Trasa Piastowska. Po Obwodzie Murów Obronnych. Zabytkowe Kościoły wokół Rynku. Judaica Opola

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Trasa Piastowska. Po Obwodzie Murów Obronnych. Zabytkowe Kościoły wokół Rynku. Judaica Opola"

Transkrypt

1

2

3 Trasa Piastowska Po Obwodzie Murów Obronnych Perły Secesji Zabytkowe Kościoły wokół Rynku Judaica Opola Perły Secesji

4 2 Wieża Piastowska

5 Trasa Piastowska Trasa wiedzie z wyspy Pasieka przez Rynek do wieży Zamku Górnego. Idąc nią, poznamy miejsca, które historia wiąże z opolskimi Piastami, zobaczymy, gdzie stała pierwsza siedziba opolskich książąt, co zachowało się po drugim zamku, które zabytki Opola mają piastowskie korzenie. 1. Wieża Piastowska Trasę zaczynamy od zwiedzania Wieży Piastowskiej na Pasiece. Ta wieża jest nie tylko symbolem piastowskiego panowania, to także symbol naszego regionu i miasta. Obecnie stanowi piękny punkt widokowy i stały rekwizyt scenografii Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej. Pokonując 163 stopnie, wejdziemy na galerię widokową, z której rozciąga się panorama Opola. Wieża zbudowana została około 1300 roku przez księcia opolskiego Bolesława I i przetrwała wszelkie burze dziejowe. Co jakiś czas zmieniano jedynie hełm wieży. Dawniej wejście do niej znajdowało się wysoko nad ziemią, dostępne z galerii zamkowej lub drabiny. We wnętrzu wieży znajduje się loch, kuchnia, izba, sala i wartownia. Wieża Piastowska jest pięknym przykładem średniowiecznej architektury obronnej zbudowanej z cegły. Ma teraz 51 m wysokości, a obecny jej hełm pochodzi z roku Z wyspy kierujemy się w stronę miasta. Przechodzimy przez most Zamkowy, zwany obecnie od koloru farby żółtym mostem. Udajemy się do kościoła Świętej Trójcy i kaplicy św. Anny. 2. Kościół Świętej Trójcy i kaplica św. Anny (oo. Franciszkanów) Kościół i klasztor został zbudowany przez przybyłych w XIII wieku do Opola braci franciszkanów. Murowany kompleks klasztorny postawiono w XIV wieku. Za czasów piastowskich świątynia była kościołem zamkowym, a kaplica św. Anny stała się mauzoleum opolskich Piastów. W kaplicy św. Anny, zwanej też Piastowską, znajdują się ufundowane przez księcia Bolka III gotyckie nagrobki Bolesława I (zm. 1313), Bolesława II (zm. 1356), Bolka III (zm. 1382) i jego żony Anny (zm. 1378). 3

6 Kościół Świętej Trójcy i kaplica św. Anny W podziemiach kościoła pochowanych zostało 8 książąt i 5 księżnych. Kościół Franciszkanów skrywa pewną tajemnicę: w podziemiach kaplicy św. Sakramentu znajduje się tajemniczy ganek, który ponoć dawniej łączył podziemnym przejściem kościół z zamkiem. Z kościoła udajemy się w kierunku ratusza, stojącego w centralnej części Rynku. Wchodząc na Rynek, po lewej stronie mijamy kamienicę zwaną książęcą. Z charakterystycznym dla opolskiego budownictwa doby renesansu wykuszem, do roku 1532 była ona własnością opolskich książąt. Później stała się własnością różnych rodzin ziemiańskich. Jak głosi podanie, w 1655 r. nocował w niej król Polski Jan Kazimierz. Widniejąca na elewacji rzeźba lwa to pamiątka po funkcjonującej tu w latach aptece Pod Lwem. 3. Ratusz 4 Ratusz dominująca budowla opolskiego Rynku jest także powiązana z polityką prowadzoną przez opolskich Piastów. Jego historia wywodzi się z domu kupieckiego, który stał w tym miejscu w 1308 roku. Tworzenie się samorządu miejskiego było wynikiem nie tylko rozwoju świadomości mieszczan, to także zasługa opolskich książąt, którzy trzykrotnie zmieniali prawo miejskie Opola, starając się dostosować je do nowych potrzeb mieszczan. W dawnym ratuszu reprezentacyjna sala zwana była salą książęcą, a jedną z jej ozdób były zworniki z herbami opolskich Piastów. Obecny ratusz to efekt prac budowlanych prowadzonych w latach Niestety sala książęca uległa wtedy zniszczeniu.

7 Kolejne kroki kierujemy w stronę ul. E. Osmańczyka. Idąc wzdłuż Alei Gwiazd Polskiej Piosenki, dochodząc do tej ulicy, mijamy narożną kamienicę przy wschodniej pierzei Rynku. To dom nr 16, będący pierwszym murowanym domem, który w 1421 r. został wybudowany dla Grety Preusskin. Stało się to dzięki testamentowi opolskiego księcia biskupa Jana Kropidły, który zapisał miastu 600 marek praskich na budowę murowanych domów. W XIX w. mieściła się tu księgarnia i sklep papierniczy Gustawa Raabego, w którym można było kupić także polskie książki. Ratusz 4. Zespół Szkół Mechanicznych Wchodzimy w ul. Osmańczyka. Idąc w górę ulicy, po prawej stronie mijamy dawne gimnazjum zamkowe, a obecnie Zespół Szkół Mechanicznych. Wybudowane w latach gimnazjum swoją nazwę zawdzięczało stojącemu tu dwadzieścia lat wcześniej Zamkowi Górnemu. Uczniami tej szkoły byli m.in. Konstanty Damrot, Karl Diatzka, Jan Kasprowicz, Juliusz Zupitz. Dziś mieści się w niej Zespół Szkół Mechanicznych. Przy szkole stoi pomnik Józefa Lompy, nauczyciela, polskiego działacza, folklorysty, autora wielu książek i podręczników szkolnych. 5. Wieża Zamku Górnego Koło kapliczki skręcamy w prawo, w ul. Władysława Opolczyka. To uliczka w mieście mało znana, mimo że upamiętnia jednego z najbardziej znanych książąt opolskich. Ślepa ulica, której nie widać, nie stoi przy niej żaden dom. W dawnych czasach była w tym miejscu fosa zamkowa. W XIX wieku nazwana została ulicą Na Wałach. Tu widać gotycką wieżę Zamku Górnego, zbudowaną w końcu XIV wieku, oraz fragment muru z kwadratową wieżyczką. Od 1898 roku wieża stanowi część szkoły, została wkomponowana w zabudowania gimnazjum i stan ten do dziś nie uległ zmianie. Zamek Górny przypisywany jest księciu Władysławowi Opolczykowi. Książę zbudował go po roku 1382, kiedy Opole stało się jego azylem na koniec politycznej kariery. W 1615 r. pożar zniszczył zabudowania zamku, które następnie zostały rozebrane. Zachowała się jedynie wieża. 5

8 6 Baszta artyleryjska

9 Trasa po Obwodzie Murów Obronnych Opole zajmuje dzisiaj obszar 96 km 2, dawniej miało powierzchnię zaledwie 16 ha. Od XIII wieku do początków XIX wieku obszar ten się nie powiększał, otoczone w średniowieczu murami Opole nie mogło wyjść poza tę granicę. W XIX wieku rozpoczęto rozbiórkę murów, bram miejskich i wież obronnych, aby umożliwić miastu przestrzenny rozwój. Po dawnych obwarowaniach pozostało jedynie parę fragmentów. Aby dokładnie poznać linię miejskich obwarowań, warto przespacerować się ulicami wytyczonymi na ich dawnym obwodzie. 1. Most Groszowy Spacer rozpoczynamy od mostu na Młynówce zwanego dawniej Groszowym. Ten secesyjny most spiął brzegi Młynówki w tym miejscu na początku XX wieku. W połowie XIX wieku była tu drewniana kładka. Przy moście wybudowany został drewniany domek dla poborcy myta za przejście. Obecnie w domku mieści się francuska naleśnikarnia, przy której można zobaczyć cztery rzeźby autorstwa Thomasa Myrtka. Idziemy ul. W.A. Mozarta w kierunku placu Wolności, po prawej mijamy zmodernizowany gmach Filharmonii Opolskiej i pomnik Nike, dzieło opolskiego rzeźbiarza Jana Borowczaka. Dochodzimy do ronda, gdzie stała dawniej brama zwana Bytomską lub Krakowską. Była to najokazalsza brama Opola, która przypominała swoim wyglądem krakowski Barbakan. Niestety w 1822 roku została rozebrana. Kierujemy się na ul. Sempołowskiej. Dawniej po lewej stronie ulicy wznosiły się mury miejskie, po prawej jeszcze na początku XIX wieku rozciągał się teren dawnego przedmieścia. Klasyczny pałacyk przy tej ulicy zbudowany został około 1836 roku, prawdopodobnie według projektu Jana Karola Lesera, nadwornego 7

10 8 Pomnik Agnieszki Osieckiej na Wzgórzu Uniwersyteckim

11 architekta Pokoju. Po lewej znajduje się klasztor sióstr de Notre Dame, na dziedzińcu którego stoi baszta Wilk, stanowiąca część miejskich murów. Wchodzimy na plac M. Kopernika. Po lewej stronie widzimy gmach Uniwersytetu Opolskiego. 2. Gmach Uniwersytetu Opolskiego oraz Wzgórze Uniwersyteckie Dawny klasztor dominikanów. Po sekularyzacji majątku zakonników w 1811 roku klasztor został przekształcony na szpital św. Wojciecha. Od 2002 roku po kapitalnym remoncie całego zespołu poszpitalnego mieści się tu główna siedziba Uniwersytetu Opolskiego Collegium Maius. We wschodniej części wzgórza znajduje się Skwer Artystów, na którym usytuowano kilka współczesnych rzeźb portretowych artystów polskich, których twórczość związana była z Opolem z racji odbywającego się tu rokrocznie Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej, m.in. Agnieszki Osieckiej, Czesława Niemena, Marka Grechuty, Kabaretu Starszych Panów. Od 1885 roku do budynku przylega kaplica św. Wojciecha, która została zbudowana na miejscu średniowiecznej baszty obronnej, będącej częścią obwarowań. Legenda głosi, że zbudowano ją po śmierci św. Wojciecha dla uczczenia jego pobytu w Opolu w 997 roku. Będąc w tym miejscu, należy przejść na tyły kaplicy, przechodząc przez dziedziniec gmachu uniwersyteckiego, po drodze mijając kolumnę dominikańską, kolumnę maryjną, rzeźbę Peregryna, Chrystusa Salwatora i Joanny Schaffgotsch i ze skarpy zobaczyć panoramę starego miasta. Tu stoją barokowe rzeźby H. Hartmanna Cztery Pory Roku, które od 1945 zdobiły park w Biestrzykowicach, a od 2004 roku po renowacji zdobią Wzgórze Uniwersyteckie. Mijając je, zobaczymy studnię św. Wojciecha, która ustawiona została w miejscu, gdzie do roku 1911 stała drewniana studnia, będąca pamiątką po dokonanym przez św. Wojciecha cudzie pojawienia się w tym miejscu wody. Idziemy w stronę kościoła zwanego popularnie kościołem na górce. 3. Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha Dawne przekazy sugerują, że jest to najstarsza świątynia Opola, zbudowana na pamiątkę pobytu w naszym mieście św. Wojciecha. W 1295 roku kościół oddany został w opiekę dominikanom. Zachowało się w nim wyposażenie z XVIII wieku. W jego podziemiach pocho- 9

12 Mury obronne, baszta artyleryjska oraz Katedra Św. Krzyża wano księcia biskupa Jana Kropidłę. Na placu przed kościołem stoi kapliczka z 1609 roku. Kierujemy się w stronę pl. M. Kopernika. Mijamy rzeźbę św. Krzysztofa z Kopic, która została tu ustawiona w 2005 roku. Za rzeźbą widać fosę i pozostałości po Zamku Górnym stanowiące część miejskich obwarowań. Kierujemy się w lewo i dochodzimy do skrzyżowania ul. E. Osmańczyka z ul. H. Sienkiewicza. Tu dawniej stała brama miejska zwana Gosławicką lub Górną. Po prawej stronie u wylotu ul. Sienkiewicza widzimy jednopiętrowy dom to dawny zajazd Pod Rosyjskim Carem, w którym nocował car Aleksander I, a w 1848 roku zatrzymał się w nim w drodze do Berdyczowa Honoriusz Balzak, który jechał do Eweliny Hańskej. Obecnie budynek PCK. Idziemy w dół ul. Sienkiewicza, dochodząc do skrzyżowania z ul. kard. B. Kominka. Ten fragment ulicy stanowił część obwodu miejskich obwarowań, poza którymi rozciągało się przedmieście zamieszkane przez garncarzy. 10 Maszerujemy dalej ul. Kominka, dochodzimy do skrzyżowania z ul. Książąt Opolskich. Tu dawniej stała brama zwana Biskupią lub Mikołajską. Idziemy dalej do Odry ulicą M. Konopnickiej. Skręcamy w lewo. Teraz warto przejść bulwarem ks. S. Baldego wzdłuż murów odgradzających miasto od rzeki, dojść do dawnej baszty i fragmentu pozostawionych murów.

13 4. Baszta artyleryjska i mury obronne Najlepiej zachowany fragment średniowiecznych fortyfikacji obronnych miasta. Obok murów odtworzono basztę artyleryjską oraz krużganek. 5. Katedra Podwyższenia Krzyża Świętego Warto odwiedzić opolską katedrę, w której znajduje się chrzcielnica z XV wieku z herbem Opola, cudami słynący obraz Matki Boskiej Opolskiej, nagrobek ostatniego opolskiego Piasta Jana Dobrego oraz drzewo genealogiczne opolskich Piastów z ok roku. Katedra Podwyższenia Krzyża Świętego została zbudowana w XI wieku z inicjatywy polskiego króla Bolesława Chrobrego. Był to wtedy drewniany kościół pod tym samym wezwaniem. Zabytkowy portal Katedry Podwyższenia Krzyża Świętego Mury miejskie ciągnęły się też wzdłuż Młynówki aż do zielonego mostku. 11

14 12

15 6. Opolska Wenecja Ten fragment Opola najpiękniej prezentuje się obecnie wieczorem, kiedy stojące tu domy oświetlone światłem elektrycznym odbijają się w wodach Młynówki. Przy małym moście Odrzańskim widzimy dawny szpital św. Aleksego, ufundowany po 1421 roku dzięki księciu biskupowi Janowi Kropidle, wraz z kaplicą św. Aleksego. Dziś mieści się tu Dom Opieki Caritas. Młynówka to stare koryto Odry, które swoją nazwę wzięło od stojących tu kiedyś młynów. Ten fragment miasta był gospodarczą częścią Opola. Oprócz młynów znajdował się tu folusz, łaźnia, słodownia, rzeźnia, magazyny. W XIX wieku została zbudowana nad Młynówką synagoga, która w 1897 roku została kupiona przez Erdmanna Raabego i przekształcona na drukarnię i zakład litograficzny, obecnie jest siedzibą regionalnej telewizji. Widoczny obok plac był kiedyś zabudowany, stały tu do 1881 roku dwa młyny. Młyny się spaliły, a plac przeznaczono na targ dla handlarzy nabiałem, nazywając go targiem maślanym. 13

16 14 Most Groszowy

17 Perły Secesji Secesja jako kierunek w architekturze rozwijała się w latach W Polsce widoczna głównie w Krakowie, Łodzi i Wrocławiu, jednak i w Opolu możemy odnaleźć kilka jej przykładów. W tamtym okresie powstało wiele czynszowych domów mieszkalnych, zwłaszcza w rejonie ulic Damrota, Kołłątaja, Reymonta. Trasa rozpoczyna się przy katedrze, od ul. Książąt Opolskich, gdzie znajdują się dwie secesyjne kamienice. 1. Bank Rolników Narożny budynek, w którym obecnie mieści się bank, wybudowany został w 1913 roku. Dekoracja elewacji od północnej strony imituje mur pruski. Natomiast od wschodniej strony budynku widać falistą linię dachu, a także roślinne ornamenty. Charakterystyczny dla obiektu jest narożny wykusz łączący obie elewacje. Obok znajduje się kamienica z bogato zdobioną sztukaterią. 2. Kamienica ul. Książąt Opolskich 36b Secesyjny charakter najlepiej oddaje okno u szczytu kamienicy. Wydłużony eliptyczny kształt okna otoczony ornamentyką roślinną, podobnie jak portale okien. Na fasadzie pod balkonem z metalową balustradą, dekoracja - przeplatające się meandry z motywami roślinnymi. W oknach piwnicznych zachowała się oryginalna krata. Teraz udajemy się w kierunku ratusza, na plac Rynku wchodzimy od północnej pierzei, skręcamy w lewo w ul. Osmańczyka, przy której możemy zobaczyć kolejny przykład opolskiej secesji. 3. Kamienica ul. Osmańczyka 16 Budynek powstał w 1728, natomiast dekoracja elewacji w 1902 roku. Fasada budynku także urozmaicona wieloma rzeźbiarskimi motywami. W górnej części budynku, nad oknami, płaskorzeźby przedstawiające głowy ludzkie, niżej girlandy, oraz charakterystyczne 15

18 dla stylu secesyjnego motywy przypominające upięte draperie. Na parterze zachowały się drewniane witryny. Z ul. Osmańczyka wchodzimy w ul. Żeromskiego. Dochodzimy do skrzyżowania ul. Reymonta z ul. Ozimską. 4. Kamienica ul. Reymonta Secesyjna fontanna z 1907 roku, zaprojektowana przez rzeźbiarza E. Gomansky ego. Na szczycie fontanny stoi bogini urodzaju Ceres. U jej stóp postacie symbolizuul. Reymonta Przy skrzyżowaniu stoi kamienica wyróżniająca się spośród innych. Niedawno poddana renowacji przyciąga wzrok, zwłaszcza kolorystyka elewacji intensywna zieleń. Na fasadzie dominują ornamenty roślinne, dwa drzewa oplatające swymi gałęziami okna na szczycie. Nad oknami trzeciego piętra motywy zwierzęce, sowy i wiewiórki, a na samej górze ptak z rozpostartymi skrzydłami. Idąc w dół ul. Reymonta, dochodzimy do ul. Damrota, na której znajdują się kamienice stanowiące przykład szczególnego rodzaju secesji, o motywach nawiązujących do antyku. 5. Kamienica ul. Damrota 6 Dwie kamienice wzniesione obok siebie. Pierwsza z nich ma nr 6. Korpus budynku prosty, prostokątne duże okna, zdobiona głównie draperiami. W jednym z okien zachowany został witraż. 6. Kamienica ul. Damrota 4 Charakterystyczne dla kolejnej kamienicy jest falista linia balustrad balkonów i dachu, a także narożny owalny wykusz. Na fasadzie meandry, kartusze, szczyt zdobią ornamenty kwiatowe. Przy portalu bramy postaci dwóch aniołków. Między nimi owalne okienko. U szczytu budynków pomiędzy dwoma wazonami z kwiatami wytłoczony rok Przechodząc ul. Damrota, możemy zatrzymać się na chwilę przy fontannie na środku okazałego placu Ignacego Daszyńskiego. 7. Fontanna Opolska Ceres 16

19 jące opolski przemysł cementowy (mężczyzna z kilofem), rybołówstwo (mężczyźni z sieciami) i rolnictwo (dwie kobiety ze snopami i owocami). Dawniej fontannę zdobił ażurowy baldachim. W 2009 roku została przeprowadzona konserwacja obiektu oraz rewitalizacja całego placu. Przechodząc ul. Krakowską, dochodzimy do secesyjnego zielonego mostku na przedłużeniu ul. Mozarta. 8. Zielony most most Groszowy Powstał pod koniec XIX wieku. Charakterystyczny dla lat fin de siècle u, stalowy w konstrukcji i secesyjny w kształcie (kwiatowe ornamenty), nazwany mostem Groszowym, jako że za przejście pobierano groszowe myto. Domek Lodowy Przechodząc przez most, docieramy na wyspę Pasiekę, gdzie spacerując ulicami, odnaleźć można przykłady secesyjnego budownictwa. Najciekawszymi, ukazującymi ów styl są domy mieszkalne przy ul. Powstańców Śląskich (nr 11, 22). Stąd możemy przejść nad staw Zamkowy, znajdujący się przy ul. Barlickiego, tam stoi Domek Lodowy. 9. Domek Lodowy Wybudowany w 1909 roku z inicjatywy Towarzystwa Łyżwiarskiego jako jego stała siedziba. Trasę możemy zakończyć w parku Nadodrzańskim niedaleko stawu Zamkowego, mijając po drodze opolski amfiteatr. 17

20 Opolska Ceres 18

21 19

22 20 Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

23 Zabytkowe Kościoły wokół Rynku Trasę rozpoczynamy na Rynku przy ratuszu. Wokół ratusza oglądamy elewacje odbudowanych po wojnie i współcześnie odrestaurowanych kamieniczek. Wychodzimy z Rynku od pierzei północnej (tj. mijając kamieniczkę nr 11 z lewej strony). Ul. Koraszewskiego, na której jesteśmy, prowadzi wprost do bram kościoła katedralnego Podwyższenia Krzyża Świętego. 1. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego Średniowieczny kościół z dwiema strzelistymi wieżami. Historia świątyni sięga roku 1024, kiedy to biskup wrocławski przekazał nowemu kościołowi w Opolu relikwie Świętego Krzyża. Wtedy też do widniejącego w herbie orła dodano połowę krzyża. We wnętrzu kościoła znajduje się m.in. kamienna gotycka chrzcielnica z herbem Opola (odnaleziona w 1962 roku podczas renowacji kościoła), a także kaplica Piastowska, zbudowana na przełomie XV i XVI wieku. Wychodząc z katedry od ul. Katedralnej, idziemy w stronę kaplicy św. Aleksego, znajdującej się tuż obok, przy ul. Szpitalnej. 2. Kaplica św. Aleksego Niewielka średniowieczna świątynia, zbudowana wraz z zespołem szpitalnym w 1421 roku. Gotycki kościółek przetrwał w niezmienionej formie do XIX wieku, kiedy to po odbudowie zmieniono ostrołukowe okna na półkoliste oraz otynkowano ściany. We wnętrzu znajduje się późnobarokowy ołtarz wykonany po 1740 roku, a przeniesiony z kościoła Franciszkanów w 1812 roku. W centralnej części ołtarza umieszczono obraz przedstawiający męczeńską śmierć św. Aleksego z rzeźbami dwóch biskupów i aniołów po bokach oraz z popiersiem Boga Ojca w zwieńczeniu. W kaplicy znajdują się również chór i organy z trzeciej ćwierci XIX wieku. 21

24 Dalej idziemy ul. Katedralną w stronę mostu na Młynówce. Po prawej stronie uwidacznia się nam odrestaurowany fragment murów obronnych. Natomiast po lewej stronie szereg urokliwych kamieniczek, przez mieszkańców nazwanych opolską Wenecją. Gdy przyjrzymy się uważnie, zauważymy wśród nich budynek starej synagogi. Idziemy wzdłuż nich po drugiej stronie kanału ul. Piastowską. Zwróćmy się w prawą stronę, tam stoi budynek Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego, a za nim wyłania się gotycka Wieża Piastowska, która jest pozostałością po zamku zburzonym w latach Dochodząc do mostu Zamkowego, zwanego także żółtym od koloru farby pokrywającej balustrady udajemy się w kierunku kościoła Trójcy Świętej Ojców Franciszkanów. 3. Kościół Trójcy Świętej Ojców Franciszkanów Kompleks kościelno-klasztorny ufundowany został przez Władysława I Opolczyka. Zbudowany w stylu gotyckim w połowie XIV wieku. Od roku 1313 jest miejscem spoczynku książąt opolskich. Burzliwa historia spowodowała wiele zmian pierwotnego wyglądu kościoła. W XV wieku dobudowano wieżę z kaplicą grobową Piastów, następnie do nawy kościoła dobudowano trzy nowe kaplice. Liczne pożary nie oszczędziły kościoła i klasztoru. W XIX wieku zostały przeprowadzone prace remontowo-konserwatorskie, w 1899 podwyższono wieżę i nakryto ją hełmem. Kolejne prace konserwatorskie przeprowadzono w latach Odnowiono bryłę kościoła, do nawy głównej wstawiono nowy ołtarz. W 2007 roku przeprowadzono prace konserwatorskie, podczas których odkryto między innymi pierwotne polichromie sklepienia kaplicy św. Anny. Kolejnym punktem trasy jest kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha. Z kościoła Franciszkanów od ul. Franciszkańskiej przechodzimy przez Rynek i udajemy się na ul. św. Wojciecha, gdzie z daleka widać charakterystyczny kościół na górce. Na ul. Franciszkańskiej mijamy kamienicę czynszową, idąc dalej Muzeum Śląska Opolskiego. 4. Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha 22 Wybudowany na najwyższym wzgórzu Opola przez dominikanów w XV wieku, gdzie św. Wojciech chrzcił Opolan. W kościele zachowało się wyposażenie z XVIII wieku, w podziemiach zamku pochowano księcia biskupa Jana Kropidłę.

25 23 Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha

26 24 Kościół św. Sebastiana

27 Przy kościele możemy obejrzeć rzeźby Wzgórza Uniwersyteckiego, rozpoczynając od prawej strony wejścia głównego do kościoła. Za żelazną furtką naszym oczom ukazują się cztery rzeźby symbolizujące cztery pory roku. Następnie na dziedzińcu uniwersytetu znajduje się studnia św. Wojciecha. Po drugiej stronie wzgórza przy głównym wejściu do Collegium Maius Uniwersytetu Opolskiego znajduje się Skwer Artystów, m.in. rzeźba Agnieszki Osieckiej, Czesława Niemena i Marka Grechuty. Kierujemy się w stronę ul. Sienkiewicza. Idąc wzdłuż Centrum Handlowego Solaris po lewej stronie między drzewami, przy Zespole Szkół Mechanicznych możemy dostrzec pozostałości murów obronnych oraz wieże Zamku Górnego. Skręcamy w lewo w ul. Osmańczyka, następnie w prawo w ul. Staromiejską. Dochodzimy do ostatniego punktu naszej trasy kościoła św. Sebastiana. 5. Kościół św. Sebastiana Wybudowany w stylu barokowym w miejscu dawnej gospody, z której w 1679 roku rozprzestrzeniła się na miasto dżuma, uśmiercając połowę mieszkańców. We wnętrzu kościoła znajdują się: barokowy ołtarz wykonany w I połowie XVIII wieku, barokowa ambona z popiersiami ewangelistów oraz organy z bogato dekorowanym prospektem z aniołkami wykonane przez Fryderyka Wilhelma Schefflera. Plac św. Sebastiana to dawny targ garncarski. Powstał w XVIII w., kiedy pożar strawił w 1739 roku stojące tu domy. Wróciwszy do ul. Osmańczyka idziemy w dół znajdziemy się w miejscu, z którego rozpoczęliśmy trasę: na opolskim Rynku. 25

28 Ścieżka rowerowa Judaica Opola To ścieżka wyznaczona przez dwadzieścia miejsc życia opolskich Żydów przed II wojną światową: Sklep obuwniczy Fedora Heymanna ul. Krakowska Towarzystwo Żydowskiej Historii i Literatury ul. Kołłątaja Cmentarz żydowski ul. Struga/Graniczna Biblioteka Kongregacji ul. Piastowska Nowa synagoga ul. Piastowska pomnik upamiętniający synagogę spaloną w czasie nocy kryształowej Stara synagoga ul. Szpitalna Browar Marcusa Friedlaendera ul. Zamkowa/Minorytów Związek Kobiet Żydowskich ul. Zamkowa/Minorytów Sklep odzieżowy Maxa Pfeiffera Rynek 10. Wytwórnia likierów i sklep z alkoholem Salomona Kassela Rynek 11. Sklep kolonialny i tytoniowy Wilhelma Schlesingera ul. Osmańczyka 12. Sala modlitewna ul. Staromiejska/Osmańczyka Kościół pw. św. Sebastiana ul. Łangowskiego

29 14. Młodzieżowa Żydowska Grupa Sportowa ul. Książąt Opolskich/Kominka 15. Przetwórnia mięsa koszernego Adolfa Nebela ul. Koraszewskiego 16. Sklep kolonialny i tytoniowy Natana Cohna ul. Koraszewskiego 17. Sala modlitewna Rynek 18. Centrum żydowskiego życia w Opolu ul. Koraszewskiego 19. Sklep z odzieżą i tekstyliami Samuela Gurassy ego ul. Osmańczyka/Rynek 20. Sklep kolonialny Hermanna Proskauera Rynek Życie społeczności żydowskiej w Opolu prężnie rozwijało się przez II wojną światową. Pierwsze w Opolu manufaktury i fabryki zakładali Żydzi, np. Marcus Pinus w 1765 roku fabrykę skóry, a Marcus Friedlaender w 1824 roku, browar. Osiedlali się w niewielkich enklawach, zamieszkiwali głównie ulice: Św. Wojciecha, Zamkową, Minorytów, Książąt Opolskich oraz Osmańczyka. 27

30 Ścieżka rowerowa Perły Secesji Opola To ścieżka wyznaczona przez osiem najcenniejszych zabytków opolskiej secesji: ul. Książąt 28 Opolskich

31 Bank Rolników ul. Książąt Opolskich 36a Kamienica ul. Książąt Opolskich 36b Kamienica ul. Szpitalna 3 Kamienica ul. Piastowska 3 Dom mieszkalny ul. Powstańców Śląskich 11 Dom mieszkalny ul. Powstańców Śląskich 22 Domek Lodowy ul. Barlickiego Zielony mostek ul. Mozarta Ścieżkę rozpoczyna przejazd ulicą Książąt Opolskich, przy której znajdują się dwie secesyjne kamienice, w jednej z nich swoją siedzibę ma bank. Następnym punktem ścieżki jest kamienica przy ul. Szpitalnej, w której obecnie znajduje się pub Highlander. Aby dostać się do kamienicy, przejeżdżamy ul. Marii Konopnickiej oraz ul. ks. Stefana Baldego (promenada nad kanałem Młynówka). Wyjeżdżamy z ul. Szpitalnej i kierujemy się na tzw. żółty most, prowadzący na wyspę Pasiekę, z którego również możemy podziwiać ową kamienicę od strony Młynówki. Zespół kamienic przy ul. Szpitalnej tworzy tzw. opolską Wenecję. Pierwszym etapem przejazdu przez Pasiekę jest Ostrówek, przy którym znajduje się kolejna kamienica (ul. Piastowska 3). Następnie przejeżdżamy wzdłuż Odry przez Ostrówek oraz ul. Barlickiego aż do ul. Powstańców Śląskich, przy której odnaleźć można dwa odrestaurowane domy mieszkalne z epoki. Jadąc dalej ul. ks. Jana Dobrego oraz ul. Niedziałkowskiego, docieramy do ul. Barlickiego, przy której znajduje się Domek Lodowy. Ostatnim punktem ścieżki jest przejazd przez secesyjny zielony mostek na przedłużeniu ul. Mozarta. 29

32 Jubileusz 50. KFPP Rok 2013 będzie dla Opola świętem polskiej piosenki. Promocja tego wydarzenia będzie szeroko zakrojoną akcją w regionie i całej Polsce, która będzie trwała od początku roku. Planowane wydarzenia będą miały za zadanie przybliżenie historii Krajowego Festiwalu, jak i wprowadzenie w nową jakość i podkreślenie tożsamości festiwalu z miastem Opole. Zapraszamy do wspólnego świętowania! 30

33 31

34 Imprezy cykliczne w Opolu 32 Styczeń Koncert Karnawałowy, Filharmonia Opolska Luty Bal Karnawałowy, Galeria Sztuki Współczesnej Marzec Festiwal Inter Opole, Teatr im. Jana Kochanowskiego Jarmark Wielkanocny, Muzeum Wsi Opolskiej Kiermasz Wielkanocny, deptak na ul. Krakowskiej Opolskie Lamy Festiwal Filmowy Kwiecień Opolskie Konfrontacje Teatralne Klasyka Polska, Teatr im. Jana Kochanowskiego Dni Opola Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych, ul. Oleska 70 Okrąglak Opolskie Targi Budownictwa Mój Dom, ul. Oleska 70 Okrąglak Maj Międzynarodowe Targi Turystyki, Sportu i Wypoczynku, Rynek Ogólnopolskie Targi Usług Medycznych, ul. Oleska 70 Okrąglak Studencka Wiosna Kulturalna Piastonalia, Politechnika Opolska, Uniwersytet Opolski Festiwal Karaoke Rozśpiewane Opole, Rynek Czerwiec Dzień Dziecka w MDK, ul. Strzelców Bytomskich 1 Festiwal Filmów dla Dzieci Zero Nudy, MDK w Opolu, ul. Strzelców Bytomskich 1 Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej, Narodowe Centrum Polskiej Piosenki Opolski Festiwal Nauki, Politechnika Opolska, Uniwersytet Opolski

Wieża Trynitarska jest najwyższym punktem zabudowy staromiejskiej Lublina. Została wzniesiona w 1693 roku w miejscu dawnej furty miejskiej jako

Wieża Trynitarska jest najwyższym punktem zabudowy staromiejskiej Lublina. Została wzniesiona w 1693 roku w miejscu dawnej furty miejskiej jako WIEŻA TRYNITARSKA Wieża Trynitarska jest najwyższym punktem zabudowy staromiejskiej Lublina. Została wzniesiona w 1693 roku w miejscu dawnej furty miejskiej jako dzwonnica. Dzisiejszy wygląd zawdzięcza

Bardziej szczegółowo

PĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km

PĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km PĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km Jest to bardzo trasa prowadząca przez najbardziej lesistą gminę w Polsce, przez Śnieżnicki Park Krajobrazowy. Proponujemy ją dla aktywnych rowerzystów, którzy poradzą sobie

Bardziej szczegółowo

Na prezentacje zaprasza Zosia Majkowska i Katarzyna Kostrzewa

Na prezentacje zaprasza Zosia Majkowska i Katarzyna Kostrzewa Na prezentacje zaprasza Zosia Majkowska i Katarzyna Kostrzewa Kraków Kraków położony jest w województwie małopolskim. Był siedzibą królów Polski. To król Kazimierz Odnowiciel przeniósł swoja siedzibę z

Bardziej szczegółowo

Piękna nasza Rydzyna cała

Piękna nasza Rydzyna cała Piękna nasza Rydzyna cała Historia Ciekawostki Zabytki Rydzyna jest miastem zabytkiem. Objęta jest opieką konserwatorską z uwagi na zachowany XVIII - wieczny układ przestrzenny oraz liczne zabytkowe budowle.

Bardziej szczegółowo

Kolorowe Opole z kolorowymi snami w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym ZPO. Opracowała: mgr Katarzyna Kalita

Kolorowe Opole z kolorowymi snami w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym ZPO. Opracowała: mgr Katarzyna Kalita Kolorowe Opole z kolorowymi snami w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym ZPO ie w n a w ldo ku Zame Schronis nym m Szkol dzieżowy koło Mło mo y n a lizow orca PKP a k o l (z d dw ne o m łów 400 G e l KS. P

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Siemiatycze na Podlasiu. czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

Trasa wycieczki: Siemiatycze na Podlasiu. czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Trasa wycieczki: na Podlasiu czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki Zapraszamy Państwa do Siemiatycz, miasta powiatowego na Podlasiu. Historię

Bardziej szczegółowo

Opis trasy EDK Głogówek

Opis trasy EDK Głogówek Opis trasy EDK Głogówek Etap I Sprzed kościoła parafialnego św. Bartłomieja Apostoła wchodzimy na Rynek i od razu skręcamy w prawo. Idziemy wzdłuż kamienic w kierunku ulicy Wodnej (około 100 m). Skręcamy

Bardziej szczegółowo

TOP 10 ZABYTKÓW LUBLINA

TOP 10 ZABYTKÓW LUBLINA TOP 10 ZABYTKÓW LUBLINA Pragniemy przedstawid top 10 Zabytki Lublina, czyli wybrane, najciekawsze zabytki które trzeba koniecznie zobaczyd zwiedzając miasto. Chcieliśmy stworzyd zbiór, dzięki któremu można

Bardziej szczegółowo

JAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ?

JAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ? JAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ? MENU: 1.Bielsko-Biała 2. Kościół św. Stanisława 3. Katedra św. Mikołaja 4. Kościół Trójcy Przenajświętszej 5. Kościół św. Barbary Bielsko-Biała miasto na

Bardziej szczegółowo

Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów

Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów Nr 1. CHRZANÓW 1 kamienica mieszkalna 2. Aleja Henryka 2/4 kamienica mieszkalna 3. 3 kamienica mieszkalna 4. 5 kamienica mieszkalna 5. 6 dom mieszkalny

Bardziej szczegółowo

STYCZEŃ 2014 r. 3 odznaka srebrna i złota Dodatkowo: PAŁAC SZTUKI Towarzystwo Przyjaciół 3 wszystkie odznaki

STYCZEŃ 2014 r. 3 odznaka srebrna i złota Dodatkowo: PAŁAC SZTUKI Towarzystwo Przyjaciół 3 wszystkie odznaki STYCZEŃ 2014 r. Załącznik nr 1 Lp. Data Dzień Temat Liczba 1. 25 stycznia Sobota MUZEUM KATEDRALNE 3 odznaka brązowa Zwiedzamy kościół pw. Św. Św. Piotra i Pawła Dodatkowo: PAŁAC SZTUKI Towarzystwo Przyjaciół

Bardziej szczegółowo

Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze Oddział Ziemi Tarnowskiej ul. Żydowska Tarnów

Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze Oddział Ziemi Tarnowskiej ul. Żydowska Tarnów 1 Tarnów - Rynek 1 - Ratusz - pierwotnie gotycki, przebudowany w XVI w. przez włocha Jana Padovano. Posiada stylową attykę z maszkaronami i kamiennymi koszami naprzemian. Z wieży ozdobionej pogonią rozbrzmiewa

Bardziej szczegółowo

Serwis Internetowy Gminy Lutomiersk

Serwis Internetowy Gminy Lutomiersk Zabytki Zabytki na terenie Gminy Lutomiersk: Parki zabytkowe: Na terenie gminy znajduje się kilka parków zabytkowych i wiejskich. Parki te są bowiem dziełem natury oraz twórczej i artystycznej działalności

Bardziej szczegółowo

TROPEM LUBELSKICH LEGEND I OPOWIEŚCI - klasa 4a

TROPEM LUBELSKICH LEGEND I OPOWIEŚCI - klasa 4a TROPEM LUBELSKICH LEGEND I OPOWIEŚCI - klasa 4a Legendy: Czarcia Łapa; Kamień nieszczęścia Obiekty: Muzeum na Zamku, Kaplica Trójcy Świętej, Ogród Saski, Cmentarz ul.lipowa 1. TRASA WĘDRÓWKI Zadanie 1-

Bardziej szczegółowo

piątek, 15 maja program targów na scenie

piątek, 15 maja program targów na scenie piątek, 15 maja 9.00 11.30 > program targów edukacyjnych, swoje oferty zaprezentują, m.in. opolskie szkoły, uczelnie wyższe, instytucje rynku pracy, firmy doradczo-szkoleniowe 11.45 13.35 > program z okazji

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Szlakiem romańskich i gotyckich kościołów Pomorza Zachodniego

Trasa wycieczki: Szlakiem romańskich i gotyckich kościołów Pomorza Zachodniego Trasa wycieczki: Szlakiem romańskich i gotyckich kościołów Pomorza Zachodniego czas trwania: 5 godzin, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: łatwa Opis wycieczki Tak bywa, że miejsca położone

Bardziej szczegółowo

Przedwojenny Przeworsk. widziany oczami Basi Rosenberg

Przedwojenny Przeworsk. widziany oczami Basi Rosenberg Przedwojenny Przeworsk widziany oczami Basi Rosenberg Basia Rosenberg była polską Żydówką z Przeworska. Urodziła się 5 sierpnia 1923 roku. Miała trójkę starszego rodzeństwa: siostrę Leę oraz dwóch braci

Bardziej szczegółowo

Pozostałości zamku krzyżackiego

Pozostałości zamku krzyżackiego Pozostałości zamku krzyżackiego Dogodne położenie w miejscu z natury obronnym, na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych zadecydowało o zorganizowaniu tu komturii krzyżackiej, krótko po kupieniu ziemi

Bardziej szczegółowo

Atrakcje Zabytkowe Obiekty Mury obronne

Atrakcje Zabytkowe Obiekty Mury obronne www.lebork.pl Atrakcje Zabytkowe Obiekty Pomimo burzliwych dziejów i wielu zdarzeń, podczas których ucierpiała substancja architektoniczna miasta, w Lęborku zachowało się kilka cennych i ciekawych zabytków.

Bardziej szczegółowo

ZAGADKI WARSZAWSKIE. IKz6g123. mgr inż. Stanisław Żurawski ZDS WIL PW

ZAGADKI WARSZAWSKIE. IKz6g123. mgr inż. Stanisław Żurawski ZDS WIL PW IKz6g123 ZDS WIL PW mgr inż. Stanisław Żurawski Zagadka IKz6g123 ULICA LICZY SOBIE OKOŁO 240 LAT A JEJ NAZWA O POŁOWĘ MNIEJ. JEST ULICĄ W MIARĘ DŁUGĄ. ZABUDOWA KIEDYŚ I OBECNIE BARDZO RÓŻNORODNA, OD ZWARTYCH

Bardziej szczegółowo

Ekstremalna droga krzyżowa Łęczna 2016

Ekstremalna droga krzyżowa Łęczna 2016 Ekstremalna droga krzyżowa Łęczna 2016 Trasa: Łęczna-Wólka Łańcuchowska- Górne- Kolonia Krzesimów-Trzeszkowice- JózefówKolonia Łuszczów-Ludwików-Kijany-Ziółków-Karolin-Witaniów-Łęczna Długość trasy: 42km

Bardziej szczegółowo

KATOLICKI CMENTARZ PARAFIALNY

KATOLICKI CMENTARZ PARAFIALNY KATOLICKI CMENTARZ PARAFIALNY przy ul. Opolskiej ( Oppelner Strasse ) na Księżu Małym ( Klein Tschansch ) we Wrocławiu Widok na aleję główną Cmentarza Parafialnego przy ul. Opolskiej ( Oppelner Strasse

Bardziej szczegółowo

Szczecin. 10. Spotkanie z grupą niepełnosprawnych (osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich).

Szczecin. 10. Spotkanie z grupą niepełnosprawnych (osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich). Egzamin dla kandydatów na przewodników miejskich Szczecin 8.12.2011 r. część praktyczna Zadanie 1 Powitanie i autoprezentacja z krótką informacją krajoznawczą mijanych miejsc i obiektów, metodyka oprowadzania

Bardziej szczegółowo

W drodze do Petersburga

W drodze do Petersburga W drodze do Petersburga W drodze do Petersburga - 7 dni Podróż autokarem Dzień 1: Droga na wschód wyjazd w godzinach porannych przejazd do Tallina zakwaterowanie w hotelu w Tallinie Dzień 2: Tallin śniadanie

Bardziej szczegółowo

Opole 2014 Wydawnictwo Nowik Sp.j.

Opole 2014 Wydawnictwo Nowik Sp.j. Opole 2014 Wydawnictwo Nowik Sp.j. 1 Wstęp Nie jesteśmy pierwsi. Tu gdzie dzisiaj żyjemy, już ktoś kiedyś był. Ktoś mieszkał w czterech ścianach naszej kamienicy, ktoś bawił się w tej samej piaskownicy,

Bardziej szczegółowo

Trasa pałacowa 39,1 km 0,0 km Boguszyce 1,1 km 2,9 km Miodary. 3,3 km - 4,5 km 5,3 km 5,7 km

Trasa pałacowa 39,1 km 0,0 km Boguszyce 1,1 km 2,9 km Miodary. 3,3 km - 4,5 km 5,3 km 5,7 km Trasa pałacowa Oleśnica Spalice Boguszyce Rzędów Miodary Brzezinka Małe Brzezie Sokołowice Cieśle Wyszogród Nowoszyce Świerzna Oleśnica. Długość trasy - 39,1 km. *Trasa wskazana dla rowerów trekingowych

Bardziej szczegółowo

2015 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU

2015 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU 2015 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU CENNIK USŁUG PRZEWODNICKICH W JĘZYKU POLSKIM: - dzienny ryczałt za zwiedzanie trwające do 4 godzin - 2200 CZK - każda kolejna godzina powyżej 4 godzin - 5 CZK - dzienny

Bardziej szczegółowo

Trasa Mała Pętla. Zasady poruszania się w czasie Ekstremalnej Drogi Krzyżowej"

Trasa Mała Pętla. Zasady poruszania się w czasie Ekstremalnej Drogi Krzyżowej Trasa Mała Pętla Zasady poruszania się w czasie Ekstremalnej Drogi Krzyżowej" Z myślą o bezpiecznym przebyciu trasy drogi krzyżowej przygotowaliśmy kilka zasad do których zalecamy się stosować: 1. Poruszamy

Bardziej szczegółowo

2013 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU

2013 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU 2013 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU CENNIK USŁUG PRZEWODNICKICH W JĘZYKU POLSKIM: Dzienny ryczałt za zwiedzanie trwające do 4 godzin - 2000 CZK, każda kolejna godzina powyżej 4 godzin 500 CZK. Terminy świąteczne:

Bardziej szczegółowo

Opolski Ratusz OPOLE. Urszula ZAJĄCZKOWSKA

Opolski Ratusz OPOLE. Urszula ZAJĄCZKOWSKA Urszula ZAJĄCZKOWSKA Opolski Ratusz OPOLE Pierwotnie była to drewniana budowla. Pierwsza wzmianka na jego temat pojawiła się w 1308 roku opisuje go jako dom kupiecki. Z czasem budowlę przekształcono w

Bardziej szczegółowo

Nazwa i opis przedmiotu

Nazwa i opis przedmiotu Przedwojenna fotografia przedstawiające płytę żorskiego rynku. 1. przedwojenna przedstawiająca portret zbiorowy komendantów żorskiej policji. 2. z ok XIX/XX wieku. Portret, sepia. 3. z ok XIX/XX wieku.

Bardziej szczegółowo

2018 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU

2018 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU 2018 CENNIK USŁUG I BILETÓW WSTĘPU CENNIK USŁUG PRZEWODNICKICH W JĘZYKU POLSKIM - dzienny ryczałt za zwiedzanie trwające do 4 godzin - 2400 CZK - każda kolejna godzina powyżej 4 godzin - 600 CZK - dzienny

Bardziej szczegółowo

Architektura romańska

Architektura romańska Architektura romańska Romanizm Sztuka romańska (styl romański, romanizm) - styl w sztukach plastycznych wykonywanych z kamienia XI XIII wieku. Najwcześniej formy stylistyczne zostały ukształtowane na terenach

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Śladami Tarnowskich. czas trwania: 5 godzin, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

Trasa wycieczki: Śladami Tarnowskich. czas trwania: 5 godzin, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Trasa wycieczki: Śladami Tarnowskich czas trwania: 5 godzin, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki Wycieczkę zaczynamy od siedziby rodowej Tarnowskich, zamku w Dzikowie.

Bardziej szczegółowo

AB Zapisywanie danych POI

AB Zapisywanie danych POI szlaku Numer POI 1 Most Most na Nysie Łużyckiej ul. Chopina Fryderyka 51 57'6.88"N 14 43'18.61"E DSC_0213, DSC_0214 Most nad rzeką Nysą Łużycką. Łączy dwa miasta Gubin-Guben. Jest Polsko-niemieckim przejściem

Bardziej szczegółowo

Fot. 1. Pozdrowienia z Chełmży z wizerunkami: katedry, kościoła św. Mikołaja, cukrowni i budynku poczty. Pocztówka sprzed I wojny światowej.

Fot. 1. Pozdrowienia z Chełmży z wizerunkami: katedry, kościoła św. Mikołaja, cukrowni i budynku poczty. Pocztówka sprzed I wojny światowej. Fot. 1. Pozdrowienia z Chełmży z wizerunkami: katedry, kościoła św. Mikołaja, cukrowni i budynku poczty. Pocztówka sprzed I wojny światowej. 15 Fot. 2. Katedra Chełmżyńska w okresie międzywojennym. 16

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 412/2016 BURMISTRZA KRAPKOWIC. z dnia 16 maja 2016 r. w sprawie założenia Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Krapkowice

ZARZĄDZENIE NR 412/2016 BURMISTRZA KRAPKOWIC. z dnia 16 maja 2016 r. w sprawie założenia Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Krapkowice ZARZĄDZENIE NR 412/2016 BURMISTRZA KRAPKOWIC z dnia 16 maja 2016 r. w sprawie założenia Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Krapkowice Na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki cz.i. czas trwania: 1 dzień, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

Trasa wycieczki: Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki cz.i. czas trwania: 1 dzień, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Trasa wycieczki: Powiat Czarnkowsko-Trzcianecki cz.i czas trwania: 1 dzień, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki Zwiedzanie tego malowniczego powiatu proponuję

Bardziej szczegółowo

Odznaka Krajoznawcza im. Edyty Stein - - św. Teresy Benedykty od Krzyża

Odznaka Krajoznawcza im. Edyty Stein - - św. Teresy Benedykty od Krzyża Szkic ulic Lublińca KSIĄŻECZKA ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ Odznaka Krajoznawcza im. Edyty Stein - - św. Teresy Benedykty od Krzyża Koło Terenowe PTTK w Lublińcu KSIĄŻECZKA ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ Potwierdzenie

Bardziej szczegółowo

Maciej Tokarz, kl. VIa Zabytkowy kościół p.w. św. Mikołaja w Tabaszowej

Maciej Tokarz, kl. VIa Zabytkowy kościół p.w. św. Mikołaja w Tabaszowej Maciej Tokarz, kl. VIa Zabytkowy kościół p.w. św. Mikołaja w Tabaszowej Piękno rzeczy śmiertelnych mija, lecz nie piękno sztuki. Leonardo da Vinci 1 Tabaszowa - miejscowość w powiecie nowosądeckim (województwo

Bardziej szczegółowo

Szlak Rodowych Gniazd Lubomirskich II. Zamek Lubomirskich III IV. Rynek w Rozwadowie, kościół farny VI.

Szlak Rodowych Gniazd Lubomirskich II. Zamek Lubomirskich III IV. Rynek w Rozwadowie, kościół farny VI. Szlak Rodowych Gniazd Lubomirskich Park Charzewicki I. Wzdłuż obrzeża parku biegnie długa aleja. Drzewa jakiego gatunku rosną w większości po obu jej stronach? Zasugeruj jakim celom owa aleja mogła służyć?

Bardziej szczegółowo

OPIS TRASY. Przy poszczególnych odcinkach trasy podana jest liczba przebytych kilometrów od Rynku Trybunalskiego.

OPIS TRASY. Przy poszczególnych odcinkach trasy podana jest liczba przebytych kilometrów od Rynku Trybunalskiego. OPIS TRASY Poniższy opis to wskazówki przebiegu trasy Ekstremalnej Drogi Krzyżowej z Piotrkowa Trybunalskiego do Sanktuarium Chrystusa Cierniem Koronowanego w Paradyżu. Dzięki niemu dysponują Państwo szczegółowymi

Bardziej szczegółowo

Wyjdź z kościoła, dojdź do głównej drogi, skręć w prawo, idź prosto ul Dworcową do mostu.

Wyjdź z kościoła, dojdź do głównej drogi, skręć w prawo, idź prosto ul Dworcową do mostu. EKSTREMALNA DROGA KRZYŻOWA ŻYWIEC-ZABŁOCIE TRASA św. STANISŁAWA 38km, 850m przewyższenia Żywiec Zabłocie kościół pw. św. Floriana Wyjdź z kościoła, dojdź do głównej drogi, skręć w prawo, idź prosto ul

Bardziej szczegółowo

Skoczów miasto urodzenia Jana Sarkandra

Skoczów miasto urodzenia Jana Sarkandra Skoczów miasto urodzenia Jana Sarkandra Opis miasta: Jacek i Maria Łempiccy, Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, Kraków 2008, s. 197-198 (wydanie papierowe) lub: Jan Sarkander, Skoczów - http://sancti_in_polonia.wietrzykowski.net/2j.html

Bardziej szczegółowo

Koperta 2 Grupa A. Szukanie śladów w dawnej twierdzy Kostrzyn Widzieć, czytać i opowiadać historię

Koperta 2 Grupa A. Szukanie śladów w dawnej twierdzy Kostrzyn Widzieć, czytać i opowiadać historię Szukanie śladów w dawnej twierdzy Kostrzyn Widzieć, czytać i opowiadać historię Koperta 2 Grupa A Podczas dzisiejszego szukania śladów przeszłości w starym mieście Kostrzyn, dla waszej grupy ciekawe będą

Bardziej szczegółowo

placyk na szczycie wału na rozwidleniu ścieżek spacerowo-rowerowych.

placyk na szczycie wału na rozwidleniu ścieżek spacerowo-rowerowych. Trasa Kraków - Brzeźnica przez Tyniec. Opis trasy Co warto zobaczyć km Kraków, Bulwar Poleski (Most Dębnicki), tu pojawia się oznakowanie WTR. 0 Dębniki, rejon Tyniecka/Szwedzka placyk na szczycie wału

Bardziej szczegółowo

Opis trasy EDK św. Jadwigi Śląskiej Krosno Odrzańskie Świebodzin

Opis trasy EDK św. Jadwigi Śląskiej Krosno Odrzańskie Świebodzin Opis trasy EDK św. Jadwigi Śląskiej Krosno Odrzańskie Świebodzin 07.04.2017 Trasa EDK rozpoczyna się przy kościele św. Jadwigi Śląskiej przy pl. Św. Jadwigi Śląskiej w Krośnie Odrz. Prowadzi przez pola

Bardziej szczegółowo

Pełen refleksji DOLNY ŚLĄSK Pielgrzymki 2013

Pełen refleksji DOLNY ŚLĄSK Pielgrzymki 2013 Pełen refleksji DOLNY ŚLĄSK Pielgrzymki 2013 Pielgrzymka dla grup wyjeżdżających z Poznania Książ - Krzeszów - Wambierzyce Kłodzko - Bardo Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie Krzeszów to unikatowy

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Kościan - królewski gród nad Obrą. czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa

Trasa wycieczki: Kościan - królewski gród nad Obrą. czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa Trasa wycieczki: - królewski gród nad Obrą czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki to dziś niewielkie miasto w Wielkopolsce. Dawniej był bardzo

Bardziej szczegółowo

PRZEBIEG TRASY - św. JÓZEF. Zawadzkie - Staniszcze Wielkie Osiek Łaziska Bokowe - Gąsiorowice - Jemielnica.

PRZEBIEG TRASY - św. JÓZEF. Zawadzkie - Staniszcze Wielkie Osiek Łaziska Bokowe - Gąsiorowice - Jemielnica. PRZEBIEG TRASY - św. JÓZEF Zawadzkie - Staniszcze Wielkie Osiek Łaziska Bokowe - Gąsiorowice - Jemielnica. Długość trasy: 41 km Suma podejść : 250 m Ostatnia aktualizacja : 05.03.2017 Adres e-mail : ansigedk@gmail.com

Bardziej szczegółowo

POMORZE ZACHODNIE. Pomorze Zachodnie - pielgrzymka SZCZECIN ŚWINOUJŚCIE KAMIEŃ POMORSKI. Przekładamy na następny rok 1 / 11

POMORZE ZACHODNIE. Pomorze Zachodnie - pielgrzymka SZCZECIN ŚWINOUJŚCIE KAMIEŃ POMORSKI. Przekładamy na następny rok 1 / 11 Pomorze Zachodnie - pielgrzymka SZCZECIN ŚWINOUJŚCIE KAMIEŃ POMORSKI Przekładamy na następny rok 1 / 11 DZIEŃ 1.12..09.2015 r., sobota LISÓW SZCZECIN 2 / 11 Godz. 22:45 - Zbiórka uczestników Godz. 23:00

Bardziej szczegółowo

Lista projektów ocenionych w trybie konkursowym w ramach I naboru do poddziałania Dziedzictwo kulturowe i kultura RPO WO

Lista projektów ocenionych w trybie konkursowym w ramach I naboru do poddziałania Dziedzictwo kulturowe i kultura RPO WO Lista projektów ocenionych w trybie konkursowym w ramach I naboru do poddziałania 5.3.1 Dziedzictwo kulturowe i kultura RPO WO 2014-2020. Lp. 1. 2. Tytuł projektu kulturowego i historycznego poprzez rewaloryzację

Bardziej szczegółowo

EDK Przeginia. Trasa via Salvator. Opis trasy EDK via Salvator. Przeginia Imbramowice

EDK Przeginia. Trasa via Salvator. Opis trasy EDK via Salvator. Przeginia Imbramowice Opis trasy EDK via Salvator Przeginia Imbramowice EDK Przeginia Trasa via Salvator CAŁA TRASA: PRZEGINIA Sanktuarium Najświętszego Zbawiciela ZADOLE KOSMOLOWSKIE KOSMOLÓW OLEWIN TROKS BRACIEJÓWKA SUŁOSZOWA

Bardziej szczegółowo

Przedbórz. kościół pw. św. Aleksego

Przedbórz. kościół pw. św. Aleksego Przedbórz kościół pw. św. Aleksego Kościołów pw. św. Aleksego jest w Polsce tylko kilka; początki budowy kościoła z Przedborza sięgają 2. poł. XIII wieku. Wieża z czerwonego piaskowca z detalami ciosu

Bardziej szczegółowo

Umowy dotacyjne MKZ

Umowy dotacyjne MKZ Umowy dotacyjne MKZ - L.p. Nr konkursu Nazwa konkursu Nazwa własna zadania NR umowy Nazwa podmiotu Kwota dotacji Data rozpoczęcia Data zakończenia 1 1471 2 1471 3 1471 4 1471 III EDYCJA. III EDYCJA. III

Bardziej szczegółowo

Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów

Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów Wykaz obiektów z Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Chrzanów Nr 1. CHRZANÓW 1 kamienica mieszkalna 2. Aleja Henryka 2/4 kamienica mieszkalna 3. 3 kamienica mieszkalna 4. 5 kamienica mieszkalna 5. 6 dom mieszkalny

Bardziej szczegółowo

OPIS TRASY POMARAŃCZOWEJ ŚW. JANA PAWŁA II

OPIS TRASY POMARAŃCZOWEJ ŚW. JANA PAWŁA II OPIS TRASY POMARAŃCZOWEJ ŚW. JANA PAWŁA II Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Państwa trasy. Przy poszczególnych odcinkach trasy podana jest liczba przebytych kilometrów od kościoła św.

Bardziej szczegółowo

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Głubczyce. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Głubczyce. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków zlokalizowanych na terenie gm. Głubczyce. Lp. Miejscowość Obiekt Adres Uwagi 1. Bernacice kościół filialny pw. św. Trójcy 2. Bernacice

Bardziej szczegółowo

Co można zwiedzić w Bieczu

Co można zwiedzić w Bieczu Co można zwiedzić w Bieczu Miasto Biecz ze względu na unikatowe walory architektoniczno-urbanistyczne jest perełką wśród miast Polski południowej. Liczne zabytki, skupione na stosunkowo niewielkiej przestrzeni

Bardziej szczegółowo

Podróżnik zaprasza. Świdnica stolica księstwa świdnickiego

Podróżnik zaprasza. Świdnica stolica księstwa świdnickiego Podróżnik zaprasza Świdnica stolica księstwa świdnickiego TERMIN: 27 lutego 2016, sobota WYJAZD: godz.08:30, pl. Solidarności (duży parking przy placu Solidarności okolice pl. Jana Pawła II) Miasto, które

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Reszel, jedno z najstarszych miast Warmii. czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa

Trasa wycieczki: Reszel, jedno z najstarszych miast Warmii. czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Trasa wycieczki:, jedno z najstarszych miast Warmii czas trwania: 4 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 8, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki, niegdyś trzecie co do wielkości miasto Warmii

Bardziej szczegółowo

Trasa Czerwona. św. Jana Pawła II. Studzionka Strumień Drogomyśl Skoczów Ustroń Wisła Kościół pw. Wniebowzięcia NMP

Trasa Czerwona. św. Jana Pawła II. Studzionka Strumień Drogomyśl Skoczów Ustroń Wisła Kościół pw. Wniebowzięcia NMP Przebieg trasy Studzionka Strumień Drogomyśl Skoczów Ustroń Wisła Kościół pw. Wniebowzięcia NMP Całkowita długość [km] 44,9 Suma podejść [m] 520 Ostatnia aktualizacja Marzec 2019! Miejsca, w których szczególnie

Bardziej szczegółowo

Tabela ewidencyjna zabytków (Załącznik nr 1 do Zarządzenia Prezydenta nr 2472/04 z dnia 12 października 2004r.)

Tabela ewidencyjna zabytków (Załącznik nr 1 do Zarządzenia Prezydenta nr 2472/04 z dnia 12 października 2004r.) Tabela ewidencyjna zabytków (Załącznik nr 1 do Zarządzenia Prezydenta nr 2472/04 z dnia 12 października 2004r.) Lp. Adres Rodzaj obiektu 1. Al. Jachowicza 14 Willa 2. Al. Jachowicza 20 Zespół szkoły powszechnej:

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-12/16:51:26. Zabytki

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-12/16:51:26. Zabytki Zabytki Grodzisko w Starym Bielsku -pochodzące z XII wieku, pozostałość obronnej osady rolniczo-produkcyjnej. Wielka platforma - łąka (ok.3,2 ha) o kształcie zbliżonym do koła, otoczona podwójnym wałem

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Po lekcjach do szkoły. Innowacyjne formy zajęć pozalekcyjnych Gmina Miasto Płock/ Gimnazjum nr 5 im. Zygmunta

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta Piekary Śląskie z dnia... r.

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta Piekary Śląskie z dnia... r. Załącznik nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta Piekary Śląskie z dnia... r. Wykaz obiektów ujętych w wykazie obiektów zabytkowych wyznaczonych przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach do ujęcia

Bardziej szczegółowo

free mini przewodnik ciekawe miejsca w okolicy Gminny Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy

free mini przewodnik ciekawe miejsca w okolicy Gminny Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy mini przewodnik free ciekawe miejsca w okolicy Gminny Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy 2 Na mapie: A Swoboda: Przydrożny krzyż We wsi Swoboda niedaleko Zgierza, na skraju lasu stoi stalowy krzyż. Z opowiadań

Bardziej szczegółowo

OPIS TRASY POMARAŃCZOWEJ ŚW. JANA PAWŁA II

OPIS TRASY POMARAŃCZOWEJ ŚW. JANA PAWŁA II OPIS TRASY POMARAŃCZOWEJ ŚW. JANA PAWŁA II Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Państwa trasy. Przy poszczególnych odcinkach trasy podana jest liczba przebytych kilometrów od kościoła św.

Bardziej szczegółowo

Wycieczka do Wrocławia 07.10.2013 11.10.2013

Wycieczka do Wrocławia 07.10.2013 11.10.2013 Wycieczka do Wrocławia 07.10.2013 11.10.2013 W drugim tygodniu października 2013 roku razem z klasą IV TE wziąłem udział w wycieczce klasowej do Wrocławia - Stolicy Kultury 2016 roku. Pierwszego dnia naszego

Bardziej szczegółowo

GRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA

GRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA GRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA Lublin Lublin od wieków stanowił polska bramę na wschód i przez cały okres swego istnienia wielokrotnie wpisywał się w polskie kroniki. Początki osadnictwa na wzgórzach, które

Bardziej szczegółowo

SOŁECTWO KRZYWORZEKA I i KRZYWORZEKA II

SOŁECTWO KRZYWORZEKA I i KRZYWORZEKA II SOŁECTWO KRZYWORZEKA I i KRZYWORZEKA II INSTYTUCJE, ORGANIZACJE SPOŁECZNE INSTYTUCJE: 1. Publiczna Szkoła Podstawowa w Krzyworzece w roku szkolnym 2007/2008-6 oddziałów, 60 uczniów. 2. Publiczne Przedszkole

Bardziej szczegółowo

Obiekty wpisane do GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW

Obiekty wpisane do GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW Obiekty wpisane do GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW LP. MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT/ ZESPÓŁ OBIEKTÓW ADRES 1 Bogucice budynek mieszkalny Bogucice nr 41 2 Bogucice kapliczka Bogucice przy nr 8, Dz. nr 306/3 3 Bogucice

Bardziej szczegółowo

Pałac Kultury i Nauki powstał 22 lipca 1955 r. Ciekawostki:

Pałac Kultury i Nauki powstał 22 lipca 1955 r. Ciekawostki: Pałac Kultury i Nauki powstał 22 lipca 1955 r. Ciekawostki: - najwyższy budynek w Polsce, - ma 42 piętra, - wybudowali go Rosjanie, - w tym roku ma już 63 lata W Pałacu Kultury i Nauki mieści się Muzeum

Bardziej szczegółowo

OPIS TRASY SOCHACZEWSKIEJ EDK. Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Ciebie trasy.

OPIS TRASY SOCHACZEWSKIEJ EDK. Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Ciebie trasy. OPIS TRASY SOCHACZEWSKIEJ EDK Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Ciebie trasy. Miejsca w których należy zachować szczególną czujność zostały w opisie podkreślone. Prosimy aby na tych odcinkach

Bardziej szczegółowo

OPIS TRASY (BIAŁO-CZERWONA) ks. Romana Kotlarza

OPIS TRASY (BIAŁO-CZERWONA) ks. Romana Kotlarza OPIS TRASY (BIAŁO-CZERWONA) ks. Romana Kotlarza Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Państwa trasy. Dzięki niemu dysponują Państwo szczegółowymi informacjami, dotyczącymi przebiegu drogi.

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie dotyczące wyjazdu kulturalno-edukacyjnego do Warszawy w okresie27-30.09.2012 r.

Sprawozdanie dotyczące wyjazdu kulturalno-edukacyjnego do Warszawy w okresie27-30.09.2012 r. Krasnystaw, dnia 05.10.2012 r. Sprawozdanie dotyczące wyjazdu kulturalno-edukacyjnego do Warszawy w okresie27-30.09.2012 r. W okresie 27-30.09.2012 r. w ramach realizacji projektu systemowego Aktywność

Bardziej szczegółowo

Kościół parafialny pod wezwaniem św. Marcina w Chojnacie

Kościół parafialny pod wezwaniem św. Marcina w Chojnacie Kościół parafialny pod wezwaniem św. Marcina w Chojnacie Chojnata jest starą wsią. Powstała nie później niż w XIII w. Niegdyś posiadała duże znaczenie dzięki zakonowi benedyktynów, którzy posiadali tutaj

Bardziej szczegółowo

Radomsko. Ikonografia w Kościele OO. Franciszkanów pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Ważnym elementem wystroju kościelnego,

Radomsko. Ikonografia w Kościele OO. Franciszkanów pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Ważnym elementem wystroju kościelnego, Radomsko Ikonografia w Kościele OO. Franciszkanów pw. Podwyższenia Krzyża Świętego Ważnym elementem wystroju kościelnego, kaplic i ołtarzy są obrazy, figury, freski i witraże świętych Postaci Kościoła.

Bardziej szczegółowo

Święta Anna ul. Aleksandrówka Przyrów (Woj. Śląskie) Sanktuarium Świętej Anny

Święta Anna ul. Aleksandrówka Przyrów (Woj. Śląskie) Sanktuarium Świętej Anny Święta Anna ul. Aleksandrówka 42 41-248 Przyrów (Woj. Śląskie) Sanktuarium Świętej Anny Opis kościoła: Jacek i Maria Łempiccy, Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, Kraków 2008, str. 45-46 więcej:

Bardziej szczegółowo

EDK Św. Stanisława Kostki Sulbiny

EDK Św. Stanisława Kostki Sulbiny EDK Św. Stanisława Kostki Sulbiny Parafia Rzymskokatolicka św. Jana Pawła II Długość trasy 46 km Suma podejść: 231 m Trasa: Sulbiny - Sławiny - Górzno - Piaski - Łąki - Zgórze - Przykory - Goździk - Łętów

Bardziej szczegółowo

Przeczytaj uważnie i uzupełnij:

Przeczytaj uważnie i uzupełnij: Przeczytaj uważnie i uzupełnij: 1. Lublin położony jest w krainie, która nazywa się.. 2. Lublin uzyskał prawa miejskie w...r., nadał mu je.... 3. Herb miasta przedstawia..., skaczącego na krzew..., który

Bardziej szczegółowo

o łącznej wartości 53 mln zł

o łącznej wartości 53 mln zł INWESTUJEMY W OPOLE W Opolu zrealizowaliśmy dwa projekty współfinansowane z XI Priorytetu Kultura i Dziedzictwo Kulturowe POIiŚ o łącznej wartości 53 mln zł Rozbudowa Filharmonii Opolskiej Remont Amfiteatru

Bardziej szczegółowo

Jemielnica Europejska gmina ze śląską duszą turystyczna alternatywa dla znudzonych miastem

Jemielnica Europejska gmina ze śląską duszą turystyczna alternatywa dla znudzonych miastem Jemielnica Europejska gmina ze śląską duszą turystyczna alternatywa dla znudzonych miastem Urząd Gminy Jemielnica ul. Strzelecka 67 47-133 Jemielnica www.jemielnica.pl GMINA JEMIELNICA położenie Gmina

Bardziej szczegółowo

Trasa Niebieska. św. Ojca Pio. Studzionka Pawłowice Warszowice Mizerów Brzeźce Wisła Mała Studzionka

Trasa Niebieska. św. Ojca Pio. Studzionka Pawłowice Warszowice Mizerów Brzeźce Wisła Mała Studzionka Przebieg trasy Studzionka Pawłowice Warszowice Mizerów Brzeźce Wisła Mała Studzionka Całkowita długość [km] 40,1 Suma podejść [m] 246,8 Ostatnia aktualizacja Marzec 2019! Miejsca, w których szczególnie

Bardziej szczegółowo

Praca na konkurs pn. By czas nie zaćmił

Praca na konkurs pn. By czas nie zaćmił Praca na konkurs pn. By czas nie zaćmił Temat pracy: Historia i stan aktualny zabytków architektonicznych na terenie mojej miejscowości. Wykonanie: Ewelina Aftańska i Aleksandra Ambroziak Uczennice klasy

Bardziej szczegółowo

OPIS TRASY T4 BRĄZOWEJ

OPIS TRASY T4 BRĄZOWEJ OPIS TRASY T4 BRĄZOWEJ Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Państwa trasy. Dzięki niemu, w ramach każdego wyodrębnionego odcinka, dysponują Państwo szczegółowymi informacjami, dotyczącymi

Bardziej szczegółowo

Trasa wycieczki: Synagogi Krakowa. czas trwania: 2 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa

Trasa wycieczki: Synagogi Krakowa. czas trwania: 2 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa Trasa wycieczki: Synagogi Krakowa czas trwania: 2 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki Kazimierz, obecna dzielnica Krakowa, a niegdyś osobne miasto, został

Bardziej szczegółowo

Budowa dróg dojazdowych do strefy aktywności gospodarczej w Bielawie

Budowa dróg dojazdowych do strefy aktywności gospodarczej w Bielawie Wnioskodawca Lista projektów wybranych do dofinansowania w ramach naboru nr 24/K/9.1/2009 Całkowita wartość Tytuł projektu projektu w PLN Kwota dofinansowania w PLN Gmina Bielawa Budowa dróg dojazdowych

Bardziej szczegółowo

Olsztyn, r.

Olsztyn, r. Olsztyn, 30.06.2017 r. Lista wniosków o dofinansowanie projektów, które przeszły pozytywnie weryfikację wymogów formalnych w konkursie IZ.00-28-002/17 w ramach Osi 6 Kultura i dziedzictwo Działania 6.1

Bardziej szczegółowo

KARTA GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW

KARTA GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW 1. OBIEKT BUDYNEK MIESZKALNY KARTA GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW 2. OBECNA FUNKCJA MIESZKALNA 3. MATERIAŁ DREWNO, KAMIEŃ, BLACHA 4. DATOWANIE 1929 R 5. MIEJSCOWOŚĆ 22. FOTOGRAFIE 6. GMINA 7. POWIAT 8.WOJEWÓDZTWO

Bardziej szczegółowo

Wzgórze Zamkowe w Sztumie - obiekty zabytkowe do zagospodarowania

Wzgórze Zamkowe w Sztumie - obiekty zabytkowe do zagospodarowania www.sztum.pl Dla inwestora Oferta inwestycyjna Wzgórze Zamkowe w Sztumie - obiekty zabytkowe do zagospodarowania 17.06.2016 Wzgórze Zamkowe w Sztumie - obiekty zabytkowe do zagospodarowania WZGÓRZE ZAMKOWE

Bardziej szczegółowo

EDK Św. Jana Pawła II. Sulbiny

EDK Św. Jana Pawła II. Sulbiny EDK Św. Jana Pawła II Sulbiny Parafia Rzymskokatolicka św. Jana Pawła II Długość trasy 48 km Suma Podejść 146 Trasa: Sulbiny Garwolin Wola Rębkowska Miętne Michałówka Trąbki Choiny Parysów Słup Głosków

Bardziej szczegółowo

Podkarpacka EDK - Opis Trasy Do Archikatedry Przemyskiej 1. Z Opactwa idziemy cały czas prosto ulicami: Benedyktyńska, Zielona, 2.

Podkarpacka EDK - Opis Trasy Do Archikatedry Przemyskiej 1. Z Opactwa idziemy cały czas prosto ulicami: Benedyktyńska, Zielona, 2. 1. Z Opactwa idziemy cały czas prosto ulicami: Benedyktyńska, Zielona, 2. Dochodzimy do Kraszewskiego, skręcamy w lewo i po 50 metrach w prawo w ulicę Racławicką, 3. Ulicą Racławicką do końca (1 km) przejście

Bardziej szczegółowo

OPIS TRASY ZAMARSKI - SZCZYRK

OPIS TRASY ZAMARSKI - SZCZYRK OPIS TRASY ZAMARSKI - SZCZYRK Poniższy opis to wskazówki przebiegu wybranej przez Państwa trasy. Dzięki niemu, w ramach każdego wyodrębnionego odcinka dysponują Państwo szczegółowymi informacjami, dotyczącymi

Bardziej szczegółowo

Przychodnia,ul.Żeromskiego.

Przychodnia,ul.Żeromskiego. strona 1 Przychodnia,ul.Żeromskiego. 2010-08-08 Przychodnia,ul.Żeromskiego. Datowanie przedmiotu: 1890 Opis przedmiotu: Przychodnia Rejonowa przy ul.żeromskiego. Po 1890r.wybudowano ten budynek przy targu

Bardziej szczegółowo

Wycieczki Benedyktyńskie Opactwo Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyńcu Przewodnik: Wanda Koziarz Kraków (8 czerwca 2017 roku)

Wycieczki Benedyktyńskie Opactwo Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyńcu Przewodnik: Wanda Koziarz Kraków (8 czerwca 2017 roku) Wycieczki S@S Benedyktyńskie Opactwo Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyńcu Przewodnik: Wanda Koziarz Kraków (8 czerwca 2017 roku) 8 czerwca 2017 roku Sekcja Krajoznawcza Szkoły @ktywnego Seniora zorganizowała

Bardziej szczegółowo

Cena : od 206 zł/os*

Cena : od 206 zł/os* 1. BIAŁOWIEŻA 1 dzień - wyjazd w godzinach rannych. Przejazd w stronę Białowieży. Po drodze zwiedzanie skansenu, który znajduje się nieopodal miejscowości Hajnówka. Następnie wizyta w Muzeum Przyrodniczo

Bardziej szczegółowo

Historia. Chronologia

Historia. Chronologia PLAC KOLEGIACKI Historia Chronologia Od lokacji miasta w 1253 do lat 60. XV w. 1252 1253 1262 1263 1388 1447 1476 1488 Boguchwał II pomysłodawca utworzenia parafii lokacja miasta na lewym brzegu Warty;

Bardziej szczegółowo

Plan wycieczek / zajęć praktycznych w ramach Modułu II (Zajęcia praktyczne) projekt Przewodników Turystyczny Terenowych po Województwie Opolskim II

Plan wycieczek / zajęć praktycznych w ramach Modułu II (Zajęcia praktyczne) projekt Przewodników Turystyczny Terenowych po Województwie Opolskim II Plan wycieczek / zajęć praktycznych w ramach Modułu II (Zajęcia praktyczne) projekt Przewodników Turystyczny Terenowych po Województwie Opolskim II Grupa A trener grupy Jerzy Chmiel Grupa B trener grupy

Bardziej szczegółowo

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINY SZYDŁOWIEC maj 2017r.

GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW GMINY SZYDŁOWIEC maj 2017r. Lp ID MIEJSCOWOŚĆ ULICA NR OBIEKT 1. 4 Łazy 102 dom mieszkalny pocz XX w. 2. 6 Łazy 69 dom mieszkalny 3. 7 Łazy kapliczka 1939r. 4. 8 Łazy 20 dom mieszkalny I poł. XX w. 5. 9 Łazy 51 dom mieszkalny I poł.

Bardziej szczegółowo