Fundusze ściśle tajne
|
|
- Marek Ignacy Jakubowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Plonowanie zbóż w 2009 roku - czytaj strona wr-062/09 A Ty jak zaczynasz swój dzień? (62) bezpłatny miesięcznik ogólnopolski ISSN: Bez mała 10 na 10 zapytanych przez nas rolników nie wie nic o Funduszach Promocji Żywności. To dziwne wszak co miesiąc to właśnie oni składają się na funkcjonowanie ośmiu z dziewięciu funduszy mających promować ich towary: mleko, owoce, warzywa, zboże itd. Czy to dowód ignorancji producentów żywności, czy niefrasobliwości ustawodawcy, związków branżowych i rolniczych, którzy w rolniku widzą jedynie płatnika brutto? Fundusze ściśle tajne C wr-194/08 o miesiąc każdy producent mleka odprowadza za pośrednictwem podmiotu skupującego 0,001 zł od każdego kilograma wyprodukowanego mleka. Oznacza to, że średnie gospodarstwo, mające krów odprowadza rocznie na Fundusz od 100 do 200 zł. Pieniądze są następnie w kwartalnych transzach przekazywane do Agencji Rynku Rolnego. Agencja nie dysponuje jednak tymi środkami, a jedynie przechowuje je. Pieniądze są niejako wydawane za zgodą Komitetu Zarządzającego, który zatwierdza bądź odrzuca programy promocyjne organizacji. W skład Komitetu, w myśl ustawy wchodzi 9 osób: przedstawiciel Izb Rolniczych, 4 osoby wyłonione spośród przetwórców oraz 4 osoby ze związków rolniczych (nowy skład Komitetu zostanie ustalony ok. 10 października tego roku). Jednym z celów utworzenia funduszu była chęć wpłynięcia na zwyczaje żywieniowe Polaków oraz umożliwienie polskim przetwórcom skorzysta- wr-138/09 Sytuacja producentów mleka woła o pomstę. Cała branża daje doskonały zarobek wszystkim, prócz producentów surowca. nia z mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej, a konkretnie z programu Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych, mającego za zadanie zareklamowanie żywności unijnej oraz pośrednio, zwiększenie eksportu. Program ten wymaga jednak od beneficjenta 20% wkładu własnego. Fundusz utworzony z rolniczych składek, miał być właśnie tym wkładem własnym. Pomysł zaiste zacny, ale pomijając już fakt, że nikt nie spytał rolników o zdanie, czy zechcą wesprzeć branżę swoimi datkami, jakoś nie widać zamierzonej promocji mleka, która zmieni nasze zwyczaje żywieniowe, a i pieniędzy unijnych też coś mało. Fundusz Promocji Mleka został powołany do życia, tak jak pozostałe fundusze, siedem lat temu w 2002 roku. W 2009 r. wprowadzono pewne zmiany do ustawy o tymże funduszu zmieniono m.in. nazwę (kiedyś promowano mleczarstwo, teraz mleko ) oraz zawężono listę beneficjentów funduszu o środki z funduszu mogą ubiegać się teraz jedynie organizacje branżowe o charakterze ogólnokrajowym. ciąg dalszy na s. 4 Wybierasz się do Hanoweru na Agritechnica 2009? Chciałbyś kupić bilety w niższej, specjalnej cenie? Jeżeli jesteś zainteresowany, zobacz stronę 6. wr-153/08 OPONY DO CIĄGNIKÓW I MASZYN ROLNICZYCH UKRAIŃSKIE, ROSYJSKIE, CZESKIE, TURECKIE, POLSKIE, CHIŃSKIE!!!ATRAKCYJNE CENY!!! Dostawa na terenie całego kraju Nowe Opole, ul. Lipowa 18, Siedlce tel.: (025) , fax: (025) handel@chromex.pl wr-201/08 wr-162/08 wr-067/08 10/2009 Agritechnica 2009 Nr
2 Strona Nr 10/2009 (62) W numerze: Uprawa roślin Dobre przechowanie ziemniaków s. 6 Warzywnictwo towarowe Kapusty białe, sprawdzone i cenione od lat s. 13 Hodowla zwierząt Krowa jasno oświetlona s. 16 Technika rolnicza Agregaty do przedsiewnej uprawy gleby s. 20 Wkładka Izb Rolniczych s Już w następnym numerze: Siewniki do nasion okrągłych i otoczkowanych Rolnik pyta, prawnik odpowiada Na Państwa pytania, natury prawnej, w każdą sobotę w godz , pod nr. telefonu odpowiada prawnik Wojciech Lignowski (na zdj.). 20 lat temu darowałem gospodarstwo wraz z domem, w którym zastrzegłem sobie dożywotnią służebność mieszkania i użytkowania 30 arów gruntu. Ze względów osobistych przeprowadziłem się w inny rejon Polski i od 18 lat nie korzystam z przysługującej mi służebności. Wobec tego, czy mogę odwołać darowiznę, albo czy mogę domagać się jakieś rekompensaty za nie korzystanie ze służebności przez 18 lat? Ponadto, czy mogę zrzec się tej służebności w zamian za zapłatę ze strony obdarowanego, albo czy mogę żądać zamiany służebności na 1 ha gruntów rolnych i czy w związku z tym nie utracę prawa do renty z KRUS? Najpierw należy odpowiedzieć, że w myśl art Kodeksu cywilnego odwołanie darowizny jest możliwe, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Aczkolwiek trzeba pamiętać, że darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego (art ). Odwołanie należy dokonać na piśmie doręczonym obdarowanemu. Istnieje także możliwość, o ile darczyńca popadnie w niedostatek, domagania się od obdarowanego, aby ten dostarczał darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia. Odnosząc się do służebności nie sposób pominąć faktu, iż jest to służebność osobista silnie związana z osobą, której ona przysługuje. Istotą takiej służebności jest jej niezbywalność (art. 300 k.c.), zatem należy ona do praw, które nie mogą być przeniesione/zbyte na rzecz kogokolwiek innego, co więcej nie podlegają one nawet dziedziczeniu po zmarłym, któremu służebność przysługiwała. Sama służebność, jeżeli jej czas nie jest oznaczony, wygasa najpóźniej z chwilą śmierci osoby uprawnionej do niej. Podczas AGRO SHOW 2009 firma Zetor Polska podpisała umowę o współpracy z BZ WBK Finanse & Leasing. Przypieczętowano uruchomienie programu Zetor Finance, dzięki któremu klienci firmy będą mogli sfinansować zakup maszyn i urządzeń czeskiego producenta. ZETOR Finance - Podpisaliśmy umowę, dzięki której klient będzie miał do wyboru leasing, bądź pożyczkę mówi Tomasz Pawlak, prezes zarządu Zetor Polska. - Produkt jest w pełni dofinansowany przez Zetor Polska. Klient może mieć pewność, że zapłaci za maszynę taką cenę, jaką wynegocjował u dilera. Program Zetor Finance obejmuje całą gamę maszyn Zetor. Wstępną decyzję o finansowaniu rolnik ma otrzymać już w ciągu 24 godzin od złożenia wymaganych dokumentów. - Będzie to produkt w pełni przejrzysty, uczciwy i wiarygodny. Nie będzie zaskakiwał Tomasz Pawlak, Prezes Zarządu ZETOR Polska i Wojciech Nowacki, prezes BZ WBK podczas podpisania umowy o finansowaniu zakupu maszyn i urządzeńczeskiego producenta przez BZ WBK Finanse & Leasing. klientów ukrytymi opłatami i ryzykiem kursowym powiedział Wojciech Nowacki, prezes BZ WBK. MS W dniu 30 września br., odbyło się uroczyste wręczenie nagród głównych tegorocznej edycji Wiosennej Loterii BASF. Pierwsza nagroda, czyli terenowy Ford Ranger trafił do Grzegorza Garwolińskiego z miejscowości Sobienie Kiełczeńskie. Drugą nagrodę, w postaci quada, otrzymał Pan Sławomir Wojtczak z Ignacowa. Aby wziąć udział w Loterii, trzeba było zakupić określony w regulaminie produkt BASF, po czym wypełnić i wysłać specjalny kupon. Wśród nadesłanych kuponów rozlosowano zwycięzców. Oprócz nagrody głównej, w postaci samochodu, pięciu szczęśliwców otrzymało także nawigację. W kwestii żądania od obdarowanego jakiejkolwiek formy rekompensaty/wynagrodzenia/odszkodowania za niewykonywanie służebności osobistej przez 18 lat muszę negatywnie ustosunkować się co do zasadności takich twierdzeń. Oczywiście możliwe jest podjęcie próby uzyskania takiego świadczenia na drodze sądowego postępowania, jednakże stoję na stanowisku, że sąd takie powództwo uzna za niezasadne i je oddali. Służebności należą do ograniczonych praw rzeczowych, które uprawnionym dają możliwość do korzystania w pewnym zakresie z cudzej własności i to od woli tychże uprawnionych zależy, czy ze swojego prawa będą korzystali, czy też nie. Nie można domagać się od właściciela, ażeby ten zapłacił jakieś wynagrodzenie tylko z tej przyczyny, że osoba, której służebność przysługuje, ze swojego prawa nie czyni użytku. W tym miejscu dochodzimy do kwestii możliwości powrotu do darowanego gospodarstwa rolnego i ponownego zamieszkania w nim. O ile w księgach wieczystych pańska służebność nadal widnieje, to bezspornym jest, że takowy powrót jest dopuszczalny. Tryb warunkowy zastosowany przeze mnie nie jest przypadkowy w omawianym zakresie, albowiem obdarowany właściciel gospodarstwa mógł doprowadzić do wykreślenia pańskiej służebności z księgi wieczystej z powodu niewykonywania jej przez okres dłuższy niż 10 lat. Art k.c. stanowi, iż służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. Dodatkowo właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia, jeżeli służebność utraciła dla uprawnionego wszelkie znaczenie (art. 295 w zw. z art. 297 k.c.). Pod warunkiem, że właściciel gospodarstwa jeszcze nie wykreślił pańskiej służebności z księgi wieczystej, będzie Pan mógł podjąć próbę zamiany służebności osobistej na 1 ha gruntu rolnego, ale taka sposobność wiąże się z zawarciem porozumienia z obdarowanym i udanie się do notariusza celem zawarcia stosownej umowy, zatem taka operacja będzie opierała się na pełnej swobodzie i dobrowolności stron. Ustosunkowując się do pytania o ewentualne zawieszenie należnej Panu renty w razie nabycia 1 ha gruntu rolnego, to należy przestrzec Pana przed taką sytuacją, albowiem art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) stanowi, że wypłata emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą, zaś ust. 3 przewiduje, iż wypłata ulega zawieszeniu w całości, jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Za zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej uznaje się, gdy ani rencista, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. W celu uniknięcia niekorzystnych skutków nabycia 1 ha gruntu rolnego, należałoby go oddać w dzierżawę, zawartą na piśmie i zgłoszoną do ewidencji gruntów w starostwie powiatowym, na co najmniej 10 lat osobie w żaden sposób nie spokrewnionej z Panem. n Wiosenna Loteria BASF nagrody wręczone Grzegorz Garwoliński za kierownicą wygranego Forda Rangera w Wiosennej Loterii BASF. Podczas uroczystości, przedstawiciele firmy, zaprezentowali również wyniki systemów ochrony roślin w tym sezonie oraz stan upraw na poletkach doświadczalnych BASF. Pokrótce omówiono również nowości w palecie produktów producenta. Więcej informacji na ten temat na oraz w kolejnym wydaniu naszego miesięcznika. MS/WRP
3 Nr 10/2009 (62) Strona wr-027/09
4 Strona Nr 10/2009 (62) Agritechnica 2009 (DLG). Do początku września u organizatora wystawy Agritechnica, Towarzystwa DLG (Niemieckie Towarzystwo Rolnicze) zgłoszonych zostało ponad 300 nowości. Należy to oceniać jako wyraźny sygnał, że producenci techniki rolniczej swoimi innowacjami chcą pobudzić rynki, będące obecnie pod wpływem kryzysu finansowego i gospodarczego. Medale Agritechnica 2009 przyznane Powołana przez DLG neutralna komisja ekspertów, stosując surowe kryteria, wyróżniła spośród zgłoszonych nowości pięć z nich złotymi i 28 srebrnymi medalami. Nowości oglądać można w dniach od 10 do 14 listopada 2009 r. (Dni Ekskluzywne 8 i 9 listopada) w Hanowerze. Złote medale 2009 CLAAS AUTO FILL CLAAS Vertriebsgesellschaft mbh, Harsewinkel, Niemcy, Hala 13, stoisko E02 Nagrodę przyznano za optyczny system pozycjonowania konturowego przyczepy, na którą trwa zbiór za pomocą sieczkarni samojezdnej. Urządzenie określa położenie przyczepy i kieruje w nią strumień urobku, stale dostosowując położenie leja wysypowego. Automatyczne sterowanie gardzieli i klapy gardzieli (Sterowanie wieżowe) New Holland Agriculture Equipment Spa Torino, Włochy Hala 3, Stoisko C21 Oferowany przez firmę New Holland skaner 3-D umożliwia automatyczne napełnianie jednostek transportowych dniem, we mgle i nocą. Zarówno gardziel, jak i klapa sieczkarni dostosowują się automatycznie do konturów przyczepy. Operator nie musi się więcej koncentrować na jej napełnianiu. CEMOS CLAAS Vertriebsgesellschaft mbh, Harsewinkel, Niemcy Hala 13, stoisko E02 Elektroniczny system optymalizacji maszyn (CEMOS) firmy Claas to interaktywny asystujący system nastawczy, który zawiera wszystkie nastawienia wszystkich podzespołów kombajnu dla różnych zbóż i różnych warunków zbioru, i krok za krokiem naprowadza operatora na optymalne nastawienie maszyny. Koncepcje obsługi ISOBUS jako wspólny projekt kilku producentów Competence Center ISOBUS, Wallenhorst, Niemcy Hala 27, stoisko G33 Zainicjowane przez przedsiębiorstwa Amazonen-Werke H. Dreyer GmbH & Co. KG, Grimme Landmaschinenfabrik GmbH & Co. KG, Bernhard Krone GmbH Maschinenfabrik, Kuhn Maschinen-Vertrieb GmbH, LEMKEN GmbH & Co.KG und Rauch Landmaschinenfabrik GmbH We współpracy kilku również konkurujących ze sobą przedsiębiorstw techniki rolniczej został opracowany i wprowadzony w życie pierwszy na świecie wspólny projekt łatwych do opanowania koncepcji obsługi maszyn rolniczych, kompatybilnych ze standardem ISOBUS. John Deere ActiveCommand Steering John Deere Vertrieb, Bruchsal, Niemcy Hala 13, stoisko A43 John Deere przedstawia po raz pierwszy elektroniczny układ kierowniczy typu Steer by Wire, który za pośrednictwem sterownika aktywnie ingeruje w obwód regulacji, celem znacznej poprawy bezpieczeństwa i komfortu jazdy. Srebrne medale Ostrzenie noży w przyczepach zbierających Fabryka maszyn Alois Pöttinger Ges. m.b.h, Grieskirchen, Austria Hala 27, stoisko D34 Kosiarka czołowa EasyCut 32 CV Float Fabryka maszyn Bernard KRONE GmbH, Spelle, Niemcy Hala 27, stoisko J15 VariStream Fabryka maszyn Bernard KRONE GmbH, Spelle, Niemcy Hala 27, stoisko J15 Cleanfix Pulstronic Czysta chłodnica przy niewielkiej mocy wentylatora Hägele GmbH, Schorndorf, Niemcy Hala 6, stoisko C40 Ultra Guidance PSR ISO Automatyczny i kompatybilny ze standardem ISOBUS system kierowania Reichhardt GmbH Steuerungstechnik, Hungen, Niemcy Hala 16, stoisko A09 Fundusze ściśle tajne Stawiam na mleko Wysokość składek na poszczególne fundusze promocji. Producenci: zapłacą: Mleka 0,001 zł/kg Mięsa wołowego, końskiego, owczego 4 zł od każdej ubitej lub wyeksportowanej sztuki bydła, 10 zł od sztuki żywca końskiego, 1 zł od sztuki jagnięcia lub owcy. Mięsa wieprzowego 0,3 zł od każdej ubitej lub wyeksportowanej sztuki Ziarna zbóż i przetworów zbożowych Owoców i warzyw Mięsa drobiowego Ryb 0,1% wartości netto zbóż przeznaczonych do sprzedaży w kraju bądź za granicą 0,1% wartości netto 0,0003 od każdego kg wagi żywej drobiu ubitego lub wyeksportowanego 0,1% wartości netto ryb wytworzonych, skupionych lub sprzedanych Rozpoznawalność akcji promocyjnych % Pij mleko! będziesz wielki(a)! 2% 2% 2% Nabiał wzmocni twoje kości i poczucie godności Stawiam na mleko Inne Akcja jeszcze trwa. Ogólny budżet: 9,8 mln euro (20% z FPM) Większość kosztów to działania bezpośrednie: Mleczny truck, czy Mleczny konwój, ale także reklama telewizyjna. Rozpoznawalność: 2% Akcja współfinansowana przez FPM dokończenie ze s. 1 Od tego czasu, do 2008 roku, przepłynęło przez Fundusz Promocji Mleczarstwa (od niedawna Fundusz Promocji Mleka ), biorąc pod uwagę wysokość krajowej kwoty mlecznej, ok. 57 mln złotych. Biorąc pod uwagę fakt, że każda złotówka potencjalnie generuje 4 złote z Brukseli, daje to możliwą do uzyskania zawrotną kwotę, która z pewnością przysłużyłaby się polskiemu mleczarstwu. Niewiele jest jednak programów wysyłanych do Komisji Europejskiej, a jeszcze mniej tych, które zdobyłyby jej akceptację. Prezes Polskiej Federacji Producentów Żywności, Pan Andrzej Gartner wyjaśnia taki stan rzeczy: Jedną z przyczyn braku takich inicjatyw jest fakt, że Unia daje pieniądze głównie na promocję wyrobów unijnych na rynkach krajów trzecich. A nam, Polakom nie bardzo na tym zależy. Chcemy promować nie unijne, ale polskie wyroby i nie tylko w krajach trzecich, ale także w Unii. Działania promocyjne przeprowadzane w kraju, rozmywają się natomiast w natłoku informacji i reklam. Akcja promocyjno reklamowa Mlekosław odeszła w niepamięć, choć pochłonęła spore fundusze. O Stawiam na mleko też mało kto słyszał (być może to się zmieni, bo przygotowywana jest kolejna odsłona tej kampanii). Popularny i znany wszystkim jest jedynie mechanizm dopłat do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych, określany jako Szklanka mleka. Piotr Kondraciuk Dyrektor Biura Promocji Żywności Agencji Rynku Rolnego stwierdził w związku z powyższym: tylko od przedstawicieli organizacji branżowych zależy, czy środki funduszu zostaną przeznaczone na cele, które przyniosą korzyść sektorowi mleczarskiemu, czy też zostaną zmarnotrawione. Fundusz Promocji Mleczarstwa funkcjonował przeszło 7 lat, podczas których podejmowane były różne większe i mniejsze działania promocyjne i informacyjne, których celem było zwiększenie spożycia mleka. Na uwagę z całą pewnością zasługuje prowadzona przez Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich kampania Stawiam na mleko największa kampania promocyjna prowadzona w Polsce z dofinansowaniem UE, RP i środków funduszu promocji a także wspieranie środkami funduszu promocji mleczarstwa akcji szklanka mleka. Minister Rolnictwa, Marek Sawicki, zapytany o efekty funkcjonowania FPM, informuje: Mówiąc o konkretnych efektach akcji promocyjnych i funkcjonowania programu najlepiej jest oprzeć się na liczbach. W roku szkolnym 2004/2005 uczestniczyło w mechanizmie Szklanka mleka 4,4 tys. placówek. W kolejnych latach szkolnych liczby te wzrastały w następujący sposób 5,5 tys., 6,0 tys., 12,0 tys., by w ostatnim roku 2008/2009 osiągnąć liczbę 13,8 tys. placówek oświatowych, na łączną ich liczbę ok. 58 tys. Czy to są małe efekty? pyta retorycznie Minister i kontynuuje wyliczanie dobrodziejstw: łącznie, w latach z Funduszu Promocji Mleczarstwa największa pula środków finansowych wypłacona została na dofinansowanie spożycia mleka i przetworów mlecznych w szkołach, dofinansowanie akcji promocyjnych i informacyjnych dotyczących mleka i przetworów mlecznych oraz dofinansowanie organizacji wystaw i targów lub udziału w wystawach i targach związanych z hodowlą bydła mlecznego, produkcją i przetwórstwem mleka. Na te cele w omawianym okresie wydatkowano kwotę ponad 17 Pij mleko. Będziesz wielki Mlekosław Koszt: zł brutto. 20% tej sumy pochodziło z Funduszu. 80% budżetu telewizja. Rozpoznawalność: 2% Akcja współfinansowana przez FPM mln zł, co stanowi blisko 82% wszystkich środków wydatkowanych z Funduszu. No właśnie. Chodzi teraz o te niecałe 20%. Większą cześć środków z Funduszu pochłaniają dopłaty do Szklanki mleka. Stawiam na mleko (program KZSM) pochłonie łącznie jednoroczny budżet funduszu. Mlekosław, akcja prowadzona sześć lat temu na zlecenie ARR, kosztował rolników niecałe 3 mln złotych. Co natomiast z pozostałą częścią funduszowych środków? Ustawa o funduszach promocji nakłada na Prezesa ARR obowiązek corocznego dostarczania raportów ministrowi właściwemu ds. rolnictwa, na temat wykorzystania środków z funduszy. Istnieją więc dokumenty, na podstawie których można dokładnie przyjrzeć się kwestii szczegółowego wydatkowania pieniędzy wyjętych z kieszeni producentów mleka. Nam natomiast odmówiono dostępu do tych raportów. Ministerstwo twierdzi, że są one własnością Agencji Rynku Rolnego, w związku z czym nie ma prawa ich ujawniać. Rzecznik Agencji nie odpowiedział natomiast na dwukrotną prośbę udostępnienia tychże dokumentów. I choć rolnik chciałby dowiedzieć się, czego dokonano przy jego współudziale nie może. Ściśle tajne! Joanna Kaźmierczak-Błocisz Daniel Alankiewicz Spontaniczna akcja reklamowo - informacyjna, która w sposób bezprecedensowy zjednoczyła wiele firm związanych z branżą mleczarską, reklamową, marketingową na bazie platformy Marketing dla przyszłości. Dotychczasowa wartość tej kampanii społecznej to ok. 60 mln zł tyle trzeba byłoby zapłacić, gdyby nie charytatywny udział mediów, firm reklamowych, gwiazd itd. Gwiazdami kampanii byli m.in.: Bogusław Linda, Jagna Marczułajtis. Przygotowywana jest kolejna odsłona akcji jej twarzą zostanie koszykarz NBA Artur Gortat. Rozpoznawalność: 98% Akcja nie została objęta dofinansowaniem z Funduszu Promocji Mleka.
5 Nr 10/2009 (62) Strona Tylko połowę składki ubezpieczeniowej zapłacą rolnicy, którzy zdecydują się na wykup dotowanego ubezpieczenia upraw lub zwierząt gospodarskich w PZU. Resztę dołoży budżet państwa. artykuł sponsorowany Pełne ubezpieczenie za połowę ceny PZU ma największe doświadczenie w ubezpieczaniu polskich rolników i największy udział w polskim rynku ubezpieczeń rolnych. Jest też głównym rządowym partnerem i wykonawcą ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, która gwarantuje rolnikom dopłaty do składek ubezpieczeniowych oraz narzuca obowiązek ubezpieczenia co najmniej połowy areału upraw. Dlatego korzystając z ubezpieczenia dotowanego w PZU, można liczyć na dotację z budżetu państwa. Dotowane ubezpieczenia upraw Ubezpieczenie upraw z dotacją państwową to atrakcyjna forma zabezpieczenia upraw przed trudno przewidywalnymi skutkami anoma- stępujących rodzajów ryzyka: gradobicia, powodzi, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych lub suszy. Dodatkowo w PZU rolnicy mogą skorzystać z dotacji, ubezpieczając wyżej wymienione uprawy również od huraganu, deszczu nawalnego, piorunu, obsunięcia się ziemi i lawiny. Ubezpieczony jest plon główny upraw, czyli na przykład ubezpieczenie zbóż obejmuje straty w plonie ziarna, ale nie obejmuje już strat w słomie. Składka za ubezpieczenie ustalana jest na podstawie wartości plantacji, która jest jednocześnie sumą ubezpieczenia, czyli kwotą, do wysokości której wypłacane jest odszkodowanie. Podstawę do ustalenia sumy ubezpiecze- Wartość plantacji wynosi 10 ha x 5 t/ha x 600 zł/t = 30 tys. zł Składka na to ubezpieczenie wynosi 300 zł, jednakże z uwagi na to, że budżet państwa pokrywa połowę składki, rolnik zapłaci 150 zł. Przykład: Ubezpieczenie rzepaku od gradobicia, przymrozków wiosennych i ujemnych skutków przezimowania Ubezpieczamy 20 ha rzepaku o średniej wydajności 3,5 t/ha. Cena skupu wynosi 1100 zł/t. Wartość plantacji wynosi zatem 77 tys. zł. Stawka taryfowa za ubezpieczenie wynosi 4620 zł. Jednak z uwagi na dopłaty do składki z budżetu państwa rolnik zapłaci jedynie 2695 zł t jabłek/ha. Uśredniona cena skupu jabłek przemysłowych oraz przeznaczonych do detalu wynosi 90 gr/kg. Wartość owoców na plantacji wynosi zatem 135 tys zł Stawka za to ubezpieczenie wynosi 8100 zł. Jednak z uwagi na dotacje państwowe do składki rolnik zapłaci jedynie 4725 zł (dotacja do składki wynosi połowę stawki, która nie przekracza 5% sumy ubezpieczenia; jednak w przypadku ubezpieczenia owoców od gradu stosuje się stawkę 6% sumy ubezpieczenia; tak więc w tej konkretnej sytuacji dotacja wynosi kwotę stanowiącą połowę pięciu procent mechanizm podobny jak przy ubezpieczaniu rzepaku od kilku ryzyk). Ubezpieczyć można, a nawet trzeba (obowiązek!) następujące uprawy: zboża, kukurydzę, rzepak, rzepik, ziemniaki, buraki cukrowe, chmiel, tytoń, warzywa gruntowe, drzewa i krzewy owocowe, truskawki, rośliny strączkowe. Ubezpieczony jest plon główny upraw, czyli na przykład ubezpieczenie zbóż obejmuje straty w plonie ziarna, ale nie obejmuje już strat w słomie. lii atmosferycznych. Ubezpieczenia upraw są obowiązkowe, ale składka jest dotowana w ok. 50% przez budżet państwa, a więc rolnicy płacą składkę pomniejszoną o połowę. Ubezpieczyć można, a nawet trzeba (obowiązek!) następujące uprawy: zboża, kukurydzę, rzepak, rzepik, ziemniaki, buraki cukrowe, chmiel, tytoń, warzywa gruntowe, drzewa i krzewy owocowe, truskawki, rośliny strączkowe. Rolnik zobowiązany jest ubezpieczać uprawy od co najmniej jednego z na- nia stanowi powierzchnia pola, uzyskiwany z niego plon oraz cena skupu na danym terenie w okresie, w którym zawiera się ubezpieczenie, a w przypadku upraw zakontraktowanych cena zawarta w umowie kontraktacyjnej. Przykład: ubezpieczenie pszenicy ozimej od gradobicia Ubezpieczamy 10 ha pszenicy ozimej o wydajności 5 t/ha i wartości ustalonej wg regionalnych cen skupu na 600 zł/t. (dotacja do składki ubezpieczenia rzepaku wynosi połowę stawki, która nie przekracza 5% sumy ubezpieczenia, jednak w przypadku ubezpieczenia 3 ryzyk w rzepaku stawka wynosi 6% sumy ubezpieczenia, tak więc w tej konkretnej sytuacji dotacja wynosi kwotę stanowiącą połowę pięciu procent). Przykład: ubezpieczenie sadu jabłoniowego od gradobicia Ubezpieczamy 5 ha sadu o średniej wydajności 30 Dotowane ubezpieczenia zwierząt Z dotacji państwa można skorzystać również, ubezpieczając zwierzęta gospodarskie. Ubezpieczenia zwierząt nie są obowiązkowe, ale podobnie jak przy ubezpieczeniu upraw można skorzystać z dopłaty państwa. Wysokość dotacji wynosi ok. 50%, dzięki czemu rolnik płaci za ubezpieczenie jedynie połowę składki. Z dotacji można skorzystać, ubezpieczając bydło, konie, owce, kozy, świnie oraz drób od strat spowodowanych między innymi przez: powódź, deszcz nawalny, grad czy uderzenie pioruna. Składki za ubezpieczenie są wyliczane na podstawie wartości ubezpieczanych zwierząt. Są one bardzo atrakcyjne i konkurencyjne, nawet bez dotacji. Przykład: ubezpieczenie stada krów od wszystkich zdarzeń Ubezpieczamy stado 12 krów mlecznych o łącznej wartości 50 tys. zł. Składka na to ubezpieczenie wyniesie 150 zł. Jednakże z uwagi na dotacje z budżetu państwa rolnik zapłaci tylko 75 zł. Zarówno ubezpieczenie upraw, jak i zwierząt z dotacją państwa można zawrzeć za pośrednictwem agenta Możliwe jest również ubezpieczenie od ujemnych skutków przezimowania upraw. Jest to ciekawa i potrzebna oferta, mając na uwadze niestabilne i szkodzące uprawom ozimym wahania pogody. lub w dowolnie wybranej placówce PZU. Formalności związane z zakupem ubezpieczenia są maksymalnie uproszczone PZU zajmuje się rozliczeniem dotacji do składki, dzięki czemu rolnik płaci jedynie przypadającą na niego część składki. Przedstawicie PZU SA uczestniczą w wielu spotkaniach z rolnikami, w sposób rzetelny przekazując im swoją wiedzę nt ubezpieczeń rolnych oraz wyjaśniając zasady systemu dotowanych z budżetu państwa ubezpieczeń upraw i zwierząt. n 50% dotacji państwowej Wykup dotowane ubezpieczenie rolne w PZU, a 50% składki pokryje za Ciebie państwo. ZADZWOŃ: niezależnie od czasu trwania rozmowy)
6 Strona 6 Dr hab. Zbigniew Czerko IHAR Jadwisin Nr 10/2009 (62) Celem przechowywania ziemniaków jest wydłużenie okresu ich użytkowania od zbioru aż do lata następnego roku bez istotnej utraty jakości bulw przy jak najmniejszych stratach ilościowych. Na dobre przechowywanie ziemniaków wpływa wiele czynników występujących w czasie zbioru, załadunku do przechowalni, warunki w pierwszym miesiącu przechowywania i w długotrwałym przechowywaniu oraz podczas rozładunku przechowalni. Dobre przechowanie ziemniaków Optymalne warunki w przechowalni Wstępny okres przechowywania uważany jest za najważniejszy, gdyż rzutuje na poziom strat w całym okresie przechowywania. Wyodrębnia się w nim: fazę osuszania bulw, dojrzewania i zabliźniania uszkodzeń. Tuż po złożeniu ziemniaków do przechowywania należy dążyć do jak najszybszego ich osuszenia. Praktycznie przez pierwsze 2 5 doby przechowywania wietrzenie powinno być bardzo intensywne (ciągłe), aby możliwe było usunięcie nadmiaru wilgoci, wydzielanego przez bulwy dwutlenku węgla i ciepła w procesie oddychania. Temperatura wentylowanego powietrza powinna być niższa od temperatury ziemniaków. Przy wietrzeniu powietrzem cieplejszym od ziemniaków może dochodzić do skraplania wody na chłodnych bulwach. Szybkość zabliźniania zranień i tworzenia skorkowaciałej skórki zależy głównie od temperatury i odmiany. Długość fazy dojrzewania trwa przeciętnie 14 dni w temperaturze około 15 C. W niższych temperaturach ta faza wydłuża się. Po zakończeniu fazy dojrzewania, bulwy powinny być powoli schładzane do poziomu temperatury wymaganej w długotrwałym przechowywaniu. Obniżanie temperatury ziemniaków w polskich warunkach klimatycznych można uzyskać w tempie 0,2 0,5 C na dobę. Najkorzystniejsze warunki do wentylacji w okresie jesiennym występują w nocy w godzinach Po zakończeniu okresu przygotowawczego (4 7 tygodni), następuje okres długotrwałego przechowywania. Czas jego trwania jest zróżnicowany i uzależniony od terminu rozładunku przechowalni, i może wynosić od 2 do 7 miesięcy. Stabilną temperaturę należy utrzymywać odpowiednio dla danego kierunku użytkowania (sadzeniaki 3 C, jadalne 4 6 C, przetwórstwo Drodzy rolnicy! W bieżącym roku odbędzie się kolejna edycja targów Agritechnica w Hanowerze. Jest to niewątpliwie jedna z największych tego typu imprez w Europie. Wiadomości Rolnicze Polska we współpracy z organizatorem Agitechnica - Deutsche Landwirtschafts-Gesellschaft pragną zaoferować Państwu specjalną ofertę zakupu biletów w promocyjnej cenie. Cena specjalna dla Czytelników Wiadomości Rolnicze Polska bilet jednodniowy - 16 Euro* bilet dwudniowy - 28 Euro* 8 C). Wilgotność względna powietrza niezależnie od kierunku użytkowania powinna wynosić 90 95%. Odpowiednie warunki do wentylacji występują cały dzień. Wentylację należy przeprowadzać tylko w celu utrzymania wymaganej temperatury. Na wielkość strat i ubytków w tym etapie wpływa temperatura, wilgotność powietrza, czas magazynowania, a także uwarunkowania odmiany pod względem trwałości przechowalniczej. Na 10 dni przed rozładunkiem przechowalni powinna być podwyższona temperatura ziemniaków do 10 C, która to ma na celu zwiększenie odporności bulw na uszkodzenia w czasie rozładunku, sortowania. Ponadto wyższa temperatura przyczynia się do zmniejszenia zawartości cukrów w bulwach. Straty podczas przechowywania Na straty ilościowe składają się: ubytki naturalne, które są Bilety na targi Agritechnika w Hanowerze dostępne będą podczas targów Agro Show w Bednarach również na naszym stoisku Wiadomości Rolniczych Polska, sektor D stoisko 219. Poza tym można je odebrać w siedzibie wydawnictwa: Wojska Polskiego 55, Goleniów, lub dzwoniąc pod nr tel *Przelicznik złotówkowy wg aktualnego kursu euro w dniu zakupu Zbiór powinien być przeprowadzany w korzystnych warunkach atmosferycznych, szczególnie istotna jest temperatura zbieranych ziemniaków, która powinna być wyższa niż 8 C. Przy niższej temperaturze zbioru uszkodzenia mechaniczne bulw gwałtownie wzrastają. spowodowane transpiracją (odparowaniem wody) i oddychaniem, straty spowodowane kiełkowaniem oraz rozwojem chorób. W wyższych temperaturach przechowywania ubytki naturalne wzrastają. Wzrost wilgotności względnej powietrza wpływa hamująco na powstawanie ubytków naturalnych. Ubytki naturalne w przechowalni o składowaniu w paletach skrzyniowych są zwykle wyższe niż w przechowalni o składowaniu luzem. Przyczyną tego jest niższa wilgotność w przechowalni o składowaniu w paletach skrzyniowych oraz intensywniejsze wietrzenie ziemniaków leżących na obrzeżu palet skrzyniowych. W środku palety skrzyniowej ubytki naturalne są zazwyczaj niższe i to zróżnicowanie ubytków naturalnych wewnątrz palety zależy od wielkości bulw. W przechowalniach o składowaniu luzem większe ubytki naturalne występują na dole a mniejsze na górze. Związane jest to przede wszystkim z niższą wilgotnością w dolnej części niż w górnej części pryzmy jaka kształtuje się podczas wietrzenia W górnej warstwie pryzmy na głębokość do 40 cm często przy niewłaściwej eksploatacji systemu wentylacyjnego występuje zawilgocenie ziemniaków spowodowane zetknięciem się ciepłego powietrza wychodzącego z ziemniaków, z zimnym powietrzem zalegającym nad pryzmą. Zawilgocone bulwy mogą spowodować gnicie bulw w wyniku rozwoju chorób przechowalniczych. Do najważniejszych chorób przechowalniczych zalicza się zarazę ziemniaka, suchą, mokrą i mieszaną zgniliznę. Zaraza ziemniaka w okresie wegetacji, w odpowiednich dla swego rozwoju warunkach poraża najpierw części nadziemne roślin, a następnie bulwy. Zainfekowane bulwy mogą gnić w polu, a jeśli infekcja nastąpiła pod koniec okresu wegetacji, to proces gnicia może wystąpić dopiero w czasie przechowywania. Bulwy te łatwo ulegają wtórnej infekcji innymi patogenami. Sucha zgnilizna rozwija się głównie w uszkodzonych bulwach, lub w bulwach porażonych np. zarazą ziemniaka. Temperatura przechowywania ma duży wpływ na wielkość strat wywołanych tą chorobą. Niskie temperatury przechowywania hamują rozwój patogena w miąższu bulw. Oprócz wyższej temperatury, intensywna wentylacja stymuluje rozwój tej choroby. Mokra zgnilizna jest chorobą bakteryjną powodującą gnicie bulw na mokro. Wzrost temperatury i wilgotności względnej powietrza, a także słabe przewietrzanie ziemniaków sprzyjają rozwojowi choroby. Zgnilizna mieszana rozwija się, gdy dochodzi do wniknięcia dwóch lub kilku patogenów do bulwy. Rozwojowi tej choroby sprzyja podniesienie wilgotności względnej i zawartości CO2 w atmosferze. Straty w wyniku rozwoju chorób przechowalniczych zależą od warunków panujących w przechowalni. Warunki panujące w przechowalni o składowaniu luzem bardziej sprzyjają rozwoju mokrej zgnilizny natomiast w przechowalni o składowaniu w paletach większy jest rozwój suchej zgnilizny. Najkorzystniejsze warunki do rozwoju chorób przechowalniczych występują podczas przechowywania ziemniaków w wysokiej temperaturze, na bulwach uszkodzonych. Ubytki spowodowane kiełkowaniem uzależnione są od terminu rozpoczęcia kiełkowania oraz od intensywności tego procesu życiowego. Wielkość tych ubytków uwarunkowana jest cechami genetycznymi, a także temperaturą przechowywania. Wyższa temperatura przechowywania przyczynia się do wcześniejszego kiełkowania bulw. Analizując przebieg temperatury i wilgotności powietrza atmosferycznego w Polsce widać, że na całym obszarze kraju występują sprzyjające warunki do przechowywania ziemniaków. Największy niedobór powietrza o wysokiej wilgotności występuje na początku okresu przechowywania (wrzesień) oraz pod koniec przechowywania (kwiecień, maj). W tych okresach ma sens sztuczne nawilżanie powietrza. n
7 Nr 10/2009 (62) Strona Dr inż. Tomasz Erlichowski, W ostatnim tygodniu sierpnia odbyły się w Centrum Wystawowo-Szkoleniowym WODR w Sielinku, już XVI Krajowe Dni Ziemniaka. Targi zgromadziły 57 firm związanych z branżą ziemniaka. Właściciele odmian (hodowcy) dr Jacek Chotkowski Zakład Nasiennictwa i Ochrony zgłosili 113 odmian wpisanych do Krajowego Rejestru oraz 15 odmian z Katalogu Wspólnotowego UE. Premierę Ziemniaka IHAR w Boninie miał niemiecki kombajn WM Kartoffeltechnik 4500) i po raz pierwszy przyznano Złote Medale Krajowych Dni Ziemniaka. Złoto za mikrorozmnażanie, Lorda i Tajfuna Polskim akcentem był coraz bardziej nowoczesny kombajn Pyra 1500 (prod. Brzeg, Grupa Unia). Oprócz ziemniaków, po zaopatrzeniu go w odpowiednią przystawkę może również zbierać marchew i podbierać wykopaną wcześniej cebulę. Oprócz oferty sprzedaży kwalifikowanych sadzeniaków różnych odmian na powierzchni 1,3 ha zorganizowano polową kolekcję odmian. Specjaliści IHAR udzielali informacji na temat odmian i kryteriów ich doboru do uprawy na różne kierunki użytkowania, metod ochrony plantacji przed szkodnikami i chorobami oraz nasiennictwa i prawidłowej agrotechniki. Odbyło się dziewięć seminariów poświęconych produkcji i przechowalnictwu ziemniaków oraz problemom rolnictwa, a także seminarium dyskusyjne dotyczące odbudowy rynku ziemniaka w Polsce. Do konkursu jakości kulinarnej firmy hodowlanonasienne zgłosiły 6 odmian o wyróżniającym smaku i walorach kulinarnych. Najsmaczniejszą odmianą została holenderska odmiana średnio wczesna Ditta (hodowca Agrico), która nieznacznie wyprzedziła odmiany: Roxana firmy Europlant, Oman hodowli HZ Zamarte oraz Cyprian hodowli HR Szyldak. Polską premierę miał niemiecki kombajn WM Kartoffeltechnik Poza ziemniakami można nim zbierać cebulę, marchew, pietruszkę i pasternak. Nowoczesna konstrukcja wpływa na minimalne uszkodzenia mechaniczne bulw w trakcie kopania. Przy pojemności zbiornika około 4,3 tony, kombajn posiada odpowiednio rozłożoną masę maszyny, co wpływa na bardzo małe, jak na swoje gabaryty zapotrzebowanie na moc minimum 75 KM. W tej klasie kombajnów takie rozwiązania, jak skrętna oś i zaczep, system naprowadzania na redlinę, system kamer czy własna pompa hydrauliczna są praktycznie standardem. Bardzo popularne w Niemczech, a u nas prawie nieznane maszyny tego producenta dostarcza na rynek polski firma KMK Agro z Brodowa k/środy Śląskiej. Najwięcej maszyn do pokazów polowych dostarczyła firma AGRARADA wyłączny dystrybutor na Polskę marki GRIMME. Jakość tych niemieckich maszyn doceniło już wielu rolników. W Sielinku pokazany został 1-rzędowy kombajn SE ze zbiornikiem o pojemności 4 tony bulw i wysokości załadunku aż do 3,85 m. Również w przypadku tego kombajnu był on wyposażony w system skrętnej tylnej osi i zaczepu, system naprowadzania zespołu kopiącego na redlinę, hydrauliczny napęd taśm z regulacją prędkości przesuwu. W trakcie pokazu zaprezentowano także wyładunek zebranych bulw do kosza przyjęciowego Grimme RH 16-40, który był pierwszym elementem systemu załadunku zebranych bulw do kontenerów. Kosz o pojemności 5,5 m 3, miał własny napęd elektryczny, separator zanieczyszczeń w postaci 6 rolek o płynnej regulacji ich rozstawu (5-55 mm), nachylenia i prędkości. Pozwalało to już na etapie przeładunku usunąć większą część zanieczyszczeń (kamienie, bryły) i drobnych bulw. Wstępnie oczyszczone ziemniaki były transportowane taśmociągiem do tzw. napełniacza skrzynio palet (GBF). To bardzo nowoczesne urządzenie potrafi automatycznie rozpoznawać wielkość skrzyni, zmieniać wysokości napełniania oraz kierunek i prędkość przesuwu taśmy (lewo-prawo). Ostatnim elementem pokazu był obsypnik formujący Grimme GH-4, który podobnie do obsypnika UFO 97 nadaje końcowy kształt redlin. Pomimo podobnej konstrukcji GH-4 wyróżnia się znacznie większą wszechstronnością. Odpowiednia modyfikacja pozwala go wykorzystywać do obsypywania roślin ziemniaka po wschodach. Ponadto bardzo szeroki wybór korpusów obsypujących, zębów spulchniających oraz blach profilujących, również ze stali nierdzewnej pozwala na optymalny dobór narzędzia do posiadanych warunków glebowych. Po raz pierwszy przyznano też Złote Medale Krajowych Dni Ziemniaka za produkty (rozwiązania technologiczne) zwiększające efektywności produkcji, obrotu i użytkowania ziemniaków. Hodowla Roślin w Szyldaku otrzymała nagrodę za wdrożenie technologii mikrorozmnażania in vitro w produkcji nasiennej. Hodowla Ziemniaka Zamarte nagrodzona została za wyhodowanie i upowszechnienie odmiany Lord. Pomorsko-Mazowiecka Hodowla Ziemniaka w Strzekęcinie otrzymała nagrodę za odmianę Tajfun. n wr-095/09
8 Strona Prof. dr hab. Czesław Szewczuk Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Nr 10/2009 (62) By osiągać w wieloleciu wysokie, a przy tym stabilne plony roślin, należy dążyć do zapewnienia wysokiej żyzności i urodzajności gleb poprzez uzyskanie optymalnego odczynu (ph), doprowadzenie gleby do pożądanej zasobności w fosfor, potas i magnez, uzyskanie wysokiej zawartości próchnicy oraz uzyskanie i utrwalenie gruzełkowatej struktury. Z glebą na badania Gleba żyzna jest glebą urodzajną, a przy tym łatwiejszą w uprawie. Na glebach ciężkich: glinach, iłach, rędzinach jest bardziej rozluźniona, podczas gdy na lekkich piaszczystych, zwięźlejsza. Lepiej wówczas gromadzi wodę i składniki pokarmowe, mniej zaskorupia się, co ułatwia wschody i rozrost systemu korzeniowego. Są w niej właściwe relacje między wodą a powietrzem (tlenem), łatwiejszy podsiąk wody podczas suszy oraz jej przesiąkanie po nadmiernych opadach. Gleba żyzna umożliwia więc roślinie dobre zaopatrzenie w wodę, tlen i składniki pokarmowe-,zapewnia właściwy przerób wnoszonych substancji organicznych (obornika, kompostu, słomy, resztek pożniwnych, liści, nawozów zielonych) w próchnicę i składniki mineralne. Aktywną rolę w tych przemianach przejmują wówczas pożądane (próchnicotwórcze i strukturotwórcze) mikroorganizmy. Taka gleba umożliwia uzyskiwanie wysokich i stabilnych w wieloleciu plonów. Optymalny odczyn Podstawowym czynnikiem decydującym o dobrym wykorzystaniu składników z zasobów glebowych i wnoszonych nawozów jest optymalny odczyn gleby, czyli tzw. wartość ph. Optymalne zakresy ph uzależnione są w największym stopniu od zwięzłości gleby. Na glebach lżejszych, wykazujących z natury kwaśny odczyn, zalecane są rośliny tolerancyjne na niskie ph (od 5 do 5,5), przede wszystkim: żyto, owies, łubin żółty, seradela. Mało wrażliwe na niższe ph (w zakresie 5,6 6) jest też pszenżyto, gryka, kukurydza, ziemniaki, len, tytoń, łubin wąskolistny, komonica, koniczyna biała. Największe wymagania pod tym względem mają rośliny o dużych wymaganiach glebowych, uprawianych na zwięźlejszych glebach, gdzie optymalny zakres ph mieści się w przedziale 6,1 7. Na takich glebach i przy tym zakresie odczynu, zaleca się uprawę jęczmienia, pszenicy, buraków, rzepaku, grochu, fasoli, bobiku, koniczyny czerwonej, lucerny, chmielu, konopi. Generalnie przyjmuje się, że optymalny zakres odczynu dla większości uprawianych roślin mieści się w przedziale ph 5,6 7, czyli od lekko kwaśnego do obojętnego. W tym zakresie ph jest też najlepsza przyswajalność większości składników pokarmowych. W celu uzyskania optymalnego odczynu niezbędny jest zabieg wapnowania. Wapń, jak też magnez nie tylko zmniejsza zakwaszenie gleb, ale wpływa również na polepszenie ich właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych, decydujących o żyzności i urodzajności gleb dokończenie na s. 9 Kreda jest bezwzględnie, najszybciej odkwaszającym nawozem wapniowo-węglanowym, pozwalającym na utrzymanie odpowiedniego ph w glebie. artykuł sponsorowany Wapnowanie kredą Po uruchomieniu eksploatacji złoża kredy nawozowej w Mielniku nad Bugiem jest dostępna również w Polsce. Geologicznie, kreda pisząca pochodząca z tego bardzo młodego złoża jest węglanem wapnia powstałym na dnie morza w okresie Maastrychtu górnej (późnej) kredy ok ,5 mln lat temu. Jej unikalne właściwości wynikają z relatywnie młodego wieku kopaliny oraz jej organicznego pochodzenia, czego efektem jest wyjątkowe rozdrobnienie i miękkość surowca. Gwarantuje to wybitną skuteczność odkwaszania, możliwość stosowania niemal przez cały rok i co jest istotne np. uprawach sadowniczych nie ma potrzeby mieszania tego nawozu z glebą, (jest to konieczność w przypadku innych nawozów wapniowych). Charakterystyka kredy nawozowej: Forma węglanowa nawozu CaCO3. Wielkość cząsteczek kredy, średnio 0,002 mm. Amorficzna struktura. 100% rozpuszczalność w ciągu roku. Jest to najtańsza forma nawozu węglanowego pochodzenia naturalnego, dzięki wymienionym właściwościom możliwa do zastosowania w pojedynczej dawce. Podsumowanie w poniższej tabeli: Składniki czynne zasadowo [% CaO] Zalety stosowania kredy: Kreda nawozowa podnosi ph średnio o 1 1,5 w okresie od 3 miesięcy do 1 roku (szybkość działania zależy od warunków wilgotnościowych i początkowego ph gleby), dzięki czemu: Wpływa na znaczne zmniejszenie nakładów na nawozy mineralne, poprzez poprawienie dostępności dla roślin składników pokarmowych w nich zawartych. Umożliwia rozwój korzeni włośnikowych, odpowiadających za pobieranie składników pokarmowych zawartych w glebie lub dostarczonych z nawozami. Zwiększa odporność roślin na wyleganie. Szybko polepsza strukturę Granulometria [mm] Wartość neutralizacji w % czynnego zasadowo CaO Kreda mielnicka , Dolomit CaO MgO 0 2 średnio 35 Wapień średnio 55 gruzełkowatą gleby, oraz przyspiesza rozkład substancji organicznej, poprzez umożliwienie poprawnego rozwoju korzystnej mikroflory i flory gleby. Znacznie ogranicza rozwój chorób, grzybów, pasożytów i chwastów. Widocznie (nawet do 25%) zwiększa ilość plonu. Zmniejsza nakłady na zabiegi agrotechniczne nie trzeba jej mieszać z glebą. Kreda jest dostępna zarówno w formie kredy surowej oraz równie szybko rozpuszczalnej formie granulowanej, w tym również w połączeniu z magnezem i siarką. Dzięki takiemu połączeniu niedobory tych ważnych dla roślin mikroelementów w glebie są skutecznie i szybko uzupełniane. Stosowanie w celu podniesienia ph: W systemie zabiegów pożniwnych i przedzimowych. Pogłównie. Na niską okrywę śniegową (na terenach płaskich i o małym spadku). Ekonomicznie uzasadnione jest stosowanie kredy surowej Agrocarbu MMP na powierzchnię gleby (bez konieczności jej przemieszania z glebą). Stosowanie w celu utrzymania ph: Dla utrzymania odpowiedniego ph zaleca się stosowanie formy granulowanej, ze względu na równomierny rozsiew. W przypadku zaobserwowania objawów niedoboru siarki lub magnezu zaleca się doraźnie, pogłównie stosować kredę granulowaną z zawartością obu składników pokarmowych. W celu utrzymania odpowiedniego ph gleby kredę wskazane jest stosować zgodnie z mapami precyzyjnego dawkowania (system GPS), co gwarantuje minimalizację nakładów na proces wapnowania. ph można również utrzymać przez zastosowanie odpowiedniego dodatku kredy surowej do gnojowicy, który to zabieg pozwala jednocześnie wyeliminować odór nawozu organicznego. Zastosowanie: Wszystkie kategorie użytkowe gleb, łąki, pastwiska. Sady; nawet do kwitnienia. Uprawy roślin warzywnych i ozdobnych. Ziemie i podłoża ogrodnicze. Neutralizacja przykrego zapachu gnojowicy i polepszanie jej właściwości jako nawozu unikatowa właściwość. Neutralizacja wód gruntowych, rzek i jezior. Zalecenia: Stosowanie według zaleceń Stacji Chemiczno Rolniczych po uprzednim badaniu gleby. Nawóz posiada pozytywną ocenę Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach oraz dopuszczenie do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Dr inż. Bogumiła Nestorowicz tel , Marcin Graniszewski tel. (22) OMYA Sp. z o.o. Ul. Krucza 16/22, Warszawa Tel. (22) , Fax. (22) , -11 Dokładność nawigacji do 2cm! Oszczędność od 5 do 15% kosztów. Oszczędność do 50% nawozu bez spadku plonu. wr-152/09
9 Nr 10/2009 (62) Strona 9 W tym celu przynajmniej raz w 4-letnim okresie, należy pobrać z pola reprezentatywną próbkę gleby i zlecić wykonanie takiej analizy w najbliższej Stacji Chemiczno Rolniczej. Koszt analizy jednej próbki wynosi poniżej 10 zł, na tej podstawie można ustalać racjonalne dawki nawozów. dokończenie ze s. 8 Pożądana zasobność Pożądana, a zarazem optymalna zasobność gleby w składniki pokarmowe mieści się w przedziale mg P2O5 (fosforu), mg K2O (potasu) i 6 12 mg MgO (magnezu) w 100 g gleby. Dolne zakresy tych liczb odnoszą się do gleb lżejszych, gdzie z reguły uprawia się rośliny o mniejszych wymaganiach glebowych i pokarmowych, a przy tym dające niższe plony. Z kolei na glebach zwięźlejszych, gdzie uprawiane są bardziej wymagające rośliny i uzyskiwane wyższe plony, pożądany jest wyższy zakres zasobności. Należy też mieć na uwadze fakt, że gleby zwięźlejsze mają bogatszy kompleks sorpcyjny, który umożliwia zatrzymywanie wnoszonych w nawozach składników: azotu w formie amonowej, potasu, magnezu, sodu i wapnia. Z takich gleb, praktycznie niewymywany jest też fosfor. Po uzyskaniu optymalnej zasobności, można liczyć na wysokie i stabilne w wieloleciu plony, zaś dawki nawozów ograniczyć do wymagań pokarmowych roślin. Niezbędna jest więc znajomość odczynu i zasobności gleby w fosfor, potas i magnez. Ważna próchnica Ważną i pożądaną cechą gleby żyznej jest też w miarę wysoka zawartość próchnicy. W glebie zachodzą ciągłe zmiany biologiczne i chemiczne, decydujące zarówno o powstawaniu, jak i rozkładzie (mineralizacji) związków próchnicznych. Próchnica tworzona jest z wnoszonych nawozów i odpadów organicznych w postaci obornika, gnojowicy, kompostów, nawozów zielonych, resztek pożniwnych i ubocznych (słoma zbóż, rzepaku, roślin strączkowych, liści buraka). Korzystnie na zawartość próchnicy, a zarazem strukturotwórczo oddziałuje większy udział w zmianowaniu roślin motylkowych wieloletnich (lucerna, koniczyny) oraz ich mieszanek z trawami, jak też traw i roślin strączkowych. Stosowanie nawozów organicznych i uprawa roślin strukturo- i próchnicotwórczych to podstawa prowadzenia gospodarstwa ekologicznego. Niemniej również w gospodarstwach konwencjonalnych zasada ta powinna być przestrzegana. Należy mieć na uwadze fakt, iż prowadzona często monokultura zbożowa, doprowadzi po pewnym czasie do spadku żyzności gleby, czego następstwem będzie spadek plonów i jakości uzyskanych produktów. Do niedawna głównym dostarczycielem substancji organicznej do gleby był obornik, bądź gnojowica. Wobec znacznego spadku pogłowia zwierząt, wzrasta udział innych nawozów, czy też substancji organicznych. Podstawowe znaczenia ma przyorywana słoma zbóż (w tym kukurydzy) i rzepaku, niekiedy też słoma innych roślin (strączkowych, motylkowych nasiennych) oraz liści buraka. W przypadku przyorania słomy podstawowych zbóż i rzepaku dostarcza się do gleby substancję organiczną zawartą odpowiednio w połowie lub 2/3, przeciętnej dawki obornika, zaś w wyniku przyorania słomy kukurydzy i liści buraka, wskaźnik ten odpowiada pełnej 30 t dawce tego nawozu. W słabych stanowiskach, przed przyoraniem słomy wskazany jest dodatek do niej nawozów azotowych, ewentualnie gnojowicy, bądź nawozów wieloskładnikowych zawierających azot. Wniesiony w tej postaci azot i inne składniki pomogą mikroorganizmom w mineralizacji słomy i tworzeniu związków próchnicznych, a następnie zostaną zwrócone do gleby i pobrane przez rośliny następcze. W lepszych stanowiskach, jak też przed przyoraniem liści buraka, roślin uprawianych na nawóz zielony oraz słomy roślin strączkowych i motylkowych nasiennych, dodatek azotu jest zbędny. Po przyoraniu słomy oraz przed planowaną uprawą roślin jarych (zboża, okopowe) za wskazany można uznać wysiew niektórych roślin (gorczyca biała, rzepak, facelia, strączkowe) na nawóz zielony. W ten sposób dostarcza się dodatkowych ilości (niekiedy znacznych) substancji organicznej. Rośliny te spełniają również funkcje strukturotwórcze i przeciwerozyjne, zapobiegają też stratom składników mineralnych, zwłaszcza azotu. Niektóre z nich dostarczają azot (strączkowe), jak też wykazują działanie fitosanitarne, gdyż przerywają rozwój patogenów zbóż). W tym celu wysiewana jest najczęściej w poplonach ścierniskowych gorczyca biała, rzodkiew oleista lub rzepak. Jeśli w następnym roku planowany jest zasiew buraków, wskazane są mątwikobójcze odmiany gorczycy i rzodkwi. Rozdrobnioną i równomiernie rozrzuconą na polu słomę należy stalerzować lub przyorać w miarę szybko po zbiorze przedplonu. Jest to istotne zwłaszcza przy planowanej uprawie roślin ozimych (zbóż i rzepaku), jak też poplonów na zielony nawóz. Z kolei liście buraczane (również rozdrobnione i równomiernie rozrzucone) i rośliny poplonowe powinny być przyorywane w późniejszym, przedzimowym okresie. Chodzi o to by zahamować w warunkach niskich temperatur proces ich rozkładu (mineralizacji) i niepotrzebnych strat azotu. Późne przyoranie powoduje, iż azot uwalniany jest w okresie późnowiosennym (maj, czerwiec), dzięki czemu może być wykorzystany przez rosnące zboże, bądź inne rośliny. Rośliny uprawiane na nawóz zielony można też pozostawić na okres zimowy (również ze względu na dopłaty unijne) i przyorać dopiero wiosną, lub zasiać rośliny następcze (np. buraki cukrowe, kukurydzę) w tzw. mulcz. Jeśli zaplanujemy taki system uprawy, wówczas nawozy fosforowe i potasowe, ale też 50% zaplanowanej dawki magnezu, siarki i sodu oraz do 30% dawki azotu, można wysiać pod podorywkę, poprzedzającą wysiew nasion roślin poplonowych. Pozostała część składników powinna być wniesiona wiosną, przed wysiewem nasion oraz dolistnie w trakcie wegetacji. Poprawa żyzności W celu poprawy żyzności gleby celowe może być też stosowanie niektórych preparatów (EM-Farming, PRP SOL, Rosahumus, UGmax) korzystnie wpływających na właściwości fizyczne (strukturę), chemiczne (lepszą przyswajalność składników) i biologiczne gleby (rozwój strukturo- i próchnicotwórczych mikroorganizmów). Zazwyczaj po dwuletnim okresie ich stosowania widoczna jest wyraźna poprawa żyzności gleby, czego konsekwencją jest wzrost plonów. W podsumowaniu należy podkreślić, iż gleby żyznej, czyli strukturalnej, z optymalnym odczynem i pożądaną zasobnością w składniki pokarmowe i substancję organiczną, nie da się stworzyć w przeciągu roku. Jest to na ogół proces wieloletni, ale gwarantujący w przyszłości satysfakcję z wykonanej pracy w postaci wysokich i bardziej stabilnych w wieloleciu plonów. n wr-148/09
10 Strona 10 Nr 10/2009 (62) Rolnik sam decyduje, czy swoje pola obsieje materiałem kwalifikowanym, czy nasionami z własnego zbioru. Rolnik również decyduje, czy wysieje odmianę chronioną wyłącznym prawem, czy odmianę, która takiej ochronie prawnej nie podlega. Rolnik sam decyduje Właściwe gospodarowanie resztkami pożniwnymi i materią organiczną w aktualnej sytuacji to źródło oszczędności nakładów ponoszonych na nawożenie. Pozostawiona na polu słoma jest cennym źródłem potasu, zawiera również azot, fosfor, magnez i bezcenne mikroelementy. Potencjał pola Polscy rolnicy to szczęściarze mogący korzystać z odstępstwa rolnego. Gdyby nie łaskawość polskiego ustawodawcy, siew odmian objętych ochroną prawną byłby możliwy wyłącznie przez licencjonowany, kwalifikowany materiał siewny. W ramach odstępstwa rolnego rolnicy mogą siać własne zbiory chronionych odmian zbóż, rzepaku ozimego i ziemniaków bez pisemnej zgody hodowcy, ale mają obowiązek uiszczenia opłaty dla hodowcy za skorzystanie z tego przywileju. Rolnik nie ma obowiązku uiszczenia ustawowej opłaty (50% stawki licencyjnej) dla hodowcy za wykorzystanie odmiany do siewu, gdy spełniony jest jeden z warunków: 1. Wysiany został kwalifikowany materiał siewny posiadający świadectwo kwalifikacji nasion. Każde opakowanie musi być oznakowane urzędową etykietą, na której m.in. wymieniona jest nazwa odmiany oraz widnieje numer partii materiału siewnego i stopień kwalifikacji. Te same dane muszą się znaleźć na fakturze wystawianej kupującemu. Radzimy żądać wystawienia faktury, gdyż uprawnia ona do uzyskania dopłaty z ARR, a jednocześnie stanowi dowód na siew kwalifikatu w przypadku kontroli ze strony hodowcy lub Agencji Nasiennej. 2. Odmiana wysianych nasion z własnego zbioru nie jest objęta ochroną. 3. Gospodarstwo posiada mniej niż 10 ha wszystkich gruntów rolnych (własnych i dzierżawionych, w tym sady, stawy, użytki zielone, zabudowania gospodarskie). Od decyzji rolnika i powierzchni gospodarstwa zależy, czy będzie zobowiązany do uiszczenia opłaty dla hodowcy. Rolnik decydujący się na siew odmiany objętej ochroną prawną, musi pamiętać, że może to być wyłącznie: kwalifikowany materiał siewny (nie trzeba uiszczać opłaty dla hodowcy), lub materiał z własnego zbioru (wymagane jest uiszczenie opłaty dla hodowcy bez wezwania, 30 dni po siewie, jeżeli całkowita powierzchnia gospodarstwa to 10 ha i więcej). Naruszeniem wyłącznego prawa jest: 1. Siew nabytego (kupno, wymiana, darowizna itp.) ziarna paszowego lub konsumpcyjnego odmiany objętej ochroną prawną. Do siewu takich odmian można kupować wyłącznie kwalifikowany materiał siewny. Dotyczy to każdego gospodarstwa, niezależnie od jego powierzchni. 2. Oferowanie lub sprzedaż z przeznaczeniem do siewu odmiany objętej ochroną prawną bez pisemnej licencji od hodowcy. Oferować i sprzedawać do siewu można wyłącznie kwalifikowany materiał siewny, po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody (licencji) od hodowcy. Dotyczy to każdego gospodarstwa, niezależnie od jego powierzchni, a także jakiegokolwiek innego podmiotu. Paweł Kochański Do najważniejszych elementów decydujących o efektywności udostępniania składników pokarmowych należy rozdrobnienie pozostającej na polu słomy do długości max 8 cm, zapewnienie odpowiedniego tempa mineralizacji poprzez dostarczenie azotu (na 1 tonę słomy 7 10 kg N) oraz wymieszanie z glebą. Na tak przygotowanym polu możemy założyć, że z przyoranej słomy w pierwszym roku z mineralizacji do wykorzystania przez rośliny będziemy mieli w przypadku słomy zbożowej* około kg K 2 O, a ze słomy rzepaczanej* około kg K 2 O na hektar. Kolejnym zadaniem, które stoi przed plantatorem jest wybór odpowiednio zaprawionego materiału siewnego oraz zapewnienie szybkiego startu jesiennego i dobre przygotowanie się do spoczynku zimowego. Dla zbóż ozimych, firma Timac Agro proponuje idealne rozwiązanie zapewniające efektywne wykorzystanie warunków jakie stwarza stanowisko. Eurofertil Plus Phos 38 to nawóz wspomagający proces mineralizacji zawiera azot, fosfor, który wpływa stymulująco na system korzeniowy a tym samym na lepsze pobieranie potasu wpływającego na mrozoodporność, wapń, który uruchamia składniki pokarmowe i odżywia rośliny, siarkę, która zwiększa efektywność wykorzystania azotu. Innowacyjne wykorzystanie naturalnej biostymulacji w formie kompleksu Physio+ zawartego w nawozie zapewnia wyrównane i szybkie wschody, szybki rozwój systemu korzeniowego umożliwiający wykorzystanie potencjału pola i zabezpieczenie zbóż przed skutkami często występujących okresowych susz. * dla plonu słomy około 6t Ewa Grabowska na podst. Timac Agro Idealny start dla upraw ozimych Na jesienny sezon Timac Agro wprowadza nowy produkt do gamy nawozów granulowanych. Eurofertil Plus Phos 38 zawiera azot, fosfor, wapń, siarkę, bor oraz kompleks Physio+. Idealny nawóz dla siewu zbóż ozimych oraz rzepaku. Zawarte składniki pokarmowe zapewniają jesienny start i przygotowanie do przezimowania, azot pobudza mineralizację, fosfor wpływa na rozwój systemu korzeniowego i gospodarkę energią, dodatek węglanu wapnia Mezocalcu stabilizuje mikro ph oraz stwarza warunki dla bakterii glebowych, siarka podnosi efektywność wykorzystania azotu. Bioaktywny wyciąg z alg morskich Physio+ zapewnia wyrównane i szybkie wschody oraz stymuluje rozwój systemu korzeniowego a tym samym przygotowuje rośliny do warunków stresowych jakie mogą wystąpić w okresie wegetacji. Jaka rysuje się przyszłość wspólnotowej polityki rolnej? Jaka rola przypadnie rolnikom po 2013 r.? Jakie będą instrumenty rozwoju obszarów wiejskich? Pytań i wątpliwości rodzi się wiele. Kwalifikat plonem darzy! Cecha dobrych gospodarzy! Rolnik wysiał 150 kg zaprawionego materiału kwalifikowanego na 1 ha. 210 zł/ha minus dopłata z ARR 100 zł/ha koszt: 110 zł/ha Siew kwalifikowanego materiału siewnego to najlepszy wybór. Żadnych dodatkowych opłat dla hodowcy! Nabywca ma prawo do ekstra dopłaty z ARR oraz prawo do reklamacji w przypadku wadliwego produktu (reklamacje należy składać w miejscu zakupu, a do wiadomości w Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Agencji Nasiennej Sp. z o.o. w Lesznie. Kontrolujemy firmy nasienne w całej Polsce.) Własny ze zbioru? Obowiązkowa opłata z wyboru! Rolnik wysiał 150 kg zaprawionego materiału z własnego zbioru na 1 ha. 105 zł/ha + opłata za odstępstwo rolne ok. 13,5 zł/ha + spadek plonu (5%) ok. 90 zł/ha koszt: 208,5 zł/ha Każdy rolnik może podjąć decyzję o siewie nasion z własnego zbioru odmian populacyjnych zbóż, rzepaku, ziemniaka. Gospodarstwo większe niż 10 ha musi bez wezwania uiścić opłatę u hodowcy odmiany w ciągu 30 dni od siewu. Na stronie internetowej Agencji Nasiennej w dokumentach do pobrania znajdują się wykazy odmian wraz ze stawkami. Z targu? Od sąsiada? Tego siać nie wolno! Oj biada, oj biada! Rolnik wysiał 150 kg zaprawionego materiału pirackiego na 1 ha. 135 zł/ha + opłata odszkodowawcza ok. 72 zł/ha + spadek plonu (10%) ok. 180 zł/ha koszt: 387 zł/ha Nie kupuj pirackich nasion! Tu obowiązuje zasada: CO TANIE TO DROGIE. Nie daj się skusić niską ceną! Jeżeli sprzedający odmawia wystawienia faktury, lub worek nie posiada urzędowej etykiety należy odstąpić od zakupu, a o ofercie zawiadomić Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Agencję Nasienną. Pirat sprzedający nasiona nielicencjonowane narusza szereg ustaw, a dodatkowo naraża kupującego na siew naruszający prawo. wr-126/08 Wspólna Polityka Rolna na Kujawach Odpowiedź poznamy niebawem po 2013 r. Samorząd rolniczy woj. Kujawsko-Pomorskiego zaprasza wszystkim rolników, ale także przedstawicieli podmiotów gospodarczych związanych bezpośrednio i pośrednio z rolnictwem i jego obsługą, przedstawicieli banków i towarzystw ubezpieczeniowych, samorządów różnych szczebli do dyskusji o przyszłości WPR w ramach cyklu konferencji, które odbędą się na przestrzeni najbliższych 6 miesięcy. Zarząd Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej, w wyniku złożonego wniosku uzyskał grant Komisji Europejskiej na zorganizowanie cyklu konferencji traktującej o wspomnianej tematyce. Prezes Izby Ryszard Kierzka zdołał pozyskać brakującą kwotę na realizacje zaplanowanych działań. Brakujące środki pozyskano od następujących sponsorów: Banku Gospodarki Żywnościowej SA, Spółdzielczej Grupy Bankowej Gospodarczy Bank Wielkopolski SA, Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych TUW, firmy handlowej INTER - VAX. Projekt uzyskał również wsparcie w formie dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony środowiska. Współorganizatorami cyklu konferencji będzie Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Krajowe Centrum Rolniczych Usług Doradczych z Danii oraz Zachodniopomorska Izba Rolnicza. Wspólna Polityka Rolna wobec produkcji żywności Wspólna Polityka Rolna wobec środowiska i odnawialnych źródeł energii Wspólna Polityka Rolna wobec rozwoju obszarów wiejskich Realizację projektu zainaugurujemy ogólnopolską konferencją w dniu 23 października br w Przysieku. Kolejne konferencje regionalne odbędą się w dniach: 12 listopada br Włocławek, 19 listopada br Janowiec Wlkp.. 27 listopada br Brodnica, 3 grudnia br Bydgoszcz, 10 Marzec 2010 woj. zachodniopomorskie, 15 kwiecień 2010 konferencja podsumowująca Przysiek. Na przełomie lutego i marca 2010 r. odbędzie się 3-dniowy wyjazd studyjny do Danii, grupy rolników i przedstawicieli doradztwa rolniczego, którego program przewiduje dyskusję z rolnikami duńskimi na identyczne tematy jakie zaplanowano podczas konferencji. Zbigniew Pawłowski Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza Przysiek
11 Nr 10/2009 (62) Alicja Sułek IUNG-PIB w Puławach Strona 11 Według wstępnych szacunków GUS (z lipca br.) powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w 2009 r. jest niewiele większa tj. o 0,3% niż przed rokiem i wynosi 8,2 mln ha. W strukturze zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi zwiększył się udział powierzchni zbóż ozimych z 58,5% w 2008 r. do 59,0 w br., a zmniejszył się udział powierzchni zasiewów zbóż jarych z 41,5% do 41,0%. Plonowanie zbóż w 2009 roku Działania te pozwolą przyczynić się do podniesienia opłacalności uprawy zbóż oraz poprawy konkurencyjności gospodarstw rolnych. Program NASIONA PREMIUM jest inicjatywą firm DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o., Du- Pont Poland Sp. z o.o. oraz Top Farms Agro Sp. z o.o. Uczestnicy programu NA- SIONA PREMIUM, oprócz zakupu kwalifikowanego materiału siewnego o bardzo dobrych parametrach jakościowych, mają zapewnione fachowe doradztwo i kompleksowy serwis gwarantowany przez uznane na polskim rynku firmy obsługi rolnictwa. Dużym problem w bieżącym roku na plantacjach zbóż było zachwaszczenie. Obserwowano ograniczone działanie herbicydów w okresie kwietnia i na początku maja spowodowane brakiem dostatecznej wilgoci w glebie. Prognozowane plony zbóż podstawowych łącznie z mieszankami zbożowymi wstępnie GUS ocenia na 31,6 33,1 dt z 1 ha, tj. o 0,2 1,7 dt z 1 ha więcej od uzyskanych plonów w roku 2008, czyli niewielki wzrost tj. 1 2%. Według badań Zakładu Uprawy Roślin Zbożowych przeprowadzonych w Stacjach Doświadczalnych oraz danych z Rolniczych Zakładów Doświadczalnych IUNG PIB wynika, że plony zbóż w roku 2009 są niższe w porównaniu z rokiem Tylko w województwie zachodniopomorskim zboża ozime jak i jare plonowały wyżej niż w ubiegłym roku. Przyczyną niższego plonowania był niedobór opadów zwłaszcza w drugiej i trzeciej dekadzie kwietnia oraz w pierwszej dekadzie maja w większości rejonów kraju. Potrzeby wodne roślin w wielu rejonach kraju nie były zaspokojone. Niedostateczne uwilgotnienie gleby spowodowało hamowanie wschodów zbóż jarych i pogorszenie kondycji zbóż ozimych. Niedobór wilgoci w glebie przypadał u zbóż ozimych na okres strzelanie w źdźbło kłoszenie. Stres suszy w tym okresie powoduje u pszenicy ozimej i pszenżyta ozimego zmniejszenie liczby ziaren z rośliny, liczby ziaren z kłosa, masy ziarna z rośliny, liczby kłosków. Susza wpływa również na zmniejszenie masy słomy z rośliny i długości źdźbła, co w konsekwencji powoduje zmniejszenie plonu biologicznego. Natomiast żyto w okresie strzelanie w źdźbło kłoszenie jest mniej wrażliwe na brak wilgoci w glebie i plony ziarna żyta były na zbliżonym poziomie do roku ubiegłego. Brak wilgoci w glebie w okresie strzelania w źdźbło zbóż ozimych powodował słabe działanie Częste opady deszczu również uniemożliwiały w wielu rejonach kraju przeprowadzenie prawidłowej ochrony roślin przed chorobami grzybowymi. Szczególnie w okresie kłoszenia zbóż obfite opady utrudniały wykonanie w odpowiednim momencie oprysku plantacji fungicydami. Obserwowano duże nasilenie septoriozy liści i kłosa, fuzariozy kłosów oraz chorób podsuszkowych. Duże nasilenie chorób grzybowych spowodowało, uzyskanie ziarna mniej dorodnego o niższe masie 1000 ziaren. drugiej dawki zastosowanego nawożenia azotem. Nawożenie tym składnikiem zbóż w fazie strzelania jest najbardziej plonotwórcze. Brak azotu w tym okresie powoduje spadek liczby ziaren w kłosie oraz redukcję pędów kłosonośnych na roślinie. Największą redukcję plonu obserwowano u zbóż jarych, wyjątek stanowił owies, który ma największe wymagania wodne spośród wszystkich gatunków zbóż jarych. Dużo wilgoci w glebie w okresie strzelania w źdźbło, wiechowania i po kwitnieniu przyczyniło się do uzyskania dużego plonu tego zboża. Poprawa warunków wilgotnościowych w drugiej połowie maja przyczyniła Zboża Pszenica ozima Żyto Pszenżyto ozime Pszenica jara Jęczmień jary Owies Głównym celem programu jest promowanie i zachęcanie rolników do stosowania efektywnych i nowoczesnych technologii produkcji zbóż w oparciu o kwalifikowanego materiału siewnego najnowszych odmian o dużym potencjale plonowania. Program NASIONA PREMIUM Lata Program NASIONA PREMIUM jest nowatorski w skali Polski, bo, oprócz sprzedaży kwalifikowanego materiału siewnego, jego uczestnicy mają zagwarantowane fachowe doradztwo i wsparcie ekspertów z zakresu technologii uprawy i programów nawożenia. Włączając się do programu NASIONA PREMIUM, producenci rolni zyskują wiele. Przed wszystkim mają stały dostęp do kwalifikowanych nasion zbóż bardzo dobrej jakości, co przekłada się na wzrost plonowania i wzrost opłacalności produkcji zbóż. W każdej chwili mogą również liczyć na pomoc i doradztwo fachowców przy wyborze optymalnej technologii produkcji obejmującej programy ochrony roślin firmy DuPont Poland Sp. z o.o. W roku 2009 w ramach programu NASIONA PRE- MIUM rolnicy mogą nabyć wysokoplonujące odmiany pszenicy ozimej Ostroga i Muszelka w opakowaniach z logo NASIONA PREMIUM, wyprodukowane przez firmę nasienną Top Farms Agro Sp. z o.o. Informacji na temat programu NASIONA PRE- MIUM udzielają: DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o., Du- Pont Poland Sp. z o.o. oraz Top Farms Agro Sp. z o.o. Na zaplanowanych szkoleniach i spotkaniach doradczych zostaną przedstawione nowoczesne technologie uprawy odmian objętych programem NA- SIONA PREMIUM. Więcej informacji: www. danko.pl, Olga Mikrut Martin&Jacob Sp. z o.o. się do poprawy kondycji zbóż, ale częste opady deszczu w czerwcu i lipcu stały się zagrożeniem dla plantacji zbóż. Występujące od połowy maja aż prawie do końca wegetacji zbóż intensywne opady deszczu, często o Firma SYNGENTA zarejestrowała kolejny herbicyd BOXER 800 EC produkt do jesiennej regulacji zachwaszczenia pszenicy. Zgodnie z informacjami producenta, preparat wyjątkowo skutecznie zwalcza miotłę zbożową, a także eliminuje występowanie kluczowych chwastów dwuliściennych. BOXER 800 EC to przełomowy produkt jesiennej regulacji zachwaszczenia pszenicy, daje pewność maksymalnych plonów dzięki doskonałej kondycji plantacji od wschodów aż do zbiorów. Termin aplikacji herbicydu przypada na wczesne fazy rozwojowe rośliny uprawnej, przed lub charakterze burzowym, połączone z silnym wiatrem spowodowały w wielu rejonach kraju nadmierne uwilgotnienie gleby, które przyczyniło się do wylegania zbóż i w konsekwencji do obniżenia plonów zbóż. n Zboża Lata Osiny Baborówko Jelcz-Laskowice Pszenica ozima Żyto Pszenżyto ozime Pszenica jara Jęczmień jary Owies ,2 67,4 39, ,1 55,0 36, ,4-32, ,9-29, ,8 57, ,9 50, ,8-39, ,5-16, ,6 19, ,0 57, , ,8 - - Tabela 1. Plony zbóż w dt z 1 ha w Stacjach Doświadczalnych IUNG-PIB (doświadczenia). łódzkie małopolskie Województwa zachodniopomorskie mazowieckie ,0 75,0 76,0 60, ,2 64,6 80,0 54, , , ,0 70, ,0 47, ,0 68, ,0 53, ,0 22,0 41, ,5 59,0 35, , ,0 - Tabela 2. Uzyskane plony zbóż w dt z 1 ha w wybranych Rolniczych Zakładach Doświadczalnych IUNG-PIB. Jesienne odchwaszczanie krótko po wschodach chwastów. Łatwy w użyciu, długo chroni plantację pszenicy przed wtórnym zachwaszczeniem. Jest niezależny od warunków pogodowych w czasie zabiegu, co daje rolnikom swobodę działania jesienią. Substancją aktywną jest nieznany do tej pory w Polsce prosulfokarb. Herbicyd charakteryzuje się odmiennym mechanizmem działania, który klasyfikuje go w grupie niskiego ryzyka wytworzenia odporności. Może być stosowany przez wiele lat na tym samym polu bez obawy wytworzenia form odpornych chwastów. E.G. na podst. Syngenta
12 Strona 12 Nr 10/2009 (62) Ewa Grabowska Wiadomości Rolnicze Polska O tym, że uprawa warzyw to sztuka, to solidne rzemiosło przekonuje Karol Pytkowski z Bejo Zaden Poland. Firma zajmuje się hodowlą, produkcją, obróbką, i sprzedażą nasion warzyw gruntowych do profesjonalnych upraw. Hodowla nowych odmian i profesjonalne doradztwo to również arkana tej sztuki. Uprawa warzyw to sztuka Proszę o krótką analizę obecnego stanu warzywnictwa w naszym kraju. Jak Pan to postrzega? Jakie są realia? Jakie szanse? Jakie największe problemy? Karol Pytkowski: To trudne pytanie, bo nie da się tego w kilku słowach powiedzieć. Zmiany dokonują się szybciej w ostatnich latach. Zaczynają się tworzyć przedsiębiorstwa, które produkują, które przetwarzają warzywa, które w zasadzie dają gotowy produkt. To grupa gospodarstw, z którymi blisko współpracujemy, profesjonalni producenci, stali goście na naszych Dniach Otwartych. Rozmawiamy i o problemach, i o drobiazgach, które przy małej produkcji nie mają znaczenia. Natomiast przy produkcji na dużą skalę ma to już ogromne znaczenie. Producentów profesjonalnych jest coraz mniej, ale obszar produkcji, ilość produkowanych warzyw jest coraz większa. Inwestują tylko duże specjalistyczne gospodarstwa, które gospodarują na dobrych glebach. To dobrze, bo w Polsce za często uprawia się warzywa na glebach zbyt kiepskich, co nie daje gwarancji opłacalności produkcji. Gorsze grunty teraz przeznaczane są na inne cele, np. zasiewane są trawą. Wyspecjalizowały się też rejony produkcji określonego asortymentu czy gatunku, a Karol Pytkowski podczas Dni Otwartych Bejo Zaden Poland w Konotopie z autorką wywiadu. nawet typu, jak np. wczesne warzywa pęczkowe w rejonie Piątku. Nastąpiło rozwarstwienie produkcji i np. warzywa korzeniowe i kapustne są w dużym stopniu produkowane na północy. Z kolei północ nie jest dobra dla kalafiorów, ze względu na dłuższy dzień szczególnie latem, bo czasami różnica paru minut w długości dnia decyduje o sukcesie produkcji. A niewiele osób zdaj sobie sprawę, że różnica długości dnia latem między Krakowem a Gdańskiem wynosi 20 minut! Ale jeżeli już mówimy o kalafiorach, to wielu producentów przestawiło się na brokuły. Polska jest chyba w tej chwili drugim producentem brokułów w Europie. Jak wygląda produkcja warzyw w Polsce na tle Europy? KP: Czarno widzę produkcję wczesną gruntową czy pod folią. Jeżeli Europa pozostanie nadal otarta, to produkcja warzyw wczesnych skoncentruje się na Południu. Polska jeszcze ciągle nie wykorzystuje szansy, jaką jest produkcja warzyw w środku lata, i to z przeznaczeniem na rynki południowe, jak Włochy czy Hiszpania. Tam, głównie ze względu na warunki klimatyczne, nie mogą produkować pewnych gatunków warzyw. Takie kierunki powinny się wytworzyć. Tak, jak np. w Kanadzie powstał bogaty rynek owoców i warzyw smacznych. W bogatych supermarketach jest specjalna półka na owoce i warzywa smaczne. Nie jest to nazywane eko, bo tzw. produkcja eko jest moim zdaniem mocno dyskusyjna. W całej Europie ten trend się zatrzymał i ma wręcz tendencję spadkową. W przyszłości, uważam, będzie nacisk na produkcję zgodnie ze sztuką. Czyli tę prawidłową produkcję, z prawidłowym zmianowaniem, z prawidłowym podejściem, jak to kiedyś robili nasi rodzice. Tak jak w latach 50. profesor Emil Chroboczek wytyczał już pewne linie. To była sztuka, to było rzemiosło. Teraz wielu producentów o tym zapomina, nie dotrzymują płodozmianu, z tego tytułu są duże mniejsze plony i kłopoty z chorobami, które się nagromadzają. Jak na przykład uprawa warzyw w monokulturze... KP: Nawet więcej. Producenci często robią tak podstawowe błędy, jak uprawa marchwi po burakach lub odwrotnie. Druga sprawa. Polska zawsze słynęła z produkcji cebuli, areał uprawy wynosił przeciętnie tys. ha. Ostatnio tej produkcji jest trochę mniej, około tys. ha. Wpłynęły na to ostatnie lata spadku opłacalności. Był też jeden podstawowy błąd. Nasiona dostarczone na rynek nie były kontrolowane prawie wszystkie były porażone nicieniami. Pięknie zasialiśmy nicienie po całej Polsce! Gdy porównamy statystyki plonów polskich z holenderskimi, gdzie mają ton/ha średnią (w zeszłym roku Holendrzy mieli blisko 60 ton/ha średnią produkcję dla całego kraju) i 23 tony/ha dla Polski, to gdzie my jesteśmy? Ale to jest właśnie wina, że uprawiamy na słabych glebach i te słabe gleby jeszcze zanicieniliśmy. Faktem jest, że już pracujemy nad trochę innym doborem odmian. Sam prowadzę taką kolekcję odmian odpornych. Staramy się, wybiegając 5 nawet 10 lat do przodu, wypróbowywać różne koncepcje. Materiały, które przez hodowców były proponowane na Morawy, na Węgry, w północnej Francji, w Polsce zaczynają się przyjmować i dają plony t/ha. Okazuje się, że materiał selekcjonowany na glebach o wyższej temperaturze ma automatycznie wysoki poziom odporności na choroby. Szczególnie na różowienie korzeni (Pyrenochaeta terrestris), które według mnie powoduje co najmniej 20% strat w plonach, czyli w skali kraju tracimy ok tys. ton każdego roku. Tego kiedyś nie było, ale i klimat był u nas chłodniejszy. Mamy już obecnie odmiany, które są odporne na mączniaka rzekomego. W przypadku Polski mączniak rzekomy nie stanowi dużego problemu, nadal skuteczny jest Ridomil i trzy/cztery opryski załatwiają sprawę. Natomiast, niestety, jest to nowość na Zachodzie i nasiona są bardzo drogie. Ale jest masa problemów, którymi już nie zdążymy się zająć ja i mój brat, to są sprawy na przyszłe pokolenia. Jak Pan postrzega bezpośrednie kontakty z producentami podczas Dni Otwartych? KP: Po pierwsze, ja je lubię. Po drugie, oni to też lubią, a po trzecie, to się wzajemnie od siebie uczymy, wymieniamy informacje, itd. Człowiek cały czas się uczy, rok do roku jest niepodobny. Zmienia się rynek, zmienia się produkcja, zmieniają się też producenci. Zmieniają asortyment, nawet uprawiane gatunki, kierunki swoich gospodarstw. Należy dostosowywać się do rynku, do wymagań. Dla nas to są cenne informacje, bo możemy w odpowiedni sposób przygotować firmę, by nie wyrzucać tych wyprodukowanych nasion, i mieć w ofercie to, co jest potrzebne. Swego czasu zawsze byliśmy obecni na targach w Poznaniu, ale tam przychodzą przypadkowi ludzie, a tutaj dziewięćdziesiąt parę procent to producenci warzyw, to ci, którzy od lat nas odwiedzają. n wr-158/09
13 Nr 10/2009 (62) Strona 13 Wiesław Jakubowski Władysław Tokarczyk Do najważniejszych pod względem gospodarczym warzyw uprawianych w Polsce należy kapusta głowiasta. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat areał jej uprawy znacznie zmniejszył się, jednak w 2008 r. i tak wynosił 29,6 tys. ha. Pod względem wielkości zbiorów warzywo to zajmuje pierwsze miejsce. Kapusty białe, sprawdzone i cenione od lat Kapusta biała, a zwłaszcza jej najwcześniejsze odmiany mają wysokie wymagania glebowe. Najwyższe plony uzyskuje się na stanowiskach żyznych, o dobrej strukturze i dużej pojemności wodnej. Odmiany wczesne powinny być uprawiane na glebach lżejszych, łatwo i szybko nagrzewających się, a co najważniejsze na których możemy odpowiednio wcześnie wejść z wiosennymi uprawkami. Należy pamiętać, że kapusty bardzo dobrze reagują na nawożenie obornikiem. Jednak w przypadku odmian wczesnych, aby nawóz ten przyniósł pożądany efekt musi być szczególnie dobrze rozłożony i stosowany najpóźniej jesienią. Racjonalne nawożenie kapust zwłaszcza w produkcji wielkotowarowej powinno być oparte na analizach gleby odczyn i zasobność w przyswajalne składniki pokarmowe. Samo nawożenie mineralne powinno być jedynie korektą ewentualnych niedoborów składników w glebie. Kapusty, zwłaszcza wczesne ich odmiany, w krótkim czasie muszą pobrać znacznej ilości składników, tak więc nie warto oszczędzać na jakości nawozów, a dokładniej na przyswajalności składników w nich zawartych. Produkcja rozsady Jakość rozsady ma kluczowe znaczenie zwłaszcza w przypadku kapust wczesnych i w głównej mierze od niej zależy łatwość sterowania wzrostem roślin i prowadzenie zbiorów w żądanym terminie. Dla tego typu kapust przy produkcji rozsady wymagane są odpowiednie pomieszczenia typu szklarnie, inspekty lub tunele najlepiej z możliwością ogrzewania w celu zapewnienia optymalnych warunków termicznych. Począwszy od 5 tygodnia po wschodach wczesne odmiany kapust wykazują dużą podatność na jarowizację i dlatego należy unikać dłuższych spadków temperatury poniżej C. Okresowe nocne spadki temp. poniżej 10 C są w pewnym stopniu niwelowane przez podwyższone temperatury w dzień. Przed wysadzaniem rozsady kapust należy pamiętać o hartowaniu roślin. Szeroki asortyment odmian Trudno jest wyhodować nową odmianę o wybitnych cechach użytkowych, aby spełniała ona oczekiwania zarówno rolnika na etapie produkcji, handlowca w trakcie obrotu i sprzedaży towaru oraz samego kupującego konsumenta. Z punktu widzenia rolnika o prawdziwej wartości odmian świadczy stabilność plonowania odmian, także w latach o mniej sprzyjających warunkach wzrostu. Firma nasienna Nickerson-Zwaan prowadząc prace hodowlane bierze pod uwagę cały cykl życia rośliny dzięki czemu mamy do dyspozycji odmiany będące niepowtarzalną kompozycją idealnych cech użytkowych oraz jakościowych i spełniające oczekiwania nawet najbardziej wymagających klientów. Obfity i wczesny plon Odmiana Borodin F1 dojrzałość zbiorczą osiąga po około 65 dniach. Polecana jest do najwcześniejszej produkcji w tunelach foliowych i w gruncie pod płaskimi osłonami. Wytwarza duże jak na ten typ wczesności główki, których masa często przekracza 2 kg. Główki są kuliste, duże, zwarte barwy biało-żółtawej, z krótkim głąbem wewnętrznym. Pokrój roślin jest półwzniesiony, liść okrywający ciemnozielony i trwały. Borodin F1 charakteryzuje się bardzo dużą odpornością na jarowizację. Ponadto cechuje go duży wigor i możliwy dzięki bardzo wysokiej odporności na pękanie przedłużony zbiorów. Odmiana Borodin F1 dojrzałość zbiorczą osiąga po około 65 dniach. Polecana jest do najwcześniejszej produkcji w tunelach foliowych i w gruncie pod płaskimi osłonami. Postaw na stabilne i wypróbowane Balbro i Burbon F1 W przypadku kapust wczesnych, odmiana Balbro F1, czy też jej godny następca odmiana CMS Burbon F1 od lat należą do czołówki sprawdzonych i najbardziej niezawodnych odmian. Bardzo duża odporność na jarowizacje predysponuje te odmiany do wczesnych nasadzeń. Polecane są do uprawy w otwartym gruncie, w tym także pod płaskimi osłonami oraz w różnego typu tunelach foliowych. Optymalne zagęszczenie to tys. roślin/ha. Długość ich okresu wegetacji wynosi około dni. Mają wiele cech wyróżniających z których najistotniejszy jest bardzo duży wigor i niespotykane tempo wzrostu, szybko zakrywają międzyrzędzia i ściśle jak na ten typ wczesności wypełniają główki. Taki typ wzrostu oraz relatywnie wysokie osadzenie główek sprzyjają zdrowotność roślin podczas całego okresu wegetacji. Ostatecznie uzyskujemy obfity plon wczesnej kapusty o bardzo dobrych parametrach: główki kuliste, duże, zbite i ciężkie o masie 2-3 kg choć w sprzyjających warunkach uprawy nawet osiągającymi wagę nawet 4 kg. Opisywane odmiany cechują się bardzo silnym i rozbudowanym systemem korzeniowym dzięki któremu uzyskujemy duże i stabilne plony nawet w trudniejszych warunkach uprawy. Następnym atutem odmian Balbro F1 i Burbon F1 jest zwiększona odporność na pękanie główek, dzięki czemu można znacznie przedłużyć zbiór (nawet do 4 tyg.). Obie odmiany z powodzeniem mogą być używane do pierwszego kwaszenia. Cecha ta jest szczególnie ceniona w latach, gdy kapusta do kwaszenia osiąga wysokie ceny, a taką sytuację notujemy tej jesieni (2009) Obecnie trudno jest znaleźć na rynku odpowiednika dla odmian takich jak Balbro F1 czy Burbon F1. Są to jedyne tak wczesne odmiany łączące w sobie tyle pozytywnych cech użytkowych i spełniających oczekiwania zarówno najbardziej wymagających producentów jak i handlowców i co najważniejsze konsumentów. Jakie są zatem różnice pomiędzy tymi odmianami? W 2009 r. Firma Nickerson-Zwaan zorganizowała Efektywne i efektowne przygotowanie warzyw do sprzedaży bezpośredniej to wymóg dzisiejszego rynku. Klienci, mając świadomość, że kształtują ofertę producentów warzyw, stawiają coraz wyższe wymagania nabywanym produktom. Jakość i wartości odżywcze towarów to główne wyznaczniki dokonywanych wyborów, ale kupuje się także oczami. Folia PVC zapewnia zapakowanym produktom spożywczym optymalną wymianę tlenu i pary wodnej. Zatem produkty owinięte w tę folię oddychają, utrzymując równowagę gazową bez tzw. zapocenia wewnętrznej strony folii. Właściwość ta zapewnia przedłużenie okresu przydatności produktów do spożycia i jednocześnie gwarantuje ich efektowny wygląd. Poza tym folia PVC charakteryzuje się doskonałą rozciągliwością i odpornością na rozrywanie, posiada doskonały efekt pamięci (zdolność powrotu do poprzedniego kształtu). Wykorzystać ją można do ręcznego pakowania produktów spożywczych (pakowanie mięsa, wędlin, serów, owoców, pakowanie warzyw, wyrobów garmażeryjnych, itp.), z zastosowaniem odcinaczy typu MAX. Ręczne pakowanie produktów spożywczych na tackach na terenie kraju szereg poletek porównawczych opisywanych odmian. Najistotniejsza różnica pomiędzy Balbro F1 a Burbonem F1 na którą zwrócili uwagę producenci to wyrównanie główek na korzyść odmiany Burbon F1. Ma ono nieocenione znaczenie zwłaszcza w wielkotowarowej produkcji kapusty. Duże wyrównanie roślin ułatwia wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, oznacza ułatwiony zbiór, sortowanie i przygotowanie towaru do sprzedaży. Od zbliżającego się sezonu Firma Nickerson-Zwaan wprowadza na rynek kalibrowane nasiona odmiany Burbon F1. Do zbioru tuż po odmianach Balbro F1 i Burbon F1 polecamy odmianę Landini F1 o okresie wegetacji dni (nasadzenia od połowy kwietnia). Tworzy ona duże, kuliste i zwarte główki o masie 3 do 5 kg i białym wnętrzu. Zalecane zagęszczenie tys. szt./ha. Landini F1 jest odporna na fuzariozę, ma bardzo dużą odporność na pękanie i trwałość polową dzięki czemu doskonale nadaje się na przedłużony zbiór. Ze względu na jakość główek polecana jest jako nie tylko na świeży rynek ale także jako wartościowa odmiana do kwaszenia. Szczegółowe dane o wszystkich odmianach dostępne są na stronie internetowej firmy Nickerson-Zwaan, w punktach sprzedaży oraz u naszych doradców agrotechnicznych. n Warzywa świeże, zachowujące długo swój naturalny kolor, smak i aromat oraz wartości odżywcze to produkt konkurencyjny i poszukiwany na rynku. Producenci warzyw mogą skorzystać z folii PVC rozciągliwej MAX FILM (MF), firmy KRAM Sp. z o.o. Gorące stoły Zastosowanie folii rozciągliwej na gorących stołach typu MAX to nie tylko pewność zachowania świeżości pakowanych produktów ale też oszczędność, przede wszystkim folii i czasu. (pakowanie mięsa, drobiu, owoców, grzybów, pakowanie warzyw, art. garmażeryjnych, itp.) lub bez tacek (pieczywo), możliwe jest na gorących stołach typu MAX. Również folię można stosować do automatów pakujących typu DIGI, ULMA, WALDYSSA, HOBART i inne, do maszynowego pakowania produktów spożywczych na tackach lub luzem. Ewa Grabowska
14 Strona 14 Nr 10/2009 (62) Tadeusz Moraw Wołowina należy do najwartościowszych mięs pod względem wartości odżywczych, o czym decyduje podstawowy skład chemiczny oraz zawartość składników egzogennych. Wołowina jest mięsem średnio kalorycznym, chudszym od baraniny i wieprzowiny. Przy obecnych tendencjach żywieniowych w kierunku obniżenia poziomu energetycznego żywności, czynnik ten odgrywa istotną rolę. Wołowina ponadto zawiera znaczne ilości białka cechującego się wysoką wartością biologiczną. Dietetyczna wołowina Przyswajalność tych białek przez człowieka, ze względu na bliski optymalnemu zestaw aminokwasów egzogennych, waha się, w zależności od ilości tkanki łącznej, w granicach od 70 do 100%. Ponadto ma sporo składników mineralnych, zwłaszcza fosforu i żelaza. Mięso wołowe stanowi także główne źródło zapotrzebowania człowieka na witaminę B 12 (ok. 70% zapotrzebowania), nie występującą w produktach roślinnych, oraz witaminę B 1 i B 6 (ok % zapotrzebowania) i żelazo (ok. 35% zapotrzebowania). Pisząc o walorach wołowiny należy wskazać na jej cechy sensoryczne, głównie na smakowitość; tworzą ją takie elementy składowe jak smak i zapach. Mięsa wszystkich gatunków zwierząt są Wołowina jest mięsem wolnym od pasożytów. W odróżnieniu od mięsa wieprzowego nie jest mięsem przerobowym, lecz kulinarnym; często bywa spożywana w postaci surowej (befsztyk tatarski) lub półsurowej (befsztyk angielski, stek). Dlatego zwierzęta, z których uzyskuje się takie mięso muszą być zdrowe, jak również odpowiednio żywione w trakcie opasu. pod względem smakowitości neutralne, gdyż nie zawierają naturalnych substancji Rodzaj mięsa Woda Białko Tłuszcz Kcal/100 g Wołowina - chuda - tłusta Wieprzowina - chuda - tłusta Mięso drobiowe Tabela. Skład chemiczny (w %) i wartość energetyczna najczęściej jadanego mięsa. Probiotyki to żywe mikroorganizmy, jak również ich metabolity, wpływające korzystnie na organizm gospodarza. Probiotyki produkują witaminy B12 i K, które biorą udział m.in. w produkcji i regeneracji czerwonych krwinek, dzięki czemu zapobiegają anemii i wspomagają prawidłowe krzepnięcie krwi. Uczestniczą w trawieniu niedobrych składników pokarmowych (np. rozpuszczalnego błonnika) i zmniejszają wchłanianie cholesterolu, zapobiegają rozwojowi komórek nowotworowych i pobudzają do pracy układ odpornościowy. Hamują rozwój szkodliwych drobnoustrojów i pobudzają pracę jelit, dzięki czemu zapobiegają kłopotom z trawieniem. Promotory życia (bo i takiego określenia używa 18,8 16,3 14, ,6 13,7 28, smakowo-zapachowych, a jedynie ich prekursory. Są to związki, nie wykazujące same cech smakowo-zapachowych, które jednakże w trakcie obróbki kulinarnej (w wyższej temperaturze) wchodzą we wzajemne reakcje chemiczne i tworzą nowe związki, nadające mięsu pozytywne, a przy tym zróżnicowane właściwości smaku i zapachu. Istotne jest, aby poziom tych prekursorów był możliwie najwyższy, a jednym z wpływających na to czynników jest wiek zwierząt. Bydło poddaje się z reguły ubojowi w wieku dojrzałym; tkanki jego w tym czasie zawierają stosunkowo najwyższy poziom wymienionych prekursorów. U innych natomiast gatunków zwierząt rzeźnych (trzoda chlewna, drób), ubijanych jeszcze w młodocianym wieku, poziom tych związków jest niższy. Tak więc wołowina stwarza najlepsze możliwości otrzymania żywności o najkorzystniejszych cechach sensorycznych. Do ważnych czynników produkcyjnych, wpływających zarówno na jakość mięsa, jak i na skład tkankowy tuszy wołowej, należą: intensywność opasu, wiek zwierząt w momencie uboju oraz masa końcowa masa opasanego zwierzęcia. Wysoka intensywność opasu prowadzi do większego otłuszczenia tuszy, co poprawia marmurkowatość mięsa i co się z tym wiąże także soczystość oraz aromatyczność. Ale wraz ze wzrostem otłuszczenia obniża się udział mięśni w tuszy oraz masa udźca, rostbefu i goleni tylnej. Mają bezsporny wpływ na wzrost efektywności produkcji poprzez poprawę zdrowia zwierząt, zwiększenie odporności na stres, skrócenie czasu odnowy organizmu po przebytej chorobie, powiększenie retencji azotu, przyrostów masy ciała oraz znacznie lepsze wykorzystanie składników pokarmowych. artykuł sponsorowany Probiotyki promotory życia się często mówiąc o probiotykach), czyni się odpowiedzialnymi za czynniki stymulujące wzrost organizmu. Jako naturalne stymulatory wzrostu nie powodują niepożądanych skutków ubocznych oraz odkładania się szkodliwych substancji w organizmach, poprawiając wzrost i rozwój drobiu, świń oraz przeżuwaczy. Poprzez produkcję kwasów organicznych, obniżają ph treści przewodu pokarmowego powodując zahamowanie rozwoju bakterii chorobotwórczych, takich jak: Clostridium sp., Escherichia coli, Salmonella sp. Jedyną ich wadą jest to, że zbyt długo nie zasiedlają organizmu gospodarza, gdyż są z niego wydalane. Dlatego też w stosowaniu tego rodzaju preparatów istnieje zasada: zaszczepić i doszczepiać. Miło jest mi poinformować, że po kilkuletnich badaniach Północno-Wschodnie Centrum Mikroorganizmów Eko-Agrotech, członek Grupy EM-WORLD Polska zarejestrowało (Weterynaryjny Numer Identyfikacyjny PL p) Mieszankę Paszową Uzupełniającą (MPU) na bazie żywych kultur bakterii (SCDProBio Balance OriginalTM) o nazwie Pro-Biotyk (ema15). Bakterie probiotyczne zawarte w MPU Pro-Biotyk (ema15) to m.in.: Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus plantarum, Bacillus subtilis, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium thermophilus. A oto przykładowe dawki dla zwierząt. Bydło mleczne ml (2 3 razy w tygodniu); cielęta ml (3 razy w tygodniu); lochy 50 ml dziennie; prosięta 5 10 ml dziennie; tuczniki ml dziennie; konie dorosłe 40 ml dziennie; źrebięta 20 ml dziennie; owce i kozy 20 ml dziennie; drób 2 litry/1000 litrów wody (3 razy w tygodniu). Psom i kotom podajemy do picia 0,2% roztwór wodny preparatu. Dobroczynny wpływ produktu przejawia się zawłaszcza w sytuacjach, gdy nasze pupile spożywają gotową karmę z udziałem konserwantów Pro-Biotyk (ema15) nie jest modyfikowany genetycznie i stanowi substancję całkowicie bezpieczną dla ludzi, zwierząt i roślin. Tadeusz Dylewski Mazowieckie Centrum Mikroorganizmów (więcej informacji ) Podawanie opasom w dawce pokarmowej olejów roślinnych lub nasion roślin oleistych, szczególnie gniecionego siemienia lnianego istotnie wzbogaca mięso w CLA. Co po uboju? Jakość wołowiny w dużej mierze zależy także od postępowania z mięsem po uboju. Bezpośrednio po uboju mięso zwierząt rzeźnych nie stanowi pełnowartościowego produktu spożywczego ze względu na szereg cech wyraźnie obniżających jego wartość; mięso jest twarde, gumowate, niesoczyste, nie daje się dobrze ugotować, nie można z niego otrzymać dobrego bulionu, jest ciężko strawne, a jego składniki są w niedostatecznym stopniu przyswajalne. Przez pewien czas od kilkudziesięciu godzin do kilkunastu dni, zależnie od warunków w jakich mięso jest przechowywane, w mięsie zachodzi szereg złożonych procesów biochemicznych, w wyniku których ulegają zmianie struktury morfologiczne oraz właściwości fizykochemiczne mięsa. Podstawowe składniki mięsa, jakimi są białka, oraz samo mięso nabiera pożądanych cech organoleptycznych, staje się kruche, soczyste, aromatyczne i łatwo strawne. Przemiany te, zwane dojrzewaniem, są wywołane złożonymi procesami enzymatycznymi zachodzącymi w wyniku działalności enzymów tkanek mięsa oraz w mniejszym stopniu enzymów mikroorganizmów. Ważna przy tym jest temperatura chłodzenia oraz wilgotność. Miękka konsystencja może być także spowodowana zaparzeniem. Nieprawidłowość ta występuje, gdy ph mięsa spada poniżej 6,0 przy temperaturze mięsa powyżej 30 C. W literaturze zwraca się także uwagę na fakt, że oddziaływanie na mięso po uboju ma na ogół większy wpływ na jego jakość ocenianą przez konsumenta niż różnice które występowały w materiale wyjściowym zwierząt. Tłuszcz a dawka pokarmowa Popyt oraz cena mięsa wołowego coraz częściej będą zależały od jego jakości. U bydła mięsnego pożądana jest tusza o maksymalnym udziale tkanki mięsnej, minimalnym kości, a optymalnym tłuszczu. Oznacza to, że ilość i jakość tłuszczu jest jednym z kilku czynników limitujących jakość tuszy. Na zawartość tłuszczu w tuszach zwierzęcych można wpływać przez stosowanie odpowiednich dawek pokarmowych. Przykładem może być odmienny skład kwasów tłuszczowych w tuszach zwierząt żywionych zielonką w porównaniu z żywionymi paszami treściwymi. Ekstensywne metody pozyskiwania wołowiny są dodatkowo postrzegane jako pozytywne kryterium jakości w sensie ekologicznym. Wiadomo, że żywienie pastwiskowe lub połączenie żywienia pastwiskowego z żywieniem paszami treściwymi podnosi znacząco zawartość PUFA, głównie kwasu linolenowego (C 18:3) w mięśniu najdłuższym grzbietu, a także ilość antyoksydantów o charakterze nieenzymatycznym (np. witamina E, askorbiniany, β-karoten, witamina D 3 ). Stwierdzono również, że wołowina pochodząca od zwierząt wypasanych na pastwisku ma wyższą koncentrację kwasu α-linolenowego i innych kwasów n-3 oraz korzystniejszy stosunek kwasów z rodziny n-6 do n-3, niż mięso od bydła żywionego dużą ilością paszy treściwej (soja, jęczmień). Nadmiar energii w paszy z reguły prowadzi do otłuszczenia zwierząt, a tym samym do zwiększenia zawartości tłuszczu w produktach spożywczych z nich otrzymywanych. Można więc zwiększyć w tłuszczu zwierzęcym ilość pożądanych przez dietetykę żywienia człowieka nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), występujących w tłuszczach roślinnych, stosując dawki pokarmowe ze znacznym ich udziałem. W zależności od potrzeb i przeznaczenia, w mieszankach paszowych dla przeżuwaczy można dodawać tłuszcz w ilości od 3 do 8% suchej masy dawki pokarmowej. Najczęściej stosowane do tych celów są preparaty tłuszczowe lub pełne nasiona roślin oleistych. Wykorzystanie NNKT w opasie młodego bydła rzeźnego na n
15 Nr 10/2009 (62) Strona 15 Zasada działania systemów zadawania pasz sypkich sprowadza się do transportu paszy ze zbiornika do koryt bądź autokarmników za pomocą instalacji składającej się z rur o średnicy na ogół od 38 mm do 60 mm. Wysokie nakłady pracy towarzyszące produkcji trzody chlewnej uzasadniają korzystanie, szczególnie w przypadku dużych stad zwierząt z nowoczesnych rozwiązań automatyzujących wybrane zadania robocze w chlewni. Zadawanie pasz należy do takich właśnie zadań. krążkowego bądź rurowospiralnego, służącego do rozprowadzania paszy sypkiej do autokarmników, koryt lub stacji paszowych. Zamiast silosu pierwszym elementem instalacji może być mieszarka, w której z podstawowych śrut i koncentratu można przygotować pełnoporcjową paszę do karmienia zwierząt. Zasada działania systemów zadawania pasz sypkich sprowadza się do transportu paszy ze zbiornika do koryt bądź autokarmników za pomocą instalacji składającej się z rur o średnicy na ogół od 38 mm do 60 mm, przy czym możliwa jest również konstrukcja poza standardem o większej średnicy. We wnętrzu rur znajduje się lina, na której umieszczone są krążki przepychające paszę ze zbiornika do miejsca jej podawania zwierzętom. W zaprojektowanym systemie karmienia zamiast liny z krążkami może być również stosowana stalowa spirala. Spirala wykonując ruch ob- Danie z paszociągu W yposażenie rotowy przesuwa paszę na c h l e w n i w odcinku między zbiornikiem i korytami. Tak w system do automatycznego zadawania systemach linowych, jak pasz wiąże się z wyborem i wyposażonych w spiralę opcji żywienia zwierząt: źródłem napędu są silniki paszami sypkimi lub paszami płynnymi. przenośnikami poprzez elektryczne sprzężone z przekładnie. Danie na sucho W najprostszych pod Instalacja do zadawania pasz sypkich na ogół z reguły najtańszych sys- względem wyposażenia i składa się z jednego lub temach zasuwy spustowe więcej silosów, kosza otwierane i zamykane są przyjęciowego i przenośnika rurowego, linowo- jest ich stopniowa ręcznie, jednakże możliwa rozbudowa i uzupełnianie służące pełnemu zautomatyzowaniu systemów. Oczywiście, aby system rozbudować, potrzebny jest w pierwszym rzędzie moduł podstawowy, tj. paszociąg przeznaczony do wyprowadzania paszy z silosów do miejsc podawania paszy. W kolejnym etapie system może być uzupełniony o elektroniczne systemy sterowania. Elektroniczne systemy sterowania znajdują przykładowo zastosowanie do realizacji funkcji sterowania zasuw, co przekłada się na możliwość żywienia wielofazowego. Długość pętli przenośnika wynosi na ogół do 400 m, przykładowa liczba zakoli w przenośniku 6 8, a zapotrzebowanie na moc 1,5 kw dla jednej stacji napędowej. Kosz zasypowy przenośnika wyposażony jest przesiewacz i rozcieracz paszy. W linii technologicznej stosuje się zależnie od potrzeby mieszarkę o pojemności od kilkuset do kilku tysięcy litrów, np. 500, 1000, 2000 lub 4000 litrów. Danie na mokro Pasze mokre są komponowane w specjalnym mieszalniku sprzężonym bezpośrednio ze zbiornikami ze śrutą zbożową, wodą i koncentratami z mieszalnika. Dzięki systemowi rurociągów zainstalowanych w pomieszczeniu chlewni pasze są rozprowadzane do miejsc ich podawania zwierzętom w kojcach. Mieszanie paszy trwa w zależności od formy komponentów stałych na ogół od 10 do kilkunastu minut. W systemach żywienia na mokro świeżą mieszanką, pasza zaraz po wymieszaniu jest transportowana przez rurociąg do koryt. Z kolei w przypadku paszy fermentowanej potrzebny jest jeszcze dodatkowy czas na przemieszanie świeżej paszy z fermentowanymi resztkami. Po zakończeniu żywienia rurociąg i mieszalnik są automatycznie przepłukiwane. System żywienia na mokro jest oszczędny, więc woda po przepłukaniu trafia z powrotem do obiegu i pobierana jest do następnego żywienia. Przykładowo w systemie Howema przeczyszczanie rurociągu jest dodatkowo wspomagane przez tzw. PipeJet, czyli porcelanowy korek z uszczelkami. W czasie karmienia jest on pchany przez paszę do końca rurociągu a po zakończeniu żywienia powietrze pod ciśnieniem wypycha go z rur ze wszystkimi resztkami paszy zgarniętej ze ścianek. System żywienia na mokro pozwala na obniżenie kosztów paszy można wykorzystać uboczne produkty przemysłu spożywczego. Pasza jest dawkowana, więc zwierzęta jej nie rozchlapują. Rozwiązania techniczne linii pozwalają hodowcom na swobodę wyboru odpowiedniej wersji i przechodzenie z najprostszego układu na system o większym stopniu mechanizacji, poprzez uzupełnienie lub wymianę odpowiedniego wyposażenia. O daniach z autokarmników na wr-212/08
16 Strona 16 Nr 10/2009 (62) Marek Gaworski Katedra Organizacji i Inżynierii Produkcji SGGW Warszawa Prawidłowy rozwój i funkcjonowanie bydła mlecznego wiąże się z dostępem do wysokiej jakości paszy, wody i odpowiedniego poziomu oświetlenia. Potwierdzają to szczegółowe zapisy w standardach utrzymania zwierząt, wśród których wymagania w zakresie dostępu do światła w oborze stanowią ważną pozycję. Krowa jasno oświetlona Naturalnie oświetlona krowa Oświetlenie naturalne w produkcji bydła mlecznego jest związane z bezpośrednim oddziaływaniem promieni słonecznych na organizm zwierząt. Aby podkreślić istotę promieniowania słonecznego w kontekście funkcjonowania organizmów żywych, warto przytoczyć kilka podstawowych faktów. Światło słoneczne, stanowiąc podstawę egzystencji organizmów żywych wpływa stymulująco na ich prawidłowy rozwój. W szczególności dotyczy to młodych osobników, bowiem przenikające przez skórę promieniowanie słoneczne sprzyja wytwarzaniu witaminy D, która pełni bardzo ważną rolę w prawidłowym rozwoju wielu układów, a w szczególności układu kostnego. Korzystnie na zdrowie i kondycję zwierząt wpływają promienie ultrafioletowe, których działanie jest związane z właściwościami bakteriobójczymi. Naturalne światło słoneczne zalicza się do najtańszych źródeł oświetlenia. Praktycznym rozwiązaniem jest w tym przypadku uwzględnianie w konstrukcyjnym projekcie obory otworów dachowych oraz szczelin kalenicowych. Fot. Arntjen Polska Sp. z o.o. Ponadto, wzrok zwierząt inwentarskich (podobnie jak i ludzi) jest przede wszystkim przystosowany do naturalnego światła dziennego, stąd jego udział w okresie doby powinien być możliwie jak największy. Promieniowanie słoneczne jest również źródłem życiodajnej energii, co nie pozostaje bez wpływu na funkcjonowanie organizmów żywych. Istotne znaczenie światła słonecznego w życiu i funkcjonowaniu zwierząt inwentarskich, a w szczególności bydła mlecznego stanowi o konieczności zagwarantowania odpowiedniego dostępu do naturalnego światła w oborze. Jest to możliwe pod warunkiem takiego zaprojektowania budynku inwentarskiego, w którym zostaną spełnione podstawowe standardy w zakresie udziału powierzchni okien w stosunku do powierzchni podłogi (posadzki) w oborze. Zalecenia szczegółowych dyrektyw (Dyrektywy 80/778EEC) wskazują, że powierzchnia otworów okiennych i innych otworów, w tym świetlików umieszczonych w ścianach budynku powinna wynosić od 5 do 10% powierzchni podłogi. Błędem byłoby jednak sądzić, że spełnienie tego warunku w zupełności wystarczy do osiągnięcia kryterium dostępu do światła naturalnego w oborze. Znacznym ograniczeniem może okazać się zanieczyszczenie szyb, które wymagają systematycznej kontroli w okresie długotrwałej eksploatacji budynku. Nie jest to zresztą jedyne wymaganie stawiane powierzchni okien. Okna powinny być uchylne i umieszczone w taki sposób i na takiej wysokości, aby unikać niekorzystnych dla zwierząt i obsługi przeciągów. Powierzchnia świetlików znajdujących się w dachu obory powinna wynosić od 3 do 5% powierzchni podłogi w budynku. Kalenicowe świetliki są najczęściej wykonywane z przezroczystych tworzyw sztucznych, w tym z akrylu. Osadza się je w metalowej ramie i umieszcza na szczycie dachu. Dzięki wbudowanym siłownikom przystosowane do otwierania świetliki mogą równocześnie stanowić element wentylacji. W porównaniu z oknami rozwiązanie takie sprzyja ograniczeniu przeciągów. Zastosowanie świetlików sprzyja również bardziej równomiernemu oświetleniu pomieszczenia obory i ograniczeniu osadzania się wilgoci na wewnętrznych ścianach dachu. Zapewnienie odpowiedniego dostępu oświetlenia naturalnego w oborze przekłada się na mniejsze zużycie prądu wynikające z ograniczonego czasu pracy oświetlenia sztucznego. Pożądany poziom natężenia światła dziennego wewnątrz obory osiąga się także stosując przezroczyste fragmenty ścian (głównie szczytowych), a nawet przezroczysty dach. Fot. Autor Sztucznie oświetlona krowa Sztuczne oświetlenie stanowi oczywiste uzupełnienie oświetlenia naturalnego w pomieszczeniu z krowami i jedyną kwestią pozostaje tylko czas jego wykorzystania w okresie doby, uwarunkowany porą roku, zachmurzeniem i innymi czynnikami. Sztuczne oświetlenie wymaga odpowiedniego doboru do danej obory i jej wewnętrznej charakterystyki, obejmującej chociażby wysokość i inne gabaryty pomieszczenia. Dobór uwzględnia w tym przypadku zarówno rodzaj lamp, ich rozmieszczenie, jak i natężenie oświetlenia. Ostatni z wymienionych parametrów, tj. natężenie oświetlenia dostosowuje się do miejsca w oborze, a także rodzaju oświetlenia. Dla krów mlecznych zalecany jest trójpoziomowy system oświetlenia: oświetlenie robocze, orientacyjne i/lub nocne. Równomierność oświetlenia w czasie dotyczy zapewnienia wysokiej sprawności działania urządzeń, bez migotań i wahań wynikających ze spadków napięcia w sieci. Równomierne oświetlenie na powierzchni uwzględnia w miarę możliwości zachowanie tego samego natężenia oświetlenia w różnych punktach pomieszczenia. W celu uzyskania równomiernego oświetlenia na ogół przyjmuje się, że odległość między źródłami światła (lampami) powinna być ok. 1,5 do 1,8 razy większa w porównaniu z wysokością ich umieszczenia nad podłogą. Barwa światła wykazuje wpływ na zachowanie zwierząt, ich reakcje, nerwowość i inne cechy. Do najkorzystniejszych źródeł zalicza się te, które wytwarzają światło o barwie zbliżonej do światła dziennego. Sztuczne oświetlenie w pomieszczeniu obory powinna wyróżniać wysoka sprawność i bezpieczeństwo użytkowania. Bezpieczeństwo jest związane z przestrzeganiem zaleceń dotyczących stosowania osłon i kloszy na lampach, zaś wysoką sprawność użytkowania osiąga się w efekcie systematycznej dbałości o czystość lamp, ich opraw i kloszy. n Tabela. Zalecane natężenie oświetlenia w budynku obory, w luksach [lx]. wr--199/08 Miejsce w oborze Oświetlenie robocze Oświetlenie orientacyjne * Oświetlenie nocne * Korytarze paszowe Korytarz gnojowy (obora uwięziowa) Obszar wypoczynkowy Poczekalnia Dojarnia i przechowalnia mleka Kojce zabiegowe i porodowe Pomieszczenia służbowe * oświetlenie nocne lub orientacyjne zaleca się w godzinach nocnych; zmiany natężenia światła nie powinny przekraczać 50% Źródło: Systemy utrzymania bydła. Poradnik/Praca zbiorowa. Warszawa: Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego; 2005, 172 s. tytuly rolnicze jesien.indd 1 10/2/09 12:01:50 PM
17 AUTONOMICZNA OGÓLNOPOLSKA WKŁADKA IZB ROLNICZYCH 2009/10 (62) wkładka pod redakcją Wojciecha Petery W sprawie Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Na wniosek zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych 8 września Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zorganizowało spotkanie w sprawie funkcjonowania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Udział w seminarium wzięli przedstawiciele wojewódzkich izb rolniczych i Krajowej Rady Izb Rolniczych z prezesem Wiktorem Szmulewiczem na czele, osoby odpowiedzialne z realizację zadań KSOW z urzędów marszałkowskich oraz pracownicy Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich resortu rolnictwa. Obradom przewodniczył Artur Ławniczak, podsekretarz stanu w MRiRW. W trakcie spotkania omówione zostały ogólne cele funkcjonowania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, bieżąca działalność związana z planem działania na lata , a także założenia postawione przed KSOW w projekcie planu na kolejny okres dwuletni tj Minister Ławniczak podkreślił wagę partnerstw z organizacjami reprezentującymi najbardziej zainteresowaną grupą społeczną w zakresie działalności KSOW tj. rolnikami, w szczególności w kontekście bezpośredniej współpracy urzędów marszałkowskich z samorządem rolniczym. W trakcie dyskusji, po oficjalnych prezentacjach przedstawiciele samorządu rolniczego przedstawili swoje uwagi i dotychczasowe doświadczenia w zakresie funkcjonowania KSOW. Prezes Podlaskiej Izby Rolniczej Tomasz Gietek zwrócił uwagę na zagrożenia nie obiektywnego, a politycznego podejmowania decyzji W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele wojewódzkich izb rolniczych i Krajowej Rady Izb Rolniczych z prezesem Wiktorem Szmulewiczem na czele przez zarządy województw w zakresie realizacji konkretnych działań. Podkreślił, że monitoring w aspekcie efektywności wykorzystania środków finansowych w stosunku do postawionych przed nimi celów musi mieć charakter stały, co powoduje konieczność częstszego niż do tej pory organizowania posiedzeń Grupy Roboczej ds. KSOW powołanej przy resorcie rolnictwa. Natomiast prezes Małopolskiej Izby Rolniczej Paweł Augustyn stwierdził, iż punktacja konkretnych projektów powinna być bardziej uzależniona od liczby organizacji społecznych, w tym izb rolniczych, włączonych w takie przedsięwzięcie. Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej Piotr Walkowski podkreślił natomiast istotność należytego prowadzenia konsultacji społecznych projektów planów działania KSOW, tak aby w pełni odzwierciedlały one potrzeby regionalnych społeczności i były zgodne z obowiązującymi przepisami regulującymi zasięganie takich opinii. Wiceprezes Izby Rolniczej w Opolu Marek Froelich wyraził potrzebę szerokiej międzyregionalnej wymiany doświadczeń w zakresie podejmowanych inicjatyw w ramach KSOW oraz przedstawił dotychczasowe działania podejmowane przez samorząd rolniczy województwa opolskiego. Podkreślił ponadto konieczność przekazywania informacji do wszystkich województw konkretnych przykładów dobrego modelu współpracy regionalnej. Podsumowując debatę Wiktor Szmulewicz, prezes KRIR zachęcał uczestników spotkania do dobrej i konstruktywnej kooperacji urzędów marszałkowskich z wojewódzkimi izbami rolniczymi oraz poprosił ministra Ławniczaka o wystosowanie pisma ze strony resortu rolnictwa do marszałków województw z głównymi konkluzjami zapadłymi w trakcie rozmów, w szczególności potrzeby prowadzenia partnerskiego i otwartego dialogu z samorządem rolniczym. Adam Stępień Biuro KRIR AGRO SHOW 2009 Dożynki Prezydenckie w Spale Dopisała pogoda, wystawcy i zwiedzający podczas XI edycji Międzynarodowej Wystawy Rolniczej AGRO SHOW zorganizowanej w dniach września na terenie byłego lotniska w Bednarach koło Poznania przez Polską Izbę Gospodarczą Maszyn i Urządzeń Rolniczych. W tegorocznej targowej ekspozycji, która należy do największych tego typu w Europie uczestniczyło ponad 600 wystawców zarówno z Polski, jak i zagranicy, którzy prezentowali nie tylko ciągniki, maszyny i urządzenia rolnicze, ale również nawozy, nasiona czy środki ochrony roślin. Dzięki czemu rolnicy, którzy zdecydowali się w tych dniach odwiedzić Bednary mogli zapoznać się z kompletną ofertą środków produkcji i usług dla rolnictwa. Zgodnie już z kilkuletnia tradycją swoje stoisko na AGRO SHOW miała również Krajowa Rada Izb Rolniczych. Stoisko KRIR cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem zwiedzających. Przedstawiciele samorządu rolniczego na czele z Wiktorem Szmulewiczem, prezesem Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz pracownicy Biura KRIR rozmawiali z rolnikami na temat problemów z jakimi aktualnie boryka się polska wieś. Udzielali też informacji na temat możliwości pozyskiwania środków finansowych z Unii Europejskiej czy wsparcia grup producenckich oraz wielu jeszcze innych ważnych dla mieszkańców wsi aspektów rolnictwa. Można było także otrzymać najnowsze wydawnictwa prasowe KRIR. Największym zainteresowaniem na AGRO SHOW cieszyły się jednak pokazy maszyn w pracy. Na specjalnie przygotowanym ringu i poletkach pokazowych można było podziwiać w pracy nawet po kilkanaście maszyn z danej grupy asortymentowej, co dla zainteresowanych rolników było wyjątkową okazją do poczynienia porównań nie tylko maszyn, ale także różnych technologii. - Ta wystawa daje obraz, co dzieje się w rolnictwie, jakie zmiany następują. Jestem bardzo zadowolony z tego, że tu przyjechałem. Żałuję tylko, że większości tych pięknych maszyn, które są tu prezentowane nie może kupić przeciętny rolnik podsumowuje swój pobyt w Bednarach Marek Barczyk, rolnik ze wsi Szczeblotowo w powiecie radziejowskim, województwo kujawsko-pomorskie. WOC Przedstawiciele samorządu rolniczego oraz KRUS na stoisku Krajowej Rady Izb Rolniczych w Bednarach. Z udziałem Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego 20 września odbyły się w Spale, województwo łódzkie Dożynki Prezydenckie. W spalskim święcie plonów oprócz pary prezydenckiej uczestniczył również Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki oraz Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz. Mszę świętą w Kaplicy Polowej przy Kościele Prezydentów Rzeczpospolitej w Spale w intencji rolników oraz ofiar niedawnej tragedii w kopali w Rudzie Śląskiej celebrował biskup łowicki Andrzej F. Dziuba. Po nabożeństwie, w trakcie którego poświęcone zostały wieńce, uczestnicy święta dziękczynienia za plony przeszli na stadion Centralnego Ośrodka Sportu i Rekreacji, gdzie kontynuowano dożynkowe uroczystości. Starostowie Elżbieta Pysiak z Zdziechowa koło Radomia i Janusz Futoma z Łopusznej Wielkiej przekazali prezydentowi RP bochen chleba upieczony z mąki pochodzącej z tegorocznych zbiorów. Delegacje z 13 województw zaprezentowały wieńce dożynkowe, z których najpiękniejszy okazał się z województwa świętokrzyskiego. Był też czas na W trakcie dożynek w Spale głos w imieniu rolników zabrał również Wiktor Szmulewicz, prezes KRIR. okolicznościowe przemówienia i symboliczne podzielenie się chlebem. Dożynkom towarzyszyła między innymi wystawa rolnicza, w trakcie której można było podziwiać pokazy rękodzieła artystycznego czy też spróbować potraw regionalnych oraz zobaczyć i posłuchać zespołów ludowych. Natomiast w przeddzień Dożynek Prezydenckich, 19 września Krajowa Rada Izb Rolniczych wspólnie z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie w sali kinowej Ośrodka Przygotowań Olimpijskich zorganizowała konferencję,,perspektywy rozwoju rolnictwa w Polsce. Tradycje organizacji Dożynek Prezydenckich w Spale zainicjował w 1929 roku prezydent Ignacy Mościcki. Do tego zwyczaju powrócił w 2000 roku prezydent Aleksander Kwaśniewski, a w tym roku po czteroletniej przerwie do Spały przyjechał spotkać się z rolnikami Lech Kaczyński. WOC
18 Strona 18 IZBY ROLNICZE Nr 10/2009 (62) Najlepsze gospodarstwa agroturystyczne na Podkarpaciu Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale, przy współudziale Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, Urzędu Wojewódzkiego, Podkarpackiej Izby Rolniczej oraz Podkarpackiej Regionalnej Organizacji Turystycznej zorganizował konkurs na najlepsze gospodarstwo agroturystyczne w województwie podkarpackim. Celem konkursu było inicjowanie pozyskiwania dodatkowych źródeł dochodu z działalności pozarolniczej, poprawa standardu świadczonych usług agroturystycznych oraz promocja gospodarstw agroturystycznych. Konkurs trwał od czerwca do września br. W tym czasie pięcioosobowa komisja konkursowa przyjęła osiemnaście zgłoszeń od rolników świadczących usługi agroturystyczne oraz wizytowała wszystkie zgłoszone gospodarstwa. Podczas tych wizyt komisja zwracała uwagę na urządzenie i estetykę poszczególnych gospodarstw, na jakość świadczonych usług, na wykonane inwestycje w gospodarstwie oraz na pomysłowość w propagowaniu własnej oferty. Brała pod uwagę nie tylko atrakcyjność danego gospodarstwa, ale też to, czy gospodarstwo oferuje usługi żywieniowe oraz czy produkty z gospodarstwa są dostępne dla wypoczywających w nim gości. Zwracała również uwagę na proekologiczny i tradycyjny Gospodarstwo Na Zamłyniu w Jałowem koło Ustrzyk Dolnych prowadzone przez Danutę i Lesława Wawryszczuk zostało w tym roku uznane za najlepszą zagrodę agroturystyczną na Podkarpaciu. system produkcji żywności. Ważne dla oceniających było nie tylko wrażenie ogólne przy wizytacji całego gospodarstwa, ale też estetyka poszczególnych pokoi gościnnych, porządek i bezpieczeństwo oraz estetyka otoczenia. Nie bez znaczenia była też cena, która również decydowała o atrakcyjności poszczególnych ofert. W związku z tym, że wizytowane gospodarstwa miały bardzo różnorodną ofertę agroturystyczną, kapituła konkursu długo zastanawiała się nad przyznaniem kolejnych lokat w tym konkursie. Ostatecznie, zwycięzcą tegorocznego konkursu zostało gospodarstwo Na Zamłyniu w Jałowem koło Ustrzyk Dolnych prowadzone przez Danutę i Lesława Wawryszczuk. Kapituła konkursu doceniła ogromny wkład właścicieli w stworzenie profesjonalnego gospodarstwa agroturystycznego. W ciągu kilku lat państwo Wawryszczuk zmodernizowali budynek i profesjonalnie zaadaptowali go do celów agroturystycznych. Obecnie gospodarstwo dysponuje pięcioma pokojami oferując piętnaście miejsc noclegowych. Przebywający w gospodarstwie agroturyści mogą korzystać z produktów wytworzonych w 12- hektarowym gospodarstwie rolnym. Obok gospodarstwa płynie górski potok, w którym występują pstrągi i raki. Właściciele gospodarstwa oferują organizację ogniska, przewodnictwo po okolicy oraz konia pod wierzch do jazdy konnej. Bardzo energiczna gospodyni bacznie obserwuje rynek agroturystyczny i na bieżąco dostosowuje ofertę swojego gospodarstwa do aktualnej sytuacji. Jak mówi pani Danuta, czasami lepiej zaoferować tańszy nocleg i zawsze mieć turystów, niż trzymać się wcześniej ustalonych cen i mieć puste pokoje. O gości pani Wawryszczuk nie musi się jednak martwić, wielu z nich przyjeżdża do Jałowego już kolejny raz. Jałowe bowiem jest doskonałą bazą wypadową w wysokie partie Bieszczadów i na Ukrainę. W zimie w odległości do 10 km na narciarzy czeka kilka wyciągów narciarskich, w tym jedyny w Bieszczadach wyciąg krzesełkowy na Kamienną Lawortę. Dwie równorzędne drugie lokaty otrzymały gospodarstwa prowadzone przez Elżbietę i Krzysztofa Lubińskich w Kielczawie koło Baligrodu oraz przez Tomasza Paściaka w Bachórzu koło Rzeszowa. W gospodarstwie Leśne Wzgórze państwa Lubińskich agroturyści mogą zobaczyć stado krów rasy szkockiej górskiej HIGHLAND, a w gospodarstwie Pod Bocianem Ppana Paściaka mogą przenocować nawet w domku na drzewie. Dwie również równorzędne trzecie lokaty zdobyły gospodarstwa prowadzone przez Marię Rosół w Zyndranowej w powiecie krośnieńskim oraz przez Bronisława Sieradzkiego w Cieplicach w powiecie przeworskim. Agroturyści chcący poznać kulturę łemkowską powinni koniecznie odwiedzić Zyndranową, a lubiący łowić ryby Cieplice. Jury konkursu przyznało także kilka wyróżnień. Otrzymali je: Barbara Cudecka, prowadząca gospodarstwo w Trześni w powiecie kolbuszowskim za ofertę dla grup zorganizowanych, Alicja Bolanowska, prowadząca gospodarstwo w Ladzinie koło Rymanowa za specjalistyczną ofertę dla dzieci, Zofia i Tadeusz Pelczar, prowadzący gospodarstwo w Grabówce w powiecie brzozowskim za wysoki standard świadczonych usług oraz jury konkursu doceniło estetykę gospodarstwa Andrzeja Czarnickiego, znajdujące się w miejscowości Hureczko w powiecie przemyskim. Lucyna Rudny Podkarpacka Izba Rolnicza Liderzy podlaskich wsi Podlaska Izba Rolnicza oraz Regionalny Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Łomży zapraszają mieszkańców województwa podlaskiego z terenów wiejskich, miejsko-wiejskich oraz miast do 25 tys. mieszkańców do udziału w bezpłatnych szkoleniach o tematyce dotyczącej autoprezentacji, komunikacji interpersonalnej, inicjowania i funkcjonowania lokalnych grup działania, tworzenia i wdrażania strategii regionalnych oraz pozyskiwania funduszy na inicjatywy edukacyjne w regionie. Organizatorzy zapewniają uczestnikom wyżywienie oraz zwrot kosztów dojazdu. Projekt pod nazwą Aktywny lider szansą na rozwój edukacyjny regionu współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. WOC Turniej 5 wsi w Gliśnie ŚIR apeluje W związku z dramatyczną sytuacją na rynku zbóż Zarząd Świętokrzyskiej Izby Rolniczej zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o podjęcie szybkich i konkretnych działań rządu dotyczących sytuacji cenowej na rynku zbóż. W piśmie wysłanym 18 września 2009 roku samorząd rolniczy apeluje o podjęcie skutecznych działań w celu zabezpieczenia polskiego rynku zbożowego przed dopływem taniego ziarna z innych krajów, a w szczególności z Ukrainy. Uważamy piszą autorzy apelu za niezbędne podjęcie przez rząd działań stwarzających większą niż dotychczas możliwość eksportu zboża. Podjąć należy negocjacje z Komisją Europejską, które umożliwiłyby uzyskanie przez polskich eksporterów ziarna dopłat eksportowych poprawiających konkurencyjność naszego ziarna na rynkach zewnętrznych. Świętokrzyska Izba Rolnicza domaga się wzmożonej aktywności rządu w zakresie stworzenia prawnych i finansowych warunków do większego niż dotychczas wykorzystania ziarna zbóż i innych płodów rolnych do produkcji energii i biopaliw. Ze względu na drastyczny spadek dochodów rolniczych działacze samorządu rolniczego wnioskują, aby Rząd RP zwrócił się do Komisji Europejskiej o podniesienie cen interwencyjnych zboża ze 101,31 euro za tonę do 160 euro za tonę oraz wprowadzenie skupu interwencyjnego zbóż od 1 września danego roku. Ze względu na bardzo trudną sytuację w rolnictwie Świętokrzyska Izba Rolnicza wnioskuje o przyspieszenie wypłat płatności obszarowych oraz o jak najszybsze ich wyrównanie w stosunku do krajów dawnej piętnastki. Zapewniłoby to stabilizację dochodów rolniczych oraz rekompensatę poniesionych kosztów. Izba Rolnicza zwraca się o pilne wprowadzenie programu wsparcia produkcji roślin strączkowych, co miałoby częściowy wpływ na zmianę struktury zasiewu oraz na zwiększenie zapasów krajowych źródeł białka paszowego, jednocześnie ograniczając import soi i innych komponentów paszowych. Wg prognoz Międzynarodowej Rady Zbożowej Unia Europejska wejdzie w nowy rok gospodarczy z zapasami zbóż na poziomie około 34 mln ton. Z tego względu rząd RP powinien podjąć działania interwencyjne, aby zapobiec podobnej sytuacji na rynku zbóż i innych płodów rolnych. Sytuacja ekonomiczna na wsi jest tragiczna piszą autorzy apelu. Gospodarstwom niskotowarowym znajdującym się w tej sytuacji grozi bankructwo. Spowoduje to lawinę działań socjalnych. Może dojść do głębokiego kryzysu na polskiej wsi. Świętokrzyska Izba Rolnicza oczekuje ze strony rządu RP konkretnych działań pozwalających zapobiec nadchodzącemu kryzysowi na polskiej wsi oraz zagwarantowaniu dochodowości w gospodarstwach rolnych. ŚIR Jedną z większych atrakcji targów w Gliśnie we wrześniu br. był turniej wsi pod hasłem Przeszłość teraźniejszość przyszłość wsi lubuskiej. Brało w nim udział 5 wsi: Białków, Popowo, Janczewo, Słonów, Trzemeszno Lubuskie. Turniej był doskonałą okazją do zaprezentowania podczas imprezy targowej wsi jej potencjału ludzkiego począwszy od najmłodszych mieszkańców do starszych, które zaprezentowały bogactwo kultury i tradycji. Jury, jak i publiczność byli pod wielkim wrażeniem ambicji i chęci zwycięstwa w kolejnych konkurencjach sprawnościowych oraz kulturalnych związanych z życiem na wsi. Najwięcej punktów zespół mógł zdobyć za konkurencje sprawnościowe, które praktycznie przeważyły w ogólnej ocenie. Wielką pomysłowość wsie zaprezentowały w konkurencjach pn. Scenka rodzajowa z życia wsi oraz Prezentacja dorobku kulturowego wsi, gdzie z humorem pokazano problemy obyczajowości wiejskiej dzisiejszego życia, np. U lekarza czy widowisko Weselne dziady. Na pochwałę zasługuje uaktywnienie dzieci i młodzieży poprzez konkurencje z umiejętności plastycznych oraz rękodzielniczych robienie na drutach szalika. W bardzo wyrównanej walce poszczególne miejsca zajęły następujące wsie: I miejsce Janczewo (463 pkt.), II m.- Słonów (426,5), III Trzemeszno Lubuskie (422), IV Białków (420) oraz V Popowo (408). Impreza na pewno przyczyniła się do integracji samych wsi, zwłaszcza na etapie przygotowań do konkurencji. Gratulujemy więc powyższym wsiom wyboru sołtysów, którzy jako kapitanowie drużyn przyczynili się znacznie do wygranej. Małgorzata Pałys LIR
19 Nr 10/2009 (62) IZBY ROLNICZE Strona 19 Ka lkula cja kosz tów upra w y 1 ha (w z ł) BURAK CUKRO W Y W rz e sie ń 2009 r. Na kła d Je dnostka Ilość Ce na W a rtość 1. M a te ria ł sie w ny js 1,3 474,00 616,20 2. Na w oż e nie : Saletra amonowa dt 3,5 89,05 311,68 Polifoska dt 4 201,41 805,64 Ca/Mg co 4 lata t 3 52,20 39,15 Ra z e m na w oż e nie 1156,47 3. O chrona roślin: Betanal Progress 274 OF kg(l) 3 180,18 540,54 Kemifam Super 320 EC kg(l) 1,2 36,20 43,44 + Kemiron 500 SC kg(l) 0,8 112,75 90,20 Dimezyl 400 EC kg(l) 0,8 42,00 33,60 Ra z e m ochrona 707,78 4. Usługi: Siewnik punktowy Gama godz. 1,5 65,00 97,50 Kombajn buraczany godz , ,30 Ra z e m usługi 1300,80 5. P ra ca cią gnika Podorywka godz. 1,4 38,05 53,26 Bronowanie godz. 0,6 31,31 18,79 Orka zimowa godz. 3 44,78 134,33 Bronowanie godz. 0,6 38,05 22,83 Wysiew nawozów (3x) godz. 2,1 31,31 65,76 Oprysk herbicydem godz. 0,6 31,31 18,79 Uprawa przedsiewna 2x godz. 3 38,05 114,14 Uprawa międzyrzędowa godz. 2 31,31 62,63 Oprysk herbicydem 2x godz. 1,2 31,31 37,58 Odbiór korzeni od kombajnu godz. 2 38,05 76,09 Transport zewnętrzny godz ,05 646,77 Ra z e m pra ca cią gnika 33,5 1250,96 6. P oda te k 139,50 7. O C rolników 3,80 Ra z e m kosz ty be z pośre dnie 5175,50 8. Kosz ty ogólnogospoda rcz e 830,36 w tym amortyzacja 715,53 9. Kosz t pra cy ludz kie j godz. 83,5 7,00 584,50 S um a kosz tów 6590,37 W a rtość produkcji P rodukt głów ny (ne tto) dt , ,00 Rycz a łtow y z w rot V AT % 6 0,67 269,76 Ce na brutto zł/dt 11,91 Kosz t produkcji zł/dt 16,48 Dopła ta be z pośre dnia zł/ha 301,54 Dopła ta "cukrow a " zł/t 37, ,60 S um a prz ychodów zł 6558,90 W ynik fina nsow y zł/ha -31,47 Zdolność odtw orz e nia m a ją tku gospoda rstw a % 95,60 Ka lkula cja kosz tów upra w y 1 ha (w z ł) Ję cz m ie ń ja ry W rz e sie ń 2009 r. Na kła d Je dnostka Ilość Ce na W a rtość 1. M a te ria ł sie w ny dt 1,7 115,35 196,10 2. Na w oż e nie : Saletra amonowa dt 2 89,05 178,10 Polifoska dt 2,5 201,41 503,53 Ca/Mg co 4 lata t 3 52,20 39,15 Ra z e m na w oż e nie 720,78 3. O chrona roślin Mustang 306 SE kg(l) 0,5 105,67 52,84 Bumper 250 EC kg(l) 0,5 97,00 48,50 Fury 100 EW kg(l) 0,1 113,80 11,38 Ra z e m ochrona 112,72 4. Inne Sznurek szt. 1 30,00 30,00 Ra z e m inne 30,00 5. Usługi Bizon Super godz. 1,1 266,22 292,84 Prasa godz. 0,75 135,43 101,57 Wapnowanie co 4 lata godz ,33 62,33 Ra z e m usługi 456,75 6. P ra ca cią gnika Podorywka godz. 1,6 38,05 60,87 Bronowanie godz. 0,6 31,31 18,79 Orka zimowa godz. 3 44,78 134,33 Bronowanie godz. 0,6 38,05 22,83 Wysiew nawozów (3x) godz. 2,1 31,31 65,76 Uprawa przedsiewna godz. 1,5 38,05 57,07 Siew godz. 1,4 31,31 43,84 Opryski 2x godz. 1,8 31,31 56,36 Odbiór ziarna godz. 1 38,05 38,05 Zwózka słomy godz. 2 31,31 62,63 Transport zewnętrzny godz. 2 38,05 76,09 Ra z e m pra ca cią gnika godz. 17,6 636,61 7. P oda te k 139,50 8. O C rolników 3,80 Ra z e m kosz ty be z pośre dnie 2296,24 9. Kosz ty ogólnogospoda rcz e 830,36 w tym amortyzacja 572, Kosz t pra cy ludz kie j godz. 28 7,00 196,00 S um a kosz tów 3322,61 W a rtość produkcji P rodukt głów ny (ne tto) dt 40 33, ,60 Rycz a łtow y z w rot V AT % 6 2,02 80,74 Ce na brutto zł/dt 35,66 Kosz t produkcji z ia rna zł/dt 62,25 P rz ychód (z ia rno) zł 1426,34 P rodukt ubocz ny (słom a ) dt ,20 Dopła ta be z pośre dnia zł/ha 596,45 Ra z e m prz ychód 2258,99 W ynik fina nsow y zł/ha -1063,62 Zdolność odtw orz e nia m a ją tku gospoda rstw a % -85,79 Opracowanie: Kornel Pabiszczak i Grzegorz Wysocki st. specjaliści Wielkopolskiej Izby Rolniczej tel. (61) Ka lkula cja kosz tów upra w y 1 ha (w z ł) Rz e pa k oz im y W rz e sie ń 2009 r. Na kła d Je dnostka Ilość Ce na W a rtość 1. M a te ria ł sie w ny dt 0, ,00 175,00 2. Na w oż e nie : Saletra amonowa dt 5 89,05 445,25 Polifoska dt 4 201,41 805,64 Ca/Mg co 4 lata t 3 52,20 39,15 Ra z e m na w oż e nie 1290,04 3. O chrona roślin Treflan 480 EC kg(l) 1 29,35 29,35 + Sanachlor 480 EC kg(l) 2 18,60 37,20 + Command 480 EC kg(l) 0,1 273,40 27,34 Fury 100 EW kg(l) 0,1 113,80 11,38 Ra z e m ochrona 105,27 4. Usługi Żniwiarka pokosowa godz. 0,75 180,00 135,00 Bizon Super godz ,22 266,22 Wapnowanie co 4 lata godz ,33 62,33 Ra z e m usługi 463,55 5. P ra ca cią gnika Podorywka godz. 1,6 38,05 60,87 Bronowanie godz. 0,5 31,31 15,66 Wysiew nawozów (3x) godz. 2,1 31,31 65,76 Orka siewna godz. 3 38,05 114,14 Bronowanie godz. 0,5 31,31 15,66 Oprysk herbicydem godz. 0,8 31,31 25,05 Uprawa przedsiewna godz. 1,5 38,05 57,07 Siew godz. 1 31,31 31,31 Oprysk insektycydami 2x godz. 1,2 31,31 37,58 Odbiór ziarna godz. 1 38,05 38,05 Transport zewnętrzny godz. 2 38,05 76,09 Ra z e m pra ca cią gnika godz. 15,2 537,22 6. P oda te k 139,50 7. O C rolników 3,80 Razem koszty bezpośrednie 2714,39 8. Kosz ty ogólnogospoda rcz e 830,36 w tym amortyzacja 550,88 9. Kosz t pra cy ludz kie j godz. 30 7,00 210,00 S um a kosz tów 3754,75 W a rtość produkcji P rodukt głów ny (ne tto) dt 30 99, ,70 Rycz a łtow y z w rot V AT % 6 5,96 178,72 Ce na brutto zł/dt 105,25 Kosz t produkcji zł/dt 105,28 Dopła ta be z pośre dnia zł/ha 596,45 S um a prz ychodów 3753,87 W ynik fina nsow y zł/ha -0,88 Zdolność odtw orz e nia m a ją tku gospoda rstw a % 99,8 Ka lkula cja kosz tów produkcji w z ł na sz t. Żyw ie c w ie prz ow y W rz e sie ń 2009 r. W ysz cz e gólnie nie Je dnostka Ilość Ce na W a rtość A) Kosz ty be z pośre dnie 1. Zakup prosięcia szt ,83 196,55 Ubytki naturalne % 3 2. P a sz e Jęczmień z zakupu dt 2,6 33,64 87,46 Jęczmień z produkcji własnej dt 2,6 62,25 161,85 Pszenica z zakupu dt 0,16 41,56 6,65 Pszenica z produkcji własnej dt 0,16 61,10 9,78 Konc.T Starter dt 0,03 218,88 7,00 Konc.T Grower dt 0,07 201,74 13,11 Konc.T Finiszer dt 0,19 200,75 38,95 Ra z e m pa sz a z z a kupu I 3,05 153,18 Ra z e m pa sz a (z boż a w ła sne ) II 3,05 230,69 3. S łom a dt 2 5,05 10,09 4. W oda m 3 0,64 2,39 1,53 5. O bsługa w e te ryna ryjna zł 16,00 6. P ra ca cią gnika h/szt. 0,6 38,05 22,83 7. Kosz t pra cy ludz kie j h/szt. 4 7,00 28,00 Ra z e m kosz ty be z pośre dnie I zł 428,18 Ra z e m kosz ty be z pośre dnie II zł 505,69 B) Kosz ty ogólnogospoda rcz e Roczna obsada zwierząt szt. 200 Kosz ty ogólnogospoda rcz e be z a m ortyz a cji zł 28,32 Am ortyz a cja budynków inw e nta rskich i w yposa ż e nia zł 50,72 Amortyzacja ciągnika (w koszcie pracy ciągnika) zł 5,40 Ra z e m kosz ty ogólnogospoda rcz e zł 79,05 KO S ZTY RAZEM I zł 507,23 KO S ZTY RAZEM II zł 584,74 W artość produkcji P rodukt głów ny (ne tto) kg 110 4,57 502,70 Rycz a łtow y z w rot V AT % 6 0,27 30,16 Ce na brutto zł/kg 4,84 Je dnostkow y kosz t prod. I zł/kg 4,61 Je dnostkow y kosz t prod. II zł/kg 5,32 S um a prz ychodów zł 532,86 W ynik e konom icz ny I zł 25,64 W ynik e konom icz ny II zł -51,87 Zdolność odtw orz e nia m a ją tku gospoda rstw a I % 145,68 Zdolność odtw orz e nia m a ją tku gospoda rstw a II % 7,57
20 Strona 20 Nr 10/2009 (62) Piotr Grudnik IBMER Kłudzienko Prawidłowa przedsiewna uprawa roli powinna umożliwić umieszczenie wysiewanych nasion na jednakowej głębokości na zagęszczonym podłożu oraz przykrycie ich cienką warstwą luźnej gleby o gruzełkowatej strukturze, nie rozpylonej. Zbyt głęboka uprawa prowadzi do przesuszenia gleby, zniszczenia systemu podsiąkania wody, utrudnia kiełkowanie i wzrost roślin. Agregaty do przedsiewnej uprawy gleby Wielokrotne przejazdy ciągników, (najczęściej bez kół bliźniaczych) z maszynami i narzędziami po polu, powodują zagęszczenie warstwy uprawnej, niszczą strukturę gleby, pozostawiają na powierzchni pola głębokie koleiny. Dodatkowo zużywa się paliwo i czas. Kluczową tendencją w zakresie techniki uprawy gleby jest ograniczanie do niezbędnego minimum liczby zabiegów. Dlatego należy łączyć pojedyncze narzędzia w agregaty wieloczynnościowe uprawowe i uprawowo-siewne. Oferowane aktualnie wieloczynnościowe zestawy uprawowe można podzielić na trzy grupy: bierne ciężkie agregaty do przedsiewnej uprawy roli pod siew punktowy oraz dla zbóż, oleistych itp.; bierne lekkie agregaty uprawowe, do łączenia z siewnikami zbożowymi jako agregaty uprawowo-siewne; aktywne agregaty uprawowe do łączenia z siewnikami zbożowymi oraz samodzielnie do przygotowania gleb ciężkich, zlewnych. Producenci wyspecjalizowani w produkcji agregatów uprawowych oferują dużą różnorodność wersji, zapewniając możliwość optymalnego ich doboru do warunków glebowych, stosowanej technologii podstawowej uprawy gleby, rodzaju upraw oraz mocy posiadanego ciągnika. Bierne agregaty do uprawy przedsiewnej stanowią bardzo liczną grupę maszyn stosowanych w uprawie roli. Wśród typowych zespołów roboczych stosowanych w konstrukcji agregatów do przedsiewnej uprawy gleby można wyróżnić: brony zębate, redlicowe i sprężynowe; kultywatory o różnych zębach i ich podziałce; wały strunowe, pierścieniowe, zębate, spiralne, Crosskill, Cambridge itp. oraz włóki o listwie gładkiej lub zębatej. Bierne zestawy do uprawy przedsiewnej działają na glebę niezbyt intensywnie, co sprawia, że stwarzają znacznie mniejsze niebezpieczeństwo zniszczenia struktury gleby niż agregaty aktywne. Kolejność i kąt nachylenia Zgodnie z aktualnymi tendencjami zalecana kolejność ustawienia zasadniczych zespołów roboczych w agregacie Agregat bierny ciągniony Kompaktor prod. Lemken o szer. 4,2 m, składający się z wału strunowego, 3 rzędów zębów sprężynowych z gęsiostopkami, wału strunowego i Crosskill z dociskiem sprężynowym. biernym to umieszczenie zębów spulchniających pomiędzy dwoma wałami uprawowymi. Jest to bardzo korzystne z uwagi na możliwość precyzyjnego utrzymywania głębokości spulchniania gleby, bez konieczności stosowania kół kopiujących. Dokładna regulacja głębokości uprawy i jej utrzymanie są najistotniejszymi elementami dobrego agregatu do uprawy przedsiewnej. Przedni wał przejmuje funkcję kół kopiujących, ponadto dodatkowo kruszy glebę przed zębami, poprawiając jakość ich pracy. Do płytkiej uprawy przedsiewnej stosowane są agregaty na bazie bron sprężynowych, redlicowych lub zębowych, które dzięki małej podziałce zębów zapewniają pełne spulchnienie górnej warstwy gleby. Pola robocze dzięki luźnemu podwieszeniu dobrze układają się na nierównościach terenu, a zagłębienie zębów, wynikające z masy pól, może być ograniczane płozami ślizgowymi instalowanymi z przodu. Brony sprężynowe mają nacisk ok. 30 N/ząb, przekrój najczęściej wynosi 25 x 8 mm. Część robocza wygięta jest jako kątownik, grzbietem skierowany do kierunku jazdy i nachylona do pionu pod kątem stopni. Łatwo więc zagłębia się w glebę. Z tego względu pierwszy rząd stanowią zęby płozowe, zagięte do tyłu. Podczas pracy, najlepiej przy prędkości powyżej 9 km/h, zęby intensywnie drgają, bardziej kruszą i mieszają niż np. zęby redlicowe. Są bardziej odporne na uderzenia kamieni w porównaniu do prostych. Kultywatory należą do narzędzi najczęściej wchodzących w skład agregatów biernych. Efekt uprawy zależy od rodzaju zastosowanych w nich zębów, które mogą sprężynowe, półsprężynowe lub sztywne. Kultywatory lekkie wchodzące w skład agregatów uprawowych, posiadające zęby typu S, pracują na głębokość do 10 cm i posiadają podziałkę zębów do 10 cm. Kultywatory pracujące głębiej, mają podziałki od 10 do 16 cm. Dla trudniejszych warunków część sprężynująca wzmocniona (zęby typu SV ) jest dodatkową sprężyną z tego samego materiału. Wymienne redliczki mają szerokość 35 Zestaw uprawowo-siewny Fokus T prod. Group Unia z siewnikiem nabudowanym na biernym agregacie uprawowym talerzowym, wyposażony w dwa rzędy talerzy zabezpieczone przez amortyzatory gumowe, wał gumowy lub packer. 40 mm, a opór jednego zęba może wahać się w zależności od warunków od 50 do 120 N. Zęby intensywnie mieszające glebę mają kąt nachylenia redliczek wynoszący od 36 do 44 stopni. Im większy kąt ustawienia redlicy, tym mniejsze zmiany głębokości wywołuje odchylenie zęba, mniej energicznie spulchniają glebę, chroniąc ją przed przesuszaniem. Zęby o nachyleniu w przedziale stopni stosować należy do płytkiej (5 7cm) uprawy gleb łatwo zaskorupiających się. Bardziej uniwersalne są zęby o nachyleniu redliczek stopni. Zęby łagodnie nachylone dość intensywnie mieszają glebę, zwłaszcza przy płytkiej pracy na głębokości 6 7 cm. Coraz częściej zamiast redliczek na zębach kultywatorów instalowane są gęsiostopki o szerokości około 10 cm. Ich działanie jest korzystne szczególnie przy uprawach płytkich, gdyż podcinają płasko niemal całą powierzchnię pola. Takie wyposażenie kultywatora na pewno sprawdza się na glebach cięższych. Agregaty z kultywatorem lekkim, pracujące na głębokości 5 8 cm, preferowane pod zboża, kukurydzę powinny poruszać z prędkością powyżej 9 km/h. Agregaty z bronami sprężynowymi służą do pracy na głębokość 3 5 cm, są zalecane szczególnie do przygotowania gleby pod buraki cukrowe, rzepak, warzywa. n wr-112/09
Zawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia...2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
USTAWA z dnia....2015 r. Projekt o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich Art. 1. W ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
Bardziej szczegółowoRozpoczęcie jesiennej sprzedaży ubezpieczeń upraw polowych
PZU Uprawy Zmiana OWU od 18.09.2015 wynikająca ze zmiany ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich Dz.U. z 2015 poz. 577 z późn.zm) Rozpoczęcie jesiennej sprzedaży ubezpieczeń upraw
Bardziej szczegółowoSaletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2%
Saletra amonowa Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Nawóz granulowany, klasa ziarnistości 1-3,15 mm. Saletra amonowa jest uniwersalnym nawozem azotowym. Można ją stosować pod wszystkie rośliny i na wszystkich
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia obowiązkowe zawierane przez rolników. Dz. Ekonomiki i zarządzania gospodarstwem rolnym Krystyna Maciejak 16 styczeń 2017 r.
Ubezpieczenia obowiązkowe zawierane przez rolników Dz. Ekonomiki i zarządzania gospodarstwem rolnym Krystyna Maciejak 16 styczeń 2017 r. Ubezpieczenia obowiązkowe W myśl przepisów prawa każda osoba fizyczna
Bardziej szczegółowoU S T A W A. o zmianie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
Projekt U S T A W A z dnia o zmianie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich 1) Art. 1. W ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt
Bardziej szczegółowoObowiązek zawarcia umów ubezpieczeniowych przez rolników
Obowiązek zawarcia umów ubezpieczeniowych przez rolników Przypominamy o obowiązku zawarcia umów ubezpieczeniowych przez rolników. Przepisy prawa nakładają obowiązek zawarcia umów ubezpieczeniowych przez
Bardziej szczegółowoKARTA INFORMACYJNA INFORMACJE OGÓLNE. Nazwa handlowa: siarkomax agro. nawóz WE siarkowo-wapniowy dwuwodny siarczan wapnia CaSO 4 2 H 2O.
KARTA INFORMACYJNA INFORMACJE OGÓLNE Nazwa handlowa: Produkt: Dostępne formy: Przeznaczenie: Rośliny: Szczególnie polecany: Dokumenty potwierdzające jakość: siarkomax agro nawóz WE siarkowo-wapniowy dwuwodny
Bardziej szczegółowoNajlepszy sposób zapewnienia zrównoważonego nawożenia
ajlepszy sposób zapewnienia zrównoważonego nawożenia Poznaj zalety nawozów ICL PKpluS awozy PKpluS zawierają w jednej granulce makroelementy: fosfor (P), potas (K) oraz siarkę (S), magnez (Mg) i wapń (Ca).
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia... 2015r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz ustawy o opłacie skarbowej
USTAWA z dnia... 2015r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz ustawy o opłacie skarbowej Art. 1. W ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie
Bardziej szczegółowoWapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz!
.pl https://www..pl Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz! Autor: Małgorzata Srebro Data: 5 czerwca 2018 Okres pożniwny to idealny czas na wapnowanie gleby. Na efektywność tego zabiegu, oprócz
Bardziej szczegółowoPrzypominamy o obowiązku zawarcia umów ubezpieczeniowych przez rolników
Przypominamy o obowiązku zawarcia umów ubezpieczeniowych przez rolników Przepisy prawa nakładają obowiązek zawarcia umów ubezpieczeniowych przez rolników z zakresu: Ubezpieczenia gospodarstwa rolnego i
Bardziej szczegółowoBez fosforu w kukurydzy ani rusz!
.pl https://www..pl Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 18 kwietnia 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoUbezpieczenie rzepaku - czy to się opłaca?
Ubezpieczenie rzepaku - czy to się opłaca? Autor: Anna Sokół Data: 4 października 2017 Wśród roślin oleistych uprawianych w Polsce króluje rzepak. Mamy już jesień prawidłowy rozwój rzepaku w tym okresie
Bardziej szczegółowoPomoc publiczna w rolnictwie w latach 2015 2020.
Pomoc publiczna w rolnictwie w latach 2015 2020. Od początku 2015 roku przepisy krajowe, na podstawie których udzielana jest pomoc publiczna w rolnictwie muszą być dostosowane do zasad udzielania pomocy
Bardziej szczegółowozawód: technik rolnik przykładowe rozwiązanie zadania
Przykładowe rozwiązanie zadania praktycznego z informatora TYTUŁ Projekt nawożenia NPK pszenicy ozimej odmiany Pegassos opracowany na podstawie dokumentacji gospodarstwa rolnego Dane do projektu: Warunki
Bardziej szczegółowoWniosek do Urzędu Miejskiego Gminy Rakoniewice - Zespołu Gminnej Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych
. dnia....2019 r. miejscowość Wniosek do Urzędu Miejskiego Gminy Rakoniewice - Zespołu Gminnej Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych Wnioskodawca (imię i nazwisko) :...
Bardziej szczegółowoNawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa
Nawożenie sadów i plantacji jagodowych Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa 9 grudzień 2016 Kryteria diagnostyczne Analiza gleby. Analiza liści. Wizualna ocena roślin. Analiza gleby Oznaczenie odczynu
Bardziej szczegółowoCONDIT. Środek poprawiający właściwości gleby. Plan oferty. Wyłączny dystrybutor na terenie POLSKI: BioConcept-Gardenia Sp. z o.o.
Środek poprawiający właściwości gleby Zakwalifikowany do stosowania w rolnictwie ekologicznym pod numerem NE/115/2009 Wyłączny dystrybutor na terenie POLSKI: BioConcept-Gardenia Sp. z o.o., ul. Fabryczna
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich Dz. U. 2016r. poz.792 z późn. zm.
USTAWA z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich Dz. U. 2016r. poz.792 z późn. zm. (stan prawny na 01.04.2017r.) Opracowano w Biurze Ubezpieczeń Rolnych Materiał opracowany
Bardziej szczegółowoWniosek do Urzędu Gminy Przemęt - Zespołu Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych
. dnia....2018r miejscowość Wniosek do Urzędu Gminy Przemęt - Zespołu Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych Wnioskodawca (imię i nazwisko) :. Adres i miejsce zamieszkania
Bardziej szczegółowoNr Informacja. Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ
KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. Wrzesień 2004 Dorota Stankiewicz Informacja
Bardziej szczegółowoNawóz WE siarkowo-wapniowy
Nawóz WE siarkowo-wapniowy Mały nakład Pomyśl o Swoim zysku Co jest Twoim celem? Maksymalne plony, czy maksymalny zysk? Czy liczysz swoje koszty pracy, czasu i nawożenia? Czy porównujesz je z efektami?
Bardziej szczegółowoPoplon: jaką roślinę poplonową wybrać?
.pl https://www..pl Poplon: jaką roślinę poplonową wybrać? Autor: Karol Bogacz Data: 4 czerwca 2017 Siew poplonów jest już w Polsce standardem. Przyczyniły się do tego wprowadzone kilka lat temu przepisy,
Bardziej szczegółowoUwaga Rolnicy UBEZPIECZENIA OBOWIĄZKOWE ROLNIKÓW
Uwaga Rolnicy Wójt Gminy Leoncin przypomina, iż ustawodawca nałożył na producentów rolnych obowiązek ubezpieczeniowy. W związku z tym, poniżej przedstawiamy wyciąg najistotniejszych zapisów: Ustawy o ubezpieczeniach
Bardziej szczegółowoNawozy wieloskładnikowe sprawdź, który będzie najlepszy jesienią!
.pl https://www..pl Nawozy wieloskładnikowe sprawdź, który będzie najlepszy jesienią! Autor: Małgorzata Srebro Data: 23 lipca 2018 Rośliny ozime, w tym zboża i rzepak, powinny zostać dobrze zaopatrzone
Bardziej szczegółowoRośliny odporne i zdrowe już na starcie
https://www. Rośliny odporne i zdrowe już na starcie Autor: materiały firmowe Data: 22 sierpnia 2018 Zmiany zachodzące w rolnictwie zobowiązują producentów nawozów do wprowadzania nowych produktów, by
Bardziej szczegółowoNieudane nawożenie jesienne- wysiej nawozy wieloskładnikowe wiosną!
https://www. Nieudane nawożenie jesienne- wysiej nawozy wieloskładnikowe wiosną! Autor: Małgorzata Srebro Data: 28 marca 2018 Tegoroczna mokra jesień w wielu regionach uniemożliwiła wjazd w pole z nawozami
Bardziej szczegółowoUbezpieczenie upraw rolnych - jak przedstawia się sytuacja?
.pl https://www..pl Ubezpieczenie upraw rolnych - jak przedstawia się sytuacja? Autor: Anna Sokół Data: 28 lipca 2017 Ubezpieczenie upraw rolnych to jeden z najważniejszych tematów dla rolników. Negatywne
Bardziej szczegółowoPszenżyto ozime. Wymagania klimatyczno-glebowe
Pszenżyto ozime Pszenżyto jest młodym rodzajem zboża, uzyskanym przez hodowców na skutek skrzyżowania pszenicy z żytem. W Polsce pierwsze odmiany rolnicze pszenżyta zarejestrowano w latach 80. XX w. Ziarno
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik /
PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / Gospodarstwo rolne planuje uprawę buraka cukrowego odmiany Gryf. Materiał siewny stanowią nasiona genetycznie jednonasienne otoczkowane. Pod uprawę
Bardziej szczegółowoWniosek do Urzędu Gminy Wolsztyn - Zespołu Gminnej Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych
. dnia....2019 r miejscowość Wniosek do Urzędu Gminy Wolsztyn - Zespołu Gminnej Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych Wnioskodawca (imię i nazwisko) : Adres zamieszkania
Bardziej szczegółowoRolniku, pamiętaj o analizie gleby!
.pl https://www..pl Rolniku, pamiętaj o analizie gleby! Autor: Anita Musialska Data: 6 września 2016 Czas tuż po żniwach, to dobry moment na sprawdzenie gleby, szczególnie jeżeli w planach mamy nawożenie
Bardziej szczegółowoNawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice
Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane
Bardziej szczegółowoNawozy rolnicze. fosfan.pl
Nawozy rolnicze fosfan.pl rolnictwo Nawóz granulowany chlorek potasu z dodatkiem soli magnezu K (Mg, S) 40 (5:12) KalPro 40 to nowoczesny nawóz potasowy z dodatkiem magnezu i siarki przeznaczony do stosowania
Bardziej szczegółowoStan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim
Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim Eugeniusz Stefaniak SITR Oddział Białystok Białystok 15.01. 2016 rok. Struktura zasiewów w 2014 r. w woj. podlaskim (dane: US Białystok) Struktura
Bardziej szczegółowoZainwestuj w rozwój systemu korzeniowego!
.pl https://www..pl Zainwestuj w rozwój systemu korzeniowego! Autor: Karol Bogacz Data: 20 kwietnia 2017 Fundamentem każdej rośliny uprawnej jest jej system korzeniowy. To właśnie od niego zależy ilość
Bardziej szczegółowoHistoria i stan obecny ubezpieczeń rolnych w. Konrad Rojewski. Warszawa, dnia 5 list 2012.
Historia i stan obecny ubezpieczeń rolnych w Polsce. Konrad Rojewski. Warszawa, dnia 5 list 2012. AGENDA 1. Ubezpieczenia rolne w Polsce, czyli które? 2. Krótki rys historyczny ubezpieczeń rolnych. 3.
Bardziej szczegółowoArtur Łączyński Departament Rolnictwa GUS
Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS Plan wystąpienia Czynniki pływające na rolnictwo polskie od roku 2002 Gospodarstwa rolne Użytkowanie gruntów Powierzchnia zasiewów Zwierzęta gospodarskie Maszyny
Bardziej szczegółowoUprawa zbóŝ jarych. Wymagania wodne. Wymagania klimatyczne owsa. Wymagania glebowe. Porównanie plonów zbóŝ ozimych i jarych
Uprawa zbóŝ jarych Porównanie plonów zbóŝ ozimych i jarych Wymagania wodne Owies>pszenica jara>pszenŝyto jare>jęczmień Wymagania klimatyczne owsa Owies jest zaliczany do roślin klimatu umiarkowanego i
Bardziej szczegółowoKomunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r.
Komunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r. Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Białymstoku dotyczący badań agrochemicznych w drugim półroczu 2010 roku I. Opracowywanie i opiniowanie planów nawożenia dla dużych
Bardziej szczegółowoWNIOSEK DO POLISY NR... O ZAWARCIE UMOWY OBOWIĄZKOWEGO, DOTOWANEGO UBEZPIECZENIA UPRAW ROLNYCH
WNIOSEK DO POLISY NR... O ZAWARCIE UMOWY OBOWIĄZKOWEGO, DOTOWANEGO UBEZPIECZENIA UPRAW ROLNYCH Ubezpieczający... Adres/siedziba -... Ubezpieczony... Adres/siedziba -... Adres gospodarstwa...... Powierzchnia
Bardziej szczegółowoniezbędny składnik pokarmowy zbóż
POTAS niezbędny składnik pokarmowy zbóż kształtujący wielkość i jakość plonu ziarna Dostępność glebowych zasobów potasu dla roślin zbożowych Gleby zawierają duże zasoby potasu (K), nawet do 50 t/ha w warstwie
Bardziej szczegółowoIDHA. Płynne nawozy doglebowe. B Mn. Specjalistyczne nawozy płynne. Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów
Płynne nawozy doglebowe Mg B Mn ADOB SB-2 ADOB Ma ADOB OR Fe ADOB PO ADOB O Cu Zn Ca Mo Specjalistyczne nawozy płynne Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów Przeznaczone do rzędowej aplikacji
Bardziej szczegółowoURZĄD GMINY DOPIEWO WNIOSEK 1) O OSZACOWANIE SZKÓD 1.Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2.Adres zamieszkania wnioskodawcy:......
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). W niniejszym wniosku należy zachować zgodność danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok składanym do ARiMR
Bardziej szczegółowoPotrzeby pokarmowe 138 161 184 207 230
Nawożenie kukurydzy Kukurydza jest rośliną mającą wysokie potrzeby pokarmowe. Najintensywniej pobiera ona azot i potas, ale w porównaniu z innymi roślinami potrzebuje także dużo wapnia i magnezu. Tempo
Bardziej szczegółowoUrząd Gminy i Miasta w Ozimku ul. ks. Dzierżona 4b Ozimek WNIOSEK O OSZACOWANIE SZKÓD
Ozimek, dnia Urząd Gminy i Miasta w Ozimku ul. ks. Dzierżona 4b 46-040 Ozimek WNIOSEK O OSZACOWANIE SZKÓD 1. Wnioskodawca (imię i nazwisko) :... Adres zamieszkania wnioskodawcy:......... Adres siedziby
Bardziej szczegółowoJęczmień jary browarny zrób go dobrze!
.pl https://www..pl Jęczmień jary browarny zrób go dobrze! Autor: Małgorzata Srebro Data: 26 lutego 2018 Jęczmień jary browarny to jedna z najchętniej wybieranych przez rolników uprawa w Polsce. Najważniejszym
Bardziej szczegółowoBadanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych. Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp.
Badanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp. Rola azotu w roślinach: materiał budulcowy białek i kwasów nukleinowych większy
Bardziej szczegółowoNawożenie borówka amerykańska
Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku
Bardziej szczegółowoNawożenie potasem. Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz. Toruń, r.
Nawożenie potasem Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz Toruń, 25-26.06.2015 r. Rola potasu Reguluje gospodarką wodną roślin i zwiększa tolerancję na suszę
Bardziej szczegółowoPRZECIWDZIAŁANIE SUSZY W PRAKTYCE NA PRZYKŁADZIE PRZEDSIĘBIORSTWA ROLNO PRZEMYSŁOWEGO AGROMAX SP. Z O.O. W RACIBORZU
PRZECIWDZIAŁANIE SUSZY W PRAKTYCE NA PRZYKŁADZIE PRZEDSIĘBIORSTWA ROLNO PRZEMYSŁOWEGO AGROMAX SP. Z O.O. W RACIBORZU mgr inż. Henryk Kaliciak P. R.-P. Agromax Racibórz I. Niektóre dane o firmie: 1. Firma
Bardziej szczegółowoMaksymalne dawki nawożenia azotem na OSN wg nowych zasad
Maksymalne dawki nawożenia azotem na OSN wg nowych zasad OSN to obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych, na których występują wody zanieczyszczone
Bardziej szczegółowoDLACZEGO WARTO WYBRAĆ NAWOZY Z GDAŃSKA
KATALOG PRODUKTOWY 2015 DLACZEGO WARTO WYBRAĆ NAWOZY Z GDAŃSKA W produkcji naszych nawozów używamy mniejsze ilości kwasów przez co otrzymujemy fosforyty częściowo rozłożone, które zawierają fosfor rozpuszczalny
Bardziej szczegółowoOwies Wymagania klimatyczno-glebowe Temperatura Opady
Owies Uprawa owsa od wielu lat systematycznie się zmniejszała. Obecnie obserwuje się nieznaczny jej wzrost. Wynika to z zainteresowania wykorzystaniem owsa na cele energetyczne i zwiększającego się pogłowia
Bardziej szczegółowoPolska droga do skutecznego zarządzania ryzykiem poprzez ubezpieczenia w gospodarstwach rolnych. Przeszkody i możliwości rozwoju
Polska droga do skutecznego zarządzania ryzykiem poprzez ubezpieczenia w gospodarstwach rolnych. Przeszkody i możliwości rozwoju Aleksandra Szelągowska (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi) dr Krzysztof
Bardziej szczegółowoZasady ustalania dawek nawozów
Zasady ustalania dawek nawozów Celem nawożenia jest uzyskanie w określonych warunkach glebowo -agrotechnicznych największego plonu roślin o określonych parametrach jakości, z zachowaniem optymalnego poziomu
Bardziej szczegółowoNawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem!
https://www. Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 13 kwietnia 2018 Zwiększający się ciągle poziom intensywności uprawy zbóż prowadzi do stabilizacji
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O OSZACOWANIE SZKÓD 1.Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2.Adres zamieszkania wnioskodawcy:... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:....
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). Brak pełnych danych będzie skutkował odrzuceniem wniosku z przyczyn formalnych. Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 234 Wojewody Mazowieckiego z dnia
Bardziej szczegółowoWNIOSEK 1) O OSZACOWANIE SZKÓD 1. Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2. Adres zamieszkania wnioskodawcy:...... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:.
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). W niniejszym wniosku należy zachować zgodność danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok składanym do ARiMR
Bardziej szczegółowoI: WARUNKI PRODUKCJI RO
SPIS TREŚCI Część I: WARUNKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ Rozdział 1. Uwarunkowania produkcyjne XXI wieku 1.1. Potrzeby i ograniczenia technologii produkcji roślinnej 1.1.1. Nowe kierunki produkcji rolnej 1.1.2.
Bardziej szczegółowoZnasz potrzeby swoich roślin? Na wiosnę zmobilizuj je do szybszego wzrostu!
https://www. Znasz potrzeby swoich roślin? Na wiosnę zmobilizuj je do szybszego wzrostu! Autor: materiały firmowe Data: 19 marca 2019 Najważniejszy i najskuteczniejszy czynnik regulowania wielkości i jakości
Bardziej szczegółowoDLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby
DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O OSZACOWANIE SZKÓD
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). W niniejszym wniosku należy zachować zgodność danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok składany do ARiMR (dotyczy
Bardziej szczegółowoJęczmień jary. Wymagania klimatyczno-glebowe
Jęczmień jary W Polsce uprawia się ponad 1 mln 200 tys. ha jęczmienia, a powierzchnia uprawy nieznacznie, ale stale wzrasta. Ponad 1 mln ha zajmuje uprawa formy jarej. Wynika to ze stosunkowo niskiej mrozoodporności
Bardziej szczegółowoUprawa grochu siewnego może się opłacić!
.pl https://www..pl Uprawa grochu siewnego może się opłacić! Autor: Małgorzata Srebro Data: 25 stycznia 2018 Uprawa grochu siewnego w Polsce wbrew krążącej wśród rolników opinii wcale nie jest trudna i
Bardziej szczegółowoDeklaracje produktowe nawozów Dobrofos
Deklaracje produktowe nawozów Dobrofos 1. Nazwa producenta nawozu, adres: Agrochem Spółka z o. o. ul. Spichrzowa 13, 11-040 Dobre Miasto tel. 89/615 18 61, fax 89/615 18 62 2. Nazwa handlowa nawozu: Dobrofos
Bardziej szczegółowo1. Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2. Adres zamieszkania wnioskodawcy:...... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:.
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). W niniejszym wniosku należy zachować zgodność danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok składanym do ARiMR
Bardziej szczegółowoWNIOSEK 2) O OSZACOWANIE SZKÓD 1. Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2. Adres zamieszkania wnioskodawcy:...... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:.
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). W niniejszym wniosku należy zachować zgodność danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok składanym do ARiMR
Bardziej szczegółowoWNIOSEK 2) O OSZACOWANIE SZKÓD 1. Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2. Adres zamieszkania wnioskodawcy:...... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:.
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). W niniejszym wniosku należy zachować zgodność danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok składanym do ARiMR
Bardziej szczegółowoWNIOSEK 2) O OSZACOWANIE SZKÓD 1. Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2. Adres zamieszkania wnioskodawcy:...... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:.
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). W niniejszym wniosku należy zachować zgodność danych zawartych we wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok składanym do ARiMR
Bardziej szczegółowoNAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO
NAWÓZ ORGANICZNY POCHODZENIA KOMUNALNEGO Skład chemiczny i cechy fizykochemiczne nawozu: Azot całkowity (N) - 4,5 %; Fosfor (P) w przeliczeniu na P 2O 5-4,7 %; Potas (K) w przeliczeniu na K 2O - 0,6 %;
Bardziej szczegółowoEfektywność ekonomiczna nawożenia
.pl https://www..pl Efektywność ekonomiczna nawożenia Autor: Karol Bogacz Data: 12 września 2017 Nie ma gospodarstwa, które nie stosuje nawozów. Stosujemy ich mniej lub więcej w zależności od rodzaju upraw,
Bardziej szczegółowoNa terenie gmin/y:...
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). Brak pełnych danych będzie skutkował odrzuceniem wniosku z przyczyn formalnych. URZĄD GMINY TARNOWO PODGÓRNE Ul. Poznańska 115 62-080 Tarnowo Podgórne
Bardziej szczegółowoRSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU
RSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU Puławy 2012 Zasobność gleb w siarkę Prawie 60% gleb w Polsce jest ubogich w siarkę. Niedobór siarki ogranicza zawartość i jakość białka i tłuszczu, ogranicza gromadzenie się
Bardziej szczegółowoRuszyły dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych
https://www. Ruszyły dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych Autor: Anna Mokrzycka Data: 2 października 2017 Jesteśmy już w tym momencie roku, w którym znów możemy starać się o dopłaty do ubezpieczeń upraw
Bardziej szczegółowoSkracanie rzepaku wiosną z ochroną fungicydową!
Skracanie rzepaku wiosną z ochroną fungicydową! Autor: Małgorzata Srebro Data: 11 kwietnia 2018 Regulacja wzrostu rzepaku jest bardzo istotnym zabiegiem nie tylko jesiennym, ale również wiosennym. Zadaniem
Bardziej szczegółowoINNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL
Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego
Bardziej szczegółowo1. Wnioskodawca: Adres zamieszkania: Posiadam grunty rolne również na terenie gmin/y:...
MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI Wydział Rolnictwa w... za pośrednictwem Urzędu Gminy w... 1. Wnioskodawca:... 2. Adres zamieszkania:... 3. Posiadam grunty rolne również na terenie gmin/y:... 4. PESEL: 5. NIP:
Bardziej szczegółowoNawożenie kukurydzy. Adam Majewski Agroservice Kukurydza
Nawożenie kukurydzy Adam Majewski Agroservice Kukurydza Nawożenie startowe to podstawa powodzenia uprawy kukurydzy Jakie formy nawozu stosować? P2O5 i NH4 (+mikroelementy) plon zwykle wyższy o 0,5-1,5
Bardziej szczegółowoogółem pastewne jadalne
Znaczenie roślin strączkowych w polskim rolnictwie Powierzchnia uprawy Powierzchnia zasiewów roślin strączkowych w Polsce w okresie ostatnich 25 lat ulegała dużym zmianom, największą powierzchnię, (ponad
Bardziej szczegółowoO/100 g gleby na rok, czyli około 60 kg K 2
POTAS niezbędny składnik pokarmowy rzepaku kształtujący wielkość i jakość plonu Potas w glebach Całkowita zawartość potasu w glebach wynosi od 0,1 do 3 % i z reguły jest tym niższa, im gleba jest lżejsza.
Bardziej szczegółowoAzot w glebie: jak go ustabilizować?
.pl https://www..pl Azot w glebie: jak go ustabilizować? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 27 lutego 2017 Rośliny uprawne w zależności od gatunku i odmiany mają odmienne wymagania pokarmowe, jednak
Bardziej szczegółowoNawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność!
.pl https://www..pl Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! Autor: Karol Bogacz Data: 31 maja 2017 Nawożenie łąk pozwala na maksymalizację uzyskanego plonu masy oraz lepszą jakość koszonych
Bardziej szczegółowoWNIOSEK 2) O OSZACOWANIE SZKÓD 1.Wnioskodawca (imię i nazwisko) : 2.Adres zamieszkania wnioskodawcy:...... 3. Adres siedziby gospodarstwa rolnego:.
Wniosek należy wypełnić czytelnie (drukowanymi literami). Do niniejszego wniosku należy dołączyć kserokopię wniosku o przyznanie płatności obszarowych na bieżący rok przez ARiMR i zachować zgodność danych
Bardziej szczegółowoDobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić?
https://www. Dobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić? Autor: Karol Bogacz Data: 29 lipca 2017 Zagospodarowanie resztek pożniwnych jest ważnym elementem uprawy ściernisk. Prawidłowe
Bardziej szczegółowoWNIOSEK DO POLISY NR... O ZAWARCIE UMOWY DOBROWOLNYCH, DOTOWANYCH UBEZPIECZEŃ UPRAW ROLNYCH
Ubezpieczający:...... WNIOSEK DO POLISY NR... O ZAWARCIE UMOWY DOBROWOLNYCH, DOTOWANYCH UBEZPIECZEŃ UPRAW ROLNYCH..., tel./fax... Ubezpieczony:........., tel./fax... Adres gospodarstwa -... (kod, poczta,
Bardziej szczegółowoWniosek do Urzędu Gminy Wolsztyn - Zespołu Gminnej Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych
. dnia....2018r miejscowość Wniosek do Urzędu Gminy Wolsztyn - Zespołu Gminnej Komisji do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych Wnioskodawca (imię i nazwisko) : Adres zamieszkania
Bardziej szczegółowoAgrotechnika i mechanizacja
Ziemniak Polski 2010 nr 3 1 Agrotechnika i mechanizacja NAWOŻENIE AZOTEM NOWYCH WCZESNYCH ODMIAN ZIEMNIAKA ZBIERANYCH W RÓŻNYCH TERMIANCH (uprawianych na glebach lekkich) mgr Anna Wierzbicka IHAR PIB,
Bardziej szczegółowoUbezpieczenie upraw z uwzględnieniem ryzyka suszy. Ekspert AGRO Szymon Małaczyński
1 Ubezpieczenie upraw z uwzględnieniem ryzyka suszy Ekspert AGRO Szymon Małaczyński Najważniejsze informacje Obowiązek ubezpieczenia upraw rolnych 3 Rolnik, który uzyskał płatności bezpośrednie w rozumieniu
Bardziej szczegółowoNadchodzi Fundusz Ochrony Przychodów Rolniczych
.pl https://www..pl Nadchodzi Fundusz Ochrony Przychodów Rolniczych Autor: Witold Katner Data: 19 grudnia 2017 Minister rolnictwa wraca do pomysłu stworzenia Funduszu Ochrony Przychodów Rolniczych. Na
Bardziej szczegółowoAtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby
AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby Produkt wytworzony z surowca pochodzącego z młodego, unikatowego w Europie złoża do produkcji wapna nawozowego. Porowatość surowca dająca ogromną powierzchnię
Bardziej szczegółowoScenariusz i opracowanie : mgr inż. Bronisław Szembowski
Probiotechnologia - cele, możliwości, efekty wdrożenia w wielkoobszarowych gospodarstwach rolnych na przykładzie Gospodarstwa Tadeusza Zielonego, Ścinawa Scenariusz i opracowanie : mgr inż. Bronisław Szembowski
Bardziej szczegółowoPłynne nawozy doglebowe
Płynne nawozy doglebowe Mg ADO -2 ADO MA Zn ADO OR Cu ADO PO ADO O Ca Mn Mo Fe pecjalistyczne nawozy płynne Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów Przeznaczone do rzędowej aplikacji podczas
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE. Wójt (-) Stanisław Wirtek
OGŁOSZENIE Urząd Gminy Sobienie-Jeziory informuje, że rolnicy u których wystąpiły szkody w gospodarstwach rolnych w wyniku działania niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, tj. spowodowane przez grad,
Bardziej szczegółowoTechnologie produkcji roślinnej praca zbiorowa. Rok wydania 1999 Liczba stron 437. Okładka ISBN Spis treści
Tytuł Technologie produkcji roślinnej Autor praca zbiorowa Wydawca PWRiL Rok wydania 1999 Liczba stron 437 Wymiary 235x165 Okładka miękka ISBN 83-09-01629 Spis treści 1. Wprowadzenie do technologii produkcji
Bardziej szczegółowoKARTA PRODUKTU dla OGÓLNYCH WARUNKÓW OBOWIĄZKOWEGO ORAZ DOBROWOLNEGO DOTOWANEGO UBEZPIECZENIA UPRAW ROLNYCH
KARTA PRODUKTU dla OGÓLNYCH WARUNKÓW OBOWIĄZKOWEGO ORAZ DOBROWOLNEGO DOTOWANEGO UBEZPIECZENIA UPRAW ROLNYCH BEZPIECZNE UPRAWY Karta Produktu zawiera wybrane informacje o ubezpieczeniu Bezpieczne Uprawy
Bardziej szczegółowo