Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z. chemii nieorganicznej. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2016/17
|
|
- Robert Markiewicz
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: ROLNICTWO I ROK STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z chemii nieorganicznej Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2016/17 Opracowała: Dr Regina Wardzyńska dla studentów 1
2 Harmonogram ćwiczeń - semestr I, rok 2016/17: Ćwiczenie I (10, ) - 3h Regulamin pracowni chemicznej. Przepisy BHP. Wybrane reakcje chemiczne zachodzące w roztworach wodnych. Ćwiczenie II (17, ) - 3h Sprawdzian 1 Analiza jakościowa. Reakcje charakterystyczne wybranych kationów: Cu 2+, Fe 3+, NH 4+, Mg 2+ Ćwiczenie III (24, ) - 3h Sprawdzian 2 Analiza jakościowa. Reakcje charakterystyczne wybranych anionów: CO 3, PO 4 3-, NO 3-, SO 4 Analiza kontrolna soli. Ćwiczenie IV (14, ) - 3h Poprawa sprawdzianu 1 lub 2 Wstęp do analizy ilościowej. Przygotowywanie roztworów. Obliczanie i pomiar ph. Ćwiczenie V (21, ) - 3h Sprawdzian 3 Analiza miareczkowa. Acydymetryczne oznaczanie zawartości NaOH w próbie. Ćwiczenie VI (05, ) - 3h Sprawdzian 4 Kompleksonometryczne oznaczanie jonów wapnia i magnezu. Oznaczanie twardości wody. Ćwiczenie VII (16, ) 2h Poprawa sprawdzianów. Odrabianie i zaliczanie ćwiczeń. 2
3 Zagadnienia obowiązujące przy zaliczaniu ćwiczeń: Sprawdzian 1 Podział, nazewnictwo i metody otrzymywania związków nieorganicznych: tlenków, kwasów, wodorotlenków i soli. Typy reakcji chemicznych (syntezy, analizy, wymiany). Reakcje dysocjacji kwasów, wodorotlenków i soli. Jonowe reakcje całkowitego i stopniowego zobojętniania, reakcje strącania. Sprawdzian 2 Reakcje w roztworach wodnych - Hydroliza soli. Amfoteryczność pierwiastków i związków chemicznych. Proces utleniania i redukcji. Cząsteczkowy i jonowy zapis reakcji utleniania i redukcji. Sprawdzian 3 Zadania rachunkowe stężenia molowe i procentowe, przeliczanie stężeń. Obliczanie ph roztworów mocnych i słabych elektrolitów. Bufory, ph roztworów buforowych. Sprawdzian 4 Zasady oznaczeń alkacymetrycznych. Obliczenia wynikające z analizy miareczkowej alkacymetria i acydymetria. Twardość wody, rodzaje oraz sposoby jej usuwania. Kompleksonometria. Obliczenia związane z oznaczaniem jonów wapnia i magnezu. LITERATURA L. Smoczyński, Wardzyńska R., Zarys chemii ogólnej i analitycznej, UWM Olsztyn 2013 W. Wiśniewski, Majkowska H., Chemia ogólna nieorganiczna, UWM Olsztyn H. Gosiewska, Materiały do ćwiczeń z chemii ogólnej i analitycznej, Wyd. ART. Olsztyn J. Minczewski, Marczenko Z Chemia analityczna 1 i 2, PWN W-wa Z. Szmal, Lipiec T., Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, PZWL A. Śliwa, Obliczenia chemiczne, PWN W-wa
4 ĆWICZENIE I Wybrane reakcje chemiczne zachodzące w roztworach wodnych 1. Reakcje zobojętniania. a) Do próbówki wlać ok. 2 cm 3 roztworu 2M NaOH, dodać 2 krople fenoloftaleiny, a następnie ciągle mieszając dodawać 2M roztwór HCl, do momentu odbarwienia roztworu. Zapis reakcji -cząsteczkowy: -jonowy: 2. Wybrane metody otrzymywania soli (reakcje wymiany podwójnej) a) Reakcja wypierania słabych kwasów z i ich soli Do probówki zawierającej ok. 1 cm 3 2M roztworu Na 2 CO 3 dodawać stopniowo 2M roztwór HCl. Zapis reakcji -cząsteczkowy: -jonowy: b) Reakcja wypierania słabych zasad z ich soli Do probówki zawierającej ok. 2 cm 3 roztworu CuSO 4 dodać ok. 2 cm 3 2M roztworu KOH lub NaOH. Zapis reakcji -cząsteczkowy: -jonowy: 4
5 c) Reakcje strącania Do probówki wlać ok. 2 cm 3 roztworu Ba(NO 3 ) 2, a następnie dolać taka samą ilość Na 2 SO 4. Obserwować reakcję i zapisać. Zapis reakcji -cząsteczkowy: -jonowy: 3. Reakcje hydrolizy Do probówki wsypać badaną sól, rozpuścić w małej ilości wody destylowanej i zbadać odczyn roztworu za pomocą: papierka wskaźnikowego. Następnie roztwór podzielić i wlać do dwóch probówek, badać odczyn za pomocą oranżu metylowego (w pierwszej probówce) i fenoloftaleiny (w drugiej). Reakcje przeprowadzić kolejno z następującymi solami: węglanem sodu, chlorkiem cyny (II), octanem amonu i chlorkiem sodu. Wyniki obserwacji zanotować w tabeli. Sól Na 2 CO 3 Wskaźnik Oranż metylowy Fenoloftaleina Papierek wskaźnikowy barwa barwa ph Odczyn roztworu SnCl 2 CH 3 COONH 4 NaCl H 2 O Zapis reakcji : 5
6 4. Amfoteryczność Do probówki zawierającej ok.2 cm 3 roztworu Pb(NO 3 ) 2 dodawać kroplami 2M roztwór NaOH, aż do wytrącenia się galaretowatego osadu. Osad rozdzielić do trzech probówek i zbadać jego rozpuszczalność pod wpływem: - 2 M roztworu HNO 3, - 4 M roztworu NaOH. - nadmiar wody dest. Zapis reakcji -cząsteczkowy: -jonowy: 5. Reakcje utleniania i redukcji Do probówki zawierających ok. 1 cm 3 roztworu Na 2 SO 3 dodać ok. 1 cm 3 2M roztworu H 2 SO 4 a następnie kroplami dodawać roztwór KMnO 4. Zapis reakcji: -cząsteczkowy -jonowy 6
7 ĆWICZENIE II Analiza jakościowa wybranych kationów: Cu 2+, Fe 3+, NH 4+, Mg 2+ Celem jakościowej analizy chemicznej jest określenie jakościowego składu substancji, czyli stwierdzenie, jakie pierwiastki wchodzą w skład danej substancji. Klasyczna chemiczna analiza jakościowa związków nieorganicznych to przede wszystkim analiza jonów występujących w roztworze. Do roztworu dodaje się różnych odczynników i obserwuje się zmiany koloru roztworu, wytrącanie osadów, oraz inne charakterystyczne reakcje, które świadczą o obecności pewnych jonów czy grup jonów. W skład klasycznej analizy jakościowej wchodzi też barwienie płomienia palnika. Różne jony barwią płomień na różne i zwykle łatwo rozróżnialne kolory. Reakcję chemiczną, która umożliwia wykrycie danego jonu w obecności innych jonów obecnych roztworze nazywamy reakcją charakterystyczną. Ze względu na właściwości, jony zostały pogrupowane, grupy są wydzielone na podstawie zachodzących reakcji. Odczynnik reagujący w danych warunkach z daną grupą jonów nazywamy odczynnikiem grupowym. Odczynnik grupowy wyodrębnia całą grupę jonów w postaci związków trudno rozpuszczalnych w wodzie. Na tej zasadzie oparty jest rozdział kationów i anionów na grupy analityczne. Po wyodrębnieniu całej grupy jonów wykrywa się je za pomocą reakcji charakterystycznych. Podział kationów na grupy analityczne: Grupy Odczynnik Jony wykrywane analityczne grupowy I 2M HCl Ag +, Pb 2+ 2+, Hg 2 II H 2 S w środowisku 0,3M HCl Hg 2+, Pb 2+, Bi 3+, Cu 2+, Cd 2+, Sn 2+, Sn 4+, As 3+, As 5+, Sb 3+, Sb 5+ III IV H 2 S w środowisku buforu amonowego (NH 4 ) 2 CO 3 w środowisku buforu amonowego Al 3+, Cr 3+, Fe 2+, Fe 3+,Ni 2+,Co 2+, Mn 2+, Zn 2+ Ca 2+, Sr 2+, Ba 2+ V Brak Mg 2+, Na +, K +, NH 4 + CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA I. Reakcje charakterystyczne wybranych kationów Reakcje charakterystyczne kationu Cu 2+ 7
8 1. Reakcja z mocna zasadą NaOH, lub KOH Do probówki zawierającej ok.1cm 3 roztworu soli miedzi(ii) dodawać powoli małymi porcjami 2M roztwór mocnej zasady do wytracenia osadu. 2. Reakcja z roztworem rodankiem potasu lub amonu (KSCN lub NH 4 SCN) Do probówki zawierającej ok.1cm 3 roztworu soli miedzi (II) dodawać małymi porcjami roztwór rodanku. 3. Reakcja z heksacyjanożelazianem(ii) potasu- K 4 [Fe(CN) 6 ] Do probówki zawierającej ok.1cm 3 roztworu soli miedzi (II) dodać ok. 1cm 3 - K 4 [Fe(CN) 6 ] Reakcje charakterystyczne kationu - Fe Reakcja z mocna zasadą NaOH, lub KOH Do probówki zawierającej ok.1cm 3 roztworu soli żelaza (III) dodawać małymi porcjami 2M roztwór mocnej zasady do wytracenia osadu. 2. Reakcja z roztworem rodankiem potasu lub amonu (KSCN lub NH 4 SCN) 8
9 Do probówki zawierającej ok.1cm 3 roztworu soli żelaza (III) dodawać małymi porcjami roztwór rodanku. 3. Reakcja z heksacyjanożelazianem(ii) potasu- K 4 [Fe(CN) 6 ] Do probówki zawierającej ok.1cm 3 roztworu soli żelaza(iii) dodać ok. 1cm 3 - K 4 [Fe(CN) 6 ] Reakcje charakterystyczna kationu NH Reakcja z mocna zasadą NaOH, lub KOH Do probówki zawierającej ok.2 cm 3 roztworu soli amonowej dodać ok. 2cm 3 roztworu mocnej zasady. Po wymieszaniu zawartość probówki ogrzewać w łaźni wodnej, zbadać wydzielający się gaz za pomocą zwilżonego papierka uniwersalnego. Zapis jonowy reakcji Reakcje charakterystyczna kationu Mg Reakcja z mocna zasadą NaOH, lub KOH Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli magnezu dodać ok. 1cm 3 roztworu mocnej zasady. 2. Reakcja z wodorofosforanem(v) sodu- Na 2 HPO 4 w środowisku buforu amonowego. 9
10 Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli magnezu dodać ok. 1cm 3 roztworu - Na 2 HPO 4 w środowisku buforu amonowego. 3. Reakcja podjodynowa. Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 płynu Lugola ( roztwór jodu w jodku potasu) dodać roztwór wodorotlenku sodu aż do odbarwienia. Do odbarwionego roztworu dodać roztwór zawierający jony magnezowe. II Analiza kontrolna Wykorzystując poznane reakcje charakterystyczne należy wykryć kationy w roztworze otrzymanym jako analiza. Każdą reakcję charakterystyczną należy przeprowadzić z oddzielnej porcji otrzymanego do analizy roztworu. Opis wykonania analizy: Numer analizy kontrolnej: Wykryto kationy: 10
11 ĆWICZENIE III Analiza jakościowa wybranych anionów: CO 3, PO 4 3-, NO 3-, SO 4 Podział anionów na grupy analityczne Aniony w chemii analitycznej dzieli się najczęściej, zgodnie z podziałem Bunsena, na siedem grup. Podział ten wynika z zachowania się anionów w reakcjach z roztworami AgNO 3 i BaCl 2 oraz na roztwarzaniu się wytrąconych osadów w kwasie azotowym(v). Grup a Aniony Reakcje z odczynnikami AgNO 3 i BaCl 2 I Cl -, Br -, J -, ClO -, CN -, SCN -, Fe(CN) 6 4- Fe(CN) 6 3- Ag + - osad nierozp. w rozc. HNO 3 Ba 2+ - brak osadu. II S, CH 3 COO -, NO 2 -, Ag + - osad rozp. w rozc. HNO 3 Ba 2+ - brak osadu. III SO 3, CO 3, C 2 O 4, C 4 H 4 O 6, BO 2 - Ag + - biały osad rozp. w rozc. HNO 3 Ba 2+ - biały osad rozp. w rozc. HNO 3 IV S 2 O 3, CrO 4, Cr 2 O 7, PO 4 3- AsO 3 3-, AsO 4 3- Ag + - barwny osad rozp. w rozc. HNO 3 Ba 2+ - osad rozp. w rozc. HNO 3 V NO 3 - MnO 4 - ClO 3 - ClO 4 - Ag + - brak osadu. Ba 2+ - brak osadu. VI F -, SiF 6, SO 4 Ag + - brak osadu. Ba 2+ - osad trudno rozp. w rozc. HNO 3 VII SiO 3 Ag + - żółty osad rozp. w rozc. HNO 3 Ba 2+ - biały osad rozp. w rozc. HNO 3 11
12 CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA I Reakcje charakterystyczne wybranych anionów Reakcje charakterystyczne anionu - CO Reakcja z BaCl 2 Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli zawierającej jony węglanowe dodać ok. 1cm 3 roztworu BaCl 2. Sprawdzić rozpuszczalność w rozcieńczonym HNO 3 2. Reakcje z mocnymi kwasami mineralnymi Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli zawierającej jony węglanowe dodać ok. 1cm 3 roztworu HCl lub HNO 3 Reakcje charakterystyczne PO Reakcja z BaCl 2 Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli zawierającej jony ortofosforanowe (V) dodać ok. 1cm 3 roztworu BaCl 2. Sprawdzić rozpuszczalność w rozcieńczonym HNO 3 2. Reakcja z mieszaniną magnezową( MgCl 2 + bufor amonowy) Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli ortofosforanowej (V) dodać ok. 1cm 3 mieszaniny buforowej. 12
13 Reakcje charakterystyczne anionu NO 3-1. Reakcja z BaCl 2 Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli zawierającej jony azotanowe(v) dodać ok. 1cm 3 roztworu BaCl Reakcja z FeSO 4 tzw. reakcja obrączkowa Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu zawierającej jony azotanowe(v) dodać nasyconego FeSO 4 lub kilka kryształków stałego FeSO 4. Zawartość probówki wymieszać, a następnie po ściance nachylonej probówki dodać ostrożnie ( pod wyciągiem) przy pomocy pipety stężonego roztworu H 2 SO 4. Reakcje charakterystyczne anionu SO 4 1. Reakcja z BaCl 2 Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli zawierającej jony siarczanowe(vi) dodać ok. 1cm 3 roztworu BaCl 2. Sprawdzić rozpuszczalność w rozcieńczonym HNO 3. 13
14 2. Reakcja z Pb(NO 3 ) 2 Do probówki zawierającej ok.1 cm 3 roztworu soli siarczanowej (VI) dodać ok. 1cm 3 Pb(NO 3 ) 2. II Analiza kontrolna soli Jakościowa analiza chemiczna soli polega na systematycznym oddzielnym wykrywaniu anionów i kationów wchodzących w skład soli. Przed przystąpieniem do analizy należy zbadać i zanotować właściwości fizyczne badanej substancji. Analizę przeważnie przeprowadzamy na drodze mokrej, dlatego próbkę należy rozpuścić. Przede wszystkim sprawdzamy rozpuszczalność soli w wodzie. Jeżeli badana substancja nie rozpuszcza się w wodzie należy próbować rozpuścić ją w rozcieńczonych kwasach (HNO 3,HCl). Po rozpuszczeniu próbki najpierw wykrywamy anion a następnie kation. Opis wykonania analizy: Numer analizy kontrolnej Wykryto sól: 14
15 ĆWICZENIE V Sporządzanie roztworów o określonym stężeniu, pomiar ph. Roztwory buforowe W celu określenia roztworu należy podać jego skład jakościowy i ilościowy. Skład jakościowy zostaje zwykle podany już w nazwie roztworu, natomiast skład ilościowy określamy za pomocą stężenia. W zależności od sposobu wyrażenia ilości substancji rozpuszczonej (w jednostkach masy lub objętości)) i ilości rozpuszczalnika lub roztworu (w jednostkach masy lub objętości), wyróżniamy kilka rodzajów stężęń: stężenie procentowe (procent masowy i procent objętościowy), stężenie molowe, ułamek molowy, ppm, ppb. Do przygotowywania roztworów używa się różnego rodzaju szkła laboratoryjnego m.in.: - naczynia miarowe są to naczynia szklane lub plastikowe o znanej, ściśle określonej pojemności (kolby miarowe, pipety jednomiarowe) lub zaopatrzone w podziałkę opisaną w jednostkach objętości (biurety, pipety wielomiarowe); - naczynia służące do odmierzania przybliżonych objętości cieczy (z małą dokładnością) - są to m.in.: cylindry, zlewki. W celu przygotowania roztworu o danym stężeniu, określoną odważkę substancji stałej lub określoną objętość substancji ciekłej, najpierw rozpuszcza się w niewielkiej ilości wody (mniejszej niż ilość końcowa), a następnie uzupełnia wodą destylowaną do żądanej objętości. Należy pamiętać, że przy rozcieńczaniu mocnych kwasów i zasad wydzielają się znaczne ilości ciepła, stąd przygotowując rozcieńczone roztwory kwasów i zasad zawsze roztwór bardziej stężony, o większej gęstości wlewamy do wody lub roztworu mniej stężonego.. Pomiar ph roztworu Do określenia odczynu roztworu a więc ph najczęściej stosuje się metodę wskaźnikową i metodę potencjometryczną. Wskaźniki ph są to substancje, które wykazują właściwość zmiany barwy w zależności od ph roztworu. Jest to grupa związków organicznych, o charakterze słabych kwasów lub słabych zasad, których jony są inaczej zabarwione niż cząsteczki niezdysocjowane. Barwa roztworu zależy od stosunku stężeń obu form wskaźnika. Każdy wskaźnik ma charakterystyczną wartość ph, przy której następuje zmiana jego zabarwienia. Wskaźniki ph i zakresy zmian ich barwy. Wskaźnik Zakres zmiany ph Zabarwienie w roztworze [H + ] Zabarwienie w roztworze [OH - Błękit tymolowy 1,2 2,8 Czerwone Żółte Oranż metylowy 3,1 4,4 Czerwone Żółte Czerwień metylowa 4,2 6,3 Czerwone Żółte Lakmus 5,0 8,0 Czerwone Niebieskie Czerwień fenylowa 6,8-8,4 Żółte Czerwone Fenoloftaleina 8,1-10 Bezbarwna Malinowe 15
16 Metoda potencjometryczna Pomiaru ph można również dokonać wykorzystując zależność potencjału elektrody (wodorowej, chinhydronowej, antymonowej lub szklanej) od stężenia jonów wodorowych w roztworze, w jakim się znajduje. Ze wszystkich stosowanych obecnie metod badania ph, metody potencjometryczne są najdokładniejsze. W urządzeniach zwanych ph-metrami stosowana jest elektroda szklana (rurka szklana zakończona cienkościenną banieczką ze szkła elektrodowego). We wnętrzu rurki i banieczki znajduje się elektrolit o stałym stężeniu (najczęściej 0,1 mol/l HCl) oraz elektroda wyprowadzająca (najczęściej chlorosrebrowa Ag/AgCl), która zachowuje w środowisku o niezmiennym stężeniu jonów Cl - stały potencjał. Na granicy zetknięcia się membrany szklanej z roztworem zawierającym jony wodorowe następuje wymiana tych jonów z niektórymi jonami sieci szkła jak i też włączanie się tych jonów w puste miejsca w tej sieci. Po obu stronach membrany powstaje wtedy potencjał zależny od stężenia jonów H + w roztworze, a między roztworami: z wnętrza elektrody i badanym, tworzy się różnica potencjałów, która ze względu na stałość ph roztworu elektrodowego jest funkcją jedynie stężenia jonów wodorowych roztworu badanego. Pomiar ph polega, więc na porównaniu potencjału elektrody szklanej w roztworze badanym z potencjałem tej elektrody we wzorcowym roztworze buforowym o znanej wartości ph. Roztwory buforowe. Roztwory buforowe są to roztwory, które wykazują dużą stałość wartości wykładnika wodorowego ph pomimo rozcieńczenia wodą, jak również pod wpływem wprowadzenia do nich niewielkich ilości mocnych kwasów lub zasad, a więc utrzymują ph roztworu na określonym, stałym poziomie. Najprostsze roztwory buforowe są to mieszaniny roztworów słabego kwasu i jego soli utworzonej z mocnej zasady (np. CH 3 COOH i CH 3 COONa) lub odwrotnie, słabej zasady i jej soli utworzonej z mocnego kwasu (np. NH 3. H 2 O i NH 4 Cl). Pojemność buforowa. Pojemność buforowa (β) to zdolność buforowania roztworu. Jest to liczba moli mocnej zasady lub kwasu, która musi być dodana do 1 litra roztworu, aby spowodować zmianę jego ph o jednostkę. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA I. Przygotowywanie roztworów o określonym stężeniu Rozcieńczanie roztworów Podczas rozcieńczania ilość substancji rozpuszczonej pozostaje niezmieniona, a stężenie maleje tyle razy, ile razy wzrasta objętość roztworu. Stężenie molowe po rozcieńczeniu można obliczyć z zależności: c 1 v 1 = c 2 v 2 gdzie: c 1 i v 1 to stężenie molowe i objętość roztworu przed rozcieńczeniem, c 2 v 2 to stężenie molowe i objętość roztworu po rozcieńczeniu 1. Przygotowanie 100 cm 3 5mM roztworu H 2 SO 4 16
17 Obliczyć, ile cm 3 0,05 M roztworu H 2 SO 4 należy odmierzyć pipetą, aby po rozcieńczeniu otrzymać 100 cm 3 0,005 M roztworu tego kwasu? Obliczenia: W tym celu należy odmierzyć pipetą... cm 3 0,05M roztworu H 2 SO 4, przenieść do kolby miarowej poj.100 cm 3 i następnie uzupełnić roztwór w kolbie wodą destylowaną do kreski. Roztwór dokładnie wymieszać. Następnie obliczyć oraz zmierzyć ph otrzymanego 5mM roztworu H 2 SO 4 Obliczenia: Obliczona wartość ph: Zmierzona wartość ph: 2. Przygotowanie 50 cm 3 0,01M roztworu CH 3 COOH Obliczyć, ile cm 3 0,1 M CH 3 COOH roztworu należy odmierzyć pipetą, aby po rozcieńczeniu otrzymać 50 cm 3 0,01M CH 3 COOH roztworu tego kwasu? Obliczenia: W tym celu należy odmierzyć pipetą... cm 3 0,1 M CH 3 COOH roztworu, przenieść do kolby miarowej poj.50 cm 3 i następnie uzupełnić roztwór w kolbie wodą destylowaną do kreski. Roztwór dokładnie wymieszać. Następnie obliczyć oraz zmierzyć ph otrzymanego 0,01M roztworu CH 3 COOH Obliczenia: Obliczona wartość ph: Zmierzona wartość ph: 17
18 II. Sporządzanie roztworów buforowych, pomiar i obliczanie ph. Przygotować w zlewkach roztwory o następującym składzie: cm M CH 3 COOH i 35 cm M CH 3 COONa 2. roztwór jak wyżej + 50cm 3 H 2 O dest cm M NH 3 H 2 O + 35 cm M NH 4 Cl 4. roztwór jak wyżej + 50cm 3 H 2 O dest. Zmierzyć ph otrzymanych roztworów za pomocą pehametru. Wyniki zestawić w tabeli Obliczyć ph otrzymanych roztworów korzystając ze wzorów na stężenie jonów wodorowych i hydroksylowych w roztworach buforowych: [H + ] = K k c k /c s [OH - ] = K z c z /c s K k = c k - stężenie kwasu c s - stężenie soli K z = c z - stężenie zasady Lp Skład buforu ph zmierzone ph obliczone Obliczenia: 18
19 ĆWICZENIE V Acydymetryczne oznaczanie NaOH w analizowanym roztworze Analiza miareczkowa polega na tym, że do roztworu oznaczanego wprowadza się porcjami (miarkami) równoważną chemicznie ilość roztworu mianowanego (o znanym stężeniu). Stężenie (lub miano) oznaczanej substancji oblicza się na podstawie zmierzonej dokładnie objętości zużytego roztworu o znanym stężeniu (lub mianie). Do rozpoznania momentu, w którym ilość wprowadzonego mianowanego roztworu zrównoważyła ilość składnika oznaczanego służy punkt równoważnikowy lub punkt nasycenia równoważnikowego (PR). Żeby móc wzrokowo zaobserwować punkt równoważnikowy do roztworu miareczkowanego wprowadza się wskaźnik (indykator), który zmienia barwę w chwili zakończenia reakcji między roztworem mianowanym, a roztworem miareczkowanym. Moment, w którym indykator zmienia swoje zabarwienie nazywa się punktem końcowym miareczkowania (PK). Zmiany zachodzące podczas miareczkowania można przedstawić graficznie. Na osi odciętych oznacza się ilość zużytego roztworu mianowanego (w mililitrach bądź w procentach całkowitej ilości potrzebnej do nasycenia równoważnikowego), na osi rzędnych wartości jakiegoś parametru związanego ze stężeniem oznaczanego składnika. Takim parametrem może być ph, potencjał red-oks, przewodność elektrolityczna itp. Otrzymamy wykres, który nosi nazwę krzywej miareczkowania z wyraźnie zaznaczonym skokiem miareczkowania. Pod nazwą skok miareczkowania rozumie się różnicę ph (potencjału redoks, przewodności elektrolitycznej itp.) zmiareczkowanego roztworu w punktach odpowiadających doprowadzeniu 99,9% oraz 100,1% teoretycznej ilości roztworu mianowanego. ph PR % zmiareczkowania 100% Krzywa miareczkowania mocnego kwasu mocną zasadą Klasyfikacja metod miareczkowych według typu reakcji zachodzącej podczas miareczkowania. 1. Alkacymetria opiera się na reakcjach kwas zasada. 2. Kompleksometria metody oparte na tworzeniu trwałych, łatwo rozpuszczalnych związków kompleksowych. 3. Argentonometria wykorzystuje reakcje, w których powstają związki trudno rozpuszczalne metoda wytrąceniowa. 4. Redoksymetria wykorzystuje reakcje utleniania i redukcji. 19
20 Alkacymetria Alkacymetria skupia metody miareczkowe oparte na reakcjach kwas-zasada. Metody te są również nazywane metodami zobojętniania. Alkacymetrię można podzielić na: 1. alkalimetrię metoda oznaczania kwasów 2. acydymetrię metoda oznaczania zasad CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Oznaczanie zawartości NaOH analizowanym roztworze a) Mianowanie roztworu kwasu HCl Mianowanie przygotowanego ok. 0,1 M roztworu HCl przeprowadzamy przy użyciu substancji podstawowej, jaką jest wodorowęglan potasu. Stężenie molowe HCl obliczamy, biorąc za podstawę reakcję: KHCO 3 + HCl KCl + H 2 O + CO 2 Podczas wyznaczania wartości stężenia roztworu HCl, miareczkowanie przeprowadzamy następująco: Do 3 kolbek stożkowych pobrać pipetą po 25(20) cm 3 roztworu KHCO 3 o znanym stężeniu molowym, dodać 3 krople oranżu metylowego i miareczkować roztworem HCl. Koniec miareczkowania wyznacza zmiana barwy wskaźnika z żółtej na pomarańczowoczerwoną. Obliczyć średnią wartość liczbową z trzech miareczkowań V śr, a następnie stężenie molowe roztworu HCl, uwzględniając przebieg reakcji zachodzącej podczas miareczkowania: V 1 =.., V 2 =..V 3 = V śr =. 1 milimol HCl - 1 milimol KHCO 3 (Cm V śr ) milimoli HCl - (0,1 25) milimoli KHCO 3 gdzie: Cm - stężenie molowe kwasu HCl Cm = 1 0,1 V śr 25 1 V śr - średnia objętość kwasu zużyta podczas miareczkowania 25 cm 3 analizowanego roztworu KHCO 3. 20
21 Stężenie molowe roztworu HCl =. b) Oznaczenie zawartości NaOH w roztworze Otrzymany do analizy roztwór zawierający NaOH uzupełnić (w kolbce miarowej) wodą destylowaną do 100 cm 3 i dokładnie wymieszać Następnie odmierzyć pipetą do kolbki stożkowej 25(20) cm 3 roztworu, dodać 3 krople oranżu metylowego i miareczkować mianowanym roztworem HCl do zmiany barwy z żółtej na pomarańczowoczerwoną. Wykonać trzy pomiary. V 1 =.., V 2 =..V 3 = V śr =. Ilość gramów NaOH w próbie (x) obliczyć w oparciu o zachodzącą reakcję: HCl + NaOH NaCl + H 2 O (1 1000) milimoli HCl - 40 g NaOH (c m V śr ) milimoli HCl - x 1 g NaOH x 1 = c m V śr x Vk x V = 1 p gdzie: c m wartość stężenia molowego kwasu solnego V śr - średnia objętość kwasu zużyta podczas miareczkowania 25 cm 3 analizowanego roztworu V p - objętość pipety V k - objętość kolby x 1 - ilość g NaOH w 25 cm 3 analizowanego roztworu x - ilość g NaOH w całej analizowanej próbce. 21
22 Obliczenia: Numer analizy Zawartość NaOH w badanej próbie 22
23 ĆWICZENIE VI Kompleksonometryczne oznaczenie jonów Ca 2+ i Mg 2+. Twardość wody. Kompleksonometria jest to dział analizy ilościowej opartej na reakcjach tworzenia trwałych rozpuszczalnych i trudno dysocjujących związków kompleksowych. Nazwa pochodzi od grupy związków zwanych kompleksonami. Kompleksony są to kwasy aminopolikarboksylowe, w których atom azotu połączony jest z grupami zawierającymi połączenia karboksylowe. Spośród tej grupy związków największe znaczenie praktyczne ma kwas etylenodiaminotetraoctowy. Ten czteroprotonowy kwas oznaczany jest także skrótem H 4 Y i nazywany jest wersenianem. Kwas ten jest trudno rozpuszczalny i dlatego w analityce stosuje się disodową sól tego kwasu wersenian disodowy nazywany także EDTA HOOC H 2 C CH 2 COOH N CH 2 CH 2 N HOOC H 2 C CH 2 COOH W reakcjach z kationami metali 2, 3 czy 4- wartościowymi 1mol EDTA kompleksuje zawsze 1 mol metalu bez względu na jego wartościowość. Trwałość powstających związków kompleksowych zależy od wartościowości metalu i ph roztworu. Jony H 2 Y reagują z kationami metali zgodnie z równaniem: Me 2+ + H 2 Y MeY + 2H + Punkt równoważnikowy miareczkowania wyznacza się za pomocą wskaźników kompleksometrycznych. Wśród nich podstawowe znaczenie mają tak zwane metalowskaźniki, które w określonych warunkach miareczkowania tworzą z jonami metali barwne kompleksy. Kompleks metal wskaźnik, w warunkach miareczkowania, powinien być znacznie mniej trwały od kompleksu metal wersenian disodowy. W punkcie równoważnikowym wskaźnik zostaje uwolniony z kompleksu metal wskaźnik i następuje zmiana barwy wskaźnika. Najbardziej popularne wskaźniki używane kompleksonometrii to: czerń eriochromowa T, mureksyd, kalces. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Oznaczenie Ca 2+ obok Mg 2+ w analizowanym roztworze Otrzymany do analizy roztwór w kolbie miarowej o pojemności 250 cm 3 uzupełnić wodą destylowaną do kreski i dokładnie wymieszać. 23
24 a) Oznaczanie sumy Ca 2+ i Mg 2+ Do trzech kolbek stożkowych pobrać po 25 cm 3 analizowanego roztworu, dodać z dozownika 2 cm 3 buforu amonowego oraz szczyptę czerni eriochromowej T. Każdą badaną próbkę roztworu miareczkować za pomocą 0,01 M roztworu EDTA do chwili zmiany barwy roztworu z winnoczerwonego na niebieski. Oznaczenia powtórzyć trzykrotnie. Obliczyć wartość średnią objętości roztworu EDTA zużytą podczas miareczkowania V śrca,mg V =..., V =..., V = 1, Ca, Mg 2, Ca, Mg 3, Ca, Mg V śr 2 2+ =, Ca, Mg... b) Oznaczanie Ca Do trzech kolbek stożkowych pobrać pipetą po 25 cm 3 analizowanego roztworu. Do każdej kolbki dodać po 5 cm 3 2 M roztworu NaOH (odmierzać cylindrem). Następnie do każdej kolbki dodać szczyptę mureksydu. Miareczkować za pomocą 0,01 M roztworu EDTA do zmiany barwy roztworu z różowej na fioletową. Obliczyć wartość średnią objętości roztworu EDTA zużytą podczas miareczkowania V śr2ca V 2+ =..., V 2+ =..., V 2+ = 1, Ca 2, Ca 3, Ca V śr 2 + =, Ca Zawartość jonów Ca 2+ (x) w analizowanej próbce obliczyć z proporcji: (1 1000) milimoli EDTA mg Ca 2+ (0,01 V śrca ) milimoli EDTA - x 1 g Ca 2+ x 1 = 0,01 V 2 + śrca gdzie: x Vk x V = 1 V śrca - średnia objętość EDTA użyta podczas miareczkowania analizowanego roztworu wobec mureksydu V p - objętość pipety V k - objętość kolby x 1 - ilość g Ca 2+ w 25 cm 3 analizowanego roztworu x - ilość g Ca 2+ w całej analizowanej próbce. p 24
25 Zawartość jonów Mg 2+ w analizowanej próbce obliczyć z proporcji (1 1000) milimoli mg Mg 2+ [ 0,01 (V śrca,mg V śrca )] milimoli EDTA - y 1 g Mg 2+ y 1 = 0,01 ( V srca 2 = 2 + V 2 Mg srmg ) gdzie: y Vk y V = 1 y 1 - ilość g Mg 2+ w 25 cm 3 analizowanego roztworu y - ilość g Mg 2+ w całej analizowanej próbce. V śca,mg1 - średnia objętość EDTA użyta podczas miareczkowania analizowanego roztworu wobec czerni eriochromowejt V śca2 - średnia objętość EDTA użyta podczas miareczkowania analizowanego roztworu wobec mureksydu V p - objętość pipety V k - objętość kolby p Obliczenia: Numer analizy:. Zawartość jonów Ca 2+.. oraz Mg 2+.w badanej próbie 25
WYDZIAŁ NAUKI O ŻYWNOŚCI. Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z. chemii ogólnej. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2016/17
WYDZIAŁ NAUKI O ŻYWNOŚCI KIERUNEK: TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIE CZŁOWIEKA Studia Niestacjonarne Pierwszego Stopnia Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z chemii ogólnej Semestr I (zimowy) Rok akademicki
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ BIOLOGII I BIOTECHNOLOGII KIERUNEK MIKROBIOLOGIA HARMONOGRAM ĆWICZEŃ Z CHEMII OGÓLNEJ I NIEORGANICZNEJ 2014/2015
WYDZIAŁ BIOLOGII I BIOTECHNOLOGII KIERUNEK MIKROBIOLOGIA HARMONOGRAM ĆWICZEŃ Z CHEMII OGÓLNEJ I NIEORGANICZNEJ 2014/2015 ĆWICZENIE I (3 godz) 13. 10. 2014 Regulamin pracowni chemicznej. Przepisy BHP. Reakcje
Bardziej szczegółowoOpisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13
WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: ROLNICTWO I ROK STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Opisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13 Opracowała:
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoPrzewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z. chemii nieorganicznej
WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: ROLNICTWO I ROK STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z chemii nieorganicznej Semestr I (zimowy) Rok akademicki
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I
OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów
Bardziej szczegółowoOpisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13
WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: ROLNICTWO I ROK STUDIA NIESTACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Opisy ćwiczeń laboratoryjnych z chemii Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2012/13 Opracowała:
Bardziej szczegółowoTWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2
TWARDOŚĆ WODY Ćwiczenie 1. Oznaczanie twardości przemijającej wody wodociągowej Oznaczenie twardości przemijającej wody polega na miareczkowaniu określonej ilości badanej wody roztworem kwasu solnego o
Bardziej szczegółowoAnaliza ilościowa. Kompleksometria Opracowanie: mgr inż. Przemysław Krawczyk
Analiza ilościowa. Kompleksometria Opracowanie: mgr inż. Przemysław Krawczyk Kompleksometria to dział objętościowej analizy ilościowej, w którym wykorzystuje się reakcje tworzenia związków kompleksowych.
Bardziej szczegółowoPrzewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z. Chemii Ogólnej. Semestr I (zimowy) Rok akademicki 2016/17
WYDZIAŁ KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA I ROLNICTWA KIERUNEK: Ochrona Środowiska I ROK STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z Chemii Ogólnej Semestr I (zimowy) Rok akademicki
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,20 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoANALIZA MIARECZKOWA. ALKACYMERIA
Grażyna Gryglewicz ANALIZA MIARECZKOWA. ALKACYMERIA l. Wiadomości ogólne Analiza miareczkowa jest jedną z ważniejszych metod analizy ilościowej. Metody analizy miareczkowej polegają na oznaczeniu ilości
Bardziej szczegółowoZakres wymagań z przedmiotu CHEMIA ANALITYCZNA dla II roku OML
Zakres wymagań z przedmiotu CHEMIA ANALITYCZNA dla II roku OML Znajomości klasycznych metod analizy ilościowej: wagowej i objętościowej (redoksymetrii, alkacymetrii, argentometrii i kompleksometrii) Zagadnienia
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 5
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 5 Kompleksometryczne oznaczanie twardości wody w próbce rzeczywistej oraz mleczanu wapnia w preparacie farmaceutycznym Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoPrzewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z. chemii ogólnej i nieorganicznej
WYDZIAŁ BIOLOGII I BIOTECHNOLOGII KIERUNEK: MIKROBIOLOGIA STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK I Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z chemii ogólnej i nieorganicznej Semestr I (zimowy) Rok akademicki
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 7 WSPÓŁOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU I OBLICZANIE TWARDOŚCI WODY. DZIAŁ: Kompleksometria
ĆWICZENIE 7 WSPÓŁOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU I OBLICZANIE TWARDOŚCI WODY DZIAŁ: Kompleksometria ZAGADNIENIA Stała trwałości i nietrwałości kompleksów. Rodzaje kompleksów i przykłady EDTA Wskaźniki w kompleksometrii
Bardziej szczegółowoZeszyt do ćwiczeń laboratoryjnych z. chemii ogólnej i nieorganicznej
WYDZIAŁ BIOLOGII I BIOTECHNOLOGII KIERUNEK: MIKROBIOLOGIA STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK I Zeszyt do ćwiczeń laboratoryjnych z chemii ogólnej i nieorganicznej Semestr I (zimowy) Rok akademicki
Bardziej szczegółowoPiotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Bardziej szczegółowoCHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 2
CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 2 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY ILOŚCIOWEJ OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA ALKACYMETRYCZNEGO WSTĘP TEORETYCZNY Analiza ilościowa Analiza ilościowa
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria
ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoALKACYMETRIA. Ilościowe oznaczanie HCl metodą miareczkowania alkalimetrycznego
Dwa pierwsze ćwiczenia, a mianowicie: Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych kationów występujących w płynach ustrojowych oraz Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych anionów ważnych w diagnostyce
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH
INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH PLAN ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH z CHEMII ANALITYCZNEJ 1. Alkacymetria Oznaczanie kwasowości ogólnej wody 2. Redoksymetria Redoksymetryczne oznaczania miedzi. 3. Kompleksometria
Bardziej szczegółowoAnaliza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe
ANALIZA ILOŚCIOWA Analiza ilościowa ustalenie składu ilościowego badanego materiału. Można ją prowadzić: metodami chemicznymi - metody wagowe - metody miareczkowe analiza klasyczna metodami fizycznymi
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ 1. Odważono 1.0 g mieszaniny zawierającej NaOH, Na 2 CO 3 oraz substancje obojętną i rozpuszczono w kolbie miarowej o pojemności 250 ml. Na zmiareczkowanie próbki o objętości
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH
8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy
PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoMIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ
4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Bardziej szczegółowoAnaliza miareczkowa. Alkalimetryczne oznaczenie kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4 mianowanym roztworem wodorotlenku sodu NaOH
ĆWICZENIE 8 Analiza miareczkowa. Alkalimetryczne oznaczenie kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4 mianowanym roztworem wodorotlenku sodu NaOH 1. Zakres materiału Pojęcia: miareczkowanie alkacymetryczne, krzywa
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.
Bardziej szczegółowoPrecypitometria przykłady zadań
Precypitometria przykłady zadań 1. Moneta srebrna o masie 05000 g i zawartości 9000% srebra jest analizowana metodą Volharda. Jakie powinno być graniczne stężenie molowe roztworu KSCN aby w miareczkowaniu
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach elektrolitów
Do doświadczeń stosować suche szkło i sprzęt laboratoryjny. Po użyciu szkło i sprzęt laboratoryjny należy wstępnie opłukać, a po zakończonych eksperymentach dokładnie umyć (przy użyciu detergentów) i pozostawić
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...
SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych
Bardziej szczegółowoPracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Wyznaczanie parametrów kolektywnych układu
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Wyznaczanie parametrów kolektywnych układu Oznaczanie twardości wody metodą kompleksometryczną Wstęp
Bardziej szczegółowoDysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów
tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoMateriały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów
ANALIZA ILOŚCIOWA ALKACYMETRIA Materiały dodatkowe do zajęć z chemii dla studentów Opracowała dr Anna Wisła-Świder ANALIZA MIARECZKOWA Analiza miareczkowa - metodą ilościowego oznaczania substancji. Polega
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5 Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego.
Ćwiczenie 5 Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego. Zasada doboru wskaźnika w alkacymetrii na przykładzie alkalimetrycznego oznaczania kwasu octowego zawartego w środku konserwującym E60. Alkalimetryczne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Ćwiczenie Temat: Podstawowe reakcje nieorganiczne. Obliczenia stechiometryczne.
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA Literatura zalecana 1. P. Szlachcic, J. Szymońska, B. Jarosz, E. Drozdek, O. Michalski, A. Wisła-Świder, Chemia I: Skrypt do
Bardziej szczegółowo5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
Bardziej szczegółowoODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR ZIMOWY) ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE Ćwiczenie 1 (Karty pracy laboratoryjnej: 1a, 1b, 1d, 1e) 1. Organizacja ćwiczeń.
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH
INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH PLAN ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH z CHEMII ANALITYCZNEJ 1. Alkacymetria Mianowanie roztworu kwasu solnego Współoznaczanie NaOH i Na 2 CO 3 metodą Wardera 2. Redoksymetria Manganometryczne
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA
Zagadnienia, których znajomość umożliwi rozwiązanie zadań: Znajomość pisania reakcji w oznaczeniach alkacymetrycznych, stopień i stała dysocjacji, wzory na obliczanie ph buforów SEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Badanie wypierania wodoru z wody za pomocą metali
VII. Reakcje utlenienia i redukcji Zagadnienia Szereg napięciowy metali Przewidywanie przebiegu reakcji w oparciu o szereg napięciowy Stopnie utlenienie Utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja Reakcje
Bardziej szczegółowoMetody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli. Ćwiczenie 1. Reakcja otrzymywania wodorotlenku sodu
V. Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli Zagadnienia Kwasy i metody ich otrzymywania Wodorotlenki i metody ich otrzymywania Sole i metody ich otrzymywania
Bardziej szczegółowo6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity
6. ph i ELEKTROLITY 31 6. ph i elektrolity 6.1. Oblicz ph roztworu zawierającego 0,365 g HCl w 1,0 dm 3 roztworu. Odp 2,00 6.2. Oblicz ph 0,0050 molowego roztworu wodorotlenku baru (α = 1,00). Odp. 12,00
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 KONDUKTOMETRIA
ĆWICZENIE 2 KONDUKTOMETRIA 1. Oznaczanie słabych kwasów w sokach i syropach owocowych metodą miareczkowania konduktometrycznego Celem ćwiczenia jest ilościowe oznaczenie zawartości słabych kwasów w sokach
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń
Ćwiczenie 1 Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń Stężenie roztworu określa ilość substancji (wyrażoną w jednostkach masy lub objętości) zawartą w określonej jednostce objętości lub
Bardziej szczegółowoPROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA Ćwiczenie 1 (Karta pracy - 1a, 1b, 1c, 1d, 1e) 1. Organizacja ćwiczeń. Regulamin pracowni chemicznej i przepisy BHP (Literatura
Bardziej szczegółowoMIARECZKOWANIE ALKACYMETRYCZNE
WPROWADZENIE MIARECZKOWANIE ALKACYMETRYCZNE Miareczkowanie jest to kontrolowana reakcja nieznanej ilości (o nieznanym stężeniu) danej substancji w postaci stałej lub zawartej w roztworze o określonej objętości
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoWydział Medycyny Weterynaryjnej. Tematy ćwiczeń z chemii
Wydział Medycyny Weterynaryjnej Tematy ćwiczeń z chemii dla Studentów I roku Wydziału Medycyny Weterynaryjnej w roku akademickim 010/011 Nazwisko i imię studenta: Grupa: Nr stanowiska: 1 Tematy ćwiczeń
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny
Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Temat : Hydroliza soli. Cele dydaktyczno wychowawcze: Wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów soli Uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoPracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii)
IX. Analiza jakościowa biopierwiastków Zagadnienia Biopierwiastki: mikro i makroelementy Reakcje charakterystyczne biopierwiastków Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) 2 mol/dm 3 CuSO 4 0,5
Bardziej szczegółowoSporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości
Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zbadanie właściwości roztworów buforowych. Przygotujemy dwa roztwory buforowe: octanowy
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne 2
Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenie 5: Wytrącanie siarczków grupy II Uwaga: Ćwiczenie wykonać w dwóch zespołach (grupach). A. Przygotuj w oddzielnych probówkach niewielką ilość roztworów zawierających
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 4 PEHAMETRIA. Poznanie metod pomiaru odczynu roztworów wodnych kwasów, zasad i soli.
ĆWICZENIE NR 4 PEHAMETRIA Cel ćwiczenia Poznanie metod pomiaru odczynu roztworów wodnych kwasów, zasad i soli. Zakres wymaganych wiadomości 1. Dysocjacja elektrolityczna.. Iloczyn jonowy wody.. Pojęcie
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoEDTA (roztwór 0,02 mol/l) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1272/2008 związek nie jest. substancją niebezpieczną.
Chemizne metody analizy ilośiowej (laboratorium) Kompleksometria. Przygotowanie roztworu o stężeniu 0,0 mol/l Wersenian disodu (, NaH Y H O ) krystalizuje z dwoma ząstezkami wody. Można go otrzymać w bardzo
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE do dwiczenia nr 7 Analiza jakościowa anionów I-VI grupy analitycznej oraz mieszaniny anionów I-VI grupy analitycznej.
Obserwacje Imię i nazwisko:. Data:.. Kierunek studiów i nr grupy:.. próby:. Analiza systematyczna anionów* SPRAWOZDANIE 7 1. AgNO 3 Odczynnik/ środowisko Jony Cl Br I SCN [Fe(CN) 6 ] 4 [Fe(CN) 6 ] 3 2.
Bardziej szczegółowoPrzewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z. Chemii Analitycznej
WYDZIAŁ BIOLOGII I BIOTECHNOLOGII KIERUNEK: MIKROBIOLOGIA STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK I Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z Chemii Analitycznej Semestr II (letni) Rok akademicki 2015/16
Bardziej szczegółowoCHEMIA ANALITYCZNA. 1 mol Na 2 CO mole HCl 0, mola x moli HCl x = 0,00287 mola HCl
CHEMIA ANALITYCZNA I. Reakcje kwas-zasada - Alkacymetria II. Reakcje utleniania-redukcji - Redoksymetria III. Reakcje kompleksowania - Kompleksometria IV. Reakcje strącania osadów - Argentometria - Analiza
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1617-5229 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
WARTOŚĆ ph ROZTWORÓW WODNYCH WSTĘP 1. Wartość ph wody i roztworów Woda dysocjuje na jon wodorowy i wodorotlenowy: H 2 O H + + OH (1) Stała równowagi tej reakcji, K D : wyraża się wzorem: K D = + [ Η ][
Bardziej szczegółowoXXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoZajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki
Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I)
Ćwiczenie 12 REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Obowiązujące zagadnienia: Grupy analityczne kationów; i grupowe dla poszczególnych grup analitycznych kationów; Minimum wykrywalności; Rozcieńczenie
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 2: Stężenia
Ćwiczenia nr 2: Stężenia wersja z 5 listopada 2007 1. Ile gramów fosforanu(v) sodu należy zużyć w celu otrzymania 2,6kg 6,5% roztworu tego związku? 2. Ile należy odważyć KOH i ile zużyć wody do sporządzenia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Twardość wody
Spis treści 1 Wstęp 1.1 Twardość wody 1.2 Oznaczanie twardości wody 1.3 Oznaczanie utlenialności 1.4 Oznaczanie jonów metali 2 Część doświadczalna 2.1 Cel ćwiczenia 2.2 Zagadnienia do przygotowania 2.3
Bardziej szczegółowo10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm
Bardziej szczegółowoChemia I Semestr I (1 )
1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoZeszyt do ćwiczeń laboratoryjnych z. Chemii Analitycznej
WYDZIAŁ BIOLOGII I BIOTECHNOLOGII KIERUNEK: MIKROBIOLOGIA STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA ROK I Zeszyt do ćwiczeń laboratoryjnych z Chemii Analitycznej Semestr II Rok akademicki 2016/17 Ćwiczenia
Bardziej szczegółowoREAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE
7 REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE CEL ĆWICZENIA Zapoznanie się z reakcjami redoks. Zakres obowiązującego materiału Chemia związków manganu. Ich właściwości red-ox. Pojęcie utleniania, redukcji oraz stopnia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 4 PRZYKŁADY OZNACZEŃ ANALITYCZNYCH
Ćwiczenie nr 4 PRZYKŁADY OZNACZEŃ ANALITYCZNYCH Analiza chemiczna dzieli się na analizę jakościową i analizę ilościową. Analiza jakościowa ma za zadanie określenie jakościowego składu badanej substancji,
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoZadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów.
2 Zadanie 1. [1 pkt] Pewien pierwiastek X tworzy cząsteczki X 2. Stwierdzono, że cząsteczki te mogą mieć różne masy cząsteczkowe. Wyjaśnij, dlaczego cząsteczki o tym samym wzorze mogą mieć różne masy cząsteczkowe.
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3. I. Analiza miareczkowa mocnych i słabych elektrolitów
ĆWICZENIE 3 I. Analiza miareczkowa mocnych i słabych elektrolitów Alkacymetria jest metodą opartą na reakcji zobojętniania jonów hydroniowych jonami wodorotlenowymi lub odwrotnie. H 3 O+ _ + OH 2 O Metody
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY
Kod ucznia MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów szkół podstawowych 24 października 2018 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Komisja Etapu Szkolnego Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 Maksymalna liczba 1 2 1 6 4 9 2 Liczba
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowoWizualne i instrumentalne metody wyznaczania punktu końcowego miareczkowania
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Wizualne i instrumentalne metody wyznaczania punktu końcowego miareczkowania Ilościowe oznaczanie zawartości
Bardziej szczegółowoXXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2014/2015
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 23 maja 2015 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoXLVII Olimpiada Chemiczna
M P IA O L I D A 47 1954 2000 CH N A E M Z I C XLVII Olimpiada Chemiczna Etap III KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ Zadania laboratoryjne Zadanie 1 Analiza miareczkowa jest użyteczną metodą ilościową,
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:
Bardziej szczegółowoROLNICTWO. Ćwiczenie 1
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR ZIMOWY) ROLNICTWO Ćwiczenie 1 1. Organizacja ćwiczeń. Regulamin pracowni chemicznej i przepisy BHP (Literatura zalecana, pozycja 1, rozdz. 1.1.). Zasady
Bardziej szczegółowoARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA
Miejsce na naklejkę z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA POZIOM PODSTAWOWY LISTOPAD ROK 2009 Instrukcja dla zdającego Czas pracy 120 minut 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 9 stron
Bardziej szczegółowo