Klucz w samorządzie gminnym. Nr 9/2008

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Klucz w samorządzie gminnym. Nr 9/2008"

Transkrypt

1 Klucz w samorządzie gminnym Nr 9/2008

2 Spis treści: Gminy często boją się korzystać z pracy spółdzielni socjalnej, bo podlegają ustawie o zamówieniach publicznych i żaden wójt, burmistrz nie chce być narażony na zarzut, że działa wbrew tej ustawie mówi posłanka Magdalena Kochan, wiceprzewodnicząca Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Wędka zamiast ryby str. 2 Dwa miesiące temu oficjalnie działalność rozpoczął Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych Prawo dla związku str. 4 Ciężar biurokratycznej machiny tworzenia spółdzielni muszą przejąć fachowcy, których obecnie w spółdzielni nie może być więcej niż 20% ogółu członków uważa poseł Tadeusz Tomaszewski, członek Sejmowej Komisji Polityki Socjalnej i Rodziny Paragrafy do poprawki str. 5 Bez współpracy z samorządami spółdzielnie socjalne nie mają szans na rozwój Klucz w gminie str. 7 Zdecydowana większość Polaków uważa, że osoby niepełnosprawne powinny być uprzywilejowane w dostępie do pracy Wola pomocy str. 10 Jaki powinien być kształt pomocy dla spółdzielni socjalnych Ile od gminy, ile od państwa? str. 11 Dyskusja koncentruje się często wokół pytania o to, czy spółdzielnia socjalna powinna być bardziej przedsiębiorstwem czy też instytucją o charakterze społecznym Partnerskie publikacje str. 14 Publikacja i projekt realizowane są przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. Adres Departamentu Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, ul. Żurawia 4A, Warszawa; Niech samorządy okażą trochę więcej serca, współpracy, zainteresowania dla spółdzielni socjalnych apeluje Anna Skołożyńska ze Spółdzielni Socjalnej ALBA-LUX w Wołominie W spółdzielni jak w rodzinie str. 15

3 Szanowni Państwo! Minął drugi rok realizacji projektu PIW EQUAL Kluczowa rola Gminy w Aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Z perspektywy zebranych doświadczeń optymistycznie patrzymy na rok 2008, który mamy nadzieję będzie jeszcze bardziej sprzyjający dla zakładania i rozwoju polskich spółdzielni socjalnych i aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Na pewno nie będzie się to jednak działo samo z siebie, lecz poprzez aktywy udział i pomoc samorządu lokalnego. W tym kontekście wymowny jest więc prezentowany na łamach bieżącej edycji biuletynu artykuł Klucz w gminie. Dziewiąty już numer naszego biuletynu rozpoczynamy od wywiadu z Panią Poseł Magdaleną Kochan Wiceprzewodniczącą Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Z niecierpliwością wyczekujemy wyłonienia się, w ramach Komisji, zespołu, który będzie kontynuował prace nad nowelizacją ustawy o spółdzielniach socjalnych. Jesteśmy szczególnie zainteresowani tworzeniem jak najbardziej korzystnych, dla rozwoju spółdzielczości socjalnej osób niepełnosprawnych, zapisów i rozwiązań prawnych. Ważnym wydarzeniem dla spółdzielni socjalnych w Polsce o czym również piszemy było rozpoczęcie działalności Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych, który powstał w końcu ubiegłego roku w Byczynie. W biuletynie znajdziecie również Państwo informacje nt. działalności funkcjonującego w ramach KIG-R Partnerskiego Ośrodka Wspierania Spółdzielni Socjalnych. Polecamy również zapoznanie się z dobrym przykładem działania spółdzielni socjalnej Alba Lux w Wołominie. W ramach realizacji naszego projektu powstało wiele interesujących publikacji i opracowań. W biuletynie znajdziecie Państwo artykuł omawiający wydane publikacje, zawierające ważne i instruktywne informacje dla samorządów, które chciałyby wspierać spółdzielnie socjalnej na swoim terenie. Ostatnio wydaną publikacją jest przygotowany przez APS raport z badania Niepełnosprawni w opinii społeczności lokalnych, który również polecamy. Przed nami jeszcze trzy miesiące do formalnego zakończenia naszego projektu. Przygotowujemy się do wydania specjalnego, podsumowującego przewodnika po wypracowanych rezultatach multimedialnego Vademecum po spółdzielczości socjalnej osób niepełnosprawnych, który będzie rozsyłany do Państwa w końcu marca br. Życząc ponownie sukcesów we wspieraniu spółdzielni socjalnych oraz w pracy samorządowej w roku 2008, Życzymy owocnej lektury! Mikołaj Niedek Koordynator ds. Promocji wraz z zespołem redakcyjnym biuletynu Gmina Niepełnosprawnym WYDAWCA: Fundacja Promocji Gmin Polskich Prezes Adolf Reut ul. Jaworzyńska 7/3, Warszawa, tel./faks: , , fundacja@cigg.pl czasopismo dla wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów partner Programu Informacyjnego Wsparcia Samorządów Terytorialnych Przygotował zespół: Wojciech Koczanowicz redaktor odpowiedzialny oraz: Anna Mikołajczyk-Kłębek, Włodzimierz Kaleta, Klaudia Sanetra-Reut, Anna Hoffmann-Niedek (rysunek na okładce). Zdjęcia: archiwum i Fundacja Aktywnej Rehabilitacji. Współpraca: Serwis Samorządowy PAP oraz eksperci uczestnicy Projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych Koordynator ds. Promocji Projektu: Mikołaj Niedek mniedek@cigg.pl Przygotowanie do druku i druk: Agencja Wydawniczo - Reklamowa s.c. awr@standardy.pl ISSN

4 Gminy często boją się korzystać z pracy spółdzielni socjalnej, bo podlegają ustawie o zamówieniach publicznych i żaden wójt, burmistrz nie chce być narażony na zarzut, że działa wbrew tej ustawie Wędka zamiast ryby W minionych latach politykę społeczną państwa oceniano z reguły poprzez pryzmat zasiłków i innych form finansowego rozdawnictwa pieniędzy przez państwo osobom potrzebującym. To chyba niezbyt fortunne rozwiązanie kwestii społecznych? Oczywiście. Polityka społeczna państwa nie może się opierać na rozdawaniu pieniędzy. Polityka społeczna, winna wyrażać szacunek dla tych, którzy pieniądze zarabiają oraz dla tych, którzy borykając się z trudnościami życiowymi, mają korzystać z pieniędzy zarobionych przez innych. Polityka społeczna powinna się opierać na zasadzie pomocniczości i solidarności, co oznacza, że wytwarzający dobra dzielą się z tymi, którzy tego nie potrafi ą i z różnych powodów wymagają pomocy drugiego człowieka. Czy uważa Pani Poseł, że należy całkowicie zrezygnować z rozdawnictwa pieniędzy? O rozdawnictwie nie mówmy. Nie mamy prawa do rozdawania nie swojego. Pieniądze, którymi dysponują rządzący należą do podatników. Dysponowanie wspólnym dorobkiem musi być rozważne i celowe. Wykonywanie najważniejszych zadań polityki społecznej winno się opierać na solidarności społecznej, ale również na zasadzie: dajemy potrzebującym wędkę a nie rybę. Innymi słowy zachęcamy i inspirujemy osoby do wychodzenia z bezdomności, z bezrobocia, z nałogów, z biedy. Pomagamy w wychodzeniu z kłopotów życiowych dając perspektywę i narzędzia pozwalające odmienić los. Temu przede wszystkim ma służyć polityka społeczna. Rozmowa z posłanką Magdaleną Kochan, wiceprzewodniczącą Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Opieka mająca zachęcać i inspirować, wyzwalać chęć działania tych osób. Właśnie. Przy czym nie jest to tylko kwestia opieki nad tymi, którzy jej potrzebują, ale także nad tymi, którzy działając w normalnych warunkach chcą odpowiednio egzystować. Mamy bardzo niski procent przyrostu naturalnego. W trosce o przyszłe pokolenia musimy zadbać o to, żeby tzw. dzietność w naszym społeczeństwie była większa. Jeżeli nie wesprzemy rodziny skuteczniejszymi działaniami państwa, to z prokreacją będzie coraz gorzej. Młodzi ludzie muszą wiedzieć, że perspektywa wychowywania dzieci nie jest jednoznaczna z perspektywą trwałej utraty pracy przez mamę. Młode kobiety często boją się rodzić dzieci, ponieważ wiedzą, że wypadną z rynku pracy. W polityce społecznej te obawy musimy uwzględniać, a działania państwa w tej kwestii muszą dotyczyć m.in. szybkiego rozluźnienia gorsetu kodeksu pracy i umożliwienia kobiecie wychowującej małe dziecko uczestnictwa w życiu swojego zakładu pracy, chociażby poprzez parogodzinne szkolenia subsydiowane przez państwo, zorganizowane przez zakład pracy, tak aby młoda mama była na bieżąco być z tym co się w jej zawodzie dzieje. Dajmy jej możliwość pracy w dogodnych dla niej godzinach, niekoniecznie od 7 do 15. Musimy pomyśleć o małych przedszkolach, żłobkach, które przestaną być rządzone reżimem szpitala. Małe przedszkole powinny spełniać określone warunki prawne i bytowo sanitarne, ale przepisy nie mogą utrudniać powstawania małych, kilkuosobowych przedszkoli czy żłobków, prowadzonych przez mamy lub babcie z sąsiedztwa, które wychowują własne dzieci. To wszystko składa się na politykę społeczną państwa. Jest jednak grupa ludzi, która zdaniem ekspertów nigdy żadnej pracy nie podejmie. Coś z nimi jednak zrobić trzeba? Zawsze jest margines społeczeństwa, który z różnych powodów jest wykluczony z funkcjonowania w nim. W zachodniopomorskim, skąd jestem posłanką, mamy przykłady dziedziczonego bezrobocia przez dzieci osób wcześniej zatrudnianych w Państwowych Gospodarstwach Rolnych. Jest to problem, z którym przy mądrej polityce społecznej możemy sobie jednak poradzić. Jeśli powrót pokolenia rodziców i dziadków zatrudnianych dawniej w PGR ach do pracy nie jest już raczej możliwy, to przecież ich dzieci i wnuki musimy z tego środowiska, z perspektywy dziedziczenia biedy wyrwać. Czy to możliwe? Jak dotąd żadnej władzy to się nie udało. Istnieje cały szereg rządowych programów, także programy europejskie, jak chociażby Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL czy Program Kapitał Ludzki, między innymi program Praca w posagu. Organizacje pozarządowe, wspierane zewnętrznymi środkami, szkolą ludzi w sposób, który zupełnie zmienia mentalność całych rodzin. Do tej pory wyrywaliśmy pojedynczo poszczególne osoby z rodziny, by przygotować je do pracy w danym zawodzie. Ale oni wracali do swojego środowiska i nie byli w stanie przekazać innym swoich nowych doświadczeń, czy zarazić innych swoim entuzjazmem, pewnością siebie, umiejętnością optymistycznego spojrzenia na świat, pewnością, że jeśli zechcą zmienić swoją sytuację życiową, to może im to się udać. Teraz całe rodziny zabieramy na tego rodzaju wędrówkę czy podróż w nowe, pokazując co mogą zmienić w swoim życiu. Ze społecznej inercji, zawodowej beznadziei musimy wyrwać dzieci. 2

5 Jak? Przecież nie wysyłając do pracy? Choćby wyposażając w marzenia. Z reguły dzieci z tych środowisk marzą o obiedzie nie wiedząc, że to nie jest marzenie, ale podstawowa rzecz, którą bezwzględnie powinny mieć zapewnioną. Trzeba więc nauczyć je marzyć, pokazać inny świat obok nich istniejący. Trzeba tym dzieciom zapewniać pobyt w najpiękniejszych hotelach, organizować wycieczki i obozy w środowisku innym, niż ich szaro-bura codzienność. Trzeba w nich zaszczepić przekonanie, że mogą wiele osiągnąć same zdobywając wykształcenie i zawód, że nie są na nic skazane, że potrafi ą. Z dziećmi to możliwe, ze starszym pokoleniem, często już nie, ale i starszych trzeba zarażać optymizmem młodych. Temu m.in. służyć ma program kierowany do ludzi wykluczonych społecznie: narkomanów, bezdomnych, długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych. Są to programy, które przekonują, że na przykład w spółdzielni socjalnej będzie mi łatwiej odzyskać wiarę w samego siebie. Przekonać, by spróbowali przy pomocy organizacji pozarządowych, samorządów, wyposażeni w pieniądze z Powiatowego Urzędu Pracy, odnaleźć swoje miejsce w społeczeństwie. W wielu przypadkach to się udaje. Jeśli ratujemy choćby jedną czy dwie osoby, które wychodzą z bezdomności, długotrwałego nałogu lub bezrobocia, to już osiągnęliśmy sukces. Prawda jest jednak taka, że z około stu spółdzielni socjalnych, które powstały, tylko nieliczne podjęły działalność. Może wciąż istnieją przeszkody prawne czy finansowe, które tę dziłąlność utrudniają? Idea jest dobra. Umiejętności organizacji pozarządowych, Powiatowych Urzędów Pracy, które do tego są powołane czy innych jednostek działających na terenie samorządów w pełni to potwierdza. Za to świadomość samorządów by tworzyć spółdzielnie socjalne jest wciąż niewielka. Gminy często boją się korzystać z pracy spółdzielni socjalnej, bo podlegają ustawie o zamówieniach publicznych i żaden wójt, burmistrz nie chce być narażony na zarzut, że działa wbrew tej ustawie. Zatem spółdzielnia socjalna musi stanąć w którymś momencie do walki o wygranie konkursu na oferowane przez nią produkty, z każdym normalnie działającym na wolnym rynku zakładem pracy. Z założenia spółdzielnie na tym rynku są słabsze, ale można je wspierać w bardzo prostej rzeczy. Gorset legislacyjny dotyczący zamówień publicznych w tej chwili jest znacznie rozluźniony. Wzrosły kwoty, co do których stosuje się tylko zapytanie o cenę. Kartki świąteczne, drobne upominki noworoczne, gadżety reklamowe rozdawane przez gminy, powiaty czy województwa można zamawiać w spółdzielniach socjalnych, bez obaw, o podejrzenie o łamanie ustawy o zamówieniach publicznych. Na ten temat musi być prowadzony dialog społeczny. Okazuje się, że wykluczenie często nie jest największą barierą, którą muszą przekroczyć osoby wykluczone powracające na łono społeczeństwa. Największe bariery rodzą się w naszych głowach. Zaczyna się to od tego, że nie wiemy co robić z oczami, kiedy widzimy, że matka pcha wózek z dzieckiem po porażeniu mózgowym. A to przecież jest normalny człowieczek, który ma problemy ruchowe, ale w innej dziedzinie może być absolutnie sprawny i uzdolniony. Wykluczenia społeczne nie muszą zawsze wynikać z winy człowieka, choć w wielu przypadkach tak właśnie jest. Przecież wykluczenie może dotyczyć osób niepełnosprawnych, które od dziecka są przygotowywane do tego, by żyć wśród zdrowego społeczeństwa. Trzeba zdrowe społeczeństwo i zdrowe dzieciaki uczyć od przedszkola i szkoły odpowiedzialności za mniej sprawnego kolegę, który jest wśród nich. Bariera mentalna zniknie. Dotyczy to również nieufności tak zwanej normalnej części społeczeństwa wobec tych, którzy do życia w normalnym społeczeństwie wracają. Nie są przecież skazani na dożywotni alkoholizm, bezdomność czy długotrwałą biedę. Czasem wystarczy podać im tylko pomocną dłoń, by wydostali się z marazmu i taką pomocą są właśnie m.in. spółdzielnie socjalne, dzięki którym mogą wydostać się na powierzchnię. Zmiana mentalności, o której Pani mówi, winna także dotyczyć samorządowców. Bez ich wsparcia spółdzielnie socjalne nie będą raczej działać skutecznie? Te spółdzielnie muszą się rozwijać. O ich celowości jestem absolutnie przekonana. Kwestia sporna ich działalności, to po pierwsze: pokonanie bariery mentalnej u osób, które często zasłaniają się tym, że nie mogą im pomóc. Uwierzyły w to i tkwią w tym przekonaniu. W przełamywaniu tych barier ogromną rolę odgrywają gminne komisje przeciwdziałania alkoholizmowi, narkomanii i innym uzależnieniom, kluby AA, które pomagają w wychodzeniu z różnego rodzaju uzależnień i nałogów, niesionych przez cywilizację, organizacje pozarządowe. Ich rola jest nie do przecenienia. Z drugiej strony ważne jest pokazywanie przez media tych, którym się udało. To najlepiej przekona osoby wykluczone, że warto się starać, że wyjście z nałogu da im osobiste korzyści, a społeczności ważne korzyści społeczne. Osobiście znam ludzi, którzy kiedyś byli na dnie, a jednak dzięki pomocy wydostali się na powierzchnię i są teraz świetnymi fa- 3

6 chowcami, kierownikami wolontariatów w małych miejscowościach, aktywnie działają na rzecz innych, osiągają sukcesy zawodowe. Drugą nie mniej ważną sprawą jest zdobycie dla tej idei ludzi, którzy mówią, że sami głową muru nie przebiją. To prawda, ale gdy tych głów będzie sto, tysiąc kto wie. Można Himalaje przenosić. Do tego potrzebne jest też mądre prawo. Nad jakimi aktami prawnymi planuje pracować komisja w najbliższym czasie? Trzeba napisać od nowa ustawę o rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Miała ona dotychczas 49 nowelizacji i już dziś nawet najwytrawniejsi prawnicy mają z nią kłopoty. W związku z obchodami 10 rocznicy Karty Osób Niepełnosprawnych chcemy tę ustawę napisać od nowa. W kolejce czeka też ustawa o pożytku publicznym i wolontariacie. Pod koniec V kadencji Sejmu odbyło się wysłuchanie publiczne w sprawie zaproponowanego przez rząd projektu ustawy i zgłoszono ponad 90 poprawek do niej. Są bardzo szczegółowe i są świadectwem dojrzałości organizacji pozarządowych. Wiele z proponowanych rozwiązań to gotowe zapisy ustawowe. W kwietniu odbędzie się kolejna konferencja partnerów, którzy realizowali w EQUAL-u program Praca w posagu i Asystent osoby niepełnosprawnej. Jako członek parlamentarnego zespołu do współpracy z organizacjami pozarządowymi staram się, by te dwie konferencje, zorganizować w Sejmie i tam, w gronie parlamentarzystów, a więc senatorów i posłów, porozmawiać o konkretnych rozwiązaniach prawnych. Te rozwiązania dotyczyć będą również spółdzielni socjalnych. Kolejne zagadnienie to trudna ale konieczna reforma emerytalna to temat na osobną rozmowę, więc dzisiaj potraktujmy ten temat hasłowo. W planach pracy Komisji jest także pakiet ustaw dotyczący opieki nad osobami starszymi, przewlekle chorymi, zmiany z instytucjonalnej na rodzinną opieki nad dziećmi, a także ustawy o pracownikach socjalnych i rynku pracy. Pominęliśmy chyba nazbyt wątek pieniędzy, a jest on bardzo ważny. Skąd spółdzielnie społeczne mają brać fundusze na statutową działalność? Na działalność spółdzielni socjalnych, o czym mówiłam wcześniej przeznaczane są niemałe pieniądze do pięciu średnich krajowych na osobę. Spółdzielnia socjalna może liczyć od 5 do 50 osób. Przy średniej wielkości spółdzielni jest to od 200 do 300 tysięcy zł dotacji, jeśli spółdzielnia działa przez cały rok. Spółdzielnie nie płacą też podatku dochodowego, ponieważ dochód, który wytwarza ma służyć wspólnemu dobru kulturalnemu bądź socjalnemu. Można więc za te pieniądze kupować na przykład małe mieszkania członkom spółdzielni. Państwo dotuje także część obowiązkowych składek na ZUS. To nie są wcale małe ułatwienia. Trzeba natomiast usprawnić koordynację działań urzędów pracy i ośrodków pomocy społecznej, pomyśleć o gwarancjach potrzebnych do sięgania po środki na rozpoczęcie działalności, bo o te gwarancje bardzo trudno i stanowią niemałą przeszkodę na starcie. Wielka w tym rola samorządowców ale i niemała odpowiedzialność. Pani wypowiedzi sugerują, że jest Pani optymistką, jeśli chodzi o rzeczową, coraz bardziej skuteczną politykę społeczną państwa? Polityka społeczna to jest to, czemu winna służyć gospodarka, bo żeby dysponować pieniędzmi trzeba je najpierw mieć, ale rozwój gospodarczy ma służyć ludziom. Przede wszystkim jednak polityka społeczna to umiejętność rozwiązywania wspólnych problemów po to, aby każdy z obywateli czuł się potrzebny i ważny. Rozmawiał: Włodzimierz Kaleta Dwa miesiące temu ofi cjalnie działalność rozpoczął Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych Prawo dla związku Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych został zawiązany 22 czerwca 2007 r. w Byczynie, ale dopiero w listopadzie Związek został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego. W dniu 23 listopada 2007 r. postanowieniem Sądu Rejonowego w Warszawie - XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, uzyskaliśmy wpis do Krajowego Rejestru Sądowego - Rejestru Organizacji Społecznych i Zawodowych pod numerem KRS: , a tym samym związek nabył osobowość prawną poinformował Jerzy Lamprecht, wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej. Inicjatywa powołania OZRSS jest rezultatem postulatów reprezentantów Spółdzielni Socjalnych z terenu całej Polski, a także instytucji zaangażowanych w rozwój spółdzielczości socjalnej, jest kolejnym ogniwem wzmacniającym rozwój spółdzielni socjalnych w naszym kraju. Jesteśmy przekonani, iż powstanie Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych stworzy skuteczne możliwości na rzecz promocji i wspierania idei gospodarki społecznej poprzez działania w zakresie szeroko rozumianej reintegracji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym podkreślił Jerzy Lamprecht. Władze OZRSS podziękowały wszystkim swoim sojusznikom - instytucjom rządowym i samorządowym, organizacjom III sektora, reprezentantom wyższych uczelni - za niezwykle cenny wkład w proces konsolidacji młodego ruchu spółdzielczości socjalnej. Prezesem OZRSS jest Jacek Imioła. Marcin Juszczyk jest przewodniczącym Rady Nadzorczej, a Jerzy Lamprecht pełni funkcję wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej. 4

7 Ciężar biurokratycznej machiny tworzenia spółdzielni muszą przejąć fachowcy, których obecnie w spółdzielni nie może być więcej niż 20% ogółu członków Paragrafy do poprawki Rozmowa z Tadeuszem Tomaszewskim, posłem, członkiem Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Jaka, Pana zdaniem, winna być polityka społeczna nowoczesnego państwa? Jest na to jakaś ogólna recepta? Polityka społeczna nowoczesnego, demokratycznego państwa nie może dotyczyć tylko pomocy społecznej. Jest to bardzo ważny segment polityki państwa wielu wzajemnie uzupełniających się działań począwszy od wyrównywania szans edukacyjnych, poprzez pomoc państwa w uzyskaniu pierwszego mieszkania, czy bezpieczeństwo zdrowotne, po budowanie skutecznych instrumentów wsparcia w walce z wykluczeniem społecznym. Pomoc społeczna jest tylko jedną z form przeciwdziałania bezdomności, ubóstwa, bezrobocia niepełnosprawnych, czy patologiom takim, jak alkoholizm, czy narkomania. Polska jest na początku budowy systemowych rozwiązań wsparcia ekonomii społecznej. Mamy obecnie rozwiązania prawne o zatrudnieniu socjalnym, spółdzielniach socjalnych, czy programy wspierające różne formy ekonomii społecznej jak Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Rząd koalicyjny PO PSL zamierza, jak wynika z expose Premiera Donalda Tuska, realizować solidarną politykę społeczną, która musi dostrzegać kluczowe obszary potrzebnej solidarności, jak m.in. solidarność między regionami czy solidarność między grupami społecznymi. Osobiście jest zwolennikiem budowania przez państwo i samorządy terytorialne we współdziałaniu z sektorem pozarządowym rozwiązań systemowych dających szansę powrotu do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie. W ub. roku ówczesna Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny starała się, by do końca 2007 r. znowelizować ustawę o spółdzielniach społecznych. Czy to się udało? Inicjatywa nowelizacji ustawy z dnia 27 kwietnia ub r. o spółdzielniach socjalnych, której miałem zaszczyt być sprawozdawcą sejmowym powstała w czasie wyjazdu studyjnego do Włoch wiosną 2007roku. Wyjazd zorganizowała Pani prof. dr hab. Ewa Leś, Kierownik projektu Partnerstwo na Rzecz Rozwoju Tu jest praca. Doświadczenia zebrane m.in. z rozwiązań włoskich stały się przesłanką do przygotowania przez grupę roboczą projektu nowelizacji ustawy o spółdzielniach socjalnych. Wspólnie z panem Posłem Eugeniuszem Wycisło z PO zaproponowaliśmy powołanie podkomisji, która wspólnie z ekspertami przygotowała przyjęty przez Komisję Polityki Społecznej projekt, który 4 lipca 2007r. przesłaliśmy do Marszałka Sejmu. Jednak samorozwiązanie Sejmu RP V kadencji było przyczyną ustania prac nad tą ustawą. Jakie najważniejsze zmiany wprowadzono przy okazji tej nowelizacji? Projektowana nowelizacja miała na celu m.in. ułatwienie tworzenia i funkcjonowania spółdzielni socjalnych stworzenie nowych regulacji na rzecz budowy systemu wsparcia dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym podejmujących zatrudnienie oraz działalność w sektorze gospodarki społecznej umożliwienie wsparcia podmiotów gospodarki społecznej ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego zwiększenie pomocy publicznej dla osób podejmujących swą aktywizacją w spółdzielni oraz dla samych spółdzielni. Opracowana ustawa nie jest pierwszą próbą określenia i skodyfikowania zasadniczych form i zasad pomocy osobom zagrożonym społecznym wykluczeniem. Dlaczego jest to takie trudne? Uważam, że ustawa o spółdzielniach socjalnych jest kolejną próbą po ustawie o zatrudnieniu socjalnym budowania instrumentów wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Trzeba skorzystać przy jej zmianie z wszystkich doświadczeń, w tym i tych podmiotów, które już powstały ale i również doświadczeń europejskich. Osoby długotrwale bezrobotne, osoby po zakończeniu leczenia uzależnień od alkoholu czy narkotyków, bezdomni, byli więźniowie, uchodźcy czy osoby niepełnosprawne wymagają systematycznego, przemyślanego wsparcia, na które musi się składać wiele działań. Stąd nie jest łatwo biorąc pod uwagę krajowe i unijne uwarunkowania prawne dotyczące działalności gospodarczej i stan fi - nansów publicznych przygotować łatwe i najważniejsze skuteczne formy i zasady wsparcia. Co Pana zdaniem należałoby zmienić w ustawie, by spółdzielnie bardziej skutecznie aktywizowały osoby zagrożone wykluczeniem lub co gorsza mogących owe wykluczenie dziedziczyć. Obecna ustawa ma swoje słabe strony. Moim zdaniem niewłaściwa jest relacja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w stosunku do pozostałych członków. Ciężar biurokratycznej machiny tworzenia spółdzielni muszą przejąć fachowcy, których obecnie w spółdzielni nie może być więcej niż 20% ogółu członków. Drugi problem to skomplikowane procedury pomocy ze strony Urzędu Pracy i brak możliwości bezpośredniego zaangażowania się w tworzeniu i funkcjonowaniu spółdzielni socjalnej gmin oraz organizacji pozarządowych. 5

8 Proszę przypomnieć, kto może być założycielem, a kto członkiem takiej spółdzielni? Do podstawowych kwestii w przygotowanej zmianie należy zaliczyć: złagodzenie proporcji pomiędzy osobami zagrożonymi wykluczeniem a pozostałymi członkami spółdzielni ze stanu 80 do 20 na rzecz relacji 50 na 50. Ponadto wprowadzenie możliwości udziału osób nie należących do grup zagrożonych wykluczeniem społecznym w zakładaniu spółdzielni socjalnych. Zmiany te wynikają z potrzeby wzmocnienia osób bezrobotnych którym nie powiodło się na rynku pracy w tworzeniu podmiotu aktywizacji gospodarczej; wprowadzenie możliwości tworzenia spółdzielni socjalnych przez jednostki samorządu terytorialnego i organizacje pozarządowe jako kolejnego elementu na rzecz wsparcia osób, które chcą się aktywizować. Warto zwrócić uwagę, że propozycja ta zakłada obowiązek zatrudniania osób zagrożonych wykluczeniem i stopniowego ich usamodzielniania; zwiększenie możliwości wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem w założeniu i pierwszym okresie funkcjonowania spółdzielni socjalnych tak, aby ułatwić ich rozwój ekonomiczny i doprowadzić do ekonomicznego usamodzielnienia osób rozpoczynających działalność w tej formie; stworzenia preferencji dla podmiotów zatrudniających osoby zagrożone wykluczeniem społecznym w ocenie instytucji realizujących zamówienia publiczne zgodnie z normami Unii Europejskiej; budowy kompleksowego systemu infrastruktury wspierającej osoby podejmujące zatrudnienie, w tym zatrudnienie w ramach spółdzielni socjalnych. Jakich rozwiązań prawnych brakuje, aby powoływanie i funkcjonowanie spółdzielni socjalnych było łatwiejsze? Według obecnego stanu prawnego zgodnie z art.4 spółdzielnię socjalną mogą założyć: 1. osoby bezrobotne, w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 2. osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-4, 6 i 7 ustawy z dnia 13 czerwca 2003r. o zatrudnieniu socjalnym. 3. osoby niepełnosprawne, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych posiadające pełną zdolność do czynności prawnych. Liczba założycieli spółdzielni nie może być mniejsza niż pięć. Członkowstwo w spółdzielni socjalnej mogą nabyć w/w osoby, także posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Członkami spółdzielni mogą być również osoby, nie wymienione powyżej, jeżeli posiadają kwalifi kacje niezbędne w spółdzielni: ustawa jednak w art. 5 ust. 6 mówi, że specjalistów nie może być więcej niż 20 % ogólnej liczby członków spółdzielni socjalnej. Duża część spółdzielni rozwiązuje się. Jest też część takich, które dobrze radzą sobie nawet pod obecną ustawą. Zna Pan takie przykłady? Dorobek w projekcie nowelizacji ustawy z poprzedniej kadencji Sejmu RP przewiduje m.in.: tworzenie spółdzielni przez osoby prawne tj. organizacje pozarządowe oraz gminy zmianę ilości osób członków spółdzielni, którzy byli zagrożeni wykluczeniem społecznym do pozostałych w relacji 50% do 50% uproszczenie procedur pomocy fi nansowej z Urzędów Pracy pomoc prawną przy tworzeniu spółdzielni fi nansowaną ze środków publicznych. Jaka powinna być rola gmin w aktywizowaniu najbardziej potrzebujących? Gminy powinny w pierwszej kolejności dobrze zdiagnozować grupę potrzebujących. To musi być praca u podstaw z każdym zagrożonym wykluczeniem społecznym. Po takim wywiadzie środowiskowym gminy korzystając z własnego majątku, planowanych działań i zakładanego celu mogą dziś uruchomić Kluby Integracji Społecznej,, Centra Integracji Społecznej, zaproponować prace społecznie użyteczne, czy po nowelizacji ustawy o spółdzielniach socjalnych być jednym z inicjatorów i członków założycieli takiej spółdzielni. To od możliwości gminy, gotowości urzędników samorządowych oraz radnych zależy podjęcie różnych form aktywizacji potrzebujących. Rozmawiał: Włodzimierz Kaleta 6

9 Bez współpracy z samorządami spółdzielnie socjalne nie mają szans na rozwój Klucz w gminie Jeśli samorządy nie będą przekonane do współpracy ze spółdzielniami socjalnymi, to trudno spółdzielniom będzie funkcjonować na lokalnym rynku podkreślali uczestnicy konferencji zorganizowanej w ramach unijnego projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. IW Equal powstała spółdzielnia socjalna UL. Spółdzielnia jest podmiotem komercyjnym, ale w ramach swojej działalności statutowej będzie prowadziła Klub Integracji Społecznej na podstawie zapisów ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. W Polsce działa już ponad sto spółdzielni socjalnych, najwięcej w województwie wielkopolskim i śląskim. Najmniej przedsiębiorstw społecznych powstało w Polsce południowo-wschodniej. Znaczącą rolę w rozwoju spółdzielczości socjalnej odgrywają samorządy lokalne. Wiele spółdzielni socjalnych nie powstało z powodu złego działania administracji uważa Maciej Cieślukowski z Biura Konsultingowego Fundacji Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Już na początku trzeba włączyć w proces tworzenia spółdzielni gminę. W strategii wejścia na rynek potrzebny jest lobbing dodaje. Zgodnie z prawem, spółdzielnia socjalna to przedsiębiorstwo zrzeszające określoną liczbę osób wykluczonych tzn. bezrobotnych, niepełnosprawnych, bezdomnych. Nadrzędnym celem działania spółdzielni socjalnej jest społeczna integracja jej członków, wzajemna pomoc, aktywne uczestnictwo w życiu społeczności lokalnej podkreśla Jadwiga Stefańska z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie we Wrześni, wiceprezes Fundacji Tutaj Warto w Borzykowie. Spółdzielnia socjalna jest przede wszystkim miejscem pracy i reintegracji społecznej dla osób, które w pojedynkę miałyby trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej. Jadwiga Stefańska ma nadzieję, że gminy zobaczą szansę dla rozwoju spółdzielczości socjalnej na swoim terenie. Dzięki pomocy oferowanej spółdzielniom władze lokalne mogą rozwiązać szereg problemów społecznych: zmniejszyć bezrobocie, zmniejszyć środki wydawane na pomoc społeczną, wesprzeć społeczną aktywność w rozwiązywaniu problemów wymienia Stefańska. Jej zdaniem rozwój spółdzielni pozwala odzyskać godność i wiarę we własne siły przez osoby marginalizowane. Na terenie Wrześni dzięki współpracy organizacji pozarządowych z samorządem powiatowym w ramach projektu Samorządy gminne w: Sawinie... Projekty Equal są wysokobudżetowe i mała organizacja nie byłaby w stanie sama ich prowadzić, dlatego dzięki porozumieniu z organizacjami pozarządowymi i samorządem powiatowym udało nam się ten projekt zrealizować. PCPR jest liderem i administratorem projektu podkreśla Stefańska.... i Pcimiu przystąpiły do projektu Kluczowa rola gminy

10 Jej zdaniem, samorządy mogą tworzyć centra wspomagające spółdzielczość socjalną. Wsparcie, jakie może udzielić samorząd nowo powstającej spółdzielni socjalnej to między innymi: wydzielenie pracownika ds. kontaktów z grupą inicjatywną, udostępnienie przyszłym spółdzielcom lokalu na spotkania organizacyjne, pomoc doradcza i organizacyjna w znalezieniu źródeł fi nansowania, promocja w mediach lokalnych i społeczności lokalnej. Szczególną rolę samorządy mogą odegrać na początku działalności spółdzielni np. poprzez wsparcie w znalezieniu i adaptacji lokalu na siedzibę spółdzielni, wsparcie w organizacji potrzebnych kursów i szkoleń, w tworzeniu i adaptacji stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych i wykluczonych. Kwestią sporną jest zlecanie zadań przez samorząd spółdzielniom socjalnym. Zgodnie z prawem, spółdzielnie mogą otrzymywać zlecenia od samorządu. Jednak spółdzielnie podobnie jak inne organizacje pożytku publicznego powinny startować w konkursach dla czystości procedur i wymagania od spółdzielni pewnego poziomu świadczenia usług uważa Jadwiga Stefańska. W ramach unijnego projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych próbę utworzenia spółdzielni socjalnej z udziałem osób niepełnosprawnych podjęto w powiecie wrzesińskim oraz gminach: Czarna Białostocka, Morąg, Stoczek Łukowski, Wyszków, Sawin, Pcim, Nidzica, Jastrząb, Klucze, Wołomin, Łomianki i Czersk. Stoczek Wyszków Rezultatem projektu ma być model tworzenia spółdzielni socjalnej osób niepełnosprawnych z udziałem lub pod auspicjami samorządu gminnego i organizacji społecznych, jako sposób na przeciwdziałanie bierności zawodowej osób niepełnosprawnych. Morąg 8

11 Zdecydowana większość Polaków uważa, że osoby niepełnosprawne powinny być uprzywilejowane w dostępie do pracy Wola pomocy Środowiska lokalne dziesięciu gmin wytypowanych do projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych są pozytywnie nastawione do osób niepełnosprawnych. to Wyszków, Klucze, Łomianki, Jastrząb- Mirów i Stoczek Łukowski. Wreszcie trzecia grupa, to gmina Kobylin i Sawin z najmniejszą liczbą punków. Sądzą, że niepełnosprawnych należy wspierać i ułatwiać im zdobycie pracy. Blisko 80 proc. respondentów uznało, że osoby niepełnosprawne powinny być uprzywilejowane w dostępie do pracy. Akademia Pedagogiki Specjalnej, jeden z partnerów projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, przeprowadziła badania dotyczące świadomości społeczności lokalnej gmin uczestniczących w projekcie. Przebadano mieszkańców gmin: Łomianki, Sawin, Wyszków, Stoczek Łukowski, Czarna Białostocka, Pcim, Kobylin, Morąg, Klucze, Jastrząb-Mirów. Udział w badaniach wzięło ponad 2100 osób. Wybrano respondentów według kryterium liczby mieszkańców w gminie oraz kilku docelowych grup społeczno-zawodowych głównie lokalnych elit. Cel projektu, a więc powołanie spółdzielni socjalnych dla niepełnosprawnych, jest na tyle oryginalny i w Polskiej rzeczywistości społecznej unikalny, że możliwie gruntowne socjologiczne opisanie środowisk, w których spółdzielnie mają powstać, wydaje się nie tylko wskazane, lecz konieczne podkreśla w publikacji poświęconej badaniom Paweł Boryszewski z Akademii Pedagogiki Specjalnej. W publikacji Niepełnosprawni w opinii społeczności lokalnych Boryszewski zwraca uwagę, że powodzenie inicjatywy powołania spółdzielni socjalnej zależy w dużej mierze od przychylności i wsparcia otoczenia społecznego, w którym spółdzielnia będzie funkcjonowała. Interesujące są w związku z tym trzy zagadnienia. Po pierwsze, odczucia ludzi spotykających w życiu codziennym osobę niepełnosprawną. Po drugie, poziom dystansu wobec niepełnosprawnych. Po trzecie, opinie dotyczące uprzywilejowania osób niepełnosprawnych opisuje Boryszewski. W publikacji zaprezentowano informacje demograficzno-społeczne, sytuację społeczno-zawodową badanych, poziom ich religijności i przynależność do stowarzyszeń i organizacji, a także zainteresowanie sprawami lokalnymi. W publikacji znajdziemy również opis poszczególnych gmin. Na podstawie otrzymanych wyników widać, że lokalna społeczność bardzo szeroko pojmuje niepełnosprawność, identyfi kując ją zarówno z dysfunkcjami ruchowymi, umysłowymi czy zdrowotnymi, jak też społecznymi. Przebadani mają słabe rozeznanie, co do liczebności środowisk niepełnosprawnych, jak też działalności gminy na rzecz niepełnosprawnych. Dosyć dobrze oceniają prace gminy w zakresie pomocy społecznej. Środowiska lokalne charakteryzują się pozytywnym stosunkiem do osób niepełnosprawnych i chętnie wchodzą z nimi w różnego typu interakcje, głównie przelotne, ale też i bardziej trwałe, z wyjątkiem małżeństwa, które mało osób uznaje za możliwe podsumowuje Paweł Boryszewski z Akademii Pedagogiki Specjalnej. Dosyć szeroko i jednocześnie wnikliwie diagnozują problemy ludzi niepełnosprawnych, trafne też są ich recepty na poprawę życia niepełnosprawnych. Sądzą, że niepełnosprawnych należy wspierać i ułatwiać im zdobycie pracy. Między gminami nie ma wielkich różnic, co faktycznie oznacza, że nie ma zdecydowanych liderów i wyraźnych outsiderów. Autor publikacji wyróżnia trzy grupy gmin. Pierwsza grupa, to Pcim, Morąg i Czarna Białostocka gminy te otrzymały najwięcej punktów. Druga grupa, z nieznacznie mniejszą liczbą punków, Badane gminy nie przypadkowo trafi ły do projektu, jest bowiem w nich potencjał społeczny pozytywnie zorientowany na niepełnosprawnych, sprzyjający realizacji założonych celów zauważa Paweł Boryszewski. Praca niepełnosprawnych Blisko 80 proc. respondentów uznaje, że osoby niepełnosprawne powinny być uprzywilejowane w dostępie do pracy. Wyjątek stanowią mieszkańcy Sawina. Wśród około 61 proc. osób, które zatrudniłyby niepełnosprawnego, wyróżniają się badani z Jastrzębia-Mirowa (69 proc.), Czarnej Białostockiej (69,1 proc) i Kluczy (66 proc.). W tych gminach akceptacja dla przywilejów w zatrudnianiu niepełnosprawnych była bardzo wysoka. W Sawinie natomiast wyraźnie mniej niż połowa badanych przyjęłaby niepełnosprawnego do pracy. Najczęściej spośród badanych gmin mieszkańcy Sawina (7,3 proc.) mówią zdecydowane nie dla pracy niepełnosprawnych. Kto powinien pomóc? Zdaniem respondentów, trzy instytucje przede wszystkim powinny się zajmować pomocą dla osób niepełnosprawnych: państwo, gmina i rodzina. W poszczególnych gminach różna jest jednak skala uznawania tych instytucji. O ile w wypadku państwa odpowiedzi respondentów niemal ze wszystkich gmin utrzymują się na wysokim, zrównoważonym poziomie oscylującym w granicach 90 proc. (wyjątek stanowią mieszkańcy Sawina, gdzie wyraźnie mniej osób wskazało na państwo), o tyle w odniesieniu do gminy i rodziny widać już nieco większe zróżnicowanie odpowiedzi czytamy w opracowaniu badań. Są gminy zdecydowanie akcentujące jej funkcje opiekuńcze, jak Pcim i takie, które przydają jej mniejsze znaczenie, jak Sawin. 9

12 Zdaniem respondentów, pomoc osobom niepełnosprawnym powinny także oferować: powiat, Kościół i organizacje pozarządowe. Najmniejsze znaczenie jako instytucji pomocowej nadają badani sąsiadom. Państwo jest nadal głównym adresatem roszczeń, ale jednocześnie spadła ranga powiatu na rzecz gminy i organizacji pozarządowych podkreśla Paweł Boryszewski. Jaka pomoc? Respondentów zapytano także: Na czym przede wszystkim powinna polegać pomoc udzielana osobom niepełnosprawnym? Pierwszorzędną formą pomocy zdaniem mieszkańców gmin jest wsparcie fi nansowe. Najczęściej mówili o tym mieszkańcy Kobylina (44 proc.) i Pcimia (41 proc.), najrzadziej zaś Łomianek (25,5 proc.) i Wyszkowa (28 proc.). Wyraźnie mniej osób jako pomoc niepełnosprawnym upatruje w daniu bądź umożliwieniu pracy. Na codzienną opiekę i ułatwiony dostęp do opieki medycznej wskazuje podobny do siebie odsetek osób. Bariery architektoniczne, to następny pod względem liczebności obszar świadczenia pomocy, wskazywany najczęściej przez badanych z Wyszkowa (20 proc.) i Morąga (19 proc.), najrzadziej zaś z Sawina (3 proc.) i Jastrzębia Mirowa (9 proc.). Respondenci wskazywali również, że pomoc powinna dotyczyć wsparcia psychicznego i duchowego, normalnego funkcjonowania, terapii, WTZ oraz bycia z nimi. Pozostałe sposoby świadczenia pomocy, choć wymienione były przez stosunkowo mało liczne grupy respondentów, wydają się jednak być ważne, począwszy od akceptacji, najczęściej wymienianej w Kluczach, poprzez rozwiązania systemowe (przyjazne prawo) szczególnie doceniane w Czarnej Białostockiej, Morągu i Kluczach, różnego typu ulgi, wyżej od pozostałych punktowane w Sawinie i Wyszkowie, skończywszy na dostępności urzędów i dostosowywaniu pomocy do stopnia i charakteru niepełnosprawności. Dokładny raport z badania można znaleźć w publikacji Niepełnosprawni w opinii społeczności lokalnych wydanej przez Akademię Pedagogiki Specjalnej w ramach projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Ośrodek przekazuje zainteresowanym osobom wszelkie informacje potrzebne do utworzenia spółdzielni socjalnej oraz wzory dokumentów potrzebnych do jej utworzenia Informują i radzą Każdego dnia Partnerski Ośrodek Wspierania Spółdzielczości Socjalnej udziela około dziesięciu porad osobom, które chcą założyć spółdzielnię socjalną. Ośrodek działa przy Krajowej Izbie Gospodarczo-Rehabilitacyjnej w ramach projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Partnerski Ośrodek Wspierania Spółdzielczości Socjalnej powstał w maju 2006 roku przy Krajowej Izbie Gospodarczo-Rehabilitacyjnej. Jego zadaniem jest zapewnienie wsparcia inicjatywom gmin i lokalnych organizacji pozarządowych oraz osobom indywidualnym, mającym na celu tworzenie spółdzielni socjalnych informuje Ewa Kowalska z Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej. Zakres działania Ośrodka można podzielić na obszary: działalność informacyjna działalność promocyjna działalność doradcza Ośrodek przekazuje zainteresowanym osobom wszelkie informacje potrzebne do utworzenia spółdzielni socjalnej oraz wzory dokumentów potrzebnych do jej utworzenia np. aktów prawnych dotyczących funkcjonowania spółdzielczości socjalnej a w szczególności ustawy z dnia 27 kwietnia o spółdzielniach socjalnych oraz aktów wykonawczych; wzorcowy statut spółdzielni socjalnej; dokumentacja z zebrania założycielskiego (walnego zgromadzenia); dokumentacja związana z rejestracją w Krajowym Rejestrze Sądowym (wniosek o wpis do KRS, zaświadczenia związane z rejestracją spółdzielni socjalnej); dokumentacja związana z procesem przekształcenia spółdzielni; wzory spółdzielczych umów o pracę oraz umów cywilno-prawnych; Wszelkie teksty aktów prawnych, wyciągów z dokumentów programowych oraz wzorcowych dokumentów są dostarczane osobom i instytucjom zainteresowanych w drodze mailowej lub listownej w zależności od potrzeb. Ośrodek prowadzi również dystrybucję (zarówno w wersji elektronicznej jak i materialnej) analiz i ekspertyz powstałych w trakcie realizacji projektu (autorstwa ekspertów KIG-R oraz partnerów), a w szczególności upowszechnieniu podlegają: 1. Standardowy biznesplan dla spółdzielni socjalnej działającej w obszarze pożytku publicznego 2. Opinia prawna w sprawie zasad udzielania zamówień na działalność 10

13 pożytku publicznego przez jednostkę samorządu terytorialnego dla zagwarantowania zleceń dla nowo powstałej spółdzielni socjalnej 3. Poradnik Finansowanie działalności Spółdzielni socjalnych 4. Gmina a niepełnosprawność. Podręcznik dla samorządów gminnych z zakresu aktywizacji zawodowej i rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych 5. Poradnik założyciela spółdzielni socjalnej. Z podręcznika można się dowiedzieć o: problemach, potrzebach i możliwościach zawodowych osób niepełnosprawnych systemie rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, instytucjach np. WTZ zatrudnianiu osób niepełnosprawnych roli gminy w ekonomi społecznej, zakres zadań samorządu gminnego Pracownik ośrodka obecny jest na szkoleniach i konferencjach organizowanych przez KIG-R w ramach realizacji projektu celem dotarcia do osób zainteresowanych problematyką spółdzielczości socjalnej, jak również nawiązania kontaktu z organizacjami zainteresowanymi tworzeniem partnerstw lokalnych na rzecz spółdzielni socjalnych podkreśla Ewa Kowalska. W wyniku tych kontaktów osoby zainteresowane uzyskują dostęp do materiałów, opracowań i ekspertyz powstałych dla KIG-R i partnerów. Pracownik Ośrodka uzyskuje w wyniku tych spotkań wiedzę o zapotrzebowaniu na informacje osób pragnących utworzyć spółdzielnie socjalne dodaje. Każdego dnia udzielanych jest kilka odpowiedzi (5 10) drogą telefoniczną lub mailową osobom, które są zainteresowane spółdzielczością socjalną. Po zakończeniu projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych Ośrodek zaprzestanie działalności z powodu braku funduszy. W miarę możliwości pomocą będzie służyła Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna. Kontakt do POWSS: Partnerski Ośrodek Wspierania Spółdzielczości Socjalnej Gałczyńskiego 4, Warszawa (0-22) /05 wew powss@kigr.org Na takie pytania uzyskasz odpowiedź w POWSS: Kto i jak może założyć spółdzielnię socjalną, jakie są procedury? Jakie są wymagane dokumenty do założenia spółdzielni? Jakie są możliwe przedmioty działalności spółdzielni socjalnych? Skąd można uzyskać wsparcie na działalność spółdzielni? Jakiej pomocy można oczekiwać od władz samorządowych? Ośrodki Wspierania Spółdzielczości Socjalnej w 2007 roku W 2007 roku w ramach inicjatywy programowej ministerstwa pracy i polityki społecznej zostało powołanych 10 Ośrodków Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej. Działały one w Warszawie, Krakowie, Wałbrzychu, Zamościu, Rudzie Śląskiej, Poznaniu, Olsztynie, Rzeszowie, Łodzi oraz Byczynie. Profi l ich działalności, w tym szczególnie działalność w sferze edukacyjno doradczej pozwoliła przekazać trudną i skomplikowaną wiedzę prawno-ekonomiczną osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym, które postanowiły organizować własne miejsca pracy napisał Jarosław Duda, sekretarz stanu w MPiPS w liście z podziękowaniami dla Ośrodków Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej. Działalność ośrodków to także wsparcie ekonomii społecznej wśród przedstawicieli instytucji administracji publicznej oraz pomoc w zawiązywaniu lokalnych partnerstw na rzecz inicjatyw przeciwdziałania bezrobociu i marginalizacji społecznej. Jaki powinien być kształt pomocy dla spółdzielni socjalnych Ile od gminy, ile od państwa? Teoretycy i praktycy spółdzielczości socjalnej różnią się między innymi podejściem do kwestii roli państwa w pomocy spółdzielniom socjalnym. Ale zgadzają się już co do tego, że władze lokalne powinny pomagać i wspierać nowo powstające spółdzielnie socjalne. Państwo powinno więcej pomagać spółdzielniom socjalnym, oferować ulgi podatkowe, zwolnienia przekonuje Maria Sowińska, prezes spółdzielni Feniks z Tomaszowa Mazowieckiego. Nie zgadza się z nią Maciej Cieślukowski z Biura Konsultingowego Fundacji Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, partner w projekcie tworzenia spółdzielni socjalnej UL we Wrześni. Z roku na rok rośnie liczba spółdzielni socjalnych w Polsce. W 2005 roku w Krajowym Rejestrze Sądowym było zarejestrowanych 34 spółdzielnie socjalnych. Na początku 2008 roku było ich już ponad 100. Najwięcej przedsiębiorstw społecznych działa w województwie zachodniopomorskim, wielkopolskim, śląskim, najmniej w Polsce południowowschodniej. Główną przyczyną tego, że więcej spółdzielni powstaje na zachodzie kraju jest chyba większa przedsiębiorczość ludzi. Druga ważna kwestia to podejście administracji. Wiele spółdzielni socjalnych nie powstało z powodu złego działania administracji uważa dr Maciej Cieślukowski. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Biuro Konsultingowe AE w Poznaniu, spółdzielnie socjalne zajmują się prawie każdą dziedziną życia. Najwięcej deklarowało działalność dotyczącą rozwoju lokalnego, usług socjalnych i pomocy społecznej. Jaka powinna być pomoc państwa dla tych spółdzielni socjalnych? Obecny 11

14 system podatkowy nie faworyzuje spółdzielni socjalnych w szczególny sposób. Zdaniem Macieja Cieślukowskiego, tak powinno zostać. System podatkowy powinien być neutralny i taki sam dla wszystkich podmiotów na rynku. Spółdzielnie socjalne funkcjonują na rynku obok innych podmiotów, często mogą stanowić konkurencję dla nich, w zależności od rodzaju działalności i osób zatrudnionych w spółdzielni. Wprowadzenie np. ulg w podatkach dochodowych tylko dla spółdzielni oznaczałoby nierówne traktowanie innych podmiotów z punktu widzenia prawa podatkowego uważa Cieślukowski. Ewentualna pomoc finansowa dla spółdzielni socjalnej powinna być przeznaczona na jej uruchomienie (pomoc na doradztwo, szkolenia, pierwszy zakup środków itp.) Stała pomoc państwa jest dyskusyjna uważa Cieślukowski. Stan fi nansów publicznych nie pozwala na stałą pomoc dla przedsiębiorstw społecznych. Po prostu nas na to nie stać podkreśla. Nie oszukujmy się, w obecnej sytuacji fi nansów publicznych, tj. przy wysokim defi cycie i zadłużeniu,państwa nie stać na zwiększenie wydatków socjalnych i w długim okresie nie będzie stać. A wręcz przeciwnie wydatki te będą zmniejszane dodaje. Pod tym względem nie możemy porównywać się z modelem gospodarki społecznej we Francji czy Włoszech, w których system pomocy publicznej dla spółdzielni socjalnych jest bardzo rozbudowany. Spółdzielnie powinny utrzymywać się samodzielnie. Takie założenie powinno być przyjęte w szczególności w trakcie tworzenia spółdzielni. W związku z tym spółdzielnie powinny być tworzone w sposób profesjonalny zgodnie ze sztuką, tak aby później przetrwały na rynku dodaje. Więcej od gminy, mniej od rządu? Lepiej zaangażować władze lokalne w pomoc spółdzielni, zwłaszcza na początku działalności. Od razu trzeba włączyć gminę za pomocą lobbingu, żeby wyjaśnić gminie, że pomoc spółdzielni może przynieść jej korzyści, żeby samorząd zapewnił zlecenia już na początku uważa dr Cieślukowski. Należy jednak pamiętać, że samorządy udzielają pomocy tym podmiotom, którym muszą, bo to wynika z przepisów lub tym podmiotom, którym chcą np. przedsiębiorstwom, żeby dokonały inwestycji na ich terenie. Władze gminy zdecydują w miarę swoich możliwości i posiadanych instrumentów, w jaki sposób chcą wspierać rozwój danej dziedziny na swoim terenie. W szczególności mogą wykorzystywać do tego ulgi w podatkach i opłatach lokalnych np. w podatku od nieruchomości, środków transportowych itd. Spółdzielnia socjalna może być zwolniona na przykład z podatku od nieruchomości, tak jak zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej. Jednak z uwagi na konkurencję rynkową tego typu działania mogą być kontrowersyjne. Rolę gminy w rozwoju spółdzielni widziałbym przede wszystkim w zleceniach publicznych. Spółdzielnia mogłaby wykonywać te usługi publiczne, którymi z różnych względów nie są zainteresowane podmioty komercyjne. Mocniejsze spółdzielnie powinny startować w przetargach publicznych uważa dr Maciej Cieślukowski. Wiemy, że nie można nakazać lokalnym władzom samorządowym współpracy ze spółdzielniami socjalnymi. Chcielibyśmy jednak, aby zauważono, że spółdzielnia nie jest tworem otwartego rynku. Oczekujemy większej współpracy z samorządami apeluje Maria Sowińska, prezes spółdzielni Feniks. Niestety władze samorządowe często nie chcą współpracować i to jest problem, z którym borykają się powstające spółdzielnie socjalne. Chciałam współpracować z władzami mojego miasta, gdyż zgodnie z prawem spółdzielnie mogłyby otrzymywać zlecenia do 6 tys euro. Jednak odpowiedzią władz miasta, jest jedynie zaproszenie do konkursu ofert. Drugi problem to brak dofi nansowania takich inicjatyw społecznych. Urzędnicy lokalni często nie znają prawa na podstawie którego działamy i nie zadają sobie trudu, aby nas wesprzeć tłumaczy Sowińska. Zmianie świadomości urzędników lokalnych i pokazanie roli jaką może odegrać samorząd lokalny poświęcony jest projekt Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych realizowany przez kilku partnerów. Rezultatem projektu ma być stworzenie modelu spółdzielni socjalnej osób niepełnosprawnych z udziałem lub pod auspicjami samorządu gminnego i organizacji społecznych, jako sposobu na przeciwdziałanie bierności zawodowej osób niepełnosprawnych. Powołanie spółdzielni może być inicjatywą samorządu gminnego. Gmina niepełnosprawnym Jak podkreślają realizatorzy projektu Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, wsparcie inicjatywy spółdzielczej przez samorząd gminny lub powiatowy może mieć różnoraki charakter. Można zacząć od wsparcia moralnego udzielanego osobom chcącym założyć spółdzielnię socjalną. Tworzenie dobrego klimatu wobec inicjatywy niepełnosprawnych jest ważne w społeczności lokalnej. Wójt, burmistrz, czy starosta może też wydzielić komórkę lub pracownika ds. kontaktów z grupą inicjatywną. Gmina może udostępnić spółdzielcom lokal na spotkania organizacyjne, zaoferować pomoc doradczą i organizacyjną w znalezieniu źródeł fi nansowania i tworzenia aplikacji o dofi nansowaniu. Duże znaczenia ma też promocja w mediach i społeczności lokalnej. Z jednej strony ta strategia daje możliwość wypłynięcia spółdzielni socjalnej, a z drugiej pokazuje zaangażowanie lokalnej władzy w rozwój gospodarki społecznej. Pomoc samorządu gminnego i powiatowego może iść dalej i dotyczyć wsparcia w znalezieniu i adaptacji lokalu, w organizacji i wyposażeniu w konieczny sprzęt. Warto wspierać spółdzielców w organizacji potrzebnych kursów i szkoleń. Chodzi zwłaszcza o nabycie przez spółdzielców umiejętności w zakresie organizacji i zarządzania oraz profesjonalnych umiejętności prowadzenia danego rodzaju działalności gospodarczej i świadczenia danych usług. Gmina może udzielić wsparcia w tworzeniu i adaptacji stanowisk pracy do potrzeb osób zakładających spółdzielnie. Wśród różnych form wsparcia wymieniane są także: prowadzenie księgowości spółdzielni, pomoc w znajdowaniu zamówień, zleceń, jak również samodzielne zlecanie zadań do wykonania. 12

15 Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepe³nosprawnych Projekt realizowany przy udziale œrodków Europejskiego Funduszu Spo³ecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL 13

16 Dyskusja koncentruje się często wokół pytania o to, czy spółdzielnia socjalna powinna być bardziej przedsiębiorstwem czy też instytucją o charakterze społecznym Partnerskie publikacje W ramach działań Partnerstwa na rzecz Rozwoju Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych powstaje wiele interesujących publikacji nt. spółdzielczości socjalnej, aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych i roli w tym samorządów lokalnych. Poniżej przedstawiamy dwie publikacje wydane przez Partnerów projektu. Pierwszą z nich jest Analiza efektywności społeczno-ekonomicznej zatrudnienia osób niepełnosprawnych w spółdzielniach socjalnych w porównaniu do organizacji komercyjnych, autorstwa Anny Kruk z Akademii Pedagogiki Specjalnej, która podejmuje bardzo ważny temat relacji spółdzielni socjalnych do fi rm prywatnych. Spółdzielnia socjalna jest bowiem przedsiębiorstwem społecznym, a dyskusja toczy się często o to czy spółdzielnia socjalna powinna być bardziej przedsiębiorstwem czy też bardziej organem społecznym. W rozjaśnieniu tej dyskusji pomocna może być z pewnością przedstawiana tu publikacja. Do jej lektury może nas zachęcić fragment ze wstępu: Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych stanowi priorytet polskiej i zagranicznej polityki społecznej. Bardzo wiele miejsca poświęca się jednak problematyce rehabilitacyjnej, także realizowanej w zakresie rehabilitacji poprzez pracę, ale wciąż tematyka zatrudnienia niepełnosprawnych nie jest w pełni zdiagnozowana. Problemami niepełnosprawnych pracowników, zatrudnionych w różnych typach instytucji, zajmuje się głównie pedagogika społeczna. Brakuje takiej wiedzy przedsiębiorcom, zatrudniającym personel, bardzo mała jest znajomość zagadnień dotyczących rehabilitacji zawodowej wśród służb personalnych. Dyscyplina nauk o zarządzaniu, która jest mi szczególnie bliska od strony naukowej, prawie w ogóle nie zajmuje się tematyką niepełnosprawności. Niniejsza książka zapełnia lukę poznawczą dotyczącą szczególnej instytucji, znanej w Polsce jedynie praktykom, mianowicie spółdzielni socjalnej. Brak jest w naszym kraju opracowań o takiej tematyce, szczególnie poświęconych procesom kadrowym w instytucji, którą mogą tworzyć zarówno osoby niepełnosprawne, także w stopniu umiarkowanym i znacznym, jak również osoby bezrobotne. Spółdzielnia socjalna stanowi rodzaj mikro lub małego przedsiębiorstwa, ale o specyfi cznych celach i konfi guracji. Działa już z powodzeniem w krajach Unii Europejskiej, ma duże szanse na adaptację do polskich warunków. Sprzyja temu wdrożenie nowych rozwiązań prawnych, a także działalność praktyków, którzy jako pierwsi w Polsce podjęli się pionierskiej działalności, nie mając żadnych szczegółowych wytycznych, jak taka działalność powinna wyglądać. Opierali się jedynie na istniejących przepisach dotyczących Prawa Spółdzielczego i działalności gospodarczej. Grupa zapaleńców stworzyła nową jakość i nowy model organizacji. W wieku XXI, gdzie dominuje e-biznes, modne jest tworzenie organizacji wirtualnych, fraktalnych, hipertekstowych czy innych, postawiono na nowe ale proste rozwiązania. Nowy typ instytucji społecznej, powstał na gruncie już istniejących organizacji non - profi t, takich jak zakłady pracy chronionej, spółdzielnie inwalidów, czy niewidomych, doskonale znanych na przestrzeni lat w polskiej rzeczywistości spółdzielczej, stanowiąc ogromną szansę dla osób, które potrzebują kompleksowej oraz rzetelnej aktywizacji zawodowej i społecznej. Rozwiązanie gospodarcze w postaci spółdzielni socjalnej, stanowi mariaż małego przedsiębiorstwa z instytucją nienastawioną na zysk, realizującą potrzeby społeczne członków i pracowników spółdzielni. Początek obecnego stulecia to okres regeneracji ruchu spółdzielczego i dynamicznego rozwoju tego typu organizacji Publikacja ta dostępna jest w wersji drukowanej i elektronicznej (PDF) w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Poniżej przedstawiamy spis treści publikacji Analiza efektywności społeczno-ekonomicznej zatrudnienia osób niepełnosprawnych w spółdzielniach socjalnych w porównaniu do organizacji komercyjnych zachęcając do jej lektury. Rozdział 1 Spółdzielnie socjalne jako nowa forma organizacyjna w gospodarce opartej na wiedzy 1.1 Wybrane koncepcje ekonomii społecznej 1.2 Spółdzielczość w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. 1.3 Spółdzielnia socjalna jako nowa forma spółdzielni pracy 1.4 Porównanie instytucji spółdzielczych socjalnych do organizacji komercyjnych z uwzględnieniem efektywności zatrudnienia 1.5 Analiza SWOT 14

17 Rozdział 2 Spółdzielnia socjalna jako szansa aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania 2.1 Rehabilitacja osób niepełnosprawnych jako baza kształtowania efektywności 2.2 Znaczenie spółdzielni socjalnej dla aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych Rozdział 3 Efektywność zatrudnienia w organizacjach społecznych jako problem nauk ekonomicznych 3.1 Efektywność zatrudnienia jako aspekt zarządzania w spółdzielniach socjalnych 3.2 Efektywność ekonomiczna i pozaekonomiczna na poziomie instytucji 3.3 Efektywność zatrudnienia w organizacjach XXI wieku Anna Kruk - Analiza efektywności społeczno- ekonomicznej zatrudnienia osób niepełnosprawnych w spółdzielniach socjalnych w porównaniu do organizacji komercyjnych 3 Rozdział 4 Obszary efektywności zatrudnienia w spółdzielniach socjalnych 4.1 Wydajność pracy jako czynnik kształtujący efektywność zatrudnienia w organizacjach 4.2. Efektywność pracy niepełnosprawnych zatrudnionych w spółdzielniach socjalnych 4.3 Efektywność zatrudnienia w wymiarze ekonomicznym i społecznym w spółdzielczości socjalnej 4.4 Efektywność zatrudnienia na poziomie procesów kadrowych 4.5 Skuteczność zarządzania kadrami na przykładzie koncepcji zarządzania zintegrowanego 4.6 Przebieg procesów kadrowych jako narzędzie doskonalenia efektywności zatrudnienia personelu spółdzielni socjalnej Rozdział 5 Metodologia pomiaru efektywności zatrudnienia w spółdzielniach socjalnych 5.1 Wartościowanie pracy osób niepełnosprawnych w kontekście kosztów zatrudnienia 5.2 Konkurencyjność zasobów ludzkich w gospodarce opartej na wiedzy 5.3 Skuteczna ocena personelu 5.4 Pomiar kosztów pracy osób niepełnosprawnych w ujęciu teoretyczno- empirycznym 5.5 Koszty zabezpieczenia społecznego osób niepełnosprawnych Drugą interesującą publikacją, wydaną przez Krajową Izbę Gospodarczo-Rehabilitacyjną jest podręcznik autorstwa Tadeusza Majewskiego, Cezarego Miżejewskiego i Włodzimierza Sobczaka, pt. Gmina a niepełnosprawność. Podręcznik dla samorządów gminnych z zakresu aktywizacji zawodowej i rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. W publikacji tej wiele uwagi poświęca się zagadnieniom związanym z możliwościami pracy osób niepełnosprawnych w spółdzielniach socjalnych, w kontekście roli samorządu gminnego w procesie aktywizacji osób z niepełnosprawnością. Jak piszą autorzy w Rozdziale pierwszym: Osoby niepełnosprawne można spotkać w każdej wiosce, miasteczku i dużym mieście. Żyją one wśród nas, chociaż nie zawsze ujawniają się, żyją w ponad trzech milionach polskich rodzin. Prawdopodobnie również w Twojej gminie na każdych stu mieszkańców przypada średnio około 14 osób niepełnosprawnych. Mogą to być osoby niewidome, niesłyszące, poruszające się na wózkach inwalidzkich, osoby umysłowo upośledzone itp. Problem niepełnosprawności nie ogranicza się tylko do samych osób niepełnosprawnych. Ponieważ większość osób niepełnosprawnych żyje w rodzinach, problemy związane z niepełnosprawnością dotyczą znacznej części społeczeństwa (około 25%). Oznacza to, że nie tylko osoby niepełnosprawne potrzebują odpowiedniego zainteresowania i pomocy ze strony lokalnych władz i społeczeństwa, lecz często także ich rodziny. Przede wszystkim trzeba podkreślić, że osoby niepełnosprawne są ludźmi tak samo, jak inne osoby. Oznacza to, że: pragną, aby ich życie miało swój sens i odpowiednią jakość; mają swoje cele, pragnienia i marzenia życiowe; mają takie same potrzeby życiowe, jak inne osoby i chcą, aby były one zaspokojone w możliwie najwyższym stopniu; chcą być pożytecznymi członkami społeczeństwa i wnosić swój wkład w jego rozwój przez swoją pracę. Publikacja w formie drukowanej i elektronicznej (PDF) dostępna jest w siedzibie KIG-R w Warszawie. Po dwóch latach realizacji projektu, bogatsi o nowe doświadczenia, w tym także ponadnarodowe, wiemy, że aktywność osób niepełnosprawnych w spółdzielniach socjalnych, szczególnie tych ze znacznym stopniem niepełnosprawności, powinna być wspierana nie tylko w wymiarze ogólnym przez samorząd lokalny, ale także w codziennej działalności spółdzielni. Rolę taką powinien pełnić asystent zawodowy osób niepełnosprawnych w spółdzielniach socjalnych. Jego funkcje i zadania opisuje wydana przez Centralny Instytut Ochrony Pracy publikacja Poradnik dla asystenta zawodowego spółdzielni socjalnej. Zachęcamy do lektury! 15

18 Najważniejsze jest gruntowne przeszkolenie urzędników, którzy nie znają przepisów dotyczących spółdzielni socjalnych W spółdzielni jak w rodzinie Niech samorządy okażą trochę więcej serca, współpracy, zainteresowania dla spółdzielni socjalnych apeluje Anna Skołożyńska ze Spółdzielni Socjalnej ALBA-LUX w Wołominie W urzędach panuje oziębłość na nasze problemy. Najważniejsze jest bardzo gruntowne przeszkolenie urzędników, którzy nie znają przepisów dotyczących spółdzielni socjalnych dodaje Anna Skołożyńska. Czym zajmuje się spółdzielnia socjalna ALBA-LUX? Nasza spółdzielnia jest spółdzielnią rodzinną i liczy sześciu członków. Każdy z nas zajmuje się odrębną działalnością gospodarczą. Teść wykonuje usługi remontowo-budowlane, mąż zajmuje się mechaniką samochodową, teściowa sprzątaniem, siostra stylizacją paznokci, a ja gastronomią. Przyjęliśmy niedawno nowego członka spółdzielni. Jest to osoba, która odbyła wyrok pozbawienia wolności i pomaga przy mechanice samochodowej. Jak doszło do powołania spółdzielni? Przez przypadek. Teściowa przeczytała artykuł w gazecie o rodzinnej spółdzielni socjalnej. Było dużo bieganiny, dowiadywania się. Niestety ani Urząd Pracy, ani inne instytucje nie umiały nam udzielić informacji o spółdzielczości socjalnej. Dopiero po nawiązaniu kontaktów z Żarską Spółdzielnią Socjalną jej prezes pomógł nam w załatwieniu formalności i pokierował nami. Dowiedzieliśmy się co należy robić, by założyć spółdzielnię. Odbyliśmy szkolenie. Byliśmy jedną z pierwszych spółdzielni w okolicach Warszawy. Mieliśmy wiele trudności z rejestracją spółdzielni. Trwało to bardzo długo. Początki były trudne? Do tej pory jest trudno. Nie możemy liczyć na żadną pomoc ze strony Urzędu Miasta, Urzędu Pracy, czy ze starostwa. Jeśli idę załatwić jakąś sprawę do urzędu, muszę się przygotować, zabrać ustawy i prawnie udowadniać, co mi się należy. Opieka społeczna również się od nas odwróciła. Mamy wiele trudności. Mówi się, że gminy powinny pomagać w rozwoju spółdzielni socjalnych. Tak, ale nie mamy żadnej pomocy. Pan burmistrz dowiedział się przez przypadek, że jest w Wołominie spółdzielnia socjalna, dlatego, że złożyliśmy pismo z prośbą o wynajęcie dla spółdzielni lokalu pod warsztat samochodowy. Ale do tej pory nie mamy odpowiedzi. Pomimo tego, że wiemy, że są trzy wolne lokale, które by nam odpowiadały. Spółdzielnia musi prowadzić pełną księgowość. W przypadku działalności gospodarczej wystarczy tylko książka przychodów i rozchodów. Księgową mamy z Wrocławia, bo w okolicach Warszawy są kolosalne ceny. Mamy nadzieję, że przepisy się zmienią i nie będzie trzeba prowadzić pełnej księgowości. Jaka jest różnica między spółdzielnią a zwykłą firmą? Dużo jest problemów papierkowych. Urzędnicy nie znają przepisów dotyczących spółdzielni socjalnych. Była mowa o dużej pomocy dla spółdzielni. Tymczasem napotykamy wiele trudności. Rozmawiałam już z wieloma spółdzielniami, które likwidują się, bo nie są w stanie sprostać wszystkim wymaganiom. Jako bezrobotna chcąc otworzyć działalność gospodarczą na rękę dostaję 7,5 tys zł z Urzędu Pracy bez problemu i nie muszę prowadzić pełnej księgowości. A co jest plusem prowadzenia spółdzielni socjalnej? Mamy refundację ZUS-u. Jednak musimy poświecić wiele czasu i energii, aby przekonać i udowodnić przepisami urzędnikom w starostwie, że to nam się należy. Przez rok, maksymalnie przez dwa lata spółdzielnia bazuje na dotacjach. To są granty np. z Krajowego Związku Rewizyjnego. We wrześniu dostaliśmy 20 tys. zł, które wydaliśmy na samochód, sprzęt biurowy, narzędzia do prac remontowo-budowlanych. Osoby długotrwale bezrobotne nie są w stanie zakupić potrzebnych do pracy narzędzi. Czekamy na konkursy, w ramach których spółdzielnia będzie mogła otrzymać dofi nansowanie. Jakich zmian Państwo oczekują? Najważniejsze są zmiany w ustawie o spółdzielniach socjalnych. Chcemy, aby one weszły w życie, bo poprawią nasze warunki. Zmiany dotyczą zatrudniania w spółdzielniach socjalnych. W nowych przepisach jest mowa o tym, że spółdzielnia nie będzie już musiała prowadzić pełnej księgowości, o pomocy gmin dla spółdzielni socjalnych. Ta nowelizacja może przynieść dużo dobrego. Jaka powinna być rola samorządów w pomocy spółdzielniom? Niech okażą trochę więcej serca, współpracy, zainteresowania. W urzędach panuje oziębłość na nasze problemy. Najważniejsze jest bardzo gruntowne przeszkolenie urzędników. Idąc do urzędu nie może być tak, że muszę sama przeszkolić się z wszystkich przepisów, aby udowodnić, że coś mi się należy. Okazuje się, że to ja muszę szkolić urzędnika, kim ja jestem, na jakiej zasadzie funkcjonuję. Dopiero później mogę załatwiać sprawę. Nie ma formularzy do wypełnienia dla członków spółdzielni socjalnych. Muszę sama ściągać potrzebny formularz z Internetu i zanosić do starostwa. Jakie problemy jeszcze Pani obserwuje? Dziękujemy za rozmowę 16

19 Spółdzielnia Socjala ALBA-LUX w Wołominie III

20 Treść tego projektu może nie odzwierciedlać poglądów Wspólnot Europejskich i/lub Rządu Polskiego, a instytucje te nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności w związku z jego realizacją.

KWESTIONARIUSZ ANKIETY

KWESTIONARIUSZ ANKIETY KWESTIONARIUSZ ANKIETY Płeć: Kobieta Mężczyzna Wiek: 18-25 lat 26-30 lat 31-35 lat 36-40 lat 41-50 lat powyżej 50 lat Okres prowadzenia przedsiębiorstwa: do 1 roku 1-3 lata 3-10 lat 10-20 lat powyżej 20

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1 PKT 26A USTAWY, W RAMACH KTÓRYCH MOŻNA UZYSKAĆ POMOC W ZAKRESIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ ORAZ POMOCY W AKTYWNYM POSZUKIWANIU

Bardziej szczegółowo

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Plan działania ania na lata 2007-2008 2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Numer Priorytetu: VII Nazwa Priorytetu: Promocja

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKIE FORUM UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU. 23 listopada 2012r. KRAKÓW

MAŁOPOLSKIE FORUM UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU. 23 listopada 2012r. KRAKÓW MAŁOPOLSKIE FORUM UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU 23 listopada 2012r. KRAKÓW Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA Kamila

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata

Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata 2008-2013 Wąbrzeźno, wrzesień 2008 -2- Spis treści Wstęp Rozdział 1. Nawiązanie

Bardziej szczegółowo

Wydarzenie organizowane w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Wydarzenie organizowane w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wydarzenie organizowane w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Realizatorami projektu są Fundacja Barka oraz Centrum PISOP Szkolenie

Bardziej szczegółowo

PROJEKT. Załącznik do Uchwały Nr.. Rady Powiatu w Lipnie

PROJEKT. Załącznik do Uchwały Nr.. Rady Powiatu w Lipnie Załącznik do Uchwały Nr.. Rady Powiatu w Lipnie z dnia PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU LIPNOWSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI UPRAWNIONYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA 2014 2020 1 Spis treści 1. Wstęp 3 2. Cele Programu Aktywności Lokalnej 5 3. Kierunki działań 6 4. Adresaci Programu 7 5. Metody wykorzystywane do realizacji

Bardziej szczegółowo

Skuteczne rozwiązania dla lokalnych problemów. Wykorzystanie zasobów ekonomii społecznej do rozwiązywania lokalnych problemów społecznych

Skuteczne rozwiązania dla lokalnych problemów. Wykorzystanie zasobów ekonomii społecznej do rozwiązywania lokalnych problemów społecznych Skuteczne rozwiązania dla lokalnych problemów Wykorzystanie zasobów ekonomii społecznej do rozwiązywania lokalnych problemów społecznych Jak ekonomia społeczna może nam pomóc? Narzędzia ekonomii społecznej

Bardziej szczegółowo

Rzeszów 2014. Człowiek najlepsza inwestycja

Rzeszów 2014. Człowiek najlepsza inwestycja Rzeszów 2014 Współfinansowany ze środków Unii Europejskiej Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet VII. Promocja integracji społecznej Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora

Bardziej szczegółowo

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Działania Klubu Integracji Społecznej od 2010 roku. TUTUŁ PROGRAMU Zwiększenie szans na zatrudnienie i podniesienie kompetencji społecznych poprzez stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla osób zagrożonych

Bardziej szczegółowo

Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku. Program Aktywności Lokalnej

Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku. Program Aktywności Lokalnej Załącznik do uchwały Nr XXXII/483/2009 Rady Miejskiej Środy Wielkopolskiej z dnia 20 sierpnia 2009 roku Program Aktywności Lokalnej dla Miasta i Gminy Środa Wielkopolska na lata 2009 2013 I. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

I. WPROWADZENIE Podsumowanie okresu 2005-2010

I. WPROWADZENIE Podsumowanie okresu 2005-2010 I. WPROWADZENIE Podsumowanie okresu 2005-2010 W latach 2005-2010 w przedsięwzięciach organizacyjnych, kierowanych do osób potrzebujących pomocy, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej oraz zaliczanych

Bardziej szczegółowo

AKTYWIZACJA SPOŁECZNO ZAWODOWA OSÓB BEZROBOTNYCH W GMINIE NOWY STAW

AKTYWIZACJA SPOŁECZNO ZAWODOWA OSÓB BEZROBOTNYCH W GMINIE NOWY STAW AKTYWIZACJA SPOŁECZNO ZAWODOWA OSÓB BEZROBOTNYCH W GMINIE NOWY STAW projekt realizowany przez MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ w NOWYM STAWIE Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej Program

Bardziej szczegółowo

Proponowane rozwiązania ustawowe. Jarosław Kuba Kielce, 17 luty 2010

Proponowane rozwiązania ustawowe. Jarosław Kuba Kielce, 17 luty 2010 Proponowane rozwiązania ustawowe Jarosław Kuba Kielce, 17 luty 2010 Poniżej przedstawiamy wersję roboczą propozycji uregulowania opracowaną przez grupę prawną Zespołu. Projekt ten opiera się na projekcie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA Załącznik do Uchwały Nr XXXVII/181/2009 Rady Powiatu w Brodnicy Z dnia 02 grudnia 2009 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA 2010-2015 Brodnica, 2009 r. Rozdział 1 Wstęp 1 Przyczyną

Bardziej szczegółowo

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze W województwie lubuskim

Bardziej szczegółowo

pl. Opatrzności Bożej Bielsko-Biała bcp.or g.pl tel

pl. Opatrzności Bożej Bielsko-Biała  bcp.or g.pl tel Projekt Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej subregionu południowego (OWES) jest inicjatywą: - Stowarzyszenia Bielskie Centrum Przedsiębiorczości w Bielsku-Białej lider projektu - Bielskiego Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

PROJEKT. Wstęp. Rozdział I Postanowienia ogólne 1. Ilekroć w niniejszym programie jest mowa o:

PROJEKT. Wstęp. Rozdział I Postanowienia ogólne 1. Ilekroć w niniejszym programie jest mowa o: PROJEKT Program Współpracy Gminy Gostynin z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na rok 2013 Wstęp

Bardziej szczegółowo

KARTA WSPÓŁPRACY GMINY SIEDLEC Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA LATA 2005 2010

KARTA WSPÓŁPRACY GMINY SIEDLEC Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA LATA 2005 2010 KARTA WSPÓŁPRACY GMINY SIEDLEC Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA LATA 2005 2010 Wrzesień 2005 ROZDZIAŁ I Definicje i określenia 1. Definicje: - działalność pożytku publicznego jest to działalność społecznie

Bardziej szczegółowo

Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej

Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji Cel Działania: Rozwijanie aktywnych form integracji społecznej i umożliwianie dostępu do nich osobom

Bardziej szczegółowo

Sektor ekonomii społecznej w województwie kujawsko-pomorskim

Sektor ekonomii społecznej w województwie kujawsko-pomorskim 1 Sektor ekonomii społecznej w województwie kujawsko-pomorskim Regionalne Centrum Ekonomii Społecznej raport z działalności 2010-2011 Toruń, maj 2011 roku Projekt jest współfinansowany ze środków Unii

Bardziej szczegółowo

Program współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego w Gminie Przytoczna na rok 2014

Program współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego w Gminie Przytoczna na rok 2014 Program współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego w Gminie Przytoczna na rok 2014 I. CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU 1. Celem głównym

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ POWIATU ŻARSKIEGO NA LATA

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ POWIATU ŻARSKIEGO NA LATA Załącznik do Uchwały Nr... Rady Powiatu Żarskiego z dnia..2016 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ POWIATU ŻARSKIEGO NA LATA 2016-2021 Żary, 2016 r. 1 SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE.3 II. DIAGNOZA..4 III. CEL

Bardziej szczegółowo

INSTRUMENTY WSPARCIA DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH UDZIELANE PRZEZ MAZOWIECKI OŚRODEK WSPARCIA EKONOMII SPOŁECZNEJ

INSTRUMENTY WSPARCIA DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH UDZIELANE PRZEZ MAZOWIECKI OŚRODEK WSPARCIA EKONOMII SPOŁECZNEJ INSTRUMENTY WSPARCIA DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH UDZIELANE PRZEZ MAZOWIECKI OŚRODEK WSPARCIA EKONOMII SPOŁECZNEJ Wojciech J. Jabłoński Fundacja Fundusz Współpracy Orońsko 27.01.2019 1 Po pierwsze, trzeba

Bardziej szczegółowo

PROJEKT PROGRMAU WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU

PROJEKT PROGRMAU WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PROJEKT PROGRMAU WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2011 I. WSTĘP Organizacje pozarządowe, obok sektora

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLANICA ZDRÓJ NA LATA 2010-2013

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLANICA ZDRÓJ NA LATA 2010-2013 Załącznik do Uchwały Nr XL/222 /2010 Rady Miejskiej w Polanicy Zdroju z dnia 28 stycznia 2010 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLANICA ZDRÓJ NA LATA 2010-2013 1.Wstęp Program Aktywności Lokalnej

Bardziej szczegółowo

Opinia do ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 522)

Opinia do ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 522) Warszawa, dnia 15 kwietnia 2009 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 522) I. Cel i przedmiot ustawy Opiniowana ustawa, zgodnie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI W 2009r.

PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI W 2009r. PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI W 2009r. 1 SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Cele i efekty..3 3. Postanowienia ogólne.4 4. Formy współpracy..5 5. Zasady współpracy.7

Bardziej szczegółowo

4) Beneficjent wykorzystuje do realizacji usług aktywnej integracji następujące narzędzia:

4) Beneficjent wykorzystuje do realizacji usług aktywnej integracji następujące narzędzia: Załącznik nr 9 Szczegółowe obowiązki Beneficjenta wynikające z realizacji projektu w ramach Poddziałania 9.1.6 Programy aktywnej integracji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym tryb pozakonkursowy

Bardziej szczegółowo

27.11.2014. Przyszłość spółdzielczości socjalnej kierunki rozwojowe

27.11.2014. Przyszłość spółdzielczości socjalnej kierunki rozwojowe Przyszłość spółdzielczości socjalnej kierunki rozwojowe Spółdzielnie socjalne 2009-2013 1 Stan rejestrowy październik 2014 62 43 64 137 76 66 36 85 95 119 48 W Krajowym Rejestrze Sądowym do dnia 29 września

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY SADOWIE

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY SADOWIE Załącznik nr 1 do uchwały Nr --/--/2012 Rady Gminy Sadowie z dnia ---------------- 2012 roku PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY SADOWIE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Podkarpacka Akademia Najlepszych Praktyk

Podkarpacka Akademia Najlepszych Praktyk Społeczna Podkarpacka Akademia Najlepszych Praktyk SPOŁECZNA PODKARPACKA AKADEMIA NAJLEPSZYCH PRAKTYK (SPANP) Szanowni Państwo, w imieniu wszystkich partnerów pragniemy zaprosić Was do współpracy w ramach

Bardziej szczegółowo

projekt POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA

projekt POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA projekt POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA 2014-2020 1 SPIS TREŚCI I. Wstęp.... 3 II. Ramy prawne i zgodność Strategii z innymi dokumentami... 5 III. Charakterystyka powiatu

Bardziej szczegółowo

Wspólne działanie większa skuteczność

Wspólne działanie większa skuteczność Wspólne działanie większa skuteczność Mirosława Lubińska Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Kościanie Seminarium W stronę aktywnej pomocy społecznej. Organizowanie społeczności lokalnej perspektywy wdrażania

Bardziej szczegółowo

Program współpracy Gminy Zwierzyniec z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2019 rok

Program współpracy Gminy Zwierzyniec z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2019 rok Projekt Program współpracy Gminy Zwierzyniec z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na 2019 rok WPROWADZENIE Partnerska współpraca z organizacjami pozarządowymi jest niezbędna dla skutecznego

Bardziej szczegółowo

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze Ekonomia społeczna to

Bardziej szczegółowo

o rządowym projekcie ustawy o spółdzielniach socjalnych (druk nr 49).

o rządowym projekcie ustawy o spółdzielniach socjalnych (druk nr 49). SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Druk nr 347 SPRAWOZDANIE KOMISJI POLITYKI SPOŁECZNEJ ORAZ KOMISJI ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI o rządowym projekcie ustawy o spółdzielniach socjalnych (druk nr 49).

Bardziej szczegółowo

Zmiany w ustawie o spółdzielniach socjalnych

Zmiany w ustawie o spółdzielniach socjalnych Zmiany w ustawie o spółdzielniach socjalnych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1 2 kwietnia Sejm przyjął nowelizację ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 roku o spółdzielniach socjalnych. 26 maja

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY. na terenie miasta Legionowo na lata

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY. na terenie miasta Legionowo na lata GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY na terenie miasta Legionowo na lata 2014-2016 I. Wstęp Gmina Legionowo od kilku lat realizuje zadania wynikające z działań systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem

Bardziej szczegółowo

1. Definicja spółdzielni socjalnych. 2. Przedmiot i cel działalności spółdzielni socjalnej. 3. Kto może założyć spółdzielnię socjalną? 4.

1. Definicja spółdzielni socjalnych. 2. Przedmiot i cel działalności spółdzielni socjalnej. 3. Kto może założyć spółdzielnię socjalną? 4. 1. Definicja spółdzielni socjalnych. 2. Przedmiot i cel działalności spółdzielni socjalnej. 3. Kto może założyć spółdzielnię socjalną? 4. Co jest podstawą zatrudnienia w spółdzielni socjalnej? 5. Spółdzielnie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY WYRY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA 2019 ROK

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY WYRY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA 2019 ROK PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY WYRY Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA 2019 ROK 1. Ilekroć w treści programu mówi się o: Rozdział 1. Postanowienia ogólne

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI W 2008r.

PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI W 2008r. Załącznik do Uchwały Nr XIII/70/2007 Rady Powiatu Nowodworskiego z dnia 29.11.2007 roku PROGRAM WSPÓŁPRACY POWIATU NOWODWORSKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI W 2008r. I. WSTĘP Istotną cechą społeczeństwa

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W KOŻUCHOWIE. z dnia... 2012 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W KOŻUCHOWIE. z dnia... 2012 r. Projekt Numer druku XXXVIII/2/12 UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W KOŻUCHOWIE z dnia... 2012 r. w sprawie Programu współpracy w 2013 roku Gminy Kożuchów z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami Na

Bardziej szczegółowo

Innowacyjny model aktywizacji

Innowacyjny model aktywizacji Innowacyjny model aktywizacji zawodowej uczestników WTZ Temat innowacyjny: "Współpraca podmiotów działających w obszarze zatrudnienia oraz integracji i pomocy społecznej z przedsiębiorcami w zakresie ułatwiania

Bardziej szczegółowo

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Analiza SWOT 56 MOCNE STRONY 1. Wzrost środków na aktywne formy

Bardziej szczegółowo

Spółdzielnia socjalna krok po kroku

Spółdzielnia socjalna krok po kroku Spółdzielnia socjalna krok po kroku Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora

Bardziej szczegółowo

Proces przygotowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Lipno na lata

Proces przygotowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Lipno na lata wiedza zmienia przyszłość Proces przygotowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Lipno na lata 2016 2021 PODNOSZENIE KWALIFIKACJI KADR POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W WIELKOPOLSCE

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ GMINY SZEMUD

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ GMINY SZEMUD Załącznik do Uchwały nr XXIV/196/08 Rady Gminy Szemud z dnia 08 września 2008 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ GMINY SZEMUD NA LATA 2008 2013 Szemud 2008 SPIS TREŚCI: I. WSTĘP.. 3 II. III. IV. ZAŁOŻENIA

Bardziej szczegółowo

N O W Y S Ą C Z K R Y N I C A - Z D R Ó J 5-8 W R Z E Ś N I A R.

N O W Y S Ą C Z K R Y N I C A - Z D R Ó J 5-8 W R Z E Ś N I A R. Stanowisko X Forum III Wieku Konferencji w ramach XXVIII Forum Ekonomicznego w Krynicy Zdroju i Nowym Sączu 7 września 2018 r. w sprawie dostosowania organizacji i struktury administracji publicznej -

Bardziej szczegółowo

Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych ANKIETA

Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych ANKIETA ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel. (022) 828 91 28 wew. 135 fax. (022) 828 91 29 Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji

Bardziej szczegółowo

zamówienia publiczne Podmioty ekonomii społecznej Tomasz Schimanek Instytut Spraw Publicznych

zamówienia publiczne Podmioty ekonomii społecznej Tomasz Schimanek Instytut Spraw Publicznych Podmioty ekonomii społecznej a zamówienia publiczne Tomasz Schimanek Instytut Spraw Publicznych 1. Czym są zamówienia 2. Kto je stosuje? 3. Co daje podmiotom ekonomii społecznej realizowanie zamówień publicznych?

Bardziej szczegółowo

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych

Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Priorytet 3: Promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałanie bezrobociu, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja zawodowa bezrobotnych Analiza SWOT 62 MOCNE STRONY 1. Wzrost środków na aktywne formy

Bardziej szczegółowo

Wieś dla Seniorów Seniorzy dla wsi

Wieś dla Seniorów Seniorzy dla wsi Wieś dla Seniorów Seniorzy dla wsi Seniorzy są wśród nas Szybko postępujące zmiany demograficzne ostatnich 20 lat spowodowały rosnący udział osób starszych w Polsce. Zmiany struktury demograficznej związane

Bardziej szczegółowo

OBSZARY WSPÓŁPRACY NA RZECZ OSÓB WYKLUCZONYCH SPOŁECZNIE NA PRZYKŁADZIE CISTOR I MOPR W TORUNIU

OBSZARY WSPÓŁPRACY NA RZECZ OSÓB WYKLUCZONYCH SPOŁECZNIE NA PRZYKŁADZIE CISTOR I MOPR W TORUNIU OBSZARY WSPÓŁPRACY NA RZECZ OSÓB WYKLUCZONYCH SPOŁECZNIE NA PRZYKŁADZIE CISTOR I MOPR W TORUNIU Czym jest wykluczenie społeczne? Wykluczenie społeczne jest pojęciem przeciwstawnym do społecznego uczestnictwa

Bardziej szczegółowo

WIELOLETNI PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY ADAMÓW Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA LATA

WIELOLETNI PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY ADAMÓW Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA LATA Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 21/15 Wójta Gminy Adamów z dnia 18 marca 2015 r. P R O J E K T WIELOLETNI PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY ADAMÓW Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Zakres działania: Główne cele pomocy społecznej:

Zakres działania: Główne cele pomocy społecznej: Zakres działania: Pomoc społeczna umożliwia przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich

Bardziej szczegółowo

TORO w poszukiwaniu skutecznych metod wsparcia instytucji ekonomii społecznej

TORO w poszukiwaniu skutecznych metod wsparcia instytucji ekonomii społecznej TORO w poszukiwaniu skutecznych metod wsparcia instytucji ekonomii społecznej Klauzule społeczne - wprowadzenie do tematu Tomasz Schimanek 2 1. Klauzule społeczne 2. Podstawy prawne 3. Możliwe zastosowania

Bardziej szczegółowo

Ad. pkt 1. Jak zmieniała się struktura pomocy społecznej na przestrzeni ostatnich pięciu lat i czy w najbliższym czasie będzie podlegać zmianie?

Ad. pkt 1. Jak zmieniała się struktura pomocy społecznej na przestrzeni ostatnich pięciu lat i czy w najbliższym czasie będzie podlegać zmianie? Płock, 25 czerwca 2010 WZS.0057-2/10 Pan Jacek Jasion Radny Miasta Płocka W odpowiedzi na Pana interpelację złożoną miedzy Sesjami Rady Miasta Płocka w dniu 15 czerwca 2010 roku dotyczącą funkcjonowania

Bardziej szczegółowo

Raport z badania dotyczącego potrzeb szkoleniowych pracowników Urzędów Pracy. 1. Wstęp. 2. Dane ilościowe

Raport z badania dotyczącego potrzeb szkoleniowych pracowników Urzędów Pracy. 1. Wstęp. 2. Dane ilościowe Raport z badania dotyczącego potrzeb szkoleniowych pracowników Urzędów Pracy 1. Wstęp Niniejszy raport został opracowany celem przedstawienia potrzeb szkoleniowych pracowników Urzędów Pracy w całej Polsce

Bardziej szczegółowo

Program aktywności lokalnej w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu na terenie Miasta Zamość

Program aktywności lokalnej w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu na terenie Miasta Zamość Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu Program aktywności lokalnej w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu na terenie Miasta Zamość Zamość, kwiecień 2008 roku Wstęp Problem wykluczenia

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRZEPROWADZANIA OCENY WSPÓŁPRACY GMINY GRYFINO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI

ZASADY PRZEPROWADZANIA OCENY WSPÓŁPRACY GMINY GRYFINO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI Załącznik do Zarządzenia Nr 0050.137.2014 Burmistrza Miasta i Gminy Gryfino z dnia 26 listopada 2014 ZASADY PRZEPROWADZANIA OCENY WSPÓŁPRACY GMINY GRYFINO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI CZĘŚĆ I: INFORMACJE

Bardziej szczegółowo

I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

I. POSTANOWIENIA OGÓLNE Załącznik do Uchwały Nr XLI/42/2010 Rady Powiatu w Końskich z dnia 28 października 2010 r. Program współpracy Powiatu Koneckiego z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust.

Bardziej szczegółowo

Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu. USTAWA z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych 1)

Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu. USTAWA z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych 1) Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu USTAWA z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych 1) Art. 1. 1. Ustawa określa zasady zakładania, prowadzenia działalności,

Bardziej szczegółowo

Szanowni Państwo, z prawdziwą przyjemnością przekazuję Państwu poradnik adresowany do wszystkich, którzy chcą wiedzieć więcej o radach seniorów w

Szanowni Państwo, z prawdziwą przyjemnością przekazuję Państwu poradnik adresowany do wszystkich, którzy chcą wiedzieć więcej o radach seniorów w Szanowni Państwo, z prawdziwą przyjemnością przekazuję Państwu poradnik adresowany do wszystkich, którzy chcą wiedzieć więcej o radach seniorów w Warszawie. Obecnie jesteśmy świadkami intensywnych zmian

Bardziej szczegółowo

Dobre praktyki współpracy MOPS i PUP w Skarżysku-Kamiennej-19.11.2013

Dobre praktyki współpracy MOPS i PUP w Skarżysku-Kamiennej-19.11.2013 Dobre praktyki współpracy MOPS i PUP w Skarżysku-Kamiennej-19.11.2013 Podstawy prawne Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.) Ustawa o promocji zatrudnienia i

Bardziej szczegółowo

KONKURS PODMIOT ZATRUDNIENIA SOCJALNEGO PARTNEREM OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ I POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W REALIZACJI KONTRAKTÓW SOCJALNYCH

KONKURS PODMIOT ZATRUDNIENIA SOCJALNEGO PARTNEREM OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ I POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W REALIZACJI KONTRAKTÓW SOCJALNYCH MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ ZATWIERDZAM: Minister Pracy i Polityki Społecznej: Z up. Sekretarz Stanu Jarosław Duda KONKURS PODMIOT ZATRUDNIENIA SOCJALNEGO PARTNEREM OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ II POSTANOWIENIA OGÓLNE

ROZDZIAŁ II POSTANOWIENIA OGÓLNE Załącznik do Uchwały Nr XXV/152/08 Rady Gminy Radziłów z dnia 22 grudnia 2008 roku STATUT GMINNEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W RADZIŁOWIE ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. 1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Bardziej szczegółowo

REZULTAT: MODEL AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM NR LOKALNY A 0518

REZULTAT: MODEL AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM NR LOKALNY A 0518 REZULTAT: MODEL AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM NR LOKALNY A 0518 WYPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: "PODNOSIMY KWALIFIKACJE WSPIERAMY ROZWÓJ! EMPATIA MODEL LOKALNY Nazwa Projektu:

Bardziej szczegółowo

Na terenie miasta aktywnie działa ok. 150 organizacji pozarządowych z czego 26 ma status organizacji pożytku publicznego 1. 1 Dane z marca 2015 r.

Na terenie miasta aktywnie działa ok. 150 organizacji pozarządowych z czego 26 ma status organizacji pożytku publicznego 1. 1 Dane z marca 2015 r. Sprawozdanie z realizacji przez Gminę Miasto Ostrów Wielkopolski programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 Ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności

Bardziej szczegółowo

KONTRAKT SOCJALNY narzędziem w realizacji projektów systemowych

KONTRAKT SOCJALNY narzędziem w realizacji projektów systemowych KONTRAKT SOCJALNY narzędziem w realizacji projektów systemowych Podstawa prawna Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Polityki

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O NABORZE

OGŁOSZENIE O NABORZE OGŁOSZENIE O NABORZE OWES Subregionu Zachodniego ogłasza nabór podmiotów zainteresowanych tworzeniem miejsc pracy w istniejących przedsiębiorstwach społecznych. Nabór ma charakter dwuetapowy: I etap nabór

Bardziej szczegółowo

PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna

PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna Tabela nr 1 Zakres działania w obszarze integracji społecznej osób Lp Cel działania Nazwa zadania Źródło finansowania Koordynator Partnerzy Termin realizacji w latach I Poprawa warunków jakości życia mieszkańców

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE DZIEMIANY WPROWADZENIE. Rozdział 1

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE DZIEMIANY WPROWADZENIE. Rozdział 1 Załącznik do Uchwały XX/100/16 Rady Gminy Dziemiany z dnia 18.03.2016r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE DZIEMIANY WPROWADZENIE Do zadań własnych określonych w ustawie o wspieraniu rodziny i

Bardziej szczegółowo

Planowany harmonogram ogłaszania otwartych konkursów na realizację zadań publicznych w 2018r.

Planowany harmonogram ogłaszania otwartych konkursów na realizację zadań publicznych w 2018r. Planowany harmonogram ogłaszania otwartych konkursów na realizację zadań publicznych w 2018r. Podmiot ogłaszający konkurs: Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Priorytetowe zadania w sferze pożytku publicznego

Bardziej szczegółowo

Rada Seniorów. 19 czerwca 2015 roku

Rada Seniorów. 19 czerwca 2015 roku Rada Seniorów 19 czerwca 2015 roku Formalne umocowanie RS Art. 5c ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym 1. Gmina sprzyja solidarności międzypokoleniowej oraz tworzy warunki do pobudzania aktywności

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 55/XIV/2011 RADY GMINY PIĄTNICA. z dnia 27 listopada 2011 r.

UCHWAŁA NR 55/XIV/2011 RADY GMINY PIĄTNICA. z dnia 27 listopada 2011 r. UCHWAŁA NR 55/XIV/2011 RADY GMINY PIĄTNICA z dnia 27 listopada 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniego programu współpracy Gminy Piątnica z organizacjami pozarządowymi oraz innymi uprawnionymi podmiotami

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR V/18/10 RADY MIEJSKIEJ W KOŻUCHOWIE. z dnia 29 grudnia 2010 r.

UCHWAŁA NR V/18/10 RADY MIEJSKIEJ W KOŻUCHOWIE. z dnia 29 grudnia 2010 r. UCHWAŁA NR V/18/10 RADY MIEJSKIEJ W KOŻUCHOWIE z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie Programu współpracy w 2011 roku Gminy Kożuchów z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami Na podstawie art. 7 ust.1

Bardziej szczegółowo

Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych

Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel. (022) 828 91 28 wew. 135 fax. (022) 828 91 29 Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji

Bardziej szczegółowo

Konsultacje społeczne Regionalny Plan Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Małopolskim na lata 2013-2020

Konsultacje społeczne Regionalny Plan Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Małopolskim na lata 2013-2020 Konsultacje społeczne Regionalny Plan Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Małopolskim na lata 2013-2020 SEKTOR EKONOMII SPOŁECZNEJ W MAŁOPOLSCE 1. Małopolska jest uznawana za lidera ekonomii społecznej:

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Program. Osób Niepełnosprawnych

Powiatowy Program. Osób Niepełnosprawnych Załącznik do uchwały Nr XIX/88/2004 Rady Powiatu w Legnicy z dnia 01 lipca 2004r. Powiatowy Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych 2003-2007 Legnica, marzec 2003r. 2 Powiatowy Program Działań

Bardziej szczegółowo

SPÓŁDZIELNIA SOCJALNA RAZEM DO SUKCESU W KRAMSKU

SPÓŁDZIELNIA SOCJALNA RAZEM DO SUKCESU W KRAMSKU GMINA KRAMSK SPÓŁDZIELNIA SOCJALNA RAZEM DO SUKCESU W KRAMSKU W czerwcu 2011 roku w siedzibie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kramsku na wspólnym spotkaniu przedstawicieli instytucji Gminy Kramsk,

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA SPOŁECZNA >2020

EKONOMIA SPOŁECZNA >2020 EKONOMIA SPOŁECZNA >2020 Umowa Partnerstwa Zwiększaniu szans na zatrudnienie grup defaworyzowanych służyć będzie wsparcie sektora ekonomii społecznej oraz zapewnienie jego skutecznego i efektywnego funkcjonowania.

Bardziej szczegółowo

Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań

Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej. Prezentacja wyników badań Polacy o samorządzie, władzach lokalnych oraz zaangażowaniu w funkcjonowanie społeczności lokalnej Prezentacja wyników badań Informacja o wynikach badań Prezentowane wyniki pochodzą z badań ogólnopolskich

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE DO PILOTAŻU RPW na poziomie powiatu / lub województwa

WYTYCZNE DO PILOTAŻU RPW na poziomie powiatu / lub województwa Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Państwowa jednostka budżetowa podległa Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej Al. Jerozolimskie 65/79, Warszawa 00-697 tel. 0 22 237 00 00, fax. 0 22 237 00 99, www.crzl.gov.pl

Bardziej szczegółowo

Plan Działania na rok 2010

Plan Działania na rok 2010 Konferencja Regionalna Plan Działania na rok 2010 Priorytet VII Promocja integracji społecznej Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.2 PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU I WZMOCNIENIE SEKTORA

Bardziej szczegółowo

STRATEGIĄ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH KRAKOWA

STRATEGIĄ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH KRAKOWA SPOTKANIE INAUGURUJĄCE ROZPOCZĘCIE PRAC NAD STRATEGIĄ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH KRAKOWA NA LATA 2014-2020 Kraków 2014 1 AGENDA SPOTKANIA Wprowadzenie Pani Anna Okońska-Walkowicz, Pełnomocnik

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU ZNAJDŹ SWOJE MIEJSCE

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU ZNAJDŹ SWOJE MIEJSCE Śrem, 5 maja 2007 roku SPRAWOZDA Z REALIZACJI PROGRAMU ZNAJDŹ SWOJE MIEJSCE Środowiskowy program reintegracji społecznej i zawodowej osób bezdomnych Znajdź swoje miejsce realizowany był w miesiącu kwietniu

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr / /2015 RADY MIEJSKIEJ W KOCKU z dnia.. listopada 2015 r.

UCHWAŁA Nr / /2015 RADY MIEJSKIEJ W KOCKU z dnia.. listopada 2015 r. UCHWAŁA Nr / /2015 RADY MIEJSKIEJ W KOCKU z dnia.. listopada 2015 r. w sprawie uchwalenia rocznego programu współpracy Gminy Kock z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust.

Bardziej szczegółowo

z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 Ustawy

z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 Ustawy PROJEKT Program współpracy Gminy Rawa Mazowiecka z organizacjami pozarządowymi oraz z podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o

Bardziej szczegółowo

STAROSTWO POWIATOWE w KIELCACH - POZRON - SPRAWOZDANIE

STAROSTWO POWIATOWE w KIELCACH - POZRON - SPRAWOZDANIE STAROSTWO POWIATOWE w KIELCACH - POZRON - SPRAWOZDANIE z realizacji zadań przez Powiatowy Ośrodek Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za okres od stycznia do grudnia 2012r. 1. Założenia

Bardziej szczegółowo

Ustawa o spółdzielniach socjalnych z dnia 27 kwietnia 2006 r. (Dz.U. Nr 94, poz. 651) Art. 1. Art. 2. 1) 2) Art. 3. Art. 4. 1) 2) 3) Art. 5.

Ustawa o spółdzielniach socjalnych z dnia 27 kwietnia 2006 r. (Dz.U. Nr 94, poz. 651) Art. 1. Art. 2. 1) 2) Art. 3. Art. 4. 1) 2) 3) Art. 5. Ustawa o spółdzielniach socjalnych 1 z dnia 27 kwietnia 2006 r. (Dz.U. Nr 94, poz. 651) Art. 1. 1. Ustawa określa zasady zakładania, prowadzenia działalności, łączenia oraz likwidacji spółdzielni socjalnej.

Bardziej szczegółowo

Praca socjalna jest wielkim nieobecnym systemu pomocy społecznej mówi Marek Rymsza.

Praca socjalna jest wielkim nieobecnym systemu pomocy społecznej mówi Marek Rymsza. Resort pracy nie zamierza przygotować ustawy o zawodzie pracownika socjalnego. Zamiast pracą z podopiecznymi pracownicy socjalni wypełniają dokumenty. Zawód pracownika socjalnego nie jest doceniany mimo

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI PARTNERSTWO ZA 2012 R.

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI PARTNERSTWO ZA 2012 R. SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI PARTNERSTWO ZA 2012 R. I. Nazwa: Fundacja PARTNERSTWO Siedziba i adres: ul. Prymasa Tysiąclecia 76F, 01-424 Warszawa tel. (22) 201-05-25 (22) 394-62-79 Fax: (22) 201-05-26

Bardziej szczegółowo

ANKIETA DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH

ANKIETA DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ANKIETA DLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH Szanowni Państwo! Niniejsza ankieta ma na celu zdiagnozowanie środowiska organizacji pozarządowych funkcjonujących na terenie powiatu kraśnickiego. Składa się z 2

Bardziej szczegółowo

Poszukujemy wolontariuszy którzy podejmą się w swojej okolicy roli lokalnych koordynatorów programu w wybranym zakresie:

Poszukujemy wolontariuszy którzy podejmą się w swojej okolicy roli lokalnych koordynatorów programu w wybranym zakresie: Fundacja Jeden Drugiemu i Portal KtoPomoze.pl pod Patronatem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej poszukują wolontariuszy do udziału w Programie Pomoc Wzajemna. Program polega na organizacji samopomocy,

Bardziej szczegółowo

Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Suwałkach. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Suwałkach. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Suwałkach Projekt Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej w Suwałkach powstał w ramach Priorytetu VII. Promocja integracji społecznej Działanie 7.2. Przeciwdziałanie

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr.. Rady Gminy Lubień z dnia...

Uchwała Nr.. Rady Gminy Lubień z dnia... - Projekt - Uchwała Nr.. Rady Gminy Lubień z dnia... w sprawie: przyjęcia Programu współpracy Gminy Lubień na 2019 rok z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA SPOŁECZNA - ZA czy PRZECIW? 28 listopada 2012 r.

EKONOMIA SPOŁECZNA - ZA czy PRZECIW? 28 listopada 2012 r. EKONOMIA SPOŁECZNA - ZA czy PRZECIW? 28 listopada 2012 r. Diagnoza sektora podmiotów ekonomii społecznej w województwie lubelskim Głównym celem diagnozy był opis stanu ilościowego i jakościowego podmiotów

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 20/V/11 RADY MIEJSKIEJ W SZCZUCZYNIE. z dnia 25 stycznia 2011 r.

UCHWAŁA NR 20/V/11 RADY MIEJSKIEJ W SZCZUCZYNIE. z dnia 25 stycznia 2011 r. UCHWAŁA NR 20/V/11 RADY MIEJSKIEJ W SZCZUCZYNIE z dnia 25 stycznia 2011 r. w sprawie uchwalenia na rok 2011 Programu współpracy Gminy Szczuczyn z organizacjami pozarządowymi oraz z podmiotami, o których

Bardziej szczegółowo