Ruch turystyczny w województwie opolskim i na pograniczu polsko-czeskim w 2012 roku

Transkrypt

1

2 Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu Wydział Ekonomiczny w Opolu Ruch turystyczny w województwie opolskim i na pograniczu polsko-czeskim w 2012 roku Raport z badań dr Daniel Puciato Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu prof. zw. dr hab. Tadeusz Grabiński Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Opole 2012

3 Redakcja naukowa Daniel Puciato Tadeusz Grabiński Współautorzy Piotr Mielec Maria Śmigielska Urszula Kiraga Fotografie i wykresy Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna Skład, druk Komunikator PR Tłumaczenie na język angielski Damian Niedźwiecki

4 Spis treści Wstęp...4 Rozdział I. Metodologiczne założenia badań Cele i zakres badań Metody i narzędzia badawcze...8 Rozdział II. Korzystający z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w województwie opolskim w latach Wielkość ruchu turystycznego Sezonowość ruchu turystycznego...18 Rozdział III. Struktura ruchu turystycznego w województwie opolskim w trzech pierwszych kwartałach 2012 roku Charakterystyka osób przyjeżdżających Organizacja podróży i pobytu Wydatki turystyczne Ocena wybranych aspektów atrakcyjności turystycznej Opolszczyzny...44 Rozdział IV. Szacunkowa wielkość ruchu turystycznego w województwie opolskim w roku Rozdział V. Przesłanki rozwoju turystyki na polsko-czeskim pograniczu...52 Rozdział VI. Wnioski i rekomendacje z badań...57 Spis literatury i materiałów źródłowych...66 Spis rysunków...66 Spis tabel...68 Streszczenie...71 The structure of the tourist flow as a premise of the tourist economy efficiency improvement in the Polish-Czech borderland...77

5 Wstęp Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna w 2012 roku podjęła inicjatywę przeprowadzenia pierwszych, kompleksowych badań ruchu turystycznego w województwie opolskim. Dzięki współpracy OROT z Wyższą Szkołą Bankową we Wrocławiu Wydział Ekonomiczny w Opolu oraz Klastrem Turystycznym Kraju Morawsko-Śląskiego KLACR o.s. w Ostrawie (Republika Czeska), pozyskano dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska Republika Czeska na lata , na przeprowadzenie badań ruchu turystycznego w województwie opolskim. Projekt pn. Badania ruchu turystycznego na pograniczu polsko-czeskim szansą na profesjonalizację wspólnej oferty Regionów został ukierunkowany na wsparcie i profesjonalizację obsługi ruchu turystycznego na pograniczu polsko-czeskim. OROT jako stowarzyszenie działające na rzecz rozwoju i promocji turystyki województwa opolskiego, wielokrotnie wskazywała, iż bez szczegółowych danych statystycznych oraz jakościowomerytorycznych, dotyczących ruchu turystycznego, instytucje i firmy prowadzące działalność w obszarze turystyki oraz promocji, nie będą w stanie profesjonalizować własnej oferty oraz przekazu marketingowego. Dzięki realizacji projektu, otrzymano informacje dotyczące wielkości i jakości ruchu turystycznego, w tym jego uwarunkowań lokalnych, subregionalnych oraz transgranicznych. Opracowano również wnioski, wytyczne i propozycje dotyczące działań, które powinny być w najbliższej przyszłości zrealizowane, aby województwo opolskie oraz regiony przygraniczne po stronie czeskiej mogły konkurować z silniejszymi regionami i ośrodkami turystycznymi. W konsekwencji będzie możliwym przeprowadzenie działań mających na celu profesjonalizację oferty turystycznej oraz poprawę jakości bezpośredniej obsługi turystów odwiedzających polsko-czeskie pogranicze oraz Śląsk Opolski. Zagadnienie profesjonalizacji oferty turystycznej jest elementem budującym przewagę konkurencyjną podmiotów branży turystycznej w Regionie. Aspekt ten jest szczególnie istotny, chociażby z uwagi na wielką liczbę obiektów noclegowo-gastronomicznych i atrakcji turystycznych, które powstały na terenie województwa opolskiego w ostatnich latach, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata

6 2013 oraz Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska Republika Czeska na lata Badania w ramach projektu zostały przeprowadzane w województwie opolskim w miesiącach marzec wrzesień 2012 roku. Dzięki pracy koordynatora projektu, koordynatora badań, zespołu eksperckiego oraz ankieterów, przeprowadzono wszystkie założone działania, których efekty zostały opisane w niniejszym raporcie. Zapraszam wszystkich do zapoznania się z lekturą. Stanisław Rakoczy Prezes Opolskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej 5 5

7 Rozdział I. Metodologiczne założenia badań 1. Cele i zakres badań Głównym celem poznawczym badań było oszacowanie wielkości i struktury ruchu turystycznego przyjazdowego w województwie opolskim w roku Szczegółowe cele poznawcze badań: 1. Określenie liczby korzystających z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w województwie opolskim w latach Postawienie prognozy wielkości ruchu turystycznego przyjazdowego w województwie opolskim w roku Charakterystyka osób przyjeżdżających na Opolszczyznę w celach turystycznych ze względu na: miejsce zamieszkania, wiek, płeć, wykształcenie, status zawodowy, dochody, itp. 4. Charakterystyka pobytu turystów w województwie opolskim ze względu na: długość, motywy, wykorzystywane środki transportu, nabywane usługi turystyczne, itp. 5. Określenie przeciętnego poziomu wydatków poniesionych przez turystów w trakcie pobytu na Opolszczyźnie. 6. Stworzenie rankingu największych atrakcji turystycznych Śląska Opolskiego. 7. Ocena wybranych elementów oferty turystycznej województwa opolskiego. Celem praktycznym badań było natomiast przedstawienie przedsiębiorcom turystycznym oraz podmiotom lokalnej i regionalnej polityki turystycznej, rekomendacji umożliwiających im modelowanie rozwoju turystyki w województwie opolskim. Zakres przedmiotowy badań obejmował ruch turystyczny oraz wydatki turystyczne. Zgodnie z definicją WTO turystyka to: ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem 1. Ruch turystyczny to zjawisko społeczne polegające na dobrowolnym, przestrzennym przemieszczaniu się ludzi na obszary i do miejscowości turystycznych 2. W pracy rozpatrywano ruch turystyczny przyjazdowy, obejmujący tylko osoby przyjeżdżające do województwa opolskiego, spoza tego regionu. Wydatki turystyczne to natomiast całkowite wydatki konsumpcyjne poniesione przez odwiedzającego lub na jego rzecz, na podróż i podczas jej trwania oraz podczas pobytu w miejscu docelowym 3. 1 Terminologia turystyczna, Zalecenia WTO, Instytut Turystyki, Warszawa 1995, s A. Kornak, Ekonomika turystyki, PWN, Warszawa 1985, s Terminologia turystyczna, Zalecenia WTO, Instytut Turystyki, Warszawa 1995, s

8 Zakres podmiotowy badań to: odwiedzający, korzystający z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania oraz turyści. Odwiedzający to osoby, które podróżują do innej miejscowości, poza swoim miejscem pobytu, dla których celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości oraz niekorzystające z noclegu 4. Korzystający z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania to osoby, które korzystają z usług noclegowych w takich obiektach jak: hotele, motele, pensjonaty, inne obiekty hotelowe, domy wycieczkowe, schroniska, schroniska młodzieżowe, szkolne schroniska młodzieżowe, ośrodki wczasowe, ośrodki kolonijne, ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe, ośrodki wypoczynku sobotnio-niedzielnego oraz świątecznego, zespoły domków turystycznych, kempingi, pola biwakowe, pokoje gościnne, kwatery agroturystyczne oraz pozostałe obiekty niesklasyfikowane. W raporcie posługiwano się również synonimem pojęcia korzystający z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania, takim jak: korzystający z obiektów bazy noclegowej. Turyści to osoby, które podróżują do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, dla których celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości i które korzystają z noclegu przynajmniej przez jedną noc 5. W niektórych częściach pracy, gdy było to uzasadnione merytorycznie mianem turysty określano również odwiedzających oraz korzystających z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania. Zakres czasowy pracy obejmował w części dotyczącej korzystających z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania lata Analiza sezonowości ruchu turystycznego, ze względu na ograniczony dostęp do danych miesięcznych z wcześniejszych okresów, obejmuje lata Liczba korzystających z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w ostatnim kwartale 2012 roku jest wartością prognozowaną. W części pracy dotyczącej struktury ruchu turystycznego wykorzystano dane z trzech pierwszych kwartałów 2012 roku. Szacunkowa wielkość ruchu turystycznego obejmuje natomiast cały 2012 rok. Zakres przestrzenny pracy to obszar administracyjny województwa opolskiego. W raporcie posługiwano się także synonimami tej kategorii pojęciowej, takimi jak: Opolszczyzna, czy Śląsk Opolski. W części pracy dotyczącej korzystających z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania rozpatrywano całość województwa opolskiego. W części pracy obejmującej analizę ruchu turystycznego rozpatrywano wytypowane przez ekspertów, najbardziej atrakcyjne turystyczne miejscowości Opolszczyzny, do których zaliczono, 4 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 223, po z późn. zm.). 5 Tamże 7 7

9 w kolejności alfabetycznej: Brzeg, Byczynę, Głubczyce, Głuchołazy, Górę Świętej Anny, Jemielnicę, Kamień Śląski, Kędzierzyn-Koźle, Kluczbork, Krasiejów, Moszną, Namysłów, Nysę, Olesno, Opole, Otmuchów, Paczków, Pokój, Prudnik i Turawę. W oparciu o analizę ruchu turystycznego w podanych miejscowościach, dokonano uogólnienia oraz wnioskowania w odniesieniu do całego Śląska Opolskiego. 2. Metody i narzędzia badawcze W pracy wykorzystano cztery główne metody badawcze: metodę badania dokumentów, metodę heurystyczną, metodę sondażu diagnostycznego oraz metodę statystyczną. W ramach metody badania dokumentów (badania typu desk research) wykorzystano informacje ze źródeł wtórnych, pochodzące z opracowań (sprawozdań KT-1) Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie. Dzięki tej metodzie dokonano analizy liczby i struktury korzystających z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w województwie opolskim w latach Kolejną metodą badawczą wykorzystaną w pracy była metoda heurystyczna (delficka). Na jej potrzeby powołano panel ekspertów, złożony z uznanych specjalistów zajmujących się ekonomicznymi i przestrzennymi aspektami turystyki. W skład panelu weszli: prof. dr hab. Wiesław Drobek (Politechnika Opolska), dr Bolesław Goranczewski (Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu), dr Barbara Woś (Politechnika Opolska), dr Maria Śmigielska (Uniwersytet Opolski), mgr Piotr Mielec (Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna), mgr Bartosz Ostrowski (Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego), mgr Urszula Kiraga (Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna), mgr Agnieszka Łoś (Politechnika Opolska), mgr Daria Hołodnik (Politechnika Opolska). Głównymi zadaniami ekspertów było: wytypowanie i ocena najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejscowości w województwie opolskim, pomoc w rozwiązywaniu bieżących problemów pojawiających się podczas badań oraz udzielanie wskazówek dotyczących raportu z badań. Główną metodą badawczą w pracy była metoda sondażu diagnostycznego, w ramach której wykorzystano technikę ankietową. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety ruchu turystycznego, przygotowany na potrzeby badań w oparciu o: podobne kwestionariusze opracowane wcześniej w innych regionach Polski (Małopolska) oraz doświadczenie i wiedzę autorów raportu. Kwestionariusz ankiety składał się z: części informacyjnej wypełnianej przez ankietera (numer ankietera i kwestionariusza, data i miejsce badania oraz symbol wersji językowej), 8 8

10 części merytorycznej, zawierającej pytania zamknięte, półotwarte i otwarte, mające charakter ilościowy, na skalach: ciągłej (np. wiek), porządkowej (np. poziom wykształcenia), rangowej (np. oceny w skali Likerta), nominalnej (tak lub nie) oraz tekstowej (np. słowne opinie), metryczki zawierającej charakterystykę respondenta (np. wiek, płeć, wykształcenie, zawód, dochody), części dodatkowej dla turystów z Czech dotyczącej przesłanek tworzenia wspólnej oferty turystycznej na polsko-czeskim pograniczu. Badania sondażowe przeprowadzono w okresie od marca do września 2012 roku w wytypowanych przez ekspertów miejscowościach województwa opolskiego. Objęto nimi zarówno odwiedzających, jak i turystów krajowych i zagranicznych, przybywających na Opolszczyznę, w celach innych niż stała praca i nauka, których pobyt nie przekraczał 90 dni. Zastosowano technikę ankietową audytoryjną, polegającą na samodzielnym wypełnianiu przez respondentów kwestionariusza ankiety. Ankieter znajdował się w pobliżu respondentów i wyjaśniał im wszystkie ewentualne wątpliwości. Podczas badań korzystano z kwestionariuszy w czterech wersjach językowych: polskiej, czeskiej, niemieckiej i angielskiej. Metodę statystyczną wykorzystano do ustalenia wielkości próby oraz do przeprowadzenia analiz uzyskanych wyników badań. Wielkość próby ustalono kierując się dwoma przesłankami: rzędem precyzji wynikającym z wielkości próby w stosunku do populacji generalnej, dostępnymi środkami finansowymi. Ustalając liczebność próby prostej skorzystano z następującego wzoru: N n 4 N 1 d 1 gdzie: N szacunkowa liczebność populacji generalnej, u α dystrybuanta standaryzowanego rozkładu normalnego N (0,1) dla założonego poziomu istotności α = 5%, d rząd precyzji oszacowań wskaźników struktury wyrażony w procentach. Operat losowania ustalono w oparciu o dane GUS z 2011 roku dotyczące wykorzystania obiektów noclegowych zbiorowego zakwaterowania (sprawozdanie KT-1). Przyjęto tu schemat losowania warstwowego (11 warstw), gdzie warstwę stanowiły rodzaje obiektów noclegowych: hotele, motele, pensjonaty, domy wycieczkowe, schroniska młodzieżowe, ośrodki wczasowe, pokoje gościnne, kempingi, pola biwakowe, ośrodki kolonijne, inne obiekty. Liczba ankiet założonych do zebrania w poszczególnych miejscowościach 9 2 u a 2 9

11 województwa opolskiego była proporcjonalna do oceny ich atrakcyjności turystycznej, dokonanej przez ekspertów wchodzących w skład panelu. Po wstępnej selekcji merytorycznej i formalnej zebranych formularzy wyeliminowano kwestionariusze niespełniające wymogów jakościowych. Ostatecznie do analizy statystycznej przyjęto ankiety. W ramach analizy statystycznej wyników badań wyliczono: liczebności i częstości wyboru poszczególnych odpowiedzi, średnie arytmetyczne, odchylenia standardowe, wartości ekstremalne (minima i maksima), współczynniki zmienności, testy niezależności chi kwadrat, wskaźniki sezonowości, indeksy dynamiki oraz funkcje trendów. Wybrane wyniki analiz statystycznych zostały przedstawione w tabelach i na rycinach. Wszystkie analizy statystyczne przeprowadził prof. zw. dr hab. Tadeusz Grabiński z Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Wykorzystanie metod: heurystycznej, sondażu diagnostycznego oraz statystycznej, posłużyło do analizy wielkości i struktury ruchu turystycznego w województwie opolskim w badanym okresie

12 Rozdział II. Korzystający z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w województwie opolskim w latach Wielkość ruchu turystycznego Wielkość ruchu turystycznego w latach , opisywanego w kontekście liczby korzystających z bazy noclegowej województwa opolskiego, charakteryzowała się dużą zmiennością. Analizując liczbę korzystających ogółem można dostrzec, że liczba osób, które korzystały z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania wzrosła z osób w roku 1995, do osób w roku W ujęciu bezwzględnym przyrost liczby korzystających wynosił zatem osób, natomiast w ujęciu względnym około 34% osób. W kolejnych latach widoczne były naprzemienne wzrosty i spadki liczby korzystających z noclegów w obiektach bazy noclegowej. Wartość minimalna została odnotowana w roku 2000 ( osób), natomiast wartość maksymalna w roku 2008 ( osób). Średnioroczne tempo zmian liczby korzystających z usług noclegowych turystów ogółem wynosiło około +2,3%. Do tych dodatnich zmian wielkości ruchu turystycznego przyczynili się głównie turyści krajowi. Porównując do siebie liczbę korzystających w dwóch skrajnych latach analizowanego szeregu czasowego, można stwierdzić że ich liczba w roku 2011, była o ponad 41% wyższa od liczby korzystających z obiektów noclegowych turystów krajowych w roku Średnioroczny przyrost korzystających krajowych wynosił około 2,7% w porównaniu do około 0,5% w przypadku turystów zagranicznych. W przypadku tej ostatniej grupy rozpatrując tylko dwa skrajne okresy analizowanego szeregu czasowego, nastąpiło nawet zmniejszenie ich liczby z w roku 1995 do w roku 2011, a zatem o około 0,5%. W latach turyści krajowi stanowili średnio około 83%, natomiast turyści zagraniczni około 17%, wszystkich korzystających z bazy noclegowej w województwie opolskim (tabela 1). Analizując skrajne lata szeregu czasowego dotyczącego liczby udzielonych noclegów, można stwierdzić, że w roku 2011 udzielono ich o (12%) więcej w porównaniu do roku W tym przypadku zmiana ta wynikała głównie ze wzrostu liczby noclegów udzielonych turystom zagranicznym z w roku 1995, do w roku 2011, a więc o około 235%. W dwóch analizowanych latach odnotowano natomiast tylko niewielki około 1% wzrost liczby noclegów udzielonych turystom krajowym z w roku 1995, do w roku W całym analizowanym okresie średnioroczne tempo zmian liczby 11 11

13 udzielonych noclegów wynosiło: około +1,4% dla turystów ogółem, około +0,7% dla turystów krajowych oraz około +14% dla turystów zagranicznych. W latach odnotowano również wyraźną i trwałą tendencję wzrostową liczby noclegów udzielonych korzystającym z bazy noclegowej turystom ogółem. Rok 2008 charakteryzował się ponadto najwyższymi wartościami liczby wykorzystanych noclegów zarówno w odniesieniu do turystów ogółem, jak turystów krajowych i zagranicznych. Turyści krajowi nabywali przeciętnie około 86%, natomiast turyści zagraniczni około 14% wszystkich noclegów, udzielanych w województwie opolskim w latach (tabela 2). Rysunki od 1 do 6 przedstawiają dynamikę zmian liczby korzystających z bazy noclegowej oraz liczby udzielonych noclegów w województwie opolskim w latach Na rysunkach przedstawiono również linie trendów, funkcje opisujące wahania szeregów czasowych oraz wartości współczynników determinacji. Przedstawione funkcje mogą być pomocne do stawiania prognoz, dotyczących wielkości ruchu turystycznego w kolejnych okresach. Najdłuższy przeciętny czas przebywania turystów ogółem w obiekcie noclegowym wynosił 3,08 dnia (rok 1999), zaś najkrótszy 2,35 dnia (rok 2011). Średnio turyści ogółem przebywali w obiektach noclegowych około 2,6 dnia. W analizowanym okresie przeciętne pobyty w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania, były dłuższe w przypadku turystów krajowych (średnio około 2,8 dnia), w porównaniu z turystami zagranicznymi (około 2,1 dnia) Warto również odnotować że w pierwszych dwóch, branych pod uwagę w badaniu latach, przeciętny czas pobytu turystów zagranicznych w obiektach noclegowych Opolszczyzny był bardzo krótki, gdyż wynosił zaledwie 0,73 dnia w roku 1995 i 0,64 dnia w roku 1996 (tabela 3)

14 Tabela 1. Korzystający z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Lata Liczba korzystających [%] Ogółem Krajowych Zagranicznych Krajowych Zagranicznych ,98 18, ,16 17, ,88 16, ,05 16, ,89 20, ,25 21, ,49 20, ,14 18, ,47 17, ,51 18, ,53 17, ,04 16, ,26 16, ,57 14, ,54 13, ,12 13, ,61 13,39 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Rysunek 1. Korzystający ogółem z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 13 13

15 Rysunek 2. Korzystający krajowi z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Rysunek 3. Korzystający zagraniczni z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 14 14

16 Tabela 2. Noclegi udzielone w turystycznych obiektach zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Lata Liczba udzielonych noclegów turystom [%] Ogółem Krajowym Zagranicznym Krajowym Zagranicznym ,30 4, ,22 4, ,89 13, ,09 13, ,89 15, ,95 17, ,52 16, ,15 14, ,15 14, ,79 14, ,35 14, ,48 14, ,59 16, ,24 15, ,86 14, ,05 12, ,94 14,06 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Rysunek 4. Udzielone noclegi korzystającym ogółem z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 15 15

17 Rysunek 5. Udzielone noclegi korzystającym krajowym z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Rysunek 6. Udzielone noclegi korzystającym zagranicznym z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 16 16

18 Tabela 3. Średnia liczba noclegów udzielonych jednemu korzystającemu z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach Lata Średnia liczba noclegów udzielona korzystającemu Ogółem Krajowemu Zagranicznemu ,81 3,27 0, ,39 2,77 0, ,95 3,06 2, ,00 3,11 2, ,08 3,27 2, ,63 2,79 2, ,59 2,73 2, ,54 2,66 2, ,46 2,55 2, ,55 2,68 1, ,63 2,72 2, ,67 2,75 2, ,67 2,69 2, ,63 2,59 2, ,48 2,46 2, ,46 2,49 2, ,35 2,34 2,47 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 17 17

19 2. Sezonowość ruchu turystycznego Sezonowość jest jedną z ważniejszych cech popytu turystycznego, która ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania rynku turystycznego. Na rycinach od 7 do 12 przedstawiono liczbę korzystających z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego oraz liczbę udzielonych noclegów w poszczególnych miesiącach lat Dane dotyczące ostatniego kwartału 2012 roku to wartości prognozowane na podstawie wyspecyfikowanych funkcji trendów. Wartości miesięcznych i kwartalnych wskaźników sezonowości zestawiono w tabelach od 4 do 7. Rozpatrując dane miesięczne dotyczące liczby korzystających z obiektów bazy noclegowej, należy stwierdzić że liczba ta przyjmowała wartości wyższe od przeciętnej miesięcznej liczby korzystających z tego rodzaju obiektów, w miesiącach od maja do października każdego z analizowanych lat. Najwyższe średnie wartości wskaźników sezonowości przypadały na lipiec i sierpień, zaś najwyższą indywidualną wartość wskaźnika (163,15%) odnotowano w lipcu 2011 roku. Oznacza to, że liczba korzystających z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego była wówczas wyższa o 63,15% od średniej miesięcznej liczby korzystających z tego rodzaju obiektów. W latach wskaźniki sezonowości przyjmowały najniższe wartości w styczniu i grudniu. Najniższą indywidualną wartość wskaźnika odnotowano w styczniu 2012 roku (64,29%), co oznacza że liczba osób korzystających z obiektów bazy noclegowej była wówczas niższa o 35,71%, od przeciętnej miesięcznej. Na uwagę zasługuje również fakt, że większy rozstęp między wartościami maksymalnymi i minimalnymi wskaźników sezonowości, za wyjątkiem roku 2011, odnotowano w przypadku turystów zagranicznych. Sezonowość popytu na noclegi nabywane przez turystów zagranicznych była zatem, w analizowanym okresie, większa. Podobne prawidłowości, związane z sezonowością miesięczną, odnotowano również w przypadku liczby udzielonych noclegów. W przypadku sezonowości kwartalnej wartości wskaźników sezonowości przyjmowały wartości wyższe od średnich kwartalnych w drugich i trzecich kwartałach analizowanych lat, natomiast wartości niższe od przeciętnych w kwartałach pierwszych i czwartych. Najwyższe średnie wartości wskaźników sezonowości występowały w trzecim, zaś najniższe w pierwszym kwartale lat Podobne prawidłowości odnotowano w przypadku liczby udzielonych noclegów, z tą jednak różnicą że wskaźniki sezonowości przyjmowały wartości wyższe od przeciętnych tylko w trzecim kwartale, za wyjątkiem roku 2012, w którym zjawisko to miało miejsce także w kwartale drugim

20 Rysunek 7. Liczba korzystających ogółem z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach według miesięcy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Rysunek 8. Liczba korzystajających krajowych z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach według miesięcy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 19 19

21 Rysunek 9. Liczba korzystających zagranicznych z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach według miesięcy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Rysunek 10. Liczba udzielonych noclegów korzystającym ogółem z turystycznych obiektów zakwaterowania zbiorowego w województwie opolskim w latach według miesięcy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 20 20

22 Rysunek 11. Liczba udzielonych noclegów korzystającym krajowym z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w województwie opolskim w latach według miesięcy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Rysunek 12. Liczba udzielonych noclegów korzystającym zagranicznym z turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w województwie opolskim w latach według miesięcy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 21 21

23 Tabela 4. Wartość miesięcznych wskaźników sezonowości liczby korzystających z obiektów bazy noclegowej województwa opolskiego w latach [%] Miesiące Korzystający ogółem Korzystający krajowi Korzystający zagraniczni Styczeń 73,63 64,78 64,75 64,29 76,71 66,31 65,80 64,45 53,80 55,27 57,91 63,23 Luty 75,67 75,66 66,10 62,71 78,27 79,15 67,41 65,05 58,99 53,96 57,61 46,84 Marzec 82,03 80,94 70,61 73,21 81,71 83,02 69,77 71,62 84,08 68,02 76,05 83,99 Kwiecień 92,12 93,66 83,92 83,27 91,25 88,52 78,35 80,94 97,71 125,57 119,94 99,06 Maj 117,80 104,39 106,20 106,41 114,90 101,99 104,12 103,23 136,41 119,25 119,68 127,96 Czerwiec 118,52 119,22 123,38 129,01 116,78 118,69 122,08 127,36 129,74 122,56 131,81 140,23 Lipiec 136,21 145,83 163,15 155,50 134,03 146,16 166,67 156,74 150,23 143,78 140,35 147,04 Sierpień 137,24 135,04 145,77 155,55 136,83 132,35 145,14 155,46 139,85 151,76 149,84 156,19 Wrzesień 103,54 113,89 111,29 108,37 102,05 112,85 110,10 106,93 113,13 120,33 119,05 118,14 Październik 106,92 109,41 105,13 100,80 106,28 108,31 105,69 102,67 111,08 116,24 101,54 88,08 Listopad 86,24 88,48 91,02 92,64 87,86 89,69 92,90 94,95 75,83 80,96 78,80 76,96 Grudzień 70,08 68,71 68,68 68,23 73,34 72,97 71,97 70,58 49,15 42,29 47,41 52,29 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Tabela 5. Wartość miesięcznych wskaźników sezonowości liczby udzielonych noclegów w obiektach bazy noclegowej województwa opolskiego w latach [%] Miesiące Korzystający ogółem Korzystający krajowi Korzystający zagraniczni Styczeń 83,54 56,62 59,79 65,66 87,00 57,10 61,59 68,77 62,57 53,39 48,83 45,85 Luty 75,21 79,95 81,52 61,92 76,81 83,92 86,61 64,73 65,49 53,26 50,46 44,09 Marzec 75,52 66,37 64,66 68,07 73,22 67,51 64,03 66,81 89,47 58,70 68,53 76,08 Kwiecień 80,72 82,50 76,00 75,62 79,26 79,10 71,26 73,44 89,60 105,37 104,99 89,50 Maj 105,02 85,30 96,68 102,89 99,98 80,83 90,87 98,44 135,66 115,33 132,20 131,19 Czerwiec 113,40 111,91 118,10 122,89 110,51 109,34 112,17 122,69 130,97 129,20 154,37 124,15 Lipiec 173,22 181,74 174,34 195,01 175,80 184,98 181,71 202,14 157,59 159,97 129,31 149,61 Sierpień 167,87 180,41 188,52 190,25 170,49 181,35 191,67 192,39 151,95 174,08 169,23 176,65 Wrzesień 93,70 107,67 104,09 98,02 91,28 106,46 102,14 93,66 108,44 115,83 116,01 125,78 Październik 89,04 97,43 94,31 88,94 87,48 95,10 91,95 85,00 98,52 113,06 108,76 114,01 Listopad 71,47 81,15 80,38 77,53 73,06 81,90 80,56 75,79 61,83 76,11 79,27 88,60 Grudzień 71,28 68,96 61,60 53,19 75,13 72,42 65,45 56,13 47,91 45,70 38,03 34,48 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 22 22

24 Tabela 6. Liczba oraz wskaźniki sezonowości korzystających z bazy noclegowej województwa opolskiego w latach w ujęciu kwartalnym Korzystający ogółem Korzystający krajowi Korzystający zagraniczni Kwartały Liczba korzystających I II III IV Wskaźniki sezonowości [%] I 77,11 73,79 67,15 66,74 78,90 76,16 67,66 67,04 65,62 59,09 63,86 64,69 II 109,48 105,76 104,50 106,23 107,64 103,07 101,52 103,85 121,29 122,46 123,81 122,41 III 125,66 131,58 140,07 139,81 124,30 130,45 140,64 139,71 134,40 138,62 136,41 140,45 IV 87,75 88,87 88,28 87,22 89,16 90,33 90,19 89,40 78,69 79,83 75,92 72,44 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS Tabela 7. Liczba oraz wskaźniki sezonowości udzielonych noclegów w obiektach bazy noclegowej województwa opolskiego w latach w ujęciu kwartalnym Korzystający ogółem Korzystający krajowi Korzystający zagraniczni Kwartały Liczba korzystających I II III IV Wskaźniki sezonowości [%] I 78,09 67,64 68,66 65,22 79,01 69,51 70,74 66,77 72,51 55,12 55,94 55,34 II 99,71 93,24 96,93 100,47 96,58 89,76 91,43 98,19 118,74 116,63 130,52 114,95 III 144,93 156,61 155,65 161,10 145,86 157,59 158,50 162,73 139,32 149,96 138,18 150,68 IV 77,26 82,51 78,76 73,22 78,55 83,14 79,32 72,31 69,42 78,29 75,35 79,03 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS 23 23

25 Rozdział III. Struktura ruchu turystycznego w województwie opolskim w trzech pierwszych kwartałach 2012 roku 1. Charakterystyka osób przyjeżdżających W badaniach sondażowych wzięły udział osoby, z czego osób (69,47%) stanowili turyści krajowi, zaś 987 osób (30,53%) turyści zagraniczni. Wśród turystów zagranicznych zdecydowanie przeważali: Niemcy (52,71%) oraz Czesi (20,21%). Rzadziej województwo opolskie odwiedzali obywatele takich krajów jak: Wielka Brytania (6,88%), Holandia (2,81%), Stany Zjednoczone (2,40%), Francja (1,88%), Austria (1,77%), Ukraina (1,25%), Włochy (1,25%) oraz Hiszpania (1,15%). Wśród turystów byli także mieszkańcy: Irlandii, Norwegii, Belgii, Kanady, Turcji, Szwajcarii, Grecji, Rosji, Słowacji, Arabii Saudyjskiej, Szwecji, Australii, Białorusi, Japonii, Luksemburga, Hongkongu, Węgier, Portugalii, Danii, Turkmenistanu, Bułgarii, Chorwacji, Singapuru, Chin, Rumunii i Kostaryki. Ponadto 27 badanych turystów zagranicznych nie zadeklarowało kraju, w którym mieszka (tabela 8). Tabela 8. Pochodzenie geograficzne respondentów zagranicznych według krajów zamieszkania Nazwa kraju Liczba respondentów [%] Niemcy ,71 Czechy ,21 Wielka Brytania 66 6,88 Holandia 27 2,81 USA 23 2,40 Francja 18 1,88 Austria 17 1,77 Ukraina 12 1,25 Włochy 12 1,25 Hiszpania 11 1,15 Irlandia 9 0,94 Norwegia 8 0,83 Belgia 7 0,73 Kanada 7 0,73 Turcja 5 0,52 Szwajcaria 4 0,42 Grecja 4 0,42 Rosja 4 0,42 Słowacja 3 0,31 Arabia Saudyjska 2 0,

26 Szwecja 2 0,21 Australia 2 0,21 Białoruś 2 0,21 Japonia 2 0,21 Luksemburg 2 0,21 Hongkong 1 0,10 Węgry 1 0,10 Portugalia 1 0,10 Dania 1 0,10 Turkmenistan 1 0,10 Bułgaria 1 0,10 Chorwacja 1 0,10 Singapur 1 0,10 Chiny 1 0,10 Rumunia 1 0,10 Kostaryka 1 0,10 Razem ,00 Rysunek 13. Kraje pochodzenia zagranicznych respondentów 25 25

27 Wśród ankietowanych turystów krajowych przeważały osoby z województw: śląskiego (37,80%), dolnośląskiego (24,31%), małopolskiego (9,57%), wielkopolskiego (6,41%), łódzkiego (4,67%) i mazowieckiego (4,59%). Mieszkańcy pozostałych polskich województw stanowili odpowiednio: pomorskiego 2,23%, świętokrzyskiego 1,69%, lubuskiego 1,47%, kujawsko-pomorskiego 1,42%, podlaskiego 1,34%, lubelskiego 1,16%, zachodniopomorskiego 1,11% oraz warmińsko-mazurskiego 0,67% (tabela 9). Rysunek 14. Miejsca zamieszkania respondentów według województw 26 26

28 Tabela 9. Pochodzenie respondentów według zamieszkiwanych województw Nazwa województwa Liczba respondentów [%] śląskie ,80 dolnośląskie ,31 małopolskie 215 9,57 wielkopolskie 144 6,41 łódzkie 105 4,67 mazowieckie 103 4,59 pomorskie 50 2,23 świętokrzyskie 38 1,69 podkarpackie 35 1,56 lubuskie 33 1,47 kujawsko-pomorskie 32 1,42 podlaskie 30 1,34 lubelskie 26 1,16 zachodniopomorskie 25 1,11 warmińsko-mazurskie 15 0,67 Razem ,00 Ankietowani turyści krajowi mieszkali najczęściej w miastach liczących od 20 do 100 tysięcy mieszkańców (24,07%) oraz w największych, liczących powyżej 500 tysięcy mieszkańców, miastach (21,27%). Wielkie aglomeracje były zamieszkiwane również najczęściej przez badanych turystów zagranicznych (22,88%). Obcokrajowcy niemal równie często mieszkali też w miastach liczących od 20 do 100 tysięcy mieszkańców (19,92%) oraz w małych miastach, w których mieszka mniej niż 20 tysięcy mieszkańców (19,49%). Badani turyści z Polski najrzadziej mieszkali na wsi (9,23%), zaś turyści z zagranicy w miastach liczących od 200 do 500 tysięcy mieszkańców (10,17%). Dane obrazujące miejsca zamieszkania badanych turystów przedstawiono w tabeli 10. Wśród obu grup turystów przeważały osoby w wieku od 21 do 30 lat (32,44% turystów krajowych oraz 21,52% turystów zagranicznych) oraz lat (28,54% turystów krajowych oraz 18,65% turystów zagranicznych). W obu grupach respondentów najmniej liczną grupę stanowiły osoby z dwóch skrajnych grup wieku. Turystów w wieku powyżej 70 lat było 1,29% wśród ankietowanych Polaków oraz 6,40% wśród obcokrajowców, natomiast turystów w wieku do 20 lat odpowiednio: 6,77% i 9,05% ankietowanych. Na uwagę zasługuje jednak fakt, że o ile wśród turystów polskich osoby w wieku powyżej 60 lat stanowiły zaledwie 8,25% wszystkich badanych, to w przypadku turystów zagranicznych ten odsetek był znacznie wyższy i wynosił 22,29% (tabela 11)

29 Biorąc pod uwagę płeć respondentów, to analizowana próba miała dość typową strukturę. Zarówno wśród turystów krajowych, jak i zagranicznych minimalnie większą grupę stanowiły kobiety (52,17% i 53,93%), w porównaniu z mężczyznami (47,83% i 46,07%). Wśród turystów krajowych przeważały osoby pozostające w stanie wolnym (52,94%), zaś w przypadku turystów zagranicznych osoby zamężne (53,01%). Wspólne gospodarstwa domowe badanych Polaków zamieszkiwały najczęściej: trzy osoby (25,61%), dwie osoby (24,72%) lub cztery osoby (23,78%), zaś obcokrajowców: dwie osoby (35,27), trzy osoby (20,43) lub cztery osoby (19,46). W obu grupach turystów najmniej było badanych mieszkających w gospodarstwach domowych liczących więcej niż pięć osób (tabele 12-14). Tabela 10. Respondenci wg rodzaju zamieszkiwanej jednostki osadniczej Miejsce zamieszkania Ogółem Wieś ,23 12,50 10,21 < 20 tys. mieszkańców ,90 19,49 14, tys. mieszkańców ,07 19,92 22, tys. mieszkańców ,33 15,04 17, tys. mieszkańców ,20 10,17 13,70 > 500 tys. mieszkańców ,27 22,88 21,75 Razem ,00 100,00 100,00 Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Tabela 11. Struktura ankietowanych odwiedzających województwo opolskie według wieku Liczba respondentów [%] Wiek [lata] Zagranicznycnych Zagranicz- Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem ,77 9,05 7, ,44 21,52 29, ,54 18,65 25, ,01 14,90 14, ,00 13,58 11, ,96 15,89 9, ,29 6,40 2,83 Razem ,00 100,00 100,

30 Tabela 12. Struktura ankietowanych według płci Płeć Ogółem Kobieta ,17 53,93 52,69 Mężczyzna ,83 46,07 47,31 Razem ,00 100,00 100,00 Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Tabela 13. Struktura respondentów według stanu cywilnego Liczba badanych turystów [%] Stan cywilny Zagranicznycnych Zagranicz- Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem Zajęty ,06 53,01 48,84 Wolny ,94 46,99 51,16 Razem ,00 100,00 100,00. Tabela 14. Struktura respondentów według liczby osób w gospodarstwie domowym Liczba respondentów [%] Liczba osób Zagranicznycnych Zagranicz- Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem ,50 12,80 12, ,72 35,27 27, ,61 20,43 24, ,78 19,46 22, ,59 8,71 9, ,44 2,69 2, ,85 0,54 0, ,52 0,11 0,39 Razem ,00 100,00 100,00 Analizując poziom wykształcenia respondentów, można stwierdzić że najliczniejszą grupą były osoby posiadające wykształcenie wyższe: 55,88% polskich i 46,20% zagranicznych turystów. W obu grupach turystów większość stanowiły osoby posiadające tytuł zawodowy magistra. W przypadku badanych Polaków było ich około 2,5, natomiast wśród obcokrajowców około 1,2, razy więcej niż osób z tytułem zawodowym: inżyniera lub licencjata. Osoby z wykształceniem średnim stanowiły odpowiednio: 26,95% badanych turystów krajowych 29 29

31 i 26,47% turystów zagranicznych, natomiast z zasadniczym zawodowym odpowiednio: 13,05% oraz 20,69%. Najmniej liczną grupą respondentów byli turyści z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym. Wśród turystów krajowych było ich 4,13%, zaś zagranicznych 6,65%. Rozpatrując status zawodowy ankietowanych, należy stwierdzić, że najliczniejszymi grupami były: osoby aktywne zawodowo (54,27% turystów krajowych i 47,19% turystów zagranicznych), emeryci lub renciści (11,89% turystów krajowych i 23,77% turystów zagranicznych) oraz studenci (14,57% turystów krajowych i 12,40% turystów zagranicznych). Najmniej w analizowanej próbie było osób posiadających status osoby bezrobotnej (3,79% turystów krajowych i 4,36% turystów zagranicznych). Spośród osób aktywnych zawodowo najliczniejszą grupą były osoby wykonujące zawody: nauczycieli (14,60% turystów krajowych i 14,88% turystów zagranicznych), sprzedawców (13,09% i 9,52%), pracowników sektora usługowego (8,66% i 10,42%), ekonomistów (9,04% i 8,63%), pracowników budowlanych (8,76% i 4,17%), przedstawicieli służby zdrowia (6,50% i 10,42%), urzędników (6,40% i 9,82%) oraz inżynierów (7,44% i 5,65%). Najmniej liczną grupę stanowili natomiast rolnicy, których w obu grupach było mniej niż 1%. Niemal połowa ankietowanych turystów krajowych i zagranicznych oceniało swoje dochody jako przeciętne. Dochody bardzo niskie i niskie oraz wysokie i bardzo wysokie, deklarował natomiast mniej więcej co czwarty respondent. Subiektywna ocena własnych dochodów była podobna wśród badanych turystów krajowych i zagranicznych (tabele 15-18). Tabela 15. Struktura respondentów według wykształcenia Liczba respondentów [%] Wykształcenie Zagranicznycnych Zagranicz- Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem Podstawowe i gimnazjalne ,13 6,65 4,87 Zasadnicze zawodowe ,05 20,69 15,30 Średnie ,95 26,47 26,81 Wyższe zawodowe ,37 20,58 17,61 Wyższe magisterskie ,51 25,62 35,41 Razem ,00 100,00 100,

32 Tabela 16. Struktura respondentów według statusu zawodowego Liczba respondentów [%] Status zawodowy Zagranicznycnych Zagranicz- Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem Aktywny zawodowo ,27 47,19 52,18 Emeryt lub rencista ,89 23,77 15,39 Student ,57 12,40 13,93 Osoba zajmująca się domem ,59 5,97 9,23 Uczeń ,89 6,31 5,31 Bezrobotny ,79 4,36 3,96 Razem ,00 100,00 100,00 Tabela 17. Struktura respondentów według zawodów Liczba respondentów [%] Zawód Zagranicznycnych Zagranicz- Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem Nauczyciel ,60 14,88 14,66 Sprzedawca ,09 9,52 12,23 Pracownik sektora usług ,66 10,42 9,08 Ekonomista ,04 8,63 8,94 Budowlaniec ,76 4,17 7,65 Pracownik służby zdrowia ,50 10,42 7,44 Urzędnik ,40 9,82 7,22 Inżynier ,44 5,65 7,01 Technik ,39 3,57 3,43 Pracownik fizyczny ,95 1,49 3,36 Wykonujący wolny zawód ,11 2,98 3,08 Pracownik produkcyjny ,45 4,76 3,00 Przedsiębiorca ,11 2,68 3,00 Mundurowy ,64 2,08 2,50 Prawnik ,17 2,38 2,22 Kierownik ,07 2,68 2,22 Naukowiec ,88 2,98 2,15 Rolnik ,75 0,89 0,79 Razem ,00 100,00 100,

33 Rysunek 15. Struktura respondentów według statusu materialnego 2. Organizacja podróży i pobytu Większość ankietowanych, 37,86% turystów krajowych i 63,02% turystów zagranicznych, realizowało różnorodne formy turystyki przyjazdowej do województwa opolskiego trwające, co najmniej kilka dni. Przeciętny polski turysta, przebywający na Opolszczyźnie przynajmniej jedną dobę, deklarował że pozostanie tutaj przez 5,6 dnia, natomiast turysta zagraniczny 9,7 dnia. Osób, które przebywały w województwie opolskim jeden dzień bez noclegu, było wśród badanych turystów krajowych 36,70%, a wśród turystów zagranicznych 22,92%. Jeden dzień z noclegiem spędziło w województwie opolskim 16,93% ankietowanych Polaków i 7,29% obcokrajowców, natomiast mniej niż trzy godziny odpowiednio: 8,51% i 6,77% badanych z obu grup. Analiza uzyskanych wyników badań pozwala na stwierdzenie, że wśród badanych Polaków 45,21% stanowili odwiedzający jednodniowi, natomiast 54,79% turyści. W przypadku ankietowanych obcokrajowców 29,69% z nich można zaliczyć do odwiedzających jednodniowych, natomiast 70,31% do turystów (tabela 19). Po raz pierwszy na Opolszczyznę przyjechało 28,66% turystów krajowych i 42,92% turystów zagranicznych, 32 32

34 zaś kilka razy było tu 31,12% ankietowanych turystów z Polski i 21,62% turystów z zagranicy. Po raz drugi przybyło na Opolszczyznę 22,10% ankietowanych turystów krajowych i 15,63% turystów zagranicznych, natomiast respondentów przyjeżdżających tu często było odpowiednio: 18,13% i 19,83%. Spośród tych ostatnich największy odsetek stanowiły osoby przyjeżdżające na Opolszczyznę średnio siedem i więcej razy w roku (38,19% Polaków i 13,56% obcokrajowców), dwa (11,0% turystów z Polski i 27,7% turystów z zagranicy) oraz trzy razy w roku (14,8% turystów krajowych i 16,4% turystów zagranicznych). Szczegółowa charakterystyka czasu trwania i częstotliwości przyjazdów turystycznych respondentów przedstawiona została w tabelach od 19 do 21. Tabela 18. Planowana długość pobytu respondentów w województwie opolskim Długość pobytu Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem Do 3 godzin ,51 6,77 7,99 Jeden dzień bez noclegu ,70 22,92 32,57 Jeden dzień z noclegiem ,93 7,29 14,04 Kilka dni ,86 63,02 45,40 Razem ,00 100,00 100,00 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% Turyści Odwiedzający jednodniowi 0,00% Polacy Cudzoziemcy Rysunek 16. Struktura respondentów według podziału na turystów i odwiedzających jednodniowych 33 33

35 Tabela 19. Częstotliwość przyjazdów respondentów do województwa opolskiego Częstotliwość przyjazdów Ogółem Po raz pierwszy ,66 42,92 32,92 Po raz drugi ,10 15,63 20,17 Byłem tu kilka razy ,12 21,62 28,28 Przyjeżdżam tu często ,13 19,83 18,63 Razem ,00 100,00 100,00 Tabela 20. Liczba przyjazdów respondentów do województwa opolskiego Liczba przyjazdów Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem ,40 28,81 12, ,99 27,68 16, ,84 16,38 15, ,19 10,17 12, ,74 1,69 9, ,67 1,69 3, ,19 13,56 30,13 Razem ,00 100,00 100,00 Badanym turystom podczas pobytu w województwie opolskim towarzyszyły najczęściej: ich rodziny (41,67% turystów krajowych i 41,16% turystów zagranicznych), grupy zorganizowane (15,63% turystów krajowych i 24,74 turystów zagranicznych) lub przyjaciele (15,85% turystów krajowych i 11,89% turystów zagranicznych). W pojedynkę podróżowało 19,98% ankietowanych turystów krajowych i 14,63% turystów zagranicznych. Turystom podróżującym w grupach, towarzyszyły najczęściej (81%): jedna, dwie lub trzy osoby. Osobom które deklarowały przyjazd z dziećmi towarzyszyło zwykle jedno lub dwoje dzieci (tabele od 22 do 24)

36 Tabela 21. Struktura respondentów przyjeżdżających do województwa opolskiego według osób towarzyszących Tabela 22 Liczba osób towarzyszących respondentom w podróży do województwa opolskiego Liczba osób Ogółem ,72 35,99 36, ,74 19,33 21, ,68 26,06 22, ,68 7,09 8, ,53 2,30 3, ,41 2,48 1, ,24 6,74 4,95 Razem ,00 100,00 100,00 Tabela 23. Liczba dzieci towarzyszących respondentom Liczba dzieci Liczba respondentów [%] Osoby towarzyszące w podróży Zagranicznycnych Zagranicz- Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem Rodzina ,67 41,16 41,52 Grupa zorganizowana ,63 24,74 18,35 Nikt ,98 14,63 18,38 Przyjaciele ,85 11,89 14,67 Rodzina i przyjaciele ,85 5,79 5,13 Inne osoby ,02 1,79 1,95 Razem ,00 100,00 100,00 Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem ,91 43,30 49, ,95 43,30 39, ,11 11,34 8, ,83 1,03 1, ,20 1,03 0,34 Razem ,00 100,00 100,00 Większość ankietowanych, 64,03% turystów krajowych i 65,97% turystów zagranicznych, przyjechało do województwa opolskiego bezpośrednio ze swojego miejsca zamieszkania (tabela 25). Najchętniej wykorzystywanym przez turystów źródłem informacji o Opolszczyźnie była rodzina (43,84% turystów krajowych i 47,59% turystów zagranicznych). Popularne wśród ankietowanych były także: Internet, materiały reklamowe (foldery 35 35

37 i ulotki), przewodniki turystyczne, szkoła oraz targi turystyczne. Na uwagę zasługuje bardzo ograniczona rola w procesie przekazywania informacji turystycznej, takich tradycyjnych mediów jak: radio, prasa i telewizja. Najczęściej wymienianymi przez respondentów motywami przyjazdu na Opolszczyznę były kolejno: wypoczynek (26,82% turystów krajowych i 20,32% turystów zagranicznych), zwiedzanie zabytków (13,57% i 12,20%), odwiedziny miejsc rodzinnych (5,34% i 13,10%), udział w wydarzeniach (7,25% i 8,37%), odwiedziny znajomych (5,92% i 9,36%), rozrywka (7,03% i 4,38%), poznanie walorów przyrodniczych (6,05% i 5,33%) oraz odwiedziny krewnych (4,99% i 5,18%). W przypadku innych, rzadziej wybieranych powodów były również: edukacja, zdrowie, religia, tranzyt, biznes, aktywność fizyczna, zakupy, udział w szkoleniach i imprezach integracyjnych, pobyt na wsi oraz działalność artystyczna (tabele od 25 do 27). Tabela 24. Struktura respondentów według przyjazdu do województwa opolskiego bezpośrednio z miejsca zamieszkania Przyjazd z miejsca zamieszkania Ogółem Nie ,97 34,03 35,39 Tak ,03 65,97 64,61 Razem ,00 100,00 100,00 Tabela 25. Źródła informacji respondentów o województwie opolskim Źródło informacji Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Liczba respondentów [%] Zagranicznych Zagranicznych Krajowych Ogółem Krajowych Ogółem Rodzina ,84 47,59 44,91 Internet ,81 7,86 9,25 Foldery i ulotki ,07 8,96 9,04 Przewodniki turystyczne ,68 7,95 7,76 Szkoła ,22 7,02 6,45 Praca ,90 4,06 6,09 Targi turystyczne ,92 3,63 5,27 Inne ,88 4,40 3,31 Katalogi biur podróży ,76 4,40 2,51 Telewizja ,01 1,10 2,46 Prasa ,73 1,94 1,79 Radio ,18 1,10 1,16 Razem ,00 100,00 100,