EKONOMICZNE PROBLEMY W HODOWLI DANIELI JAKO NIEKONWENCJONALNEJ DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORCZEJ NA OBSZARACH O DUŻYCH WALORACH PRZYRODNICZYCH
|
|
- Piotr Walczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Folia Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomica 254 (47), Alina LEWCZUK, Aleksander LEWCZUK 1 EKONOMICZNE PROBLEMY W HODOWLI DANIELI JAKO NIEKONWENCJONALNEJ DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORCZEJ NA OBSZARACH O DUŻYCH WALORACH PRZYRODNICZYCH ECONOMIC PROBLEMS OF FALLOW DEERS BREEDING AS NON-CONVENTIONAL ENTERPRENEURIAL ACTIVITY IN HIGH NATURE ADVANTAGE AREAS Katedra Towaroznawstwa Ogólnego i Doświadczalnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ul. Oczapowskiego 5, Olsztyn 1 Katedra Agrobiznesu i Ekonomii Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie pl. Łódzki 2, Olsztyn Abstract. The objective of the survey was to recognize factors determining the breeding of fallow deers as non-conventional enterpreneurial activity of rural and non-rural population in high nature advantage areas. A particular attention was paid to economic problems of fallow deers farms development in the aspect of European Union integration. The survey included 24 fallow deer farms nad their owners. The owners of 18 farms were farmers running farms, but 6 farms owners were non-rural population in rural areas. It was found that 83,3 percent of surveyed fallow deer farms started activity in the years The analysis of functioning and fallow deer breeding development points out huge possibilities of full profitability achievements of this kind of rural production. It is certified by the fact that 58,3 percent of surveyed ferms, which was run in professional way achieved full production profitability in last years. Słowa kluczowe: fermy danieli, hodowla danieli, niekonwencjonalne kierunki przedsiębiorczości, obszary cenne przyrodniczo, procesy integracji europejskiej. Key words: fallow deers farms, fallow deers breeding, non-conventional enterprise directions, nature advantage areas, European integration processes. WSTĘP Pogarszająca się coraz bardziej sytuacja materialna ludności rolniczej i pozarolniczej na obszarach wiejskich w Polsce zmusza mieszkańców wsi do poszukiwania dodatkowych lub alternatywnych źródeł dochodu. Jednym z tych źródeł dochodu może być chów i hodowla danieli jako niekonwencjonalna działalność przedsiębiorcza wykorzystująca zasoby lokalne. Hodowla danieli jest również działalnością rolniczą, która może być realizowana na obszarach o dużych walorach przyrodniczych, rozwijających strategię zrównoważonego rozwoju. Z badań Drozda i Karpińskiego (1998) wynika, że hodowla jeleniowatych, a więc głównie jeleni i danieli jest rodzajem produkcji rolniczej, którą można określić jako rolnictwo ekologiczne. Hodowlę jeleniowatych można zatem rozwijać na terenach, na których rolnictwo ze względu na słabe gleby nie jest rentowne. Dotyczy to zwłaszcza obszarów wiejskich wschodniej i północno-wschodniej Polski. Wyłączenie tych obszarów z typowego użytkowania rolniczego, ze względu na słabą jakość gleb, i rozwinięcie hodowli jeleniowatych może znacznie poprawić efekty gospodarki rolnej. Fermy jeleniowatych dostarczają doskonałego, wolnego od stymulatorów wzrostu, hormonów i antybiotyków, mięsa, które charak-
2 150 A. Lewczuk i A. Lewczuk teryzuje się niską zawartością tłuszczu i cholesterolu, a wysoką białka. Również według Dmuchowskiego i Krzywińskiego (1997) mięso jeleniowatych charakteryzuje się wysoką jakością, jest zdrowe, ponieważ ma niewiele tłuszczu i cholesterolu, jest smaczne i ekologiczne. Jego cena jest wysoka 2-3-krotnie wyższa niż wieprzowiny i wołowiny i dlatego o rozwoju hodowli jeleniowatych decydują przede wszystkim czynniki ekonomiczne. Celem badań było poznanie czynników warunkujących rozwój chowu i hodowli danieli jako niekonwencjonalnej działalności przedsiębiorczej ludności rolniczej i pozarolniczej na obszarach wiejskich o wysokich walorach przyrodniczych w Polsce. W badaniach szczególną uwagę zwrócono na problemy ekonomiczne rozwoju ferm hodowli danieli w aspekcie procesu integracji europejskiej. MATERIAŁ I METODY Przedmiotem badań były fermy danieli oraz gospodarstwa rolne, w których były one zlokalizowane. Natomiast podmiotem badań były cechy społeczno-demograficzne hodowców danieli, które charakteryzują ich sylwetkę zawodową i społeczną. Badaniami objęto 24 fermy danieli na obszarach wiejskich o wysokich walorach przyrodniczych, głównie we wschodniej i północno-wschodniej Polsce. Właścicielami 18 ferm danieli byli rolnicy posiadający gospodarstwo rolne, zaś właścicielami 6 ferm ludność pozarolnicza na obszarach wiejskich. Zdecydowana większość badanych ferm danieli (66,8%) powstała po 2002 roku. Pozostałe fermy (33,2%) rozpoczęły swoją działalność przed 2002 rokiem; ich właściciele prowadzili chów i hodowlę danieli jako dzierżawcy obwodów łowieckich. Były to osoby głównie spoza rolnictwa (6 osób) oraz dwóch rolników. Właściciele gospodarstw rolnych, którzy założyli fermy chowu i hodowli danieli, posiadali duże zasoby łąk i pastwisk (średnio 27,0 ha) oraz lasów (średnio 134,8 ha). Dobór ferm do badań był losowy. Badania przeprowadzono w drugiej połowie 2005 roku. Wykorzystana w badaniach ankieta składała się z dwóch części. Pierwsza część ankiety dotyczyła problematyki powstawania, funkcjonowania i rozwoju ferm danieli. Natomiast druga część ankiety była poświęcona rolnikowi i jego gospodarstwu. Zgromadzony materiał badawczy opracowano statystycznie w oparciu o metody wykorzystywane w naukach ekonomiczno-rolniczych i społecznych. WYNIKI I DYSKUSJA Chów i hodowla danieli w Polsce jest stosunkowo nowym kierunkiem niekonwencjonalnej działalności na obszarach wiejskich. Z badań wynika, że 33,2% ferm hodowli danieli przed 2002 rokiem było własnością Skarbu Państwa, który zlecił hodowlę i użytkowanie danieli dzierżawcom obwodów łowieckich, głównie kołom łowieckim. Natomiast 66,8% badanych ferm chowu i hodowli danieli powstało po 2002 roku dzięki przepisom zezwalającym na hodowlę danieli, jako działalności rolniczej, prywatnym właścicielom ferm. Według Karwali (2003) obecnie w Polsce daniel, w stanie wolnym jest dość pospolity. Natomiast w hodowli fermowej, dzięki ustawie zezwalającej na chów fermowy jeleni i danieli, jest aktualnie w fazie początkowego rozwoju.
3 Ekonomiczne problemy w hodowli danieli Z badań własnych wynika, że ponad 80% hodowców danieli zamierza nadal powiększać stado. Planowana skala zwiększenia stada danieli była dość duża, gdyż wynosiła średnio 111,5 osobnika, z wahaniami od 20 do 300 osobników. Stwierdzono, że niemal wszystkie badane fermy danieli specjalizowały się jednocześnie w kilku kierunkach. Najwięcej ferm danieli (83,3%) specjalizowało się w produkcji materiału hodowlanego. Natomiast co druga ferma danieli była ukierunkowana na produkcję mięsa. Badane fermy danieli specjalizowały się również w produkcji skór jednak tylko 8,3%. Zdaniem Janiszewskiego (2006) w Europie podstawowym celem hodowli fermowej jeleniowatych jest produkcja mięsa. Przy tym kierunku produkcji w stadzie utrzymywane są w większości łanie, przy minimalnej ilości byków rozpłodowych. Ubijane są najczęściej byczki w wieku 1,5 roku (maksymalnie 2,5-letnie), które dają najwyższej jakości mięso i mają najbardziej ekonomiczne przyrosty. Natomiast niska skala specjalizacji ferm danieli w produkcji skór wynika z braku popytu w Polsce na te skóry, mimo że stanowią one materiał do wyrobu luksusowej galanterii skórzanej. Z badań własnych wynika, że zatrudnienie na fermach danieli wynosiło średnio 1,3 osoby, z wahaniami od 1 do 3 osób. Badane fermy miały charakter rodzinny, gdyż wszyscy zatrudnieni pracownicy (stali i sezonowi) byli członkami rodziny. Badani właściciele ferm danieli wyrazili opinie o stanie (poziomie) rozwoju swoich ferm. Z opinii tych wynika, że aż 41,7% badanych ferm właściciele zaliczyli do początkujących. Z kolei co trzecia badana ferma (33,3%) została zakwalifikowana do ferm rozwijających się. Tylko 16,7% ferm danieli (w opinii ich właścicieli) miało ugruntowaną pozycję na rynku. Korzystnym zjawiskiem jest to, że żadna z badanych ferm nie zmniejszała skali swojej działalności. W badaniach ważne było poznanie problemów, z jakimi borykają się właściciele ferm danieli w zakresie opłacalności tej niekonwencjonalnej działalności (rys. 1). Z badań wynika, że 58,3% właścicieli ferm danieli stwierdziło, że osiągnęli pełną opłacalność produkcji w ostatnich latach. Tylko 8,3% właścicieli ferm danieli stwierdziło, że chów i hodowla danieli nie jest opłacalna. Natomiast co trzeci właściciel fermy danieli (33,4%) odpowiedział trudno określić. Może to wynikać z faktu, że wielu właścicieli ferm hoduje daniele dla celów rekreacyjnych, np. w gospodarstwie agroturystycznym. 33,3% 58,4% 8,3% tak nie trudno powiedzieć Rys. 1. Opłacalność chowu i hodowli danieli w opinii ich właścicieli
4 152 A. Lewczuk i A. Lewczuk Hodowcy danieli odpowiedzieli również na pytanie, jaki procent dochodu ich rodziny pochodzi z chowu i hodowli danieli. Z odpowiedzi tych wynika, że dochód z chowu i hodowli danieli stanowi średnio 43,3% ogółu dochodu rodziny. Jednak skala dochodu z chowu i hodowli danieli była bardzo zróżnicowana i wahała się od 10 do 100% ogółu dochodu rodziny. Interesujące wyniki badań, dotyczące społeczno-ekonomicznych aspektów chowu i hodowli jeleniowatych, uzyskali Drozd i Karpiński (1998). Zdaniem tych autorów hodowla jeleniowatych stwarza duże możliwości rozwoju obszarów wschodniej i północno-wschodniej Polski. Na tych obszarach rozwój intensywnego i ekonomicznie opłacalnego rolnictwa ze względów przyrodniczych stanowi trudny problem i w zasadzie nie ma perspektyw. Obszary wiejskie tych terenów charakteryzują się również dużym bezrobociem. Dlatego przy odpowiedniej polityce państwa szansą może być chów i hodowla jeleniowatych. Ponadto fermy jeleniowatych mogą stanowić atrakcję turystyczną nie tylko dla wycieczek szkolnych, ale i dla turystyki oraz agroturystyki. Wyniki badań własnych wskazują, że dochody z chowu i hodowli danieli (nie uwzględniając dochodów z innych źródeł) tylko w niewielkim stopniu zaspokajają potrzeby 33,3% rodzin właścicieli ferm (tab. 1). Z kolei 8,3% właścicieli ferm stwierdziło, że dochody z chowu i hodowli danieli zapewniają życie rodziny na poziomie dostatecznym. Żaden z właścicieli ferm nie stwierdził, że jego rodzina dzięki hodowli danieli ma życie na poziomie bardzo wysokim i średnim. Natomiast 58,4% właścicieli ferm stwierdziło, że prowadzi amatorski chów danieli, który stanowi atrakcję i nie przynosi wymiernych dochodów ekonomicznych. Tabela 1. Poziom warunków życia rodziny właścicieli ferm danieli Wyszczególnienie n Procent respondentów Bardzo wysoki 0 0,0 Średni 0 0,0 Dostateczny 2 8,3 Bardzo skromny, niewystarczający na utrzymanie rodziny 0 0,0 W niewielkim stopniu zaspokaja potrzeby rodziny 8 33,3 Chów danieli amatorski 14 58,4 Razem ,0 Wyżej stwierdzono, że dochody uzyskiwane z hodowli danieli tylko w niewielkim stopniu zaspokajają potrzeby rodziny właściciela fermy. Ważne było zatem poznanie możliwości zwiększenia dochodów w ramach obecnie prowadzonej działalności. Z badań wynika, że co trzeci właściciel fermy (33,3%) zdecydowanie stwierdził, że możliwości zwiększenia dochodów z hodowli danieli istnieją (rys. 2). Natomiast co czwarty hodowca (25,0%) stwierdził, że możliwości takie raczej istnieją. Pozostali hodowcy danieli zauważyli, że możliwości zwiększenia dochodów raczej nie istnieją (16,7%) i że zdecydowanie nie istnieją (25,0%). Z badań wynika, że dalszy rozwój hodowli danieli napotyka na wiele różnorodnych barier. W opinii co czwartego hodowcy (25,0%) najważniejszą barierą w prowadzeniu fermy są problemy prawne, głównie eksport produktów za granicę oraz opóźnienia w prawodawstwie dotyczącym hodowli danieli.
5 Ekonomiczne problemy w hodowli danieli ,0% 33,3% 16,7% 25,0% tak raczej tak raczej nie nie Rys. 2. Możliwości zwiększania dochodów w ramach obecnie prowadzonej hodowli danieli Również co czwarty hodowca danieli wymienił bariery administracyjne, głównie małe zainteresowanie służb weterynaryjnych, brak ustawy o hodowli oraz nieznajomość prawa przez urzędników. Do innych, ważniejszych, barier hodowcy danieli zaliczyli: bariery finansowe, działania konkurencji oraz brak możliwości powiększenia powierzchni ziemi (po 16,7% odpowiedzi). Analiza tych barier wskazuje na brak wiedzy hodowców danieli w wielu kwestiach. Istnieje więc pilna potrzeba większego zaangażowania się instytucji doradczych i edukacyjnych oraz władz lokalnych i regionalnych we wspieraniu rozwoju hodowli danieli jako ważnego źródła pozyskiwania dodatkowych dochodów dla mieszkańców wsi. W badaniach interesujące było poznanie wpływu integracji Polski z Unią Europejską na funkcjonowanie i rozwój ferm danieli. Z badań wynika, że 58,3% właścicieli ferm danieli pozytywnie oceniło wpływ integracji europejskiej na rozwój ich ferm (tab. 2). Tabela 2. Wpływ integracji europejskiej na rozwój ferm danieli Wyszczególnienie n Procent respondentów Wpływ pozytywny na rozwój ferm danieli 14 58,3 otwarcie nowych rynków zbytu 8 57,1 dostęp do materiału hodowlanego 2 14,3 łatwiejszy zbyt 2 14,3 uregulowane akty prawne dotyczące hodowli 2 14,3 Wpływ negatywny na rozwój ferm danieli 6 25,0 brak dopłat bezpośrednich do całego areału 2 33,3 duża ilość sprowadzanych zwierząt 2 33,3 konkurencja cenowa 2 33,3 najwyższy podatek VAT w UE 2 33,3 spadek cen 2 33,3 Nie wpłynie na rozwój ferm danieli w żaden sposób 4 16,7
6 154 A. Lewczuk i A. Lewczuk Zdaniem hodowców danieli najważniejsze korzyści to: otwarcie nowych rynków zbytu (57,1%), łatwiejszy dostęp do materiału hodowlanego (14,3%), łatwiejszy zbyt produktów (14,3%) oraz uregulowane akty prawne dotyczące hodowli (14,3%). Natomiast co czwarty hodowca (25,0%) wyraził negatywną opinię o korzyściach z procesu integracji europejskiej. Badani hodowcy danieli w uzasadnieniu swojej opinii wymienili (po 33,3% odpowiedzi): brak dopłat bezpośrednich do całego areału, zbyt dużą ilość sprowadzanych zwierząt, konkurencję cenową, najwyższy podatek VAT w UE oraz spadek cen. Z kolei 16,7% hodowców stwierdziło, że integracja europejska nie wpłynie w żaden sposób na rozwój ferm danieli w Polsce. Ważnym zagadnieniem było również poznanie kontaktów biznesowych polskich hodowców danieli z partnerami zagranicznymi. Z badań wynika, że tylko 8,3% polskich hodowców danieli posiadało kontakty biznesowe z partnerami zagranicznymi. Polscy hodowcy danieli nawiązali kontakty zagraniczne z następującymi krajami: Czechy, Słowacja, Niemcy, Węgry, Ukraina, Rosja i Holandia. Niekorzystnym zjawiskiem jest fakt, że aż 91,7% polskich hodowców danieli nie miało żadnych kontaktów zagranicznych. Uwzględniając ten fakt, badanym hodowcom danieli postawiono pytanie: czy chcieliby nawiązać kontakty z podobnymi fermami za granicą? Z odpowiedzi 66,6% badanych hodowców danieli wynika, że zamierzają oni nawiązać kontakty z fermami i klientami zagranicznymi. Właściciele ferm danieli chcieliby nawiązać następujące rodzaje kontaktów: w zakresie rynku zbytu (50,0% wypowiedzi), wymiany materiału hodowlanego (37,5%), wymiany doświadczeń (12,5%), zakupu materiału hodowlanego (12,5%), poznania nowych osiągnięć w hodowli (12,5%) oraz udziału w wystawach (12,5%). Pozostali hodowcy nie zamierzają nawiązywać kontaktów zagranicznych (16,7%) lub nie mieli opinii na ten temat (16,7%). Chów i hodowlę danieli można zaliczyć do niekonwencjonalnych kierunków rozwoju przedsiębiorczości o charakterze elitarnym. Być może dlatego hodowcy danieli charakteryzują się bardzo wysokim poziomem wykształcenia. Wykształceniem średnim legitymowało się 58,3% właścicieli ferm, zaś wyższym aż 41,7% respondentów. Posiadane jednak wykształcenie miało charakter pozarolniczy. Stwierdzono, że gospodarstwa rolne hodowców danieli były bardzo duże średnio 348,6 ha, z wahaniami od 6 do 2500 ha. Grunty orne w badanych gospodarstwach wynosiły średnio 282,6 ha, z wahaniami od 1 do 910 ha. Jakość klas bonitacyjnych gruntów ornych nie jest zbyt korzystna przeważały gleby zaliczane do klas IVa i b oraz V i VI klasy. Grunty orne V i VI klasy wynosiły średnio 245,0 ha, z wahaniami od 240 do 650 ha. Natomiast łąki i pastwiska w gospodarstwach rolnych hodowców danieli wynosiły średnio 27,0 ha, z wahaniami od 2 do 90 ha. Właściciele ferm danieli posiadali również własne lasy. Stwierdzono, że przeciętna powierzchnia lasu wynosiła 134,8 ha i wahała się od 1 do 400 ha (tab. 3).Uzyskane wyniki badań wskazują, że stosunkowo słaba jakość gleb w badanych gospodarstwach rolnych zmusiła ich właścicieli do poszukiwania dodatkowych lub alternatywnych źródeł dochodu, m.in. przez zakładanie ferm danieli. Również z badań Kiełczewskiego (2004) wynika, że nasze wejście do Unii Europejskiej daje możliwość innego spojrzenia na sprawę zagospodarowania gruntów słabych. Autor ten podaje kilka kierunków działania, które stwarza proces integracji europejskiej. Jednym z tych kierunków jest uprawa roślin niekonsumpcyjnych pod potrzeby przemysłu paliw i energii oraz zalesienie najsłabszych gruntów.
7 Ekonomiczne problemy w hodowli danieli Tabela 3. Zasoby użytków rolnych w gospodarstwach hodowców danieli Wyszczególnienie Średnia Minimum Maksimum Ogółem powierzchnia gruntów [ha] 348, Grunty orne 282, klasy I II 0,0 0 0 klasy IIIa i b 33, klasy IVa i b 71, klasy V i VI 245, Łąki i pastwiska 27, Sady i uprawy ogrodnicze 1 100, Inne użytki lasy 134, Według Krzywińskiego (1987) rządy w Szwajcarii i Danii zachęcają farmerów do zagospodarowania słabych gleb poprzez zakładanie hodowli fermowej jeleniowatych. Rządy tych krajów udzielają bezzwrotnych pożyczek na zakładanie ferm jeleniowatych. W RFN do 1987 roku powstało około 1000 małych ferm, na których utrzymywane są głównie daniele. Również w Polsce fermy jeleniowatych zakładane są na obszarach o słabych glebach i oddalonych od zabudowań, a więc mało przydatnych do rozwoju tradycyjnego rolnictwa. PODSUMOWANIE I WNIOSKI 1. Badania nad czynnikami warunkującymi rozwój chowu i hodowli danieli, jako niekonwencjonalnej działalności przedsiębiorczej ludności rolniczej i pozarolniczej na obszarach wiejskich o dużych walorach przyrodniczych w Polsce, wykazują, że w działalności tej istnieje wiele barier, ale jednocześnie i szans rozwoju. Problemy rozwoju chowu i hodowli danieli wynikają głównie z faktu, że jest to nowy kierunek pozyskiwania dodatkowych i alternatywnych źródeł dochodu, który nie ma tradycji w społeczeństwie polskim. Świadczy o tym fakt, że aż 83,3% badanych ferm hodowli danieli rozpoczęło swoją działalność dopiero w latach Dlatego najważniejszym problemem rozwoju chowu i hodowli danieli, w opinii właścicieli ferm, jest zbyt małe zapotrzebowanie na produkty, głównie mięso i skóry z danieli. Natomiast szanse rozwoju fermowej hodowli danieli wynikają głównie z procesu integracji europejskiej oraz bogatych zasobów lokalnych, zwłaszcza na obszarach wiejskich wschodniej i północno-wschodniej Polski. Aby pokonać bariery i wykorzystać istniejące szanse rozwoju chowu i hodowli danieli, należy pilnie stworzyć system instytucjonalnego wsparcia hodowli danieli jako ważnego źródła pozyskiwania dodatkowych dochodów dla mieszkańców obszarów wiejskich. 2. Analiza funkcjonowania i rozwoju hodowli fermowej danieli wskazuje, że istnieją duże możliwości osiągnięcia pełnej opłacalności ekonomicznej tego kierunku produkcji rolniczej. Świadczy o tym fakt, że 58,3% badanych ferm, które były prowadzone w sposób profesjonalny, osiągnęło w ostatnich latach pełną opłacalność produkcji. Z badań wynika, że co trzeci właściciel fermy (33,3%) zdecydowanie stwierdził, że istnieją możliwości zwiększenia dochodów z hodowli danieli. Natomiast co czwarty hodowca (25,0%)
8 156 A. Lewczuk i A. Lewczuk stwierdził, że możliwości takie raczej istnieją. Pozytywnym zjawiskiem jest to, że 58,3% właścicieli ferm danieli pozytywnie oceniło wpływ integracji europejskiej na ich rozwój. Natomiast niepokojącym zjawiskiem jest to, że tylko 8,3% polskich hodowców danieli miało kontakty biznesowe z partnerami zagranicznymi. Z wypowiedzi 66,6% badanych hodowców danieli wynika, że zamierzają oni nawiązać kontakty z fermami i klientami zagranicznymi. Istnieje więc pilna potrzeba większego zaangażowania się związku branżowego hodowców jeleniowatych oraz instytucji doradczych we wsparcie procesu podnoszenia opłacalności chowu i hodowli danieli oraz rozwoju współpracy zagranicznej, a zwłaszcza zwiększenia eksportu produktów z polskich ferm danieli. PIŚMIENNICTWO Dmuchowski B., Krzywiński A Hodowla fermowa jeleniowatych światowe trendy a sytuacja w Polsce. Prz. Hod. 4, Drozd L., Karpiński M Fermowy chów jeleni i danieli. Prz. Hod. 8, Janiszewski P Hodowla fermowa jeleniowatych. Rolnicze abc 4, 16. Karwala A Daniel z bliska. Hod. Jeleniowatych 3, 9. Kiełczewski R Odłogi i ugory problem czy nadzieja? Rocz. Nauk. Stow. Ekon. Rol. Agrobiz. (6) 3, Krzywiński A Jak się zaczęła fermowa hodowla jeleni. Prz. Hod. 2,
Zachodniopomorskie rolnictwo w latach
Arkadiusz Malkowski Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zachodniopomorskie rolnictwo w latach 2007-2017 16.10.2017 ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
Bardziej szczegółowoPozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich jako dodatkowe źródło dochodu rodzin rolniczych
Piotr Bórawski Katedra Agrobiznesu i Ekonomii Środowiska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Pozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich jako dodatkowe źródło dochodu rodzin rolniczych
Bardziej szczegółowoCENY ZAKUPU I DZIERŻAWY KWOTY MLECZNEJ W GOSPODARSTWACH KRAJÓW EUROPEJSKICH W LATACH
FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Folia Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomica 256 (48), 117 122 Bogusław GOŁĘBIOWSKI, Agata WÓJCIK CENY ZAKUPU I DZIERŻAWY KWOTY MLECZNEJ W GOSPODARSTWACH KRAJÓW
Bardziej szczegółowoJournal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 3(13) 2009, 33-39 WYKORZYSTANIE MODELI LOGITOWYCH DO OCENY DODATKOWYCH I ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ DOCHODÓW GOSPODARSTW ROLNYCH
Bardziej szczegółowoBadanie koniunktury w gospodarstwach rolnych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa Warszawa, 30.09.2013 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Badanie koniunktury w gospodarstwach rolnych Niniejsze opracowanie przedstawia wyniki ankiety
Bardziej szczegółowoUrząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce WIELKOPOLSKA w Europie WIELKOPOLSKA w Polsce Podział Administracyjny Województwa Wielkopolskiego Liczba
Bardziej szczegółowoANALIZA OPŁACALNOŚCI PRODUKCJI MLEKA W POLSKICH GOSPODARSTWACH NA TLE WYBRANYCH KRAJÓW EUROPY
FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Folia Univ. Agric. Stetin. 27, Oeconomica 254 (47), 99 14 Małgorzata KAROLEWSKA, Artur WILCZYŃSKI ANALIZA OPŁACALNOŚCI PRODUKCJI MLEKA W POLSKICH GOSPODARSTWACH
Bardziej szczegółowoPROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 10 (XXV) Zeszyt 2 Wydawnictwo SGGW Warszawa 2010 Piotr Bórawski 1 Katedra Agrobiznesu i Ekonomii Środowiska
Bardziej szczegółowoRolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość
Rolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość Tomasz Pilawka Wydział Obszarów Wiejskich Departament Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego tomasz.pilawka@umwd.pl
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoRegionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015
Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny
Bardziej szczegółowoALTERNATYWNE ŹRÓDŁA DOCHODU GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE KÓZ ALTERNATIVE INCOMES OF FARMS BASED ON GOATS BREEDING
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIII zeszyt 1 45 Piotr Bórawski, Marcin Jagiełło Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA DOCHODU GOSPODARSTW
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 6(131)/2011 WYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoRaport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020
Raport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 ZAŁĄCZNIK NR 2 do Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 Kielce, luty 2017 r. Strona
Bardziej szczegółowoBadanie koniunktury w gospodarstwach rolnych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa Warszawa, 30.09.2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Badanie koniunktury w gospodarstwach rolnych Niniejsze opracowanie przedstawia wyniki ankiety
Bardziej szczegółowoRolnictwo w Polsce. Kołaczkowska Adrianna 2a
Rolnictwo w Polsce Kołaczkowska Adrianna 2a Rolnictwo Jest jednym z głównych działów gospodarki, jego głównym zadaniem jest dostarczanie płodów rolnych odbiorcom na danym terenie. Przedmiotem rolnictwa
Bardziej szczegółowoTendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych Tendencies and diversity of employment in
Rolnictwo i obszary wiejskie Polski i Bułgarii we Wspólnej Polityce Rolnej 2014-2020 i po roku 2020 Tendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych
Bardziej szczegółowoAgroturystyka w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej
dr Lucyna Przezbórska-Skobiej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie Agroturystyka w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoUKRYTE KOSZTY HAMBURGERA. scenariusze zajęć
UKRYTE KOSZTY HAMBURGERA scenariusze zajęć UKRYTE KOSZTY HAMBURGERA Prawie 1/2 światowej produkcji mięsa pochodzi z wielkich ferm. Odpowiada ona za ok. 14,5% światowej emisji gazów cieplarnianych (GHG)
Bardziej szczegółowoInstytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy. Wojciech Ziętara, Wojciech Józwiak, Zofia Mirkowska
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Rola dużych gospodarstw rolnych we wzroście produktywności pracy rolnictwa polskiego na tle sytuacji w innych w wybranych
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17
Spis treści Wstęp... 11 Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu 13 1.1. Pojęcie agrobiznesu... 13 1.2. Inne określenia agrobiznesu... 17 Rozdział 2. Pierwszy agregat agrobiznesu zaopatrzenie 20 2.1.
Bardziej szczegółowoROLA AGROTURYSTYKI W ROZWOJU WIELOFUNKCJYJNYM WSI I DYWERSYFIKACJA ŹRÓDEŁ DOCHODU GOSPODARSTW ROLNYCH
ROLA AGROTURYSTYKI W ROZWOJU WIELOFUNKCJYJNYM WSI I DYWERSYFIKACJA ŹRÓDEŁ DOCHODU GOSPODARSTW ROLNYCH Prof. dr hab. Bogusław Sawicki Katedra Turystyki i Rekreacji Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ISTOTA
Bardziej szczegółowoZjawiska występujące w rolnictwie unijnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej po 2004 roku i wnioski na przyszłość
Zjawiska występujące w rolnictwie unijnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej po 2004 roku i wnioski na przyszłość Prof. dr hab. Wojciech Józwiak Prof. dr hab. Wojciech Ziętara Suchedniów 10-12 czerwca
Bardziej szczegółowoPolska wieś w kontekście przemian rynku pracy. dr Anna Wawrzonek Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza W Poznaniu
Polska wieś w kontekście przemian rynku pracy dr Anna Wawrzonek Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza W Poznaniu Polska wieś 2009 obszary wiejskie zajmują ponad 93% powierzchni
Bardziej szczegółowo1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Bardziej szczegółowoUWAGI ANALITYCZNE. Gospodarstwa z użytkownikiem gospodarstwa indywidualnego. Wyszczególnienie. do 1 ha użytków rolnych. powyżej 1 ha.
UWAGI ANALITYCZNE UDZIAŁ DOCHODÓW Z DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ W DOCHODACH OGÓŁEM GOSPODARSTW DOMOWYCH W Powszechnym Spisie Rolnym w woj. dolnośląskim spisano 140,7 tys. gospodarstw domowych z użytkownikiem
Bardziej szczegółowoRYZYKO INSTYTUCJONALNE W ROLNICTWIE przykład zazielenienia WPR. prof. dr hab. Edward Majewski
RYZYKO INSTYTUCJONALNE W ROLNICTWIE przykład zazielenienia WPR prof. dr hab. Edward Majewski RYZYKO INSTYTUCJONALNE Ryzyko instytucjonalne w rolnictwie - związane ze zmianami polityki rolnej i wprowadzaniem
Bardziej szczegółowoDotacje unijne dla rolnictwa
Dotacje unijne dla rolnictwa Opracowała Agata Twardowska W UE Opracowała W UE poza bezpośrednim wspieraniem rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Agata Rolnej, Twardowska prowadzonych jest wiele działań
Bardziej szczegółowoDORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH LUBLIN 29.04.2014 R.
DORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH LUBLIN 29.04.2014 R. Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli LODR w Końskowoli zasięgiem swojej działalności obejmuje teren całego województwa lubelskiego,
Bardziej szczegółowoZiemia i kierunek produkcji jako czynniki różnicujące efektywność gospodarstw pozyskujących alternatywne źródła dochodów
Piotr Bórawski 1 Katedra Agrobiznesu i Ekonomii Środowiska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Olsztyn Sergiy N. Grygoryev 2 Economic and Business Institute Tavria State Agrotechnological University Melitopol,
Bardziej szczegółowoPlan prezentacji. 1. Dziczyzna aspekt biologiczny, gospodarczy i żywnościowy chowu zwierząt jeleniowatych.
Plan prezentacji 1. Dziczyzna aspekt biologiczny, gospodarczy i żywnościowy chowu zwierząt jeleniowatych. 2. Badania w zakresie ekologicznego chowu zwierząt jeleniowatych. 3. Dziczyzna wybrane problemy
Bardziej szczegółowoStan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych
Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych Dr Krzysztof Jończyk Kongres Innowacji Polskich, Kraków, 10.03.2015 1 r. Rolnictwo ekologiczne Rozp. Rady (WE) 834/2007
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ Kobiety Mężczyźni.
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE W LICZBACH RAPORT Z WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO LUDNOŚCI I MIESZKAŃ 2002 Ludność według płci (w tys.) Razem 1208,6 -mężczyźni 591,2 -kobiety 617,4 W miastach (711,6): -mężczyźni
Bardziej szczegółowoArtur Łączyński Departament Rolnictwa GUS
Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS Plan wystąpienia Czynniki pływające na rolnictwo polskie od roku 2002 Gospodarstwa rolne Użytkowanie gruntów Powierzchnia zasiewów Zwierzęta gospodarskie Maszyny
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI MLEKA W GOSPODARSTWACH NALEŻĄCYCH DO EUROPEJSKIEGO STOWARZYSZENIA PRODUCENTÓW MLEKA (EUROPEAN DAIRY FARMERS) W 2004 ROKU
FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Folia Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomica 256 (48), 129 136 Mirosław HELTA, Michał ŚWITŁYK EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI MLEKA W GOSPODARSTWACH NALEŻĄCYCH DO EUROPEJSKIEGO
Bardziej szczegółowoDoświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW
1 Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW 2007-2013 Wspólna Polityka Rolna I filar Płatności bezpośrednie Płatności rynkowe Europejski Fundusz Gwarancji
Bardziej szczegółowowykorzystanie produkcji rolniczej; współczynnik wykorzystania miejsc noclegowych; udział poszczególnych gospodarstw w badanym rynku; punktową ocenę
Temat: Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości w gospodarstwach rolnych położonych w gminach należących do Białowieskiego Parku Narodowego i Biebrzańskiego Parku Narodowego Streszczenie Celem pracy
Bardziej szczegółowoElementy określone przez liderów sekcji w obszarze Bezpieczna Żywność
Opis problemów, celów i działań zdefiniowanych przez ekspertów w czasie spotkania #0, odnoszących się do osiągnięcia lepszej jakości życia w trzech obszarach badawczych projektu 'Quality of Life' Perspektywa
Bardziej szczegółowoOpis struktury zagadnień rozważanych w obszarach badawczych projektu Quality of Life w czasie spotkania #1 Perspektywa Dynamiki Systemów
Opis struktury zagadnień rozważanych w obszarach badawczych projektu Quality of Life w czasie spotkania #1 Perspektywa Dynamiki Systemów Elementy określone przez liderów sekcji w obszarze Bezpieczna Żywność
Bardziej szczegółowoOcena funkcjonowania zagród edukacyjnych jako innowacyjnej działalności na obszarach wiejskich
fig{'html_ III OGÓLNOPOLSKI ZLOT ZAGRÓD EDUKACYJNYCH Ocena funkcjonowania zagród edukacyjnych jako innowacyjnej działalności na obszarach wiejskich Małgorzata Bogusz Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Elżbieta
Bardziej szczegółowoBadania rachunkowości rolnej gospodarstw rolnych
Pomorskie gospodarstwa rolne w latach 2004-2012 na podstawie badań PL FADN Daniel Roszak Badania rachunkowości rolnej gospodarstw rolnych w ramach systemu PL FADN umożliwiają wgląd w sytuację produkcyjno-finansową
Bardziej szczegółowoChów świń w gospodarstwach industrialnych i konwencjonalnych
Chów świń w gospodarstwach industrialnych i konwencjonalnych Dr Danuta Zawadzka IERiGŻ - PIB ul. Świętokrzyska 20 e-mail: Danuta.Zawadzka@ierigż.waw.pl USA: Liczba gospodarstw posiadających trzodę oraz
Bardziej szczegółowoFOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS
FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 009, Oeconomica 68 (54), 6 7 Alina LEWCZUK, Aleksander LEWCZUK KIERUNKI MODERNIZACJI GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH
Bardziej szczegółowoPrzestrzenne zróżnicowanie poziomu wykształcenia rolników. Europa Polska Mazowsze
Konrad Ł. Czapiewski Polska Akademia Nauk Zakład Przestrzennego Zagospodarowania i BR Krzysztof Janc Uniwersytet Wrocławski Zakład Zagospodarowania Przestrzennego Przestrzenne zróżnicowanie poziomu wykształcenia
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE KOMPUTERÓW W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY
Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008 WYKORZYSTANIE KOMPUTERÓW W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY Sławomir Kocira, Edmund Lorencowicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoPriorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT
72 Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich Analiza SWOT MOCNE STRONY 1. Możliwość rozwoju produkcji żywności wysokiej jakości. 2. Korzystna struktura wielkości gospodarstw. 3. Korzystne warunki przyrodnicze
Bardziej szczegółowoGOSPODARSTWA ROLNE OSÓB PRAWNYCH (GOP) W PROCESIE PRZEMIAN SYSTEMOWYCH I INTEGRACJI Z UE
GOSPODARSTWA ROLNE OSÓB PRAWNYCH (GOP) W PROCESIE PRZEMIAN SYSTEMOWYCH I INTEGRACJI Z UE Plan prezentacji 1. Problemy systematyki gospodarstw rolnych 2. Uwarunkowania zmian w sektorze GOP 3. Zmiany w wielkości
Bardziej szczegółowoWyniki ankiety przeprowadzonej na przełomie grudnia 2010 i stycznia 2011 wśród 963 właścicieli gospodarstw rolnych na terenie całego kraju
Warszawa, 12 luty 2011 Wyniki ankiety przeprowadzonej na przełomie grudnia 2010 i stycznia 2011 wśród 963 właścicieli gospodarstw rolnych na terenie całego kraju Jakie problemy dostrzega Pan/i w prowadzeniu
Bardziej szczegółowoV. WARUNKI MIESZKANIOWE
V. WARUNKI MIESZKANIOWE 1. WIELKOŚĆ I ZALUDNIENIE MIESZKAŃ Przeciętna powierzchnia mieszkania w województwie łódzkim według danych spisu 2002 r. wyniosła 64,1 m 2 ; z tego w miastach - 56,2 m 2, a na wsi
Bardziej szczegółowoINFORMACJA na temat perspektyw polsko kaliningradzkiej współpracy w sektorze rolno - spożywczym 2014-07-18 10:12:29
INFORMACJA na temat perspektyw polsko kaliningradzkiej współpracy w sektorze rolno - spożywczym 2014-07-18 10:12:29 2 INFORMACJA na temat perspektyw polsko kaliningradzkiej współpracy w sektorze rolno
Bardziej szczegółowoCzy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny?
.pl https://www..pl Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny? Autor: Elżbieta Sulima Data: 3 stycznia 2016 Ekologiczny chów bydła mięsnego korzystnie wpływa nie tylko na środowisko, ale też chroni
Bardziej szczegółowoBranża cukrownicza w Polsce w obliczu zmian w 2017 r.
Marcin Mucha Związek Producentów Cukru w Polsce Konferencja surowcowa "Postęp w uprawie buraków i gospodarce surowcowej", Toruń, 25 czerwca 2015 r. Plan prezentacji 1. Sytuacja w branży UE / świat 2. Branża
Bardziej szczegółowoRYNEK WYBRANYCH NARZĘDZI I MASZYN ROLNICZYCH DO PRODUKCJI ROŚLINNEJ W POLSCE W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/2009 Czesław Waszkiewicz Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie RYNEK WYBRANYCH NARZĘDZI I MASZYN ROLNICZYCH DO PRODUKCJI
Bardziej szczegółowoANKIETA DOTYCZĄCA ANALIZY POTRZEB I PROBLEMÓW
ANKIETA DOTYCZĄCA ANALIZY POTRZEB I PROBLEMÓW Szanowni Państwo Urząd Gminy rozpoczął prace nad przygotowaniem Strategii Rozwoju. istotnym elementem, niezbędnym dla stworzenia strategii jest poznanie opinii
Bardziej szczegółowoKOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY
Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY Edmund Lorencowicz, Jarosław Figurski Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoEKONOMICZNA OCENA PRODUKCJI JABŁEK W WYBRANYM GOSPODARSTWIE SADOWNICZYM
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Józef Kowalczuk, Robert Podgajny Katedra Maszyn i Urządzeń Ogrodniczych Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie EKONOMICZNA OCENA PRODUKCJI JABŁEK W WYBRANYM GOSPODARSTWIE
Bardziej szczegółowoKozy? Na tych zwierzętach można zrobić dobry interes!
https://www. Kozy? Na tych zwierzętach można zrobić dobry interes! Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 10 czerwca 2018 Gusty i smaki konsumentów na szczęście są zmienne. To okazja dla wielu rolników, aby uruchomić
Bardziej szczegółowoGospodarstwa ekologiczne w Polsce w świetle danych liczbowych GUS
Dorota Komorowska 1 Katedra Ekonomiki Rolnictwa Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych SGGW Warszawa Gospodarstwa ekologiczne w Polsce w świetle danych liczbowych GUS Ecological farms in Poland in the
Bardziej szczegółowoROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA
- 131 - Rozdział 8 ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA SPIS TREŚCI: 1. Zasoby rolniczej przestrzeni produkcyjnej ocena stanu istniejącego 2. Zagrożenia dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej 3. Cele polityki
Bardziej szczegółowoPolski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne
Bardziej szczegółowoEkonomika rolnictwa - przemiany w gospodarstwach rolnych
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Nauk Ekonomicznych Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Prof. dr hab. Henryk Runowski Ekonomika rolnictwa - przemiany w gospodarstwach
Bardziej szczegółowoKierunki kształcenia proponowane
Kierunki kształcenia proponowane w roku szkolnym 2019/2020 Rozszerzenia po szkole podstawowej (5- letnie technikum/4 - letnie liceum): 1 / 8 Liceum Ogólnokształcące geografia+wos+ jęz. angielski Technikum
Bardziej szczegółowoILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE
Bardziej szczegółowoBogdan Klepacki, Agata Pierścianiak Poziom wiedzy ubezpieczeniowej rolników indywidualnych województwa podkarpackiego
Bogdan Klepacki, Agata Pierścianiak Poziom wiedzy ubezpieczeniowej rolników indywidualnych województwa podkarpackiego Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 16, 68-74 2004 68 Acta Scientifica Academiae
Bardziej szczegółowoKlasy wielkości ekonomicznej
Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg klas wielkości ekonomicznej w woj. dolnośląskim w latach 2015 i 2016 Poniżej analiza gospodarstw przeprowadzona wg klas
Bardziej szczegółowoDywersyfikacja źródeł dochodów w ramach gospodarstwa rolnego
Dywersyfikacja źródeł dochodów w ramach gospodarstwa rolnego Dr Edmund Giejbowicz Atuty środowiskowe województwa Świętokrzyskiego Wysokie walory przyrodnicze, kulturowe, krajobrazowe oraz dydaktyczno-naukowe
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH. Marcin Żekało, IERIGŻ-PIB, Warszawa 11.07.2014 r.
PRODUKCJA MLEKA W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Marcin Żekało, IERIGŻ-PIB, Warszawa 11.07.2014 r. Plan prezentacji 1. Wprowadzenie. 2. Wybrane zagadnienia utrzymywania krów mlecznych w gospodarstwach ekologicznych.
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2010 Głównego Urzędu Statystycznego) ROLNICZE UŻYTKOWANIE GRUNTÓW WEDŁUG WOJEWÓDZTW użytki
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2011 BS/1/2011
Warszawa, styczeń 2011 BS/1/2011 OCENY ROKU 2010 I PRZEWIDYWANIA NA ROK 2011 Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowoPropozycja sprzedaży gruntu rolnego Olszanowo woj. Pomorskie
www.zawaluk.com Propozycja sprzedaży gruntu rolnego Olszanowo woj. Pomorskie Propozycja sprzedaży gruntu rolnego. Mam przyjemność zaproponować sprzedaż gruntu rolnego położonego w Olszanowie gm. Rzeczenica
Bardziej szczegółowoKATEDRA EKONOMII ZAKŁAD EKONOMIKI KSZTAŁCENIA
KATEDRA EKONOMII 1. Agroturystyka jako forma aktywizacji obszarów wiejskich na przykładzie.. 2. Działalność agroturystyczna jako dodatkowe źródło dochodu na przykładzie 3. Wykorzystanie potencjału turystycznego
Bardziej szczegółowoPomorskie gospodarstwa rolne w latach na podstawie badań PL FADN. Daniel Roszak PODR w Gdańsku
Pomorskie gospodarstwa rolne w latach 2004-2012 na podstawie badań PL FADN Daniel Roszak PODR w Gdańsku Prezentacja oparta jest na analizie wyników produkcyjno-finansowych 267 gospodarstw prowadzących
Bardziej szczegółowoRynek Ŝywności naturalnej i tradycyjnej w aspekcie turystyki wiejskiej
Rynek Ŝywności naturalnej i tradycyjnej w aspekcie turystyki wiejskiej Lek. wet. Dr n. rol. Grzegorz Russak Lek. wet. Igor Marek Hutnikiewicz Współprzewodnicz przewodniczący cy Komisji Doradczo Problemowej
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIA PUBLICZNA O KONTRAKCIE Z NORWEGIĄ NA DOSTAWĘ GAZU DO POLSKI BS/166/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoRolnictwo studia niestacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012
Rolnictwo studia niestacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 29.09.2010 A. Przedmioty ogólne 1 sem 2 sem 3 sem 4 sem 5 sem 6 sem 7 sem ogólne 210
Bardziej szczegółowoOCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 9(134)/2011 OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Krzysztof Kapela, Szymon Czarnocki Katedra Ogólnej Uprawy Roli, Roślin i Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoZMIANY TECHNIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
ZMIANY TECHNIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Diagnozowanie i naprawa podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych albo Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa elektrycznych i elektronicznych układów pojazdów samochodowych
Bardziej szczegółowodr hab. Renata Marks-Bielska, prof. nadzw. UWM mgr inż. Wojciech Dereszewski
dr hab. Renata Marks-Bielska, prof. nadzw. UWM mgr inż. Wojciech Dereszewski CEL: Wskazanie barier i możliwości rozwoju przedsiębiorczości gospodarczej kobiet REALIZACJA CELU: studium literatury przedmiotu
Bardziej szczegółowoAGROTURYSTYKA, A TURYSTYKA WIEJSKA
Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach Spotkanie seminaryjne pt. Agroturystyka: elastyczny i bezpieczny model zatrudnienia CZYNNIKI ROZWOJU ALTERNATYWNYCH ŹRÓDEŁ DOCHODÓW LUDNOŚCI
Bardziej szczegółowoTypy rolnictwa TYPY ROLNICTWA według przeznaczenia produkcji rolniczej. TYPY ROLNICTWA według poziomu nowoczesności
TYPY ROLNICTWA według przeznaczenia produkcji rolniczej Typy rolnictwa Poziom rozszerzony SAMOZAOPATRZENIOWE produkcja rolnicza na potrzeby rolnika i jego rodziny. Charakteryzuje się niewielką produktywnością,
Bardziej szczegółowoRaport na temat sytuacji w rolnictwie na terenie Miasta i Gminy Krotoszyn
Raport na temat sytuacji w rolnictwie na terenie Miasta i Gminy Krotoszyn Opracował: Sebastian Ludwiczak Wydział Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska i Rolnictwa Spis treści 1. Koniunktura w rolnictwie...
Bardziej szczegółowoRolnictwo studia stacjonarne I stopnia
Rolnictwo studia stacjonarne I stopnia IV rok realizowany w roku akad. 2011/2012 Zatwierdzono na Radzie Wydziału 29.09.2010 A. Przedmioty ogólne I rok II rok III rok IV rok Wymiar godzin 1 sem 2 sem 3
Bardziej szczegółowoAgroturystyka jako sposób aktywizacji lokalnej społeczności. Anna Bakierska Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie
Agroturystyka jako sposób aktywizacji lokalnej społeczności Anna Bakierska Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie 1 Rozwój agroturystyki wymaga zgodności z: warunkami przyrodniczymi: ochrona krajobrazu, uwzględnienie
Bardziej szczegółowo14. OCENA STANU ORGANIZACJI I SYTUACJI PRODUKCYJNO- EKONOMICZNEJ REPREZENTACYJNEJ PRÓBY GOSPODARSTW ROLNYCH
14. OCENA STANU ORGANZACJ SYTUACJ PRODUKCYJNO- EKONOMCZNEJ REPREZENTACYJNEJ PRÓBY GOSPODARSTW ROLNYCH Celem przedstawionej analizy jest prezentacja opinii rolników oraz instruktorów Ośrodka Doradztwa Rolniczego
Bardziej szczegółowoCentrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Gorlicach Ogłasza nabór na bezpłatne szkolenie:
pn. Zakładanie i prowadzenie gospodarstwa agroturystycznego i nowosądeckiego, gorlickiego lub nowosądeckiego nowosądeckiego. Celem szkolenia jest przekazanie uczestnikom podstawowej wiedzy z zakresu zakładania
Bardziej szczegółowoInnowacyjność polskich gospodarstw rolnych w warunkach wygasania kryzysu
Innowacyjność polskich gospodarstw rolnych w warunkach wygasania kryzysu Marcin Adamski Marek Zieliński Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych Warszawa, 08 października 2010 roku Treść wystąpienia 1 Innowacyjność
Bardziej szczegółowoPodatki płacone przez rolników. Krystyna Maciejak Dział Ekonomiki i zarządzania gospodarstwem rolnym r.
Podatki płacone przez rolników Krystyna Maciejak Dział Ekonomiki i zarządzania gospodarstwem rolnym 06.07.2017 r. Podatki płacone przez rolników Wysokość płaconych przez rolników podatków i opłat lokalnych
Bardziej szczegółowoRestrukturyzacja małych gospodarstw: nawet 60 tys. zł premii
.pl https://www..pl Restrukturyzacja małych gospodarstw: nawet 60 tys. zł premii Autor: Ewa Ploplis Data: 22 grudnia 2016 W pierwszym kwartale 2017 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Bardziej szczegółowoGłówne założenia. Strategii zrównoważonego Rozwoju wsi, rolnictwa i Rybactwa Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Spotkanie organizowane prze PODR nt. Dochodowość gospodarstw rolnych na podstawie rachunkowości PL FADN w latach 2004-2018 oraz działalność administracji i instytucji
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwoju małych ekonomicznie gospodarstw rolnych (wybrane zagadnienia)
Uwarunkowania rozwoju małych ekonomicznie gospodarstw rolnych (wybrane zagadnienia) Warszawa, 30 września 2011 r. mgr inż. Irena Augustyńska-Grzymek Irena.Augustynska@ierigz.waw.pl 1 Plan prezentacji 1.
Bardziej szczegółowoPOZAROLNICZA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA POLSKICH GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH NA TLE GOSPODARSTW Z KRAJÓW UE
Pozarolnicza działalność gospodarcza INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 5/2009, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 209 217 Komisja Technicznej
Bardziej szczegółowoPROBLEMY STRUKTURALNE POLSKIEGO ROLNICTWA. 24 września 2019 r.
KONFERENCJA PROBLEMY STRUKTURALNE POLSKIEGO ROLNICTWA 24 września 2019 r. PROBLEMY STRUKTURALNE POLSKIEGO ROLNICTWA Struktura rolnictwa polskiego i kierunki jej przemian na tle rolnictwa innych państw
Bardziej szczegółowoDORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH w LODR w KOŃSKOWOLI LUBLIN R.
DORADZTWO WOBEC MAŁYCH GOSPODARSTW ROLNYCH w LODR w KOŃSKOWOLI LUBLIN 21.06.2013 R. Małe Gospodarstwa Rolne Powszechny Spis Rolny w 2010 roku Polska Gospodarstwa rolne od 1-10 ha 1 213 533 szt. Powierzchnia
Bardziej szczegółowoAnaliza dochodów rodzin rolniczych na podstawie danych Polski FADN.
Analiza dochodów rodzin rolniczych na podstawie danych Polski FADN. Sytuacja ekonomiczna rodzin rolniczych oraz podejmowane przez rolnika produkcyjne i inwestycyjne decyzje kształtowane są przez poziom
Bardziej szczegółowoGospodarstwa ogrodnicze w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej
Gospodarstwa ogrodnicze w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych Prof. dr hab. Wojciech Ziętara Mgr Jolanta Sobierajewska Warszawa, 28 wrzesień 212 r 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPROW Przejdź na ekologię i sięgnij po dopłaty
PROW 2014-2020. Przejdź na ekologię i sięgnij po dopłaty Coraz chętniej sięgamy po zdrową żywność, ale nie wszystko co jest oferowane jako bio lub eko, w rzeczywistości takie jest. Dlatego warto na kupowanych
Bardziej szczegółowoWarunki rozwoju rolnictwa. Czynniki wpływające na rolnictwo
Warunki rozwoju rolnictwa Czynniki wpływające na rolnictwo PRZYRODNICZE WARUNKI KLIMATYCZNE UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI GLEBY STOSUNKI WODNE POZAPRZYRODNICZE WŁASNOŚĆ ZIEMI WIELKOŚĆ GOSPODARSTW POZIOM MECHANIZACJI
Bardziej szczegółowoWPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowo4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE
4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wywarło duży wpływ na całą gospodarkę Polski, szczególnie na rolnictwo. Dzięki członkostwu w strukturach Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoSYTUACJA DOCHODOWA ROLNICTWA W KRAJACH EUROPY ŚRODKOWEJ I WCHODNIEJ THE INCOME SITUATION IN AGRICULTURE IN THE CEE COUNTRIES
Walenty Poczta 1 Anna Fabisiak 2 Katedra Ekonomiki Gospodarki Żywnościowej Akademia Rolnicza w Poznaniu SYTUACJA DOCHODOWA ROLNICTWA W KRAJACH EUROPY ŚRODKOWEJ I WCHODNIEJ THE INCOME SITUATION IN AGRICULTURE
Bardziej szczegółowo