CHOLESTEROL. Miernik i anilizator do kontroli cholesterolu.
|
|
- Władysław Jaworski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 CHOLESTEROL Mimo ze, cholesterol wydaje sie szkodliwym zwiazkiem chemicznym, jest potrzebny, a nawet niezbedny do prawidlowego funkcjonowania organizmu czlowieka. Szkodliwy dla organizmu ludzkiego jest tylko nadmiar tzw. zlego cholesterolu LDL oraz niedostatek tzw. dobrego cholesterolu HDL. Cholesterol to substancja nalezaca do zwiazków lipidowych (tluszczopodobnych zwiazków organicznych, wystepujacych zwykle lacznie z tluszczami i olejami naturalnymi) o budowie pierscieniowej spelniajaca wiele funkcji w organizmach zwierzat i czlowieka. Cholesterol bierze udzial w tworzeniu hormonów sterydowych, kwasów zólciowych i witaminy D, jest skladnikiem blon komórkowych. Czesc cholesterolu powstaje w organizmie czlowieka, glównie w watrobie, a takze w jelicie cienkim i w skórze. Jest on wydalany z zólcia, po przemianie do kwasów zólciowych. Podobnie jak inne zwiazki tluszczowe cholesterol jest nierozpuszczalny ani w wodzie, ani we krwi. Dlatego tez laczy sie z bialkami, fosfolipidami i triglicerydami, tworzac lipoproteiny. Cholesterol jest dostarczany takze bezposrednio z pozywienia, nazywamy go egzogennym. Podlega on takim samym procesom metabolicznym, co cholesterol endogenny. Miernik i anilizator do kontroli cholesterolu. Najwiecej cholesterolu w organizmie czlowieka znajduje sie w mózgu, watrobie i nadnerczach (parzystych gruczolach wydzielania wewnetrznego umieszczonych nad górnymi biegunami nerek, skladajacych sie z czesci rdzeniowej i korowej, rózniacych sie budowa oraz rodzajem wydzielanych hormonów). Organizm czlowieka potrafi dokonywac syntezy cholesterolu w komórkach calego ciala, ale wytwarza go glównie watroba, gdzie wystepuje w polaczeniu z kwasami zólciowymi. W watrobie zachodzi proces rozpadu cholesterolu. Okolo 29% calego cholesterolu znajduje sie w tkance nerwowej, 3,5% w osoczu krwi, pozostala ilosc w innych czesciach ciala. Przed rozpoczeciem drugiego roku zycia stezenie cholesterolu we krwi czlowieka osiaga wartosc miligramów w decylitrze, pozostajac na tym poziomie do wieku 18 lat. Nastepnie ilosc cholesterolu zaczyna rosnac, srednio o 2,2 miligrama rocznie. W srednim wieku stezenie cholesterolu powinno wynosic 130 do 200 mg/dl. Po czterdziestce, stezenie cholesterolu we krwi u ludnosci krajów rozwinietych bardzo czesto przekracza poziom 250 mg/dl, co w duzym stopniu przyczynia sie do rozwoju zmian miazdzycowych. Po piecdziesiatym roku zycia mezczyzni maja wyzsze stezenie cholesterolu we krwi niz kobiety a okolo szescdziesiatego roku zycia sytuacja sie odwraca.
2 Zbyt wysoki poziom cholesterolu u niektórych osób jest uwarunkowany genetycznie i osoby te sa szczególnie narazone na wczesny rozwój chorób ukladu krazenia. Wysoki poziom cholesterolu w wiekszosci przypadków jest wynikiem wadliwego odzywiania, spozywania zbyt duzej ilosci tluszczów nasyconych oraz produktów zawierajacych cholesterol i pokrewne mu lipidy. W watrobie organizm czlowieka glownie syntetyzuje cholesterol, ale równiez w skórze i jelitach. Synteza cholesterolu wymaga dosyc duzego zuzycia energii i dlatego okolo 30% jest pobierane z pokarmów. Na poziom cholesterolu w organizmie ma równiez wplyw aktywnosc przemian metabolicznych regulowanych hormonami tarczycy. Niedoczynnosc tarczycy powoduje wzrost poziomu cholesterolu we krwi a nadczynnosc jego obnizenie. Cholesterol wystepuje w róznym stezeniu w róznych produktach, np. w 100 gramach mózgu znajduje sie 2500 miligramów cholesterolu, w zóltkach jaj mg, w jajach calych mg, w tranie mg, w nerkach mg, watrobie mg, w masle do 300 mg, wedlinach - 40 do 100 mg, w serach topionych mg, w smietanie 30% mg, w smalcu - 95 mg, serach zóltych - 70 do 90 mg, cielecinie - 70 mg, wolowinie 60 do 70 mg, wieprzowinie - 60 do 80, w drobiu - 60 do 80, w rybach - 35 do 60 mg, w czekoladzie 50 mg, w serze bialym tlustym - 40 mg, margarynie z dodatkiem masla - 40 mg, w mleku 3,2% - 10 mg, jogurtach i kefirach - 6 do 8 mg, chlebie i bulkach, mleku 0,2%, serze bialym chudym - po 2%. HDL i LDL Nie sa to rodzaje cholesterolu, lecz nosniki odpowiedzialne za jego transport w organizmie ludzkim. HDL i LDL naleza do lipoprotein: LDL - to beta lipoproteina o malej gestosci, nazywana powszechnie zlym cholesterolem. Gdy poziom jest zbyt wysoki, to duze ilosci cholesterolu odkladaja sie w komórkach scian tetniczych, tworzac zlogi, zwane blaszkami miazdzycowymi, i w rezultacie doprowadzajac do zwezenia tetnic wiencowych. W tworzeniu sie blaszek miazdzycowych bierze udzial zarówno cholesterol egzogenny, jak i endogenny. Niewlasciwa dieta obfitujaca w pozywienie z duza iloscia cholesterolu i tluszczów podwyzsza stezenie LDL. Powoduje to rozwój miazdzycy i zwieksza ryzyko choroby wiencowej. Tak wiec korzystny dla zdrowia jest niski poziom LDL; HDL to alfa lipoproteina o duzej gestosci, nazywana powszechnie dobrym cholesterolem. Usuwa ona cholesterol ze scian naczyn dlatego przypisuje sie jej wlasciwosci przeciwmiazdzycowe. Za korzystny dla zdrowia uwaza sie wysoki poziom HDL. Obecnie panuje opinia, ze stosunek liczbowy cholesterolu HDL do cholesterolu LDL daje lepszy obraz ryzyka wystapienia choroby wiencowej niz calkowity poziom cholesterolu. ZAGROZENIA Nadwyzka cholesterolu w organizmie czlowieka bywa grozna dla zdrowia. Zaburzenia przemiany materii polegajace na wzroscie stezenia cholesterolu i triglicerydów to hiperlipidemia. Moze ona przebiegac bezobjawowo, przynajmniej do pewnego etapu rozwoju. Odkladanie sie zlogów cholesterolu - doprowadzaja do zwezenia tetnic wiencowych, które nie dostarczaja do serca odpowiedniej ilosci krwi i tlenu. Niedobór utlenowanej krwi wywoluje ból w klatce piersiowej. Zakrzep w tetnicy, czyli zablokowanie przeplywu krwi, moze w rezultacie spowodowac zawal serca. Do najwazniejszych czynników zagrozenia choroby wiencowej zalicza sie podwyzszony poziom cholesterolu calkowitego i cholesterolu LDL. Dlatego nalezy dazyc za pomoca diety i leczenia farmakologicznego do ich obnizenia, dzieki czemu zmniejsza sie ryzyko zawalów serca, udarów mózgu i zgonów wywolanych tymi chorobami. Szkodliwy dla naszego zdrowia jest nadmiar cholesterolu w pozywieniu. Jego dzienna dawka nie powinna przekraczac 300 mg. W tym celu nalezy spozywac odpowiednia ilosc produktów zbozowych z pelnego przemialu, duzo jarzyn i owoców zawierajacych antyoksydanty ( witaminy C, E, beta-karoten, selen, taniny, polifenole itd.), blonnik, kwasy, garbniki itd. Substancje te powoduja obnizenie poziomu cholesterolu, zapobiegaja jego utlenianiu i powoduja podwyzszenie poziomu korzystnego cholesterolu HDL. Szkodliwe skladniki posiada zywnosc, w której z powodu nieodpowiedniego lub zbyt dlugiego przechowywania utlenieniu ulegly tluszcze i cholesterol, który przyjmuje wtedy niebezpieczne dla naszego zdrowia formy oksysteroli. Najszybszemu utlenieniu ulegaja tluszcze najbardziej wartosciowe zywieniowo - oleje rybie i roslinne, zawierajace wielonienasycone kwasy tluszczowe. Odpowiednia dieta zapobiegajaca miazdzycy ma znaczenie zarówno profilaktyczne, jak i lecznicze. Zdrowa dieta wedlug wspólczesnej wiedzy to przede wszystkim, dieta zblizona do naturalnych zwyczajów zywieniowych mieszkanców krajów sródziemnomorskich. A wiec jak najwiecej swiezych warzyw i owoców, oliwa
3 z oliwek i male ilosci czerwonego wina. Zalecane sa miesa biale (drób)oraz tluste ryby morskie przynajmniej raz w tygodniu. Nie poleca sie podrobów, tlustych wyrobów cukierniczych, jajek (jedno na tydzien - wliczajac jajka stosowane do przygotowania posilków), pelnotlustego mleka i jego przetworów, np. smietany, serów zóltych i topionych, konserw miesnych, pieczywa bialego. Nie nalezy calkowicie eliminowac cholesterolu pokarmowego z naszej diety, trzeba tylko ograniczyc jego spozycie. Dla utrzymania prawidlowego poziomu cholesterolu nalezy jesc przede wszystkim : Kasze, ciemne pieczywo, platki - zawieraja blonnik pokarmowy, który zmniejsza stezenie cholesterolu we krwi. Owoce i warzywa - zawieraja blonnik oraz witaminy, wsród których beta-karoten i witamina C dzialaja antymiazdzycowo. Mleko i produkty o obnizonej zawartosci tluszczu, margaryny miekkie. Oleje roslinne i ryby (gotowane, wedzone, z rusztu) zawieraja kwasy tluszczowe wielonasycone dzialajace przeciwmiazdzycowo. Oliwe z oliwek - zródlo jednonienasyconych kwasów tluszczowych o dzialaniu przeciwmiazdzycowym. Chude mieso (np. kurczaki) i chuda wedline (np. poledwice). Potrawy gotowane, duszone, pieczone w folii lub na ruszcie. ZBADAJ POZIOM CHOLESTEROLU. Poziom cholesterolu mozna zmierzyc podczas badania biochemicznego krwi, które wykonuja laboratoria lub wykonac samemu w domu za pomoca urzadzenia CardioChek. Po raz pierwszy nalezy to zrobic juz w 20. roku zycia, a potem co 3-4 lata, o ile utrzymuje sie on w normie. Osobom starszym, kobietom w okresie menopauzy zaleca sie wykonywanie takiego badania raz w roku. Obecnie na rynku dostepne jest urzadzenie CardioCkek, które wykonuje pomiar calkowitego cholesterolu, cholesterolu LDL, cholesterolu HDL oraz stosunek cakowitego cholesterolu do HDL, trójglicerydów, a ponadto cial ketonowych, kreatyniny oraz glukozy. Warto wyjasnic, ze termin "cholesterol calkowity" oznacza calkowita ilosc cholesterolu w osoczu krwi mierzona w miligramach cholesterolu na decylitr krwi (w skrócie: mg/dl). W próbkach osocza zdrowych ludzi pobieranych na czczo ok. 60% cholesterolu znajduje sie we frakcji LDL, 30% w HDL oraz 10 w VLDL (prebetalipoproteiny). CZY WIESZ, ZE... Spotyka sie poglady, ze nadmierne obnizanie za pomoca diety lub leków poziomu cholesterolu calkowitego i LDL moze byc niekorzystne i wywolywac na przyklad zaburzenia metaboliczne i psychiczne. Te opinie sa jednak kwestionowane i jak dotad nie znalazly potwierdzenia w badaniach. IIosc cholesterolu calkowitego we krwi podnosi sie podczas stresu. Do takiego wniosku prowadza wyniki niektórych badan, ale nie poznano jeszcze dokladnego mechanizmu wplywu napiec psychicznych na wzrost stezenia cholesterolu. U osób tegich czesciej niz u szczuplych spotyka sie wyzsze stezenie cholesterolu calkowitego i LDL oraz triglicerydów. Poziom cholesterolu calkowitego i LDL moze wzrastac wraz z wiekiem. Palacze sa bardziej od niepalacych narazeni na rozwój miazdzycy. Poziom cholesterolu obniza wlasciwa dieta, zmniejszenie wagi ciala, regularny wysilek fizyczny. Na poziom LDL, HDL i cholesterolu calkowitego moga miec wplyw czynniki dziedziczne.
4 Co to sa trójglicerydy i jak moge obnizyc ich poziom we krwi? Trójglicerydy sa zwiazkami chemicznymi zlozonymi z trzech reszt kwasów tluszczowych i glicerolu. Trójglicerydy tworza wiekszosc zwierzecych i roslinnych tluszczy i sa glównymi lipidami przenoszonymi przez uklad krwionosny. Sa przylaczane do bialka tworzac lipoproteiny o wysokiej gestosci (HDL dobry cholesterol) oraz lipoproteiny o niskiej gestosci (LDL zly cholesterol). Pozadany poziom trójglicerydów we krwi wynosi 200 miligramów na decylitr dla doroslych. Ich poziom moze byc obnizony przez diete. Dieta ubozsza w tluszcz, alkohol i cukier moze obnizyc poziom trójglicerydów we krwi. Wieksze spozycie owoców, warzyw i produktów pelnoziarnistych obnizy zarówno poziom trójglicerydów jak i ryzyko chorób serca. Cholesterol i trójglicerydy AUTOR: Slawomir Gromadzki Jesli chodzi o obnizenie poziomu cholesterolu we krwi, to zwykle nie ma z tym wiekszych problemów, czasami tylko oporne na leczenie sa osoby chore na lipidemie, ale to na szczescie nie zdarza sie zbyt czesto. Warto pamietac o tym, ze bezpieczny (ogólny) poziom cholesterolu powinien wynosic nie wiecej niz wiek. Ale niektórzy specjalisci, w tym takze profesor Scharffenberg z Loma Linda twierdza, ze idealny poziom cholesterolu nie powinien przekraczac 100 mg / dl, a przynajmniej nalezy dazyc do tego, by mozliwie jak najbardziej zblizyc sie do tej normy. Cholesterol LDL (zly) powinien wynosic ponizej 130, a HDL (dobry) - powyzej 50. Bardzo czesto, jednak zapomina sie o tym, ze niemniej istotny od poziomu cholesterolu jest poziom trójglicerydów, które wedlug najnowszych doniesien nawet bardziej przyczyniaja sie do zawalów serca czy udarów mózgu niz sam cholesterol. Poniewaz z nadmiarem trójglicerydów walczy sie tymi samymi metodami, co z cholesterolem, nalezy starac sie postepowac dokladnie wedlug podanych nizej zalecen: Podstawa jest ograniczenie spozycia tych produktów, które moga podnosic poziom zlego cholesterolu (LDL) oraz trójglicerydów. Szczególnie niebezpieczne sa wszystkie pokarmy, które w skladzie zawieraja jednoczesnie mleko, jaja i cukier (nalesniki, placki,ciasta, lody itp.), wszelkie tluszcze zwierzece (smalec, lój, maslo krowie), pokarmy miesne (parówki, kielbasy, kotlety, szynki itp.), jaja, mleko i wszystkie jego przetwory (sery, twarogi, jogurty), slodycze, kawa z kofeina i bez kofeinowa, wszelkie smazone potrawy, tluszcze i oleje rafinowane, margaryny, kruche ciastka, prazone orzechy i prazone ziarna. Niektórzy zalecaja picie czerwonego wina, ale okazuje sie, ze choc przez pewien czas obniza ono poziom cholesterolu, to podnosi poziom trójglicerydów i z tego powodu podobnie jak palenie papierosów czy zazywanie malych dawek aspiryny nie jest to wskazane. Jak najbardziej natomiast zalecane jest spozywanie tych wszystkich pokarmów, które nie zawieraja cholesterolu i nie podnosza jego poziomu we krwi. Do tej grupy nalezy wiekszosc pokarmów pochodzenia roslinnego (owoce, warzywa, zboza, kasze, rosliny straczkowe, orzechy i nieprazone nasiona). Wsród tych produktów na szczególna uwage zasluguja te wszystkie, które nie tylko nie zawieraja zlego cholesterolu i trójglicerydów, ale nawet pomagaja usunac ich nadmiar z organizmu. Trzy najwazniejsze sposród nich to: owies, czosnek i olej z oliwek tloczony na zimno (Extra Vergine). Olej z oliwek nalezy dodawac do posilków (do cieplej zupy, ziemniaków, surówek, kasz, chleba itp.). Nie powinno sie go dodawac do goracych potraw, ani uzywac do smazenia, bo traci on wtedy wlasciwosci lecznicze. Olej ten mozna spozywac w ilosci ok. trzech duzych lyzek dziennie. Na sniadanie nalezy czesto gotowac sobie miske platków owsianych Górskich lub Zwyklych, ale nie na mleku tylko na wodzie, a przed spozyciem do takiej cieplej owsianki mozna ewentualnie dodac mleko owsiane lub sojowe w proszku, 1 utarte jablko, pare orzechów, lyzke miodu itp. Smazonych pokarmów w tym przypadku nalezy tez unikac, ale jesli juz to do smazenia powinno sie uzywac wylacznie oleju z pestek winogron lub oleju z oliwek tloczonego na goraco (zwyklego), gdyz podczas smazenia wytwarza sie wtedy najmniej szkodliwych zwiazków i powodujacych miazdzyce wolnych rodników tlenowych. Otreby z owsa lub jeszcze lepiej otreby z owsa z jablkiem powinno sie spozywac niemal z kazdym posilkiem po ok. 1 duzej lyzce. Otrab z owsa mozna uzywac do panierowania kotletów, jako dodatek do platków sniadaniowych, ciast, placków, bulek, kanapek, zup itp. Podobnie czosnek i cebula (surowe lub gotowane) powinny byc spozywane codziennie, jesli nie surowe (zapach), to przynajmniej gotowane (np. w zupie) lub duszone. Inne pokarmy, które moga obnizac poziom zlego cholesterolu i trójglicerydów to: jablka, rosliny straczkowe (fasola, soja, soczewice, cieciorka, groch), owoce cytrusowe, slonecznik
5 (nie moze byc prazony), sezam, orzechy, kminek, czarnuszka, marchew, seler, olej lniany tloczony na zimno, zarodki pszenne, mleko owsiane, kasza jaglana. Szczególnie istotne jest, aby w miare czesto spozywac geste zupy z soczewicy lub fasoli, ale bez dodatku tluszczu czy smietany, ale jedynie oleju z oliwek. Jesli osoba z nadmiarem cholesterolu nie zechce zrezygnowac ze spozycia pokarmów miesnych (przynajmniej na okres kuracji - ok. 3 miesiace), to zamiast miesa lepiej jest spozywac ryby (oprócz wegorzy, poniewaz zawieraja najwiecej cholesterolu). W rybach wystepuje kwas Omega 3, który ma wprawdzie pozytywny wplyw na nadmiar cholesterolu, ale z drugiej strony cholesterol tez w ich miesie wystepuje, tylko w mniejszych ilosciach niz w wolowinie, wieprzowinie czy drobiu. Dodatkowo mieso ryb jest bardzo skazone i dlatego nie powinno sie spozywac ich w zbyt duzych ilosciach. Jesli chodzi o odzywianie, to bardzo wazne jest zaopatrzyc sie w odpowiednie przepisy wegetarianskie, które beda bardzo pomocne w realizacji w/w zalecen. W artykule pt. SPOSOBY NA CHOROBY, znajduja sie wlasciwie wszystkie podstawowe przepisy. W przypadku osób, które juz maja niebezpiecznie wysoki poziom cholesterolu, oprócz zmiany sposobu zywienia warto stosowac kilka naturalnych srodków, które jeszcze bardziej przyspiesza proces leczenia. Jedna z takich skutecznych metod polega na tym, ze nalezy zmieszac w równych ilosciach nasiona dyni, lnu, wiesiolka i babki plesznik (najwazniejszy jest wiesiolek i dynia i przynajmniej te dwa skladniki musza wchodzic w sklad tej mieszanki). Zmielic wszystko w recznym (najlepiej) lub elektrycznym mlynku (uzywajac wolniejszych obrotów) i przechowywac w lodówce lub suchym chlodnym miejscu w nieprzepuszczajacym swiatla zakrecanym szklanym sloiczku. Jeden raz dziennie spozyc 2 duze lyzki tej mieszanki lub 2 razy dziennie po 1 duzej lyzce z posilkiem. Zapewni to odpowiednia ilosc niezbednych kwasów tluszczowych Omega 3 i Omega 6, które swietnie usuwaja z organizmu nadmiar zlych tluszczów i zwiekszaja ilosc prostaglandyn, które reguluja poziom cholesterolu we krwi.poniewaz oprócz wlasciwej diety takze ruch pozwala zbic zbyt wysoki poziom trójglicerydów i cholesterolu nalezy starac sie wychodzic na spacery lub cwiczyc fizycznie, ale poczatkowo bardzo ostroznie, kontrolujac organizm, a stopniowo kazdego dnia mozna zwiekszac tepo i wydluzac dystans spacerów. Ruch jest niezwykle wazny, bo nie tylko doskonale poprawia krazenie, ale powoduje, ze organizm sam wytwarza coraz wiecej dobrego cholesterolu (HDL), który usuwa nadmiar zlego cholesterolu (LDL). Dodatkowo mozna zazywac nastepujace preparaty: Cynarex (suchy wyciag z karczochów w tabletkach): 3 razy dziennie po 2 tabletki po jedzeniu. Tabletki czosnkowe Alliofil lub z firmy Labofarm: 3 razy dziennie 2 tabl. po jedzeniu. Lecytyna (1200 mg.): 2 razy dziennie po 1 kaps. po posilkach. Boracelle (olej z ogórecznika lekarskiego): 3 razy dziennie po 1 kaps po posilkach. Zamiast Boracelle moze byc Naudicelle (olej z wiesiolka) 3 razy dziennie po 2 kaps. Magnez (najlepiej Laktomag B6): 3 razy dziennie 1-2 po jedzeniu. "FENOMEN NATURY" (specjalny miód z mleczkiem, pylkiem i kitem pszczelim): 3 razy dziennie po 1 malej lyzeczce na poczatku posilków zjesc. Witamina E: 3 razy dziennie 1 po jedzeniu. Witamina B3 (Niacyna, kwas nikotynowy) daje wprawdzie obok otrab z owsa najlepsze wyniki w zwalczaniu nadmiernych ilosci cholesterolu, ale trzeba ja stosowac w duzych dawkach (ok. 1-3 gr. dziennie, stopniowo zwiekszajac dawke). Przeciwwskazania do jej stosowania to: marskosc watroby, cukrzyca, wrzody trawienne, niewydolnosc nerek. Venoforton (jedna z najlepszych nalewek ziolowych usprawniajacych krazenie krwi, dotleniajacych mózg i uelastyczniajacych sciany naczyn krwionosnych) 3 razy dziennie po 1 malej lyzeczce z 1 szklanka wody lub herbatki Sklerosan czy Sklerovit (fix) ok. 30 minut przed jedzeniem. Inne bardzo dobre ziolowe preparaty przeciwmiazdzycowe to Koenzym Q10, Pau' darco i Padma 28.Warto tez dostarczyc organizmowi odpowiednich ilosci zwiazków krzemu, który ma znaczace wlasciwosci przeciwmiazdzycowe. Najlepszym zas zródlem krzemu jest glinka lecznicza "Huma" oraz odwary ze skrzypu polnego z dodatkiem soku z cytryny. W przypadku wysokiego cisnienia warto stosowac Cravisol lub wyciag z jemioly razem z tabletkami czosnkowymi. Oczywiscie nie jest konieczne stosowanie wszystkich w/w srodków jednoczesnie. Najlepiej wybrac kilka z nich i co pewien czas zmieniac na inne.
6 TRÓJGLICERYDY Trójglicerydy to czasteczki tluszczu zbudowane z dlugich lancuchów kwasów tluszczowych i glicerolu. Wzrost stezenia moga powodowac: hiperlipidemie pierwotne, zlozona hiperlipidemia, pospolita hipertriglicerydemia, rodzinna dysbetalipoproteinemia, zespól chylomikronemii; hiperlipidemie wtórne, otylosc, nadmierne spozywanie alkoholu, cukrzyca, niedoczynnosc tarczycy, zespól nerczycowy, niedomoga nerek, zapalenie trzustki, doustne srodki antykoncepcyjne, dna moczanowa, niektóre beta-blokery, diuretyki tiazydowe, ciaza. Spadek stezenia stwierdza sie u osób przewlekle hospitalizowanych i u chorych psychicznie. Korelacja pomiedzy stezeniem trójglicerydów a czestoscia wystepowania choroby niedokrwiennej jest mniej jasna niz w przypadku cholesterolu LDL i HDL. Wiadome jest, ze podwyzszone stezenie LDL w osoczu a obnizone HDL wplywaja na przyspieszenie rozwoju zmian miazdzycowych w naczyniach wiencowych. Fakt, ze nie do konca poznana jest rola trójglicerydów w powstawaniu blaszki miazdzycowej bierze sie z trudnosci w separacji efektów HDL i trójglicerydów. Stezenie trójglicerydów i cholesterolu HDL sa ze soba scisle skorelowane. Wyniki wielu prób klinicznych swiadczy, ze triglicerydy sa prawdopodobnie zwiazane z ryzykiem choroby niedokrwiennej serca. Wyniki badan sugeruja, ze kobiety z niskim poziomem cholesterolu HDL i hipertriglicerydemia maja szczególnie duze ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca. Doskonalym urzadzeniem do pomiaru trójglicerydów jest urzadzenie Cardiochek. Wystepuje w dwóch wersjach. Cardiochek Home i Cardiochek Profesional. Choroba Hipertrójglicerydemia Hipertrójglicerydemie sa heterogenna grupa chorób spowodowanych zaburzeniem syntezy i (lub) degradacji lipoprotein osoczowych bogatych w trójglicerydy; - Prawidlowe stezenie trójglicerydów nie przekracza 100 mg/dl (1,13 mmol/l) u dzieci i 150 mg/dl (2,3 mmol/l) u doroslych, - Zalecane wartosci ponizej 200 mg/dl dla osób doroslych, - Hipertrójglicerydemia graniczna: stezenie trójglicerydów miedzy 250 a 500 mg/dl (2,83-5,65 mmol/l), - Jawna hipertrójglicerydemia: stezenie trójglicerydów powyzej 500 mg/dl (5,65 mmbl/l), - Fizjologia: lipoproteiny, które zawieraja trójglicerydy, to: o Chylomikrony: powstaja w scianie jelita w okresie poposilkowym wskutek wchlaniania tluszczu zawartego w pokarmie, o Lipoproteiny o bardzo malej gestosci (VLDL): w okresie glodu w watrobie przebiega ich endogenna synteza z weglowodanów i kwasów tluszczowych, o Lipoproteiny o posredniej gestosci (IDL): powstaja z degradacji chylomikronów i VLDL. UWARUNKOWANIA GENETYCZNE: - Rodzinna mieszana hiperlipidemia, - Rodzinna hipertrójglicerydemia, - Rodzinna dysbetalipoproteinemia (typ III), - Rodzinna chylomikronemia. CZESTOSC WYSTEPOWANIA: - Rodzinna mieszana hiperlipidemia - 1-2%, - Rodzinna hipertrójglicerydemia - 1-2%, - Rodzinna dyslipoproteinemia - 1/ PRZYCZYNY WYSTEPOWANIA: - Pierwotna: o Sporadyczna, o genetyczna, - Wtórna: o Stany, którym towarzyszy hipertrójglicerydemia: otylosc, cukrzyca, ciaza, mocznica/dializoterapia, niedoczynnosc tarczycy, zespól nerczycowy, akromegalia, zespól Cushinga, toczen rumieniowaty trzewny, zaburzenia w wydzielaniu gammaglobulin, typ l glikogenozy, lipodystrofia,
7 o Leki wywolujace trójglicerydemie: alkohol, estrogeny, srodki antykoncepcyjne, betaadrenolityki, leki moczopedne, glikokortykoidy, retynoidy, (np. Neotigason), zywice wiazace kwasy zólciowe powoduja umiarkowany (< 10%) wzrost stezenia u niektórych pacjentów z hiperlipidemia typu II. CZYNNIKI RYZYKA: - Podatnosc uwarunkowana genetycznie, - Ptylosc, - Cukrzyca, - Alkoholizm, - Stan chorobowy i (lub) stosowane leki nasilajace hipertrójglicerydemie. TRYB LECZENIA: - Zwykle ambulatoryjny; hospitalizacja, gdy jest uzasadniona przez chorobe podstawowa. LECZENIE OGÓLNE: - Dokladne przebadanie pod katem przyczyn wtórnej hipertrójglicerydemii, która mozna skorygowac, - W przypadku hipertrójglicerydemii pierwotnej - badanie pozostalych czlonków rodziny, - Leczenie jest zalecane w jawnej hipertrójglicerydemii w celu zapobiegania CHD u pacjentów z wysokim ryzykiem i obciazajacym rodzinnym lub osobistym wywiadem dotyczacym miazdzycy, - Leczenie ciezkiej hipertrójglicerydemii przebiegajacej z zapaleniem trzustki - hospitalizacja, wykluczenie tluszczu w diecie; u cukrzyków - ciagly dozylny wlew insuliny. AKTYWNOSC: zwykle nieograniczona; duze znaczenie ma wysilek fizyczny. DIETA: Zmniejszenie masy ciala do naleznej przez przestrzeganie diety zalecanej przez AHA - krok l (55-60% weglowodany, mniej niz 30% tluszcze, 10-15% bialko). INFORMACJE DLA CHOREGO: - Zaprzestanie palenia, - Zaprzestanie picia alkoholu. PRZEBIEG CHOROBY I ROKOWANIE: - Rokowanie dobre we wtórnych postaciach pod warunkiem wyeliminowania przyczyny, - W postaciach pierwotnych pacjent moze wymagac leczenia do konca zycia. HDL - Dobry cholesterol HDL sktót z j. angielskiego High density lipoproteins czyli Lipoproteiny wysokiej gestosci. HDL jest frakcja lipoprotein o wysokiej gestosci, uzyskana w wyniku ultrawirowania lipoprotein surowicy, która miesci sie we frakcji ektroforezy. HDL ma najwieksza gestosc poniewaz ma najwieksza zawartosc apolipoprotein. W sklad HDL wchodza apo A-I, apo A-II, apo C-III, apo C-I, apo D oraz inne bialka. HDL obok LDL jest glówna lipoproteina transportujaca cholesterol we krwi. Jego dzialanie obnizajace poziom cholesterolu we krwi polega na usuwaniu jego nadmiaru z komórek i transport go do watroby, gdzie jest metabolizowany. - Subfrakcja HDL 2: 1,063-1,125, srednica ok. 9,5 nm - Subfrakcja HDL 3: 1,125-1,21 srednica ok. 6,5 nm HDL - jest wazna substancja tluszczowa obecna we krwi. Przeciwdziala miazdzycy, a takze powoduje ze, komórki tluszczu sa wyplukiwane z naczyn krwionosnych. Jego poziom we krwi powinien byc jak najwyzszy - powyzej 40 miligramów do ok. 60 miligramów. Najpelniej chroni on serce, jesli jego ilosc przekracza 60 miligramów. Jesli poziom HDL mniejszy niz 35 mg/dl jest czynnikiem ryzyka wystapienia choroby wiencowej. Najlepiej do okreslenia ryzyka wystapienia chorób ukladu krazenia sluzy stosunek calkowitego cholesterolu do cholesterolu HDL, który powinien wynosic 4,5 i mniej. Przyjety limit : oba rodzaje
8 cholesterolu nie moga przekraczac ilosci 200 miligramów na 0,1 litra surowicy krwi. Norma: < 200 mg/dl (< 5,2 mmol/l) LDL Zly Cholesterol Cholesterol LDL (ang. low density lipoproteins, czyli tak zwany "zly cholesterol" powodujacy pojawianie sie zmian miazdzycowych) beta-lipoproteina - o malej gestosci. Jesli jej poziom jest zbyt wysoki, to duze ilosci cholesterolu (LDL wyprowadza go z watroby do komórek) odkladaja sie w komórkach scian tetniczych, tworzac tam zlogi, zwane blaszkami miazdzycowymi, i w rezultacie doprowadzajac do zwezenia tetnic wiencowych. Tworzenie sie blaszek miazdzycowych jest udzialem zarówno cholesterolu egzogennego, jak i endogennego. Nieodpowiednia dieta obfitujaca w pozywienie z duza iloscia cholesterolu i tluszczów pochodzenia zwierzecego podwyzsza stezenie LDL. Wszystko to powoduje rozwój miazdzycy i zwieksza ryzyko choroby wiencowej. Tak wiec korzystny dla zdrowia jest niski poziom LDL. Zly cholesterol LDL jest podatny na utlenianie przez wolne rodniki i inicjuje powstawanie ognisk miazdzycowych we wnetrzu arterii. LDL to cholesterol, który zwiazany jest z b-lipoproteina. Jego wartosc mozna wyliczyc znajac wartosci triglicerydów, cholesterolu calkowitego i cholesterolu HDL. Takie postepowanie nie zawsze da nam prawidlowy wynik. Poniewaz kazde badanie z osobna jest zawsze obarczone bledem pomiarowym.bledy moga wynikac z niedokladnosci pomiarów wszystkich trzech elementów lub kazdego z osobna. Dlatego tez najlepszym rozwiazaniem jest bezposredni pomiar zlego cholesterolu LDL. BEZPOSREDNIO LDL. Poziom zlego cholesterolu LDL mozna zredukowac stosujac dawki aktywnosci fizycznej. W zaleznosci od stanu i kondycji zdrowia zaleca sie cwiczenia areobowe. Czyli wysilek fizyczny przez okolo minut do wyboru: rower,biegi,steper,trec,wiosla. Zaleca sie takze plywanie na basenie, które moze byc lekiem na wiekszosc dolegliwosci a zwlaszcza stres. Obecnie na rynku dostepne jest urzadzenie, które wykonuje taki pomiar. CardioCkek Professional posiada mozliwosc pomiaru bezposrednio zlego cholesterolu LDL. Poziom cholesterolu LDL powinien byc mozliwie jak najnizszy - najlepiej ponizej 100 miligramów na 0,1 litra surowicy krwi. zly cholesterol LDL - nizsze wartosci stanowia lepszy wynik?? Wynik optymalny prawidlowy: < 100 mg/dl (< 2,6 mmol/l)?? Norma: mg/dl (2,6-3,5 mmol/l)?? Poziom podwyzszony: mg/dl (3,5-4,0 mmol/l)?? Poziom znacznie podwyzszony: > 155 mg/dl (> 4,0 mmol/l) CIALA KETONOWE ROZPOZNANIE Podstawowe znaczenie w diagnostyce cukrzycy maja prawidlowo zebrane wywiady. Rozpoznanie cukrzycy u dziecka nie sprawia zwykle wiekszych trudnosci, jezeli stwierdza sie:?? charakterystyczne objawy kliniczne,?? glukozurie zwlaszcza z towarzyszaca jej ketonuria,?? hiperglikemie >7 mmol/l na czczo i >11 mmol/l o dowolnej porze doby. Test doustnego obciazenia glukoza powinno sie wykonywac jedynie w przypadkach watpliwych. Objawy kliniczne zaleza od stopniazaawansowania zaburzen metabolicznych. Narastaja one w ciagu kilku lat, czasem kilkunastutygodni, okres ten moze byc jednak bardzo krótki - zwlaszcza u najmlodszych dzieci - i w ciagu 2-3 dni dochodzi do kwasicy ketonowej. Nalezy zaznaczyc, ze glównym ketokwasem u niemowlat jest beta-hydroksymaslan i pomimo ciezkiej ketozy mozna nie stwierdzic acetonu w moczu. U nastolatków zdarza sie natomiast przedluzona ewolucja choroby.
9 Objawy kliniczne i odchylenia w wynikach badan laboratoryjnych sa niestale, ich nasilenie zmienia sie, a kwasica ketonowa nie rozwija sie przez wiele miesiecy pomimo braku substytucji insulinowej. CO TO JEST KETONURIA? Ketonuria - zwana takze acetonuria lub ketoaciduria - to stan, gdy w moczu pojawiaja sie ciala ketonowe. W praktyce tym ketonem jest aceton, który dzieki charakterystycznemu zapachowi jest latwo wyczuwalny w moczu w przypadku znacznego jego stezenia czemu dodatkowo towarzyszy podwyzszenie stezenia ketonów we krwi (tzw.ketonemia), która powoduje powstanie kwasicy metabolicznej a sam aceton moze byc wyczuwany w powietrzu wydechowym. Moment pojawienia sie cial ketonowych w moczu jest ostateczna chwila podjecia odpowiednich dzialan leczniczych. Dlatego tez w profilaktyce powinno stosowac badanie krwi na obecnosc cial ketonowych a nie badania moczu, poniewaz ciala ketonowe najpierw wystepuja w krwi a pózniej w moczu. Doskonalym glukometrem do pomiaru cial ketonowych (beta hydroksymaslan) jest analizator CardioChek standart lub CardioChek Professional oraz paski do pomiaru cial ketonowych. Badanie wykonuje siew ten sam sposób co badanie glukozy a czas badania to niecala minuta. Biochemicznie do nadmiaru ketonów w organizmie dochodzi, gdy acetylokoenzym A nie moze zostac zutylizowany w cyklu Krebsa. Natomiast klinicznie do nadmiaru produkcji ketonów dochodzi w 2 sytuacjach:?? niemoznosci spalenia cukrów z powodu niedoboru insuliny do czego dochodzi w niewyrównanej cukrzycy?? w przypadku nadmiernej betaoksydacji tluszczów do czego moze doprowadzic glód Dodatkowo nalezy pamietac, ze u okolo 15% osób ketonuria wystepuje bez jakiejkolwiek przyczyny chorobowej. Inne rzadkie przyczyny ketonurii to glikozuria nerkowa, glikogenozy, dieta z niewielka zawartoscia weglowodanów lub duza zawartoscia bialka. Moze sie równiez pojawiac przejsciowo w przypadku wymiotów lub goraczki. Leczenie ketonurii jest objawowe tzn. obowiazuje wyrównanie istniejacych zaburzen - wyrównanie poziomu glukozy, zaburzen gospodarki kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej czy zapewnienie odpowiedniego bilansu kalorycznego. DLACZEGO DOCHODZI DO WYSTAPIENIA KWASICY KETONOWEJ? W przypadku, gdy wystapi brak insuliny, jako alternatywne zródlo energii rozkladane sa tluszcze, a efektem ubocznym tego jest nadmierne gromadzenie ketonów we krwi. Nadmiar ketonów we krwi jest przyczyna kwasicy ketonowej. Organizm próbuje pozbyc sie ich przez intensywne wydalanie z moczem lub przez pluca - stad jest wyczuwalny zapach acetonu w oddechu. Aby wydalic jak najwiecej acetonu przez pluca znacznie zwieksza sie czestosc oddychania. Jesli osoba chora nie jest w stanie zrównowazyc traconych z moczem plynów poprzez intensywne picie pojawia sie odwodnienie. Gdy te wszystkie objawy nie sa odpowiednio leczone, dosyc szybko pojawiaja sie zaburzenia swiadomosci, a nastepnie spiaczka. Kwasica ketonowa jest stanem bezposrednio zagrazajacym zyciu i musi byc intensywnie leczona przez dozylna podaz plynów i insuliny. Kwasica ketonowa czesto rozwija sie na poczatku cukrzycy jako swieze ujawnienie lub juz w trakcie choroby, jesli insulina nie jest w ogóle podawana przez godziny. Moze jednak takze wystapic, nawet, jesli insulina jest podawana w zwyklych dawkach, ale zapotrzebowanie na insuline nagle zwiekszylo sie np. w trakcie infekcji. CO TO SA CIALA KETONOWE? Glównym zródlem energii jest glukoza i kazdy z nas potrzebuje jej do zycia. W przypadku kiedy organizm nie moze jej wykorzystac, czerpie energie z innego zródla - tkanki tluszczowej. Ciala ketonowe to male rozdrobnione czastki tluszczu, które w tej postaci moga zostac wykorzystane jako zródlo energii. KIEDY POZIOM CIAL KETONOWYCH WZRASTA? Ciala ketonowe sa wykorzystywane przez kazdego czlowieka, jako zródlo energii. Przyklad: rano gdy wstajemy a podczas snu nie jemy i nie dostarczamy glukozy do organizmu, zaczynamy spalac ciala ketonowe. Poziom glukozy we krwi jest wtedy niski, a cial ketonowych - lekko podwyzszony. Kiedy masz cukrzyce, wysoki poziom glikemii i wysoki poziom cial ketonowych moga wystepowac jednoczesnie. Aby przetransportowac czasteczki glukozy do miesni i mózgu, potrzebna jest insulina. Natomiast gdy poziom insuliny we krwi nie jest wystarczajacy, organizm zaczyna zamieniac tluszcz w ciala ketonowe, aby wykorzystac go jako zródlo energii. Niestety bez
10 odpowiedniego poziomu insuliny spalanie cial ketonowych jest niemozliwe, dlatego poziom cial ketonowych we krwi jest podwyzszony i zmienia odczyn krwi na kwasny. DLACZEGO WYSOKI POZIOM CIAL KETONOWYCH JEST NIEBEZPIECZNY? Pierwszym objawem podwyzszonego poziomu cial ketonowych jest wzmozone pragnienie i oddawanie moczu, poniewaz organizm próbuje wydalic nadmiar cial ketonowych, a konkretnie jednego z nich - acetonu, w moczu lub w wydychanym powietrzu. Mozesz miec mdlosci, byc odwodniony, skóra stanie sie sucha i pojawia sie zaburzenia wzroku. Wysoki poziom cial ketonowych we krwi moze prowadzic do kwasicy ketonowej, której objawami sa byc bóle brzucha, utrata przytomnosci, a nawet spiaczka cukrzycowa. JAK ZAREAGOWAC W PORE? Jesli masz glukometr CardioChek,mozesz teraz skorzystac z mozliwosci pomiaru poziomu cial ketonowych we krwi we wlasnym domu. Jest to pierwsze i jedyne na swiecie urzadzenie pozwalajace na pomiar poziomu stezenia glukozy i poziomu cial ketonowych. Wystarczy tylko zastosowac odpowiednie paski testowe, i po 30 sekundach od momentu badania otrzymasz wynik. Teraz, kiedy glukometr pokazuje wysokie stezenie poziomu glukozy we krwi, przy uzyciu pasków Ciala ketonowe - Ketone, mozna samemu sprawdzic, czy poziom cial ketonowych jest odpowiedni czy konieczna jest konsultacja lekarska. Pozwala to na odpowiednio wczesna reakcje wtedy, gdy wynik przekracza dozwolone normy i stwarza zagrozenie zdrowia i zycia. Zapytaj swojego lekarza prowadzacego o paski Ketone do glukometru CardioChek. GLUKOZA Glukoza - naturalny weglowodan - aldoheksoza, o wzorze sumarycznym C6H12O6 i strukturalnym, nalezy do cukrów prostych: Glukoza jest podstawowym zwiazkiem energetycznym dla wiekszosci organizmów, jest metabolizowana w procesie glikolizy na kwas pirogronowy. Jest ona skladowana w formie polimerów - skrobi i glikogenu. Jest ona równiez wykorzystywana jako substrat wielu procesów zachodzacych w komórce - m.in. do produkcji celulozy. Glukoza jest alkoholem wielowodorotlenowym. Inne nazwy glukozy to: glukopiranoza, glikoza, cukier gronowy, cukier skrobiowy. Jest czynna optycznie, skreca plaszczyzne swiatla spolaryzowanego w prawo co w nazwie oznacza sie znakiem "+" Glukoza wystepuje w postaci dwóch anomerów:? (jej skrecalnosc wlasciwa 112 ) i? ( której skrecalnosc wynosi 19 ). Glukoza moze tworzyc postacie endiolowe. Potocznie mówi sie takze o badaniu glukozy. Badanie glukozy jest to badanie, które jest wykonywane albo w laboratorium albo w domu za pomoca glukometru. Badania takie mozna wykonywac z tzw. obciazeniem glukoza. Pomiar glukozy wykonuja osoby, u których stwierdzono cukrzyce. Cukrzyca (lac. diabetes mellitus) to wywolane róznymi przyczynami schorzenie metaboliczne, charakteryzujace sie przewleklym podwyzszonym stezeniem glukozy we krwi (hiperglikemia). Przyczyna choroby jest defekt wydzielania i (lub) dzialania insuliny. Wiecej informacji na
zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)
HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej
Bardziej szczegółowoCHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM 2 15. 10. 2015
SEMINARIUM 2 15. 10. 2015 Od tłuszczu pokarmowego do lipoprotein osocza, metabolizm, budowa cząsteczek lipoprotein, apolipoproteiny, znaczenie biologiczne, enzymy biorące udział w metabolizmie lipoprotein,
Bardziej szczegółowoSPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoW jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?
W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowo... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010
... Dzienniczek Badań Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... lekarz prowadzący imię nazwisko wiek adres MASA CIAŁ A Masę ciała można ocenić na podstawie wskaźnika BMI
Bardziej szczegółowoRola poszczególnych składników pokarmowych
Zdrowy styl życia Rola poszczególnych składników pokarmowych 1. Białka Pełnią w organizmie funkcję budulcową. Są składnikiem wszystkich tkanek oraz kości. 2. Tłuszcze Pełnią w organizmie funkcję energetyczną.
Bardziej szczegółowoNieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia
Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%
Bardziej szczegółowoPRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW
PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoCholesterol. Cholesterol jest przenoszony w krwi przez cząsteczki zwane lipoproteidami. Ich trzy główne rodzaje to:
Cholesterol Wprowadzenie Cholesterol jest lipidem (tłuszczem). Jest wytwarzany w wątrobie z pokarmów zawierających tłuszcz; organizm potrzebuje go do normalnego funkcjonowania. Cholesterol znajduje się
Bardziej szczegółowoZnaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży. Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka
Znaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka JAK PRAWIDŁOWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Zalecenia żywieniowe 6 + 1 U według S. Bergera Urozmaicenie
Bardziej szczegółowoTalerz zdrowia skuteczne
Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia
Bardziej szczegółowoRACJONALNE ŻYWIENIE. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów. 2007 r.
RACJONALNE ŻYWIENIE Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów 2007 r. RACJONALNE ŻYWIENIE Polega na systematycznym dostarczaniu do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilościach i proporcjach
Bardziej szczegółowoJedzmy zdrowo na kolorowo!
Jedzmy zdrowo na kolorowo! Dlaczego powinniśmy jeść warzywa? Ponieważ są źródłem: -witamin: głównie: beta-karoten, witamina C, kwas foliowy oraz witaminy K, niacyna oraz witaminy E -składników mineralnych:
Bardziej szczegółowoZapraszamy do oglądania
Zapraszamy do oglądania 1.Odżywiaj się regularnie Należy spożywać przynajmniej 3 podstawowe posiłki dziennie (śniadanie, obiad, kolacja), a jeszcze zdrowiej będzie dołączyć dwie przekąski (II śniadanie
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3
1 ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 Uniwersytet Medyczny w Łodzi DIETA DZIECKA POWINNA BYĆ: Urozmaicona pod względem doboru produktów spożywczych, Uregulowana pod względem częstości i pory spożywania posiłków,
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA. Opis. - praca z materiałami drukowanymi, - pogadanka, - dyskusja problemowa
PROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA Uwaga: Dopuszcza się modyfikację kolejności zaplanowanych tematów. Kolejne zajęcia Temat główny - Liczba godzin Metody prowadzenia zajęć: Opis 1 PODSTAWOWE
Bardziej szczegółowoCukrzyca. epidemia XXI wieku
Cukrzyca epidemia XXI wieku Typy cukrzycy Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 1 (Insulinozależna, Młodzieńcza) Cukrzyca ciążowa i przedciążowa Cukrzyca noworodków (wrodzona i przejściowa) Cukrzyca typu LADA
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii
Bardziej szczegółowoMIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA
MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA Wartość odżywcza Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko mięsa, ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością
Bardziej szczegółowoPROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU!
PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! Jak dożyć do 100, będąc silnym i sprawnym fizycznie i psychicznie PROJEKT EDUKACYJNY POD PATRONATEM Program edukacji zdrowotnej w zakresie żywienia
Bardziej szczegółowoWybieram zdrowie i zdrowe odżywianie
Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Doktorze Zdrówko, co to znaczy być zdrowym? Być zdrowym, to nie tylko nie chorować, ale też czuć się dobrze, być radosnym i sprawnym fizycznie. Czy wiesz, co pomaga
Bardziej szczegółowoDieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.
Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną
Bardziej szczegółowoCHOLESTEROL NA CENZUROWANYM
CHOLESTEROL NA CENZUROWANYM Wszyscy doskonale wiemy, że utrzymanie prawidłowej i pełnowartościowej diety u osób przewlekle dializowanych i po przeszczepie nerki jest rzeczą bardzo ważną, ale również niezmiernie
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowoZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE
ZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE PIRAMIDY EGIPSKIE Piramidy to budowle, które przetrwały tysiące lat. Najbardziej trwała była ich podstawa, czyli część zbudowana na ziemi. PIRAMIDA ZDROWEGO
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
CEL/75/11/09 Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym
Bardziej szczegółowozdrowego żywienia w chorobie
Wspieramy w ciężkiej chorobie, aby cieszyć się każdą chwilą PORADNIK zdrowego żywienia w chorobie Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych Hospicjum im. Jana Pawła II w Żorach Opracowanie: Magdalena Olborska
Bardziej szczegółowoCo to jest dietetyka?
Co to jest dietetyka? Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowoTemat: Choroby i higiena układu krwionośnego.
1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.
Bardziej szczegółowoSzanowni Paostwo, Brak kompletu informacji o stanie zdrowia może skutkowad niepożądanymi efektami wdrożonej diety.
Szanowni Paostwo, wszystkie informacje przekazane w poniższej ankiecie stanowid będą podstawę do ustalenia prawidłowego postępowania żywieniowego, dlatego prosimy o przemyślane wypełnienie wywiadu. Brak
Bardziej szczegółowoZasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży
Zasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży Pamiętaj o codziennym spożywaniu produktów zawartych w piramidzie! PRODUKTY ZBOŻOWE ( mąki, kasza, ryż, płatki, pieczywo i makarony) Sągłównym
Bardziej szczegółowoHipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowoLiofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW
ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW SPIS TREŚCI 1. Zasady zdrowego żywienia 2. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 3. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 4. Zalecenia
Bardziej szczegółowoPiramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS
Piramida Żywienia Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Zasady zdrowego żywienia 1. Dbaj o różnorodnośd spożywanych produktów. 2. Strzeż się nadwagi i otyłości, nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.
Bardziej szczegółowo2011-03-17. Woda. Rola wody. Jestem tym co piję-dlaczego woda jest niezbędna dla zdrowia?
Jestem tym co piję-dlaczego woda jest niezbędna dla zdrowia? A. Jarosz Woda głównym składnikiem ciała i podstawowym składnikiem pożywienia stanowi 50 80 %masy ciała zasoby wodne organizmu muszą być stale
Bardziej szczegółowoOsoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Bardziej szczegółowoZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM (Instytutu Żywności i Żywienia 2009) 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoW WIEKU PRZEDSZKOLNYM
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 1.Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2.Bądź codziennie aktywny fizycznie ruch korzystnie wpływa na sprawność
Bardziej szczegółowoPROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego
PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm
Bardziej szczegółowoWydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014
Grupa 1 1 63571 2.1 3.1 4.1 8.1 12.1 14.1 2 63572 2.2 3.2 4.2 8.2 12.2 14.2 3 63573 2.3 3.3 4.3 8.3 12.3 14.3 4 63574 2.4 3.4 4.4 8.4 12.4 14.4 5 63575 2.5 3.5 4.5 8.5 12.5 14.5 6 63576 2.6 3.6 5.1 9.1
Bardziej szczegółowoWybieram zdrowie i zdrowe odżywianie
Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Doktorze Zdrówko, co to znaczy być zdrowym? Być zdrowym, to nie tylko nie chorować, ale też czuć się dobrze, być radosnym i sprawnym fizycznie. Czy wiesz, co pomaga
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowoDIETA PRZECIWMIAZDZYCOWA. Cholesterol krążący w Twojej krwi przenika do ściany tętnic. przyczyniając się do ich zwężenia. Może to być powodem
DIETA PRZECIWMIAZDZYCOWA Cholesterol krążący w Twojej krwi przenika do ściany tętnic przyczyniając się do ich zwężenia. Może to być powodem zawału serca i udaru mózgu. Wysoki poziom cholesterolu 1 / 16
Bardziej szczegółowoCholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl
Cholesterol Co powinieneś wiedzieć Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Wstęp Cholesterol jest substancją, której organizm potrzebuje do produkcji hormonów, witaminy D oraz przemian tłuszczów w organizmie.
Bardziej szczegółowoWywiad żywieniowy (część 1) Część ogólna
Wywiad żywieniowy (część 1) Część ogólna Wybrane odpowiedzi proszę podkreślić. IMIĘ I NAZWISKO:... 1. Data wypełniania formularza - 2. Płeć A. kobieta B. mężczyzna 3. Wiek - 4. Wzrost - Aktualna masa ciała
Bardziej szczegółowoZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka
ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka TALERZ CZY PIRAMIDA? Przedstawione w modelach zdrowego żywienia zalecenia żywieniowe to sugestie ogólne,
Bardziej szczegółowoDIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI
DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI Opracowała: Dr n. med. Dorota Waśko-Czopnik specjalista chorób wewnętrznych, dietetyk Leczenie operacyjne polegające na całkowitym usunięciu trzustki, niekiedy wraz z sąsiadującymi
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Praktyczny przewodnik WSTĘP Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii dla
Bardziej szczegółowoO naszej odporności decyduje także DIETA!
O naszej odporności decyduje także DIETA! Podstawowym składnikiem wspomagającym pracę układu odpornościowego jest cynk (wraz z witaminą A). Najwięcej cynku zawierają owoce morza, szczególnie małże i ostrygi,
Bardziej szczegółowoKolejna konsultacja z zakresu medycyny żywienia kwestionariusz
Kolejna konsultacja z zakresu medycyny żywienia kwestionariusz Instrukcje: W celu oceny prawidłowości zastosowania przez Pana/Panią zaleceń żywieniowych z poprzedniej konsultacji, proszę opisać w poniższym
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Zdrowe żywienie w cukrzycy Dieta dla osób dieta 1200 kcal chorujących na dieta 1500 kcal cukrzycę typu 2* dieta 1800 kcal *bez mikroalbuminurii Zaproponowana
Bardziej szczegółowoTIENS L-Karnityna Plus
TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego
Bardziej szczegółowoAneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoWarsztaty Żywieniowe. Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej
Warsztaty Żywieniowe Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej Jeśli jesteś aktywny Powinieneś dbać szczególnie o to, co jesz! potrzebujesz więcej energii potrzebujesz więcej witamin i składników mineralnych
Bardziej szczegółowoZalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2
Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2 Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2 Odżywiaj się zdrowo Podstawowym zaleceniem zdrowotnym dla osób chorych na cukrzycę jest jedz zdrowo. Osoba
Bardziej szczegółowoProdukty Mleczne Tłuszcze Mięso, ryby, jaja Piramida żywienia Czego powinniśmy unikać Napoje gazowane, Chipsy Słodycze, Fast Foody PAMIĘTAJ!!
Zdrowy tryb życia Co robić żeby zdrowo żyć? Co otrzymujemy dzięki zdrowemu stylowi życia? Jak wygląda plan zdrowego żywienia? Chcesz być szczupła? Zdrowe odżywianie Węglowodany Warzywa i owoce Produkty
Bardziej szczegółowoOstre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Bardziej szczegółowoZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI
ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny fizycznie - ruch korzystnie wpływa na sprawność i prawidłową sylwetkę.
Bardziej szczegółowoDIETA PRZY CHOROBACH SERCA
ZALECENIA OGÓLNE Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (należy dbać o urozmaicenie posiłków). W skład produktów spożywczych wchodzą niezbędne składniki odżywcze zawarte w różnych ilościach i
Bardziej szczegółowoKatedra i Zakład Fizjologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Katedra i Zakład Fizjologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu KWESTIONARIUSZ ANKIETY SPOSÓB ŻYWIENIA I AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA OSÓB STOSUJĄCYCH KĄPIELE ZIMOWE Zwracamy się do Państwa
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?
Hiperglikemia Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU STWIERDZENIA WYSOKIEGO POZIOMU GLUKOZY WE KRWI, CZYLI HIPERGLIKEMII Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy)
Bardziej szczegółowoPrezentacja materiałów przygotowanych. programu edukacyjnego Trzymaj formę!
Prezentacja materiałów przygotowanych do realizacji V edycji programu edukacyjnego Trzymaj formę! KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA REALIZACJĘ IV EDYCJI PROGRAMU EDUKACYJNEGO PT. TRZYMAJ FORMĘ! ZAKOPANE, 6 8 PAŹDZIERNIKA
Bardziej szczegółowo2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wzajemne oddziaływanie substancji leczniczych, suplementów diety i pożywienia może decydować o skuteczności i bezpieczeństwie terapii. Nawet przyprawy kuchenne mogą w istotny sposób
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.
GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),
Bardziej szczegółowoŻywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie
Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE CZŁOWIEKA. Racjonalne żywienie jest jednym z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego i dobrego zdrowia.
ŻYWIENIE CZŁOWIEKA Racjonalne żywienie jest jednym z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego i dobrego zdrowia. Prawidłowe żywienie należy do najważniejszych czynników środowiskowych,
Bardziej szczegółowoANKIETA ŻYWIENIOWA Proszę o wypełnienie ankiety przed przyjściem do dietetyka oraz przyniesienie wyników badań na spotkanie.
ANKIETA ŻYWIENIOWA Proszę o wypełnienie ankiety przed przyjściem do dietetyka oraz przyniesienie wyników badań na spotkanie. Imię i nazwisko Zdiagnozowane schorzenia lub dolegliwości.. 1. Od jakiego czasu
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoMAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA
MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA Na czym polega zdrowy styl życia? ZDROWY STYL ŻYCIA Prawidłowe odżywianie Aktywność
Bardziej szczegółowoZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA. Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku
ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku Nadwaga i otyłość - najważniejszy problem zdrowia publicznego. Istnieje ok. 80 chorób powstających na tle wadliwego
Bardziej szczegółowoPoradnia Dietetyczna Dbam O Siebie. Wzdęcia, zaparcia, biegunki, brak. Jak często? Po jakich produktach?
Poradnia Dietetyczna Dbam O Siebie Dane: Imię: Nazwisko: Data ur. Nr. Tel: E-mail: Wzrost: Waga: Obwód bioder: Obwód talii: Podstawowe Informacje: Miejsce pracy Godziny pracy Aktywność Fizyczna Aktualny
Bardziej szczegółowoLipidy OLEJ. Kwasy t uszczowe. Kwasy t uszczowe Omega6 COOH COOH CH3. Schéma acides gras omega 6 COOH
Lipidy CH 3 R CH3 Kwasy t uszczowe Kwasy t uszczowe Omega3 Lipidy Schéma acides gras omega 6 CH3 Kwasy t uszczowe Omega6 23 TRAN Kwasy t uszczowe Wielonienasycone kwasy t uszczowe zawarte w pokarmie ulegajà
Bardziej szczegółowoDZIECKO Z CUKRZYCĄ W SZKOLE
DZIECKO Z CUKRZYCĄ W SZKOLE Sylwia Musioł STATYSTYKI NA ŚWIECIE ŻYJE BLISKO 3OO MILIONÓW LUDZI CHORYCH NA CUKRZYCĘ SZACUJE SIĘ, ŻE LICZBA TA W CIĄGU JEDNEGO POKOLENIA WZROŚNIE DO OKOŁO 500 MILIONÓW W POLSCE
Bardziej szczegółowopotrzebujemy ich 1 g, by nasz organizm dobrze funkcjonował.
Specjaliści od zdrowego żywienia biją na alarm. Jemy za mało ryb morskich, co oznacza, że w organizmie przeciętnego Polaka brakuje nienasyconych kwasów Omega 3, uważanych przez wielu naukowców za złoty
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1256 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do
Bardziej szczegółowoCo należy jeść, a czego lepiej unikać, by odżywiać się zdrowo?
Co należy jeść, a czego lepiej unikać, by odżywiać się zdrowo? Według definicji zdrowe odżywianie to sposób jedzenia, polegający na przyjmowaniu substancji korzystnych dla zdrowia w celu jego zapewnienia
Bardziej szczegółowoZaawansowana konsultacja z zakresu medycyny żywienia kwestionariusz dietetyczny
Zaawansowana konsultacja z zakresu medycyny żywienia kwestionariusz dietetyczny Instrukcje: Proszę opisać w poniższym kwestionariuszu Pana/Pani przeciętną dietę. Proszę opisać 2 przykładowe dni tygodnia
Bardziej szczegółowoDieta cukrzyka jak stosować, by nie zaszkodzić zdrowiu?
Dieta cukrzyka jak stosować, by nie zaszkodzić zdrowiu? Cukrzyca jest chorobą genetyczną, jednak zła dieta, niezdrowy tryb życia oraz otyłość w znacznej mierze przyczyniają się do jej ujawnienia. W ostatnich
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rudzie Śląskiej
Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rudzie Śląskiej Zdrowe odżywianie polega na odpowiednim wyborze produktów i przygotowaniu posiłków umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu poprzez
Bardziej szczegółowoZasady diety piłkarskiej lek. med. Jarosław Madej
Zasady diety piłkarskiej lek. med. Jarosław Madej 1 Zasady ogólne 1. Częstość i regularność posiłków 2. Śniadanie - najważniejszy posiłek dnia 3. Ostatni posiłek -2 godz. przed snem 4. Posiłek budulcem
Bardziej szczegółowojest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz
Światowy Dzień Nerek Światowy Dzień Nerek jest ogólnoświatową kampanią, której celem jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz informowanie o powszechności
Bardziej szczegółowoDietetyk Angelika Frączek DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA. Imię i nazwisko...
DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA Imię i nazwisko... Proszę o sumienne wypełnienie niniejszego wywiadu żywieniowego, który posłuży do oceny Pani/Pana sposobu żywienia. Dobrze, aby dzienniczek wypełniać
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowoCukrzyca ciężarnych. Algorytm diagnostyczny cukrzycy ciężarnych
Cukrzyca ciężarnych to stan nietolerancji węglowodanów prowadzący do hiperglikemii o różnym nasileniu, który pojawia się lub zostaje po raz pierwszy rozpoznany w czasie ciąży. wg. WHO 1999 Występuje u
Bardziej szczegółowoPodstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY
Podstawowe składniki odżywcze i ich rola dla organizmu człowieka ZAPRASZAMY Czym są składniki odżywcze Składniki odżywcze substancje chemiczne dostarczane do organizmu przez pokarm, który dostaje się do
Bardziej szczegółowoDavid Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA
David Levy P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy m d P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA Redakcja naukowa tłumaczenia prof. dr hab. n. med. W ALDEM AR KARNAFEL Z języka angielskiego tłumaczyła dr
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE
ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową
Bardziej szczegółowo8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum
8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum Temat: Wybory żywieniowe produkty zalecane i niezalecane w żywieniu. Cel: Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Zdobyte
Bardziej szczegółowoDieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT
Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT Odżywianie oparte na tłuszczach jest coraz częściej stosowane w sportach wytrzymałościowych. Jakie korzyści płyną ze wzrostu spożycia lipidów i kiedy można stosować taką
Bardziej szczegółowo