To jest ktoś żyjący Kościołem Życie jest do kitu Wandea, czyli katolikobójstwo

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "To jest ktoś żyjący Kościołem Życie jest do kitu Wandea, czyli katolikobójstwo"

Transkrypt

1 To jest ktoś żyjący Kościołem Życie jest do kitu Wandea, czyli katolikobójstwo s. 4 s. 15 s. 25

2 Syn człowieczy musi być wydany w ręce grzeszników i ukrzyżowany, lecz trzeciego dnia zmartwychwstanie. Łk 24,7 Redakcja pisma Marcin Wojtasiak Piotr Fankidejski Adam Lamkiewicz Krzysztof Narloch Marek Szynkowski Jarosław Oszuścik Stanisław Sokun Piotr Jellonek Sebastian Wydrowski Robert Lew Kiedrowski Sebastian Werra Redaktor Naczelny Adam Ryński Zastępca redaktora naczelnego Łukasz Paluszewski Skład i opracowanie graficzne Michał Mierzejewski Zdjęcie na 1 str. okładki alumn Wiesław Dylewski Grafika: Mateusz Szulc Asystsent kościelny: ks. dr Wojciech Węckowski Kontakt Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Pelplińskiej Plac Mariacki Pelplin spojrzenia@diecezja-pelplin.pl W numerze: To jest ktoś żyjący Kościołem...4 Harcerze w akcji 100 rocznica urodzin patrona Harcerstwa i KKA Broń nas w walce...12 Życie jest do kitu...15 Jan Paweł II Nauczyciel modlitwy...20 Nieodrobiona lekcja historii wyprawy krzyżowe...22 Wandea, czyli katolikobójstwo...25 Przez Maryję do Jezusa św. Ludwik Maria Grignion de Montfort...28 Cudze chwalicie, swego nie znacie..30 Dzień po dniu...33 Drodzy Czytelnicy! Wiara chrześcijan, nasza wiara to zmartwychwstanie. Ze zmartwychwstania Chrystusa płynie nadzieja, że my również zmartwychwstaniemy. Okres Wielkiego Postu i poszczególne dni Triduum Paschalnego są takim czasem, kiedy na nowo uświadamiamy sobie od kogo pochodzimy i do kogo zmierzamy, a także jakie jest nasze przeznaczenie. Przypomina nam jeszcze jedną podstawową prawdę, że Bóg jest miłością. Chrystus ukazując się w Wielkim Tygodniu błogosławionej Anieli z Foglino skierował do niej następujące słowa: Nie dla żartów cię pokochałem. Chrystus rzeczywiście nie dla żartów nas ukochał. Z miłości do każdego z nas oddał swoje życie i zmartwychwstał, abyśmy my również mogli żyć wiecznie. Niech ta radosna prawda umacnia nasze życie, pomaga nam znosić wszelkie trudności dnia codziennego, ukazuje nam nadzieję i perspektywę lepszego życia w wieczności, a także daję siłę do wiernego przekazywania jej innym ludziom. Z najlepszymi życzeniami: Redakcja 2 3

3 To jest ktoś żyjący Kościołem Na łamach naszego czasopisma nowo powstałą ideą jest odkrywanie historii, ukazanie tego, czym żyło Seminarium kilka, a nawet kilkanaście lat temu. Dlatego pragniemy sięgnąć do przeszłości i w ten sposób przypomnieć naszym czytelnikom jak na przestrzeni minionych lat kształtowały się Spojrzenia. Jest to możliwe dzięki zachowanemu archiwum naszego periodyku. W tym numerze przypominamy dziś już, kolejny historyczny i jakże cenny wywiad przeprowadzony w 1999 roku, z ówczesnym Rektorem naszego Seminarium, ks. dr. Wiesławem Meringiem, dziś biskupem ordynariuszem Diecezji Włocławskiej. Ponadto w tym roku, mija dziesiąta rocznica od wyniesienia ks. Wiesława Meringa do godności biskupiej. Spędziwszy jakiś czas we Francji, zdołał zapewne Ksiądz Rektor przyjrzeć się dramatycznej sytuacji Pierwszej Córy Kościoła (czy jak to określił ks. prof. Pasierb starej panny Kościoła). Czy widać jakieś pozytywne tendencje w Kościele francuskim, rokujące nadzieję na odnowienie życia religijnego? Samo pytanie zabrzmiało mi tak, jakbyś chciał powiedzieć, ze w Polsce jest dobrze, natomiast we Francji jest źle. Dlatego muszę zacząć od najbardziej podstawowej sprawy, mianowicie: rachunek sumienia, nawracanie, metanoja, ciągła przemiana to jest obowiązek każdego Kościoła więcej każdego człowieka, każdego chrześcijanina; ty i ja też powinniśmy nieustająco się zmieniać na lepsze; ty, twój przełożony, kolega; ja, mój przełożony, moi koledzy. A pozytywne tendencje Kościoła we Francji? Miałem w swoim czasie silne pokusy i bardzo poważne propozycje pracy we Francji: w duszpasterstwie polskim od ówczesnego rektora polskiej misji katolickiej księdza prałata Zbigniewa Bernackiego i w duszpasterstwie francuskim od ks. arcybiskupa A. Brandta. Niemniej, nie uważam siebie za specjalistę od spraw związanych z Kościołem francuskim, chociaż uważam, że bardzo wiele rozwiązań, propozycji, zwyczajów tego Kościoła wartych jest uwagi, godnych tego, by im się przyjrzeć. W życiu Kościoła francuskiego nie widzę samych tylko negatywów czy zagrożeń dla chrześcijaństwa. Po pierwsze wśród pozytywów, na które chciałbym zwrócić uwagę, trzeba wymienić zaangażowanie, czy utożsamianie ludzi świeckich z Kościołem. Nasz Kościół, mówię to otwarcie, jest bardzo sklerykalizowany; jest głównie Kościołem ludzi w sutannach ; dlatego tak często w Polsce, kiedy się mówi o Kościele, ludzie myślą o klerze, o duchowieństwie. Nie chciałbym generalizować, ale zaangażowanie ludzi świeckich u nas najczęściej sprowadza się do wypełniania przez nich pomysłów księdza proboszcza, wcielania jego wizji w życie. Tak więc, to co imponuje każdemu księdzu z Polski zjawiającemu się we Francji, to jest właśnie swobodna, czynna, aktywna obecność ludzi świeckich w Kościele. Tego życzyłbym każdemu księdzu proboszczowi i każdemu księdzu pracującemu w naszym kraju. Drugi taki pozytywny moment to praca nad życiem duchowym ludzi świeckich. Oni sami pracują nad swoim pogłębieniem. Jakie mam na to dowody? dziesiątki, setki, tysiące ośrodków, które we Francji otwierają się w weekendy na przyjęcie ludzi świeckich. To są dni skupienia, które ludzie świeccy, obecni w Kościele, wykorzystują, udając się do różnego rodzaju zakonów, ośrodków diecezjalnych, dekanalnych. Nie ma dekanatu, który obyłby się bez centrum duchowości sprzyjającemu rozwojowi refleksji nad życiem duchowym; całą siłę i nacisk kładzie się na to, by ludzi masowo jak najliczniej włączać w pracę nad pogłębieniem duchowości. Oprócz tych dni skupienia, są też rekolekcje zamknięte, w których świeccy uczestniczą o wiele częściej niż u nas. W Polsce to dotyczy elit utożsamiających się z katolicyzmem, tam to jest reguła dla tych wszystkich, którzy nazywają siebie katolikami. Trzeci taki wspaniały znak żywotności Kościoła we Francji to jest tzw. nowy monastycyzm francuski, np. Mali Bracia i Małe Siostry Jezusa (znamy je, bo one już są i w Polsce). Zasadniczym rysem tego nowego monastycyzmu jest wierność radykalizmowi ewangelicznemu: prawdziwe ubóstwo, prawdziwa prostota i prawdziwa otwartość na innych. To jest kilka zaledwie znaków, ale w nich dokładnie dotykamy Kościoła przyszłości, bo Kościół, którym mamy się stać (bardziej bowiem stajemy się Kościołem, niż nim już jesteśmy) musi być Kościołem ubogim, służebnym, świętym. Nie chcę powiedzieć, że tam jest tak wspaniale, a u nas jest tak źle; chcę tylko pokazać, że tych znaków, będących nadzieją, wcale nie ma tak mało. Po prostu wielu ludzi świeckich 4 5

4 żyje Kościołem i łatwo rozpoznać w ich życiu, że oni tworzą Kościół. U nas do Kościoła należy może 80% czy nawet więcej ludzi ale ja nie wiem, czy obserwując ich życie codzienne, możemy rzeczywiście bez wahań powiedzieć: To jest ktoś żyjący Kościołem. Tam ludzi chodzi do kościoła o wiele mniej, ale tych którzy chodzą, rozpoznaje się po ich codziennym życiu. A u nas ciągle występuje rozdźwięk między życiem w świątyni a życiem poza nią. I czasem trudno jest uwierzyć w pobożność, idącą w parze z bezlitosnym potępianiem, ze wskazywaniem palcem grzechów drugiego człowieka, z opatrywaniem etykietką typu: To jest liberał!, A to jest mason!, A to Żyd!, A to jest lewicowiec! To są sytuacje nie do pogodzenia z wiara przeżywaną w sposób autentyczny! Warto też przyjrzeć się liturgii w kościołach francuskich. To prawda, że jest tam mniej Mszy św., mniejsza ilość obecnych ludzi, ale gdyby ktoś oglądał w telewizji francuskiej (w pierwszym programie: w każdą niedzielę od do jest audycja poświęcona Kościołowi: zwykle pierwsza godzina to transmisja mszy św., druga to wspaniałe debaty, dotyczące życia Kościoła w świecie i we Francji), gdyby ktoś się przyjrzał tej liturgii pełnej dostojeństwa, spokoju, naturalności, liturgii, która rodzi serdeczność i więź między ludźmi Tak, czasem bywa, że jest to liturgia mniej poprawna, mniej trzymająca się przepisów, ale ludzie, którzy się gromadzą na niej, są aktywni, ofiarni, gotowi pracować, być, stawać się braćmi! Z jakimi kryzysami boryka się najbardziej Kościół francuski? A kryzysy? Oczywiście, że one są. Kościół francuski ma na przykład problemy z powołaniami. Biskupi, księża, katolicy świeccy cierpią z powodu braku powołań czy małej ich liczby. Ja nie chcę usprawiedliwiać czy wyjaśniać całej tej sytuacji, wskazując na jedną przyczynę, ale warto pamiętać, że ksiądz francuski żyje najczęściej poniżej poziomu materialnego przeciętnego Francuza. Tam bycie księdzem jest decyzją szalenie trudną; o wiele łatwiej zostać aktywnym człowiekiem świeckim, włączać się w życie Kościoła, popierać go swoją ofiarą, pracą, ale nie decydować się jednocześnie na życie, które oznacza niższy standard niż u pozostałych Francuzów. Młodzież. Jan Paweł II potrafił zgromadzić ku zaskoczeniu samych biskupów francuskich i kleru setki tysięcy młodych na spotkaniu ze sobą! A Papież zawsze mówił o rzeczach trudnych, mówił jasno, nazywał po imieniu wymagał. Jak widać, młodych ludzi to jednak nie zniechęca. Ja bym postawił taką tezę, że kryzys Kościoła francuskiego to jest przede wszystkim kryzys duchowieństwa. Dzisiaj tam się pojawiają coraz liczniejsze grupy wśród biskupów i księży, świadome tego, że pewne sprawy zostały zaniedbane w związku z tzw. reformą posoborową. Poza tym, społeczeństwo francuskie jest bardziej niż nasze zróżnicowane. Trzeba pamiętać o jego historii: (bo dzień dzisiejszy jest wynikiem historii) bardzo silny nurt protestancki, Noc św. Bartłomieja zostawiła pewien kompleks, ślad w świadomości Francuzów i protestantów, i katolików; potem Oświecenie, które potrafiło ludziom wmówić, że religia to tyle co ubóstwo umysłowe, prymitywizm intelektualny; w wielu warstwach, zwłaszcza wśród inteligencji, został trwały ślad takiego myślenia. Chociaż z drugiej strony, dzisiaj właśnie najwierniejsi Kościołowi są we Francji intelektualiści, a najdalsi chłopi, potem robotnicy. Uczestniczyłem kiedyś w pielgrzymce pieszej z Rennes do Mont Saint Michel z młodzieżą francuską. To byli uczniowie ostatnich klas szkół średnich. Jeden z księży powiedział mi wtedy tak: Wam pewnie trudno jest to zrozumieć, ale my musimy zaczynać od zera, od początku, od uświadomienia tym młodym konieczności modlitwy, znaczenia sakramentów i stawiania najbardziej podstawowych pytań. W o ile szczęśliwszej sytuacji jest ciągle jeszcze ksiądz pracujący w Polsce! W każdym razie, często myślę i jak najserdeczniej wspominam moja pracę w duszpasterstwie polskim we Francji; wspominam ludzi, którzy się tam urodzili, a pielęgnują tradycję i wiarę wyniesioną z kraju; duszpasterzy, którzy pozbawieni są tych satysfakcji, na jakie może liczyć każdy polski ksiądz choćby tej licznej obecności wiernych czy pewnego prestiżu społecznego. Pamiętam ciągle, ile nauczyłem się we Francji, jak poszerzyło się moje rozumienie Kościoła. Byłem już księdzem kilkulatkiem (bo wyjechałem do Alzacji, gdy miałem cztery lata kapłaństwa), a ciągle gdzieś w podświadomości myślałem prawniczo hierarchicznie o Kościele, nie zaś wspólnotowo służebnie. A to jest wielka różnica! Wiem też doskonale, że w Polsce jest wiele środowisk świadomych tego wspólnotowego rozumienia rzeczywistości Kościoła. Wystarczy, że sięgnę do wypowiedzi ks. arcybiskupa Alfonsa Nossola z Tygodnika Powszechnego (nr 46 z 14 listopada 1999) bardzo z resztą zachęcam do lektury tej wypowiedzi. Równocześnie jednak wiem, jak trudna jest metanoja, zmiana myślenia; ile wymaga od człowieka dojrzewania i świadomej refleksji. W jakim stopniu Ksiądz Rektor pełniąc funkcję przełożonego w Seminarium nawiązuje do metod stosowanych przez swoich własnych przełożonych, a więc ks. rektora Znanieckiego i ks. wicerektora E. Zawiszewskiego? Nawiązania, tradycje, metody Nie chcę, żeby ktoś myślał, że odpowiadając na polecenie Księdza Biskupa i podejmując obowiązki rektora w Seminarium Duchownym, chciałem z czymś zerwać, czy zapoczątkować nową epokę. To byłoby myślę magiczne, że nowy przełożony tym samym jest lepszy. Byłby to typowy przejaw działania koranicznego : że nowy rektor, proboszcz, katecheta czy każdy inny urzędnik tworzy nową epokę, w której nareszcie będzie porządek, dyscyplina, usunięte zostanie to, co było luzem, demokracją czy złym przyzwyczajeniem. Takie myślenie bywa silną pokusą, ale zawsze oznacza tworzenie mitów. Cel bowiem seminarium nie jest ustalany ani przez aktualnego rektora, ani nawet przez księdza biskupa, on jest niezmienny. Zawsze przecież chodzi o dobre, właściwe przygotowanie człowieka do kapłaństwa. Co się zatem zmienia? Kontekst kulturowy, społeczny, ludzie, sposoby argumentacji, metody 6 7

5 wychowania. Jestem głęboko wdzięczny obu moim rektorom: ks. infułatowi Liedtkemu (kiedy jeszcze żył, nieraz mu mówiłem żartobliwie, że był tak lekkomyślny, iż dwukrotnie mnie przyjmował do seminarium) i ks. Znanieckiemu. Obaj byli bardzo od siebie różni. Infułat Liedtke był punktualny, systematyczny, uporządkowany, dość często drobiazgowy. Żartobliwie mówiliśmy, że jest prawie wcieleniem precyzji charakteryzującej pruskiego urzędnika. Ks. Znaniecki miał większą fantazję. Może to wynikało z tego, że zajmował się filozofią? Był bardziej zasadniczy, nie przywiązywał wagi do szczegółów; od obu wiele się nauczyłem, pozostając sobą. Myślę, że tak trzeba dokładnie korzystać z wiedzy czy propozycji, jakie przedstawiają nam ludzie, z którymi się spotykamy: trzeba pozostać sobą, a równocześnie wchłonąć w siebie, wybierać to co jest najlepsze, wartościowsze. A ks. prałat Zawiszewski? Miał pewne swoje wymagania, które budziły w nas wówczas alumnach mniejszy entuzjazm i trudno, żebym tego nie przyznał. Ale dzisiaj, z perspektywy lat, wiem i jestem tego pewny, że robił to wszystko z niesłychaną uczciwością. A czy podejmujemy naszą służbę, żeby ludziom się podobać? Przecież oceny ludzkie na nasz temat zawsze będą różne Czy relacje kleryk rektor zmieniły się znacznie? Powiem tylko tyle: często słyszę alumnów mówiących tu (w rektoracie) o sprawach, których ja nigdy sobie z rektorem nie kojarzyłem. Historia wy właśnie, swoimi opiniami, komentarzami, wystawicie mi z pewnością określoną metrykę. I tak dokona się sprawiedliwość. Następny rektor będzie mówił o różnicach między sobą a mną i jest to sytuacja najzupełniej normalna. Do pewnego bowiem stopnia kontynuuje się, przejmując najlepsze tradycje; pod wielu innymi względami proponuje się inne może i już lepsze rozwiązania. Wracając do czasów studiów seminaryjnych księdza Rektora, chciałbym zapytać, jak wyglądało wówczas życie kleryka. Z cała pewnością wiele się zmieniło. Rozmawiamy w listopadzie. Inauguracja minęła wprawdzie kilka tygodni temu, ale chociażby ta sama uroczystość inauguracyjna. Kiedy ja wspominam, jak zgrzebny był jej charakter w czasie, gdy byłem tu studentem, w latach sześćdziesiątych! Gośćmi wtedy właściwie byli wyłącznie księża pelplińscy, profesorowie i urzędnicy kurii, kapituła to była jedyna ozdoba inauguracji. Kto by w ogóle pomyślał o rektorach uczelni świeckich, o posłach na sejm, o senatorach, o przedstawicielach rządu (wojewoda), o Komendancie wojewódzkim Policji! To są sytuacje zupełnie niewyobrażalne w latach, które minęły! Jest wiele innych różnic, np. chociażby jedzenie. Klerycy rzadko kiedy są z jedzenia zadowoleni także i dzisiaj, ale myśmy dostawali tylko obiady i kolacje, nie było śniadań. Jeszcze w latach sześćdziesiątych trudno pewnie w to uwierzyć panowała w seminarium autentyczna bieda. Może to był rok 1964, może 1963 nie umiem już tak dokładnie powiedzieć przez dwa tygodnie nie dostawaliśmy na obiad ziemniaków, jedliśmy ryż, makaron i kaszę. Ziemniaki pojawiły się dokładnie 13 czerwca; pamiętam do dziś, bo był to dzień imienin naszego ówczesnego rektora ks. infułata Liedtkego. I to było święto, uczta, ogromna radość, bo znowu pojawiły się ziemniaki. Czy klerycy dzisiaj mają tyle radości z powodu ziemniaków, które pojawiają się na stołach? Nie było też centralnego ogrzewania, myśmy musieli ogrzewać pokoje sami przed wyjściem na wykłady. Węgiel nosiło się z piwnicy. Stamtąd brało się też odrobinę drzewa Nie było bieżącej wody w pokojach, a ich wyposażenie stanowiły stare, poniemieckie szafy! Mieliśmy jedną łazienkę. Na początku mego pobytu tutaj była to łazienka w Collegium Marianum, już wprawdzie zabranym diecezji, ale jeszcze mogliśmy z tej łazienki korzystać. Potem na dole, obok dzisiejszej czytelni, otworzono łaźnię, do której mogliśmy schodzić. Czas kąpieli był ograniczony (do 10 minut), ściśle wyznaczony, nie można było korzystać tyle razy, ile się chciało. Egzyty, czyli wyjścia z seminarium duchownego dokonywały się dwa razy w tygodniu i tylko do miasta, nie wychodziliśmy do ogrodu biskupiego. Dopiero w czasach ks. biskupa M. Przykuckiego ogród biskupi został otwarty dla alumnów. Posługi i święcenia: tylko na święcenia kapłańskie mogliśmy zaprosić naszych najbliższych, rodziców. Na inne nie. Radio. Nie wolno było słuchać radia. Ks. prałat Zawiszewski skrupulatnie pilnował, żebyśmy w tym czasie umieli kontrolować nasze pragnienia. Ogólnie myślę, że wiele zmieniło się na lepsze. Podniosła się estetyka otoczenia. Ważne jest przecież, żebyśmy mieszkali w ładnym otoczeniu; żeby ładny i zadbany był ogród; żeby czysty był dom. W ten sposób przyzwyczajamy alumnów, uczymy kultury, nie mówiąc nawet o niej. Wspominam wszystkie lata spędzone w seminarium z prawdziwą czułością i radością w sercu. To już jest zamierzchła historia, która dokonywała się kilka dziesięcioleci temu. Poprzez studium i modlitwę, dzięki moim przełożonym i dzięki również mojej pracy to zawsze musi iść razem doszedłem do tego jedynego celu, który cenię w życiu naprawdę do kapłaństwa. Obejmuję też częstą, dosłownie codzienną, pamięcią nieżyjących już moich Najbliższych i Księży Profesorów, którzy mi dojście do kapłaństwa umożliwili i proszę Pana Boga, by im to wszystko wynagrodził. Wywiad ukazał się w Spojrzeniach, nr 2 (1999/2000). Rozmawiał alumn Wojciech Kardyś ówczesny redaktor naczelny Spojrzeń, obecnie wykładowca egzegezy Pisma Świętego ksiąg Starego i Nowego Testamentu i języka greckiego w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie. Opr.: zespół redakcyjny 8 9

6 Harcerze w akcji 100 rocznica urodzin patrona Harcerstwa i KKA. Rok 2013, który kilka miesięcy temu rozpoczęliśmy, jest rokiem wielkich przemian i historycznych wydarzeń. Jest też rokiem wielkich jubileuszy. Jednym z nich była 100 rocznica urodzin bł. ks. phm. Stefana Wincentego Frelichowskiego patrona Kleryckiego Kręgu Akademickiego działającego przy naszym Seminarium. Z tej okazji KKA zorganizował szereg akcji mających na celu propagowanie wiedzy o bł. ks. Frelichowskim i szerzenie ducha Harcerstwa: w styczniu został założony funpage KKA na portalu społecznościowym Facebook, dzięki któremu z łatwością nawiązano kontakt z kleryckimi kręgami harcerskimi z całej Polski i zareklamowano nasz Krąg tydzień przed odpustem (15-23 lutego) podczas modlitw wieczornych odmawialiśmy Nowennę za pośrednictwem bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego w dniu odpustu członkowie KKA aktywnie włączyli się w przygotowanie Liturgii celebrowanej przez Księdza Biskupa Diecezjalnego w jednej z seminaryjnych kaplic; z okazji odpustu KKA wydał okolicznościowe zakładki z cytatami z Pamiętnika bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego 24 lutego odbył się wieczór filmowy, podczas którego można było obejrzeć film biograficzny o Błogosławionym i wzruszającą projekcję Cristiada w lutym zorganizowano kurs języka migowego, który początkowo miał się ograniczyć do jednych zajęć, ale ze względu na ogromne zainteresowanie uczestników, inicjatywa ta przerodziła się w stałe spotkania organizowane odtąd regularnie raz w tygodniu w marcu członkowie KKA rozpoczęli kurs przewodnikowski, który zakończy się jeszcze w tym roku kalendarzowym uzyskaniem przez nich stopnia przewodnika pierwszego harcerskiego stopnia instruktorskiego Oprócz inicjatyw wewnątrz-seminaryjnych KKA podjął się zorganizowania kilku akcji na rzecz środowiska lokalnego: 22 stycznia przedstawiciele KKA uczestniczyli we Mszy świętej z okazji 100 rocznicy urodzin Błogosławionego Patrona w parafii Matki Kościoła w Tczewie 11 lutego jeden z członków KKA podczas zimowiska w Zelgoszczy wygłosił konferencję na temat duchowości harcerskiej, o której wciąż zbyt rzadko się mówi w szeregach ZHP w dniach od 22 do 24 lutego jeden z członków KKA przy współpracy z Hufcem ZHP Chojnice zorganizował w Pelplinie VI Rajd Braterski śladami bł. ks. phm. Stefana Wincentego Frelichowskiego dla wszystkich harcerzy działających w diecezji pelplińskiej; w akcję został wpleciony m.in. tzw. Dzień Myśli Braterskiej w kwietniu tego roku członkowie KKA udadzą się na biwak z druhem Wickiem do Pucka, który jest nagrodą za zajęcie I miejsca w Konkursie Piosenki Harcerskiej podczas Wędrówek z druhem Wickiem, które odbyły się w Tczewie pod koniec ubiegłego roku Rok 2013 dopiero się rozpoczął, a już tyle się wydarzyło. Pozostaje jedynie liczyć na to, że na tych akcjach aktywność Kręgu się nie zakończy. Przed nami kolejne miesiące i okazje do ewangelizowania poprzez służbę i zabawę w zgodzie z Harcerskimi Ideałami i Boskim Prawem. alumn Sebastian Werra, rok II 10 11

7 Broń nas w walce Z nastaniem wieczora przyprowadzono Mu wielu opętanych. On słowem wypędził złe duchy i wszystkich chorych uzdrowił (Mt 8, 16). W ostatnich miesiącach obserwujemy wzrost zainteresowania tematyką egzorcyzmów, Szatana i jego demonów. W literaturze religijnej pojawiło się więcej niż do tej pory publikacji na ten temat. Jedną z przyczyn tego zjawiska jest być może pojawienie się na rynku miesięcznika Egzorcysta, 12 który w niezwykle fachowy i przystępny sposób prezentuje ową tematykę. Jest to swoista nowość w polskich kioskach. Jak pisze redaktor naczelny Artur Winiarczyk w pierwszym numerze pismo nasze ma pełnić funkcję uświadamiającą i profilaktyczną. Nie jest, zatem po to by straszyć, ale nam pomóc. Warto przyjrzeć się tej sprawie, ponieważ współcześnie obserwujemy działanie Szatana, który atakuje z jeszcze większą siłą. Egzorcyści z roku na rok odnotowują coraz większą liczbę zniewolonych i opętanych. Mistrzowie życia duchowego wskazują na cztery źródła zniewolenia, są nimi: grzech, pożądliwość cielesna człowieka, świat ze swoimi pokusami i filozofią antychrześcijańską oraz Szatan. W naszej duchowej walce musimy uświadomić sobie, że jemu bardzo zależy na tym, abyśmy nie doszli do radości życia wiecznego. Pała ogromną nienawiścią ku wszystkiemu, co należy do Boga i zrobi wszystko, aby zniszczyć człowieka, doprowadzić do potępienia śmierci wiecznej. W dzisiejszym świecie wielu uważa, że zły duch to fikcja, bajka. Niestety ci, którzy w niego nie wieżą znajdują się w sytuacji niezwykle niebezpiecznej, bo uważając, że nie istnieje nie bronią się przed nim. Diabeł kreowany jest często jako sympatyczna, śmieszna postać z rogami, i ogonem, machająca widłami. Prawda jest jednak zupełnie inna. Jak naucza Katechizm Kościoła Katolickiego w punkcie 2851: zło nie jest jakąś abstrakcją, lecz oznacza osobę, Szatana, Złego, anioła, który sprzeciwia się Bogu. Mamy zatem do czynienia z konkretnym bytem osobowym, a nie z mitem legendą lub metaforą. Szatan jest o wiele potężniejszy od człowieka i bardzo przebiegły. Osamotnieni w walce z nim nie mamy szans. Nasze zwycięstwo możliwe jest jedynie w Jezusie Chrystusie. Jedną z przyczyn opętania jest okultyzm. Już od najmłodszych lat dzieci są z nim oswajane. Coraz częściej w prasie dla dzieci i młodzieży w formie zabawy propaguje się astrologię, magię, kluby czarodziejek i wróżek. Tematy te znajdują swoje odpowiedniki w grach komputerowych, filmach, serialach i bajkach. Ogromną popularnością w swoim czasie cieszył się Harry Potter. Niewielu dostrzegało zagrożenie w tej pozornie niewinnej opowieści. Co odróżnia tę sagę od innych bajek? W innych baśniach magią nie zajmowali się ludzie, ale inne stworzenia, tj. elfy, skrzaty, wróżki jako pozytywne postacie oraz czarownice, wilkołaki i inne brzydkie stworzenia negatywni bohaterowie. W ten sposób ludzie nie uczestniczyli w magii. Autorzy unikali przez to grzechu bałwochwalstwa, ponieważ magia w Biblii nazwana jest obrzydliwością w oczach Boga. Cała książka napakowana jest tematami satanistycznymi, idolami uczniów Hogwartu są takie postacie jak Nicolas Flamel czy Helena Bławatska których znamy z historii jako postacie związane z okultyzmem. Kardynał Ratzinger w 2003 roku napisał, że Harry Potter to: subtelne uwiedzenie, które oddziałuje niepostrzeżenie, a przez to głęboko, i rozkłada chrześcijaństwo w duszy człowieka, zanim mogło ono w ogóle wyrosnąć. Są to problemy na miarę dzisiejszego czasu. Szatan nieustannie szuka nowych dróg, sposobów, by sprowadzić człowieka na złą drogę. Jest przy tym bardzo inteligentny i przebiegły, a nade wszystko cierpliwy i konsekwentny. Chce zawładnąć człowiekiem bez reszty, a przez to zranić Boga. Należy jednak pamiętać, że to Jezus Chrystus jest w centrum naszej wiary, nie Zły duch. Nasz Pan jest Alfa i Omega. 13

8 Do Niego należy ostatnie słowo, On już zwyciężył. W naszym seminarium stało się zwyczajem odmawianie modlitwy do św. Michała Archanioła po zakończeniu mszy świętej. Jest to egzorcyzm, który polecił odmawiać Leon XIII po każdej mszy świętej. Tak pomocy św. Michała wzywano od 1884 roku do lat sześćdziesiątych XX wieku. Serdecznie zachęcam do odmawiania tej modlitwy jak najczęściej. alumn Łukasz Paluszewski, rok IV Święty Michale Archaniele, broń nas w walce, a przeciw niegodziwości i zasadzkom Złego ducha bądź naszą obroną. Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy. A Ty, Książę niebieskich zastępów, Szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, mocą Bożą strąć do piekła. Amen. Życie jest do kitu Kilka dni temu jedna z moich koleżanek napisała mi, że życie jest do kitu. Od razu zrozumiałem, że coś jest nie tak. Na pewno jakieś problemy. Jak się potem okazało nie myliłem się. Tak to już jest, że zło nawet jeśli nie jest ono zbyt wielkie to bardzo nas dotyka. A to sprawia, że zawsze znajdzie się coś, na co moglibyśmy ponarzekać. Zawsze czegoś nam brakuje. Nigdy nie jest tak dobrze, by nie mogło być lepiej. Jeden brak dobra może być sprawcą uczucia bezsensu życia. Ks. Józef Tischner(zm r.) w jednej ze swoich wypowiedzi zauważył : Mamy pesymistów wielu. Krążą po naszych ulicach, mieszkają na tych samych piętrach co my, zaglądają do okien, wkradają się do domów, a niektórzy trafili nawet do szkół. Ale, co ja mówię! Są również w seminariach duchownych, są na placówkach w Kościele, na katedrach uniwersyteckich. Takie życie. Taka Polska. Pesymizm to określenie postawy ludzi widzących tylko negatywne strony obecnej im rzeczywistości, z dodatkiem braku lepszej perspektywy na przyszłość. A zdanie życie jest do kitu, to jedno 14 15

9 z ich ulubionych. Jednak czy to zdanie ma tylko negatywny wydźwięk? Czy można zaprzestać na pierwszym skojarzeniu, które nie napawa radością? Próbując odpowiedzieć mojej koleżance na jej pesymistyczną wiadomość zapytałem, czy wie co to jest kit? Napisałem tak, ponieważ kit kojarzy mi się z masą, która twardnieje, a którą w dzieciństwie wraz z dziadkiem zalepialiśmy okna na zimę, by chłodne powietrze nie dostawało się do mieszkania. Moja koleżanka też znała ten ekonomiczny środek, który pomaga zaoszczędzić na ogrzewaniu. Dodałem wniosek, że pewno warto coś zakitować, zalepić, aby zmienił się obraz życia, a panująca w nim atmosfera była ciepła. Z reguły to jest nasze myślenie, które potrzebuje sensu. Warto mieć priorytety, do których się dąży, a których nie traci się, pomimo przeciwności. Ks. Tischner zauważa pesymistów w seminariach duchownych. Sam kiedyś był klerykiem, a gdy pisał ten tekst wykładowcą w krakowskim seminarium. Mówił, co widział. Patrzę dzisiaj ja sam na siebie, na seminarium, w którym mieszkam oraz dążę do kapłaństwa i widzę, że minęło kilkadziesiąt lat od wypowiedzi polskiego filozofa, a pesymizm pozostał. Takie życie. Taka Polska. Zastanawiam się co może wpływać na pesymizm wśród kleryków? Może to mnogość czarnego koloru? Już od pierwszego roku zachęca się nas do ciemnego, najlepiej czarnego stroju. A jak przyjdzie czas obłóczyn, to każda sutanna jest już czarna. Jednak czy czarna garderoba musi wpływać na czarnowidztwo? Przecież ludzie ubierający się na czarno, z tytułu żałoby po stracie kogoś bliskiego wierzą, że zmarły zmartwychwstanie, że odszedł do lepszego świata, a jeśli jeszcze na to nie zasłużył, wstawiają się za nim swoimi modlitwami. Wiara w zmartwychwstanie kulminacyjny punkt przemawiający za optymizmem. Każdego roku przeżywamy święta wielkanocne, by przypomnieć sobie szczyt optymizmu, który mieści się w nadziei zmartwychwstania. Aby się do nich przygotować należy zrozumieć, że życie nie jest naszym wrogiem. Wrogiem są nasze utarte schematy myślowe, które sprowadzają nas do pesymizmu i sprawiają, że zaniedbujemy wiele dobra, które moglibyśmy uczynić. Tym samym wprowadzamy do swego życia zło. Myślę, że każda spowiedź święta jest zalepianiem nieszczelności, które wywołał grzech w naszej duszy. Sakrament pokuty i pojednania pozwala osiągnąć ciepło serca, dzięki któremu żyje się prawdziwie radośnie. Stąd mądrość Kościoła zaleca, aby przynajmniej raz w roku wyspowiadać się i w okresie wielkanocnym przyjąć komunię świętą. Pokarm dający nadzieję zbawienia. Pokarm optymistów. Skąd więc pesymizm? We wstępie do książki: Myślenie według wartości, ks. Tischner napisał: Kiedyś ludzie zabijali się w imię wiary w wyższość własnej nadziei nad nadzieją cudzą. Dzisiaj doduszają się własną beznadziejnością. Sądzę, iż receptę na życie optymistyczne podpowiada nam tytuł wspomnianej książki: Myślenie według wartości. Jeśli najwyższą wartością naszego istnienia będzie Pan Bóg, a celem zbawienie, to pomimo trudów i problemów będziemy umieli patrzeć w przyszłość z nadzieją. Żadne schematy nie pozwolą nam stracić z oczu tego co najważniejsze. Nasze życie będzie tęsknotą za Bogiem i życiem wiecznym, lecz ta tęsknota nie będzie przejawiała się w tym co i ile robimy, lecz w tym, kim jesteśmy. Nasz sposób bycia będzie zmierzaniem do świętości. Kończąc, chciałbym przytoczyć jeszcze inne rozumienie kitu. Często mówi się do kogoś, kto chce nas okłamać, wprowadzić w błąd: weź mi nie kituj. W przyszłości, gdy ktoś powie nam, że życie jest do kitu, od razu będziemy wiedzieli, że on rozumie to pojęcie tylko negatywnie. Możemy mu powiedzieć, że żyje w błędzie. Przedstawić także pozytywne znaczenie kitu. Co jednak zrobić, aby nasze pozytywne myślenie wzięło górę nad pesymistycznym nastawieniem naszego rozmówcy? Trzeba być świadkiem optymizmu. Najlepszymi świadkami optymizmu byli święci. Arka Noego śpiewa, że każdy święty chodzi uśmiechnięty, a tylko nawrócona jest zadowolona. To jest zadanie dla każdego z nas. Oby święta Wielkanocne ugruntowały w nas nadzieję zmartwychwstania, która stanie się priorytetem w naszym życiu. Optymizmem, którym będziemy zarażać wszystkich i wszędzie, gdzie tylko się znajdziemy. alumn Janusz Osnowski, rok III 16 17

10 Jan Paweł II Nauczyciel modlitwy W zdominowanym przez technikę świecie, któremu grozi zapomnienie o sacrum, w społeczeństwie zadufanym w swoją samowystarczalność, świadectwo modlącego się człowieka jest jak promień światła pośród mroków. Ludzie żyjący w dzisiejszym społeczeństwie są bardzo zabiegani. Żyją w ciągłym pośpiechu i hałasie. Nasza cywilizacja nie sprzyja wejściu w ciszę i zatopieniu się w modlitwie. Niekiedy świat ją wprost pomija i uznaje za przestarzały wymysł średniowiecznych mnichów. Przeciwko tym tendencjom, przede wszystkim swoją postawą, wystąpił Jan Paweł II. Na przekór nowym czasom, stał się nauczycielem modlitwy. Był papieżem całkowicie przenikniętym duchem tej praktyki religijnej. Właśnie spotykanie się z Bogiem wyraźnie kształtowało jego życie. Obserwując jego postawy i zachowania chciałoby się rzec, że cały czas trwał w skupieniu. Oddany tej wewnętrznej postawie, odważnie świadczył o Chrystusie i głosił o Nim Dobrą Nowinę. Zjednoczony ze swoim Panem, był niepodatny na to co dyktuje świat. Modlitwa stała u podstaw jego kapłańśkiej tożsamości, a początek miała już w dzieciństwie. Sam papież z wdzięcznością wspominał dom rodzinny, w którym wszyscy spotykali sie na modlitwie. Według opowiadań, szczególnym obrazem wyrytym w pamięci był klęczący, niekiedy do późnych godzin nocnych, ojciec. Właśnie on, praktykując wielkie nabożeństwo do Ducha Świętego, zaszczepił w młodym Lolku wrażliwość na tego, który modli się w nas. Wspólne wędrowanie do sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej, zapewne wpłynęło także na jego pobożność maryjną. Później, w wieku młodzieńczym spotkał wyjątkowego człowieka, mistyka żyjącego na krakowskim Kazimierzu. Ubogi szewc, Jan Tyranowski wprowadził przyszłego papieża w świat duchowości karmelitańskiej. Kierował go, do odkrycia sensu wszystkiego w niezmierzonej Miłości Boga. Pomagał w zrozumieniu tego, co się działo w ówczesnym świecie. Udostępnił Wojtyle dzieła św. Jana od Krzyża, a także, będąc zelatorem Żywego Różańca, zarażał go umiłowaniem modlitwy różańcowej. Te wydarzenia stały się znaczące. Wielokrotnie o nich wspominał, a myśli dotyczące hiszpańskiego mistyka zawarł w pracy doktorskiej pt. Zagadnienie wiary u świętego Jana od Krzyża Pontyfikat Jana Pawła II jest świadectwem modlitwy człowieka zjednoczonego z Bogiem. Mówił on: Kiedy wierni się modlą, zdobywają serce Boga, dla którego nie ma nic niemożliwego. Stąd brał siły. Miłość Boża przynaglała go do tego, aby podejmować trudną posługę, bycia Proboszczem całego świata. Głęboka więź z Chrystusem pozwalała mu nieść Dobrą Nowinę do wszystkich. Potrafił modlić się w każdym czasie. Zwracał się do swojego Pana nawet pośród gwaru i tłumu, w czasie zagranicznych pielgrzymek i spotkań z wielkimi tego świata. Świadectwa jego współpracowników mówią, iż potrafił zatapiać się w modlitwie. Przykładem mogą być nieszpory z udziałem duchowieństwa w krakowskiej katedrze. W czasie recytacji psalmów papież odpłynął. Trwał przez kilka chwil w tak wielkim skupieniu, że dźwięk organów i blask fleszy aparatów fotograficznych, nie zdołały go rozproszyć. Elementem kształtującym duchowość błogosławionego papieża, stał się także kult Miłosierdzia Bożego. Spotkał się z nim w samym centrum jego krzewienia Krakowie. Potrafił zawierzać siebie i innych, wszystkie swoje trudy i zmagania Miłosiernemu Panu. Po latach pontyfikatu mówił: Jezu ufam Tobie oto prosta modlitwa, której nauczyła nas Siostra Faustyna i którą w każdym momencie naszego życia możemy wypowiadać. Ile razy również i ja, jako robotnik i student, a następnie jako kapłan i biskup, w trudnych okresach dziejów Polski powtarzałem to proste i głębokie wezwanie, doświadczając jego skuteczności i mocy. Jan Paweł II nigdy nie zadowalał się miernotą. Gotowy do wyrzeczeń i poświęcenia, cały czas pracował nad sobą i podejmował różne zadania. Historia pokazała, że stał się człowiekiem silnym i wytrwałym. Chroniła go Miłość Boga, której codziennie doświadczał. Sam stwierdził: Sposobem na to by stawić czoło nie tylko doraźnym trudnym sytuacjom, lecz także, dzień po dniu, trudom oraz problemom osobistym i społecznym, jest pełna wiary modlitwa. Kto się modli, nie traci ducha nawet w obliczu największych trudności, ponieważ czuje, że Bóg jest przy nim, i w Jego ojcowskich ramionach znajduje schronienie, pogodę i pokój ducha. alumn Kamil Kowalewski, rok III 18 19

11 20 21

12 Nieodrobiona lekcja historii wyprawy krzyżowe Zbliżający się czas Wielkiej Nocy, najważn i e j s z y c h w y d a r z e ń związanych z religią chrześcijańską, powoduje że zawsze nasze myśli biegną w kierunku ziemi świętej, w kierunku Jerozolimy i ostatnich wydarzeń z życia Chrystusa, naszego Pana i zbawiciela. Jednak ta Jerozolima którą dzisiaj widzimy jest już dowodem inny wydarzeń historycznych, wydarzeń które tak fascynujące i pobudzają wielkie masy ludzi. Lecz dziś chce się nam chrześcijanom pokazać jaki niechlubny to czas, budząc w nas wstyd i zażenowanie. Wyprawy krzyżowe, bo o nich mowa, od zawsze były sprawą kontrowersyjną nad którą dyskutowało już wielu. Stanowisko nigdy nie będzie jednoznaczne. Lecz od czasów wiktoriańskich dzieła historyczne pokazują wyprawy krzyżowe jako wcielone zło. Chrześcijanie natomiast wpadają w coraz większy kompleks, a ci którzy są przeciwni wyznawcom Chrystusa, używają tematu wypraw jako jednego z sztandarowych argumentów na ukazanie okrucieństwa i niezasadności wyznawanych zasad. Może na początku kilka faktów historycznych. Wyprawy krzyżowe rozpoczęły się w 1096 roku i były one odpowiedzią na wezwanie papieża Urbana II. Odbyło się siedem wypraw z czego ostatnia miała miejsce w 1270 roku i była prowadzona przez Ludwika IX. Dlaczego zainicjowano wyprawy? Średniowiecze to czas kultu relikwii, zwłaszcza relikwii Pańskich. Wielkim poruszeniem dla chrześcijańskiej Europy było zdobycie Jerozolimy przez muzułmanów w 638 roku, a następnie przez Turków seldżuckich w 1072 roku. Te wydarzenia spowodowały że święte relikwie dostały się w ręce wyznawców islamu i zostały przetransportowane w głąb Palestyny. W czasie synodu w Clermont w roku 1095, papież Urban II wezwał rycerstwo do wyzwolenia Jerozolimy, jako miasta istotnego dla wiary chrześcijan, oraz pomocy prawosławnym braciom z terenów Turcji i bliskiego wschodu. Tak więc cel religijny był pierwszym powodem zawiązania się krucjaty. Cele ekonomiczne i chrystianizacyjne będą dochodziły dopiero w późniejszym czasie. Mamy tu do czynienia z wojną religijną. Jej cel i podłoże są całkowicie inne niż wojna ze względów ekonomicznych. Wojna religijna dąży do pokoju, ale nie społecznego pokoju, lecz pokoju idei. Dla chrześcijan została zachwiana idea świętego miasta Jerozolimy zdobytego dwukrotnie przez muzułmanów, oraz idea świętych relikwii. Pokój nastanie wtedy kiedy idea wróci do swojego pierwotnego stanu. A stanem tym będzie posiadanie Jerozolimy przez chrześcijan i odzyskanie świętych relikwii. Owszem, na tym gruncie rodził się rodzaj fanatyzmu krzyżowców. Wiemy też, że idea świętej wojny i zdobywania odpustów przez krzyżowców doprowadziła do wielu nadużyć, czasami wręcz do zachowań uwłaczających godności rycerskich, a także uwłaczające samej osobie ludzkiej. Ale skąd bierze się ten fundamentalizm? Skąd taka nienawiść rozwinięta u chrześcijan zaledwie w kilkadziesiąt lat od zdobycia Jerozolimy przez Turków? Nie istniały media które mogły zmanipulować opinią społeczną, a wiadomości rozchodziły się po Europie w bardzo powolnym tempie. Skąd więc ta nienawiść do religii pokoju jaką miał być rzekomo islam? Raczej trzeba się zapytać: czy my ciągle będziemy żyli mitem że orientalna religia jaką jest islam u zarania była religią pokoju? Fakty historyczne pokazują co innego. Od śmierci Mahometa w roku 632 do 711 roku muzułmanie docierają nad brzeg Indusu. Cała północna Afryka zostaje przez nich zdobyta, a pierwotne chrześcijaństwo na tych terenach wytępione. Zdobycie półwyspu Iberyjskiego i pukanie do wrót Paryża nie wskazuje nam na to że u zarania islam był religią pokoju, a skrajny fundamentalizm w tej wierze wyzwolił się pod wpływem wypraw krzyżowych i nienawiści świata chrześcijańskiego do nich. Wrogość jaka rodziła się w krzyżowcach była w Europie od wielu lat, lecz krytyczny punkt został przekroczony w momencie zburzenia bazyliki grobu pańskiego i w momencie zakazania pielgrzymowania do Jerozolimy. Ten nieporządek idei jaki wprowadzili muzułmanie w konsekwencji doprowadził do wypraw krzyżowych. Sam słynny Al-Malik an-nasir Salah ad

13 Dunja wa-ad-din Abu al-muzaffar Jusuf ibn Ajjub ibn Szazi Al-Kurdi, w skrócie Salah ad-din al-ajjubi, czyli Saladyn, przedstawiany jest jako ideał wodza, wspaniały polityk, mecenas sztuki i wykwintny wojownik przewyższający swym kodeksem walki Europejczyków. No jednym słowem ideał. Lecz kiedy zapytałbym o bitwę pod Hittin 4 lipca 1187 roku, mało kto zorientuje się co tam się stało. Jest to bitwa w czasie której krzyżowcy wystawili największą armię. Oczywiście Gwidon de Lusignan który dowodził krzyżowcami nie usłuchał Rajmunda III, księcia Galilei i Tyberiady i bez wystarczającego zapasu wody i bez wystarczającej dużej armii wyruszył przeciw Saladynowi. Porażka krzyżowców była druzgocąca. Lecz straszne było to co działo się po bitwie. Armia Saladyna miała za rozkaz schwytać baronów którzy walczyli po stronie krzyżowców. Wyobraźmy sobie, że w czasie bitwy nie możemy zabić wroga, ale go schwytać, ilu żołnierzy muzułmańskich musiało zginąć aby ten rozkaz wypełnić? Po zakończonej bitwie schwytanie baronowie ginęli poprzez dekapitację. 200 baronów straciło głowę. W konsekwencji pomniejsze zamki i osady stały się łatwym łupem dla armii Saladyna. Czy tak zachowuje się ucieleśnienie ideału? Przykładów możemy mnożyć bardzo wiele, lecz nie jest to najistotniejszy cel. Chciał bym pokazać abyśmy w końcu przestali tak potulnie reagować na wszystkie zarzuty jakie kieruje się w kierunku chrześcijan za wyprawy krzyżowe. Prawdą jest, że krzyżowcy dopuścili się wielu okrutnych rzeczy, ale ich okrucieństwo było spowodowane tym czego jako Europejczycy doświadczali od VIII wieku. Pierwszym agresorem nie byli chrześcijanie, ale właśnie muzułmanie. Tu widzimy jak nienawiść może rodzić nienawiść. Ale też przykład z historią krucjat może uczyć nas tego jak ważnym jest spoglądanie na naszą historię i rzetelne jej przekazanie. Jak łatwo możemy dać się zmanipulować historii która będzie wprawiała nas w kompleksy. Nie mamy być dumni z wypraw, ale też nie chowajmy głowy w piasek pozwalając mówić na krzyżowców iż byli bestialskimi zwierzętami gnębiącymi niewinnych Arabów. Niech przykład wypraw krzyżowych uczy nas, iż dialog jakiego się podejmujemy zawsze musi być oparty na rzetelnej, jak najlepiej zobiektywizowanej wiedzy. Bo czy naszym zadaniem nie jest też chronienie prawdy historycznej, aby ta nie była wykorzystana przeciwko nam? diakon Arkadiusz Guz, rok VI Wandea, czyli katolikobójstwo Był ciepły, słoneczny poranek. Mała Józefina bawiła się w ogródku. Mama gotowała obiad, a do jej małego noska dochodził zapach pysznej, maminej zupy. Józefina szykowała się na przyjście koleżanek, miały się razem bawić i uczyć katechizmu. Niestety, nigdy to nie nastąpiło. Pół godziny później żołnierze rewolucji zgwałcili i zamordowali matkę, braciszka Józefiny roztrzaskali o ścianę a ją samą powiesili. Straszne? Okrutne? Nie nadające się do kleryckiego pisemka? Nie. Mama i Józefina były przygotowane. Były w łasce uświęcającej. Żołnierze rewolucyjni mogli przyjść w każdej chwili. Tak to jest jak się ma męża i ojca, który walczy w obronie Kościoła i króla. Żyjemy mimo wszystko w spokojnych czasach. Nie boimy się w Polsce o życie, nie ukrywamy się (albo raczej nie musimy się ukrywać). Niestety, rok 1789 dla katolików francuskich oznaczał mordy, ścięcia, gwałty i niewyobrażalne bestialstwo. Zacznę może od stosunku rewolucji i rewolucjonistów do Kościoła i katolików. Plan wobec Kościoła Katolickiego i jego wiernych był szalenie prosty i jasny unicestwić. Metodami były zasadzki, porwania, mordy i terror. Mało kto miał litość. Pierwszym celem stali się księża. Zostali oni podzieleni na 2 grupy, konstytucyjnych i wrogów republiki (która rodziła się we krwi niewinnych). Księża 24 25

14 konstytucyjni ślubowali na konstytucję i wymawiali posłuszeństwo papieżowi. Pius VI zakazał jej podpisywania a nieposłuszni byli karani suspensą. Ci, którzy nie podpisali cywilnej konstytucji kleru musieli uciekać lub byli mordowani lub deportowani np. Na Gujanę gdzie umierali przy torturach i ciężkich robotach. Wielkie postacie rewolucji jak Danton, Robespierre, Marat, Chabot zionęli wielką nienawiścią do Kościoła Katolickiego. Odebrali Kościołowi wszystkie majątki i kościoły. Zakazali działalności zakonom rycerskim i przyjmowania do innych nowicjuszy czy nowicjuszek. W kościołach swoje funkcje mogli sprawować tylko księża zaprzysiężeni. Na prowincji i w mniejszych miastach lud nie dopuszczał do kościołów księży konstytucyjnych. Msze Święte, sakramenty i nauki odbywały się w lasach, jaskiniach, stodołach czy piwnicach. Bardzo często nad ranem, aby nie być przyłapanym na nielegalnej i wichrzycielskiej działalności. 6 kwietnia 1792 zakazano noszenia stroju duchownego (pod karą grzywny, więzienia lub śmierci zależało od sędziego). 21 dni później zostały niesione wszystkie zakony żeńskie i wypędzono 50 tysięcy zakonnic. Barrere, jeden z przodowników krwawej masakry zwanej dziś rewolucją francuską, stwierdził: Przez morze krwi przepłynąć do portu rewolucji. od 2-7 września, w samym Paryżu zamordowano w bestialski sposób 400 księży i 3 biskupów. Księżnie Lamballe, która broniła Kościoła, wyrwano żywcem serce i gryziono je, głowę zaś zatknięto na włócznię i w tryumfie i przy wielkich tłumach chodzoną z nią pod oknami Marii Antoniny. 27 lipca 1794 roku 16 karmelitanek, skazanych na śmierć, zaśpiewało na widok gilotyny Te Deum. Podobnie było z 11 urszulankami kilka miesięcy później. Upijano się krwią mordowanych i tańczono pomiędzy stosami zwłok. Brzmi jak bajka, prawda? Niestety, to była przerażająca rzeczywistość. Słusznie stwierdził św. Bp Józef Pelczar Nie ma sroższego zwierzęcia nad człowieka ogarniętego bezbożnością i nienawiścią!. Po kapłanach przyszła kolej na ludzi świeckich. Wyszukiwano ich, porywano, zamykano w więzieniach, gwałcono i mordowano. Uwięzionym dawano do jedzenia zasolone mięso pomordowanych ofiar. W Paryżu robiono sobie ubrania ze skór mordowanych katolików. Rosnące niedowierzanie i bunt ludzi drażniło żyrondystów i jakobinów. Solą w oku stała się szczególnie Wandea, północno-zachodnia prowincja Francji. Początek chwalebnego powstania, przeciwko bezbożnym rządom terroru, miał miejsce w małej miejscowości Saint Florent. 13 marca 1793 roku ludzie postanowili, że będą bronić Boga i Króla. Ich znakiem rozpoznawczym stało się Najświętsze Serce Pana Jezusa, które powiewało na sztandarach, ubraniach, kapeluszach, czapkach, ornatach, stułach, płaszczach. Pod Sercem znajdowały się słowa Dieu le roi Bóg i król. Zabranie kapłanów, zamordowanie króla i zabieranie młodych do morderczych oddziałów rewolucji to było za dużo dla pobożnych mieszkańców Wandei. Kiedy chwycili za broń, zdobywali nowe miejscowości. Generałowie Cathelineau, Bonchamps, d Elbée, de Charette i wielu innych postanowiło walczyć w obronie ołtarza i tronu. Początkowe zwycięstwa zapowiadały chwalebną wiktorię. Drzewo po drzewie, dom po domu, wieś po wsi, miasto po mieście, dzieli powstańcy pod sztandarami Bożego Serca, odzyskiwali ziemię dla Boga i króla. Furia przywódców rewolucji francuskiej osiągnęła zenit. Powołano do życia Komitet Ocalenia Publicznego, którym dowodził generał Turreau jego cel był jasny. Zmieść z powierzchni ziemi buntowników. Jego rozkaz był klarowny: przeprowadzić eksterminację wszystkich powstańców, do ostatniego człowieka. Spalić ich farmy, wygnieść tych tchórzy jak pchły. Skruszyć tych ohydnych Wandejczyków. W 1794 z całej Francji ruszają na zbuntowaną prowincję piekelne kolumny. Zdyscyplinowane, bezbożne, mordercze, krwawe i okrutne oddziały spływały na Wandeę szerokim korytem. Dokonywano masowej eksterminacji. Wioska po wiosce, miasto po mieście. Chrystusowych wojowników wyżynano w pień. Ginęli męczeńsko za wiarę ze swoimi rodzinami i przyjaciółmi. Ogromny problem stanowi liczba zamordowanych. Wszelkie dane, spisy czy dokumenty dotyczące Wandei były systematycznie niszczone przez francuskie władze. Obenie liczbę ofiar podaje się na ok zamordowanych za Chrystusa i króla w ciągu 4 lat trwania chwalebnego powstania. Niektórzy historycy podają, że zamordowano 40-50% populacji Wandei. Zacieranie danych, wszelkich informacji o Wandei określa się jako Momoricide, czyli pamięciobójstwo. Jedną z ulubionych technik piekielnych oddziałów były masowe topienia w Loarze. Za każdym razem ginęło od osób. Wielu pewnie myśli, że odpowiedź wandejczyków na bestialstwo wojsk rewolucyjnych również było bestialstwo, jest w błędzie. Gdy po wygranej bitwie z wojskami republikańskimi rozjuszeni oporem wrogów ludzie z oddziałów Maurice a d Elbée chcieli wymordować kilkuset jeńców, dowódca nakazał powstańcom uklęknąć i odmówić Ojcze nasz. Przy słowach i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom, zawołał do swoich żołnierzy: Jakże to, ośmielacie się prosić Boga o wybaczenie, kiedy sami nie potraficie wybaczyć? Jeńców uwolniono. Pośród morza bezprawia i odarcia z człowieczeństwa wandea była jak latarnia, pełna Bożego światła dla pogrążonej w mroku Francji. Generał Charles de Bonchamps na łożu śmierci opisał dokładnie motywy działania chrystusowych żołnierzy. Kiedy umierał, rzekł: Nie walczyłem dla ludzkiej chwały. Jeśli nie zdołałem przywrócić ołtarzy i tronu, to ich przynajmniej broniłem. Służyłem memu Bogu, memu królowi i mej ojczyźnie. Powstanie niestety upadło, a żołnierze, ich rodziny, dowódcy i księża zostali wymordowani. Jednak chwała męczeństwa jaśnieć będzie zawsze. Mieszkańcy Wandei złączyli się w cierpieniach i mękach z Jezusem Chrystusem, za którego walczyli i umierali. Ten zaś dał im wieniec chwały a Kościół Święty wyniósł na ołtarze rzesze męczenników okrutnej rewolucji, dla której wolność, równość i bratestwo to kolejny slogan, który ułatwiał pożeranie swoich dzieci. alumn Dawid Tyborski, rok III 26 27

15 Przez Maryję do Jezusa św. Ludwik Maria Grignion de Montfort Urodził się 31 stycznia 1673 roku w miejscowości Montfort-sur-Meu (północno-zachodnia F r a n c j a ). Po c h o d z i ł z dość zamożnej rodziny jego ojciec był adwokatem, a dziadek ze strony matki urzędnikiem magistratu. Istota duchowości, którą ten święty przekazał światu poprzez swoje życie, kryje się już w samych danych personalnych Ludwika. Swój kult maryjny wyraził przez przyjęcie w młodości drugiego imienia Maria. Drugi człon nazwiska de Montfort, nie odnosi się, jak błędnie wielu sądzi, do jego szlacheckiego pochodzenia, ale do miejsca jego chrztu. Często nazywa się go Ojcem Montfort, a zatem Ojcem tego właśnie miejsca. Młody Ludwik był bardzo ambitny, a zarazem uczynny i pobożny. Wiedzę, którą zdobył potrafił przekazać innym. Często dyskutował z kolegami (w wieku ok. 12 lat!) na tematy religijne. I w tych właśnie rozmowach można upatrywać początków świętości Ludwika wszak człowiek dwunastoletni zazwyczaj przykłada znikomą wagę do życia duchowego, cieszy się zabawą i unika nauki, a z nim było dokładnie odwrotnie. Znana jest anegdota związana ze św. Ludwikiem, która podaje, że chłopiec widząc jednego z uczniów wyśmiewanego przez społeczność szkolną (z racji tego, że chodził w podartym ubraniu), zorganizował dla niego zbiórkę pieniędzy, z której dochód chciał przeznaczyć na nowe ubranie dla kolegi. Zaangażował się w tę akcję do tego stopnia, że gdy w jej efekcie nie udało się zebrać wystarczającej sumy, poprosił krawca, aby ten dołożył się do nowego ubrania chłopca. Poruszony wrażliwością Ludwika przystał na jego warunki. Pobożność maryjna Ludwika wyklarowała się już w jego młodzieńczych latach był wtedy członkiem Kongregacji Najświętszej Panny. W 1693 roku wstąpił do Seminarium św. Sulpicjusza, siedem lat później przyjął święcenia kapłańskie. Co ciekawe, swoją Mszę prymicyjną odprawił on przy ołtarzu Najświętszej Maryi Panny w Kościele św. Sulpicjusza. Był duszpasterzem ubogich i chorych, przez sześć lat pełnił posługę kapelana w Szpitalu Miejeskim w Poitiers. Służba Ludwika nie ograniczała się do udzielania sakramentów, ale znajdowała też swój wyraz w aktywności społecznej organizacji zbiórek żywności dla ubogich pacjentów szpitala, czy bezinteresownej pomocy w codziennych obowiązkach, kontaktach z rodzinami. W 1706 roku wyjeżdża do Rzymu. Powód tego nagłego wyjazdu nie jest do końca jednoznaczny, niektórzy twierdzą, że doszło do niego dlatego, że nieżyczliwi, którym przeszkadzała aktywność świętego, chcieli go skompromitować. W Rzymie spotyka się z papieżem Klemensem XI, który wyznacza mu nowe obowiązki misjonarza apostolskiego we Francji. Funkcję tę pełni przez dziesięć lat. Organizuje tam różnego rodzaju rekolekcje, po których inicjuje budowę kalwarii pomnika postanowień rekolekcyjnych. Pracy na rzecz misji oddaje się tak bardzo, że umiera z wycieńczenia w 1716 roku. Ciekawą sprawą jest fakt, że ogromną czcią św. Ludwika Marię darzył bł. Jan Paweł II. W czasie swojej pracy w fabryce Solvay czytał Traktat o Prawdziwym Nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny. alumn Sebastian Werra, rok II 28 29

16 Cudze chwalicie, swego nie znacie Obraz, znajdujący się na pierwszej stronie naszej okładki doświadczał różnych kolei losu. Pierwotnie został zamówiony do jednego z bocznych ołtarzy pelplińskiej Bazyliki. W 1884 roku stał się ozdobą retabulum św. Apostołów Piotra i Pawła. Znajdował się tam do roku Wtedy to zastąpiono go kopią obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Natomiast poprzednie malowidło przeniesiono do skarbca. Kiedy tzw. refektarzowi letniemu, przywrócono pierwotną funkcję do 1992 roku przechowywano w nim zbiory biblioteczne wtedy obraz ze skarbca, zawisł na ścianie 30 pod pięknym gwiaździstym sklepieniem refektarza. Nota bene refektarz letni jest bodaj najpiękniejszym wnętrzem całego zespołu poklasztornego. Obraz, którego zdjęcie zdobi okładkę tego numeru, został namalowany przez malarza z Monachium Leopolda Weinmayera. Prawdopodobnie trzeba by to zdarzenie łączyć z faktem przeniesienia w XIX wieku stolicy biskupiej z Chełmży do Pelplina, a co za tym idzie z modernizacją wnętrza Bazyliki, przystosowując ją w ten sposób dla potrzeb kościoła diecezjalnego. Sam obraz został namalowany w stylu neobizantyjskim. Przybliżony okres występowania ( ). Styl neobizantyjski jest stylem architek- tonicznym charakterystycznym dla lat 40. XIX wieku. Styl ten łączy elementy stylu bizantyjskiego z elementami stylu wschodniego i prawosławnego. Charakteryzuje się on użyciem łuków i kopuł z cegły i tynku. Malarz na obrazie umieścił Chrystusa przekazującego św. Piotrowi klucze, a Pawłowi księgę. Sam obraz podzielony jest na dwie sfery. Pierwsza dolna, gdzie na ciemnoniebieskim tle udekorowanym charakterystycznym złotym motywem roślinnym, splatających się kwiatów i liści, przedstawione zostały postaci św. Apostołów. Piotr ubrany w szaty jakby symbolizujące jego prymat papieski nadany przez samego Mistrza. Apostoł ma na sobie strój, który może być porównany do alby białe rękawy, dalmatyki brązowej szaty ze złotą lamówką zdobiącą rękawy i sięgającą swoją długością do kostek, oraz ornatu którym jest szaro zielony długi ciągnący się po ziemi płaszcz, spięty na piersiach apostoła złotą klamrą. Z kolei Paweł ubrany jest skromniej. Ma on na sobie szarą szatę zakrywającą jego ramiona do nadgarstków, a na wierzchu ma on narzucony brązowo zielony długi płaszcz, który spina na lewym ramieniu taka sama złota klamra, jak u Piotra. Z kolei Chrystus zmartwychwstały ma opasane biodra delikatnym, lekkim pięknym w kolorze różowym materiałem, którym równocześnie zakrywa swoje ramiona spinając całość na piersiach identyczną złotą klamrą w kształcie krzyża jak u apostołów. Z sytuacji zaistniałej na obrazie można wywnioskować, że Paweł został pierwszy obdarowany księgą atrybutem, którą trzyma oburącz, a którą Jezus przed momentem jeszcze trzymał w dłoni. Na twarzy obdarowanego rysuje się wyraz przejęcia i miłości. Jezus, tutaj jednak ma skierowany czuły wzrok w stronę Piotra, który również z powagą i przejęciem patrzy w oczy swojemu Mistrzowi. Chrystus jest pokazany na tym obrazie w momencie przekazywania symbolicznych kluczy Piotrowi. Pierwszy złoty, jest już w ręku apostoła. Drugi, Piotr otrzyma za chwilę. Obaj uczniowie w tym czasie klęczą. Piotr na prawym kolanie, natomiast Paweł na obu kolanach, trwa przed Panem, jakby w geście pokory i objawiającego się przed nim majestatu Boga. Głowy apostołów Piotra, który ukazany jest już jako starszy człowiek z wiankiem siwych włosów wokół głowy i siwą brodą otaczają złote nimby symbolizujące świętość. Z kolei Paweł tutaj rysuje się jako krzepki, młody mężczyzna z podmalowanymi lekko różowymi policzkami i gęstymi długimi czarnymi włosami i taką samą brodą. Druga część malowidła przedstawia w centrum głowę ramiona i piersi Chrystusa, gdzie malarz niezwykle precyzyjnie uwydatnił przebity bok Pana, oraz linię mięśni otaczających tułów, żebra i piersi Jezusa. Za głową Zmartwychwstałego, na złotym krajobrazie znajdują się fragmenty wielkich budowli, ujętych właśnie w stylu bizantyjskim, gdzie charakterystycznie rysują się łuki i kopuły na omawianych budowlach. Owe budowle mogą symbolizować miasta w których żyli i nauczali święci Piotr i Paweł, bądź też, może być to wyobrażenie nieba w formie Niebeskiego Jeruzalem. Nad miastami obok głowy Chrystusa, a nad apostołami, unoszą się aniołowie w dłu31

17 gich powłóczystych jasnych szatach. Ten nad Piotrem, wpatruje się w klucze, które Jezus daje uczniowi, a anioł w tym samym czasie trzyma oburącz w swoich dłoniach tiarę potrójną złotą koronę która symbolizuje pełnię władzy papieskiej. Z kolei anioł nad św. Pawłem trzyma prosto i zdecydowanie, uniesiony miecz, który jest symbolem męczeństwa apostoła Pawła i który może też wyobrażać obosieczny miecz słowa, o którym pisał ów święty. W Bazylice Katedralnej pod obrazem przedstawionym na naszej okładce który kiedyś był właśnie w starszym od naszego malowidła barokowym ołtarzu pod wezwaniem św. Piotra i Pawła do dziś zachował się taki oto napis z antyfoną z uroczystości św. apostołów: GLO- RIOSI PRINCEPS TERRAE QUOMO- DO/IN VITA SUA DILEXERUNT SE, ITA ET IN MORTE NON/ SUNT SE- PARATI ET IPSI NOS DOCUERUNT LEGEM/TUAM DOMINE (Chwalebni książęta, tak jak miłowali się, tak i po śmierci nie zostali rozłączeni. Oni nas nauczyli prawa Twego, o Panie). A więc historia zatoczyła koło i w ten sposób rozsypana układanka dziejów tajemniczego obrazu dała się złożyć i odczytać jeszcze raz na nowo. alumn Adam Ryński, rok IV Dzień po dniu Powrót alumnów do seminarium (5 stycznia 2013) Po świątecznej przerwie, już w Nowym Roku Pańskim 2013, w sobotnie popołudnie 5 stycznia alumni powrócili do seminarium. Dzień skupienia/kolęda (5-6 stycznia) Po przyjeździe 5 stycznia podczas modlitw wieczornych rozpoczął się Dzień Skupienia, który poprowadził ojciec duchowny, Ks. Andrzej Piernikarczyk. Przewodnim tematem zamyślenia była: Przyjaźń. Kolejnego dnia w święto Objawienia Pańskiego, po zakończonym dniu skupienia odbyła się seminaryjna kolęda. Tydzień ekumeniczny (17-24 stycznia) W naszej wspólnocie od 17 do 24 stycznia przeżywaliśmy Tydzień Ekumeniczny. Dlatego, jak co roku, tym razem 24 stycznia mieliśmy okazję wysłuchać wykładu Ks. Krzysztofa Różańskiego na temat dialogu ekumenicznego w Kościele. Po wykładzie w Bazylice Katedralnej została odprawiona Msza święta pod przewodnictwem Ks. Biskupa Wiesława Śmigla na zakończenie Tygodnia modlitw o jedność Chrześcijan. Zimowa sesja egzaminacyjna (28 stycznia 7 lutego) Po ponad trzech miesiącach od rozpoczęcia nowego roku akademickiego 32 33

18 nadszedł czas, aby podzielić się zdobytą wiedzą z naszymi Księżmi Profesorami i Wykładowcami. Uroczystość św. Tomasza z Akwinu (28 stycznia) W poniedziałek 28 stycznia wspominaliśmy w liturgii św. Tomasza z Akwinu patrona studentów i uczelni wyższych. W kaplicy seminaryjnej (pw. św. Barbary) Najświętszej Ofierze przewodniczył Ks. Biskup Pomocniczy Wiesław Śmigiel. Obecni byli również: Ks. Biskup Senior Piotr Krupa, Księża Moderatorzy i Profesorowie seminarium, a także Kapłani Miasta Biskupiego. Homilię i tegoroczny wykład po zakończonej celebracji, który dotyczył myśli św. Tomasza w odniesieniu do nowego ateizmu wygłosił Ks. Łukasz Pałubicki absolwent naszej Alma Mater i student filozofii na UKSW w Warszawie. Dzień Życia Konsekrowanego (2 lutego) Dnia 2 lutego w święto Ofiarowania Pańskiego obchodziliśmy w Bazylice Katedralnej Dzień Życia Konsekrowanego. Mszy świętej o godz przewodniczył Ks. Biskup Diecezjalny Ryszard Kasyna wraz z licznie zebranymi kapłanami i ojcami zakonnymi. W trakcie celebracji liturgicznej, po homilii nastąpiło odnowienie ślubów: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa przez wszystkie osoby życia konsekrowanego, które przybyły do Katedry. Zakończenie semestru (7 lutego) Podsumowaniem pierwszego semestru była Rada Księży Profesorów, która odbyła się 7 lutego o godz pod przewodnictwem Ks. Biskupa Diecezjalnego Ryszarda Kasyny. Ferie zimowe (7-12 lutego) Dnia 7 lutego po zakończeniu zimowej sesji egzaminacyjnej i Radzie Księży Profesorów udaliśmy się do naszych rodzinnych domów na zasłużony odpoczynek i w pełni sił 12 lutego powróciliśmy do seminarium. Środa Popielcowa (13 lutego) W Środę Popielcową 13 lutego, na rozpoczęcie okresu Wielkiego Postu o godz. 8.00, Najświętszą Ofiarę w Bazylice Katedralnej sprawował Ks. Biskup Diecezjalny Ryszard Kasyna wraz z Kapłanami Miasta Biskupiego oraz Księżmi Moderatorami i Profesorami WSD. W homilii Ks. Biskup podkreślił wartość: modlitwy, postu i jałmużny. Rekolekcje Wielkopostne dla Alumnów WSD (13-17 lutego) W środę 13 lutego o godz rozpoczęliśmy tegoroczne rekolekcje wielkopostne, które trwały do niedzielnej Jutrzni 17 lutego. Poprowadził je ojciec Piotr Cuber OFMConv z Harmęży koło Oświęcimia. Ojciec rekolekcjonista na bazie wybranych fragmentów z Pisma Świętego kierował nas w swoich konferencjach ku głębszemu zrozumieniu modlitwy, nawrócenia, kapłaństwa, miłosierdzia oraz miłości Boga i bliźniego. Rekolekcje te były dla nas czasem przybliżenia się do Boga i odpowiedzią miłości na Jego Miłość. Lektorat i Akolitat (17 lutego) W I Niedzielę Wielkiego Postu, 17 lutego o godz w pelplińskiej Katedrze 11 braci z roku III i 16 braci z roku IV, otrzymało posługi: lektoratu i akolitatu. Obrzędowi udzielenia posług, po dopuszczeniu kandydatów do ich przyjęcia przez Ks. Biskupa Diecezjalnego, przewodniczył Ks. Biskup Pomocniczy Wiesław Śmigiel. Odpust w kaplicy bł. Ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego (23 lutego) 23 lutego obchodziliśmy wspomnienie bł. Ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego, prezbitera i męczennika, absolwenta naszego seminarium. Tego dnia wspólnota seminaryjna zgromadziła się w kaplicy braci z roku I, aby uczestniczyć we Mszy świętej odpustowej, której przewodniczył Ks. Biskup Diecezjalny Ryszard Kasyna. W homilii Ks. Biskup zwrócił naszą uwagę na postać błogosławionego, z którego nieustannie mamy czerpać wzór na drodze do Chrystusowego kapłaństwa. Wyjazd do kina (26 lutego) We wtorek 26 lutego po obiedzie, grupa kleryków udała się do kina w Tczewie na film pt. Syberiada polska reżyserii Janusza Zaorskiego. Dni skupienia dla rozeznających powołanie (1-3 marca) Od 1 do 3 marca, już po raz piąty, 32 młodych mężczyzn przeżywało w naszej wspólnocie swoje Dni skupienia. Razem z klerykami uczestniczyli oni przez 3 dni w poszczególnych punktach codziennej seminaryjnej formacji, ubogaconej o spotkania z Księżmi Moderatorami, którzy przybliżyli główne aspekty przygotowania do kapłaństwa. 71 rocznica śmierci Biskupa Dominika (7 marca) 7 marca obchodziliśmy 71-szą rocznicę śmierci Sługi Bożego Księdza Biskupa Konstantyna Dominika. Seminaryjnym zwyczajem, wspólnie z Księżmi Moderatorami udaliśmy się po obiedzie na cmentarz, aby modlić się o jego rychłą beatyfikację. Rocznica konsekracji Bazyliki Katedralnej (8 [10 marca]) 8 marca przypadała 541-sza rocznica konsekracji Bazyliki Katedralnej, jednak tegoroczna Msza święta została przeniesiona z piątku na niedzielę 10 marca, co wiązało się z inicjatywą Ks. Biskupa Diecezjalnego, aby podczas tej celebracji podziękować Bogu za Pontyfikat Benedykta XVI, (który abdykował 28 lutego 2013 r). Mszy świętej przewodniczył Ksiądz Biskup Ryszard Kasyna. Obecni byli Kapłani Miasta Biskupiego oraz licznie przybyli wierni. Spotkanie z Ks. Markiem Gancarczykiem (12 marca) We wtorek o godz naszą wspólnotę seminaryjną odwiedził Ks. M. Gancarczyk redaktor naczelny Gościa Niedzielnego. Była to dla nas świetna okazja do poznania pracy i sposobu działania katolickiego tygodnika w świecie współczesnych massmediów

19 Habemus Papam (13 marca) Przez cały okres trwania konklawe w naszej kaplicy seminaryjnej odbywała się popołudniowa adoracja Najświętszego Sakramentu w intencji wyboru nowego Papieża. Gdy w środowy wieczór, nad Kaplicą Sykstyńską pojawił się biały dym cała nasza wspólnota z radością zgromadziła się w sali telewizyjnej, aby oglądać relację z udzielenia przez nowo wybranego Papieża pierwszego błogosławieństwa urbi et orbi. Następnie udaliśmy się do naszej kaplicy, gdzie wysłuchaliśmy słów Ks. Rektora, odśpiewaliśmy uroczyste Te Deum i wspólnie modliliśmy się za naszego nowego Papieża Franciszka. Niedziela powołaniowa (17 marca) 17 marca 2013 roku w V Niedzielę Wielkiego Postu alumni roku III, IV i V wyjechali do poszczególnych parafii 36 dekanatu: kartuskiego, koronowskiego i kościerskiego, aby dać świadectwo swego powołania oraz opowiedzieć o życiu seminaryjnym. Jest to dzień, w którym szczególnie modlimy się o nowe, święte i liczne powołania kapłańskie i zakonne. Rekolekcje wielkopostne (18-20 marca) W sposób szczególny do głoszenia rekolekcji powołani są kapłani, a w ramach praktyk pastoralnych także klerycy, dlatego bracia z roczników III-V w dniach od marca udali się do parafii naszej diecezji i do Ośrodka Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach koło Warszawy, aby tam wzywać do nawrócenia, głosić Ewangelię i pomagać w przeprowadzeniu wielkopostnych ćwiczeń duchowych. alumn Aleksander Lipkowski, rok III 37

20 Parate vias Domini Już niebawem będziemy obchodzili pierwszą rocznicę śmierci pierwszego Biskupa Pelplińskiego. Z tej oto okazji Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie, które dla Biskupa Jana Bernarda Szlagi zawsze było pupilla oculi przygotowało publikację poświęconą absolwentom, którzy ukończyli naszą Alma Mater. Parate vias Domini obrazki prymicyjne kapłanów wyświęconych przez ks. bpa Jana Bernarda Szlagę w latach dla Diecezji Pelplińskiej to tytuł albumu, który jest przypomnieniem dni, 38 w których diakoni otrzymali święcenia prezbiteratu z rąk pierwszego biskupa pelplińskiego Jana Bernarda Szlagi. Album stanowi więc zapis epoki, która wywarła swój ogromny wpływ na życie wielu osób. Najlepszym przykładem są neoprezbiterzy z lat U nich ziarno zasiane podczas sześciu lat formacji w Seminarium zaczęło wydawać plon w dniu święceń, i owocuje do dziś. alumn Grzegorz Worobiec, rok V Kaplica seminaryjna świętej Barbary zdjęcie z lat powojennych, przed przebudową. W centralnej części szafiastego ołtarza głównego, zniszczonej przez okupanta krucyfiks, który zastąpił pierwotny obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. 39

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu, IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne (Wystawienie Najświętszego Sakramentu) K: O Boże, Pasterzu i nauczycielu wiernych, któryś dla zachowania i rozszerzenia swojego Kościoła

Bardziej szczegółowo

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy

Bardziej szczegółowo

Dusze czyśćowe potrzebują naszej modlitwy

Dusze czyśćowe potrzebują naszej modlitwy Dusze czyśćowe potrzebują naszej modlitwy 128. Panie mój p r z y c h o d z ę d z i ś, G C serce me skruszone przyjm. G C Skłaniam się przed świętym tronem Twym. e a D D7 Wznoszę ręce moje wzwyż, G C miłość

Bardziej szczegółowo

1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IX Marcin Adam Stradowski J.J. OPs

1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IX Marcin Adam Stradowski J.J. OPs 1 2 Spis treści Wszystkich Świętych (1 listopada)......6 Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada)......7 Prawdziwie w Bogu (3 listopada)......8 Przełamać duchową pustkę (4 listopada)......9

Bardziej szczegółowo

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ Materiały wykorzystywane w przygotowywaniu dziecka do I Spowiedzi i Komunii świętej w Parafii Alwernia DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM

Bardziej szczegółowo

drogi przyjaciół pana Jezusa

drogi przyjaciół pana Jezusa Jezus prowadzi ElEmEnta rz dziecka bożego 1 Podręcznik do religii dla I klasy szkoły podstawowej drogi przyjaciół pana Jezusa Wydawnictwo WAM Księża Jezuici rozdział 1 Jezus nas kocha pragniemy Go poznawać

Bardziej szczegółowo

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre

Bardziej szczegółowo

Chwila medytacji na szlaku do Santiago.

Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Panie, chcę dobrze przeżyć moją drogę do Santiago. I wiem, że potrzebuje w tym Twojej pomocy. cucopescador@gmail.com 1. Każdego rana, o wschodzie słońca, będę się

Bardziej szczegółowo

Celebracja zamknięcia Roku Wiary

Celebracja zamknięcia Roku Wiary Celebracja zamknięcia Roku Wiary W czasie Mszy św. niedzielnej 24 listopada 2013 roku. Jest to uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. 1. Przed Mszą św. wiernym rozdaje się świece i zapala się paschał

Bardziej szczegółowo

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,

Bardziej szczegółowo

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi

Bardziej szczegółowo

List Pasterski na Adwent AD 2018

List Pasterski na Adwent AD 2018 List Pasterski na Adwent AD 2018 Czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy czas ten nadejdzie (Mk 13, 33) Umiłowani w Chrystusie Bracia i Siostry Narodowego Kościoła Katolickiego, Kiedy wraz z dzisiejszą niedzielą

Bardziej szczegółowo

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy

Bardziej szczegółowo

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą

Bardziej szczegółowo

Chrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa.

Chrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa. Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo jest jedną z głównych religii monoteistycznych wyznawanych na całym świecie. Jest to największa religia pod względem wyznawców, którzy stanowią 1/3 całej populacji. Najliczniej

Bardziej szczegółowo

ALLELUJA. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja.

ALLELUJA. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. ALLELUJA 1. Niech zabrzmi Panu chwała w niebiosach, na wysokościach niech cześć oddadzą. Wielbijcie Pana Jego Zastępy, Wielbijcie Pana Duchy niebieskie. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja,

Bardziej szczegółowo

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka 1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg

Bardziej szczegółowo

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca.

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca. Sposób na wszystkie kłopoty Marcin wracał ze szkoły w bardzo złym humorze. Wprawdzie wyjątkowo skończył dziś lekcje trochę wcześniej niż zwykle, ale klasówka z matematyki nie poszła mu najlepiej, a rano

Bardziej szczegółowo

VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA

VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA ZELATOR wrzesień2015 3 VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA Sobota, 3 października, 2015 Niniejszy numer Zelatora ukazuje się głównie ze względu na VI Diecezjalną pielgrzymkę Żywego Różańca do Łagiewnik.

Bardziej szczegółowo

raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam

raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam 3 Spis treści Przedmowa.... 5 CZĘŚĆ PIERWSZA Otwórzcie drzwi wiary! 1. Drzwi wiary są otwarte...

Bardziej szczegółowo

Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością z obchodzonego w marcu jubileuszu

Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością z obchodzonego w marcu jubileuszu Niech żyje Jezus! Niech radosny zabrzmi dziś hymn ku czci Serca Zbawiciela! Czcigodne Siostry Wizytki Drodzy Bracia i Siostry zakochani w Sercu Pana Jezusa Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII - klasa I Opracowała: Grażyna Gąsior Ks. Paweł Sulicki dopuszczający 1znajomość przynajmniej jednej modlitwy chrześcijańskiej, 2wyjaśnienie pojęć: Bóg, człowiek, dobro, zło

Bardziej szczegółowo

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31

Bardziej szczegółowo

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego.

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego. Uroczystość rocznicowa po I Komunii wieńczy świąteczny festiwal eucharystyczny w większości polskich parafii. Dekoracje w kościołach przeważnie wytrzymują osiem błogosławionych dni. Stroje komunijne wyciągnięte

Bardziej szczegółowo

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: SPOTKANIE 8 MODLITWA MODLITWA Nauczyciel zebrał swoich uczniów i zapytał: -Skąd bierze początek modlitwa? Pierwszy uczeń odpowiedział: -Z potrzeby. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami.

Bardziej szczegółowo

PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA

PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA PAPIESKI LIST W SPRAWIE ODPUSTÓW NA ROK MIŁOSIERDZIA Papież Franciszek wydał rozporządzenia dotyczące odpustów i sakramentu spowiedzi w Roku Miłosierdzia. Uczynił to w liście do przewodniczącego Papieskiej

Bardziej szczegółowo

Do młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa...

Do młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa... Spis treści 238 Myśli zawsze ważne... 5 Życiorys kard. A. Hlonda... 7 Myśli noworoczne...18 Wielkopostne myśli... 20 O zadaniach kobiety... 22 O idei świętowojciechowej...24 O świadomym macierzyństwie...

Bardziej szczegółowo

MODLITEWNIK APOSTOLSTWA

MODLITEWNIK APOSTOLSTWA MODLITEWNIK APOSTOLSTWA Apostolstwo Dobrej Śmierci Misjonarze Świętej Rodziny Górka Klasztorna 659 Spis treści ROZDZIAŁ I CODZIENNA MODLITWA... 11 KRÓTKI KATECHIZM... 14 MODLITWY PODSTAWOWE... 23 MODLITWY

Bardziej szczegółowo

Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie

Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie Pieśń: O zbawcza Hostio Panie, Jezu Chryste, wierzymy, że jesteś tutaj z nami, ukryty w tej drobinie chleba. Ty sam nas zapewniłeś, kiedy biorąc chleb w swoje ręce,

Bardziej szczegółowo

2. W kalendarzu liturgicznym w tym tygodniu:

2. W kalendarzu liturgicznym w tym tygodniu: 1. Dzisiejsza Niedziela to Święto Bożego Miłosierdzia główne uroczystości odbywają się w sanktuarium w krakowskich Łagiewnikach. Rozpoczyna się również 75 Tydzień Miłosierdzia. W naszym kościele o godz.

Bardziej szczegółowo

Bezpłatny fragment książki

Bezpłatny fragment książki Bezpłatny fragment książki Nowenna pompejańska Nowenna to dziewięciodniowe nabożeństwo odmawiane zazwyczaj w jednej konkretnej intencji. Nowenna pompejańska jest specyficzną modlitwą, bo składa się z sześciu

Bardziej szczegółowo

Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne

Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne historie. Tą osobą jest Maryja, mama Pana Jezusa. Maryja opowiada

Bardziej szczegółowo

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan. "Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». Łk 11,1 Najczęściej o modlitwie Jezusa

Bardziej szczegółowo

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

Ewangelizacja O co w tym chodzi? Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum

Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum Kryteria oceniania z religii dla klasy pierwszej liceum ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. Kim jestem? 2. Uzupełnia zdobytą na 3. Aktywnie uczestniczy w lekcji

Bardziej szczegółowo

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r. Program Misji Świętej w Gromadnie 06-13 września 2015 r. Niedziela Dzień Święty Porządek Mszy świętych, tak jak w niedziele z uroczystym wprowadzeniem misjonarzy Godz. 10.00 Godz. 18.00 Godz. 20.30 Poniedziałek

Bardziej szczegółowo

Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r.

Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r. Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r. W dniach 25 26 kwietnia odbyły się w naszym domu w Chełmnie rekolekcje dla rodziców sióstr nowicjuszek. Niektórzy rodzice

Bardziej szczegółowo

Temat: Sakrament chrztu świętego

Temat: Sakrament chrztu świętego Temat: Sakrament chrztu świętego UWAGA! Do spotkania należy przygotować obrzędy chrztu świętego (powinny być dostępne w zakrystii) oraz w miarę możliwości drugą część spotkania przeprowadzić w kościele

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b)

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b) Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 0 oso b) Czy sposób przeprowadzenia rekolekcji (cztery niedziele, zamiast czterech kolejnych dni) był lepszy od dotychczasowego? (=tak; =nie)

Bardziej szczegółowo

Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz

Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych. Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz Program nauczania biblijnego uczniów klas gimnazjalnych Program powstaje pod kierunkiem Elżbiety Bednarz Klasa I Ja i Bóg na co dzień Redaktor: Michał Stępień Nauka o Jezusie Chrystusie Jezus Syn Boży

Bardziej szczegółowo

Pytania konkursowe. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo Wojtyłowie?

Pytania konkursowe. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo Wojtyłowie? Pytania konkursowe 1. Podaj imię i nazwisko Jana Pawła II. 2. Podaj imię brata Karola Wojtyły. 3. Kim z zawodu był ojciec Karola Wojtyły i gdzie pracował? 4. Przy jakiej ulicy w Wadowicach mieszkali Państwo

Bardziej szczegółowo

OKRES ADWENTU I BOŻEGO NARODZENIA

OKRES ADWENTU I BOŻEGO NARODZENIA SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW............................................... 5 SPECYFIKA EWANGELII PROKLAMOWANEJ W ROKU LITURGICZNYM C...................................... 7 OKRES ADWENTU I BOŻEGO NARODZENIA

Bardziej szczegółowo

Świątynia Opaczności Bożej - Łagiewniki. Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego. Obraz "Jezu ufam Tobie"

Świątynia Opaczności Bożej - Łagiewniki. Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego. Obraz Jezu ufam Tobie Łagiewniki Świątynia Opaczności Bożej - Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego Obraz "Jezu ufam Tobie" Obraz "Jezu ufam Tobie" został namalowany po raz pierwszy w historii

Bardziej szczegółowo

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?

Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z RELIGII DLA KLASY VI.

WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z RELIGII DLA KLASY VI. WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z RELIGII DLA KLASY VI. Przedmiot oceny 1. Cytaty z Pisma św., modlitwy, pieśni 2. Zeszyt przedmioto wy 3. Prace domowe 4. Testy i sprawdziany OCENA celująca

Bardziej szczegółowo

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA W pierwszy piątek miesiąca 6 lutego 2015 r. przeżywaliśmy 250. rocznicę ustanowienia na ziemiach polskich liturgicznego święta Najświętszego Serca Pana Jezusa. Papież Klemens XIII ustanawiając to święto,

Bardziej szczegółowo

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego

Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne klasy I - III

Wymagania edukacyjne klasy I - III Wymagania edukacyjne klasy I - III Wymagania edukacyjne opracowane zostały na podstawie: 1.Podstawy Programowej Katechezy Kościoła Katolickiego 2.Programu Nauczania Religii 3.Dyrektorium Katechetycznego

Bardziej szczegółowo

Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi.

Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi. Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi. Nasze życie zostaje przekształcone. Wierzący jednoczą

Bardziej szczegółowo

Akt poświęcenia się Michałowi Archaniołowi

Akt poświęcenia się Michałowi Archaniołowi 3 Akt poświęcenia się Michałowi Archaniołowi O wielki Książę niebieski, najwierniejszy stróżu Kościoła, święty Michale Archaniele, oto ja, chociaż bardzo niegodny Twego oblicza, jednak ufając Twojej dobroci,

Bardziej szczegółowo

Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają.

Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają. Modlitwa ciągła nieustająca dopomaga do działania we wszystkim w imieniu Pana Jezusa, a wtenczas wszystkie zwroty na siebie ustają. /Matka Celina Zapiski -17.VI.1883r./...dziecko drogie, chcę ci objaśnić...ogólną

Bardziej szczegółowo

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI SPOTKANIE 5 DUCH ŚWIĘTY Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: O DZIEWCZYNCE U STUDNI Mała dziewczynka stała z dziadkiem

Bardziej szczegółowo

Wiadomości, umiejętności i postawy. ucznia

Wiadomości, umiejętności i postawy. ucznia dopuszczająca oceny dostateczna dobra bardzo dobra Wiadomości, umiejętności i postawy Uczeń wykazuje się znajomością: Aktów wiary, nadziei, miłości, żalu Stacji drogi krzyżowej Sakramentów Darów Ducha

Bardziej szczegółowo

Pozycja w rankingu autorytetów: 1

Pozycja w rankingu autorytetów: 1 Imię: Karol Józef Nazwisko: Wojtyła Imiona rodziców: Ojciec Karol, Matka Emilia. Rodzeństwo: brat Edmund Miejsce urodzenia: Wadowice Kraj: Polska Miejsce zamieszkania: Wadowice, Kraków, Watykan. Miejsce

Bardziej szczegółowo

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami). Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I Ocena celująca Uczeń: twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi.

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I Ocena celująca Uczeń: twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE I twórczo rozwija uzdolnienia i zainteresowania, dzieląc się zdobytą wiedzą z innymi. reprezentuje klasę lub szkołę w parafii lub diecezji, np. poprzez udział w

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii klasa VII. Błogosławieni, którzy szukają Jezusa. Wydawnictwo Jedność. Ocena celująca:

Kryteria oceniania z religii klasa VII. Błogosławieni, którzy szukają Jezusa. Wydawnictwo Jedność. Ocena celująca: Kryteria oceniania z religii klasa VII Błogosławieni, którzy szukają Jezusa Wydawnictwo Jedność Ocena celująca: Samodzielnie i twórczo wyjaśnia, że wiara jest wejściem w osobistą relację z Bogiem Charakteryzuje

Bardziej szczegółowo

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań. 22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej

Bardziej szczegółowo

Triduum Paschalne. Krzyż. Wielki Czwartek Msza Wieczerzy Pańskiej.Po Mszy św. adoracja Najświętszego Sakramentu w Ciemnicy do godz

Triduum Paschalne. Krzyż. Wielki Czwartek Msza Wieczerzy Pańskiej.Po Mszy św. adoracja Najświętszego Sakramentu w Ciemnicy do godz BIAŁY KAMYK Pismo Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Jaworniku Nr 90/3 10 marzec 2013 Ja Jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we Mnie wierzy Niech echo tych słów Zbawiciela odbijające się od ścian

Bardziej szczegółowo

OBRZĘDY SAKRAMENTU CHRZTU

OBRZĘDY SAKRAMENTU CHRZTU OBRZĘDY SAKRAMENTU CHRZTU OBRZĘD PRZYJĘCIA DZIECKA Rodzice: Rodzice: Rodzice: Chrzestni: Drodzy rodzice, jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?... O co prosicie Kościół Boży dla? O chrzest. Drodzy

Bardziej szczegółowo

ROK SZKOLNY 2016/2017

ROK SZKOLNY 2016/2017 ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas I Ocena celująca: uczeń: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; czynnie uczestniczy w życiu swojej parafii;

Bardziej szczegółowo

Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej

Radom, 18 października 2012 roku. L. dz. 1040/12 DEKRET. o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary. w Diecezji Radomskiej Bp Henryk Tomasik: Dekret o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego w Roku Wiary w Diecezji Ra Radom, 18 października 2012 roku L. dz. 1040/12 DEKRET o możliwości uzyskania łaski odpustu zupełnego

Bardziej szczegółowo

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24 Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego

Bardziej szczegółowo

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie

Bardziej szczegółowo

2. Wiadomości zdobywane podczas katechezy będą sprawdzane w następującej formie:

2. Wiadomości zdobywane podczas katechezy będą sprawdzane w następującej formie: Klasa 6 SP 1. Ocenie z religii podlegają: 1. Wiadomości w zakresie materiału przewidzianego programem klasy. 2. Umiejętności: aktywność (podczas katechez, w przygotowaniu szkolnych Mszy Św., nabożeństw

Bardziej szczegółowo

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,

Bardziej szczegółowo

ZELATOR. wrzesień2016

ZELATOR. wrzesień2016 ZELATOR wrzesień2016 www.zr.diecezja.pl 7 W ROKU NADZWYCZAJNEGO JUBILEUSZU MIŁOSIERDZIA Serdecznie zapraszamy wszystkich zelatorów i członków Żywego Różańca do udziału w pielgrzymce do Łagiewnik. Odbędzie

Bardziej szczegółowo

Nowenna do Najświętszego Serca Jezusowego. Wpisany przez Administrator piątek, 11 kwietnia :32 - DZIEŃ 1

Nowenna do Najświętszego Serca Jezusowego. Wpisany przez Administrator piątek, 11 kwietnia :32 - DZIEŃ 1 DZIEŃ 1 O Jezu, Ty mnie tak bardzo umiłowałeś, że zstąpiłeś z nieba i przyjąłeś nędze ludzkie aż po śmierć, i to śmierć krzyżową, aby mnie zbawić. Pragnę na Twoją miłość odpowiedzieć miłością. Rozpal więc

Bardziej szczegółowo

3 dzień: Poznaj siebie, czyli współmałżonek lustrem

3 dzień: Poznaj siebie, czyli współmałżonek lustrem 3 dzień: Poznaj siebie, czyli współmałżonek lustrem Trzeba wierzyć w to, co się robi i robić to z entuzjazmem. Modlić się to udać się na pielgrzymkę do wewnętrznego sanktuarium, aby tam uwielbiać Boga

Bardziej szczegółowo

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW SAKRAMENT POJEDNANIA Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW Znaki Gotowości Czy twoje dziecko czasem Chce się modlić do Boga? Mówi Przepraszam bez podpowiadania? Przebacza innym nawet wtedy, gdy nie mówi przepraszam?

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.

Bardziej szczegółowo

USPRAWIEDLIWIENIE WYŁĄCZNIE PRZEZ WIARĘ

USPRAWIEDLIWIENIE WYŁĄCZNIE PRZEZ WIARĘ USPRAWIEDLIWIENIE WYŁĄCZNIE PRZEZ WIARĘ Lekcja 4 na 22 lipca 2017 Z Chrystusem jestem ukrzyżowany; żyję więc już nie ja, ale żyje we mnie Chrystus; a obecne życie moje w ciele jest życiem w wierze w Syna

Bardziej szczegółowo

żyjący Odkupiciel Odkupiciel stał się człowiekiem. godny naśladowania Odkupiciel ukrzyżowany Odkupiciel cierpiący Odkupiciel zwycięski Odkupiciel

żyjący Odkupiciel Odkupiciel stał się człowiekiem. godny naśladowania Odkupiciel ukrzyżowany Odkupiciel cierpiący Odkupiciel zwycięski Odkupiciel Lekcja 12 na 17 grudnia 2016 Pod koniec historii Joba Bóg przedstawia się jako Wielki Stworzyciel i cierpienia Joba kończą się. Niemniej jednak konflikt między Bogiem a szatanem, który spowodował ten

Bardziej szczegółowo

VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA

VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA ZELATOR październik2016 www.zr.diecezja.pl 8 VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA W Roku Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia zelatorzy i członkowie Żywego Różańca Archidiecezji Krakowskiej przeżywali swoją

Bardziej szczegółowo

Szkaplerz Świętego Michała Archanioła

Szkaplerz Świętego Michała Archanioła 1 / 9 Szkaplerz można przyjąć m.in. w Krakowie w kościele p.w. Matki Bożej Częstochowskiej os. Szklane Domy 7, w każdy pierwszy wtorek po Mszy świętej o godz. 18.00. Prosimy przed Mszą zgłosić się w zakrystii

Bardziej szczegółowo

ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA

ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA s. M. Renata Pawlak, prezentka s. M. Aurelia Patrzyk, prezentka ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA wiek: klasy IV - VI czas: 45 minut cele ogólne: dydaktyczny: zapoznanie z osobą Sł. B. Zofii Czeskiej

Bardziej szczegółowo

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.

Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży. Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.

Bardziej szczegółowo

Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu

Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu Grudzień 2014 Rok duszpasterski: Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu Napisali do Listu do Parafian Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia Zawsze

Bardziej szczegółowo

Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem.

Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II. Rozumie, że modlitwa jest formą rozmowy z Bogiem. Wymaganie edukacyjne z religii dla klas II Uczeń: Potrafi wyjaśnić, w jaki sposób Bóg jest z nami w domu, szkole, Kościele, w świecie. Jakie są znaki Jego obecności? Wyjaśnia, dlaczego Pismo Święte jest

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści LITURGIA DOMOWA Wstęp do Liturgii Domowej w Okresie Adwentu 2017 r.... 2 Spotkania na niedziele Adwentu: I Niedziela Adwentu [B]... 3 II Niedziela Adwentu [B]... 4 III Niedziela Adwentu [B]...

Bardziej szczegółowo

Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio

Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio 3 Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio Święty Ojcze Pio, przed złem broń mnie, pod płaszcz Twej opieki pomóż mi chronić się zawsze i wszędzie, w dobrym i uczciwym życiu umacniaj mnie, w ostatniej godzinie

Bardziej szczegółowo

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia.

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia. KRYTERIA OCENIANIA z katechezy w zakresie I klasy szkoły podstawowej do programu nr AZ-1-01/10 i podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11 Jesteśmy w rodzinie Jezusa pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza Kryteria

Bardziej szczegółowo

SAKRAMENT POJEDNANIA. Celebracja

SAKRAMENT POJEDNANIA. Celebracja SAKRAMENT POJEDNANIA Celebracja SESJA 2 dla RODZICÓW Ponowne Spotkanie Rozpoczynając tę sesję powiedz osobie, która jest obok ciebie, co zapamiętałeś z poprzedniej rodzicielskiej sesji? Co było pomocne

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej

Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej Ocenę w nauczaniu wczesnoszkolnym traktujemy jako środek wspierania ucznia, wzmacniania pozytywnej postawy wobec ludzi i Boga. Nie jest to

Bardziej szczegółowo

Ks. Adam Buczyński, Jerzy Piasecki. Jak przygotować się do rozmowy z Bogiem w sakramencie pojednania.

Ks. Adam Buczyński, Jerzy Piasecki. Jak przygotować się do rozmowy z Bogiem w sakramencie pojednania. Ks. Adam Buczyński, Jerzy Piasecki Jak przygotować się do rozmowy z Bogiem w sakramencie pojednania. Wydawnictwo NATAN Lublin 2013 Copyright by Wydawnictwo NATAN Copyright by Jerzy Piasecki Konsultacje:

Bardziej szczegółowo

Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła.

Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. I. Sakramenty 1. Chrzest Co to jest Chrzest Święty? Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. Udzielamy

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCEN Z RELIGII DLA KLASY DRUGIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ

KRYTERIA OCEN Z RELIGII DLA KLASY DRUGIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ KRYTERIA OCEN Z RELIGII DLA KLASY DRUGIEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ Zasadniczym celem katechizacji w klasie drugiej jest: 1. przygotowanie dzieci do pierwszej Spowiedzi i Komunii Świętej - pełnego udziału we

Bardziej szczegółowo

SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I, II, V, VI

SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I, II, V, VI SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I, II, V, VI ZAŁOŻENIA OGÓLNE: Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Ocenianie jest źródłem informacji o osiągnięciach

Bardziej szczegółowo

ŚWIĘTY JÓZEFIE, OPIEKUNIE RODZIN. 30-dniowe nabożeństwo do świętego Józefa. tel. 618 529 293; www.karmelici.info e-mail poznan@karmelicibosi.

ŚWIĘTY JÓZEFIE, OPIEKUNIE RODZIN. 30-dniowe nabożeństwo do świętego Józefa. tel. 618 529 293; www.karmelici.info e-mail poznan@karmelicibosi. ŚWIĘTY JÓZEFIE, OPIEKUNIE RODZIN 30-dniowe nabożeństwo do świętego Józefa tel. 18 529 293; www.karmelici.info e-mail poznan@karmelicibosi.pl okładka.indd 1 2015-03-03 08:10:05 Alicja Maksymiuk ŚWIĘTY JÓZEFIE,

Bardziej szczegółowo

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału

Bardziej szczegółowo

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,

Bardziej szczegółowo

Ofiaruję Ci. Kiedyś wino i chleb

Ofiaruję Ci. Kiedyś wino i chleb Ofiaruję Ci Ofiaruję Ci moją noc i mój dzień, moją pracę i mój sen, wszystko, co drogie mi, Panie, ofiaruję Ci. Bo dla Ciebie ja żyję, moim Królem jesteś Ty. To, co mam, wszystko ofiaruję Ci. / 2x Kiedyś

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Ocenianie

Bardziej szczegółowo

WSTĘP. Ja i Ojciec jedno jesteśmy (J 10, 30).

WSTĘP. Ja i Ojciec jedno jesteśmy (J 10, 30). WSTĘP Ja i Ojciec jedno jesteśmy (J 10, 30). Wszyscy potrzebujemy ojca, tęsknimy za nim: dzieci i dorośli, mężczyźni i kobiety, świeccy i duchowni. Ojcostwo jest wpisane w każdą komórkę naszego ciała,

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania w klasie I, II i III - Religia

Kryteria oceniania w klasie I, II i III - Religia Kryteria oceniania w klasie I, II i III - Religia KLASA I ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia kryteriów na ocenę dopuszczającą ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: odróżnia modlitwę

Bardziej szczegółowo

WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ

WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ Witaj Św. Stanisławie, czy mogę z Tobą przeprowadzić wywiad? - Witam. Tak bardzo chętnie udzielę wywiadu. Gdzie i kiedy się urodziłeś? - Urodziłem się w Październiku 1550r.

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible

Bardziej szczegółowo