RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH"

Transkrypt

1 RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH w POLSCE RAPORT 2014

2

3 RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH w POLSCE RAPORT 2014

4 Copyright do wydania polskiego PZFP Recenzja: Prof. zw. dr hab. Beata Zofia Filipiak Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabronione jest kopiowanie, przetwarzanie i rozpowszechnianie w jakimkolwiek celu oraz postaci bez pisemnej zgody autora i wydawcy. Opracowanie zbiorowe pod red. Prof. SGH dr hab. Agnieszki Alińskiej Maciej Gajewski, Marek Górecki, Maciej Kopytek, Marek Mika, Piotr Rogowiecki, Katarzyna Sabarańska, Jan Szczucki Współpraca: Julia Majer Raport powstał na podstawie zaktualizowanych danych przekazanych przez fundusze pożyczkowe według stanu na r. Publikacja finansowana ze środków Ministerstwa Gospodarki

5 Spis treści Słowo Wstępne Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Gospodarki Pana Janusza Piechocińskiego Wprowadzenie (Agnieszka Alińska, prof. SGH dr hab.) Rozdział I. Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku (Piotr Rogowiecki, Dyrektor Biura PZFP) 1. Wyniki finansowe przedsiębiorstw 2. Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na zewnętrzne źródła finansowania 3. Wzrost gospodarczy Polski w 2014 roku a sytuacja w sektorze funduszy pożyczkowych 4. Prognoza i rekomendacje Rozdział II. Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym (Piotr Rogowiecki, Dyrektor Biura PZFP) 1. Dynamika wartości kapitału pożyczkowego 2. Wpływ działalności funduszy pożyczkowych na rozwój przedsiębiorczości w poszczególnych regionach 3. Aktywność funduszy pożyczkowych w podziale na obszar miejski i wiejski ze względu na poziom zurbanizowania i liczbę mieszkańców Rozdział III. Sieć i zakres działalności funduszy pożyczkowych oraz ich zaplecze kadrowe (Katarzyna Sabarańska, Wiceprezes PZFP) 1. Wyposażenie kapitałowe funduszy pożyczkowych 2. Sieć oddziałów terenowych funduszy pożyczkowych 3. Polityka kadrowa oraz działalność inna niż pożyczkowa Rozdział IV. Charakterystyka klientów funduszy pożyczkowych (Marek Górecki, Członek Zarządu PZFP) 1. Działalność funduszy pożyczkowych w zależności od okresu funkcjonowania przedsiębiorcy na rynku 2. Klienci kontynuujący współpracę z funduszami pożyczkowymi 3. Popyt na pożyczki w kontekście celu przeznaczenia pozyskanych środków 4. Popyt na ofertę funduszy w poszczególnych branżach 5. Pożyczki udzielone przez fundusze pożyczkowe według przedziałów wartości, w tym wraz z pomocą de minimis

6 Rozdział V. Jakość portfela pożyczkowego (Marek Mika, Prezes PZFP) 1. Terminowość spłaty pożyczek 2. Sposób dochodzenia należności przez fundusze pożyczkowe Rozdział VI. Bariery prawno-instytucjonalne, finansowe oraz inne bariery ograniczające działalność funduszy pożyczkowych (Maciej Kopytek, Wiceprezes PZFP) 57 Rozdział VII. Tendencje rozwojowe sektora funduszy pożyczkowych w Polsce perspektywa długookresowa (Maciej Gajewski, Jan Szczucki Policy & Action Group Uniconsult) 60 Wnioski i zalecenia 66 Załączniki: 1. Podstawowe dane dotyczące funduszy pożyczkowych według kapitału pożyczkowego na tle liczby i wartości udzielonych pożyczek oraz średniej wartości pożyczki w 2014 roku. 2. Udział poszczególnych funduszy pożyczkowych w ogólnej sumie kapitału pożyczkowego, wartości i liczby udzielonych pożyczek na r. 3. Aktywność funduszy pożyczkowych wybrane informacje o funduszach pożyczkowych na

7 Słowo wstępne Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Gospodarki Pana Janusza Piechocińskiego Słowo wstępne Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Gospodarki Pana Janusza Piechocińskiego do Raportu pn. raport 2014 Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości stanowi jeden z priorytetów Ministerstwa Gospodarki. Większość naszych działań koncentruje się na kształtowaniu otoczenia regulacyjnego, które wpływa na sposób i efekty działania przedsiębiorstw ze wszystkich sektorów gospodarki i na każdym etapie ich rozwoju. Instrumentami finansującymi przedsiębiorczość, innowacyjność oraz konkurencyjność polskich przedsiębiorstw są m.in. produkty oferowane przez fundusze pożyczkowe i poręczeniowe. Na przestrzeni ostatnich lat fundusze pożyczkowe zaprezentowały się jako instytucje działające efektywnie, konkurencyjne i z ogromnym potencjałem rozwojowym r. był kolejnym okresem dynamicznego rozwoju tego sektora. Pozytywne tendencje odnotowano w najważniejszych wskaźnikach opisujących działalność funduszy, tj. we wskaźnikach dotyczących wzrostu, liczby i wartości udzielonych pożyczek. Dane te napawają optymizmem, gdyż świadczą m.in. o wiarygodności funduszy pożyczkowych wśród przedsiębiorców. W kontekście rozwoju przedsiębiorczości dwa aspekty działalności funduszy pożyczkowych wydają się szczególnie istotne: struktura odbiorców pożyczek oraz wartość kapitału pożyczkowego. Biorąc pod uwagę wielkość pożyczkobiorcy, trzy czwarte strumienia pożyczek udzielonych przez fundusze pożyczkowe w 2014 r. trafiło do mikrofirm. Co trzeci klient to podmiot dopiero rozpoczynający działalność. Kapitał pożyczkowy funduszy na koniec 2014 r. przekroczył 2,5 mld zł, z czego znaczna większość lokowana jest w przedsięwzięciach o charakterze inwestycyjnym. Kapitał ten stanowił ponad 10% ogólnych nakładów na środki trwałe firm o liczbie pracujących do 9 osób1 oraz ok. 17% salda kredytów inwestycyjnych udzielonych przedsiębiorcom indywidualnym przez sektor bankowy2. W tym miejscu trzeba za ,1 mld zł w 2013 r. dane GUS 2. 14,4 mld zł na koniec 2014 r. dane NBP 5

8 firm zarówno ze względu na skalę, jak i charakter swojej działalności. Jednak nawet abstrahując od konkretnych wskaźników, już samo funkcjonowanie funduszy pożyczkowych wśród instytu- cji otoczeniu biznesu przynosi pozy- tywne efekty gospodarcze w postaci zwiększonej konkurencji na rynku finansowym. Szansą dla najaktywniejszych funduszy oraz tych, które będą potrafiły zbudo- wać ponadregionalną współpracę i za- oferować jednolity spójny produkt finansowy, jest też niewątpliwie nowa perspektywa finansowa UE na lata Zwłaszcza w nowym okre- sie programowania fundusze pożyczko- we powinny być bardziej rozpozna- walne wśród przedsiębiorców. Profil zadań obejmujący nową perspektywę finansową będzie miał na celu przede wszystkim systemowe dostosowanie tych instytucji do zmieniających się i zróżnicowanych potrzeb przedsiębior- ców. Zgodnie z zapisami regionalnych programów operacyjnych fundusze będą nadal pełniły kluczową rolę w finansowaniu zwrotnym działalności gospodarczej. uważyć, że od 2012 r. nastąpiło spowolnienie akcji kredytowania przedsiębiorców indywidualnych przez banki. By wejść w rolę kredytodawcy, na ogół oczekują one od kontrahenta przedstawienia historii kredytowej i wymagają relatywnie dużych zabezpieczeń. Co więcej, wymogi te są skorelowane z ogólną sytuacją gospodarczą nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Najmniejsze firmy, oraz te w początkowym okresie działalności, z jednej strony najczęściej nie są w stanie spełnić wymogów kredytowych, a z drugiej potrzebują nakładów inwestycyjnych, żeby móc rozwijać się i przetrwać w konkurencyjnym środowisku. Fundusze pożyczkowe pomagają zapełniać tę lukę atrakcyjnym cenowo finansowaniem. Przy tym wskaźniki dotyczące jakości obsługi pożyczek pokazują, że nie dzieje się to kosztem wzrostu ryzyka kredytowanych przedsięwzięć, a faktycznie służy rozwojowi rentownego biznesu. Powyższe dane dowodzą, że fundusze pożyczkowe są już istotnym źródłem kapitału dla najmniejszych polskich 6

9 Wprowadzenie We współczesnych gospodarkach światowych, przygotowanie oferty usług finansowych i dostarczanie podmiotom sfery realnej instrumentów w ramach dłużnego finansowania zewnętrznego odbywa się za pomocą różnego typu instytucji finansowych, w tym także instytucji mikrofinansowych. Kategoria instytucji mikrofinansowych jest stosunkowo nową, lecz coraz powszechniej wykorzystywaną formą ograniczenia zawodności rynku a nawet zawodności państwa. W Polsce do kategorii instytucji mikrofinansowych doskonale wpisują się fundusze pożyczkowe, które z sukcesem funkcjonują na rynku od początku lat 90-tych, gospodarując środkami publicznymi w postaci kapitału pożyczkowego. Ich utworzenie wynikało przede wszystkim z chęci dostarczenia zwrotnych źródeł finansowania dla rozwoju sektora mikro i małych przedsiębiorstw oraz zapewnienia dodatkowych kapitałów pożyczkowych dla tych klientów, którzy w przyszłości mogliby współpracować z instytucjami bankowymi. Fundusze pożyczkowe ze względu na charakter prowadzonej działalności oraz spełnianą misję, wynikającą z prowadzenia działalności nie nastawionej na maksymalizację zysków, dążą także do ograniczenia dysproporcji rozwojowych w ujęciu regionalnym, zapewnienia źródeł finansowania dla rozwoju przedsiębiorczości a także ograniczeniu skali wykluczenia finansowego. Szczególny rozwój i wzrost znaczenia funduszy pożyczkowych zarówno w polskiej gospodarce, jak i w systemie finansowym nastąpił w ostatniej dekadzie, a szczególnie w okresie znacznego wzrostu możliwości dokapitalizowania ich działalności z funduszy Unii Europejskiej. W warunkach kryzysu na rynkach światowych oraz okresie spowolnienia gospodarczego w Polsce szczególnego znaczenia nabiera problematyka zorganizowania sprawnego i bezpiecznie funkcjonującego systemu finansowego wraz z efektywnie funkcjonującymi, różnorodnymi instytucjami finansowymi, wyposażonymi w odpowiednie instrumenty, które mogą aktywnie pobudzać przedsiębiorczość, przede wszystkim na terenach o niższym poziomie rozwoju społeczno- -gospodarczego. Fundusze pożyczkowe stały się jedną z podstawowych grup pośredników finansowych, które koncentrują się na efektywnej alokacji kapitałów finansowych z programów Unii Europejskiej i dostarczają je do beneficjentów (przedsiębiorców) poszukujących dodatkowych źródeł finansowania prowadzonej działalności. Okazuje się bowiem, że pomimo rozwoju cywilizacyjnego, ekonomicznego i technologicznego na rynku usług finansowych występują takie zjawiska jak: luka finansowa, wykluczenie finansowe, niedostateczne efekty podejmowanych wysiłków na rzecz ograniczenia skali ubóstwa, czy nieoptymalna redystrybucja dochodów w gospodarce. To powoduje potrzebę zapewnienia alternatywnych form finansowania zewnętrznego dla przedsiębiorstw i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Tak więc rola i znaczenie sektora funduszy pożyczkowych w Polsce systematycznie wzrasta, co wynika zarówno 7

10 z coraz lepiej przygotowanej i dostarczonej oferty pożyczkowej dla klientów, jak również coraz większego zapotrzebowania lokalnych przedsiębiorstw na wykorzystywanie atutów i specyfiki oferty ze strony funduszy pożyczkowych. Raport RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH w POLSCE 2014 jest kolejną edycją, wydawanej co roku przez Polski Związek Funduszy Pożyczkowych publikacji przedstawiającej efekty działalności funduszy pożyczkowych w Polsce. Lektura niniejszego opracowania pozwoli na zdobycie kompleksowej wiedzy o wynikach, obszarach działalności, znaczeniu i profilu klientów funduszy pożyczkowych w 2014 roku. Struktura i zawartość merytoryczna niniejszego Raportu dość znacznie różni się od wcześniejszych opracowań. Różnice te wynikają przede wszystkim z chęci zaprezentowania aktualnego, szerszego i wieloaspektowego ujęcia problematyki funkcjonowania funduszy pożyczkowych w Polsce. Intencją władz Polskiego Związku Funduszy Pożyczkowych oraz autorów poszczególnych rozdziałów było zaprezentowanie mikro- i makroekonomicznych uwarunkowań prowadzenia działalności pożyczkowej przez fundusze z perspektywy oceny poziomu ich wyposażenia kapitałowego, aktywności inwestycyjnej, czy ryzyka prowadzonej działalności pożyczkowej. Uzyskane dla całego sektora funduszy pożyczkowych wyniki wskazują, że podmioty te odgrywają coraz większą rolę w dostarczaniu dla sektora MŚP finansowania zewnętrznego. W ubiegłym roku odnotowano zarówno wzrost liczby udzielonych pożyczek, jak i ich wartości, oznacza to, że rok 2014 to kolejny dynamiczny okres, w którym fundusze pożyczkowe zaprezentowały się jako instytucje efektywnie działające, konkurencyjne i z ogromnym potencjałem rozwojowym. Dobrym wynikom finansowo-ekonomicznym z zakresu dochodowości i zyskowności towarzyszyła także dobra jakość portfela pożyczkowego. Jest to o tyle dobra informacja, że klientami funduszy są przede wszystkim małe podmioty gospodarcze, które są w dużym stopniu narażone na trudności związane z utrzymaniem płynności finansowej. Oznacza to, że oferta ze strony funduszy pożyczkowych jest atrakcyjna, dopasowana do potrzeb klientów, a przy tym przy dostarczana przy stosunkowo niskich kosztach dostępu przedsiębiorcy do kapitału. Całość prowadzonych działań uzupełniona jest o bardzo dobrą atmosferą współpracy, wynikającą przede wszystkim z przestrzegania przyjętych norm i zasad opierających się na idei działalności non profit. W tym miejscu podkreślić należy ogromny wysiłek i wkład pracy funduszy pożyczkowych ukierunkowany na doradztwo i szkolenie przedsiębiorców oraz analizę wykonalności planowanych przez potencjalnych pożyczkobiorców przedsięwzięć biznesowych. Znaczna grupa funduszy pożyczkowych funkcjonuje w oparciu o wspólnie wypracowany, przy współudziale Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Standard Usługi Funduszy Pożyczkowych, a ponadto wszystkie podmioty działające w ramach Krajowego Systemu Usług funkcjonują zgodnie z systemem zarządzania jakością według normy PN EN ISO Rok 2014 nie był jednak okresem łatwy w działalności funduszy pożyczkowych, zwłaszcza w obliczu zmian, które miały miejsce zarówno na rynku usług finansowych, jak i w sferze realnej polskiej gospodarki. Spadek aktywności podmiotów gospodarczych z wielu sektorów i wzrostu ryzyka prowadzonej działalności gospodarczej przyczynił się do konieczności uwzględnienia nowych realiów rynkowych w przyjętych strategiach działania. Był to także czas na dokonywanie podsumowań związanych z oceną wykorzystania środków z programów pomocowych Unii Europejskiej, zwłaszcza tych realizowanych w ramach RPO w poszczególnych województwach. 8

11 Dane statystyczne i informacje źródłowe zawarte w raporcie zostały przygotowane na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych wśród funduszy pożyczkowych prowadzących działalność w 2014 roku. Przekazane dane nie podlegały weryfikacji ze strony PZFP (Polski Związek Funduszy Pożyczkowych). Wypełnione ankiety przekazane zostały zarówno przez fundusze pożyczkowe zrzeszone w PZFP, jak i przez fundusze niezrzeszone. W 2014 roku działalność prowadziło 87 funduszy pożyczkowych i do wszystkich zostały skierowane ankiety sprawozdawcze za rok Niniejszy raport powstał na podstawie danych z 72 funduszy pożyczkowych, a więc 82,75% wszystkich, które prowadziły działalność operacyjną w 2014 roku. Podkreślić należy to, że wypełnianie ankiety nie ma charakteru obligatoryjnego. W incydentalnej liczbie przypadków fundusze nie przekazały pełnych danych ze względu na to, że nie prowadzą stosownych statystyk. Jednocześnie podkreślić należy, że tegoroczna edycja badań ankietowych miała charakter wyjątkowy, bowiem wiele zapytań zostało uzupełnionych o zagadnienia istotne z punktu widzenia rozwoju sektora funduszy pożyczkowych w Polsce w perspektywie długookresowej. Zaprezentowane informacje i dane statystyczne ujęte zostały w jednorodne, porównywalne grupy, co pozwoli czytelnikowi na dokonanie własnej analizy i oceny działalności funduszy pożyczkowych na rynku oraz sformułowanie wniosków i rekomendacji na przyszłość. Jednocześnie podkreślić należy, że aktualny, czytelny i przejrzysty obraz sektora funduszy pożyczkowych w Polsce jaki wynika z analizy zgromadzony danych i informacji źródłowych pozwala na stwierdzenie, że sektor funduszy pożyczkowych wpisał się na stałe jako element systemu finansowego w naszym kraju. Rozwój sektora funduszy pożyczkowych jest jednym z instrumentów realizacji polityki społeczno-gospodarczej kraju. Pozwala on na inwestowanie w obszarach, które są istotne z punktu widzenia społecznego i gospodarczego, a które ze względu na występujące na rynku różnorodne regulacje, wymogi czy przyjęte strategie działania mają utrudniony dostęp do źródeł zewnętrznego finansowania. Przyszłość i perspektywy rozwoju sektora funduszy pożyczkowych w Polsce opierać się powinny dalszym wykorzystaniu potencjału tych instytucji oraz eliminowaniu pojawiających się ograniczeń prawno-instytucjonalnych w ich otoczeniu, na które zwracają uwagę przedstawiciele PZFP. Jednocześnie w działalności funduszy pożyczkowych należy uwzględniać fakt, znacznych wartości środków jakie otrzymała Polska w ramach nowej perspektywy finansowej UE i przeznaczenia znacznej ich części na instrumenty zwrotne. Jest to obszar działalności, na którym powinny skupić się przedstawiciele władz publicznych w Polsce, w tym między innymi Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Ministerstwo Gospodarki, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Bank Gospodarstwa Krajowego oraz marszałkowie poszczególnych województw, z którymi na stałe współpracuje Polski Związek Funduszy Pożyczkowych. Jest to niebywała okazja i możliwość zwiększenia kapitału pożyczkowego funduszy, optymalizacji ich otoczenia prawno-instytucjonalnego i dalszej poprawy efektywności funkcjonowania na rynku usług finansowych w Polsce. Agnieszka Alińska, prof. SGH dr hab. 9

12 10

13 Rozdział I Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku Analiza działalności funduszy pożyczkowych, aby była kompleksowa i aktualna, musi być osadzona w kontekście uwarunkowań makroekonomicznych jakie miały miejsce w danym przedziale czasowym. Dotyczy to zresztą badań każdej grupy podmiotów dostarczających przedsiębiorstwom finansowania zewnętrznego. Głównym przedmiotem działalności funduszy pożyczkowych jest finansowanie przedsięwzięć już istniejących przedsiębiorstw i dostarczanie kapitału niezbędnego do rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Do przedstawienia pełnego obrazu sytuacji funduszy i oceny ich wyników konieczne jest więc przedstawienie kontekstu makroekonomicznego, który warunkuje m.in. wielkość popytu przedsiębiorstw na kapitał. Można to zobrazować prostym przykładem. Trudno byłoby spodziewać się dobrych wyników funduszy w danym okresie gdyby był on czasem załamania gospodarczego połączonego z zakłóceniem płynności finansowej przedsiębiorstw. I odwrotnie, w czasach prosperity, gdy wskaźnik inwestycji jest wysoki, a przedsiębiorstwa zwiększają swoje moce wytwórcze tak aby móc skutecznie odpowiedzieć na rosnący portfel zamówień, należałoby spodziewać się wzrostu popytu na ofertę funduszy (oczywiście przy założeniu, że w otoczeniu regulacyjno instytucjonalnym tego sektora nie zaszły wydarzenia o charakterze nadzwyczajnym). Dlatego na początku niniejszego Raportu zaprezentowano tło gospodarcze w którym fundusze funkcjonowały w 2014 roku. Szczególną uwagę zwrócono na: wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych, apetyt przedsiębiorstw na kapitał oraz dynamikę wzrostu gospodarczego. Na koniec niniejszego rozdziału zaprezentowana zostanie prognoza na 2015 rok w omawianym obszarze oraz rekomendacje dla funduszy w przedmiotowym kontekście. 1. Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych Wyniki finansowe brutto i netto badanych przedsiębiorstw w 2014 roku były nieco słabsze od uzyskanych rok wcześniej. Wynik finansowy brutto obniżył się w ujęciu rok do roku o 2,2% (wynik netto był gorszy o 2,1%). Nieznacznemu pogorszeniu uległ także wskaźnik poziomu kosztów i wyniósł 95,7% (wzrost r./r. o 0,2 pkt proc.). Minimalnie słabsze odczyty zanotowano także w odniesieniu do wskaźnika rentowności obrotu brutto 4,3% (spadek r./r. o 0,2%) i netto 3,7% (spadek r./r. o 0,1%). Zmiany przytoczonych wskaźników były minimalne i nie należy na ich podstawie wnioskować, że w 2014 roku mieliśmy do czynienia z pogorszeniem wyników przedsiębiorstw w takim stopniu, który rzutowałby w znaczącym stopniu na możliwości operacyjne funduszy pożyczkowych. Jak zostanie wykazane poniżej, przedsiębiorstwa w 2014 roku odznaczały się dobrymi wskaźnikami płynności finansowej (co ma swoje dobre i złe strony z punktu 11

14 1. Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku widzenia funduszy), a także zwiększyły swoją aktywność inwestycyjną. Oceniając działalność funduszy pożyczkowych należy przeanalizować wyniki finansowe przedsiębiorstw w badanym okresie. Za źródło danych posłuży tu publikacja Głównego Urzędu Statystycznego z 20 marca 2015 roku Wyniki 3 finansowe przedsiębiorstw niefinansowych w 2014 r. Z punktu widzenia działalności funduszy pożyczkowych bardzo ważne są wskaźniki płynności przedsiębiorstw, zarówno I, jak i II stopnia. Wskaźnik płynności I stopnia osiągnął w 2014 roku poziom 38,9%, tj. o 3,9 pkt proc. więcej niż rok wcześniej. Przypomnijmy, że omawiany wskaźnik (tzw. cash ratio) określa zdolność przedsiębiorstwa do regulowania bieżących zobowiązań w bardzo krótkim okresie, najczęściej z dnia na dzień, a zatem do jego konstrukcji wykorzystuje się tylko aktywa o najwyższym stopniu płynności (gotówka i ekwiwalenty). Istnieją trudności z określeniem wzorcowej wartości tego wskaźnika, jednak praktyka stwierdza, że powinien on oscylować w granicach 10% do 20-30%. Zgodnie z zasadą, iż tylko kapitał pracujący przynosi zysk, poziom tego wskaźnika nie powinien przekraczać tejże granicy. Wskaźnik na poziomie 38,9% z którym mieliśmy do czynienia w 2014 roku wskazuje na nadpłynność, co w oczywisty sposób ogranicza skalę popytu na ofertę funduszy pożyczkowych. Wskaźnik płynności II stopnia (tzw. quick ratio) ukształtował się w 2014 roku na poziomie 102,5%, tj. o 4,7 pkt proc. wyższym niż w 2013 roku. Omawiany wskaźnik określa zdolność do pokrywania zobowiązań zgodnie z terminami ich zapadalności, gotówką i ekwiwalentami oraz innymi płynnymi aktywami tj. należności za sprzedaż towarów i usług. Za wzorcową wielkość tego wskaźnika uważa się poziom w granicach 100%. Świadczy to o zdolności przedsiębiorstwa do pokrywania zobowiązań w terminie ich wymagalności. W 2014 roku wartość ta została przekroczona. Oznacza to, że przedsiębiorstwa nie dość, że były zdolne do terminowej spłaty swoich zobowiązań to mamy tu kolejną przesłankę świadczącą o nadpłynności finansowej sektora przedsiębiorstw. Z jednej strony więc, jakość portfela pożyczkowego funduszy w 2014 roku nie powinna być zagrożona, z drugiej (jak już wspominano) popyt na pożyczki ulegał ograniczeniu przez omawiane czynniki. W tym miejscu trzeba podkreślić to, że przytaczane wartości dotyczą ogółu przedsiębiorstw, tymczasem klientami funduszy pożyczkowych są tylko te z sektora MŚP, gdzie te same wskaźniki mogłyby mieć inne odczyty (brakuje rzetelnych danych w tym zakresie). Niemniej jednak, poczynione wnioski są uprawnione. Analiza wskaźników płynności przedsiębiorstw I i II stopnia wskazuje na potencjalną nadpłynność finansową firm oraz ich dobrą sytuację jeśli chodzi o możliwości regulowania zobowiązań. Fundusze pożyczkowe w 2014 roku w bardzo dobry sposób poradziły sobie z potencjalnym (wynikającym z nadpłynności) ograniczeniem popytu ze strony przedsiębiorstw na finansowanie zewnętrzne. W stosunku do 2013 roku w zauważalny sposób wzrosła zarówno liczba udzielonych przez sektor pożyczek, jak i ich wartość. Szczegółowe dane zostaną przedstawione w dalszej części Raportu. Jednocześnie poprawia się kondycja portfela pożyczkowego. 79,67% wartości aktywnych pożyczek w 2014 roku była spłacana terminowo (wzrost o 6,03 pkt proc. w stosunku do 2013 roku). Jedynie 6,16 % wartości udzielonych pożyczek ogółem (kategoria szersza niż aktywne) było windykowanych, a zaledwie 0,68% wartości takich pożyczek można uznać za 3. Dane prezentowane w opracowaniu dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób. Dane nie obejmują rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, działalności finansowej i ubezpieczeniowej oraz szkół wyższych. 12

15 1. Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku stracone. Taki stan rzeczy wynika przede wszystkim z dobrej pracy poszczególnych funduszy na etapie weryfikacji wniosków o udzielenie pożyczki. Nie bez znaczenia jest tu jednak także przytaczany poziom wskaźnika płynności finansowej II stopnia. Znaczącą część działalności funduszy pożyczkowych stanowi udzielanie pożyczek inwestycyjnych. W 2014 roku nakłady ogółem, badanych przez GUS, przedsiębiorstw wyniosły 120 mld zł i były (w cenach stałych) o 16,9% wyższe niż przed rokiem (w 2013 r. odnotowano wzrost o 6,1%, po 3 kwartałach 2014 r. wzrost o 15,0%). Nakłady na budynki i budowle zwiększyły się o 15,3%, natomiast na maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia oraz środki transportu wzrosły o 16,9%. Mieliśmy więc do czynienia ze wzrostem dynamiki aktywności inwestycyjnej przedsiębiorstw. Znalazło to odzwierciedlenie w strukturze aktywności pożyczkowej funduszy. W 2014 roku 70,11% wartości udzielonych pożyczek stanowiły pożyczki inwestycyjne. W stosunku do 2013 roku mieliśmy do czynienia ze wzrostem tego wskaźnika o 8 pkt proc. Widać więc wyraźnie to, że fundusze pożyczkowe elastycznie reagują na zjawiska gospodarcze i dostosowują swoją działalność do aktualnych potrzeb klientów. Jak wykazano powyżej poszczególne dane obrazujące działalność funduszy pożyczkowych są skorelowane z wynikami działalności ich klientów czyli przedsiębiorców. Należy podkreślić to, że przytoczone dane dotyczą firm zatrudniających niemniej niż 50 pracowników. Fundusze obsługują w przeważają części mniejsze podmioty gospodarcze, które co do zasady osiągają gorsze wskaźniki w omawianym zakresie. Tym bardziej należy docenić to, że fundusze pożyczkowe w 2014 roku po raz kolejny osiągnęły dobre wyniki na polu swojej działalności. 2. Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na zewnętrzne źródła finansowania Ilość i wartość udzielonych przez fundusze pożyczkowe w 2014 roku pożyczek została zasygnalizowana poniżej w niniejszym rozdziale oraz opisana szczegółowo w dalszej części Raportu. Analizując jednak działalność funduszy pożyczkowych konieczne jest jednak przedstawienie sytuacji w obszarze apetytu przedsiębiorstw na kapitał pochodzący z kredytów bankowych. 4 Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego kredyty udzielone sektorowi niefinansowemu osiągnęły wartość 892,2 mld zł (wzrost r./r. o 6,8%), w tym kredyty dla przedsiębiorstw 301,0 mld zł (wzrost r./r. o 8,3%). Godne podkreślenia jest to, że kredyty dla przedsiębiorstw zostały w większości (58,4%) zaciągnięte przez firmy z sektora MŚP. Rozkład wartości kredytów ze względu na wielkość podmiotu gospodarczego wyglądał w 2014 roku następująco: duże przedsiębiorstwa 125 mld 310 mln zł (wzrost r./r. o 9,9%), sektor MŚP 175 mld 648 mln zł (wzrost r./r. o 7,2%). Udział tych wartości w ogóle kredytów dla sektora niefinansowego oraz instytucji rządowych i samorządowych wyniósł odpowiednio 12,7% i 17,8%. Z powyższych danych możemy wyciągnąć dwa podstawowe wnioski. Po pierwsze, wraz z przyspieszeniem dynamiki wzrostu gospodarczego (o czym poniżej) popyt przedsiębiorstw na kapitał w postaci kredytu bankowego rośnie. Po drugie, przedsiębiorcy stanowią ważną pozycję w portfelu kredytowym banków. Szczególnie ważne jest to, że sektor MŚP jest większym kredytobiorcą, niż duże przedsiębiorstwa. Jednak dla pełnego obrazu sytuacji w tym zakresie 4. Wyniki finansowe banków w 2014 r. Główny Urząd Statystyczny, r. Warszawa. 13

16 1. Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku potrzebna byłaby jeszcze analiza jaka część z tych przedsiębiorstw to start upy, mikro- i małe firmy. Działalność funduszy pożyczkowych w 2014 roku charakteryzują zmiany wartości podobne do tych jakie miały miejsce w sektorze bankowym. Chodzi tu przede wszystkim o wzrost wartości i ilości udzielonych przez fundusze pożyczek. Oznacza to, że ich działalność jest w podobnym stopniu determinowana przez czynniki makroekonomiczne i zachowania przedsiębiorców, jak aktywność banków. Powyższe dowodzi ponadto tego, że fundusze pożyczkowe we właściwy sposób reagują na sytuację rynkową i poprzez swoją ofertę oraz działania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców. 3. Wzrost gospodarczy Polski w 2014 roku a sytuacja w sektorze funduszy pożyczkowych Działalność funduszy pożyczkowych należy rozpatrywać także w kontekście ogólnych wyników gospodarki w danym okresie. Posłużymy się tu dynamiką 5 wzrostu gospodarczego. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego produkt krajowy brutto (PKB) w 2014 r. był realnie wyższy o 3,4% w porównaniu z 2013 r. (w cenach stałych roku poprzedniego). Znacznie umocnił się pozytywny wpływ popytu krajowego na wzrost PKB przy ujemnym wpływie popytu zagranicznego: 1) Wartość dodana brutto w gospodarce narodowej w 2014 r. wzrosła o 3,2% w porównaniu z 2013 r., wobec wzrostu o 1,8 % w 2013 r. 2) Spożycie ogółem w 2014 r. przekroczyło poziom z 2013 r. o 2,7%, w tym spożycie w sektorze gospodarstw domowych o 1,8% (w 2013 r. odpowiednio wzrost: o 1,1% oraz o 0,7%). 3) Akumulacja brutto w 2014 r. w porównaniu z rokiem poprzednim zwiększyła się realnie o 11,4%, w tym nakłady brutto na środki trwałe wzrost o 9,2% (w 2013 r. zanotowano odpowiednio spadek o 3,5 %, oraz wzrost o 1,1). Stopa inwestycji w gospodarce narodowej (relacja nakładów brutto na środki trwałe do produktu krajowego brutto w cenach bieżących) w 2014 r. wyniosła 19,6%, wobec 18,8% w 2013 r. W 2014 roku mieliśmy więc do czynienia z dwukrotnym przyspieszeniem dynamiki PKB (w 2013 r. wzrost gospodarczy wyniósł 1,7%). Powyżej przedstawione dane należy przeanalizować pod kątem wpływu dynamiki PKB na aktywność funduszy pożyczkowych ogółem. W 2013 roku przy wzroście gospodarczym na poziomie 1,7% liczba udzielonych przez fundusze pożyczek spadła w stosunku do 2012 r. o 2%, natomiast wartość wzrosła o 20%. W 2014 roku, gdy wzrost gospodarczy wyraźnie przyspieszył powyższe wskaźniki w stosunku do roku 2013 były dodatnie i wynoszą odpowiednio: 5,7% i 16,46%. Potwierdza się więc to, że ogólna koniunktura gospo-darcza, mierzona dynamiką wzrostu gospodarczego, determinuje wielkość popytu na ofertę funduszy pożyczkowych. Wraz z przyspieszeniem dynamiki PKB wzrosła liczba klientów funduszy pożyczkowych. Jak jednak widać, ten przyrost miał miejsce dopiero wtedy gdy wzrost gospodarczy osiągnął poziom ponad 3%. Ciekawsza jest natomiast analiza dotycząca łącznej wartości udzielanych przez fundusze pożyczek w 2013 r. mieliśmy do czynienia z większym 5. Informacja Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie zaktualizowanego szacunku PKB według kwartałów za lata Główny Urząd Statystyczny, r. Warszawa. 14

17 1. Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku przyrostem wartości udzielonych pożyczek, niż w 2014 r., który odznaczał się wyraźnie lepszą dynamiką PKB. Po pierwsze trzeba zauważyć to, że wzrost PKB w 2012 roku wyniósł 1,8%. Punkt odniesienia dla wyników za 2013 rok był więc bardzo podobny. Przedsiębiorcy posiadali już jednak, po 2012 roku, doświadczenie w funkcjonowaniu w warunkach słabszej koniunktury. Klienci funduszy rozpoczynali co prawda mniej nowych projektów, jednak dojrzałość polskich firm połączona z wysiłkiem kadr funduszy ukierunkowanym na bezpieczeństwo środków publicznych spowodowała to, że nawet w warunkach silnego spowolnienia gospodarczego sektor funduszy pożyczkowych zanotował w 2013 roku wyraźny wzrost wartości dostarczonego grupie MŚP finansowania zewnętrznego. Nie inaczej było w 2014 roku. Nastąpił co prawda spadek dynamiki przyrostu wartości udzielonych pożyczek w ujęciu r./r. Jednak po pierwsze chodzi tu zaledwie o 4 pkt proc. Po drugie, jak wynika z przedstawionych danych, fundusze z każdym rokiem dostarczają coraz więcej kapitału na rynek. Dokonując analizy otoczenia ekonomicznego sektora funduszy pożyczkowych należy przyjrzeć się także uwarunkowaniom związanym z poziomem stóp procentowych. Chodzi tu zarówno o koszt pieniądza dyktowany decyzjami Rady Polityki Pieniężnej, jak i poziom stopy referencyjnej ustalanej Komunikatem Komisji Europejskiej, która jest podstawą oprocentowania pożyczek udzielanych przez fundusze pożyczkowe. Od 4 lipca 2013 roku do 8 października 2014 roku stopa referencyjna NBP wynosiła 2,50%. 9 października 2014 roku została obniżona o 50 punktów bazowych i 5 marca 2015 roku o kolejne 50 punktów bazowych i obecnie wynosi 1,50% co oznacza najniższy poziom w historii i według przewidywań analityków nie zmieni się do końca roku. Poziom stopy referencyjnej jest jednym z głównych determinantów oprocentowania kredytów bankowych. W 2014 roku mieliśmy do czynienia z bardzo niskim poziomem stóp procentowych. W praktyce oznacza to, że banki mogły oferować tańsze kredyty, niż choćby jeszcze rok wcześniej. Mogło to w pewnym stopniu ograniczyć akcję pożyczkową sektora funduszy pożyczkowych. Stopa referencyjna ustalana Komunikatem Komisji Europejskiej wynosiła przez cały 2014 rok 2,75 % i była niższa niż w 2013 roku ( %, ,18%). Ta zmiana pozwoliła sektorowi funduszy pożyczkowych na kształtowanie bardziej atrakcyjnej oferty z punktu widzenia potencjalnych pożyczkobiorców. Z drugiej strony, środowisko niskich stóp procentowych (i co za tym idzie niższe oprocentowanie pożyczek) potęguje problem związany z pozyskiwaniem środków na pokrycie kosztów funkcjonowania funduszu. Jak wynika z powyższego, 2014 rok był okresem kolejnego, dynamicznego wzrostu wartości udzielonych pożyczek. Jest to dowodem na to, że sektor funduszy pożyczkowych spełnia coraz ważniejszą rolę w zapewnieniu sektorowi MŚP dostępu do finansowania zewnętrznego. 4. Prognoza i rekomendacje Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy budżetowej na rok 2015 w bieżącym roku: 6 1) Dynamika PKB wyniesie 3,4%. 6. Taką samą prognozę zawiera przyjęty r. przez Radę Ministrów Wieloletnie Plan Finansowy Państwa (WPFP) na lata

18 1. Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku 2) Wzrost popytu krajowego osiągnie tempo 3,8%. 3) Nakłady na środki trwałe brutto wzrosną o 7,4%. 4) Przeciętne wynagrodzenie brutto będzie wyższe o 4,2%, a stopa bezrobocia na koniec roku wyniesie 11,8%. Przykładowe prognozy innych ośrodków w zakresie dynamiki PKB w 2015 roku prezentują się następująco: 1) Narodowy Bank Polski 3,4%. 2) Agencja Bloomberg 3,3%. 3) Bank Światowy 3,2%. 4) Komisja Europejska 3,2%. 5) Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową 3,5%. W 2015 roku fundusze pożyczkowe będą więc funkcjonować w otoczeniu makroekonomicznym zbliżonym do tego jakie miało miejsce rok wcześniej. Co ważne, rok 2015 będzie okresem wdrażania projektów realizowanych już w ramach perspektywy finansowej Dla funduszy pożyczkowych oznacza to szerszy, niż w 2014 rok dostęp do kapitału pożyczkowego. Polska gospodarka znajduje się w fazie stabilnego rozwoju. Jego dynamika nie jest taka jakiej byśmy sobie wszyscy tego życzyli, jednak na tle Europy i świata wyróżniamy się in plus rok powinien być więc czasem dalszej poprawy wyników działalności sektora funduszy pożyczkowych i kolejnym okresem wzrostu znaczenia sektora mikropożyczkowego. 7 Pozytywne prognozy posiada polski sektor bankowy. Banki komercyjne planują stabilny rozwój akcji kredytowej w 2015 r., czego przejawem jest wzrost sumy bilansowej o 5,1%. Jednym z istotnych czynników wzrostu sumy bilansowej banków mają być kredyty sektora niefinansowego. Banki spodziewają się także wzrostu portfela kredytowego o 9,3%, w tym dla przedsiębiorstw o 14,4% (14,8% dla dużych firm, 14,0% dla sektora MŚP). Poprawa sytuacji ma mieć miejsce także w obszarze kredytów konsumpcyjnych (o 13,6%). Co do jakości portfela przewidywane jest nieznaczne pogorszenie w ujęciu globalnym, przede wszystkim z powodu starzenia się kredytów mieszkaniowych (wzrostu odsetka kredytów niepracujących). Fundusze pożyczkowe działają w dynamicznym otoczeniu zewnętrznym jeśli chodzi o konkurencję, której muszą sprostać. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na takie instrumenty jak: dotacja z urzędu pracy na założenie działalności gospodarczej, oferta akademickich inkubatorów przedsiębiorczości, pożyczki udzielane przez firmy pożyczkowe, crowdfunding, oferta funduszy venture capital, czy też pożyczki społecznościowe (social lending). Te stosunkowo nowe formy finansowania przedsiębiorstw będą stanowić dla funduszy pożyczkowych rosnącą konkurencję. Odpowiadać na nie należy m.in. poprzez wykorzystywanie nowoczesnych rozwiązań technicznych i informatycznych. Posiadanie własnej witryny internetowej jest w dzisiejszych czasach standardem. Jednak jak wynika z naszych obserwacji, przejrzystość stosownych witryn i kompleksowość zamieszczonych na nich informacji nie zawsze jest zadowolona. Wykorzystywać należy także media społecznościowe. O ile profile w serwisie Facebook są już powszechnie wykorzystywane w sektorze fundusze to nadal do zagospodarowania pozostaje komunikacja z interesariuszami za pośrednictwem platformy Twitter oraz blogów 7. Plany Finansowe Banków na 2015 r. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Warszawa, 2015 r. 16

19 1. Uwarunkowania makroekonomiczne działalności pożyczkowej w 2014 roku traktujących o przedsiębiorczości, gospodarce regionu, czy też zarządzaniu przedsiębiorstwem. Oczywiście przedstawione prognozy mogą ulec weryfikacji przy wystąpieniu szoków w otoczeniu zewnętrznym naszej gospodarki. Przykładem może być tu potencjalne bankructwo Grecji, które z pewnością przełożyłoby się na spadek wartości kursu złotego. Z jednej strony to korzystne zjawisko dla eksporterów, z drugiej wzrost obciążeń dla kredytobiorców hipotecznych zadłużonych w walutach obcych może odbić się negatywnie na popycie krajowym. Innym potencjalnym zagrożeniem jest dalsza eskalacja konfliktu ukraińskiego. Ewentualne zbliżanie się działań wojennych do polskiej granicy oznaczałoby nie tylko deprecjację złotego, lecz rodziłoby także możliwość tego, że inwestorzy zagraniczni zaczęliby masowo wycofywać się z naszego kraju. Przy założeniu, że żaden z powyższych scenariuszy się nie spełni, fundusze pożyczkowe będą mogły w 2015 roku w dalszym ciągu harmonijnie rozwijać swoją działalność. Mówimy tu oczywiście o otoczeniu makroekonomicznym. Aspektom prawnym i organizacyjnym zostanie poświęcona dalsza część opracowania. 17

20 Rozdział II Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym Zadaniem funduszy pożyczkowych jest wspieranie rozwoju sektora MŚP przede wszystkim poprzez udzielanie niskooprocentowanych pożyczek. Skala tego wsparcie może być tym większa, im wyższa będzie wartość kapitału pozostająca w dyspozycji funduszy. 1. Dynamika wartości kapitału pożyczkowego Na koniec 2014 roku fundusze pożyczkowe dysponowały łącznie kapitałem w wysokości 2 mld 537 mln 844 tys. zł. Taka pula środków pozwala już na odgrywanie znaczącej roli w całym systemie zasilania sektora przedsiębiorstw kapitałem zewnętrznym , , , , , , , , , ,00 500,00 558,20 714,11 823,20 946,40 960,80 0, Wykres 1. Zmiany wartości poziomu wyposażenia kapitałowego funduszy pożyczkowych w Polsce w latach (w mln zł). Źródło: opracowanie własne na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych w stosunku do roku 2014 obejmujących sytuację finansową funduszy pożyczkowych oraz informacji zamieszczonych w raportach: Rynek Funduszy Pożyczkowych w Polsce, Raport 2011, PZFP Warszawa 2012, Rynek Funduszy Pożyczkowych w Polsce, Raport 2012, PZFP Warszawa 2013, Rynek Funduszy Pożyczkowych w Polsce, Raport 2013, PZFP Warszawa

21 2. Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym Analiza zebranych danych z sektora funduszy pożyczkowych pokazuje, że z każdym rokiem fundusze zarządzają kapitałem o wyższej wartości. Choć dynamika wzrostu w poszczególnych latach była zróżnicowana, to trend wzrostowy pozostaje niezachwiany. Oznacza to, że fundusze pożyczkowe potrafią zdobywać środki potrzebne do swojej działalności (przede wszystkim skutecznie aplikować o środku unijne), a po drugie są wiarygodnym partnerem dla podmiotów, które decydują o przyznawaniu pieniędzy, które mają być przeznaczone na instrumenty zwrotne , ,93 15,28 14,97 18,42 17,13 9,25 1,52 3, Wykres 2. Dynamika zmian wartości wyposażenia kapitałowego funduszy pożyczkowych w Polsce w latach roku ( rok do roku, w %) Dynamika przyrostu kapitału pożyczkowego w poszczególnych latach ma charakter nierównomierny. Jest to związane przede wszystkim ze zróżnicowaniem liczby i wartości konkursów o dofinansowanie funduszy pożyczkowych. Na przestrzeni ostatnich 8 lat zdecydowanie wyróżnia się rok 2010, który był okresem skokowego przyrostu wartości kapitału pożyczkowego funduszy. W 2014 roku wartość zarządzanego kapitału pożyczkowego funduszy wzrosła o 17,13%. Taki wynik należy uznać za bardzo dobry z dwóch powodów. Po pierwsze omawiany okres był czasem zamykania perspektywy finansowej i co za tym idzie konkursów o dofinansowanie było stosunkowo niewiele. Co ciekawe, dynamika przyrostu kapitału pożyczkowego była wyższa niż w roku 2013, niewiele niższa niż w 2012 i kilkukrotnie lepsza, niż w Dynamika wzrostu odnotowanego w 2014 roku wynika przede wszystkim z przypływem kapitału zarządzanego przez fundusze w związku z realizacją Inicjatywy JEREMIE. Abstrahując od tego trzeba podkreślić, że zmiany w zakresie wyposażenia kapitałowego funduszy pożyczkowych są w bardzo wysokim stopniu determinowane przez politykę dystrybucji środków prowadzoną przez ich dysponentów. 2. Wpływ działalności funduszy pożyczkowych na rozwój przedsiębiorczości w poszczególnych regionach Fundusze pożyczkowe odgrywają coraz większą rolę w dostarczaniu finansowania zewnętrznego sektorowi MŚP. Powyższego dowodzą dane przedstawione na wykresie nr 3. 19

22 2. Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym Wykres 3. Porównanie liczby pożyczek udzielonych w roku 2013 i W 2014 roku fundusze pożyczkowe udzieliły pożyczek, tj. o 461 (5,7%) więcej niż rok wcześniej. Można oczywiście zastanawiać się, czy ten przyrost nie jest zbyt mały. Jednak lepszym zobrazowaniem rosnącej aktywności funduszy pożyczkowych są dane dotyczące dynamiki wartości udzielanych pożyczek Wykres 4. Wartość udzielonych pożyczek w roku 2013 i 2014 (w tys. zł.). Łączna wartość udzielonych przez fundusze pożyczkowe w 2014 roku pożyczek wyniosła 893 mln 801 tys. 371,20 zł. Oznacza to, że w stosunku do 2013 roku wartość wypłaconych przedsiębiorcom środków wzrosłao 16,46 %. Tak znaczący wzrost jest dowodem na to, że fundusze pożyczkowe odniosły w 2014 roku sukces poprzez to, że wsparły sektor MŚP kapitałem o znacznie większej wartości. Jeżeli ta dynamika zostanie utrzymana, to już w 2015 roku akcja pożyczkowa funduszy może oscylować wokół 1 mld zł. Globalne wyniki funduszy pożyczkowych osiągnięte w 2014 roku pozwalają stwierdzić, że podmioty te są ważnym i na stałe już wpisanym ogniwem systemu zasilania finansowego przedsiębiorstw. Jest to szczególnie ważne w kontekście nowej perspektywy finansowej UE. Podmioty dostarczające sektorowi MŚP w ciągu jednego roku niemal 900 mln zł kapitału, posiadające niejednokrotnie ponad 20 lat doświadczenia oraz dogłębną znajomość lokalnych i regionalnych rynków, powinny siłą rzeczy być naturalnym partnerem przy wdrażaniu instrumentów finansowych przewidzianych w ramach perspektywy

23 2. Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym Tabela 1. Przestrzenne rozmieszczenie funduszy pożyczkowych według województwa*, w którym udzielano pożyczek, liczby udzielanych pożyczek w układzie przestrzennym, wartości tych pożyczek oraz średniej wartości pożyczki udzielonej w poszczególnych regionach. Wyszczególnienie Liczba Liczba Udział w % Wartość Średnia funduszy pożyczek w wartości pożyczek wartość udzielających pożyczek pożyczki pożyczek ogółem na terenie danego województwa* Woj. Dolnośląskie ,22% ,62 zł ,64 zł Woj. Kujawsko Pomorskie ,29% ,87 zł ,63 zł Woj. Lubelskie ,06% ,20 zł ,15 zł Woj. Lubuskie ,68% ,25 zł ,37 zł Woj. Łódzkie ,41% ,84 zł ,61 zł Woj. Małopolskie ,13% ,00 zł ,84 zł Woj. Mazowieckie ,20% ,98 zł ,91 zł Woj. Opolskie ,95% ,81 zł ,82 zł Woj. Podkarpackie ,98% ,00 zł ,94 zł Woj. Podlaskie ,09% ,74 zł ,62 zł Woj. Pomorskie ,04% ,83 zł ,31 zł Woj. Śląskie ,04% ,80 zł ,04 zł Woj. Świętokrzyskie ,56% ,81 zł ,39 zł Woj. Warmińsko-Mazurskie ,56% ,55 zł ,50 zł Woj. Wielkopolskie ,11% ,20 zł ,09 zł Woj. Zachodniopomorskie ,69% ,00 zł ,19 zł Razem % ,20 zł ,48 zł * fundusze z siedzibą główną na terenie danego regionu oraz fundusze posiadające oddziały w danym województwie. W 2014 roku wzrosła średnia wartość pożyczki i wyniosła ,48 zł. Pokazuje to, że fundusze pożyczkowe są coraz mocniej obecna w świadomości także większych podmiotów gospodarczych, których przedsięwzięcia potrzebują finansowania o wyższej wartości. Nie zmienia to jednak faktu, że fundusze pożyczkowe z taką samą starannością współpracują z pożyczkobiorcami potrzebującymi pożyczki w wysokości np zł, jak z tymi zaciągającymi zobowiązanie o wartości zł. Najwyższa średnia wartość pożyczki miała miejsce w województwie wielkopolskim ( ,09 zł), najniższa w regionie lubuskim (53 799,37 zł). W ujęciu generalnym w poszczególnych województwach sytuacja jest zróżnicowana zarówno jeśli chodzi o średnią wartość pożyczki, jak i o ich liczbę oraz łączną wartość. Fundusze pożyczkowe na bieżąco reagują na zmieniające się potrzeby klientów. Są jednak ograniczone uwarunkowaniami stawianymi przez dysponentów środków. Podkreślić należy także to, że wzrost wartości pożyczki spowodowany jest głównie warunkami realizacji Inicjatywy JEREMIE. 21

24 2. Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym W 2014 roku najwięcej pożyczek udzielono w województwie pomorskim (1082), jednak największą łączną wartość pożyczek odnotowano w regionie wielkopolskim ( ,20 zł). Przedsiębiorcy z tego województwa realizują przedsięwzięcia o jednostkowo wyższej wartości. Najmniejszą liczbę pożyczek odnotowano natomiast w województwie podlaskim (172), ich łączna wartość była najniższa ze wszystkich 16 regionów ( ,74 zł). Jest to, jak można sądzić, związane ze stosunkowo słabym poziomem rozwoju gospodarczego tego województwa, a co za tym idzie ograniczonym popytem na ofertę funduszy województwo dolnośląskie województwo kujawsko-pomorskie województwo lubelskie województwo lubuskie województwo łódzkie województwo małopolskie województwo mazowieckie województwo opolskie województwo podkarpackie województwo podlaskie województwo pomorskie województwo śląskie województwo świętokrzyskie województwo warmińsko-mazurskie województwo wielkopolskie województwo zachodniopomorskie Wykres 5. Liczba funduszy pożyczkowych (fundusze z siedzibą główną na terenie danego regionu oraz oddziały funduszy spoza województwa) udzielających pożyczek na terenie poszczególnych województw. Jak pokazuje wykres nr 5 najwięcej funduszy działało na terenie województwa małopolskiego, przy czym nie mówimy tu tylko o funduszach zarejestrowanych w tym regionie, lecz także o podmiotach posiadających siedzibę główną w innym województwie, ale prowadzące swój oddział (oddziały) na terenie danego regionu. Na drugim miejscu znajdują się województwa: mazowieckie, warmińskomazurskie i podkarpackie. Można postawić tezę, że aktywność funduszy jest związana z poziomem rozwoju gospodarczego regionu i fundusze pożyczkowe są szczególnie aktywne tam gdzie przedsiębiorczość wymaga szczególnego wsparcia. Taki stan rzeczy wpisuje się w samą ideę funduszy pożyczkowych. 22

25 2. Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym ,22 13, , ,06 7,20 6,41 6,56 5,98 6,04 5,13 7,56 5, ,29 2,68 2,95 2,09 0 województwo dolnośląskie województwo kujawsko-pomorskie województwo lubelskie województwo lubuskie województwo łódzkie województwo małopolskie województwo mazowieckie województwo opolskie województwo podkarpackie województwo podlaskie województwo pomorskie województwo śląskie województwo świętokrzyskie województwo warmińsko-mazurskie województwo wielkopolskie województwo zachodniopomorskie Wykres 6. Udział pożyczek udzielonych w poszczególnych regionach w pożyczkach ogółem w roku 2014 według wartości (w %). Największy udział w ogólnym dobrym wyniku funduszy pożyczkowych w 2014 roku jeśli chodzi o łączną wartość udzielonych pożyczek miały fundusze posiadające swoje siedziby i oddziały na terenie województw: wielkopolskiego, dolnośląskiego i pomorskiego. Szczególnie dwa pierwsze z wymienionych regionów wyróżniały się na tle pozostałych. Łącznie na ich terenie udzielono pożyczek przekraczających wartość 25% wszystkich. Na przeciwległym biegunie znajdują się województwa: podlaskie, lubuskie i opolskie. 3. Aktywność funduszy pożyczkowych w podziale ze względu na poziom zurbanizowania i liczbę mieszkańców Na potrzeby Raportu wydzielono dwa rodzaje obszarów. Wiejski obejmuje gminy wiejskie i wiejsko miejskie oraz miasta o liczbie mieszkańców mniejszej niż 25 tys. Natomiast w skład obszaru miejskiego wchodzą miasta o liczbie mieszkańców wyższej niż 25 tys. Niestety część ankietowanych funduszy nie prowadzi statystyki działalności pożyczkowej w tym zakresie co utrudnia przedstawienie właściwej analizy. 23

26 2. Wartość kapitału pożyczkowego i aktywność funduszy pożyczkowych w układzie regionalnym Tabela 2. Pożyczki udzielone przez fundusze pożyczkowe w 2014 roku według miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Wyróżnienie Obszar wiejski (gminy wiejskie, wiejsko-miejskie oraz miasta poniżej 25 tys. mieszkańców) Obszar miejski (miasta powyżej 25 tys. mieszkańców) * Pożyczki niesklasyfikowane Liczba Wartość ,66 zł ,46 zł ,09 zł * Pożyczki niesklasyfikowane liczba i wartość pożyczek udzielonych przez dwa fundusze, które nie zostały przypisane do żadnej kategorii. Większość pożyczek jest udzielana na terenach miejskich, co za tym idzie wyższa jest także ich wartość. Zwraca jednak uwagę fakt, że różnica w aktywności pożyczkowej pomiędzy typami obszarów nie jest wielka. Fundusze w miarę równomiernie wspierają rozwój przedsiębiorczości zarówno na terenach bardziej, jak i mniej zaludnionych. Wynika to ze specyfiki i zadań funduszy pożyczkowych. Jest to szczególnie ważne dla przedsiębiorstw z mniejszych ośrodków gdzie dostęp do finansowania bankowego jest utrudniony i mniej konkurencyjny (mniejsze nasycenie placówkami bankowymi). Takie firmy, jak widać, nie będą miały problemu ze skorzystaniem z oferty funduszy pożyczkowych, które działają, zgodnie ze swoją misją i zadaniami nie tylko w skali regionalnej, lecz także lokalnej. Tym samym pełnią funkcję aktywizującą małe społeczności w zakresie rozwoju gospodarczego i podnoszenia jakości życia. obszar wiejski 40,29% pożyczki niesklasyfikowane* 5,90% obszar miejski 53,81% Wykres 7. Struktura wartości udzielonych pożyczek według miejsca prowadzenia działalności gospodarczej z podziałem na obszary wiejskie i miejskie. * Pożyczki niesklasyfikowane udział w wartości pożyczek udzielonych przez dwa fundusze, które nie zostały przypisane do żadnej kategorii. Powyższe potwierdza wykres nr 7. Zakładając równomierny rozkład pożyczek niesklasyfikowanych. Na obszarach miejskich wartość wypłaconych zostało niemal 54% wartości pożyczek. Widać więc wyraźnie, że fundusze są w bardzo podobnym stopniu bez względu na liczbę mieszkańców danego ośrodka (oczywiście trzeba brać pod uwagę to, że mamy do czynienia z pewnym przedziałem). Jest to kolejna przesłanka tego, że fundusze pożyczkowe są ważnym partnerem dla sektora MŚP wychodzą z ofertą do przedsiębiorców w nawet bardzo małych ośrodkach i dodatkowo wykazują się dobrą znajomością uwarunkowań panujących na lokalnych rynkach. 24

MAPA FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH

MAPA FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH MAPA FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH MAREK MIKA Polski Związek Funduszy Pożyczkowych Dane na 31.12 2011r. LICZBA POZIOM KAPITAŁU ROZKŁAD TERYTORIALNY Pierwszy fundusz pożyczkowy powstał w 1992 roku. Obecnie w Polsce

Bardziej szczegółowo

Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2016 r.

Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2016 r. Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 201 r. W dniu 22 marca

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim w 2015 r.

Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim w 2015 r. Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim w 2015 r. Opracowanie: Zespół Mazowieckiego Obserwatorium Rynku Pracy Najważniejsze obserwacje W 2015 r.: Przychody z całokształtu

Bardziej szczegółowo

Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2017 r.

Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2017 r. Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec r. W dniu marca r. Komisja

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw. Województwo dolnośląskie

Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw. Województwo dolnośląskie Melania Nieć, Joanna Orłowska, Maja Wasilewska Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Województwo dolnośląskie Struktura podmiotowa przedsiębiorstw aktywnych W 2013 r. o ponad

Bardziej szczegółowo

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej I N F O R M A C J A o gospodarowaniu środkami w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej w roku 27 Warszawa, maj 28 SPIS TREŚCI:

Bardziej szczegółowo

PLANY FINANSOWE KRAJOWYCH BANKO W KOMERCYJNYCH NA 2015 R.

PLANY FINANSOWE KRAJOWYCH BANKO W KOMERCYJNYCH NA 2015 R. Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego (DBK 1) Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, W dniu 9 kwietnia r.

Bardziej szczegółowo

na podstawie opracowania źródłowego pt.:

na podstawie opracowania źródłowego pt.: INFORMACJA O DOCHODACH I WYDATKACH SEKTORA FINASÓW PUBLICZNYCH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W LATACH 2004-2011 ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH na podstawie opracowania źródłowego

Bardziej szczegółowo

Tabela 1. Łączny kapitał pożyczkowy funduszy pożyczkowych (w mln zł) oraz dynamika zmian (w %) w latach 2011 2013 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 Kapitał pożyczkowy 1674,60 1983,10 2166,71 Dynamika zmian

Bardziej szczegółowo

Prezentacja wstępnych danych Raportu z działalności funduszy pożyczkowych w 2015 r. Walne Zebranie Członków PZFP, 17 marca 2016 r.

Prezentacja wstępnych danych Raportu z działalności funduszy pożyczkowych w 2015 r. Walne Zebranie Członków PZFP, 17 marca 2016 r. Prezentacja wstępnych danych Raportu z działalności funduszy pożyczkowych w 2015 r. Walne Zebranie Członków PZFP, 17 marca 2016 r., Mszczonów Podsumowanie oraz porównanie do 2014 r. Dane za 2015 rok (71

Bardziej szczegółowo

Napędzamy rozwój przedsiębiorstw

Napędzamy rozwój przedsiębiorstw Inicjatywa JEREMIE w województwie pomorskim - PRFPK Sp. z o.o. w procesie finansowania MŚP Inicjatywa JEREMIE dla rozwoju Pomorza Napędzamy rozwój przedsiębiorstw Realizacja operacji wg stanu na koniec

Bardziej szczegółowo

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2013 r. 1

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2013 r. 1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 24 września 2013 r. Wyniki finansowe banków w I półroczu 2013 r. 1 W końcu czerwca 2013 r. działalność operacyjną prowadziły

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim w 2014 r.

Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim w 2014 r. Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim w 2014 r. Opracowanie: Zespół Mazowieckiego Obserwatorium Rynku Pracy 1 Wstęp Celem niniejszego raportu jest przedstawienie podstawowych

Bardziej szczegółowo

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Agnieszka Alińska. Zwrotne instrumenty finansowe w procesie stymulowania rozwoju regionalnego

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Agnieszka Alińska. Zwrotne instrumenty finansowe w procesie stymulowania rozwoju regionalnego Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Agnieszka Alińska Zwrotne instrumenty finansowe w procesie stymulowania rozwoju regionalnego Plan prezentacji System finansowy a sfera realna Rozwój w ujęciu krajowym,

Bardziej szczegółowo

Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim

Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim Rzeszów, Październik 2013 I. DOCHODY 1 A: Podsektor centralny 1) obecnie województwo przekazuje dochód do sektora finansów publicznych

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w okresie I-IX 2013 r. 1

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w okresie I-IX 2013 r. 1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 20 grudnia 2013 r. Wyniki finansowe banków w okresie I-IX 2013 r. 1 W końcu września 2013 r. działalność operacyjną

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach Notatka informacyjna PRODUKT KRAJOWY BRUTTO RACHUNKI REGIONALNE W 2008 R. 1 PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W 2008 roku wartość wytworzonego produktu krajowego

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JEREMIE. Poza dotacyjna forma wsparcia szansą rozwoju dla przedsiębiorców.

Inicjatywa JEREMIE. Poza dotacyjna forma wsparcia szansą rozwoju dla przedsiębiorców. Inicjatywa JEREMIE Tytuł prezentacji Poza dotacyjna forma wsparcia szansą rozwoju dla przedsiębiorców. BGK Miasto, data Co to jest JEREMIE? Joint European Resources for Micro-to-Medium Enterprises Wspólne

Bardziej szczegółowo

Historia FPK Pierwsze fundusze poręczeniowe powstały w Polsce z inicjatywy jednostek samorządowych i zagranicznych fundacji w ramach Programu Inicjaty

Historia FPK Pierwsze fundusze poręczeniowe powstały w Polsce z inicjatywy jednostek samorządowych i zagranicznych fundacji w ramach Programu Inicjaty Aktualne zmiany systemu i rozwój współpracy banków spółdzielczych z regionalnymi i lokalnymi funduszami poręczeń kredytowych RYSZARD NOSOWICZ PREZES KSFP 14-1515 września 2009, WARSZAWA Historia FPK Pierwsze

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2017 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2017 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2017 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał

Bardziej szczegółowo

Produkt Krajowy Brutto. Rachunki Regionalne w 2013 roku

Produkt Krajowy Brutto. Rachunki Regionalne w 2013 roku Produkt Krajowy Brutto. Rachunki Regionalne w 2013 roku Wstęp Publikacja Głównego Urzędu Statystycznego Produkt krajowy brutto Rachunki regionalne w 2013 r., zawiera informacje statystyczne dotyczące podstawowych

Bardziej szczegółowo

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP

Bardziej szczegółowo

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Fundusze unijne a zróżnicowanie regionalne kraju Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Proces konwergencji w wybranych krajach UE (zmiany w stosunku do średniego PKB

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2018 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2018 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2018 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w okresie trzech kwartałów 2014 r

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w okresie trzech kwartałów 2014 r GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 19 grudnia 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w okresie trzech kwartałów 2014 r W końcu września 2014

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka przedsiębiorstw transportu samochodowego w Polsce w latach

Charakterystyka przedsiębiorstw transportu samochodowego w Polsce w latach Logistyka - nauka Krystyna Bentkowska-Senator, Zdzisław Kordel Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie Charakterystyka przedsiębiorstw transportu samochodowego w Polsce w latach 2007-2010 Pozytywnym

Bardziej szczegółowo

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r.

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, październik 2013 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r. Wprowadzenie Niniejsza informacja

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2017 r.

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2017 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 8.9.217 Opracowanie sygnalne Wyniki finansowe banków w I półroczu 217 r. Wynik finansowy netto sektora bankowego 1 w I półroczu 217 r. wyniósł 6,9 mld zł, tj. o 16,9%

Bardziej szczegółowo

ŚNIADANIE PRASOWE TRENDY NA RYNKU KREDYTÓW

ŚNIADANIE PRASOWE TRENDY NA RYNKU KREDYTÓW ŚNIADANIE PRASOWE TRENDY NA RYNKU KREDYTÓW DLA LUDNOŚCI I FIRM W 2016 R. Mariusz Cholewa Prezes Zarządu BIK S.A. AGENDA Kredyty konsumpcyjne i pożyczki Wzrost wartości przy spadku liczby udzielonych kredytów.

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w I kwartale 2015 r.

Wyniki finansowe banków w I kwartale 2015 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 19.6.215 Opracowanie sygnalne Wyniki finansowe banków w I kwartale 215 r. W I kwartale 215 r. wynik 1 finansowy netto sektora bankowego wyniósł 4,, o 1,6% więcej niż

Bardziej szczegółowo

Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw

Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Melania Nieć, Maja Wasilewska, Joanna Orłowska Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Struktura podmiotowa Województwo dolnośląskie W 2012 r. w systemie REGON w województwie dolnośląskim

Bardziej szczegółowo

RAPORT O STANIE SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE. Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw

RAPORT O STANIE SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE. Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw RAPORT O STANIE SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Warszawa, 2011 Spis treści Województwo dolnośląskie...3 Województwo kujawsko-pomorskie...6

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2018 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2018 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2018 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał

Bardziej szczegółowo

Ewolucja poziomu zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw

Ewolucja poziomu zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw Biuletyn Obserwatorium Regionalnych Rynków Pracy KPP Numer 4 Ewolucja poziomu zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw Czerwiec był piątym kolejnym miesiącem, w którym mieliśmy do czynienia ze spadkiem

Bardziej szczegółowo

Wybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR

Wybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR Wybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR Gdańsk, marzec 2013 Scenariusz rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w

Bardziej szczegółowo

Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2015 r.

Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2015 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 03.10.2016 r. Opracowanie sygnalne Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2015 r. W 2015 r. działalność gospodarczą w Polsce prowadziło

Bardziej szczegółowo

Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku Niedrzwica Duża, 2011

Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku Niedrzwica Duża, 2011 BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2010 roku ` Niedrzwica Duża, 2011 1. Rozmiar działalności banku spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

B A N K S P Ó Ł D Z I E L C Z Y w Niedrzwicy Dużej

B A N K S P Ó Ł D Z I E L C Z Y w Niedrzwicy Dużej B A N K S P Ó Ł D Z I E L C Z Y w Niedrzwicy Dużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2009 roku ` Niedrzwica Duża, 2009 1. Rozmiar działalności

Bardziej szczegółowo

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2012 roku Niedrzwica Duża, 2013 ` 1. Rozmiar działalności Banku Spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w 2014 r.

Wyniki finansowe banków w 2014 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 2.4.215 Opracowanie sygnalne Wyniki finansowe banków w 214 r. W 214 r. wynik 1 finansowy netto sektora bankowego wyniósł 16,2, o 7,1% więcej niż w poprzednim roku. Suma

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1]

Wyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1] Warszawa, 2010.01.08 Wyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1] W końcu września 2009 r. działalność prowadziło 69 banków komercyjnych (o 1 mniej niż rok wcześniej), w tym 59 z przewagą

Bardziej szczegółowo

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2013 roku Niedrzwica Duża, 2014 ` 1. Rozmiar działalności Banku Spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim. II kwartał 2012

Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim. II kwartał 2012 Raport o sytuacji finansowej przedsiębiorstw w województwie mazowieckim kwartał 2012 Autorzy: Paulina Fabrowska Cezary Gołębiowski Katarzyna Kaim Marta Mackiewicz Bartosz Rokicki Joanna Sędek Monika Skrobol

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2018 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2018 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2018 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał

Bardziej szczegółowo

, , ZRÓŻNICOWANIE OCEN WARUNKÓW ŻYCIA I SYTUACJI GOSPODARCZEJ KRAJU W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH

, , ZRÓŻNICOWANIE OCEN WARUNKÓW ŻYCIA I SYTUACJI GOSPODARCZEJ KRAJU W POSZCZEGÓLNYCH WOJEWÓDZTWACH CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE

KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE 11 Niniejszy raport prezentuje wybrane dane bilansu oraz rachunku zysków i strat, przepływy pieniężne i

Bardziej szczegółowo

Informacja o działalności Banku Millennium w roku 2004

Informacja o działalności Banku Millennium w roku 2004 INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 20 stycznia 2005 Informacja o działalności Banku Millennium w roku 20 Warszawa, 20.01.2005 Zarząd Banku Millennium informuje, iż w roku 20 (od 1 stycznia do 31 grudnia

Bardziej szczegółowo

Produkt Krajowy Brutto. Rachunki Regionalne w 2014 roku

Produkt Krajowy Brutto. Rachunki Regionalne w 2014 roku WWW.OBSERWATORIUM.MALOPOLSKA.PL Produkt Krajowy Brutto. Rachunki Regionalne w 2014 roku Opracowanie: Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego Departament Polityki Regionalnej Urząd Marszałkowski

Bardziej szczegółowo

pozycji rynkowej napotyka na jedną

pozycji rynkowej napotyka na jedną STAN SYSTEMU POŻYCZKOWO-GWARANCYJNEGO DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW szanse i wyzwania Finansowanie polskich przedsiębiorstw w okresie spowolnienia gospodarczego Warszawa 10. grudnia 2008 Sektor

Bardziej szczegółowo

Pożyczki udzielane są również firmom na starcie, nie posiadającym ze względu na krótki staż, zdolności kredytowej.

Pożyczki udzielane są również firmom na starcie, nie posiadającym ze względu na krótki staż, zdolności kredytowej. Pożyczki Unii Europejskiej przeznaczone na wspieranie przedsiębiorczości w państwach członkowskich UE to coraz bardziej popularna forma finansowania inwestycji przez mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa.

Bardziej szczegółowo

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEDSIĘBIORSTW O LICZBIE PRACUJĄCYCH DO 9 OSÓB W 2008 R.

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEDSIĘBIORSTW O LICZBIE PRACUJĄCYCH DO 9 OSÓB W 2008 R. Warszawa, 2009.10.16 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEDSIĘBIORSTW O LICZBIE PRACUJĄCYCH DO 9 OSÓB W 2008 R. W Polsce w 2008 r. prowadziło działalność 1780 tys. przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób

Bardziej szczegółowo

Informacja o działalności w roku 2003

Informacja o działalności w roku 2003 INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 16 stycznia 2004 Informacja o działalności w roku 2003 Warszawa, 16.01.2004 Zarząd Banku Millennium ( Bank ) informuje, iż w roku 2003 (od 1 stycznia do 31 grudnia

Bardziej szczegółowo

styczeń 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna

styczeń 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna styczeń 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr hab. Piotr Białowolski

Bardziej szczegółowo

Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.211 roku Niedrzwica Duża, 212 ` 1. Rozmiar działalności Banku Spółdzielczego mierzony wartością sumy bilansowej,

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2017 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2017 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2017 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorcze lubelskie. Pożyczki unijne pomysłem na rozwój firmy

Przedsiębiorcze lubelskie. Pożyczki unijne pomysłem na rozwój firmy Przedsiębiorcze lubelskie Pożyczki unijne pomysłem na rozwój firmy BGK państwowy bank rozwoju Bank Gospodarstwa Krajowego jest jedynym państwowym bankiem w Polsce. Kluczowe obszary działania BGK Misją

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty dziewiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017

Bardziej szczegółowo

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego

Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Włączeni w rozwój wsparcie rodziny i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego Gdańsk, 31 marca 2017 r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

Wpływ funduszy europejskich perspektywy finansowej 2007-2013 na rozwój społeczno-gospodarczy Polski Wschodniej. Andrzej Regulski 28 września 2015 r.

Wpływ funduszy europejskich perspektywy finansowej 2007-2013 na rozwój społeczno-gospodarczy Polski Wschodniej. Andrzej Regulski 28 września 2015 r. Wpływ funduszy europejskich perspektywy finansowej 2007-2013 na rozwój społeczno-gospodarczy Polski Wschodniej Andrzej Regulski 28 września 2015 r. moduł 1 moduł 2 moduł 3 Analiza zmian społecznogospodarczych

Bardziej szczegółowo

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku BANKSPÓŁDZIELCZY wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień 31.12.2011 roku Niedrzwica Duża, 2012 ` 1. Rozmiar działalności banku spółdzielczego

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1]

Wyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1] Warszawa, 2009.07.10 Wyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1] W końcu marca br. działalność prowadziło 70 banków komercyjnych (o 6 więcej niż rok wcześniej), w tym 60 z przewagą kapitału zagranicznego

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

lipiec 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna

lipiec 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna lipiec 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr hab. Piotr Białowolski

Bardziej szczegółowo

Kondycja polskiego sektora bankowego w drugiej połowie 2012 roku. Podsumowanie wyników polskich banków za I półrocze

Kondycja polskiego sektora bankowego w drugiej połowie 2012 roku. Podsumowanie wyników polskich banków za I półrocze Kondycja polskiego sektora bankowego w drugiej połowie 2012 roku. Podsumowanie wyników polskich banków za I półrocze Polskie banki osiągnęły w I półroczu łączny zysk netto na poziomie 8,04 mld zł, po wzroście

Bardziej szczegółowo

Dolnośląski Fundusz Powierniczy szansa rozwoju dla mikro, mały i średnich firm na Dolnym Śląsku

Dolnośląski Fundusz Powierniczy szansa rozwoju dla mikro, mały i średnich firm na Dolnym Śląsku Dolnośląski Fundusz Powierniczy szansa rozwoju dla mikro, mały i średnich firm na Dolnym Śląsku Bank Gospodarstwa Krajowego Wrocław, dn. 21.09.2011 r. Co to jest JEREMIE? Joint European Resources for Micro-to-Medium

Bardziej szczegółowo

Uwarunkowania rozwoju banków spółdzielczych

Uwarunkowania rozwoju banków spółdzielczych Forum Liderów Banków Spółdzielczych Model polskiej bankowości spółdzielczej w świetle zmian regulacji unijnych Uwarunkowania rozwoju banków spółdzielczych Jerzy Pruski Prezes Zarządu BFG Warszawa, 18 września

Bardziej szczegółowo

styczeń 2015 r. PROJEKT BADAWCZY: KONFERENCJI PRZEDSIĘBIORSTW FINANSOWYCH W POLSCE ORAZ KRAJOWEGO REJESTRU DŁUGÓW Informacja sygnalna

styczeń 2015 r. PROJEKT BADAWCZY: KONFERENCJI PRZEDSIĘBIORSTW FINANSOWYCH W POLSCE ORAZ KRAJOWEGO REJESTRU DŁUGÓW Informacja sygnalna styczeń 1 r. PROJEKT BADAWCZY: KONFERENCJI PRZEDSIĘBIORSTW FINANSOWYCH W POLSCE ORAZ KRAJOWEGO REJESTRU DŁUGÓW Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW STYCZEŃ 1 R. OPRACOWANIE:

Bardziej szczegółowo

UPADŁOŚCI FIRM W POLSCE

UPADŁOŚCI FIRM W POLSCE FIRM W POLSCE KLUCZOWE FAKTY W maju upadłość ogłosiły 44 firmy choć jest to wartość wyższa o,7 proc. w porównaniu z kwietniem, to jednocześnie jest to drugi najlepszy wynik od września 28 r. gdy upadły

Bardziej szczegółowo

JEREMIE 2007-2013 Efekty i plany

JEREMIE 2007-2013 Efekty i plany JEREMIE 2007-2013 Efekty i plany Głęboczek, maj 2015 Projekty dotyczące wsparcia sektora MŚP realizowane przez BGK w roli Menadżera Funduszu Powierniczego Data zawarcia umowy Wkład do Projektu Województwo

Bardziej szczegółowo

październik 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna

październik 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna październik 2017 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr hab. Piotr Białowolski

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2015 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2015 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2015 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał

Bardziej szczegółowo

II. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE

II. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE II. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE 1. Mieszkania oddane do eksploatacji w 2007 r. 1 Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce w 2007 r. oddano do użytku 133,8 tys. mieszkań, tj. o około 16% więcej

Bardziej szczegółowo

Działalność przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w 2011 roku a

Działalność przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w 2011 roku a Warszawa, 01.07.0 Działalność przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w 011 roku a Badaniem GUS w 011 r. objęto 64 przedsiębiorstwa pośrednictwa kredytowego. Wśród nich było 1 spółek akcyjnych, 35 spółek

Bardziej szczegółowo

1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1.

1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Spis treści 1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Zastosowana metodologia rangowania obiektów wielocechowych... 53 1.2.2. Potencjał innowacyjny

Bardziej szczegółowo

Analiza sektora bankowego* wg stanu na 31 marca 2013 r.

Analiza sektora bankowego* wg stanu na 31 marca 2013 r. Analiza sektora bankowego* wg stanu na 31 marca 213 r. Opracowano w Departamencie Analiz i Skarbu * Sektor bankowy rozumiany jako banki krajowe wg art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo

Bardziej szczegółowo

RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH

RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH w POLSCE RAPORT 2015 RYNEK FUNDUSZY POŻYCZKOWYCH w POLSCE RAPORT 2015 Copyright do wydania polskiego PZFP Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabronione jest kopiowanie, przetwarzanie

Bardziej szczegółowo

Żłobki i kluby dziecięce w 2013 r.

Żłobki i kluby dziecięce w 2013 r. Materiał na konferencję prasową w dniu 3 maja 214 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna Żłobki i kluby dziecięce w 213 r. W pierwszym kwartale

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2009 r. [1]

Wyniki finansowe banków w I półroczu 2009 r. [1] Warszawa, 2009.09.23 Wyniki finansowe banków w I półroczu 2009 r. [1] W końcu czerwca br. działalność prowadziło 71 banków komercyjnych (o 6 więcej niż rok wcześniej), w tym 61 z przewagą kapitału zagranicznego

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym

Sytuacja na rynku kredytowym Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczàcych komitetów kredytowych III kwarta 2005 Warszawa, lipiec 2005 Podsumowanie wyników ankiety Polityka kredytowa: w II kwartale 2005 r. banki

Bardziej szczegółowo

ZACHODNIOPOMORSKIE NA TLE POLSKIEJ GOSPODARKI

ZACHODNIOPOMORSKIE NA TLE POLSKIEJ GOSPODARKI ZACHODNIOPOMORSKIE EJ GOSPODARKI W prezentacji wykorzystane zostały dane GUS oraz wyniki badania Monitoring kondycji sektora w latach 21-212 przygotowanego przez PKPP Lewiatan w ramach projektu współ finansowanego

Bardziej szczegółowo

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PODMIOTÓW Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 1 W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2013 R.

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PODMIOTÓW Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 1 W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2013 R. URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU ul. Wojska Polskiego 27/29, 60 624 Poznań Opracowania sygnalne Data opracowania: luty 2015 Kontakt: e mail: SekretariatUSPOZ@stat.gov.pl tel. 61 27 98 200, fax 61 27 98 100

Bardziej szczegółowo

Działalność przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w 2010 roku a

Działalność przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w 2010 roku a Warszawa, 2011.07.08 Działalność przedsiębiorstw pośrednictwa kredytowego w 2010 roku a W 2010 r. badaniem objęto 59 firm pośrednictwa kredytowego. Wśród nich przeważały spółki kapitałowe (20 spółek akcyjnych

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2015 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2015 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2015 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał

Bardziej szczegółowo

Mikrofinansowanie działalności gospodarczej w Polsce doświadczenia i perspektywy

Mikrofinansowanie działalności gospodarczej w Polsce doświadczenia i perspektywy Mikrofinansowanie działalności gospodarczej w Polsce doświadczenia i perspektywy Wykład 3 Architektura wspieranych źródeł finansowania (2014-2020) M. Gajewski, 2016 Architektura źródeł finansowania mikroprzedsiębiorczości

Bardziej szczegółowo

Branża leasingowa napędza rozwój MŚP. W ubiegłym roku sfinansowała 58,1 mld zł inwestycji

Branża leasingowa napędza rozwój MŚP. W ubiegłym roku sfinansowała 58,1 mld zł inwestycji Branża leasingowa napędza rozwój MŚP. W ubiegłym roku sfinansowała 58,1 mld zł inwestycji data aktualizacji: 2017.02.01 58,1 mld zł wyniosła łączna wartość aktywów sfinansowanych przez firmy leasingowe

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2016 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2016 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2016 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał

Bardziej szczegółowo

RYNEK FAKTORINGU VS RYNEK BANKOWY

RYNEK FAKTORINGU VS RYNEK BANKOWY RYNEK FAKTORINGU VS RYNEK BANKOWY W 1H 17 r. był kontynuowany dwucyfrowy wzrost rynku u rozwój rynku u odbywał się w warunkach dobrej kondycji sektora przedsiębiorstw, w tym korzystnej sytuacji płynnościowej

Bardziej szczegółowo

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej 1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie

Bardziej szczegółowo

Forum Małych i Średnich Przedsiębiorstw

Forum Małych i Średnich Przedsiębiorstw 2011 Dostępne instrumenty wsparcia finansowego dla nowo powstałych Forum Małych i Średnich Przedsiębiorstw Jak zostać i pozostać przedsiębiorcą? Monika Szymańska, Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa

Bardziej szczegółowo

3. Wojewódzkie zróżnicowanie zatrudnienia w ochronie zdrowia w latach Opis danych statystycznych

3. Wojewódzkie zróżnicowanie zatrudnienia w ochronie zdrowia w latach Opis danych statystycznych 3. Wojewódzkie zróżnicowanie zatrudnienia w ochronie zdrowia w latach 1995-2005 3.1. Opis danych statystycznych Badanie zmian w potencjale opieki zdrowotnej można przeprowadzić w oparciu o dane dotyczące

Bardziej szczegółowo

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2013 r. Główne wnioski

Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2013 r. Główne wnioski GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, listopad 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Główne wnioski Wartość nakładów wewnętrznych 1 ogółem na działalność badawczo-rozwojową

Bardziej szczegółowo

Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców

Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców Raport o sytuacji mikro i małych firm poprawa nastrojów polskich przedsiębiorców Sopot, 13 marca 2015 Piąty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i małych firm innowacje tematem specjalnym 6 910 wywiadów

Bardziej szczegółowo

Ocena koniunktury gospodarczej w województwie opolskim w grudniu 2005 roku

Ocena koniunktury gospodarczej w województwie opolskim w grudniu 2005 roku INSTYTUT BADAŃ NAD GOSPODARKĄ RYNKOWĄ Ocena koniunktury gospodarczej w województwie opolskim w grudniu 2005 roku Opracowanie przygotowane na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego Warszawa

Bardziej szczegółowo

Jan Szczucki, PAG Uniconsult Wrocław, 19 czerwca 2015

Jan Szczucki, PAG Uniconsult Wrocław, 19 czerwca 2015 Analiza ex-ante w zakresie możliwości zastosowania instrumentów finansowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014 2020 Wybrane wyniki Jan Szczucki, PAG Uniconsult

Bardziej szczegółowo

Informacja sygnalna. październik 2018 r.

Informacja sygnalna. październik 2018 r. październik 2018 r. PROJEKT BADAWCZY: KONFERENCJI PRZEDSIĘBIORSTW FINANSOWYCH W POLSCE ORAZ KRAJOWEGO REJESTRU DŁUGÓW BIURA INFORMACJI GOSPODARCZEJ Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW

Bardziej szczegółowo

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2017 r.

Sytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2017 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2017 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał

Bardziej szczegółowo

Raport upadłości polskich firm D&B Poland / II kwartał 2011 roku

Raport upadłości polskich firm D&B Poland / II kwartał 2011 roku Raport upadłości polskich firm D&B Poland / II kwartał roku W pierwszych sześciu miesiącach roku sądy gospodarcze ogłosiły upadłość 307 polskich przedsiębiorstw. Tym samym blisko 12 tys. Polaków straciło

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe banków w I kwartale 2016 r.

Wyniki finansowe banków w I kwartale 2016 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 15.6.216 Opracowanie sygnalne Wyniki finansowe banków w I kwartale 216 r. W I kwartale 216 r. wynik finansowy netto sektora bankowego 1 wyniósł 3,5 mld zł, o 15,7% mniej

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JEREMIE instrumenty zwrotne dla rozwoju MŚP

Inicjatywa JEREMIE instrumenty zwrotne dla rozwoju MŚP Inicjatywa JEREMIE instrumenty zwrotne dla rozwoju MŚP Konin, 24 marca 2014 r. BGK jedyny Bank Państwowy w Polsce założony w 1924 r. www.jeremie.com.pl 2 Bank Gospodarstwa Krajowego, utworzony w 1924 r.,

Bardziej szczegółowo