INFORMACJA NA TEMAT REALIZACJI ZADANIA 5
|
|
- Paweł Bukowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 INFORMACJA NA TEMAT REALIZACJI ZADANIA 5 Podstawowym celem zadania badawczego nr 5 pt. Opracowanie zasad zatrudniania pracowników w warunkach zagrożenia klimatycznego w podziemnych zakładach górniczych, realizowanego w ramach projektu strategicznego Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach było opracowanie i dostarczenie przedsiębiorcom i służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo górników, zasad identyfikacji i kwalifikacji zagrożenia klimatycznego oraz metod kwalifikacji pracowników i organizacji pracy w warunkach zagrożenie klimatycznego. Identyfikacja i kwalifikacja zagrożenia klimatycznego zrealizowana została przez propozycję górniczej normy klimatycznej regulującej zasady pracy w środowiskach górniczych, opartej na temperaturze zastępczej śląskiej TŚ oraz przez zdefiniowanie stopni niebezpieczeństwa klimatycznego (3 stopnie niebezpieczeństwa klimatycznego) dla środowisk pracy (przodków ścianowych, przodków korytarzowych, komór funkcyjnych i innych miejsc pracy) oraz dróg poruszania się górników (wyrobisk górniczych, zwłaszcza pochylń), opartych na wskaźniku dyskomfortu cieplnego δ. Metody kwalifikacji pracowników do pracy w środowiskach gorących oparte zostały o harmonogrami wytyczne badań medycznych stanu zdrowia pracowników. Cele te zostały zrealizowane przez wykonanie 27 etapów badań i analiz wykonywanych przez siedem ośrodków naukowych i przemysłowych w ramach umowy konsorcjum z Politechniką Śląską jako liderem. Konsorcjantami niniejszego zadania byli: AGH, ITI EMAG, IMPiZŚ, Cen-Med., KW, KHW i JSW. Powyższe zadanie zostało rozpoczęte 1 września 2011 r. i trwało do 30 listopada 2013 r. W trakcie realizacji zadania wprowadzono trzy aneksy dotyczące: Aneks 1: zmian finansowych w firmie Cen-Med. Aneks 2: zasadniczej zmiany merytorycznej harmonogramu zadania związanej z pisemną rezygnacją ze współpracy KGHM S.A. Zmiana harmonogramu skutkowała zmniejszeniem kwoty dofinansowania zadania nr 5 z pierwotnej zł na zł Aneks 3: przedłużenia realizacji 5 końcowych etapów zadania do 30 listopada 2013 r. Końcowym wynikiem opracowania niniejszego zadania badawczego jest propozycja zmian przepisów klimatycznych w górnictwie polegająca na określeniu bezpiecznych parametrów klimatu w środowiskach górniczych i czasu pracy. Bezpieczne parametry klimatu w kopalniach wyznaczono na podstawie wartości zdefiniowanego wskaźnika klimatycznego, tzw. temperatury zastępczej śląskiej, w skrócie temperatury śląskiej TŚ. Oprócz kryteriów klimatycznych w propozycji zmian przepisów górniczych uwzględniono również dane medyczne odnoszące się do pracowników. Dla realizacji podstawowych powyższych celów pracy wykonano liczne badania i analizy, których wynikami były: 4
2 - informacje związane z zatrudnieniem w kopalniach węgla, takie jak - liczba osób zatrudnionych w przodkach górniczych na szczeblu poszczególnych przodków, kopalń, spółek i resortu, a także wiek i staż pracy pracowników. - zebrane dane dotyczące parametrów klimatu na wszystkich czynnych ścianach i przodkach wyrobisk korytarzowych kopalń węgla należących do trzech spółek węglowych w roku 2012, które pozwoliły ocenić mikroklimat i klimatyczne warunki pracy w tych wyrobiskach. - wyznaczenie, na podstawie licznych serii pomiarów, tętna pracowników rejestrowanego w czasie od zjazdu do wyjazdu z dołu kopalni i obliczenie na jego podstawie, średnich wielkości wydatków energetycznych dla grup zawodowych górników pracujących w przodkach ścianowych i korytarzowych. Opracowanie i zestawienie wyników badań średnich wydatków energetycznych górników dla określonych grup zawodowych dokonał Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu. (IMPiZŚ). - wyznaczenie, na podstawie pomiarów na manekinie termicznym, izolacyjności całkowitej górniczych zestawów odzieży nowej i używanej. Badania wykonał Centralny Instytut Ochrony Pracy w Warszawie. - wyznaczenie reakcji organizmu człowieka w postaci zmian parametrów fizjologicznych w trakcie badań w komorze klimatycznej w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego, w ustalonych cyklach praca (ergometr rowerowy) i odpoczynek. Analizowanymi parametrami fizjologicznymi były częstotliwość uderzeń serca i ubytek wody z organizmu. - opracowanie wg normy PN-EN ISO 7933:2005 programu komputerowego pozwalającego obliczyć temperaturę rektalną organizmu ludzkiego i ilość wydzielonego potu w zależności od klimatu, ciężkości pracy (wydatek energetyczny), ubioru i aklimatyzacji. - skonstruowanie przez ITI EMAG i przeprowadzenie wstępnych badań prototypu pulsoksymetru górniczego. Przyrząd ten mierzy tętno, temperaturę wewnętrzną organizmu (w uchu) oraz wysycenie krwi tlenem. Nowatorskie dane dotyczące określenia wydatku energetycznego grup zawodowych górników wyznaczone przez (IMPiZŚ) oraz opory cieplne autentycznych zestawów odzieży roboczej czystej i zabrudzonej, suchej i mokrej - (CIOP), pozwalają z większą dokładnością ocenić klimatyczne warunki pracy górników na ścianie oraz w przodkach wyrobisk korytarzowych w oparciu o wartości wskaźnika dyskomfortu cieplnego. Badania izolacyjności cieplnej aktualnej odzieży górniczej, uwzględniające odzież nową i używaną (zabrudzoną) oraz suchą i mokrą wykonywane były w komorze klimatycznej na manekinie pomiarowym. Wyznaczona przez CIOP izolacyjność całkowita zastawów odzieży górniczej I T została przeliczona na izolacyjność podstawową I cl na podstawie zależności wg normy PN-EN ISO 9920 z 2008 r. AGH dokonała opracowania programu komputerowego (zgodnie z normą PN-EN ISO 7933), który na podstawie bilansu cieplnego człowieka, wyznacza temperaturę wewnętrzną i ilość wydzielanego potu. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń przedstawiono zależności zmian temperatury wewnętrznej człowieka i ilości utraty wody przez odparowanie potu z organizmu człowieka od temperatury śląskiej TŚ. Obliczenia te wykonano dla zmiennej izolacyjności odzieży oraz sześcio- i siedmio- i półgodzinnej dniówki roboczej. Analiza zależności tych parametrów człowieka od temperatury zastępczej śląskiej (w skrócie 5
3 temperatury śląskiej) pozwoliła sprecyzować podaną w pracy propozycję górniczych przepisów klimatycznych. Etapy Zadania Badawczego nr 5: 1. Przegląd i analiza obowiązujących przepisów oraz opracowań w zakresie identyfikacji i kwalifikacji zagrożenia klimatycznego pracowników podziemnych zakładów górniczych. 2. Analizy statystyczne dot. struktury wiekowej, stażu pracy dla kopalń miedzi. 3. Analizy statystyczne dot. struktury wiekowej, stażu pracy dla kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej. 4. Analizy statystyczne dot. struktury wiekowej, stażu pracy dla kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego. 5. Analizy statystyczne dot. struktury wiekowej, stażu pracy dla kopalń Kompanii Węglowej. 6. Określenie rodzaju i ciężkości pracy wykonywanej przez górników pod względem jej uciążliwości w kopalniach podziemnych dla kopalń węgla. 7. Opracowanie metodyki badań parametrów fizycznych powietrza oraz pomiary mikroklimatu i weryfikacja wyników pomiarowych w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego i Kompanii Węglowej. 8. Pomiary mikroklimatu w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej 9. Pomiary mikroklimatu i weryfikacja wyników pomiarowych w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej. 10. Pomiary mikroklimatu w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego. 11. Pomiary mikroklimatu w kopalniach Kompanii Węglowej. 12. Dokonanie (na podstawie analiz i badań) oceny struktury wiekowej, stażu pracy i ciężkości pracy wykonywanej przez górników w kopalniach podziemnych dla kopalń węgla. 13. Opracowanie metodyki badań wydatku energetycznego oraz okresowych obciążenia cieplnego górników w komorach klimatycznych. Wykonywanie badań wydatku energetycznego i ciężkości pracy oraz okresowych obciążenia cieplnego górników w komorach klimatycznych. Opracowanie wyników badań. Sporządzenie wniosków do Komisji Bioetyki wraz z ich złożeniem i obroną. 14. Opracowanie metodyki badań wydatku energetycznego i ciężkości pracy górników In situ w kopalniach. Kontrola medyczna badań górników w kopalniach miedzi, Jastrzębskiej Spółce Węglowej, Katowickim Holdingu Węglowym i Kompanii Węglowej oraz opracowanie wyników pomiarów wydatku energetycznego i ciężkości pracy. 15. Badania górników In situ w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej. 16. Badania górników In situ w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego. 17. Badania górników In situ w kopalniach Kompanii Węglowej. 18. Nadzór i gromadzenie danych pomiarowych z kopalń węgla. 19. Badanie oporu cieplnego odzieży górników. 6
4 20. Określenie możliwości wykonywania pracy fizycznej w warunkach gorącego środowiska w zależności od wieku, budowy ciała i wydolności fizycznej wraz z analizą możliwości dostosowania aktualnie stosowanych wytycznych. 21. Weryfikacja wytycznych dotyczących kwalifikacji pracowników do pracy w kopalniach podziemnych w warunkach zagrożenia klimatycznego dla kopalń węgla. 22. Analiza istniejących narzędzi do przeprowadzenia kwalifikacji pracowników do pracy w kopalniach węgla kamiennego, uwzględniających predyspozycje psychofizyczne do pracy w trudnych warunkach mikroklimatu oraz opracowanie metodyki badań lekarskich i zasad kwalifikacji górników do pracy w trudnych warunkach mikroklimatu. 23. Opracowanie zasad zatrudniania pracowników w środowiskach o trudnych warunkach mikroklimatu w oparciu o wartości wskaźnika dyskomfortu cieplnego. 24. Weryfikacja narzędzia badawczego kwalifikacji górników do pracy w trudnych warunkach klimatycznych kopalń podziemnych w oparciu o pomiary w komorach klimatycznych i in situ. 25. Opracowanie prototypu przyrządu pomiarowego do wyznaczania parametrów fizjologicznych organizmu człowieka przebywającego i pracującego w gorącym klimacie (komora klimatyczna). 26. Bilans cieplny człowieka obliczenia numeryczne. 27. Opracowanie metod redukcji obciążenia termicznego i metod poprawy warunków klimatycznych w kopalniach węgla. Stworzenie zasad identyfikacji i kwalifikacji zagrożenia klimatycznego pracowników. Etap 1 dotyczył zestawienia i przeglądu literatury, przepisów i norm klimatycznych na świecie i w Polsce. Ogółem zebrano ponad 400 pozycji literatury w światowej i polskiej dotyczącej klimatu i klimatycznych warunków pracy. Dla większości pozycji artykułów przetłumaczono ich streszczenia na język polski. Oprócz artykułów dokonano zestawienia norm polskich i międzynarodowych ISO. 30 pozycji. Najnowsze normy zostały wykorzystane w niniejszej pracy. Etap 2. Według tytułu etapu 2 powinien on dotyczyć danych statystycznych struktury wiekowej, stażu pracy górników w kopalniach miedzi. Ze względu na odmowę współpracy KGHM S.A. dane te przed zakończeniem etapu nie zostały dostarczone. Etap ten został więc zrealizowany na podstawie dostępnej literatury i własnego doświadczenia wykonawców z Politechniki Śląskiej. Uwzględniono dane terytorialne kopalń KGHM całkowitą liczbę załogi, systemy eksploatacji złoża rudy miedzi i systemy wentylacji. Odniesiono się również do klimatu i klimatycznych warunków pracy jakie panują w kopalniach KGHM S. A. wyciągając wniosek, że jest on podobny do klimatu panującego w kopalniach węgla. 7
5 Etapy 3, 4, 5 to etapy ściśle ankietowe związane z pozyskaniem informacji dotyczącej struktury wiekowej, stażu pracy górników w kopalniach trzech spółek węglowych. Lider opracował tabele zweryfikowane na posiedzeniu Komitetu Sterującego Zadania 5, a kopalnie te tabele wypełniły. Dane te zostały wykorzystane i opracowane w ramach etapu 12. Etap 6 dotyczył wyszczególnienia rodzajów pracy wykonywanych przez górników o różnych zawodach i stanowiskach. Rodzaje prac dla poszczególnych stanowisk górnicy wyszczególnili w ankietach. Dokonano usystematyzowanie tych prac i oceny ich ciężkości. Ocenę tę przeprowadzono w oparciu o opinię ekspertów, czyli samych górników i pracowników BHP na kopalni oraz własnych opinii. Etapy od 7 do 11 to etapy poświęcone pomiarom parametrów klimatu w kopalniach. Na podstawie instrukcji pomiarowych i sporządzonych przez lidera tabel kopalnie przeprowadziły pomiary temperatur psychrometrycznych, prędkości i ilości powietrza w oddziałach eksploatacyjnych, wyrobiskach korytarzowych, komorach funkcyjnych i szybach. Weryfikacja tych danych polegała na obserwacji wykonywania pomiarów, wywiadów z załogą pracującą w gorących środowiskach i wyznaczeniu wskaźników klimatu i wskaźnika dyskomfortu cieplnego. Pracownicy kopalń i spółek wykazali tutaj dużą pracę logistyczną związaną z organizacją pomiarów i ich prawidłowym dokumentowaniem. Etap 12 był końcowym etapem zbierania danych kopalnianych dotyczących wieku, stażu pracy górników z powiązaniu z klimatem w kopalniach. Wyniki sporządzono na licznych wykresach i w tabelach dających pogląd na stan zatrudnienia i klimatycznych warunków pracy na poszczególnych kopalniach, spółkach i w resorcie. Etap 13 obejmował badania górników w komorze klimatycznej. Badania te zostały wykonane przez Cen-Medn Sp. z o.o. na podstawie opracowanej metodyki badań wydatku energetycznego oraz okresowych obciążenia cieplnego górników w komorach klimatycznych oraz pozytywnej opinii Komisji Bioetycznej. Badaniami objęto 27 osób w trzech wiekowych (po 9 osób w każdej): lat, lat i lat. Jednorazowy czas badania wynosił 2 godziny i polegał na pomiarach parametrów fizjologicznych badanych, wykonujących na przemian prace lekką, umiarkowaną i ciężką. Badania wykonywano na trzech cykloergometrach o stałej zaprogramowanej mocy: 75W, 100W i 125W. Na każdym stanowisku górnicy wykonywali prace przez 5 min. Zmiana stanowiska następowała po upływie pięciominutowego odpoczynku (zgodnie z ustalonym harmonogramem). Badanie w każdej grupie wiekowej zostało przeprowadzone w komorze klimatycznej w czterech stanach pomiarowych, różniących się temperaturą suchą oraz wilgotnością i bez wymuszonego ruchu powietrza. W pierwszym stanie pomiarowym badanie wykonano w warunkach normotermii (temperatura 23 C i wilgotność 50%), a następne w warunkach podwyższonej temperatury (26,9 C, 30,0 C, 32,9 C) ze stałą wilgotnością 80%. Ćwiczenia te były wykonywane przez górników zarówno w lekkiej odzieży roboczej, jak i bez odzieży wierzchniej, a ubranych jedynie w bieliznę, spodenki gimnastyczne i obuwie sportowe, bez hełmu i lampy. Łącznie w komorze klimatycznej wykonano 216 osobobadań. Podczas wykonywania pracy w komorze klimatycznej badani byli poddawani ciągłemu monitoringowi zapisu: czynności 8
6 elektrokardiograficznej serca, w tym częstotliwości uderzeń serca, temperatury wewnętrznej ciała mierzonej w okolicy błony bębenkowej oraz cyklicznie pomiarom ubytku masy ciała. Po przeliczeniu średnich wartości skurczów serca badanych podczas ćwiczeń w komorze klimatycznej uzyskano dane dotyczące kosztu energetycznego pracy. Etapy od 14 do 18. Etap 14 zadania badawczego był jednym w ważniejszych etapów tej pracy. Należało wyznaczyć wydatki energetyczne i na ich podstawie określić ciężkość pracy górników różnych zawodów pracujących w przodkach ścianowych i korytarzowych. Temat ten prowadził Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego we współpracy ze spółkami górniczymi, Jastrzębską Spółką Węglową S.A. (etap 15), Katowickim Holdingiem Węglowym S.A. (etap 16) i Kompanią Węglową S.A. (etap 17). W rozwiązaniu tego problemu uczestniczyli również pracownicy Politechniki Śląskiej (etap 18). Wybrano w sposób losowy 6 kopalń, po dwie z każdej spółki węglowej, na których prowadzono badania. Pomiary polegały na mierzeniu tętna pracowników w ciągu zmiany roboczej pulsometrami firmy Suunto Memory Belt. Ogółem wybrano 10 grup zawodowych górników pracujących w ścianach, przodkach korytarzowych i na odstawie urobku. Efektem pracy było sporządzenie tabeli średnich wydatków energetycznych 10 grup zawodowych górników oraz określenie średnich czasów pracy górników na swoich stanowiskach pracy. Średni ten czas pracy wynosił około 5 godzin. Etap 19 dotyczył wyznaczenia izolacyjności cieplnej odzieży. Lider zadania zlecił ten temat do wykonania Centralnemu Instytutowi Pracy w Warszawie dysponującemu nowoczesnym sprzętem pomiarowym. Badano autentyczną odzież górniczą dostarczoną z kopalni Halemba. Wyznaczono izolacyjności całkowite zestawów odzieży czystej i zabrudzonej oraz suchej i zwilżonej według normy PN-EN ISO 15831:2006. Izolacyjność całkowita definiowana jest jako izolacyjność pomiędzy skórą a otaczającą atmosferą (uwzględniającą warstwy odzieży oraz graniczną warstwę powietrza mierzoną na nieruchomym manekinie. Ponieważ w obliczeniach dotyczących bilansu cieplnego człowieka i wskaźnika dyskomfortu cieplnego wymagana jest izolacyjność podstawowa, czyli izolacyjność odzieży bez izolacyjności warstwy powietrza, dlatego zgodnie z normą PN-EN ISO 9920:2008 dokonano przeliczeń izolacyjności całkowitej na izolacyjność podstawową. Z przeliczeń wynika, że dla człowieka nieubranego (spodenki, buty, hełm, pokrowiec na lampę) izolacyjność podstawowa wynosi I cl = 0,12 clo, ubranego w lekką odzież (koszula z krótkimi rękawami, spodnie, buty, hełm, pokrowiec na lampę) I cl = 0,5 clo, ubranego w pełną odzież roboczą (koszula flanelowa z długimi rękawami, spodnie, bluza, buty, hełm, pokrowiec na lampę) I cl = 1 clo. Przeliczenia izolacyjności całkowitej odzieży roboczej górników na izolacyjność statyczną zamieszczono w etapie 23. Etapy 20, i 22 polegały między innymi na wykonaniu analiz związanych z pracą fizyczną górników w warunkach gorącego środowiska, z uwzględnieniem ich wieku, budowy ciała i wydolności fizycznej, a także w odniesieniu do aktualnie stosowanych wytycznych wraz z propozycją uzupełnienia obecnie stosowanych narzędzi do przeprowadzania 9
7 kwalifikacji pracowników do pracy w kopalniach węgla kamiennego. Wyniki tych analiz zostały zweryfikowane w etapie 21 i 24 przez Instytut Medycyny pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu. Opracowano wskazówki metodyczne badań lekarskich i zasad kwalifikacji górników do pracy w trudnych warunkach mikroklimatu. Etap 23 to etap w którym przedstawiono wzory i izolinie zmienności wskaźników klimatycznych na podstawie których dopuszcza się pracę i precyzuje czas pracy w górniczych środowiskach gorących. Rozpatrywano przebiegi zmienności (izolinie) takich wskaźników jak temperatura efektywna amerykańska ATE, występująca w górniczych normach niemieckich, temperatura zastępcza klimatu t zk, proponowana w projekcie nowych przepisów polskich, temperatura zastępcza śląska TŚ zaproponowana w niniejszej pracy jako parametr normowania czasu pracy górników w środowiskach gorących kopalń podziemnych, natężenie chłodzenia w katastopniach wilgotnych K w oraz wskaźnik mocy chłodzącej środowiska CP (cooling power) stosowany w kopalniach Republiki Południowej Afryki. W tym etapie opisano i dokonano analizy wskaźnika dyskomfortu cieplnego jako wskaźnika pozwalającego ocenić klimatyczne warunki pracy człowieka, górnika, ponieważ wskaźnik ten uwzględnia parametry klimatu, wydatek energetyczny pracownika, ubiór i aklimatyzację. Po wstępnym opisie wymienionych wskaźników klimatu i wskaźnika dyskomfortu cieplnego jako wskaźnika określającego klimatyczne warunki pracy, dokonano porównania tych wskaźników pod względem łatwości ich wyznaczenia i przebiegu ich izolinii dla przyjętych wartości oraz ich korelacji ze wskaźnikiem dyskomfortu cieplnego i wynikami obliczeń numerycznych ilości wyparowanej wody z organizmu ludzkiego i temperatury wewnętrznej wyznaczonych z obliczeń bilansu cieplnego człowieka według normy PN-EN ISO 7933:2005 przeprowadzonych przez pracowników AGH. Z dokonanych analiz stwierdzono, że najwłaściwszym wskaźnikiem dla określenia norm klimatycznych w kopalniach jest temperatura zastępcza śląska TŚ. Temperaturę tę wyznacza się z prostego wzoru: TŚ = 0,7t w + 0,3t s (1,7 ) w gdzie: t s temperatura powietrza (termometr suchy psychrometru aspiracyjnego), C, t w temperatura powietrza (termometr wilgotny psychrometru aspiracyjnego), C, wilgotność względna powietrza, w prędkość przepływu powietrza, m/s. Po przyjęciu wskaźnika TŚ jako podstawy oceny klimatu w środowiskach ciepłych i gorących w kopalniach zaproponowano zapis w przepisach górniczych dopuszczający pracę i regulujący bezpieczny czas pracy w środowiskach gorących kopalń podziemnych. TŚ 26 C 26 C TŚ 30 C TŚ 30 C - nieograniczony czas pracy - 6-ciogodzinny czas pracy - praca zabroniona z wyjątkiem prowadzenia akcji ratowniczych. 10
8 Ograniczony czas pracy (6 godzin) przysługuje pracownikowi, który co najmniej 3 godziny przebywa w środowisku, w którym temperatura śląska jest większa od 26 C. W etapie tym przedstawiono również propozycję klasyfikacji środowisk pod względem niebezpieczeństwa klimatycznego pracowników na stopnie niebezpieczeństwa klimatycznego NK. Podział środowisk górniczych pod względem niebezpieczeństwa klimatycznego dla górników dokonano ze względu na wskaźniki dyskomfortu cieplnego C, U i L. Stopnie niebezpieczeństwa klimatycznego górników - NK. NK-I NK-II NK-III I stopień niebezpieczeństwa klimatycznego górników II stopień niebezpieczeństwa klimatycznego górników III stopień niebezpieczeństwa klimatycznego górników C 1 U 1 L 1 U 1 L 1 L 1 Definicje wskaźników dyskomfortu cieplnego są następujące: C - ludzie zaaklimatyzowani, nieubrani, wykonujący pracę ciężką U - ludzie zaaklimatyzowani, nieubrani, wykonujący pracę umiarkowaną L - ludzie zaaklimatyzowani, nieubrani, wykonujący pracę lekką Podział środowisk na stopnie niebezpieczeństwa klimatycznego obejmuje środowiska pracy oraz drogi dojścia i wyjścia z przodków górniczych. Etap 24. Etap poświęcony analizie danych parametrów fizjologicznych górników w trakcie badań w komorach klimatycznych i in situ w kopalniach. Wynikami tego etapu są wskazania i wytyczne dla służb medycznych w kopaniach i ośrodkach badań górników pod kątem kwalifikacji osób do pracy w gorących środowiskach kopalń. Etap ten prowadził Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. Etap 25. Etap ten dotyczy wykonania prototypu pulsoksymetu górniczego. Etap zrealizowany został przez Instytut Technik Innowacyjnych EMAG w Katowicach. Pulsoksymetr mierzy parametry fizjologiczne człowieka a mianowicie tętno, temperaturę wewnętrzną organizmu (w uchu) oraz wysycenie krwi tlenem. Przyrząd ten może być wykorzystany do kontroli parametrów fizjologicznych pracowników podczas pracy oraz w akcjach ratowniczych. Etap 26. Etap prowadzony przez AGH poświęcony był obliczeniom numerycznym parametrów fizjologicznych człowieka (górnika) na podstawie bilansu cieplnego. W etapie tym dla przyjętych założeń wyznaczono ilość wydzielonej wody z organizmu człowieka i temperaturę rektalną. Dokonano również analizy zależności wskaźników klimatu, 11
9 temperatury zastępczej klimatu i temperatury śląskiej oraz wskaźnika dyskomfortu cieplnego od ilości wydalonej wody i temperatury rektalnej. Wyniki tego etapu pozwoliły ustalić zaproponowane w pracy normy klimatyczne oparte na temperaturze zastępczej śląskiej TŚ. Etap 27 Etap ten jest końcowym etapem pracy. Poświęcony jest głównie określeniu i analizie metod poprawy warunków klimatycznych w kopalniach. W oparciu o wartości wskaźnika dyskomfortu cieplnego można również dokonywać analizy skuteczności stosowania różnych metod poprawy warunków klimatycznych. Do podstawowych z nich należą: 1. Obniżenie temperatury powietrza, czyli popularna obecnie klimatyzacja kopalń. 2. Zwiększenie prędkości przepływu powietrza usprawnienie wentylacji kopalń, stosowanie lokalnych nadmuchów (wentylatory lutniowe, strumienice powietrza) 3. Osuszenie powietrza, czyli zmniejszenie zawartości wilgoci w powietrze aktualnie prowadzone jest przez ochłodzenie z wykropleniem pary wodnej w chłodnicy. 4. Zmniejszenie średniej temperatury promieniowania otoczenia (zasłony chłodzące) metoda nie stosowana. 5. Zmniejszenie wydatku energetycznego pracowników planowe przerwy w pracy. Człowiek również może wpływać na poprawę swoich klimatycznych warunków pracy. Posiada jedynie dwie takie możliwości: może odpoczywać w trakcie wykonywanej pracy oraz rozebrać się, czyli zmniejszyć izolacyjność odzieży. Górnicy często stosują te metody odczuwając poprawę swoich warunków klimatycznych. Uważamy, że pod tym względem należy zostawić im swobodę decyzji. Istnieje jednak potrzeba na indywidualne wspomaganie organizmu człowieka do zwiększenia ilości wydalanego ciepła w trakcie pracy w trudnych i bardzo trudnych warunkach klimatycznych. Należy więc pracować nad wynalezieniem nisko izolacyjnej odzieży i indywidualnego chłodzenia pracownika. 12
Wstępna i szczegółowa ocena zagrożenia klimatycznego w kopalniach
NOWOCZESNE SYSTEMY WENTYLACJI, KLIMATYZACJI I UTRZYMANIA RUCHU W GÓRNICTWIE PODZIEMNYM IV Konferencja, 7-8 czerwca 2018r., Jastków k. Lublina Wstępna i szczegółowa ocena zagrożenia klimatycznego w kopalniach
Bardziej szczegółowoUniwersalne cechy temperatury śląskiej TŚ w normowaniu czasu pracy i bezpieczeństwa cieplnego górników w środowiskach pracy kopalń głębokich
dr hab. inż. JAN DRENDA prof. nadzw. w Pol. Śl. Politechnika Śląska Uniwersalne cechy temperatury śląskiej TŚ w normowaniu czasu pracy i bezpieczeństwa cieplnego górników w środowiskach pracy kopalń głębokich
Bardziej szczegółowoMateriały szkoleniowe
Materiały szkoleniowe Projekt I.N.05 Opracowanie modelu obciążenia cieplnego organizmu człowieka przebywającego w warunkach środowiskowych odpowiadających głęboko położonym oddziałom kopalni węgla i miedzi.
Bardziej szczegółowoWarunki mikroklimatu wyrobisk chodnikowych i ścianowych na wybranym przykładzie
prof. zw. dr hab. inż. NIKODEM SZLĄZAK dr inż. DARIUSZ OBRACAJ mgr inż. BARTŁOMIEJ GŁUCH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Warunki mikroklimatu
Bardziej szczegółowoWeryfikacja metody oceny warunków mikroklimatu opartej na wskaźniku dyskomfortu cieplnego przy użyciu obliczeń przewidywanego obciążenia termicznego
Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 18, nr 1, marzec 216, s. 55-62 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Weryfikacja metody oceny warunków mikroklimatu opartej na wskaźniku dyskomfortu cieplnego przy
Bardziej szczegółowoPomiary weryfikacyjne mikroklimatu w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. i Kompanii Węglowej S.A.
dr inż. KRZYSZTOF SŁOTA dr inż. DARIUSZ MUSIOŁ dr inż. ZBIGW SŁOTA Politechnika Śląska, Gliwice Pomiary weryfikacyjne mikroklimatu w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. i Kompanii Węglowej
Bardziej szczegółowoRys. 1. Stanowisko pomiarowe do pomiaru parametrów mikroklimatu w pomieszczeniu
Ćwiczenie Nr 3 Temat: BADANIE MIKROKLIMATU W POMIESZCZENIACH Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi badania mikroklimatu w pomieszczeniach za pomocą wskaźników PMV, PPD.
Bardziej szczegółowoTabela 1. Odzież chirurgiczna wyciąg z bazy danych
Zapewnienie pracownikom odczuwania komfortu cieplnego przez dobór odzieży o odpowiednich parametrach w zakresie suchej i mokrej wymiany ciepła przekłada się m.in. na poprawę koncentracji i zmniejszenie
Bardziej szczegółowoINFORMACJA Z REALIZACJI ZADANIA BADAWCZEGO NR 5
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie PROJEKT STRATEGICZNY NARODOWEGO CENTRUM BADAŃ I ROZWOJU POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA PRACY W KOPALNIACH INFORMACJA Z REALIZACJI ZADANIA BADAWCZEGO
Bardziej szczegółowoNowy ubiór do pracy w zimnym środowisku z możliwością indywidualnego doboru jego ciepłochronności. dr Anna Marszałek
Nowy ubiór do pracy w zimnym środowisku z możliwością indywidualnego doboru jego ciepłochronności dr Anna Marszałek Pracownicy zatrudnieni w warunkach zimnego środowiska powinni mieć zapewnioną odzież
Bardziej szczegółowoZMIANA PARAMETRÓW TERMODYNAMICZNYCH POWIETRZA W PAROWNIKU CHŁODZIARKI GÓRNICZEJ Z CZYNNIKIEM R407C***
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 30 Zeszyt 1 2006 Krzysztof Filek*, Piotr Łuska**, Bernard Nowak* ZMIANA PARAMETRÓW TERMODYNAMICZNYCH POWIETRZA W PAROWNIKU CHŁODZIARKI GÓRNICZEJ Z CZYNNIKIEM R407C*** 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoSprawozdanie ze stażu naukowo-technicznego
dr inż. Edyta Brzychczy mgr inż. Aneta Napieraj Katedra Ekonomiki i Zarządzania w Przemyśle Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Sprawozdanie
Bardziej szczegółowoBadania biegłości przez porównania międzylaboratoryjne z zakresu oceny środowisk cieplnych na stanowiskach pracy
Badania przez porównania międzylaboratoryjne z zakresu oceny środowisk cieplnych na stanowiskach pracy Organizator Cel porównań międzylaboratoryjnych Uczestnicy badań Termin realizacji Badań Miejsce badań
Bardziej szczegółowoCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO W BYTOMIU
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO W BYTOMIU SPOSOBY PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH W TRUDNYCH WARUNKACH MIKROKLIMATU W PODZIEMNYCH WYROBISKACH ZAKŁADÓW GÓRNICZYCH BYTOM, lipiec 2002r. Stosownie do
Bardziej szczegółowoPoprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach strategiczny projekt badawczy. Komisja Bezpieczeństwa Pracy w Górnictwie 21 listopada 2014 r.
Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach strategiczny projekt badawczy Komisja Bezpieczeństwa Pracy w Górnictwie 21 listopada 2014 r. W latach 2000-2013 Prezes Wyższego Urzędu Górniczego 22-krotnie powoływał
Bardziej szczegółowoOcena właściwości fizjologicznych odzieży chirurgicznej w celu zapewnienia komfortu termicznego
Ocena właściwości fizjologicznych odzieży chirurgicznej w celu zapewnienia komfortu termicznego Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Wykonawcy: mgr inż. Magdalena Zwolińska, dr
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIA DYDAKTYCZNE
Nazwa przedmiotu: Kształtowanie środowiska wewnętrznego Forming of internal environment Kierunek: Inżynieria Środowiska Kod przedmiotu: 5.4.3 Rodzaj przedmiotu: Poziom przedmiotu: Semestr: II obieralny,
Bardziej szczegółowoWykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia
Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia SEMESTR I Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie Kraków 2015 Wykłady
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu zamówienia na:
Załącznik nr 5 do SIWZ Opis przedmiotu zamówienia na: Sporządzenie oceny w zakresie metodyki opracowania mapy zagrożenia dla zdrowia i życia ludności z uwagi na warunki meteorologiczne i społeczną wrażliwość
Bardziej szczegółowoOPRACOWANIE TECHNOLOGII ZGAZOWANIA WĘGLA DLA WYSOKOEFEKTYWNEJ PRODUKCJI PALIW I ENERGII ELEKTRYCZNEJ
OPRACOWANIE TECHNOLOGII ZGAZOWANIA WĘGLA DLA WYSOKOEFEKTYWNEJ PRODUKCJI PALIW I ENERGII ELEKTRYCZNEJ Zadanie badawcze nr 3 realizowane w ramach strategicznego programu badan naukowych i prac rozwojowych
Bardziej szczegółowoAutor: dr inż. Andrzej Sobolewski 2018 r. Wstęp
Materiały informacyjne dotyczące teoretycznego ujęcia problemu obciążenia organizmu człowieka w gorącym środowisku pracy dla służb monitorujących warunki pracy i zarządzających bezpieczeństwem pracy w
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rz eczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187577 (21 ) Numer zgłoszenia: 327801 (22) Data zgłoszenia: 31.07.1998 (13) B1 (51) IntCl7 G01W 1/17 G01K
Bardziej szczegółowoZwalczanie zagrożenia klimatycznego na przykładzie doświadczeń KHW S.A. KWK Murcki-Staszic
dr inż. JACEK DOMAŃSKI dr inż. GRZEGORZ PLONKA mgr inż. MARIUSZ WILKOSZ Katowicki Holding Węglowy S.A. mgr inż. ZBIGNIEW LASKOWSKI Katowicki Holding Węglowy S.A. KWK Murcki-Staszic Zwalczanie zagrożenia
Bardziej szczegółowoCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. W BYTOMIU
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. W BYTOMIU SPOSÓB PROWADZENIA AKCJI RATOWNICZYCH I PRAC PROFILAKTYCZNYCH Z WYKORZYSTANIEM GAZÓW INERTNYCH BYTOM, marzec 008 r. - - 1. Na podstawie pkt. 1.64
Bardziej szczegółowoInstytut Technik Innowacyjnych EMAG
Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Seminaria naukowe w 2009 r. Data Temat Autor 20 stycznia 2009 r. Konstruowanie zabezpieczeń produktów i systemów informatycznych posiadających mierzalny poziom uzasadnionego
Bardziej szczegółowoCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO G AKCJA W TRUDNYCH WARUNKACH MIKROKLIMATU
AKCJA W TRUDNYCH WARUNKACH MIKROKLIMATU Prace wykonywane przez ratowników górniczych w aparatach regeneracyjnych podczas akcji ratowniczych: a) w warunkach temperatury powyżej 25 0 C, mierzonej termometrem
Bardziej szczegółowoOCENA WARUNKÓW KLIMATYCZNYCH NA WYBRANYCH STANOWISKACH PRACY W ODDZIAŁACH PRZYGOTOWAWCZYCH KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO
GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2013 Tom 8 Zeszyt 3 Jan DRENDA, Lech DOMAGAŁA, Grzegorz PACH, Zenon RÓŻAŃSKI, Paweł WRONA Politechnika Śląska, Gliwice OCENA WARUNKÓW KLIMATYCZNYCH NA WYBRANYCH STANOWISKACH PRACY
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA
Bardziej szczegółowo1. WSTĘP sprzętu ochronnego oczyszczającego sprzętu ochronnego izolującego
1. WSTĘP Mając na uwadze konieczność skutecznej ochrony zdrowia i życia pracowników dołowych w sytuacjach zagrożenia, w dokumencie programowym Strategia działania urzędów górniczych na lata 2006-2010 wśród
Bardziej szczegółowoKoszty prac profilaktycznych w aspekcie zagrożenia metanowego dla wybranych rejonów ścian eksploatacyjnych
Koszty prac profilaktycznych w aspekcie zagrożenia metanowego dla wybranych rejonów ścian eksploatacyjnych Dariusz Musioł WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ rg.polsl.pl www.fb.com/wgig.polsl
Bardziej szczegółowoREDUKCJA OBCIĄŻENIA TERMICZNEGO I POPRAWA WARUNKÓW KLIMATYCZNYCH W KOPALNIACH WĘGLA METODY I ŚRODKI PROFILAKTYKI
DR INŻ. ZBIGNIEW SŁOTA, DR INŻ. KRZYSZTOF SŁOTA, DR INŻ. ANNA MORCINEK-SŁOTA Politechnika Śląska, Gliwice REDUKCJA OBCIĄŻENIA TERMICZNEGO I POPRAWA WARUNKÓW KLIMATYCZNYCH W KOPALNIACH WĘGLA METODY I ŚRODKI
Bardziej szczegółowo4. Ocena i interpretacja wyników pomiarów elementów materialnego środowiska pracy
4. Ocena i interpretacja wyników pomiarów elementów materialnego środowiska pracy Ocena mikroklimatu wymaga uwzględnienia kompleksowego wpływu elementów środowiska, decydujących o możliwości funkcjonowania
Bardziej szczegółowoPOMIARY WILGOTNOŚCI POWIETRZA
Politechnika Lubelska i Napędów Lotniczych Instrukcja laboratoryjna POMIARY WILGOTNOŚCI POWIETRZA Pomiary wilgotności /. Pomiar wilgotności powietrza psychrometrem Augusta 1. 2. 3. Rys. 1. Psychrometr
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych
Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych (bud A5, sala 310) Instrukcja dla studentów kierunku Automatyka i Robotyka
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE KONKURSOWE I ZAMAWIAJĄCY A. Nazwa: Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju B. Adres: 00-695 Warszawa, ul. Nowogrodzka 47a C. Adres internetowy: www.ncbir.pl D. Dokumenty dotyczące konkursu
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA GAZOWE CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO G
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIA GAZOWE Powietrze atmosferyczne: 78,08% azot 20,95% tlen
Bardziej szczegółowoAnna Smolarz MIKROKLIMAT
Anna Smolarz MIKROKLIMAT Wrocław 2013 Mikroklimat Pojęcia podstawowe Bilans cieplny organizmu Człowiek jako organizm stałocieplny, utrzymuje stałą temperaturę wewnętrzną ciała w wąskim zakresie, bliskim
Bardziej szczegółowoLaboratorium Ergonomii i Ryzyka Zawodowego Politechniki Poznańskiej Wydział Inżynierii Zarządzania
Laboratorium Ergonomii i Ryzyka Zawodowego Politechniki Poznańskiej Wydział Inżynierii Zarządzania Skład Grupy: Temat ćwiczenia: Ocena obciążeń termicznych pracownika w środowisku umiarkowanym Wzorzec
Bardziej szczegółowohttp://www.ncbir.pl/ps_kopalnie
OGŁOSZENIE KONKURSOWE I ZAMAWIAJĄCY A. Nazwa: Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju B. Adres: 00-695 Warszawa, ul. Nowogrodzka 47a C. Adres internetowy: www.ncbir.pl D. Dokumenty dotyczące konkursu
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1) Nazwa przedmiotu: Projekt inżynierski. 2) Kod przedmiotu: SIG-EZiZO/47
Strona 1 z 6 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 9Z1-PU7 Wydanie N2 1) Nazwa przedmiotu: Projekt inżynierski 2) Kod przedmiotu: SIG-EZiZO/47 3) Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2014/15 4)
Bardziej szczegółowoBADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA
BADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady działania suszarki konwekcyjnej z mikrofalowym wspomaganiem oraz wyznaczenie krzywej suszenia dla suszenia
Bardziej szczegółowoKlimatyzacja centralna w Lubelskim Węglu Bogdanka S.A.
Klimatyzacja centralna w Lubelskim Węglu Bogdanka S.A. Zmiany wielkości kopalni Bogdanka O.G. Ludwin 78,7 km 2 O.G. Puchaczów V 73,4 km 2 O.G. razem 161,5 km 2 O.G. Stręczyn 9,4 km 2 1 Czynne wyrobiska
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od Autorów... 9
Spis treści Od Autorów... 9 1. Historia bezpieczeństwa i higieny pracy... 11 1.1. Pojęcia podstawowe... 11 1.2. Przyczyny stosowania profilaktyki BHP... 13 1.3. Organizacja profilaktyki... 15 1.4. Profilaktyka
Bardziej szczegółowo1. CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻENIA WENTYLACYJNEGO
ZAGROŻENIE WENTYLACYJNO KLIMATYCZNE 1. CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻENIA WENTYLACYJNEGO Zagrożenia wentylacyjne w podziemnych zakładach górniczych związane są z występowaniem atmosfery niezdatnej do oddychania
Bardziej szczegółowoINFORMACJA TECHNICZNA INSTALACJA CHŁODNICZA O MOCY 60 MW Z CZTEREMA PODAJNIKAMI TRÓJKOMOROWO-RUROWYMI P.E.S.
INFORMACJA TECHNICZNA INSTALACJA CHŁODNICZA O MOCY 60 MW Z CZTEREMA PODAJNIKAMI TRÓJKOMOROWO-RUROWYMI P.E.S. (KOPALNIA MOAB KHOTSONG, POŁUDNIOWA AFRYKA) WWW.SIEMAG-TECBERG.COM InformacjA techniczna INSTALACJA
Bardziej szczegółowoMarian Turek. Techniczna i organizacyjna restrukturyzacja kopalń węgla kamiennego
Marian Turek Techniczna i organizacyjna restrukturyzacja kopalń węgla kamiennego GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2007 1 Spis treści Od Autora... 7 Wprowadzenie... 8 ROZDZIAŁ 1 Warunki restrukturyzacji
Bardziej szczegółowoOdnosząc się do kwestii związanych z wydobyciem i sprzedażą węgla, Rada Pracowników
Rada Pracowników Kompanii Węglowej SA (KW) negatywnie zaopiniowała przedstawiony przez Zarząd Spółki projekt Planu Techniczno-Ekonomicznego (PTE) KW na 2013 rok. Członkowie Rady wskazują, że wdrożenie
Bardziej szczegółowoAnaliza Parametrów Meteorologicznych
Analiza Parametrów Meteorologicznych Marcin Polkowski marcin@polkowski.eu 3 marca 2008 Spis treści 1 Wstęp 2 1.1 Stacja Meteorologiczna IGF UW...................................... 2 1.2 Psychrometr aspiracyjny
Bardziej szczegółowohttp://www.ncbir.pl/ps_kopalnie
OGŁOSZENIE KONKURSOWE I ZAMAWIAJĄCY A. Nazwa: Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju B. Adres: 00-695 Warszawa, ul. Nowogrodzka 47a C. Adres internetowy: www.ncbir.pl D. Dokumenty dotyczące konkursu
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: N Iz-EZiZO/41
Strona 1 z 3 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Wentylacja, klimatyzacja i pożary podziemne 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia:
Bardziej szczegółowo- + - + tylko przy użytkowaniu w warunkach wilgotnych b) tylko dla poszycia konstrukcyjnego podłóg i dachu opartego na belkach
Płyty drewnopochodne do zastosowań konstrukcyjnych Płyty drewnopochodne, to szeroka gama materiałów wytworzonych z różnej wielkości cząstek materiału drzewnego, formowane przez sklejenie przy oddziaływaniu
Bardziej szczegółowoZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE
Szablon wyłącznie na użytek Katedry Techniki Cieplnej ZUT ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE K AT E D R A T E C H N I K I C I E P L N E J LABORATORIUM Z... SPRAWOZDANIE Ćw. nr :
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA FUNKCJONALNEGO ZWIĄZANE ZE ŚRODOWISKIEM ELEKTOMAGNETYCZNYM W PODZIEMNYCH WYROBISKACH GÓRNICZYCH
ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA FUNKCJONALNEGO ZWIĄZANE ZE ŚRODOWISKIEM ELEKTOMAGNETYCZNYM W PODZIEMNYCH WYROBISKACH GÓRNICZYCH Autorzy Heliosz Leszek mgr inż. EMAG Kałuski Marek mgr inż. Instytut Łączności
Bardziej szczegółowoKOMFORT CIEPLNY. Prof. nzw. dr hab. inż. Tomasz Wiśniewski. Plan wystąpienia
KOMFORT CIEPLNY Prof. nzw. dr hab. inż. Tomasz Wiśniewski Plan wystąpienia Definicja komfortu cieplnego, Czynniki mające wpływ na komfort cieplny, Parametry stosowane do opisu ilościowego komfortu cieplnego,
Bardziej szczegółowo* PORTRETY SZPITALI MAPY MOŻLIWOŚCI. Dariusz Wasilewski Kierownik Projektu Prezes Instytutu Wiedza i Zdrowie
* PORTRETY SZPITALI MAPY MOŻLIWOŚCI CZYLI MONITOROWANIE JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH I BENCHMARKING Z ZAKRESU NADZORU NAD FUNKCJONOWANIEM SZPITALI, DLA KTÓRYCH ORGANEM ZAŁOŻYCIELSKIM JEST JEDNOSTKA SAMORZĄDU
Bardziej szczegółowoErgonomia w projektowaniu środków ochrony indywidualnej (ŚOI) w celu poprawy komfortu i wydajności pracy
Ergonomia w projektowaniu środków ochrony indywidualnej (ŚOI) w celu poprawy komfortu i wydajności pracy Grażyna Bartkowiak Anna Dąbrowska Zakład Ochron Osobistych CIOP-PIB Pracownia Odzieży Ochronnej
Bardziej szczegółowoAUDYT NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO
Wytyczne do audytu wykonano w ramach projektu Doskonalenie poziomu edukacji w samorządach terytorialnych w zakresie zrównoważonego gospodarowania energią i ochrony klimatu Ziemi dzięki wsparciu udzielonemu
Bardziej szczegółowoKomputerowe narzędzia wspomagające prowadzenie i dokumentowanie oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn
Komputerowe narzędzia wspomagające prowadzenie i dokumentowanie oceny ryzyka przy projektowaniu maszyn Opracowanie modelu narzędzi metodycznych do oceny ryzyka związanego z zagrożeniami pyłowymi w projektowaniu
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu bhp i ppoż.
Kopalnia Soli Wieliczka Trasa Turystyczna Sp. z o.o. Szkolenie z zakresu bhp i ppoż. Wieliczka 2013 jerzy.sajak@kopalnia.pl System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy Szkolenie BHP luty 2012
Bardziej szczegółowoZadanie 9: Oferta edukacyjna na nowej specjalności Pomiary technologiczne i biomedyczne na kierunku Elektrotechnika, WEAIiE
Zadanie 9: Oferta edukacyjna na nowej specjalności Pomiary technologiczne i biomedyczne na kierunku Elektrotechnika, WEAIiE W ramach zadania nr 9 pt. Utworzenie nowej specjalności Pomiary technologiczne
Bardziej szczegółowoBilans energii komory chłodniczej
Bilans energii komory chłodniczej dr inż. Grzegorz Krzyżaniak Równanie bilansu energii bilans parownikowy 1 Zyski ciepła w komorze chłodniczej Zyski ciepła przez przegrody izolowane 2 Zyski ciepła przez
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI do książki pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy
SPIS TREŚCI do książki pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy Autor Andrzej Uzarczyk 1. Nadzór nad wyposażeniem pomiarowo-badawczym... 11 1.1. Kontrola metrologiczna wyposażenia pomiarowego...
Bardziej szczegółowoUniwersalne cechy temperatury l skiej T w normowaniu czasu pracy i bezpiecze stwa cieplnego górników w rodowiskach pracy kopal g bokich
dr hab. in. JAN DRENDA prof. nadzw. w Pol. l. Politechnika l ska Uniwersalne cechy temperatury l skiej T w normowaniu czasu pracy i bezpiecze stwa cieplnego górników w rodowiskach pracy kopal g bokich
Bardziej szczegółowoMetody oceny stanu zagrożenia tąpaniami wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego. Praca zbiorowa pod redakcją Józefa Kabiesza
Metody oceny stanu zagrożenia tąpaniami wyrobisk górniczych w kopalniach węgla kamiennego Praca zbiorowa pod redakcją Józefa Kabiesza GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2010 Spis treści 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoKatowicki Holding Węglowy S.A.
Katowicki Holding Węglowy S.A. Wiodący europejski producent węgla energetycznego Opracowali: Roman Łój, Daniel Borsucki SENAT RP, Warszawa 6 listopad 2012 rok 2 KATOWICKA GRUPA KAPITAŁOWA OBSZAR GÓRNICZY
Bardziej szczegółowo7. Uwarunkowania finansowe realizacji wojewódzkiego programu PMŚ
7. Uwarunkowania finansowe realizacji wojewódzkiego programu PMŚ Realizacja Programu Państwowego Monitoringu Środowiska województwa łódzkiego na lata 2016-2020 w pełnym zakresie będzie uwarunkowana dostępnością
Bardziej szczegółowoOZNACZENIE WILGOTNOSCI POWIETRZA 1
OZNACZENIE WILGOTNOSCI POWIETRZA 1 PODSTAWOWE POJĘCIA I OKREŚLENIA Powietrze atmosferyczne jest mieszaniną gazową zawierającą zawsze pewną ilość pary wodnej. Zawartość pary wodnej w powietrzu atmosferycznym
Bardziej szczegółowoMikroklimat. dr inż. Magdalena Młynarczyk. Pracownia Obciążeń Termicznych Zakład Ergonomii.
Mikroklimat dr inż. Magdalena Młynarczyk Pracownia Obciążeń Termicznych Zakład Ergonomii e-mail: m.mlynarczyk@ciop.pl Centralny Instytut Pracy Państwowy Instytut Badawczy Podział środowisk cieplnych Wskaźnik
Bardziej szczegółowo1/3.3.3. Mikroklimat
Mikroklimat gorący występuje wtedy, gdy temperatura powietrza w pomieszczeniu przekracza 30 o C, a wilgotność powietrza jest powyżej 65% lub występuje bezpośrednie oddziaływanie otwartego źródła promieniowania
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH MIERNICTWO
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH MIERNICTWO Instrukcja laboratoryjna M-6 Pomiary wilgotności powietrza. Opracował: mgr inż. Dorota
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA SEP. Tematyka szkoleń: G1 - ELEKTRYCZNE-POMIARY (PRACE KONTROLNO-POMIAROWE)
SZKOLENIA SEP Szkolenia przygotowujące do egzaminu sprawdzającego znajomość zasad w zakresie elektroenergetycznym na stanowisku EKSPLOATACJI Z UPRAWNIENIAMI POMIAROWYMI. Obowiązuje osoby wykonujące czynności
Bardziej szczegółowoISO 14000 w przedsiębiorstwie
ISO 14000 w przedsiębiorstwie Rodzina norm ISO 14000 TC 207 ZARZADZANIE ŚRODOWISKOWE SC1 System zarządzania środowiskowego SC2 Audity środowiskowe SC3 Ekoetykietowanie SC4 Ocena wyników ekologicznych SC5
Bardziej szczegółowoOcena stanu i możliwości utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego z szybów polskich kopalń węgla kamiennego
Ocena stanu i możliwości utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego z szybów polskich kopalń węgla kamiennego Autorzy: dr hab. inż. Stanisław Nawrat, prof. AGH mgr inż. Sebastian Napieraj 1 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZmiany wnoszone do wymagań dotyczących badań i konstrukcji transformatorów suchych przez normę IEC :2018
Zmiany wnoszone do wymagań dotyczących badań i konstrukcji transformatorów suchych przez normę IEC 60076-11:2018 Anna Krajewska Instytut Energetyki W ubiegłym roku wprowadzono nową drugą edycję normy IEC
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe. 1. Specyfikacja zadań, które będzie realizowała jednostka w ramach badań: Zadanie nr 1
Poznań, dnia 10 luty 2011r. Zapytanie ofertowe Przedmiot zamówienia: Opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej i badawczej oraz świadczenia nadzoru nad badaniami dla zadania pod nazwą: Stworzenie
Bardziej szczegółowoŚrodowisko pracy Mikroklimat
Środowisko pracy Mikroklimat dr inż. Katarzyna Jach Definicja Całokształt zmian fizycznych czynników meteorologicznych w badanym, ograniczonym miejscu. Warunki klimatyczne panujące na stanowisku roboczym
Bardziej szczegółowoPROGNOZA JEDNODNIOWA STĘŻENIA METANU NA WYLOCIE Z REJONU ŚCIANY N-6 W POKŁADZIE 330 W KWK K3
SYSTEMY WSPOMAGANIA W INŻYNIERII PRODUKCJI 24 PROGNOZA JEDNODNIOWA STĘŻENIA METANU NA WYLOCIE Z REJONU ŚCIANY N-6 W POKŁADZIE 33 W KWK K3. WSTĘP Zagrożenie metanowe jest jednym z najpowszechniej występujących
Bardziej szczegółowoCharakterystyka ilości i stopnia zagospodarowania metanu kopalnianego
Charakterystyka ilości i stopnia zagospodarowania metanu kopalnianego Autorzy: Robert Marzec, Krzysztof Krogulski ARP S.A. Oddział Katowice 1 Podstawy prawne pozyskiwania danych w zakresie metanu kopalnianego
Bardziej szczegółowo2. Koordynator Funkcję Koordynatora pełni Kierownik Techniczny: dr Sławomir Piliszek.
Strona 1 z 9 Autor dokumentu Data Stanowisko Imię i nazwisko 30.07.2015 KT Sławomir Piliszek Sprawdził 30.07.2015 KJ Zatwierdził do stosowania Agata Wilczyńska- Piliszek 30.07.2015 KT Sławomir Piliszek
Bardziej szczegółowoEmerytury górnicze to świadczenia emerytalne, do których prawo, po spełnieniu określonych warunków, mają pracownicy, wykonujący pracę górniczą.
Emerytury górnicze to świadczenia emerytalne, do których prawo, po spełnieniu określonych warunków, mają pracownicy, wykonujący pracę górniczą. Co to jest praca górnicza? Okresy pracy górniczej to kluczowe
Bardziej szczegółowoWilgotność powietrza
Wilgotność powietrza Charakterystyki wilgotności 1. Ciśnienie pary wodnej (e) ciśnienie cząstkowe, jakie wywiera para wodna znajdująca się aktualnie w powietrzu, jednostka hpa 2. Ciśnienie maksymalne pary
Bardziej szczegółowoNiniejszy Pakt zawarto w dniu roku w Katowicach pomiędzy: Katowickim Holdingiem Węglowym S.A. reprezentowanym przez:
Projekt 15.11.2007 r. PAKT SPOŁECZNY dotyczący gwarancji socjalnych dla pracowników Katowickiej Grupy Kapitałowej w związku z częściowym upublicznieniem mniejszościowego pakietu akcji KHW S.A. na Giełdzie
Bardziej szczegółowoTEMPERATURA EKWIWALENTNA I OPERATYWNA W OCENIE ŚRODOWISKA WNĘTRZ
Budownictwo Anna Lis TEMPERATURA EKWIWALENTNA I OPERATYWNA W OCENIE ŚRODOWISKA WNĘTRZ Wprowadzenie Otoczenie, w jakim człowiek przebywa, powinno pozwalać na osiąganie stanu zadowolenia z warunków, które
Bardziej szczegółowoPodsumowanie działalności Forum Liderów Bezpiecznej Pracy w 2012 r listopada 2012 r., LEGNICA
Podsumowanie działalności Forum Liderów Bezpiecznej Pracy w 2012 r. 13-14 listopada 2012 r., LEGNICA Agnieszka Szczygielska Centralny Instytut Ochrony Pracy-Państwowy Instytut Badawczy 8 NOWYCH CZŁONKÓW
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZÊ DO WY WY SZEGO URZÊDU GÓR NI CZE GO ROK 2008
DZIENNIK URZÊ DO WY WY SZEGO URZÊDU GÓR NI CZE GO ROK 2008 2 3 Skorowidz alfabetyczny do Dziennika Urzędowego Rok 2008 (nry 1 17) (Skróty oznaczają: D. decyzję, K. komunikat, O. obwieszczenie, Z. zarządzenie.)
Bardziej szczegółowoCzym jest chłodzenie ewaporacyjne?
Czym jest chłodzenie ewaporacyjne? Praktycznie klimatyzacja ewaporacyjna jest odpowiedzialna np. za chłodną bryzę nad morzem. Wiatr wiejący od strony morza w kierunku plaży, powoduje odparowanie wody,
Bardziej szczegółowoOgrzewanie budowli zabytkowych komfort ludzi a ochrona konserwatorska
Ogrzewanie budowli zabytkowych komfort ludzi a ochrona konserwatorska Roman Kozłowski Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Problem Pierwotnie budowle zabytkowe
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi:
Wydział: EAIiIB Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: Wstęp
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe: NR 1/2015 dotyczące wyboru podwykonawcy, któremu zostanie zlecona część prac merytorycznych projektu.
Zapytanie ofertowe: NR 1/2015 dotyczące wyboru podwykonawcy, któremu zostanie zlecona część prac merytorycznych projektu. Nazwa i adres zamawiającego: CR Energy sp. z o.o. ul. Stanisława Staszica 29 41-200
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr /2005 Z dnia 2005 r. INSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie 1. DEFINICJE. 1) RYZYKO
Bardziej szczegółowoAudyt funkcjonalnego systemu monitorowania energii w Homanit Polska w Karlinie
Audyt funkcjonalnego systemu monitorowania energii w Homanit Polska w Karlinie System zarządzania energią to uniwersalne narzędzie dające możliwość generowania oszczędności energii, podnoszenia jej efektywności
Bardziej szczegółowoKOMISJI POLITYKI SPOŁECZNEJ I RODZINY
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV kadencja SPRAWOZDANIE Druk nr 4377 KOMISJI POLITYKI SPOŁECZNEJ I RODZINY o poselskim i obywatelskim projektach ustaw o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Bardziej szczegółowoGEO-KLIMAT przeznaczony dla obiektów użyteczności publicznej. Copyright Pro-Vent
GEO-KLIMAT przeznaczony dla obiektów użyteczności publicznej Copyright Pro-Vent Składniki EP standardowe wartości EP [kwh/m 2 ] 65 60 Σ»65kWh/m 2 30 1,1 1,1 1,1 3 0 c.o. przegrody c.o. wentylacja η=50%
Bardziej szczegółowoGarść szczegółów tego co nowe: koszty eksploatacji, utrzymanie, wypadki, hałas, zmiany klimatyczne. Barbara Biniecka GDDKIA DPU-WPS Kraków
Garść szczegółów tego co nowe: koszty eksploatacji, utrzymanie, wypadki, hałas, zmiany klimatyczne Barbara Biniecka GDDKIA DPU-WPS Kraków AKK było, jest i będzie Było i nadal obowiązuje 1. Niebieska Księga,
Bardziej szczegółowoKARTA REALIZACJI PROJEKTU Ergonomia. prowadzący:... data zal. projektu: Grupa Wydział
KARTA REALIZACJI PROJEKTU Ergonomia Z imię i nazwisko: tytuł projektu:... prowadzący:...... data zal. projektu: Grupa Wydział ocena za projekt: Rok lp. data adnotacje do zajęć podpis prowadzącego 4 5 6
Bardziej szczegółowoRodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe.
Kurs energetyczny G2 (6 godzin zajęć) Rodzaj nadawanych uprawnień: obsługa, konserwacja, remont, montaż, kontrolnopomiarowe. Zakres uprawnień: a. piece przemysłowe o mocy powyżej 50 kw; b. przemysłowe
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: S I-EZiZO/33
Strona 1 z 3 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: BHP w Górnictwie 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia: studia pierwszego
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie. Rozdział 1 Definicje
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr /2006 z dnia 2006r. INSTRUKCJA oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz wynikające z niej działania w Starostwie Powiatowym w Gryfinie Rozdział 1 Definicje 1.
Bardziej szczegółowoW przypadku półmasek filtrujących opisanych w pkt. 2 e) należy uwzględnić oceniane. parametry od 1 do 10, zgodnie ze wzorem (1):
Procedura badań eksploatacyjnych półmasek filtrujących w warunkach rzeczywistych kopalń Kompanii Węglowej SA, Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA, Katowickiego Holdingu Węglowego SA (dalej: KW SA, JSW SA,
Bardziej szczegółowoOferta Małopolskiego Centrum Budownictwa Energooszczędnego skierowana różnych grup przedsiębiorców oraz osób indywidualnych.
Prezentujemy szczegółową ofertę Małopolskiego Centrum Budownictwa Energooszczędnego, opartą na zapleczu naukowo-laboratoryjnym Politechniki Krakowskiej. Poprzez współpracę z MCBE istnieje możliwość przeprowadzenia
Bardziej szczegółowo