących do wyczerpania emocjonalnego. Samotność to stan osoby, która żyje sama z własnego wyboru albo w konsekwencji wydarzeń losowych, poprzedzonych życiem bogatym w relacje międzyludzkie. Samotność, która przyszła nagle, powoduje obniżenie energii życiowej, nawet przekształca się w nerwicę depresyjną. Uczucie samotności jest szczególnie bliskie ludziom trzeciego wieku. Drogi wyjścia Samotność to nie tylko brak partnera, to również brak bliskich i właściwych relacji z innymi ludźmi. Człowiek samotny nie potrafi nawiązać przyjaźni, dlatego powinien pracować nad umiejętnością nawiązywania bliskich relacji międzyludzkich. Pomocne mogą okazać się wskazówki: 1.Ośmiel się i powiedz komuś o swojej samotności. Pracuj nad otwartością i szczerym wyrażaniem swoich uczuć. Poproś przyjaciela lub kogoś z rodziny, by porozmawiał z tobą o twoim poczuciu samotności. 2. Taka rozmowa może być trudna, ale buduje relacje przyjaźni. Rozmowa o samotności sprawia, że przestajemy czuć się samotni. 3. Szczere rozmowy przynoszą ulgę, a dodatkowo prowadzą do znalezienia przyczyny samotności. Dopiero znając przyczynę, można zrozumieć siebie, zmienić coś w sobie i wreszcie nauczyć żyć z samym sobą. Oswoić samotność Kto posiadł umiejętność dobrego wykorzystania swojej samotności oraz wolnego czasu, nie będzie tonął w rozmyślaniach prowadzących do wyczerpania emocjonalnego. Nie możemy pozwolić, by własna samotność zdominowała nam życie, bowiem wyłącznie z nią nie potrafimy żyć. Osobom zdominowanym przez samotność wydaje się, że łatwiej jest żyć z partnerem. Dlatego wielokrotnie poznając nową osobę, nastawiają się na trwały związek. Oczywiście partner może doradzać, pomagać i wspierać, ale decyzje i tak zawsze każdy będzie musiał podjąć sam. Nikt inny, tylko my sami sprawujemy pieczę nad naszym życiem i wszystko, co jest z nim związane, jest w naszych rękach. Rzeczywiście łatwiej jest znosić ból egzystencji z osobą towarzyszącą u boku, ale trzeba się liczyć z tym, że wraz z partnerem dochodzą nowe problemy. Samotnych chwilowo problemy te nie dotyczą, dlatego powinni być zadowoleni i szczęśliwi, że całą swoją energię mogą skupić na własnych sprawach, zafundować sobie przyjemności, na które zawsze brakowało czasu czy możliwości. Okazuje się, że samotność dla wielu ludzi jest prawdziwym koszmarem. Zamykanie się w poczuciu osamotnienia przynosi szereg negatywnych skutków, łącznie z depresją, alkoholizmem, a nawet narkomanią. Problem ten narasta szczególnie w dzisiejszych czasach, kiedy kontakty z ludźmi są coraz bardziej powierzchowne. Zdjąć maskę Paradoksalnie wiele osób samotnych, chociaż zazwyczaj same przedstawiają się jako nieśmiałe, pozbawione pewności siebie, to często egocentrycy o wybujałym poczuciu własnej wartości. W głębi duszy uważają, że nikt nie zasługuje na ich towarzystwo, chociaż często to tylko przykrywka, aby zachować twarz przed otoczeniem. Wiadomo, że pozowanie na osobę, która sama odrzuca, a nie jest odrzucana, lepiej odbierane jest przez otoczenie. Samotność z wyboru szczególnie u mężczyzn utożsamiana jest z wolnością, niezależnością i traktowana jest jako coś oczywistego. Natasza Rak PULS OPOLSZCZYZNY 10

11 Odporność bakterii na antybiotyki gwałtownie rośnie To nie cukierki Zażywamy zbyt wiele antybiotyków tak wynika z raportu sporządzonego przez opolski oddział NFZ. Kolejne szczepy bakterii uodparniają się na już znane antybiotyki. Czy wkrótce zostaniemy bez leków w bardzo ciężkich schorzeniach? Kiedy wynaleziono antybiotyki, wydawało się, że jest to panaceum na wszystkie choroby zakaźne. Ludzie zaczęli stosować je na szeroką skalę w medycynie, weterynarii czy rolnictwie. Z czasem okazało się, że zwalczają one tylko bakterie, a później, że mikroby potrafią się bronić i uodparniać na stosowane przeciwko nim leki. - Odporność bakterii na leki rośnie gwałtownie. W USA znane już są szczepy odporne właściwie na wszystko. W takim przypadku nie wiadomo, czym leczyć pacjenta. Natomiast wyprodukowanie nowego antybiotyku jest bardzo kosztowne, nie ma już na nie zbyt wielu pomysłów mówi dr Wiesława Błudzin, ordynator oddziału chorób zakaźnych Szpitala Wojewódzkiego w Opolu. Aby nie stracić oręża stosowanego w walce z wieloma poważnymi chorobami, w wielu krajach obecnie wprowadza się programy ochrony antybiotyków. W ramach takiego programu opolski oddział NFZ zorganizował w Opolu ogólnopolską konferencję poświęconą antybiotykom i ich negatywnym skutkom. W październiku 2007 roku w każdym powiecie województwa opolskiego przeprowadzono szkolenia dla lekarzy na temat racjonalnej antybiotykoterapii. Prowadzi się też akcję informacyjną dla pacjentów. - W ciągu roku 2007, w porównaniu z danymi za 2006 rok, spożycie tych leków w naszym województwie wzrosło o 40 procent. Raport wykazał, że lekarze coraz częściej przypisują antybiotyki informuje dr Roman Kolek, zastępca dyrektora do spraw medycznych opolskiego NFZ. Naciskani przez pacjentów, w przypadku dzieci przez rodziców, lekarze przypisują antybiotyki zbyt szybko, nawet wtedy, kiedy nie ma wskazań do ich zastosowania - przy chorobach wirusowych. Sytuację pogarsza nieprawidłowe stosowanie tych leków przez samych pacjentów. Najczęstszym błędem jest samodzielne, zbyt szybkie przerywanie kuracji. Niektórzy pacjenci zapominają też, że antybiotykoterapia ma skutki uboczne. Niszcząc bakterie chorobotwórcze, atakujące organizm, zabijamy jednocześnie te przyjazne, obecne na skórze czy błonie śluzowej gardła, pochwy i jelit. Zwiększa to ryzyko wystąpienia grzybic, drożdżyc, biegunek i innych sensacji ze strony układu pokarmowego, a także awitaminozy, bowiem niektóre witaminy syntetyzują bakterie jelitowe. Antybiogram to badanie laboratoryjne, mające na celu określenie wrażliwości obecnych w próbce bakterii na antybiotyki. Bakterie z pobranych wydzielin hoduje się na specjalnych pożywkach i bada się ich wzrost w obecności różnych antybiotyków. Antybiogram wykonuje się przy ciężkich lub nawracających infekcjach. Kosztuje około 30 złotych. Złote zasady pacjenta Poinformuj lekarza o tym, że cierpisz na alergię, że jesteś w ciąży lub karmisz piersią. Jeśli stosujesz pigułki antykoncepcyjne, też powiedz o tym lekarzowi, bo niektóre antybiotyki mogą zmniejszać ich skuteczność. Antybiotyki przyjmuj regularnie, dokładnie pilnując godzin ich zażywania. Popijaj je koniecznie wodą napoje zawierające wapń (kefir, jogurt) oraz kofeinę (kawa, herbata, cola) mogą utrudnić wchłanianie leku. Nie warto też zażywać ich z innymi farmaceutykami czy witaminami. Absolutnie nie przerywaj kuracji, kiedy tylko poczujesz się lepiej. W ten sposób doprowadzasz do uodpornienia się bakterii, które nie zostały zniszczone, a w konsekwencji do nawrotu choroby. Ponowne zastosowanie tego samego antybiotyku już nie przyniesie efektów. W trakcie i po kuracji spożywaj jogurty, kefiry i inne preparaty zawierające bakterie probiotyczne. Pomoże to w odbudowie naturalnej flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym. Nie zostawiaj leków, które nie zostały wykorzystane. Po zakończeniu kuracji nie aplikuj ich bliskim, którzy mają podobne objawy. Przy wielu chorobach lepszy skutek osiąga się, podnosząc naturalną odporność organizmu, niż zażywając antybiotyk. Jeśli już musimy zastosować taką kurację, warto wcześniej wykonać tzw. antybiogram. Lekarze niechętnie zlecają jego wykonanie ze względu na koszty. Tymczasem badanie to skraca czas leczenia, ponieważ lekarz przypisuje antybiotyk, który będzie skuteczny, a to eliminuje nawroty lub przedłużanie się choroby. Na szczęście okazuje się, że rzadkie stosowanie antybiotyków skutkuje ponownym uwrażliwieniem się bakterii na dany lek. Karina Grytz-Jurkowska PULS OPOLSZCZYZNY 11

12 Nagrodą spacer w podciśnieniu! Szczupła na wiosnę Gdy boli gardło Nawilżać czy znieczulać? Chcesz schudnąć, dodać jędrności swojemu ciału, pozbyć się cellulitu? Weź udział w konkursie. Nagrodą są 3 karnety na pięć treningów w urządzeniu VacuFit najnowszej generacji. Trening to spacer po elektrycznej bieżni w kapsule, w której wytwarzane jest podciśnienie. Wartość karnetu 105 zł. Badania przeprowadzane wśród farmaceutów wykazały, że połowa pacjentów kupujących w aptece środki na ból gardła sama dokonuje wyboru leku, nie pytając o radę farmaceuty. Tymczasem ból gardła może mieć różne podłoże. KONKURS: Jeśli chcesz wygrać, wyślij na adres redakcji: al. Jana Pawła II 36, Kędzierzyn-Koźle, skrytka pocztowa 154, kartkę pocztową z hasłem: VacuFit. Na kartki czekamy do 15 MARCA. Rozstrzygnięcie konkursu w kwietniu. Ból gardła może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne. Wymaga więc odpowiednio dobranego leku. Jeżeli bólowi gardła towarzyszy kaszel, katar, podwyższona temperatura, czasem zapalenie spojówek, możesz podejrzewać, że zaatakował Cię wirus. Jeśli w tym samym czasie pojawia się uczucie nadmiernej suchości w gardle, a ból odczuwamy jako pieczenie czy drapanie, należy zastosować lek nawilżający śluzówkę. Takim preparatem jest Cholinex, który działa przeciwzapalnie oraz nawilża gardło, przynosząc szybką ulgę suchemu, drapiącemu gardłu. Smak łagodnej, słodkiej mięty dodatkowo złagodzi uczucie pieczenia. Mogą go stosować dzieci już od 6. roku życia. Natomiast jeśli zaatakował Cię nagły, silny ból gardła, czasem promieniujący do szyi lub ucha, jeśli towarzyszy mu gorączka, to znak, że zaatakowały cię bakterie. Lepszym preparatem wówczas będzie Cholisept, który działa przeciwbakteryjnie, a także dodatkowo miejscowo znieczula. A KONKURS: Na pierwszych trzech Czytelników, którzy prawidłowo odpowiedzą na pytanie, który z preparatów na ból gardła działa znieczulająco, i nadeślą odpowiedź do naszej redakcji, czekają nagrody ufundowane przez producenta tabletek na ból gardła. Laserowe usuwanie żylaków metodą EVLT Likwidacja pajączków Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska lek. Mirosław Wróbel Rejestracja: Więcej informacji na: ul. Dubois 9 dermatoskopowe badanie UWAŻAJ! Łagodne znamię znamion i guzków skóry może przekształcić się w czerniaka medycyna estetyczna (wypełniacze, botox, peeling medyczny, laseroterapia) PULS OPOLSZCZYZNY 12

13 Skarb medycyny ludowej doceniany przez lekarzy Moc leczniczej glinki Wzmianki o jej uniwersalnym, prozdrowotnym działaniu znaleźć można w tekstach pochodzących ze starożytnego Egiptu, a nawet w Biblii. Glinka leczy i upiększa, doceniły to pierwotne kultury, znające szerokie spektrum jej działania. Dziś argilloterapia zyskuje coraz większą popularność. W dalekim Wietnamie ludność przed pobraniem z rzeki wody mąci ją, aby pić ją razem z drobinkami znajdującej się na dnie glinki. Od pokoleń wiadomo bowiem, że glinka to skarbnica cennych pierwiastków, które pomagają w leczeniu wielu schorzeń od chorób układu pokarmowego po problemy skórne. Glinkę można stosować wewnętrznie i zewnętrznie, w zależności od rodzaju schorzenia, a systematyczna terapia daje bardzo dobre rezultaty, nie powodując skutków ubocznych. Glinka jest w 100 proc. naturalnym preparatem, który nie zawiera żadnych dodatków syntetycznych. To prosta substancja intensywnie wspomagająca zdrowie i urodę. Bogactwo mikroi makroelementów Glinka to kopalina pochodzenia wulkanicznego o bogatym składzie. Zawiera mnóstwo niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu soli mineralnych, m.in. krzemu, magnezu, wapnia, fosforu, sodu, potasu, i cały szereg mikroelementów i pierwiastków śladowych: selenu, molibdenu, cynku, kobaltu. Co najważniejsze w formie dobrze przyswajalnej. To skondensowane ją stosowanie glinki w postaci zasypek, past bogactwo umożliwia uzupełnienie niedoboru cennych pierwiastków w organizmie, za- choroby skórne. i maści na wrzody, oparzenia, obrzęki i inne pobiegając powstawaniu chorób oraz wspomagając leczenie już je cerę, zmniejsza Glinka leczy trądzik, pielęgnuje i regeneru- istniejących. Glinka zmarszczki i zapobiega ich Cudowne maseczki posiada właściwo- powsta- ści Krótki przewodnik po glinkach bakteriobójcze, cera sucha - zalecane są glinki białe i kosmetyki na bazie glinki białej, ze względu na delikatne oczyszczające działanie cera tłusta - wymaga dokładnego, ale delikatnego oczyszczania - najlepsze zapewni glinka zielona, a przy bardzo wrażliwej trądzikowej cerze można wypróbować glinkę żółtą cera dojrzała glinka czerwona oczyszcza, wzmacnia i dodaje świeżości cerze dojrzałej, przesuszonej, z utratą jędrności; glinka żółta ma działanie naprawcze i jest idealna do cery zmęczonej cera wrażliwa - wymaga najdelikatniejszych glinek: różowej i białej - glinka różowa łagodnie oczyszcza, zmiękcza skórę, wzmacnia funkcje obronne; glinka biała nadaje się do najwrażliwszych cer, zarówno młodych, jak i dojrzałych cera mieszana - najlepsza będzie glinka żółta o działaniu regenerującym, regulującym i rewitalizującym - doskonale oczyści partie tłuste i suche, także zrelaksuje zmęczoną, szarą cerę cera naczynkowa - wymaga łagodnego oczyszczenia i wzmocnienia skóry oraz naczyń krwionośnych - najlepsza będzie glinka czerwona, ale można wypróbować również glinkę różową i białą wspomaga gojenie oraz wzmacnia siły obronne organizmu. Niezwykle cenne jest jej działanie absorpcyjne glinka wyciąga toksyczne substancje i drobnoustroje, zapobiegając rozmnażaniu bakterii. Doceniona przez lekarzy Terapia glinką jest tania i prosta do przeprowadzenia, a w wielu przypadkach, nawet poważnych, przynosi zaskakująco dobre rezultaty. Lekarze zaleca- Glinka to całkowicie naturalny kosmetyk, który swym działaniem niejednokrotnie potrafi przewyższyć wiele drogich kremów. Maseczka przyrządzona z glinki jest idealna dla alergików nie zawiera drażniących składników perfumujących i konserwantów, nie uczula, nie wysusza skóry. Aby sporządzić maseczkę, należy glinkę wymieszać z niewielką ilością wody w celu uzyskania gęstej pasty. Opcjonalnie dodać można również kilka kropel oliwy z oliwek lub żółtko jajka. Po nałożeniu na twarz (lub inne partie ciała) maseczkę należy pozostawić do wyschnięcia, a następnie zmyć wodą i nałożyć krem (wystarczy ten, który zwykle stosujemy). K O N K U R S! Dla naszych Czytelniczek przygotowaliśmy zestawy kosmetyków z zieloną glinką firmy SMOOTH, cenionego producenta kosmetyków naturalnych. Aby wziąć udział w losowaniu nagród, prosimy o nadesłanie na kartce pocztowej na adres naszej redakcji odpowiedzi na pytanie: Czy glinkę mogę stosować osoby z cerą wrażliwą i alergiczną? Prosimy o podanie danych osobowych (najlepiej wraz z numerem telefonu) dla identyfikacji zwycięzców oraz w celach kontaktowych. waniu. Zwiększa wydalanie toksyn przez nerki, absorbuje gazy, zapobiega rozwojowi chorób pasożytniczych. Zawarty w glince krzem bierze udział w budowie błon k o m ó r k o w y c h. Działa leczniczo w schorzeniach stawów, jajowodów, macicy i pęcherza moczowego. Wpływa na ogólny wygląd skóry, poprawiając jej odżywienie i ukrwienie. A to tylko niektóre ze wskazań do stosowania glinki. Glinka nie jest panaceum na wszystkie choroby, ale jest jednym z leków, których zastosowanie warto poważnie rozważyć. Ewelina Kadyła Argilloterapia wciąż nie cieszy się w Polsce dużą popularnością dość ciężko znaleźć specjalistów, nie jest łatwo też kupić samą glinkę oraz naturalne kosmetyki przygotowywane na jej bazie. Aby uzyskać więcej informacji oraz zaopatrzyć się w produkty z glinki, warto skorzystać z Internetu. Przydatne adresy: pl/, PULS OPOLSZCZYZNY 13

14 KURSY NA KIEROWCÓW WÓZKÓW WID OWYCH KONKURENCYJNE CENY!!! 350 z³ uczniowie i studenci 550 z³ osoby indywidualne firmy i grupy NEGOCJACJA CEN! ZAŒWIADCZENIA I CERTYFIKATY W JÊZYKACH: Kêdzierzyn-KoŸle Al. Jana Paw³a II 14, IIp. tel , , szkolenia.robix@neostrada.pl ul. M. Konopnickiej Kędzierzyn-Koźle NIP Tel./fax PULS OPOLSZCZYZNY 14

15 KRZYŻÓWKA Z PULSEM POZIOMO: 1 znaleziony w Saragossie w tytule powieści lub filmu 6 zastępca opata 9 metalowa skóra rycerza 10 rodzona lub przełożona 11 bardzo głęboki sen, pozorna śmierć 12 porządkowa lub pierwsza 13 manekin, marionetka 14 węgieł, róg budynku 16 fragment epopei opiewający bohaterskie czyny 19 bryła do rozszczepiania światła na barwy składowe 20 symbol tajemniczości 24 tajniki rzemiosła 26 tragedia 28 popularne ciastko z kremem 29 choinkowe świecidełko 30 na czele uniwersytetu 31 wybawienie z opresji 32 przeciwśnieżne buty 33 lęk, przerażenie 34 głośne babskie gadanie MEDYCYNA NA WESOŁO PIONOWO: 1 po drugiej stronie orzełka 2 ekspedientka z budki z gazetami 3 obraza 4 łódka ratownicza na okręcie 5 ład lub klar 6 kryta lektyka z Dalekiego Wschodu 7 nagłe zamknięcie naczynia krwionośnego 8 mechaniczna blokada lub zasuwa 15 sterylizowana wata na skaleczeniu 17 wielbicielka oryginalnych gustów 18 wzorzec, model 21 miasto Jezusa 22 dziecięca ściśnięta dłoń 23 wojskowa ucieczka 25 świeccy przedstawiciele Kościoła katolickiego 27 myśl przewodnia - Panie doktorze, każdej nocy śnią mi się nagie dziewczęta, jak wbiegają i wybiegają z pokoju... - I chce pan, żeby ten sen się nie pojawiał? - Nie, tylko chciałem spytać, co zrobić, żeby one tak nie trzaskały drzwiami... * * * Lekarz mówi do staruszki: - No, babciu, w waszym wieku trzeba się oszczędzać, unikać chodzenia po schodach. Po roku staruszka zjawia się u tego samego lekarza. - Jak się czujecie? - pyta lekarz. - O, znacznie lepiej... Tylko mam jedno pytanie. Czy już mogę zacząć chodzić po schodach? - Możecie - odpowiada lekarz. - To chwała Bogu! Bo już to wchodzenie po rynnie na czwarte piętro bardzo mnie męczyło! * * * - Panie doktorze, straciłem pamięć - mówi pacjent - Dawno? - 14 marca zeszłego roku o siódmej trzydzieści dwie. * * * Przychodzi młody chłopaczek do lekarza i mówi: - Panie doktorze, ja nie mogę iść do wojska. - Dlaczego? - Widzi pan tego pająka? - No widzę. - No widzi pan, a ja go nie widzę. * * * Przychodzi kaszlący facet do lekarza. - Dużo pan pali, prawda? - pyta lekarz. - I co z tego? - Palenie skraca życie! - Bzdura. Starożytni Grecy nie znali tytoniu i wymarli co do jednego! * * * - Nie rozumiem, dlaczego mam panu zapisać środki nasenne, skoro pół nocy przesiaduje pan w barze... - To nie dla mnie, to dla mojej żony! * * * Inspektor pracy podczas kontroli w aptece (autentyczne): - A gdzie państwo mają obowiązkową apteczkę dla personelu? * * * Lekarz do żony pacjenta: - Pani mąż potrzebuje teraz spokoju i ciszy. - No właśnie panie doktorze! Powtarzam mu to samo sto razy dziennie! * * * Rozmawia dwóch psychologów: - Wiesz, to dziwne - mówi pierwszy - wystarczy krzyknąć aaaaaa! w bibliotece, a wszyscy się na ciebie gapią w milczeniu. - A próbowałeś zrobić to samo w samolocie? - mówi drugi - wtedy wszyscy się przyłączają. PULS OPOLSZCZYZNY 15

16 U NAS KUPUJESZ W APTEKACH DBAM O ZDROWIE ZBIERASZ PUNKTY ODBIERASZ NAGRODY WIĘCEJ ZYSKUJESZ