WIZYTA STUDYJNA r.

Transkrypt

1 WIZYTA STUDYJNA r. Tematem naszego dzisiejszego spotkania jest: Ewaluacja jako ścieżka rozwoju szkoły. Nasze spotkanie zaczniemy od zaprezentowania szkoły. The subject of today s meeting is: Evaluation as a path of the school s development. Our meeting will begin with the presentation of our school. Gimnazja w polskim systemie oświaty zaczęły funkcjonować od 1 września 1999 roku. Jest to trzeci etap kształcenia w Polsce. Do gimnazjum uczęszcza młodzież w wieku lat. Nauka trwa 3 lata i kończy się ogólnopolskim egzaminem, od którego wyników w dużej mierze zależy wybór kolejnej szkoły. Middle schools (in Polish Gimnazjum ) have been functioning since the 1 st of September This is the third level of Polish educational system. Students attending Gimnazjum are from 13 to 16 years old. This level of education lasts 3 years and ends with the nationwide exam, called egzamin gimnazjalny. The exam results have a great impact on the choice of school that follows Gimnazjum on the higher level of education. W szkolnym planie nauczania pojawiają się nowe dla ucznia przedmioty fizyka, chemia, biologia, geografia, wiedza o społeczeństwie, edukacja dla bezpieczeństwa, zajęcia artystyczne. New subjects appear in the curriculum of Gimnazjum. These are physics, chemistry, biology, geography, social study, safety education and art. Po ukończeniu gimnazjum uczeń otrzymuje wykształcenie podstawowe. Nauka w gimnazjum jest obowiązkowa dla każdego dziecka. Każdy uczeń po 1

2 ukończeniu szkoły podstawowej przyjmowany jest do gimnazjum w obwodzie, którego mieszka. Możliwe jest przyjmowanie do szkoły uczniów spoza jej obwodu, jeżeli warunki lokalowe szkoły na to pozwalają. W bieżącym roku szkolnym w naszym gimnazjum uczy się 492 uczniów w 19 oddziałach klasowych. Nasza szkoła skupia młodzież z całego miasta. After graduating from Gimnazjum students get the primary education. Attending Gimnazjum is obligatory for each student. After young learners leave primary schools, they are admitted to Gimnazjum in the area they live. There is a possibility of admittance to the school outside students area, only if the housing conditions of school allow that. At our school, in the current school year there are 492 students from the whole town and they are divided into 19 groups. Klasy w gimnazjum nie są profilowane. Zasady ich tworzenia określa regulamin wewnętrzny, który zakłada m. in., że przy tworzeniu oddziałów uwzględnia się oceny zachowania i stopnie uczniów uzyskane na świadectwie szkoły podstawowej. Dokonywana co roku analiza wyników egzaminu gimnazjalnego klasyfikuje szkołę powyżej wyników gimnazjów w powiecie i województwie. Classes in Gimnazjum are not profiled. The rules of their creation are included in the internal regulations, which state,inter alia, that when creating a class student s grades and their behaviour (which is also marked) obtained in the primary school must be taken into consideration. As we analyse the results of the nationwide exam leaving Gimnazjum every year, we can easily notice that they are higher that the results of other secondary schools in our district and voivodeship. Nasi uczniowie corocznie biorą udział w licznych konkursach i zajmują w wielu wysokie lokaty. Od 6 lat w kuratoryjnych konkursach przedmiotowych gimnazjaliści uzyskali 15 razy tytuł laureata, a 32 razy tytuł finalisty. 2

3 Szkolna drużyna koszykówki bierze udział w rozgrywkach Polskiego Związku Koszykówki. Pięciu zawodników jest w kadrze województwa, absolwenci kontynuują treningi w Szkole Mistrzostwa Sportowego w Stalowej Woli. Every year our students take part in plenty of competitions in which they successfully manage to obtain high results. For the last 6 years they have received 15 diplomas of a laureate and 32 of a finalist. Our basketball team has been taking part in the competitions of Polish Basketball Federation. Five of our players are in the voivodeship team and our graduates continue their trainings in the sports school in Stalowa Wola (the city situated 80 km from here). Zawodnicy sekcji Pływania trenują w Uczniowskim Klubie Sportowym Orlik startują w zawodach wojewódzkich, Mistrzostwach Polski i Europy byli medalistami Finału Gimnazjady, ustanowili rekord Polski 14-latków na 50m stylem klasycznym. Mamy dwóch medalistów Mistrzostw Polski, dwóch jest w kadrze Narodowej Polskiego Związku Pływackiego. We have also a lot of successful students in the swimming section of the school sports club. To name but a few, they have been taking part in the voivodeship competitions and Polish and Europe championships; they have won Gimnazjada several times (this is the annual sports event in our district for the secondary school students); they set a record of Poland for 14-year-olds in 50 m in the swimming breaststroke. We also have two medallists of the Championship of Poland, the other two are the members of the national team of Polish Swimming Federation. Pierwsze lata funkcjonowania gimnazjów uwidoczniły, że jest to najtrudniejszy etap kształcenia. Pojawiły się problemy wychowawcze, które należało zbadać i opracować plan działań wspomagających uczniów w trudnym okresie rozwoju. Diagnoza przeprowadzona wśród naszych gimnazjalistów pozwoliła ustalić listę problemów, z którymi musimy się zmierzyć. Były to wagary, brak 3

4 dyscypliny, narastająca agresja słowna i fizyczna, sięganie po papierosy i alkohol przez uczniów. Od rodziców otrzymywaliśmy informacje, że oczekują od nas zapewnienia dzieciom poczucia bezpieczeństwa w szkole i wsparcia w wychowywaniu. As Gimnazjum has been functioning for the first years we have realized that this is the most difficult level of education. The behavioural problems that have appeared had to be analysed and the action plan of supporting the students in their most difficult stage of development had to be elaborated. The diagnosis carried out among our students enabled us to determine the list of problems to deal with. These are: playing truant, lack of discipline, increasing verbal and physical aggression, smoking cigarettes and drinking alcohol. Parents have expected us to maintain a high level of security to their children and to support them in the upbringing process. My, nauczyciele, specjaliści w zakresie nauczanych przedmiotów, zrozumieliśmy potrzebę uzupełnienia swojej wiedzy i zdobycia umiejętności w zakresie działań wychowawczych i profilaktycznych. Dlatego też wszyscy, całą radą pedagogiczną, odbyliśmy kurs doskonalący dający nam niezbędną wiedzę i umiejętności potrzebne do wdrożenia programu Pomost między dzieciństwem a dorosłością. Został on opracowany z inicjatywy Ministerstwa Edukacji Narodowej w latach , przy współpracy Kuratorium Oświaty w Rzeszowie, Komendy Wojewódzkiej Policji w Rzeszowie oraz nauczycieli ze szkół i placówek województwa podkarpackiego. Program ten realizujemy już ponad 10 lat. Dzięki realizacji programu Pomost między dzieciństwem a dorosłością szkoła osiąga sukcesy wychowawcze, uczniowie są świadomi jakich zachowań się od nich oczekuje, sami uczestniczą w tworzeniu katalogu pożądanych zachowań oraz respektują normy społeczne. 4

5 As the teachers of particular subjects, being professional in our fields, we have realized that we need to increase the level of our knowledge and skills concerning educational and preventive actions. Thus, the whole teaching staff took part in the training course enabling to implement a program which title could be translated A bridge between childhood and adulthood. The initiative was elaborated by the Ministry of National Education in , with the cooperation of the Department of Education in Rzeszów, the District Police Headquarters in Rzeszów and the teachers from different schools and institutions of Podkarpacie district. This program has been carried on for 10 years now and thanks to it we are successful in our educational work. Students are aware of the behavioural rules, they know how they are expected to behave, they participate in the creation of such rules themselves and they respect social norms. Realizując te wszystkie zadania chcemy prowadzić naszych uczniów do osiągnięcia dojrzałości takiej, jaką prezentuje główny bohater pantomimy, na którą teraz zapraszamy. Performing all these tasks, we want to lead our students in the process of getting maturity. Maturity, that in the moment will be presented in the pantomime. Let s welcome our students. PO PANTOMIMIE G. MARKOWSKA Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego wprowadza nową koncepcję nadzoru pedagogicznego. W rozporządzeniu znajdują się szczegółowe wytyczne dotyczące ewaluacji zewnętrznej, natomiast sposób przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej pozostawiono do dyspozycji zespołowi ewaluacyjnemu w poszczególnych szkołach. Ustawodawca chciał w ten sposób umożliwić szkole pozyskanie niezbędnych informacji, które wykorzystane zostaną w doskonaleniu pracy szkoły w obszarach, które takiej poprawy wymagają. Takie rozwiązanie daje dużą autonomię szkole i przyznaje ewaluacji wewnętrznej równorzędne znaczenie z ewaluacją zewnętrzną. Szkoła jako 5

6 instytucja ma sama czuwać nad dobrym poziomem realizacji swoich zadań i aktywnie wpisywać się w środowisko lokalne i jego potrzeby. Ewaluacja wewnętrzna jest więc drugim filarem nadzoru i dbaniem o jakość edukacji. O ile ewaluacja zewnętrzna przeprowadzana jest raz na 5 lat, o tyle ewaluacja wewnętrzna dokonywana jest co roku. According to the resolution of the Minister of National Education dated on7th of October 2009, the new concept of pedagogical supervision was brought in. The resolution contains detailed directions that refer to the external evaluation. The internal evaluation let be done by an internal team in school. The law giver wanted to give the possibilities to get necessary information by school, that could be used for better work in the fields where improvement would be needed. This kind of procedure gives schools a wide range of autonomy and makes both external and internal evaluation equally important. The school as an institution should concern about the quality of its educational activities. What more, the school also should be engaged in its local environment, it means the engagement in local needs and expectations. In this way both kinds of evaluation are fundamental for educational supervision in schools. Moreover, the external evaluation should be done every 5 years, the internal one should be carried out every year. Nasza szkoła poddana została ewaluacji zewnętrznej w terminie od 4 maja do 16 września 2011r. Było to badanie pilotażowe opierające się na pełnej współpracy pracowników Kuratorium Oświaty z dyrektorem szkoły i nauczycielami. Dyrektor szkoły wraz z pracownikami kuratorium brał udział w programie Wzmacniania Efektywności Systemu Nadzoru Pedagogicznego i Oceny Jakości Pracy Szkoły. Projekt był realizowany przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w partnerstwie z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie, a uzyskane podczas szkolenia informacje przekazane zostały gronu pedagogicznemu. W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł od dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych 6

7 pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe - ankiety w wersji elektronicznej i papierowej oraz metody jakościowe - wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. The last external evaluation in our school was carried out from 4 of May to 16 September It was a pre research based on closed cooperation between representatives of the Regional Department of Education, school headmaster and teaching staff. First, the headmaster and Department s workers took part in project named Increasing of Effectiveness of Educational Supervising System and Quality Assessment in School. The project was done by Centre of Educational Development with the Jagiellonian University from Cracow as partnership. Collected information was transferred to the teaching staff. During that time the evaluators collected information from many resources: from the head teacher, the teaching staff, students, parents, representatives of the local government and other stakeholders To collect the data were used quantitative methods: Questionnaires (in electronic and paper version); Interviews with individuals and groups Observations Analysis of available resources The groups interviews had been done after the questionnaires were worked out playing the explanatory role. Wyniki ewaluacji zawarte są w Raporcie, który przesłany został do szkoły, do organu prowadzącego szkołę, a także zamieszczony został na stronie Systemu Ewaluacji Oświaty. 7

8 Jako szkoła uzyskaliśmy wyniki na poziomie wysokim i bardzo wysokim, co dało nam ogromną satysfakcję. Wszystkie działania szkoły, których skuteczność została wysoko oceniona, kontynuujemy dostosowując je do zmieniających się warunków środowiska edukacyjnego, wytycznych MEN oraz Kuratorium Oświaty, a także przepisów prawa oświatowego. Taka forma nadzoru pedagogicznego jest czymś zupełnie nowym. Wymaga reorganizacji pracy szkoły w dniach przeprowadzania badań ewaluacyjnych, zaangażowania w to rodziców, przedstawicieli środowiska lokalnego, w związku z tym budzi również niepokój o ocenę, jaką otrzyma szkoła. Świadomi jednak jesteśmy, że ewaluacja jest potrzebna, ponieważ motywuje do pracy, do poszukiwania nowych rozwiązań, pozwala doskonalić proces współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym. Ewaluacja zewnętrzna umożliwia uzyskanie od szerokiego kręgu zainteresowanych rzetelnej i obiektywnej oceny efektów działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych szkoły. Po przejściu procedury ewaluacji zewnętrznej widzimy jednak potrzebę doskonalenia zarówno narzędzi badawczych (np. nie wszystkie pytania dla rodziców były zrozumiałe) jak również formy samego raportu (jest to bardzo obszerny dokument). The results of the evaluation as a report were sent to the Regional Department of Education and they were published on the website of SEO (Evaluation of Educational System). The results that our school attained in the external evaluation were satisfactory. They reached high and very high level. All activities in our school which effectiveness was high assessed are still continued and permanently adjusted to the currently changing circumstances in education and educational law. 8

9 The external evaluation as a form of educational supervision in schools is new in polish educational system. It needs reorganisation of school work, parents and local representatives engagement. The assessment and results of evaluation were expected with different feelings a little stress a bit of curiosity and anxiety,. We are convinced the evaluation is necessary because it motivates to better work and leads to looking for new solutions to the problems and enables cooperation between school and local society. The external evaluation gives possibilities to get from school s stakeholders an objective and real mark of educational effects of all school activities. After our first external evaluation we are convinced of necessity of improving not only used research tools but also the form of final report. The last report seems to be to thick as a document for practical usage. Raport zwrócił nam uwagę, że warto zadbać o jeszcze lepszą współpracę z rodzicami. Wprowadziliśmy nowe rozwiązania w tym zakresie: spotkania ogólne z rodzicami, z udziałem specjalistów np. psychologa, policjanta, konsultacje dla rodziców raz w miesiącu, w tym samym dniu, w wyznaczonych godzinach wszyscy nauczyciele pełnią dyżur w szkole, rozmawiając z zainteresowanymi rodzicami o sytuacji ich dzieci. Ponadto kontynuujemy sprawdzony już sposób przygotowywania spotkań klasowych z rodzicami. Grupa Wsparcia dla Wychowawców opracowuje treść scenariusza spotkań, zamieszcza w nim materiały pomocnicze dotyczące wsparcia rodziców w wychowaniu ich dzieci, informacje z życia szkoły, uwagi i spostrzeżenia dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa uczniom itp. Angażujemy rodziców w przygotowywanie uroczystości i imprez klasowych i szkolnych. Pomagają oni wychowawcom w organizacji wycieczek szkolnych. The report paid our attention to the improving cooperation and relationship between the school and parents. To make it better we took up some new activities, such as: 1. Parent teacher conferences with special guests e.g. psychologists, policemen; 9

10 2. School consultations for parents ones a month all teachers are at the same time waiting for parents who need individual contact with a teacher to talk about special needs and problems of their children; 3. Moreover we have regular parent-teacher meetings. Every form teacher invites parents of his or her students. The special Support Group prepares for the form teachers materials about upbringing, security, dangerous behaviour of teenagers, school live. 4. We usually engage parents in the preparation of school celebrations and events. The parents also help the form teachers to organise school excursions. Planując ewaluację wewnętrzną w roku szkolnym 2012/2013 uwzględniliśmy wnioski z ewaluacji zewnętrznej, wnioski z plenarnego posiedzenia Rady Pedagogicznej, podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa ustalone przez MEN oraz kierunki realizacji zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego ustalone przez Podkarpackiego Kuratora Oświaty. When planning an internal evaluation in the school year 2012/2013 we took into account the conclusions of the external evaluation, the conclusions of the plenary meeting of the teaching staff, the basic directions of state educational policy established by the Ministry of National Education and the directions of the tasks in the field of pedagogical supervision established by the Subcarpathian Chief Education Officer. Ewaluacja zewnętrzna dała nam obiektywna ocenę pracy. Utwierdziła nas w przekonaniu, że to my, pracownicy szkoły mamy największy wpływ na jej rozwój poprzez trafne wprowadzanie zmian. Wyniki i wnioski posłużyły nam do określenia problemu, który za pomocą ewaluacji wewnętrznej chcemy rozwiązać i wskazały nam przedmiot ewaluacji. External evaluation gave us an objective assessment of the work. It confirmed us in our belief that we, the staff of the school have the greatest impact on its development by introducing relevant changes. 10

11 We used the results and conclusions to define the problem that we want to solve with the aid of the internal evaluation and they showed us the subject of the evaluation. Zadaniem Dyrektora szkoły było powołanie zespołu ewaluacyjnego i przygotowanie planu ewaluacji. Decyzja kto wchodzi w skład zespołu jest niezwykle ważna, ale też bardzo trudna, ponieważ ludzie, którzy tworzą zespół ewaluacyjny są z reguły postrzegani jako przedłużenie ramienia dyrektora. Warto, więc zadbać o to, by były to osoby kompetentne i cieszące się szacunkiem ze strony innych nauczycieli. Zespół należy powołać na mocy pisemnej decyzji. The Head Teacher s task was creating an evaluation team and preparing an evaluation plan. Making a decision on who is part of the team is very important but also very difficult, because the people who make the evaluation team are usually seen as the extension of the Head Teacher s arm. For that reason it is worth making sure they are very competent people, respected by other teachers. The team should be set up on the strength of a written decision. Następnym krokiem jest sformułowanie celów ewaluacji. W naszej szkole w bieżącym roku szkolnym są one następujące: Czy w szkole realizuje się odpowiednią organizację pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych? Czy w szkole przestrzegane są zapisy zawarte w WSO? Czy w szkole egzekwowane są zapisy Statutu dotyczące wyglądu ucznia? Czy współpraca z rodzicami uwzględnia wdrożone w ubiegłym roku formy? The next step is to formulate the purposes of evaluation. At our school during the current school year they are as follows: Does the school implement an appropriate organization of work with students with special educational needs? Does the school follow the rules of the School Grading System? 11

12 Does the school enforce the regulations of the School Statute concerning the appearance of the student? Does cooperation with the parents covers the forms implemented in the past year? Konkretyzacji przedmiotu ewaluacji służą pytania kluczowe. Nie są to pytania, które bezpośrednio zostaną zadane osobom objętym ewaluacją, np. uczniom, rodzicom, nauczycielom. Są to pytania, na które odpowiedzi poszukiwać się będzie w trakcie całego procesu badawczego. Odpowiedzi na te pytania staną się podstawą do opracowania raportu, który przedstawiany jest na posiedzeniu Rady Pedagogicznej na koniec roku szkolnego. Key questions are the basis for specifying the subject of evaluation These are not questions that are asked directly to people covered by the evaluation, such as students, parents, teachers. These are questions to which answers are sought throughout the whole research process. Answers to these questions form the basis for preparing the report, which is presented at a meeting of the teaching staff at the end of the school year. Badania wewnętrzne prowadzimy poprzez: analizę dokumentów (dokumentacji wychowawców, dzienników lekcyjnych), ankietowanie nauczycieli, których pytamy o przestrzeganie Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania, ankietowanie uczniów, np. uczniów klas I i III prosimy o odpowiedzi na pytania z ankiety pt. Zagrożenia cywilizacyjne, na które narażony jest uczeń naszej szkoły (przykładowe pytania; Dlaczego młodzi ludzie łamią normy prawne?, Ile czasu spędzasz przed telewizorem, komputerem? ), ankietowanie rodziców - rodzice uczniów klas I wypełniają ankietę Szkoła mojego dziecka (przykładowe pytania: Czy kontakty z wychowawcą, nauczycielami spełniają Państwa oczekiwania?, Co chcieliby Państwo zmienić w szkole swojego dziecka? ) 12

13 obserwację lekcji i zajęć pozalekcyjnych, wywiady z nauczycielami, uczniami, rodzicami. We carry out internal research through: analysis of documents(teacher documentation, registers), surveys of teachers who we ask about following the rules of the School Grading System, surveys of students, for example, we ask first and third-form pupils to answer the questions from the survey called: Threats of civilization, which a student of our school is exposed to (sample questions: Why do young people break the rules of law?, How much time do you spend in front of TV or computer?), We carry out internal research through: surveys of parents - parents of first-form pupils fill in a questionnaire called : The school of my child (Sample questions: Does contact with the form teacher and teachers meet your expectations?, What would you change at your child s school?) observations of lessons and after-school activities interviews with teachers, students and parents. Opracowując plan ewaluacji na początku roku szkolnego, ustalamy harmonogram prowadzenia badań zawierający daty graniczne do realizacji poszczególnych etapów badania oraz osoby za nie odpowiedzialne. U nas poza zespołem ewaluacyjnym jest to jeszcze zespół nauczycieli z pracowni diagnoz, w skład którego wchodzą nauczyciele informatyki. Making the evaluation plan at the beginning of the school year, we set a timetable for carrying out the research containing the deadlines of the various stages of research and those responsible for them. Except for the evaluation team, people responsible for the research are also IT teachers from the diagnosis team. Dobrze rozplanowany harmonogram realizacji ewaluacji w szkole pozwoli na przeprowadzenie jej w sposób terminowy i efektywny. Planując ewaluację uwzględniamy wszelkie okoliczności, które mogą wpłynąć na jej 13

14 przebieg, w tym kalendarz roku szkolnego z uroczystościami i dniami wolnymi od zajęć. If a timetable for implementation of evaluation at school is well laid out, it allows to carry it out in a timely and efficient way. Planning evaluation we take into account any circumstances which may affect the course, including the school year calendar of celebrations and holidays. Co daje nam ewaluacja? Zarówno ewaluacja zewnętrzna, jak i ewaluacja wewnętrzna z założenia służy rozwojowi szkoły. Pozwala ona nauczycielowi przekonać się jak wartościowa jest jego praca, jak jest kompetentny, by wykonywać wiele zadań. Zachęca do stawiania sobie ambitniejszych celów, daje radość z indywidualnie i zespołowo osiągniętego sukcesu. Sprawia, że w szkole dużo się dzieje w kierunku wprowadzania pozytywnych zmian. Nauczyciel nie wpada w rutynę. Wykonywanie zadań ewaluacyjnych rozszerza formy komunikacji i integruje zespół nauczycieli. What does the evaluation give us? Both the external and internal evaluation is meant to serve the development of the school. It allows teachers to see how valuable their job is, how competent they are to perform multiple tasks. It encourages to set themselves more ambitious goals, It gives you the joy of individual and team success achieved. It makes the school a lot going on in the direction of introducing positive changes. The teacher doesn t get into a rut. tasks of evaluation of communication expands and integrates the teaching team. Performing evaluation tasks expands forms of communication and integrates the teaching team. Prowadzenie ewaluacji umożliwia dyrektorowi motywowanie nauczycieli i wskazywanie im kierunków rozwoju. Jest podstawą do projektowania planowych i skutecznych działań i zacieśniania procesu wzajemnego oddziaływania i dobrych relacji z partnerami szkoły. 14

15 Conducting evaluation allows the Head Teacher to motivate teachers and show them the direction of development. It is the basis for the design of planned and effective action and strengthen the process of interaction and good relations with the partners of the school. Proces ewaluacji podnosi świadomość w podejmowaniu decyzji i odpowiedzialności za sposób pracy nauczycieli, którzy powinni mieć na uwadze przede wszystkim dobro dziecka. The evaluation process raises awareness in decision-making and responsibility for the work of teachers who should always think of their pupils first. Po tych poważnych informacjach zapraszamy na relaks, który zapewnią nam utalentowani aktorsko gimnazjaliści. After these serious information we d like to invite you to a performance of Swan Lake by some acting talented students. Swan Lake Zaprosimy Państwa za chwilę na spacer po naszym gimnazjum w towarzystwie przedstawicieli społeczności szkolnej, którzy będą pełnić rolę przewodników po budynku i w miarę możliwości odpowiedzą na pojawiające się z państwa strony pytania. We d like to invite you to a stroll through our school, accompanied by representatives of the school community who will serve as guides to the building and as far as possible they will answer your questions. 15

16 Pani Małgosia Grygar i pan Paweł Sobiegraj zapraszają osoby komunikujące się w języku hiszpańskim. W towarzystwie pani Sabiny Pelc-Lichończak i pana Marcina Maciny zapraszam na spacer osoby mówiące w języku niemieckim. Pozostałych państwa oprowadzą po szkole nauczyciele języka angielskiego w osobach pani Genowefy Markowskiej i pani Izabeli Brudniak. Ms Małgosia Grygar and Mr Paweł Sobiegraj are showing around visitors who communicate in Spanish. Mrs Sabina Pelc-Lichończak and Mr Marcin Macina invite to a stroll German speaking visitors. The rest of the guests are being shown around by Mrs. Genowefa Markowska and Mrs. Izabela Brudniak Przed spacerem po szkole proponujemy jeszcze wysłuchanie piosenki w wykonaniu zespołu. Piosenka Before you walk through the school we offer to listen to the song by our school band. Piosenka 16