Franciszek Zwierzyński REPRESYJNE WYROKI

Transkrypt

1

2 Franciszek Zwierzyński REPRESYJNE WYROKI Narzucona przez Moskwę władza komunistyczna w Polsce, z pomocą radzieckiego NKWD krwawo rozprawiała się z polską prawicą i zbrojnym podziemiem. Nasilenie eliminowania opozycji antykomunistycznej przybrało na sile na przełomie roku Po Referendum Czerwcowym w 1946 roku kierownictwo Polskiej Partii Robotniczej (PPR) dostało jakby nowych skrzydeł. Kraj zaczęto przygotowywać do wyborów do Sejmu Ustawodawczego, wyznaczając jego termin na r. Z całą siłą trzeba było niszczyć opozycję, aby pokazać przed Stalinem, że Polacy są przyjaciółmi Związku Radzieckiego, budującymi u siebie socjalizm. Nie wystarczyło być lojalnym w stosunku do władzy, ale należało ją popierać. Stąd aresztowania, przesłuchania, tortury, sfingowane procesy, więzienia, zsyłki na Syberię, wyroki kary śmierci, a na- Stanisław Wypustek wet skrytobójstwo. Miasto Mińsk Mazowiecki przeżyło jeden z dramatów, kiedy w nocy z 2 na 3 marca 1945 roku zostało w różnych miejscach miasta uprowadzonych z mieszkań 8 osób i zastrzelonych, a zwłoki pozostawiono na ulicach. Zabity został wtedy między innymi pierwszy powojenny Burmistrz miasta Hipolit Konopka. Chodziło o zastraszenie społeczeństwa. Następny wielki dramat miał miejsce w ostatnich dniach grudnia 1946 roku i pierwszych stycznia 1947 roku. Wówczas to zbrodniczy Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie, w procesach doraźnych, na sesjach wyjazdowych w Mińsku Mazowieckim orzekał w stosunku do byłych żołnierzy Armii Krajowej kary śmierci, które prawie natychmiast zostały wykonane. W sfingowanym procesie pokazowym w kinie Bałtyk" 31 grudnia roku zostali osądzeni, a następnie w kilkadziesiąt minut po ogłoszeniu wyroku straceni na podwórzu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Mińsku Mazowieckim młodzi żołnierze AK: bracia Tadeusz i Stanisław Kuryłek oraz Bolesław Duszczyk. Natomiast Czesław Andreas i Władysław Szostak otrzymali długoletnie więzienia. Skazani zostali za rzekomy napad na oddział MO i UB oraz zabójstwo milicjanta i funkcjonariusza UB, a także posiadanie i przechowywanie broni. Podobnie się miała sprawa grupy działaczy AK: Stefana Araszkiewicza i Stanisława Wypustka oraz Andrzeja Kościeszy, Jerzego Bąka, Mariana Słowika, Tadeusza Bodeckiego, Mariana Kosakowskiego, Józefa Zalewskiego, Józefa Sobiepanka oraz Jadwigi Jaraczewskiej osądzonych w procesie doraźnym w Mińsku Mazowieckim w dniu 7 stycznia 1947 roku. Podsądnym zarzucono udział w bandzie Visa", napady na spółdzielnie, posterunki MO, urzędy gminne, wymuszanie żywności od prywatnych gospodarzy, oraz posiadanie i przechowywanie broni, a nawet za udzielanie schronienia i przyrządzanie posiłku dla bandy". W wyniku procesu: Stefana Araszkiewicza i Stanisława Wypustka skazano na karę śmierci, utratę praw publicznych i honorowych na zawsze i przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa ; Andrzeja Kościeszę, Jerzego Bąka i Mariana Słowika na dożywocie oraz utratę praw i majątku; Tadeusza Bodeckiego - na 10 lat więzienia i utratę praw publicznych i honorowych na 5 lat; Mariana Kosakowskiego - na 5 lat więzienia i utratę praw na 2 lata i Józefa Zalewskiego na 15 lat więzienia i utratę ZESZYT 17

3 praw na 5 lat, Józefa Sobiepanka na 15 lat więzienia, a Jadwigą Jaraczewską na 10 lat więzienia i utratę praw publicznych i honorowych na 5 lat. Orzeczone kary śmierci zostały wykonane przez rozstrzelanie w dniu 8 stycznia 1947 roku o godzinie Mając świadomość, że grupa ta walczyła w interesie Niepodległego Bytu Państwa Polskiego, a wyrok był niewspółmierny do przypisywanych oskarżonym czynów i miał charakter represji wniosłem do Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie wniosek o przeprowadzenie śledztwa i ustalenie sprawców bezprawnego orzeczenia w dniu 7 stycznia 1947 r. kar śmierci i kar pozbawienia wolności. Prowadzone przez Komisję śledztwo w całej rozciągłości potwierdziło bezprawność orzeczenia byłego Wojskowego Sądu Rejonowego w cytowanej sprawie, a także przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Mińsku Mazowieckim, którzy biciem i torturami zmuszali aresztowanych do składania zeznań zgodnie z ich zamierzeniami. Przesłuchania przygotowujące" aresztowanych do rozprawy prowadzili funkcjonariusze P.U.B.P Zygmunt Czekański i Jan Krajewski i dodatkowo asesor Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Warszawie ppor. Stanisław Zalewski. W składzie orzekającym Wojskowego Sądu Rejonowego zasiadali: por. Jerzy Biedrzycki jako przewodniczący oraz kpt. Piotr Kryszczuk i kpt. Julian Eizenbart jako ławnicy, zaś ppor. Stanisław Zalewski jako oskarżyciel, a mjr Tadeusz Barabasz jako obrońca. Rozprawa trwała krótko. Po odczytaniu aktu oskarżenia, podsądni złożyli krótkie, zwięzłe wyjaśnienia, w których przyznawali się, lub częściowo przyznawali się do zarzucanych czynów. Wyjaśnienia te stanowiły jedyny przeprowadzony dowód na rozprawie, który posłużył sądowi do wydania tak surowych wyroków. Orzeczone kary śmierci wobec Stefana Araszkiewicza i Stanisława Wypustka zostały wykonane dzień później niż opiewa protokół wykonania sporządzony z datą 7 stycznia 1947 r. Protokół ten obciążony jest również fałszywym zapisem, że Prezydent KRN decyzją z dnia 7 stycznia 1947 r. z prawa łaski wobec skazanych nie skorzystał". Okazało się, że w dokumentach postępowania brak jest jakichkolwiek informacji aby skazani lub inne osoby zwracały się do Prezydenta KRN w tej sprawie. Znamiennym jest, że po ogłoszeniu wyroku Sąd zaniechał udzielenia skazanym jakichkolwiek pouczeń o przysługującym im prawie złożenia prośby o ułaskawienie. Analizując akta sprawy Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu wskazała bezprawne działanie sądu, które doprowadziło do pogwałcenia prawa do obrony oskarżonych, poprzez podanie im do wiadomości aktu oskarżenia na trzy dni przed rozprawą. Sąd pominął również bezpośrednie przesłuchanie świadków, których PUBP przygotowujący materiał przesłuchał w toku śledztwa. Przyjęte wyjaśnienia oskarżonych, w żadnej mierze nie zostały zweryfikowane. W wyniku tego pominięto ustalenia ról poszczególnych oskarżonych w przebiegu zdarzeń, przyjmując tym samym ich odpowiedzialność zbiorową. Faktycznie Sąd zawyrokował bez przeprowadzenia przewodu sądowego i bez zgromadzenia dowodów popełnienia przez oskarżonych zarzucanych im czynów. Jest to jaskrawy przykład represji, bowiem sędziowie skazując oskarżonych za przypisane im przestępstwa, na podstawie dekretu o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa" z 13 czerwca 1946 roku, mieli na celu zastosowanie sankcji rażąco niewspółmiernych do przypisanych oskarżonym czynów. Chodziło o to, aby poprzez wymierzenie kary wyeliminować skazanego traktowanego jako przeciwnika władzy, której służył sędzia. Dlatego wyrok w przedmiotowej sprawie wydany przez sędziów jako funkcjonariuszy państwa komunistycznego, skazu- ZESZYT

4 jący na karę śmierci i więzienia, wydany z naruszeniem praw człowieka, a szczególnie do obrony, stanowi zbrodnię komunistyczną. Jak z powyższego wynika, sędziowie: Jerzy Biedrzycki, Piotr Kryszczuk i Julian Eizenbart orzekający w sprawie Stefana Araszkiewicza i Stanisława Wypustka oraz innych, nie stosując się do obowiązujących wówczas dyrektyw sędziowskich, kierowali się jedynie jako naczelnymi, ideologicznymi racjami totalitarnej władzy komunistycznej. Wszyscy oni jako funkcjonariusze państwa komunistycznego dopuścili się zbrodni komunistycznej. Ponieważ ustalono, że sędziowie ci już nie żyją postanowieniem prokuratora Doroty Godziszewskiej prowadzone postępowanie zostało umorzone z powodu śmierci sprawców. Komisja IPN ustaliła jednoznacznie, że wyjaśnienia oskarżonych w procesie w 1947 roku zostały wymuszone poprzez stosowanie wobec nich przemocy fizycznej przez funkcjonariuszy PUBP. Nie zdołano jednak zgromadzić jednoznacznych dowodów, wskazujących na przestępcze działania konkretnych funkcjonariuszy wobec pokrzywdzonych. Ustalono, że oprócz funkcjonariusza Jana Krajewskiego i Zygmunta Czekańskiego, kontakt z osadzonymi w areszcie mieli Stanisław Kozłowski i Ryszard Wierzbicki oraz Gańko. Ludzie ci obecnie już nie żyją. W tej sytuacji prowadzone śledztwo w zakresie używania przemocy fizycznej wobec pokrzywdzonych zostało umorzone z racji nie wykrycia sprawców. Postanowienie prokuratora o umorzeniu śledztwa Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie z dnia 13 lutego2009r., zostało doręczone jako pokrzywdzonym członkom z rodzin skazanych. W Mińsku Mazowieckim był jeszcze przypadek, że w dniu 8 astycznia 1947 roku, Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na sesji wyjazdowej, wydał wyrok skazujący Mariana Laskowskiego i Bolesława Żaboklickiego na karę śmierci zaś Czesława Książka, Stanisława Skwarę, Czesława Skwarę i Mariana Suchockiego na długoletnie kary pozbawienia wolności. Kara śmierci została wykonana przez rozstrzelanie o godz w dniu wydania wyroku. Skazanym zarzucano popełnienie szeregu przestępstw o charakterze wyłącznie kryminalnym, takich jak popełnienie zbrodni zabójstwa, napady z bronią na osoby fizyczne i spółdzielnie, które to czyny w rozumieniu prawa, były surowo karanymi przestępstwami. Terenem działania tej grupy była szczególnie gmina Dobre. Badając sprawę Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi polskiemu w Lublinie ustaliła, że materiały procesu z roku nie zawierają żadnych informacji wskazujących na fakt, iż sędziowie czy prokurator mieliby świadomość przynależności politycznej skazanych. Stąd też brak dostatecznych dowodów do uznania odwetowego charakteru wyroku, który zmierzałby do wyeliminowania skazanych jako przeciwników politycznych ówczesnej władzy komunistycznej, reprezentowanej przez wymiar sprawiedliwości. Z uwagi na powyższe, oraz na fakt, że zarówno sędziowie jak i prokurator oraz funkcjonariusze PUBP związani z tym procesem nie żyją? prokurator umorzył śledztwo, które może być podjęte w sytuacji zaistnienia nowych okoliczności. Trzeba wiedzieć, że wybrany 19 stycznia 1947 roku w drodze głosowania Sejm Ustawodawczy uchwalił amnestię z mocą od 5 lutego 1947 roku, która złagodziła wyroki kar pozbawienia wolności, ale straconym nie przywróciła życia. W latach realizowano plan 3-letni odbudowy kraju. Nastąpiło dalsze nasilenie stalinizacji Polski. Doszło do zjednoczenia partii i powstania PZPR (15 grudnia 1948 r.), oraz powołania ZSL i ZMP. Terror był utrzymywany, a więzienia zapełniane więźniami politycznymi ZESZYT 17

5 Dyrekcja Gimnazjum i Liceum w Miósku-Mazowieckim u djrai...:..: Tymczasoine zaświadczenie. Niniejszym zaświadcza się, że. i i s i A t L urodzony dnia :...wyxnanu...;!]ylmwi&. uczęszczał w roku szkolnym _ do tajnej klasy IV gimnazjum ogólnokształcącego w Mińsku-Maz. i poddał się egzaminowi wobec Tajnej Komisji Egzaminacyjnej. Tymczasowe zaświadczenie uprawnia Ą? &M3JC/L)SL. do kontynuowania^ nauki w liceach ogólnokształcących 4ub zawodowych. liczący Komisji Egzaminacyjnej c/4 *y. Tymczasowe zaświadczenie 12 grudnia 1944 r. o ukończeniu przez Stanisława Wypustka w roku szkolnym 1943/1944 tajnej klasy VI gimnazjum ogólnokształcącego Tablica upamiętniająca ofiary represji Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Mińsku Mazowieckim przy ul. Warszawskiej. ZESZYT