PROJEKTOWANIE ŚRODOWISKA WSPÓŁPRACY DESIGNING COOPERATIVE. zachowań FORM RESULTS FROM BEHAVIOUR. NR / N O 2 (20)

Transkrypt

1 NR / N O 2 (20) PROJEKTOWANIE ŚRODOWISKA WSPÓŁPRACY DESIGNING COOPERATIVE environment Forma to Wynik zachowań FORM RESULTS FROM BEHAVIOUR Kreatywny Tallinn w kierunku zwiększenia konkurencyjności i atrakcyjności regionu Creative Tallinn Towards a More Competitive and Attractive Region KWARTALNIK INKUBATORA TECHNOLOGICZNEGO POZNAŃSKIEGO PARKU NAUKOWO-TECHNOLOGICZNEGO FUNDACJI UAM TECHNOLOGY INCUBATOR POZNAŃ SCIENCE AND TECHNOLOGY PARK OF AMU FOUNDATION QUARTERLY

2 TABLE OF CONTENTS / SPIS TREŚCI Table of contents 2 Foreword 3 Germany 4 Cooperation between young designers and SMEs at Design Reaktor Berlin estonia 8 Creative Tallinn Towards a More Competitive and Attractive Region Poland 12 DESIGNING COOPERATIVE environment Spis treści 3 Słowo wstępne 5 Niemcy Współpraca młodych projektantów z MŚP w Design Reaktor Berlin 9 Estonia kreatywny Tallinn w kierunku zwiększenia konkurencyjności i atrakcyjności regionu 13 Polska PROJEKTOWANIE ŚRODOWISKA WSPÓŁPRACY Poland 18 FORM RESULTS FROM BEHAVIOUR Polska Forma to Wynik zachowań usa 24 The Arts Incubator of Kansas City USA Inkubator Artystyczny w Kansas City Project gained financial support of Ministry of Science and Higher Education in terms of Minister s enterprise Innovation Creator. Support for innovative academic entrepreneurship Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Projekt InQbator uzyskał stworzony dofinansowanie dla Poznania Ministerstwa kompleksowe ws przedsiębiorczości Nauki i Szkolnictwa akademickiej Wyższego w w Wielkopolsce ramach uzyskał do Ministerstwa przedsięwzięcia Nauki i Ministra Szkolnictwa Kreator Wyższego w ramach przedsięw Ministra innowacyjności. Kreator innowacyjności. Wsparcie innowacyjnej Wsparcie innowacyjnej przeds akademickiej przedsiębiorczości akademickiej EDITORIAL STAFF / REDAKCJA: Anna Tórz (editor-in-chief/red. nacz.), Maciej Nowak, Justyna Rowińska DESIGN / PROJEKT: Morski Studio Graficzne PRINT / DRUK: Zakłady Poligraficzne Serigraf ISSN No 2 /

3 foreword / SŁOWO WSTĘPNE When we think about innovation, the first ideas that usually come to our minds include new technologies and high-tech products. Art rarely associates with innovation. However, such concept is being developed all over the world by regional authorities, business support institutions and simply by people with passion. In fact, initiatives of that kind do not differ in their assumptions from the philosophy of creating platforms for cooperation between universities and business, and between science and society. The main idea behind the concept of combining art and innovation is to stimulate the innovation of SMEs by means of their collaboration with artists. Such cooperation of research centers with the creative, technology and business sectors is multidimensional, as it may be reflected, for example, in the creation and administration of art incubators, the implementation of innovative methods for product development by teams composed of scientists and entrepreneurs, as well as in the efforts of regional authorities to promote design. These aspects have been discussed in the newest issue of IQ quarterly. Thus, let me invite you to the world in which art and innovation go hand in hand. Kiedy myślimy o innowacyjności, skojarzeniem, które przychodzi do głowy zdecydowanej większości z nas, są nowe technologie oraz produkty oparte na zaawansowanych rozwiązaniach. Rzadziej innowacje i innowacyjność kojarzymy ze sztuką. Tymczasem jest to zagadnienie rozwijane na całym świecie zarówno przez władze regionalne i instytucje otoczenia biznesu, jak i ludzi z pasją. W gruncie rzeczy inicjatywy z tego zakresu w swoich założeniach nie różnią się od filozofii budowania platform współpracy uczelni i biznesu, nauki i społeczeństwa. Natomiast główną ideą, która im przyświeca, jest stymulowanie innowacyjności MŚP poprzez współpracę z artystami. Współpraca sektorów kreatywnych, technicznych, biznesowych oraz ośrodków naukowo-badawczych ma wiele wymiarów tworzenie i funkcjonowanie inkubatorów sztuki, wprowadzanie innowacyjnych metod opracowania produktów przez zespoły złożone z uczonych i przedsiębiorców czy działania władz regionalnych promujące design. O tych aspektach będą mogli Państwo przeczytać na kolejnych stronach kwartalnika IQ. Zapraszam do czytelniczej podróży po tym barwnym obszarze. Anna Tórz Anna Tórz NR 2 /

4 GERMANY Marc Piesbergen Project Officer Design Reaktor Berlin ( Universität der Künste Berlin Berlin, Niemcy Cooperation between young designers and SMEs at Design Reaktor Berlin The Design Reaktor Berlin is a research project applied at the Berlin University of the Arts (UdK). Designed to initiate new forms of cooperation between university and business, it encourages innovative product development from an initial idea to a marketable item. Designers and producers trade experiences here. Companies, professors and students realise projects together. To this end, the participating courses of study Product Design, Fashion Design, Visual Communications and Business and Social Communications were joined by 52 selected Berlin companies. The Design Reaktor Berlin considers itself a multidisciplinary and multiperspective project that examines the prospects of a post-industrial location, such as Berlin, to develop new strategies for creative cooperation between production and design. 82 STUDENTS, 52 BUSINESSES From a car tuner to a mozzarella dairy, from an engraver to a suitcase manufacturer, from neoprene treatment to pasta production the project encompasses a wide range of small and mid-sized businesses from handicraft to high-tech. The project started with students visiting many of these companies to drum up interest in collaboration with designers at the university. Hence, 82 students and 12 professors have been involved in the project for six months. COMBINATIONS The first collaborative two weeks of workshops took place at the UdK in April The businesses presented their skills and methods and put them up for discussion. Based on that, the designers developed their first product ideas. They produced hundreds of ideas and sketches, generated out of the combination of materials, technologies, methods, skills and themes. A jury of renowned experts judged the qualities of the proposals, determined whether and how they might be realised and investigated their potential for market success. Following this assessment, 57 products made it to the next round they were further developed in cooperation with the participating companies; trademark rights were registered for six of them. In July 2007, over 50 prototypes made their public debut at the University of the Arts annual open day, the Rundgang. EXPERIMENT AND MARKET From the very beginning, product development, communications and distribution are treated in the Design Reaktor as one single entity. Unlike the traditional method of starting out with product development and then moving on to communications and sales strategies, the Design Reaktor Berlin combines these processes and opts for a parallel approach. Here, experimental ideas and commercial considerations go hand in hand. External experts support the development process. The goal is to strengthen the products identity and keep their potential market reach in mind right from the start. APPLICATION AND EXPERIMENT The work process comprises the following essential aspects: Development and planning merge seamlessly with practical application; Various disciplines are involved from the beginning; Effective synergies between the different skill sets; Shared authorship between university, businesses and designers; Dynamic and flexible project management; Market relevance plays an important role right from the start; Personal initiative gives rise to new versatile relationships POTENTIAL It was obvious from the start that the Design Reaktor Berlin would create opportunities for cooperation between the UdK and its commercial partners a potential barely recognised and exploited only infrequently. Experienced partners are at hand for the commercial implementation; their expertise and connections facilitate the development of a future project network. 4 No 2 /

5 NIEMCY Marc Piesbergen Project Officer Design Reaktor Berlin ( Universität der Künste Berlin Berlin, Niemcy Współpraca młodych projektantów z MŚP w Design Reaktor Berlin Design Reaktor Berlin jest projektem badawczym prowadzonym na Universität der Künste Berlin (Akademia Sztuk Pięknych w Berlinie; UdK). Ma on na celu zainicjowanie nowych form współpracy między uniwersytetem a biznesem oraz innowacyjnych metod opracowywania produktu od pierwszego pomysłu do atrakcyjnego, zbywalnego towaru. Design Reaktor Berlin jest miejscem, w którym projektanci i producenci wymieniają doświadczenia, a firmy, wykładowcy oraz studenci realizują wspólne projekty. W celu nawiązania i utrzymania współpracy projektantów z biznesem wybrano 52 firmy z Berlina, które przyłączyły się do następujących zajęć, biorących udział w projekcie: projektowanie produktu, projektowanie mody, komunikacja wizualna oraz komunikacja społeczna i biznesowa. Design Reaktor Berlin to multidyscyplinarny i multilateralny projekt badający perspektywy postindustrialnej lokalizacji takiej jak Berlin na opracowanie nowych strategii kreatywnej współpracy pomiędzy produkcją a designem. 82 STUDENTÓW, 52 FIRMY Projekt Design Reaktor Berlin obejmuje małe i średnie firmy z wielu różnych branż, zarówno rzemieślniczych, jak i tych stosujących najnowocześniejsze technologie: od tunera samochodowego do mozzarelli, od grawera do producenta walizek, od odzieży ochronnej z neoprenu do produkcji makaronu. Na pierwszym etapie projektu studenci odwiedzili wiele z tych firm, aby wzbudzić zainteresowanie ideą współpracy z projektantami z uniwersytetu. Przez 6 miesięcy w projekt zaangażowanych było 82 studentów oraz 12 nauczycieli akademickich. WSPÓLNYMI SIŁAMI Pierwsze 2 tygodnie wspólnych warsztatów odbyły się w kwietniu 2007 roku na Universität der Künste Berlin. Firmy zaprezentowały swoje NR 2 /

6 GERMANY ENTERING THE MARKET Since September 2007 a limited production run of the first products have been entering the market. The Nola lamp hit the market in April Dune ashtray was sold in the museum shop of the Deutsche Guggenheim and Spitzenschmuck jewellery in the museum store of the New National Gallery. The website betterplace.org ordered a special edition of the Trikoton fashion collection. Each product required its own solutions, individually coordinated strategies and special skills a big challenge for the university, which initiated cooperation, provided assistance during the development phase and supported the participants on the market. STRUCTURAL DEVELOPMENT As a follow up, the Design Reaktor Berlin has seen further development in connection with the university s board and potential cooperation partners. Thereby the following questions have been raised: How to establish a dynamic and an open transfer platform between university, business, science and society? How far should the value chain be extended from initial invention through various development stages and distribution strategies all the way up to the actual launch? How to best harness the synergies emerging on the periphery of the university? How can the Design Reaktor Berlin further promote cooperation between the design scene and the currently participating businesses as well as those not yet involved? CAMPUS PLATFORM To answer these questions a project group to develop a Design Reaktor platform has been created in 2009 and It came up with a concept of the so called Hybrid Program between the Berlin Institute of Technology (TU) and the Berlin University of the Arts (UdK) as an extension of the Design Reaktor Berlin. The program is based on the fortunate situation that both universities are close neighbours and share the same campus. The aim of the program is to test unusual formats and solutions in experimental projects and in close co-operation with the business world. The Hybrid Program concentrates on facilitating interdisciplinary collaboration amongst engineers and designers, scientists and artists, scholarship and commerce. The participants shall transcend boundaries between individual disciplines and come together in mixed teams in order to find solutions for the problems that shape our lives and our future. DESIGN REAKTOR INTERCONTINENTAL Another promising result of the ongoing interest in the Design Reaktor is the beginning of a Design Reaktor Intercontinental in cooperation with the German cultural institute, the Goethe Institute. Based on the experience of the project in Berlin, which was recognized as one of the European best practice projects for creative industries, another projects will start in 2011 in Toronto, Helsinki and Shanghai and explore the exciting task of combining young designers, craftsmen and small and medium enterprises in these cities. 6 No 2 /

7 NIEMCY metody i umiejętności, a następnie poddały je pod dyskusję. Na tej podstawie projektanci opracowywali pierwsze pomysły na produkty. Przygotowali setki pomysłów i projektów, które stworzyli z połączenia wspólnych materiałów, technologii, tematów, metod i umiejętności. Jury złożone z uznanych ekspertów oceniało jakość przedstawionych propozycji, określało możliwości ich realizacji, a także badało ich potencjał i szanse na odniesienie sukcesu na rynku. Po tej ocenie 57 produktów przeszło do kolejnej rundy, w której były dopracowywane przy udziale współpracujących firm. Dla sześciu produktów zarejestrowano znaki towarowe. W lipcu 2007 roku ponad 50 prototypów ujrzało światło dzienne na corocznym dniu otwartym Universität der Künste Berlin, zwanym Rundgang. EKSPERYMENT A RYNEK Od samego początku opracowanie, komunikacja oraz dystrybucja produktu traktowane są w Design Reaktor Berlin jako całość. Standardową praktyką jest zaczynanie od opracowania produktu, a dopiero w następnej kolejności przechodzenie do komunikacji i strategii sprzedaży. Natomiast Design Reaktor Berlin preferuje inne podejście i łączy wszystkie te procesy. Tutaj nowatorskie pomysły oraz kwestie marketingowe są rozważane jednocześnie. Eksperci zewnętrzni wspierają cały proces rozwoju produktu. Takie podejście ma na celu wzmocnienie tożsamości produktu, jednocześnie uwzględniając już od samego początku potencjalny zasięg rynku. ZASTOSOWANIE A EKSPERYMENT Na cały proces składają się następujące istotne czynniki: opracowanie i planowanie produktu łączy się nierozerwalnie z jego praktycznym zastosowaniem; podczas całego procesu zaangażowane są różne dyscypliny; między różnymi umiejętnościami zachodzą skuteczne synergie; autorstwo jest dzielone między uniwersytetem, firmami i projektantami; zarządzanie projektem jest dynamiczne i elastyczne; dostosowanie do warunków rynkowych ma bardzo duże znaczenie od samego początku; własna inicjatywa jest podstawą nowych, wszechstronnych stosunków. POTENCJAŁ Od początku było wiadome, że Design Reaktor Berlin stworzy możliwość współpracy między Universität der Künste Berlin a jego partnerami handlowymi potencjał ten jest ledwo zauważany i niezwykle rzadko wykorzystywany. Doświadczeni partnerzy pomagają dostosować i wprowadzić produkt na rynek, a ich kompetencje i powiązania ułatwiają rozwój przyszłej sieci projektów. WEJŚCIE NA RYNEK Limitowana seria pierwszych produktów zaczęła wchodzić na rynek we wrześniu 2007 roku. Lampa Nola miała swój debiut w kwietniu 2008 roku. Popielniczka Dune została sprzedana w sklepie muzealnym Deutsche Guggenheim, a biżuteria Spitzenschmuck w sklepie pamiątkowym muzeum Neue Nationalgalerie. Z kolei w ramach projektu betterplace.org zamówiono specjalną edycję kolekcji Trikoton. Każdy z produktów wymagał odrębnych rozwiązań, indywidualnie opracowanych strategii oraz konkretnych umiejętności, co było nie lada wyzwaniem dla uniwersytetu, który zapoczątkował współpracę, zapewnił pomoc na etapie opracowywania produktu, a także wspierał swoich uczestników na rynku. ROZWÓJ STRUKTURALNY Po wprowadzeniu wybranych produktów na rynek projekt Design Reaktor Berlin nie zakończył się, lecz był dalej rozwijany przy udziale władz uniwersytetu i potencjalnych partnerów. W tym celu postawiono następujące pytania: W jaki sposób utworzyć otwartą, dynamiczną platformę współpracy uniwersytetu, biznesu, nauki i społeczeństwa? Jak bardzo należy rozbudować łańcuch wartości od pierwszego pomysłu, przez różne etapy rozwoju i strategie dystrybucji, aż do rzeczywistego wprowadzenia na rynek? Jak najlepiej wykorzystać synergie powstające na peryferiach uniwersytetu? W jaki sposób Design Reaktor Berlin może kontynuować promowanie współpracy między światem designu a światem biznesu zarówno w przypadku firm już uczestniczących w projekcie, jak i tych jeszcze nie zaangażowanych? PLATFORMA WSPÓŁPRACY W celu wypracowania odpowiedzi na powyższe pytania w latach powołano grupę roboczą, która miała za zadanie stworzenie specjalnej platformy dla Design Reaktor Berlin. Przedstawiła ona koncepcję tzw. programu hybrydowego (Hybrid Program) pomiędzy Technischer Universität Berlin (Politechnika w Berlinie) oraz Universität der Künste Berlin, co stanowiłoby rozszerzenie projektu Design Reaktor Berlin. Idei tej sprzyja korzystne położenie obu uniwersytetów, ponieważ znajdują się one obok siebie i mają wspólny kampus. Celem programu jest sprawdzanie nietypowych form i rozwiązań w nowatorskich projektach, a wszystko to w bliskiej współpracy ze światem biznesu. Hybrid Program skupia się na ułatwianiu interdyscyplinarnej współpracy między inżynierami i projektantami, naukowcami i artystami, nauką i biznesem. Uczestnicy mają za zadanie przenikać granice między poszczególnymi dyscyplinami i tworzyć wspólne mieszane zespoły, aby znajdować rozwiązania dla problemów, które kształtują nasze życie i naszą przyszłość. DESIGN REAKTOR INTERCONTINENTAL Kolejnym obiecującym rezultatem wynikającym z ciągłego zainteresowania projektem Design Reaktor Berlin jest rozpoczęcie nowego projektu, Design Reaktor Intercontinental, który powstaje we współpracy z Instytutem Goethego (instytut kultury niemieckiej). W oparciu o doświadczenie zdobyte podczas projektu prowadzonego w Berlinie w 2011 roku podobne przedsięwzięcia rozpoczną się w Toronto, Helsinkach i Szanghaju. Właśnie te miasta będą miały teraz okazję doświadczyć niezwykłego zadania, jakim jest zbliżanie projektantów, rzemieślników oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Design Reaktor Berlin został uznany za jeden z najlepszych projektów europejskich wskazujących dobre praktyki w tzw. przemysłach kreatywnych ( creative industries ). NR 2 /

8 ESTONIA Ele-Mall Vainomäe Manager of Tallinn Creative Incubator Tallinn, Estonia Creative Tallinn Towards a More Competitive and Attractive Region Tallinn, the capital of Estonia and the European Capital of Culture in 2011 is the oldest capital city in Northern Europe with a population of inhabitants. When compared to previous years, there are many more elements of creative economy to be seen in Tallinn than it was before for example the transformed city space, handicraft design shops or various attraction centres. Five years ago the main attraction centre for Tallinn s creative industries was the Old Town, which has been listed as a UNESCO World Heritage Site. However, today the number of such centres has increased substantially. Many of them are located in the neighborhood of the city centre and are organically formed. Today, we have the Rotermanni Quarter which is next to the Old Town, the Northern Tallinn which is an active creative area, and the Culture Cauldron which is yet to come. It is a fact that exactly these attraction centres are important in the context of creative industries and a creative city people and businesses which gather there transform the area into an even more attractive place and invite both tourists and investors. The development of city space plays a very important role in promoting creative economy. Through productsand services of creative industries, the surrounding environment becomes more ethical and aesthetic; the anonymity decreases, safety and the value of real estate increase, the surrounding becomes more beautiful and as a result the value of the milieu is much higher. Systematic work is needed for the development of a creative city. It is important to create an environment for both, inhabitants and creative people, to introduce a change which will be followed by growth of quality of life and entrepreneurship. Tallinn Creative Incubator is one of the examples of how the city of Tallinn has helped to support creative entrepreneurial people. Tallinn Creative Incubator is one of the three incubators operated by Business Support and Credit Management Foundation (ESA). The mission of Tallinn Creative Incubator is to provide incubation services to start-ups in the creative industries. The main objective of the Incubator Kliff&Klaus Stuudio is to increase the business competitiveness of such SMEs through creating soft infrastructure: cooperation and participation mechanisms, development and export support. ESA Creative Incubator was officially opened in September 2009, but it started offering its services to creative industries SMEs in The idea grew and developed naturally it was even before the term creative industries became a mainstream. The idea for a creative incubator was actually born in 2004 and was presented to the Tallinn City Enterprise Board (TCEB) in September 2006 when economy reached its peak and when creative industries were still undiscovered. TCEB gave green light to this proposal and supported the act of founding the Creative Incubator with investments and activities as promised. From 2010 the Creative Incubator secured additional finances from Enterprise Estonia s support to develop its services and infrastructure. The problems TCEB has faced were mainly related to the change of location due to the failure of Creative Incubator s first partner to deliver the project, partly because of the beginning of the economic recession. However, due to the recession there were much more favorable offers on the table while searching for a new location. 8 No 2 /

9 ESTONIA Ele-Mall Vainomäe Kierownik Tallinn Creative Incubator Tallinn, Estonia Kreatywny Tallinn w kierunku zwiększenia konkurencyjności i atrakcyjności regionu Tallinn jest stolicą Estonii, Europejską Stolicą Kultury 2011, a także najstarszą stolicą w północnej części Europy. Populacja tego miasta wynosi mieszkańców. Obecnie możemy zaobserwować w Tallinnie wiele elementów kreatywnej gospodarki, o wiele więcej niż w latach ubiegłych. Przykładem niech będzie tu przekształcona przestrzeń miejska, liczne wyroby rękodzielnicze oraz różne atrakcje obecne w przestrzeni miejskiej. Przed 5 laty głównym obszarem dla przemysłów kreatywnych w Tallinnie było Stare Miasto, umieszczone na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Dzisiaj mamy jednak zdecydowanie więcej takich miejsc. Większość z nich położona jest w sąsiedztwie centrum miasta i tworzy się samoistnie, organicznie. Obecnie są to: rejon Rotermanni Kvartal w pobliżu Starego Miasta, dzielnica Põhja-Tallinn, która jest szybko rozwijającym się obszarem przemysłów kreatywnych oraz tworzący się właśnie Culture Cauldron, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza kocioł kultury. Kliff&Klaus Stuudio To właśnie takie miejsca, jak te wymienione powyżej, są kluczowe dla rozwoju przemysłów kreatywnych oraz kreatywnego miasta to mieszkańcy oraz zakładane przez nich firmy przekształcają okoliczną przestrzeń w jeszcze bardziej atrakcyjne miejsce, przyciągające zarówno turystów, jak i inwestorów. Rozwój przestrzeni miejskiej odgrywa bardzo ważną rolę w promowaniu kreatywnej gospodarki. Dzięki produktom i usługom oferowanym przez przemysły kreatywne otoczenie staje się bardziej etyczne i estetyczne; zmniejsza się anonimowość, a zwiększa bezpieczeństwo, ceny nieruchomości idą w górę, cała okolica pięknieje i jej ogólna wartość rośnie. Dla rozwoju kreatywnego miasta konieczna jest systematyczna praca. Istotne jest, aby tworzyć środowisko zarówno dla mieszkańców, jak i dla artystów, oraz żeby wprowadzać zmiany, które spowodują wzrost jakości życia oraz poziomu przedsiębiorczości. Tallinn Creative Incubator (TCI) stanowi przykład, w jaki sposób miasto może wspierać kreatywnych przedsiębiorców. Tallinn Creative Incubator to jeden z trzech inkubatorów prowadzonych przez Fundację ESA, wspierającą przedsiębiorczość. Misją TCI jest świadczenie usług inkubacyjnych dla start-upów prowadzących działalność w przemysłach kreatywnych. Głównym celem inkubatora jest zwiększenie konkurencyjności tych przedsiębiorstw poprzez oferowanie miękkich usług: mechanizmów współpracy i uczestnictwa w sieciach współpracy oraz pomocy w rozwoju i eksporcie. Oficjalne otwarcie inkubatora Fundacji ESA miało miejsce we wrześniu 2009 roku, jednak już rok wcześniej pierwsze przedsiębiorstwa sektora kreatywnego mogły korzystać z jego usług. Pomysł na taki inkubator rozwijał się w dość naturalny sposób powstał on, jeszcze zanim zaczęto używać terminu przemysły kreatywne. Sam pomysł zrodził się w 2004 roku, a we wrze- NR 2 /

10 ESTONIA Today the incubator is located in Baltika Quarter, in the historical fashion retail industry building, on 1100 m2 and next to the Baltika Group, Estonia s largest fashion retailer. The role of recession for the location is again important the old administrative building was not torn down. The main financier and interested part of Tallinn Creative Incubator continues to be the city of Tallinn. Therefore, the measure is targeted at the creative industries SMEs active in Tallinn. The revenues of Creative Incubator come from rents and the selling of services and trainings. The services are subsidized up to 75% for incubator companies. The incubation period starts with pre-incubation, during which all incubator clients must pass the basic entrepreneurship course and develop a thorough business plan with the help of their business consultants. The business plan must be approved by the Evaluation Committee. The pre-incubation phase lasts three months and is organized twice a year (spring, autumn). After pre-incubation phase the 2-year incubation period starts. It includes a wide range of soft services personal business consultant and consultants in different fields (marketing, finance, law), training service, access to different financing sources, support in writing grant applications, cross-border network, soft-landing services. Preincubation and incubation services are not offered for free, but are being extensively subsidized. Creative industries start-ups can compensate for their limited resources by using the support provided by the incubator: from business know-how to the favorable prices of the studio-like business premises. Start-ups are involved in training sessions, information and contact seminars, workshops, study visits and joint marketing activities organized by the incubator. As a result, the clients of ESA Creative Incubator have formulated their business idea based on their creative activities; they have chosen the best business model and they are active microand small enterprises; they are familiar with intellectual property rights and are able to position themselves in the market as adding value. From the beginning, the main partners of Creative Incubator have been the following: Estonian Academy of Arts, Design Institute at the Estonian Entrepreneurship University of Applied Sciences (EUAS), Estonian Association of Designers and Estonian Design Centre. Today Creative Incubator incorporates about 30 start-ups with all creative areas represented: jewellery design, glass arts, graphic design, photography, handicrafts, performing arts etc. The vast majority constitute fashion design, interior architecture and 3D/4D animation. Harriet Design There are already many successful examples, as companies export their products and services, some of them have received Estonian business and design awards. Five top Estonian fashion designers have been honored with international awards. They have joined the incubator and pass their enthusiasm to other tenant companies. The Incubator has been quickly approved and accepted by the target group and by the national creative industries. However, some problems have also occurred because of false expectations. Some tenants expect the incubator to cover all their missing resources, from office space to the implementation of their marketing plan by the consultants, so that the entrepreneurs could concentrate purely on the act of creation, without thinking about business issues. Some also think that if they join an incubator, success will come automatically. Therefore, the tenant company s so-called learned helplessness in the real business world may be a possible drawback of incubation. Tallinn City Enterprise Board has considered Tallinn Creative Incubator to be a successful case, despite its short period of operation (open since September 2009). Firstly, it proves that an environment which fosters creativity and is attractive to creative start-ups can be established in an old office building for a relatively small cost. Secondly, due to the short time of operation, the success parameters have been based upon our own judgments and upon the interest of the target group. The Creative Incubator was opened at the peak of demand in autumn The demand has exceeded all expectations: only 14 creative industries SMEs wanted to join the incubator in 2008, whereas in spring 2011 the number of applicants increased to 30. The following factors were critical for the success: a) the quality and adequacy of services provided to the tenants by Tallinn Creative Incubator; b) the intensity of interaction with the companies located in the same property; c) the importance of the location both in terms of accessibility and proper neighbors. This rapid development of creative districts has happened within the last few years. Their rise has introduced the meaning of creative industries to wider public. All new creative areas and districts have made Tallinn more attractive and able to compete with other cities in the Scandinavian and Baltic region. The city of Tallinn will never be completed, and the Creative Incubator will develop and grow with their tenants. It is important that Tallinn Creative Incubator will not only be a creative district but also a business incubator. And last but not least: Tallinn Creative Incubator was awarded the second Best Science Based Incubator 2010 for Combining Entrepreneurship with Creativity and Culture (9th Annual Conference on Science Based Incubation of The Technopolicy Network). Kliff&Klaus Stuudio 10 No 2 /

11 ESTONIA śniu 2006 roku został przedstawiony Miejskiej Komisji ds. Przedsiębiorczości w Tallinnie (TCEB). Był to czas, kiedy gospodarka znajdowała się u szczytu, a przemysły kreatywne nie zostały jeszcze odkryte. TCEB dało zielone światło tej inicjatywie i poprzez inwestycje i różnorodne działania wsparło proces zakładania inkubatora. W 2010 roku TCI pozyskał dodatkowe finansowanie na rozwój usług i infrastruktury z agencji rządowej Enterprise Estonia (EE). Problemy, z którymi TCEB musiało się zmierzyć, dotyczyły głównie zmiany lokalizacji. Stało się tak w wyniku niedostarczenia projektu przez pierwszego partnera TCI, co częściowo było związane z rozpoczynającą się recesją gospodarczą. Jednakże ze względu właśnie na recesję na rynku pojawiło się wiele korzystniejszych ofert nowej lokalizacji. Obecnie Tallinn Creative Incubator mieści się w Baltika Kvartal, historycznym budynku przemysłu odzieżowego, na powierzchni 1100 m 2, w pobliżu siedziby Baltika Group, największej firmy odzieżowej w Estonii. Rola recesji dla lokalizacji inkubatora jest istotna również ze względu na fakt, że dzięki temu stary budynek administracyjny nie został zburzony. Głównym finansującym, a zarazem interesariuszem Tallinn Creative Incubator jest miasto Tallinn. Dlatego też działalność inkubatora jest skierowana przede wszystkim do MŚP funkcjonujących w przemysłach kreatywnych w Tallinnie. Na dochody inkubatora składają się głównie wpływy z czynszu oraz ze sprzedaży usług i szkoleń. Dla firm inkubowanych usługi te są dofinansowane nawet w 75%. Okres inkubacji rozpoczyna się tzw. preinkubacją, podczas której klienci biorą udział w podstawowym kursie przedsiębiorczości oraz, z pomocą doradców biznesowych, opracowują dokładny biznesplan, który następnie musi zostać zatwierdzony przez Komisję Oceniającą, by można było przejść do etapu inkubacji. Preinkubacja trwa 3 miesiące, a nabór do niej jest przeprowadzany dwa razy w roku (wiosna, jesień). Po zakończeniu pierwszego etapu następuje dwuletni okres inkubacji. Na tym etapie oferowany jest szeroki zakres usług miękkich indywidualne doradztwo biznesowe oraz szczegółowe doradztwo w zakresie marketingu, finansów i prawa, a także szkolenia, dostęp do różnych źródeł finansowania, pomoc w pisaniu wniosków o dotacje, tworzenie sieci współpracy oraz usługi tzw. miękkiego lądowania. Choć usługi preinkubacji i inkubacji nie są darmowe, to w znacznym stopniu są jednak dofinansowywane. Biorąc pod uwagę fakt, iż start-upy z sektora kreatywnego mają dość ograniczone zasoby, mogą one w dużym stopniu skorzystać ze wsparcia inkubatora: od know-how dotyczącego prowadzenia firmy po wynajem po przystępnej cenie pomieszczeń na studia. To dla nich właśnie przewidziane są sesje szkoleniowe, spotkania informacyjne służące również nawiązywaniu kontaktów, warsztaty, wizyty studyjne oraz wspólne działania marketingowe organizowane przez inkubator. Po zakończeniu tego etapu oczekuje się, że klienci tallińskiego inkubatora mają już sformułowany pomysł biznesowy, dostosowany do swojego rodzaju działalności. Ponadto wybrali odpowiedni model biznesowy i są aktywnymi przedsiębiorcami (małymi lub mikro), są świadomi prawa własności intelektualnej oraz stanowią wartość dodaną na rynku. Od samego początku do partnerów Tallinn Creative Incubator należą: Estońska Akademia Sztuk Pięknych (Estonian Academy of Arts), Instytut Designu przy Przedsiębiorczym Uniwersytecie Nauk Stosowanych (Estonian Entrepreneurship University of Applied Sciences, EUAS), Estońskie Stowarzyszenie Projektantów (Estonian Association of Designers) oraz Estońskie Centrum Designu (Estonian Design Centre). Obecnie w inkubatorze działa około 30 start-upów, reprezentujących różne obszary przemysłów kreatywnych: projektowanie biżuterii, szkło artystyczne, grafikę, fotografię, rękodzieło czy różne formy teatralne. Wiele z tych firm zajmuje się także projektowaniem mody, architekturą wnętrz oraz animacją 3D/4D. Już teraz istnieje wiele przykładów firm, które odniosły sukces i eksportują swoje produkty i usługi. Niektóre z nich zostały nagrodzone w estońskich konkurach biznesowych i designerskich. Z kolei pięciu najlepszych estońskich projektantów mody zostało wyróżnionych nagrodami w konkursach międzynarodowych. Jako że firmy te przystąpiły do inkubatora i są jego częścią, przekazują swój entuzjazm również innym lokatorom. Tallinn Creative Incubator został szybko zaakceptowany przez grupę docelową oraz lokalne przemysły kreatywne, zarówno o zasięgu regionalnym, jak i krajowym. Jednakże należy wspomnieć też o problemach, które pojawiły się w TCI w związku z błędnymi oczekiwaniami przedsiębiorców korzystających z jego usług. Niektórzy z lokatorów oczekiwali od inkubatora zapewnienia wszelkich brakujących zasobów, od powierzchni biurowej po wdrożenie przez doradców planu marketingowego. Przy takim założeniu przedsiębiorca miał skupić się już jedynie na tworzeniu i nie myśleć o kwestiach związanych z prowadzeniem firmy. Inni z kolei uważali, że już samo przyłączenie się do inkubatora zapewni im automatyczny sukces. Dlatego też wydaje się, że pewną wadą inkubacji może być tzw. wyuczona bezradność inkubowanej firmy w funkcjonowaniu w rzeczywistym świecie biznesu. Pomimo krótkiego czasu funkcjonowania TCI w Tallinie (od września 2009 roku) TCEB uznało, że inkubator ten odnosi sukces. Po pierwsze, TCI udowadnia, że otoczenie, które promuje kreatywność i jest atrakcyjne dla start-upów z sektora kreatywnego, może powstać w starym biurowcu i stosunkowo niewielkim kosztem. Po drugie, ze względu na krótki okres działania parametry sukcesu oparto na naszych własnych opiniach i odczuciach oraz na poziomie zainteresowania okazanego przez grupę docelową. Tallin Creative Incubator otwarto jesienią 2009 roku, u szczytu zapotrzebowania na taką instytucję. Popyt przerósł wszelkie oczekiwania: jedynie 14 MŚP z sektora kreatywnego wyrażało chęć przystąpienia do inkubatora w 2008 roku, podczas gdy wiosną 2011 roku liczba zainteresowanych wzrosła do 30. Dla odniesienia sukcesu kluczowe były następujące czynniki: a) jakość i adekwatność usług oferowanych przez inkubator swoim lokatorom; b) stopień intensywności interakcji między firmami mieszczącymi się w tym samym budynku; c) lokalizacja zarówno w kontekście dostępności, jak i odpowiedniego sąsiedztwa. W ciągu ostatnich kilku lat nastąpił bardzo szybki rozwój przestrzeni dla przedsiębiorców z sektora kreatywnego. Dzięki temu możliwe było przedstawienie szerszej publiczności znaczenia przemysłów kreatywnych. Wszystkie te nowo powstałe miejsca działalności kreatywnej spowodowały, że Tallinn stał się bardziej atrakcyjny i może konkurować z miastami Skandynawii oraz pozostałych krajów nadbałtyckich. Tallinna nigdy nie będzie można uznać za miasto dokończone, będzie ono rozwijało się wraz z rozwojem inkubatora i jego lokatorów. Bardzo ważne jest, żeby Tallinn Creative Incubator był nie tylko kreatywną przestrzenią, ale także inkubatorem przedsiębiorczości. Na koniec należy dodać również, że Tallinn Creative Incubator został nagrodzony podczas 9. corocznej konferencji poświęconej inkubacji, organizowanej przez Technopolicy Network (Annual Conference on Science Based Incubation), zdobywając drugie miejsce jako Best Science Based Incubator 2010 za łączenie przedsiębiorczości z kreatywnością i kulturą. Loomeinkubaator NR 2 /

12 POLAND Designing Katarzyna Laskowska, Dr habil. Poznań Univeristy of Arts Professor University of Arts in Poznań Poznań, Poland cooperative environment DESIGNS IMPLEMENTED BY NOTI, RESULTING FROM THE COOPERATION BETWEEN UAP AND THE BUSINESS FLAI FAMILY OF SEATS designed by Małgorzata Bronikowska, 6th PE-P edition, in production by NOTI since 2007 The history and tradition of the Wielkopolska region, as well as its inhabitants and natural resources are considered to be the most important capital of the region. The inhabitants are traditionally known for their diligence at work, good organization and entrepreneurship, as well as for the desire for fast economic growth. Thus, for values which constitute a great basis for introducing innovative changes. Wielkopolska aims at achieving the status of an important and modern region with a rich technological and intellectual background and innovative in many fields of life and economy. Hence, it aims at becoming an interesting investment region. Wielkopolska wants to be a place which offers good living and working conditions in a healthy, natural environment, a place which is attractive in terms of culture, science, tourism and leisure. In order to introduce such changes, it is essential to consistently implement sustainable growth, which is, in some ways, based on cooperation between science and industry, and between industry and creation. The cooperation with strong partner regions North Brabant and Saint-Etienne agglomeration has certainly a positive impact on stimulating the growth based on local research and innovation potential and on infrastructure. However, at the regional level, the process of transforming towards knowledge-based economy, promoted by the European Union, requires cooperation between the creative, scientific and business sectors; and multidisciplinary solutions of complex problems constitute one of the characteristics of balanced actions. Therefore, designers seem to be extremely helpful in this process, since they are professionally predisposed to finding creative solutions and to creating new concepts. Sustainable growth, including the one closely related to design, is based on cooperation between different sectors. In the case of design these would be the creative, technical and business sectors, as well as research centers (a wider discussion is available in a study based on an analysis carried out to the order of the Marshal Office of the Wielkopolska Region 1 ). The Wielkopolska region has many significant research centers and a developed entrepreneurial sector, which, in my opinion, consists mainly of local schools and universities, technology parks, as well as science and technology parks, including in particular the oldest Polish park, i.e. Poznań Science and Technology Park of the Adam Mickiewicz University Foundation (PPNT FUAM). PERFECT DESIGN ENVIRONMENT The development of design in the Wielkopolska region may be observed throughout the last century. The 1920s have seen the establishment of the State School of Decorative Art and Artistic Industry in Poznań, which used to initiate cultural and artistic life of the region 2. Today, as the University of Arts in Poznań (UAP), the institution continues the 92 years of experience in building the region s brand as having a strong design potential. This is reflected in the so-called Poznań school of furniture, an educational program which includes Interior Architecture and Design, Bionics, Design, Multimedia, Urban Planning, Scenic Design and the two youngest specialties: Fashion Design and Landscape Shaping. Moreover, the academics persist in their efforts to raise social awareness of the value which comes from combining culture and economy, and to support the artistic development and entrepreneurship in the region. The year of 2011 is exceptional in terms of the history of design development in Wielkopolska, since it encompasses three celebrations: 60 years of Interior Architecture Department, 40 years of Design Department and 10 years of the Educational-Design Program at UAP. The most important events associated with these celebrations were the following: awarding Ross Lovegrove, a world famous designer, with the title doctor honoris causa of UAP ( ) and PROJEKT/PROCES/ PRODUKT conference and workshops organized 1 Sustainable Design. An Analysis of Sustainable Design s Impact on the Growth of Competitiveness of the Wielkopolska Region on the European Market An analysis carried out to the order of the Department of Economy of the Marshal Office of the Wielkopolska Region. The analysis has been prepared by Katarzyna Laskowska, Poznań Univeristy of Arts Professor, Aleksandra Adamczyk and Paweł Grobelny. 12 No 2 /

13 POLSKA Prof. UAP dr hab. Katarzyna Laskowska Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Poznań, Polska Projektowanie środowiska współpracy Największym kapitałem Wielkopolski są jej historia i tradycja, mieszkańcy oraz zasoby naturalne. Za tradycyjne cechy mieszkańców uznaje się rzetelny stosunek do pracy, dobrą organizację i przedsiębiorczość oraz dążenie do szybkiego rozwoju gospodarczego a więc wartości, które stanowią doskonałe podłoże do wprowadzania innowacyjnych zmian. Wielkopolska postawiła sobie za cel osiągnięcie statusu ważnego i nowoczesnego regionu, charakteryzującego się innowacyjnością w wielu dziedzinach życia i gospodarki oraz bogatym zapleczem technologicznym i umysłowym, a w konsekwencji stanie się interesującym regionem inwestycyjnym. Wielkopolska chce być miejscem oferującym dobre warunki do życia i pracy w zdrowym środowisku naturalnym, atrakcyjnym pod względem kulturowym, naukowym, turystycznymi i rekreacyjnym. W dążeniu do wprowadzenia takich zmian w Wielkopolsce niezbędne jest konsekwentne wdrażanie zrównoważonego rozwoju, którego podstawą jest szeroko rozumiana kooperacja pomiędzy nauką a przemysłem, przemysłem a kreacją. Współpraca z silnymi regionami partnerskimi Północną Brabancją i aglomeracją Saint-Etienne z pewnością pozytywnie wpływa na stymulację rozwoju opartego na rodzimym potencjale badawczym, innowacyjnym i infrastrukturze. Jednak promowany przez UE proces transformacji w kierunku gospodarki opartej na wiedzy na poziomie regionalnym wymaga współpracy pomiędzy sektorem kreatywnym, naukowym i biznesowym, a cechą zrównoważonego działania jest multidyscyplinarność w rozwiązywaniu złożonych problemów, dlatego w procesie tym niezwykle pomocni wydają się być również projektanci ludzie zawodowo predysponowani do kreatywnego rozwiązywania problemów i tworzenia nowych koncepcji. Rozwój zrównoważony, także ten ściśle dotyczący designu, oparty jest na współpracy pomiędzy różnymi sektorami. W przypadku designu są to sektory kreatywne, techniczne, biznesowe oraz ośrodki badawczo-naukowe (szerokie omówienie dostępne jest w opracowaniu opartym na analizie wykonanej na zamówienie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego 1 ). W Wielkopolsce funkcjonuje wiele znaczących instytucji naukowo-badawczych, jest też bardzo dobrze rozwinięty sektor przedsiębiorczości, do którego zaliczam głównie regionalne uczelnie oraz parki technologiczne i naukowo-technologiczne, a w szczególności najstarszy w Polsce Poznański Park Naukowo Technologiczny Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (PPNT FUAM). ŚRODOWISKO STWORZONE DO PROJEKTOWANIA Rozwój designu w Wielkopolsce możemy śledzić na przestrzeni ostatniego stulecia. Lata 20. XX wieku to czas powołania Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu, która inicjowała życie kulturalne i artystyczne regionu 2. Dzisiaj, jako Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu (UAP), instytucja ta kontynuuje 92-letnie doświadczenia w budowaniu wielkopolskiej marki o silnym potencjale projektowym, co przejawia się w prowadzeniu poznańskiej szkoły mebla, programu kształcenia w zakresie Architektury Wnętrz i Wzornictwa, Bioniki, Designu, Multimediów, Urbanistyki, Scenografii oraz najmłodszych specjalności: Projektowania Ubioru oraz Sztuki Kształtowania Krajobrazu. Jednocześnie środowisko uczelni nie ustaje w działaniach na rzecz podnoszenia świadomości społecznej związanej z łączeniem wartości kultury z gospodarką oraz na rzecz rozwoju artystycznego i przedsiębiorczości regionu w tym zakresie. Rok 2011 jest wyjątkowy w historii rozwoju designu w Wielkopolsce, ponieważ jest rokiem obchodów aż trzech jubileuszy: 60-lecia istnienia kierunku Architektura Wnętrz, 40-lecia Wzornictwa oraz 10-lecia Programu Edukacyjno-Projektowego na UAP. Najważniejszymi wydarzeniami towarzyszącymi tym rocznicom były nadanie tytułu doktora honoris causa przez UAP światowej sławy projektantowi Rossowi Lovegrove owi ( ) oraz warsztaty i konferencja PROJEKT/PROCES/PRODUKT zorganizowane przez UAP i Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego ( ). Działalność absolwentów i pedagogów uczelni dla regionu ma długą historię, która inspiruje kolejnych pracowników naukowych do podejmowania działań docenianych w Polsce i Europie. Dla przypomnienia przywołam kilka przykładów z przeszłości. Dzięki organizacji międzynarodowej wystawy Triennale Mebla poznańska szkoła mebla, jak i przemysł meblarski zyskały platformę międzynarodowej konfrontacji na miejscu w Poznaniu 3. W Zakładach Doświadczalnych prowadzono wiele projektów dla przedsiębiorstw i instytucji regionu od wagonów specjalnych (autor prof. Jan Węcławski, Tomasz Matuszewski), lokomotyw spalinowych i elektrycznych (R. Hałas, współpraca T. Matuszewski) dla Zakładów Metalowych H. Cegielski, po projekt Pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego w Gnieźnie. Przykłady pokazują szeroko rozwiniętą działalność projektową absolwentów i projektantów, możliwości wykonywania zawodu oraz akceptację profesji projektanta przez środowiska pozaakademickie w latach 90. Połączenie i korzystanie z tradycji przemysłowych regionu z potencjałem UAP oraz działaniami projektowymi kadry profesorskiej i studentów wyraźnie pokazują, jak zmienia się rynek, potrzeby i wymagane kwalifikacje przystosowane do potrzeb rynku oraz jak w kolejnych dekadach uczelnia aktywnie reaguje na zmiany, rozbudowując swój program projektowy. 1 Design zrównoważony. Analiza dotycząca wpływu designu zrównoważonego na wzrost konkurencyjności regionu wielkopolskiego na rynku europejskim. Analiza wykonana na zamówienie Departamentu Gospodarki UMWW. Opracowanie analizy prof. UAP Katarzyna Laskowska, Aleksandra Adamczyk, Paweł Grobelny. 2 Pierwsza monograficzna publikacja Poznańska Zdobnicza. Historia w latach autorstwa Jarosława Mulczyńskiego najpełniej dokumentuje ten okres. 3 Artykuł prof. Jerzego Schmidta Działalność dla regionu wielkopolskiego Wydział Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego PWSSP z 1987 roku przedstawia obszar zainteresowań środowiska projektantów oraz pedagogów i grup studenckich. Kronika Wielkopolski numer 2/3 (45) za rok 1987 poświęcona problematyce badań naukowych poznańskiego środowiska dla potrzeb gospodarki, oświaty i kultury narodowej. NR 2 /

14 POLAND by UAP and the Marshal Office of the Wielkopolska Region ( ). The UAP s graduates and academics performance for the region has a long history. This inspires successive students and lecturers to undertake further actions, which are then appreciated both, in Poland and in Europe. Let me recall here some examples from the past. Thanks to the organization of Furniture Triennial, an international exhibition, the so-called Poznań school of furniture and the whole furniture industry gained an international platform to confront their ideas here in Poznań3. Zakłady Doświadczalne carried out many projects for local companies and institutions - from designing special train cars (Prof. J. Węcławski, T. Matuszewski), electric and non-electric locomotives for H. Cegielski factory (R. Hałas, T. Matuszewski) to designing a monument commemorating the Millennium of the Polish State in Gniezno. These examples show that the activity of design graduates, and designers in general, was widely developed. They had work opportunities and the designing profession was accepted and respected by non-academic environment in the 1990s. The region s industrial tradition and UAP s potential in conjunction with the efforts of design professors and students illustrate exactly how the market changes, and what are its needs and required qualifications. It shows also how, over the next decades, the university has actively reacted and adapted to these changes by extending its design program. The undertakings of UAP the largest school of fine arts in Poland to promote design and its role in our social, cultural and economic life were certainly of great importance to its development over the last decade, both, in the Wielkopolska region and in the whole country. The professors and graduates of UAP constitute a significant group of experts for events such as ProDesign, Global Innovation Days or arena DESIGN. UAP is also a partner to the Wielkopolska Design Centre, which is now being created in the building of Stara Drukarnia (opening is planned for November 2011). The cooperation with business is reflected, for example, in internships, preliminary apprenticeships, consultations with design practitioners, knowledge and technology transfer, prototype process support, implementation, research promotion and in designers themselves. One of the examples of direct cooperation between science and business is the Education-Design Program ( Program Edukacyjno- Projektowy, PE-P), an instrument which has been developed at the University of Arts in Poznań and has been conducted by me continually since 2001 at the Faculty of Architecture and Design. PE-P s basic idea was to create a favorable environment for carrying out research and implementation projects, as well as knowledge and technology transfer, and simply an environment which would be friendly to all the stakeholders (investors, economic institutions, students and professors). The program created a platform within which students are being prepared for cooperation with the industry, utility models are developed to meet social needs and business contacts are initiated to result in the implementation of the most interesting ideas and in order to provide work opportunities for graduates and researchers. Direct cooperation with the manufacturers enables students to acquire knowledge on the complex process of new product development, in which the designer is one of its creative links, closely collaborating with a whole group of experts. PE-P is a kind of a supplement which extends the existing academic education methods with industrial designing with regard to the market. It also constitutes an instrument for developing commercial designs, which are then implemented by our partners. The cooperation is based on precisely defined rules, accepted by each interested party (multilateral agreement, cost estimation and a year-long schedule which regulates each stage of cooperation). Specific design assumptions, trainings and presentations regarding the production character of each factory are prepared every year. FACTS AND FIGURES During the 10 years of Education-Design Program ( ): our Studio has worked with 23 manufacturers and realized 49 cooperations; 110 students of the Faculty of Architecture and Design UAP have participated; 162 independent designs have been developed, out of which 34 have had its prototypes produced by furniture factories; 2 projects have been implemented by NOTI (FLAI family of seats, designed by Małgorzata Bronikowska, 6th PE-P edition; COMFEE family of seats, designed by Anna Hrecka, 6th PE-P edition); 2 projects are being implemented by MIKOMAX (HONEYCOMB and ONYKS families of tables, designed by Marta Szczepańska, 9th PE-P edition). The 10th edition of PE-P is still being realized and its results will be presented at a special exhibition within the arena DESIGN 2011 project held at Poznań International Fair (MTP). PARTNERS Our partners are key Polish manufacturers which actively participate in educating young designers and shaping the creative environment which leads to product implementation. Since 2001 we have been cooperating with the following furniture manufacturers: BALMA, BLACK RED WHITE, Meble VOX, ATLAS meble kuchenne, PROFIm, ABC formy siedzenia, BRW, NOTI, MBH, MIKOMAX, PROFAP, PAGED and with manufacturers of materials used in line production: Schattdecor (in all PE-P editions), Kronospan, Blum, Kronopol, Kronoplus, Hettich, FORBO, SIRO, Ridex and Egger. Apart from the above mentioned key companies, which participate in consecutive PE-P editions, we cooperate also with many producers and distributors of materials, who support our efforts by providing students with trainings and materials used in furniture prototypes (Kronoerg, Agromax, Hranipex). PE-P is also continually supported by Poznań International Fair which promotes the program on a wide scale by providing exhibition area during trade fair. For several years now, the program has been promoted also by the Department of Economy of the Marshal Office of the Wielkopolska Region and by Meliński Munith company which became involved in the organizational matters. All the companies and institutions, which participate in the Education-Design Program, created a new platform, which combines the academic environment and the designers together with the industry and enables their cooperation. Together we have initiated communication and understanding, a competence which bears fruit every day. 10 YEARS OF COOPERATION The ten years of cooperation with the industry constitutes a great opportunity to constantly search for and analyze better applications of the program. The program itself was created and implemented as a flexible structure, which might be modified with regard to current situation and needs, and therefore, it enables permanent improvements. Different needs and objectives of the participants of New Product Development Process within PE-P create some hardships at the beginning, but in the end, through acceptance and mutual understanding, this actually helps to enrich each and every project. The manufacturers perceive their participation in the program as a positive action influencing their image and brand recognition. The promotion they get from cooperating with a university is also of great PROF KATARZYNA LASKOWSKA ATELIER importance. They benefit from this cooperation by acquiring new market designs and new approach to designing ( regeneration and refreshing ). They can network with young talented people their future service providers. Moreover, the program allows for trainings and apprenticeships for a dedicated group of students, as well as for presenting the company s products and technological potential. For most of our partners the training module is a priority, as it helps them to get in touch with a relatively large group of future designers while they are still studying, and thus, it helps to establish a relationship between future business partners. 2 The first monograph on this matter, entitled Poznańska zdobnicza: historia Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu w latach , written by Jarosław Mulczyński, best describes that period. 3 Prof. Jerzy Schmidt, in his article entitled Activities for the Wielkopolska Region the Faculty of Interior Architecture and Industrial Design at the State School of Fine Arts of 1987, presents the interests of designers, lecturers and student groups. Volume 2/3 (45) of 1987 of the Kronika Wielkopolski quarterly was dedicated to the issue of scientific research conducted by Poznań academics and its significance for economy, education and national culture. 14 No 2 /

15 Działania UAP największej uczelni artystycznej w Polsce na rzecz upowszechniania designu oraz roli projektowania w życiu społecznym, kulturalnym i gospodarczym miały zapewne znaczenie w rozwoju tej dyscypliny w ostatniej dekadzie, zarówno w regionie, jak i w całym kraju. Profesorowie i absolwenci UAP stanowią ważną grupę ekspercką w pracach przy wydarzeniach takich jak ProDesign, Światowe Dni Innowacji, projekt arena DESIGN. UAP jest także partnerem tworzącego się obecnie Wielkopolskiego Centrum Designu w Starej Drukarni (planowane otwarcie listopad 2011 roku). Współpraca z biznesem przejawia się m.in. w stażach i praktykach wstępnych, konsultacjach z praktykami, transferze wiedzy i technologii, wsparciu procesu prototypowania i wdrażania do produkcji czy w końcu promocji badań i samych projektantów. Jednym z narzędzi wypracowanych na uczelni, stanowiących doskonały przykład bezpośredniej współpracy nauki z biznesem, jest prowadzony przeze mnie, nieustannie od 2001 roku na Wydziale Architektury i Wzornictwa UAP Program Edukacyjno-Projektowy (PE-P). Ideą PE-P było stworzenie środowiska sprzyjającego prowadzeniu projektów badawczo-wdrożeniowych i transferowi wiedzy i technologii oraz przyjaznego zainteresowanym stronom (inwestorom, instytucjom gospodarczym, studentom oraz naukowcom- -dydaktykom). Program tworzy platformę, w ramach której przygotowuje się studentów do współpracy z przemysłem, opracowuje się wzory użytkowe odpowiadające na potrzeby społeczne oraz inicjuje się kontakty biznesowe prowadzące do wdrożenia najciekawszych pomysłów oraz stworzenia możliwości zatrudnienia absolwentów i naukowców. Bezpośrednia współpraca z producentami umożliwia studentom zdobycie wiedzy w zakresie złożonego procesu rozwoju nowego produktu, w którym projektant jest jednym z ogniw twórczych jego powstawania, ściśle współpracującym z całym zespołem specjalistów. Program stanowi uzupełnienie i poszerza metody akademickiego kształcenia o nauczanie projektowania przemysłowego uwarunkowanego rynkowo. Program jest również narzędziem w opracowywaniu projektów rynkowych, wdrażanych do produkcji przez naszych partnerów. Kooperacja opiera się na precyzyjnie określonych i przyjętych przez wszystkie strony zasadach (umowa wielostronna, kosztorys oraz całoroczny harmonogram, który organizuje poszczególne etapy współpracy). Każdego roku opracowujemy założenia projektowe oraz przebieg szkoleń i prezentacji dotyczących specyfiki produkcji każdej z fabryk. FAKTY I LICZBY Podczas 10 lat realizacji Programu Edukacyjno- -Projektowego ( ) Pracownia współpracowała z 23 producentami, realizując 49 kooperacji. Program realizowało 110 studentów Wydziału Architektury i Wzornictwa UAP, opracowano 162 niezależne projekty, z których 34 zostało wykonanych w formie prototypów przez fabryki mebli, dwa projekty zostały wdrożone do produkcji przez NOTI (rodzina siedzisk FLAI, proj. Małgorzata Bronikowska, 6 PE-P, rodzina siedzisk COMFEE, proj. Anna Hrecka, 6 PE-P), a dwa kolejne są w trakcie wdrożenia przez MIKOMAX (rodziny stolików HONEYCOMB i ONYKS, proj. Marta Szczepańska, 9 PE-P). Dziesiąta edycja PE-P jest w trakcie realizacji, a jej wyniki będą prezentowane na wystawie specjalnej w ramach arena DESIGN 2011 na Międzynarodowych Targach Poznańskich (MTP). PARTNERZY Naszymi partnerami są czołowi polscy producenci, którzy aktywnie uczestniczą w kształceniu i współtworzą kreatywne środowisko prowadzące do wdrożeń. Od 2001 roku współdziałamy z producentami mebli: BALMA, BLACK RED WHITE, Meble VOX, ATLAS meble kuchenne, PROFIm, ABC formy siedzenia, BRW, NOTI, MBH, MIKOMAX, PROFAP, PAGED oraz z producentami materiałów stosowanych w seryjnej produkcji: Schattdecor (we wszystkich dotychczasowych edycjach PE-P), Kronospan, Blum, Kronopol, Kronoplus, Hettich, FORBO, SIRO, Ridex, Egger. Poza wymienionymi firmami kluczowymi, przystępującymi do kolejnych edycji PE-P, nawiązujemy współpracę z licznymi producentami i dystrybutorami materiałów wspierającymi nasze działania poprzez szkolenia studentów i udostępnianie materiałów stosowanych w prototypach mebli (Kronoerg, Agromax, Hranipex). Również Międzynarodowe Targi Poznańskie nieustannie towarzyszą PE-P, umożliwiając szeroką promocję poprzez udostępnienie przestrzeni ekspozycyjnej podczas targów branżowych, a od kilku lat także Departament Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego oraz firma Meliński Munith włączyły się w promocję i współorganizację programu. Wszystkie uczestniczące w PE-P przedsiębiorstwa i instytucje stworzyły nową platformę, dającą możliwości łączenia i współpracy środowiska akademickiego, projektantów z przemysłem. Wspólnie RODZINA SIEDZISK COMFEE, proj. Anna Hrecka, 6 PE-P, produkcja Noti od 2007 roku POLSKA uruchomiliśmy język komunikacji i silne więzi porozumienia, które owocują każdego dnia. 10 LAT WSPÓŁPRACY 10 lat współpracy z przemysłem stanowi doskonałą możliwość nieustannego badania i poszukiwania lepszych aplikacji programu. Pomyślany i wprowadzany w życie jako struktura elastyczna, modyfikowalna w zależności od sytuacji i potrzeb, pozwala na ciągłe udoskonalanie. Początkowa trudność polegająca na różnicy celów i potrzeb uczestników Procesu Rozwoju Nowego Produktu (PRNP) w ramach PE-P dzięki zrozumieniu i akceptacji pozwala w efekcie końcowym wzbogacić prowadzone projekty. Producenci uczestnictwo w programie postrzegają jako działanie pozytywnie wpływające na wizerunek oraz rozpoznawalność marki, ważna jest dla nich również promocja poprzez współpracę z uczelnią. Współpraca daje możliwość pozyskania nowych wzorów rynkowych, nowego podejścia do projektowania ( odmłodzenie i odświeżenie ), umożliwia nawiązanie kontaktów z młodymi talentami przyszłymi usługodawcami. Dodatkowo program umożliwia przeprowadzenie szkoleń i praktyk dedykowanych grupie studentów, zaprezentowanie produktów, potencjału technologicznego. Dla wielu partnerów część szkoleniowa jest priorytetem, umożliwia dotarcie do relatywnie dużej grupy przyszłych projektantów na etapie studiów, tworząc relacje pomiędzy przyszłymi partnerami biznesowymi. Gros partnerów ocenia wspólną pracę jako rozwojową w podejściu do projektowania, PROJEKTY WDROŻONE DO PRODUKCJI PRZEZ NOTI, BĘDĄCE WYNIKIEM WSPÓŁPRACY UAP Z BIZNESEM NR 2 /

16 POLAND The program is also seen as having a very developmental approach to designing and as stimulating creativity in finding solutions to problems occurring during the designing and implementation process. The students, on the other hand, appreciate the possibility to be involved in the whole implementation process, in which they can use and apply their academic knowledge and acquire some practical skills (teamwork, distribution of obligations, reacting to problems and critical situations). For most of them it is crucial to have the opportunity to create a prototype and to become known as a designer. It is also a practical step into creative teamwork, entrepreneurship and establishing business contacts. An obvious value for all the participants (both, science and business) is that they gain current knowledge on materials, technology and market, acquire the teamwork skill and work on innovative solutions. 90% of those who accomplished the program work as designers, and many of them start their own studios and implement their designs. NEW AREAS The time has come when not only the professionals note that all the cultural, demographic, social, legal and economic changes lead us to finding new solutions which require different satisfaction of different needs. All the social groups deserve to be identified and respected appropriately. Service, equipment, appliances and programs have to be designed in a way that will satisfy the needs of different consumers. These are the new areas for designers of everyday items, medical equipment, leisure and work space; it s about creating the right graphic design together with wide promotion of the products new philosophy. Therefore, the role of creative thinking and designing in interdisciplinary teams is crucial. The form in which design education has been present in the industrial and economic reality has been developed and examined throughout the last ten years and may be applied to other manufacturing businesses. The Faculty of Architecture and Design provides a strong impetus, reliable formulas and constantly developing personnel. The local authorities have a wide scope of activity here in order to support and create a center which will bring culture and economy together. During a conference held in November 2010, UAP s Rector, Marcin Berdyszak, Professor Ordinary, presented a development plan for UAP, according to which, after some reconstruction, the university will become a professional educational institution with a research center. Current resources, such as the existing teaching staff, facilities and equipment, will be gradually expanded. This will allow for better satisfaction of the needs of the business by offering ready research results and by developing designs with willing companies, which in turn, find themselves in need for such cooperation more and more often. Thus, the cooperation of the Faculty of Architecture and Design with the business will constantly develop. Katarzyna Laskowska, Dr habil., Poznań Univeristy of Arts Professor Created Education-Design Program (PE-P), an original program of cooperation with the industry, realized since Conducts the Studio of Educational Programs and Cooperation with Industry at the University of Arts in Poznań. Visiting professor: ITESM-CCM, Mexico City 2004, Centro disenio-cine-television university, Mexico City 2006, Engaged in designing, organizing exhibitions, promoting design and conducting international design workshops. katlaskowska@gmail.com Key strategies and projects of the Wielkopolska region WIELKOPOLSKA INNOVATION PLATFORM A project carried out within the Innovation Support Program launched by Poznań City Hall. It is a portal on innovation dedicated to scientists and enterprises which are interested in knowledge and technology transfer and seek partners to implement their research results or look for ready solutions which meet the market s needs. Each Poznań university is represented by its academic teacher who provides information on the potential of particular departments. The portal publishes then a database containing scientific solutions which might have a practical application in the economy. POZNAŃ DAYS OF ACADEMIC ENTREPRENEURSHIP Organized since PDPA s objective is to bring the two worlds of science and business closer together and to show that today business has to make use of the research carried out by the scientists and that the scientists, in turn, have to confront their research results with the needs of the market. PDPA is also a meeting platform for new and experienced businessmen. The event is addressed to entrepreneurs, researchers, students, graduates and representatives of institutions which are engaged in academic entrepreneurship support. FORESIGHTWIELKOPOLSKA Carried out by the Marshal Office of the Wielkopolska Region, the Foresight Wielkopolska project is the largest and the most important social initiative devoted to the future of the Wielkopolska region and its inhabitants. The Foresight project is a kind of a social debate. It is intended for entrepreneurs, scientists, representatives of public administration as well as social and non-governmental organizations, politicians and members of other social groups, which value the future of the Wielkopolska region; for those who want to discuss about it, and as a result, will have an urge to establish elements of socioeconomic reality in their own environments the elements which stimulate favorable scenarios for the development of the region, so that in years we could all have a prosperous life. Examples of companies established by young designers in the Wielkopolska region / Przykłady firm zakładanych przez młodych projektantów w Wielkopolsce: ATF Studio Łukasz Matwiej, Jakub Puszyński, Marcel Grzanka and Sławomir Kusaja, graduates of Poznań University of Life Sciences, the Department of Forest Technology, specialize in complex computer-aided design and manufacturing of furniture mainly for small and medium furniture companies. They have participated in a contest entitled First Step into Running Your Own Business, which was aimed at supporting the most interesting academic ideas for business activity and was organized by Adam Mickiewicz University in Poznań Foundation. ATF Studio Łukasz Matwiej, Jakub Puszyński, Marcel Grzanka i Sławomir Kusaja, absolwenci Wydziału Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, zajmują się kompleksowym komputerowo zintegrowanym projektowaniem i wspomaganiem wytwarzania mebli, skierowanym głównie do małych i średnich producentów mebli. Udział w konkursie wspierającym najciekawsze pomysły akademickie na działalność gospodarczą Pierwszy krok we własny biznes, organizowany przez Fundację Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. DBWT Daria Berlińska & Wojtek Traczyk s Design Studio. DBWT prepares its designs for the implementation process and produces them with the cooperation of craftsmen, as well as large service providers and manufacturers. It specializes in industrial design, furniture, and graphic design: illustrations, web design, graphics for advertising and publishing, animations. DBWT s Onion project won the Dobry Wzór 2009 (Good Design 2009) contest. DBWT Studio Projektowe Daria Berlińska & Wojtek Traczyk. DBWT przygotowuje do wdrożenia swoje projekty oraz zajmuje się ich produkcją, dzięki współpracy z zakładami rzemieślniczymi oraz dużymi usługodawcami i producentami. Zakres: wzornictwo przemysłowe, meble oraz grafika: ilustracje, webdesign, grafika reklamowa i wydawnicza, film animowany. Projekt Cebula finalistka konkursu Dobry Wzór No 2 /

17 stymulującą w rozwiązywaniu trudnych problemów pojawiających się w trakcie procesu projektowo-wdrożeniowego. W ocenie studentów bardzo ważna jest możliwość przejścia pełnego procesu wdrożeniowego, w którym mogą wykorzystać wiedzę akademicką i nauczyć się praktycznych umiejętności (pracy w zespole, podziału obowiązków, reagowania na pojawiające się problemy i sytuacje krytyczne). Kluczowa dla wielu jest możliwość zrealizowania prototypu oraz zaistnienia jako projektant. To także praktyczny etap zdobywania umiejętności kreatywnej pracy w zespole, wstęp do przedsiębiorczości oraz budowanie kontaktów biznesowych. Oczywistą wartością dla wszystkich uczestników programu (nauka i biznes) jest pozyskanie aktualnej wiedzy materiałowej, technicznej i rynkowej, zdobywanie umiejętności pracy w zespole oraz praca nad innowacyjnymi rozwiązaniami. 90% absolwentów opisanego programu pracuje w zawodzie, wielu zakłada własne studia projektowe, wdrażając projekty do produkcji. NOWE OBSZARY Nastał czas, kiedy już nie tylko profesjonaliści konstatują, iż wszystkie zachodzące zmiany kulturowe, demograficzne, socjalne, prawne i ekonomiczne prowadzą nas do nowych rozwiązań, narzucających zróżnicowane dostosowanie do indywidualnych potrzeb. Wszystkie grupy społeczne zasługują na zidentyfikowanie i należyte respektowanie. Serwis, wyposażenie, przyrządy i programy muszą być planowane dla zapewnienia potrzeb coraz bardziej zróżnicowanych odbiorców. To również miejsce i nowe obszary projektantów przedmiotów użytku codziennego, sprzętu medycznego, przestrzeni pracy i odpoczynku; tworzenie adekwatnego przekazu graficznego oraz szerokiej promocji nowej filozofii produktów. Kluczowa jest zatem rola instytucji kreatywnego myślenia i tworzenia w interdyscyplinarnych zespołach. Opracowana i sprawdzona przez ostatnie dziesięć lat forma uczestnictwa kształcenia projektowego w realiach przemysłowo-gospodarczych może być zastosowana w innych branżach produkcyjnych. Wydział Architektury i Wzornictwa daje impuls, sprawdzone formuły oraz stale rozwijającą się kadrę; władze regionu mają tu wielkie pole do działania wspomagania, powoływania i kreowania ośrodka dającego możliwości łączenia kultury i gospodarki. Podczas konferencji w listopadzie 2010 roku Rektor UAP prof. zw. Marcin Berdyszak przedstawił plany rozwoju UAP, który po rozbudowie przekształci się w zaawansowaną placówkę edukacyjną z centrum badawczym. Dotychczasowa baza, którą stanowią przede wszystkim dydaktycy i zaplecze sprzętowe, będzie stopniowo poszerzana. To pozwoli lepiej odpowiedzieć zapotrzebowaniu biznesu poprzez oferowanie wyników przeprowadzonych badań i pracę nad projektami z firmami, które coraz częściej zgłaszają takie zapotrzebowanie, konsekwentnie rozwijając praktyki pracy z biznesem Wydziału Architektury i Wzornictwa. Prof. UAP dr hab. Katarzyna Laskowska Opracowała autorski program współpracy z przemysłem PE-P, realizowany od 2001 roku. Prowadzi Pracownię Programów Edukacyjnych i Współpracy z Przemysłem w UA w Poznaniu. Profesor wizytujący: ITESM-CCM, Meksyk Miasto 2004, Uniwersytet Centro disenio-cine-television, Meksyk Miasto 2006, Zajmuje się projektowaniem, organizacją wystaw, promocją designu, prowadzi międzynarodowe warsztaty projektowe. katlaskowska@gmail.com POLSKA Kluczowe strategie i projekty wielkopolskie WIELKOPOLSKA PLATFORMA INNOWACYJNA (WPI) Projekt realizowany w ramach Programu Wspierania Innowacyjności uruchomiony przez Urząd Miasta Poznania to portal internetowy poświęcony tematyce innowacji, skierowany do pracowników naukowych oraz przedsiębiorców, którzy są zainteresowani transferem wiedzy i technologii, szukają partnerów w procesie realizacji wdrożeń prac badawczych lub poszukują gotowych rozwiązań odpowiadających zapotrzebowaniom rynku. Każda z uczelni poznańskich jest reprezentowana przez pracownika dydaktycznego przekazującego informacje o potencjale poszczególnych katedr. Poprzez upublicznianie baz wiedzy związanych z nauką, które mogłyby mieć zastosowanie praktyczne dla rozwoju gospodarki. POZNAŃSKIE DNI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI AKADEMICKIEJ (PDPA) Realizowane od 2005 roku. Celem PDPA jest przybliżenie dwóch światów nauki i biznesu oraz pokazanie, że w dzisiejszych czasach biznes musi korzystać z pracy naukowców, a naukowcy muszą konfrontować wyniki badań z warunkami i wymaganiami rynku. PDPA to także platforma służąca spotkaniu się początkujących i doświadczonych biznesmenów. Odbiorcami są przedsiębiorcy, pracownicy naukowi, studenci i absolwenci oraz przedstawiciele instytucji zajmujących się wspieraniem przedsiębiorczości akademickiej. FORESIGHT WIELKOPOLSKA Projekt Foresight Wielkopolska to największa i najważniejsza inicjatywa społeczna dotycząca przyszłości Wielkopolski i Wielkopolan, realizowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego. Foresight jest rodzajem debaty społecznej, do której zapraszani są przedsiębiorcy, naukowcy, przedstawiciele administracji publicznej, organizacji pozarządowych i społecznych, politycy oraz reprezentanci innych grup społecznych, dla których ważna jest przyszłość Wielkopolski, którzy chcą o niej rozmawiać i którzy w efekcie będą chcieli w swoich środowiskach budować elementy rzeczywistości społeczno-gospodarczej, stymulujące realizację pozytywnych scenariuszy rozwoju regionu tak, aby za lat żyło nam się dostatnie. Knockoutdesign The studio consists of four designers: Magda Juszczak, Dorota Kabała, Maya Ober and Marta Florkowska-Dwojak (graduates of UAP, the Faculty of Architecture and Design). KNOCKOUTDESIGN operates in the field of product, exhibition and accessory buildings design, and design workshops. Curators of re.produkt exhibition. Knockoutdesign Studio projektowe to cztery projektantki: Magda Juszczak, Dorota Kabała, Maya Ober i Marta Florkowska-Dwojak (absolwentki Wydziału Architektury i Wzornictwa UAP). KNOCKOUTDESIGN zajmuje się projektowaniem produktu, wystaw i małej architektury, prowadzi warsztaty projektowe. Kuratorki wystawy re.produkt. Dodoplan Dodoplan is a group of designers: Dorota Januszek, Iza Brola and Honorata Poznańska, graduates of UAP, the Faculty of Architecture and Design. Their group was initiated in 2004 with the contest organized by Paged Meble. They have implemented a set of furniture for Intermeble company, designed interior fit-ups for the Poznań City Stadium and the recent winter decorations for Stary Browar building. Dodoplan Grupa projektantek: Dorota Januszek, Iza Brola i Honorata Poznańska (absolwentki Wydziału Architektury i Wzornictwa UAP). Początki tej grupy to 2004 rok i udział w konkursie firmy Paged Meble.Odpowiada za wdrożenia zestawów mebli dla marki Intermeble, projekt wyposażenia wnętrz dla Stadionu Miejskiego w Poznaniu oraz najnowszy projekt dekoracji zimowej dla Starego Browaru. NR 2 /

18 POLAND Maciej Nowak InQbator, Poznań Science and Technology Park, AMU Foundation, Poznan FORM RESULTS FROM BEHAVIOUR Paweł Garus and Jerzy Woźniak, the founders of mode:lina in an interview by Maciej Nowak (INQBATOR PPNT FUAM) Maciej Nowak (MN): How did your cooperation start? Paweł Garus (PG): When we met at the beginning of our studies, we both tried to find some additional assignments. Therefore our cooperation started with participating in Polish and foreign architectural competitions. It provided us with some important basics: we have learned how to work in a team and we have gained practical experience. We have soon realized that by preparing large projects for various competitions, we were able to work faster and more effectively than our colleagues who had only academic experience. MN: That s an interesting point what do you think about that academic experience? PG: Well, studying develops your passion, and this is priceless. Unfortunately, at least in our case, the impetus to work came from the outside. Jerzy Woźniak (JW): The most crucial moment for us was when I left for the Netherlands for three months within the Erasmus programme. While in the Netherlands, I have been looking for an apprenticeship and I have managed to find a job in an architecture office in Rotterdam; and it was mostly thanks to my competition experience. After two months the office started to look for a new employee, so I recommended Paweł. In this way in a team of eight we have started a permanent job, which turned out to be an amazing challenge and a great source of inspiration. Under the supervision of our boss, we have started to carry out dream designs a situation we couldn t even imagine before. It was a unique opportunity to gain practical experience, so we have decided to make use of it we have both taken a year off and spent it living and working in Rotterdam. MN: Was it important that you worked in the Netherlands, and not in Poland? JW: Mostly, yes. I think that in a way it is the matter of different conditions and the still insufficient awareness of Poles when it comes to the importance of design in the Netherlands the history between the society and the design is much longer than in Poland. Besides, it is characteristic of the Dutch that they are more progressive and, let s face it, they have more money. However, it has to be emphasized that the Polish design is improving and nowadays Poland is being observed by international architecture community which is getting increasingly interested and involved in what is happening here. The most distinctive aspect, however, is the role of a young designer in a team in Poland the employed students and graduates are left with simple drafts and sketches, and only after a longer time they deserve some more ambitious tasks. 18 No 2 /

19 POLSKA Maciej Nowak InQbator, Poznański Park Naukowo- -Technologiczny Fundacji UAM Poznań FORMA TO WYNIK ZACHOWAŃ Z Pawłem Garusem i Jerzym Woźniakiem, założycielami firmy mode:lina, rozmawia Maciej Nowak (INQBATOR PPNT FUAM) Maciej Nowak (MN): Jak zaczęła się wasza współpraca? Paweł Garus (PG): Kiedy poznaliśmy się na początku studiów, staraliśmy się znaleźć jakieś ponadprogramowe zajęcie. Nasza współpraca zaczęła się więc od udziału w polskich i zagranicznych konkursach architektonicznych. Dało nam to całkiem niezłe podstawy: nauczyliśmy się pracować w zespole i szlifowaliśmy warsztat. Przygotowując obszerne projekty konkursowe, w krótkim czasie zauważyliśmy, że byliśmy w stanie pracować szybciej i efektywniej niż osoby posiadające jedynie doświadczenie akademickie. MN: No właśnie jak to jest według was z tym doświadczeniem akademickim? PG: Studia na pewno rozpalają pasję, co jest nie do przecenienia. Niestety przynajmniej w naszym przypadku impuls do pracy na swoim przyszedł z zewnątrz. Jerzy Woźniak (JW): Dla nas momentem przełomowym był mój trzymiesięczny wyjazd do Holandii w ramach programu Erasmus. Podczas tego wyjazdu szukałem praktyki udało mi się załapać do pracy w biurze architektonicznym w Rotterdamie, w dużej mierze także ze względu na mój warsztat konkursowy. Po 2 miesiącach biuro zaczęło poszukiwać nowego pracownika, więc poleciłem Pawła. W ten sposób w ośmioosobowym zespole zaczęliśmy pracę na etacie, która okazała się być równocześnie niesamowitym wyzwaniem i źródłem inspiracji. Pod okiem szefa zaczęliśmy realizować projekty marzeń, o których wcześniej nawet nam się nie śniło. Była to niepowtarzalna okazja do zdobywania umiejętności praktycznych, dlatego postanowiliśmy ją wykorzystać obaj wzięliśmy urlopy dziekańskie i spędziliśmy rok, mieszkając i pracując w Rotterdamie. MN: Czy to, że pracowaliście w Holandii, a nie w Polsce, miało jakieś znaczenie? JW: W dużej mierze tak. Myślę, że częściowo jest to kwestia odmiennych uwarunkowań i wciąż jeszcze niewystarczającej świadomości wagi i istoty designu wśród Polaków w Holandii kontakt społeczeństwa z designem ma znacznie dłuższą historię niż w naszym kraju. Poza tym Holendrzy w ogóle cechują się tym, że są postępowi i nie ukrywajmy dysponują większymi pieniędzmi. Trzeba jednak podkreślić, że polski design już jakiś czas temu się przebudził, a Polska jest pod tym względem pod lupą społeczności międzynarodowej z naszej branży, która z coraz większym zainteresowaniem przygląda się i coraz częściej aktywnie angażuje w to, co się u nas dzieje. Najbardziej jaskrawa różnica to chyba jednak rola młodego projektanta w zespole w Polsce studentom i młodym absolwentom NR 2 /

20 POLAND In the Netherlands the situation is quite opposite the young employees are treated as the young blood and they are given the most creative tasks. And so, they are usually responsible for inventing new forms and shapes. Whereas the role of the older colleagues equipped with greater knowledge and experience is to transform the design invented by freshmen into a functional and functioning project. For example, they choose materials and technical solutions that might be applied or they pay attention to keep the rational limits when it comes to the cost of manufacture of the product and its high quality. PG: On the other hand it is important to have a good mentor, regardless of the nationality. We were lucky to work with a boss who became a real guru to us not only did he have great practical experience, but also he knew how to run a business. On every occasion he would mention the practical aspects of conducting a company how to properly present ready designs, how to win clients or how to negotiate. He has taught us, for example, that the way in which you present your design to the client is a key to success. It is mainly due to him that, already at that time, we have started to think about our own business, which was supposed to be based on the idea that the form results from client s behaviour. MN: The form results from client s behaviour. What does this mean in practice? mode:lina: In practice it means that the lifestyle of our client his habits, hobby, day schedule determine the direction of our design. In other words, each of our designs is adjusted to the individual needs of our clients. This way of thinking has also influenced the process of inventing our company name. MN: What do you mean? JW: The name of the company was supposed to reflect our conviction that the client s conduct determines the development direction of the design and to remind of the flexible approach to each order. Moreover, we wanted the name to be Polish but at the same time easy to pronounce and write by foreigners. Dividing the name with a colon has provided for a two-word image and associations with architecture and technology. PG: However, I think that we are most happy with the fact that, in a way, the name has started its own life it is recognizable and attractive, it inspires not only our friends but also our clients to various interpretations. In some circles we are even known as modeliniarze (modelling clay sculptors) and our designs as modelinowe realizacje (modelling clay designs) MN: Listening to you, one could conclude that being successful in a business is especially for artists a piece of cake. PG: Don t get us wrong it was never easy for us, especially at the beginning! The plan was that after coming back to Poland, we are starting our own company. And that is what we did we came to Poznań on Saturday and on Monday we met at my place to discuss the strategy for further actions. We have deliberately refused taking a break, because we wanted to continue our contemporary lifestyle, i.e. to work from an early morning till the afternoon. The only difference was that this time we were not employed in an office but we were working on details of our future company. It required a very strict discipline and perseverance, and our student life was highly limited. MN: So there was a concept and practical experience but establishing a company without a capital is not always that easy, isn t it? JW: That is true especially in case of a designing company which is based on proper computer equipment and newest software. Hence we have decided to apply for European Union funds within the priority which provided grants for establishing a business. I have participated in this competition on my own, whereas Paweł has concentrated on business projects. After a few months spent on writing the application and first drafts of a business plan, trainings and consultancy, we have managed to qualify to the group which was to receive the financing. At this point we had to face some problems to which one needed considerable reserves of patience the grant was paid more than six months later than planned, which has delayed all of the participants with starting their businesses. However, in spite of the delay, we do not regret it. Without this grant it would be really hard to register the company and operate well. Apartament surferów schemat MN: OK, the grant is one thing, but you have to have some factual knowledge in order to run a business. You have also received some support from InQbator within the Summer School of Entrepreneurship (SSE), during which we have actually met for the first time. JW: Of course factual knowledge is essential. We could say that during the SSE we have been made alert to many issues in fact this was our first encounter with accountancy or legal and formal aspects of running a business. PG: But what was most helpful is that due to the form of this event, this trip, we could leave behind all the things that would normally distract us. It enabled us to focus on gaining business knowledge and adapting it to our future company. Besides, we were suddenly forced to work with complete strangers, i.e. with other participants, each with different personality and different level of knowledge and experience. 20 No 2 /