autor Jądra ciemności urodził się w Berdyczowie na Ukrainie 3 XII 1857 r.; przy chrzcie otrzymał imiona Józef Teodor Konrad;

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "autor Jądra ciemności urodził się w Berdyczowie na Ukrainie 3 XII 1857 r.; przy chrzcie otrzymał imiona Józef Teodor Konrad;"

Jolanta Przybysz
7 lat temu
Przeglądów:

1 "Jądro ciemności" J. Conrada autor Jądra ciemności urodził się w Berdyczowie na Ukrainie 3 XII 1857 r.; przy chrzcie otrzymał imiona Józef Teodor Konrad; ojciec Apollo to dramatopisarz, poeta, działacz niepodległościowy; Conrad 13 X 1874 wyjechał do Francji, aby pracować jako marynarz; w 1878 zaciągnął się na statek angielski; dyplom kapitański otrzymał w 1886 r. i w tym samym roku uzyskał obywatelstwo brytyjskie; Polskę odwiedził dwukrotnie: w 1890 i w 1893 roku; w 1890 przyjął posadę w Kongo Belgijskim, po kilku - filmy edukacyjne on-line Strona 1/12

2 miesiącach zrezygnował z pracy; ciężko chory wrócił do Anglii pozornie trudno o prostszą historię; nie mamy dokładnie określonego czasu akcji, ale możemy wywnioskować, że rozgrywa się ona pod koniec XIX wieku; na jachcie, zakotwiczonym u ujścia Tamizy siedzi 5 mężczyzn, wszyscy byli związani z morzem; jeden z nich, kapitan Marlow, zaczyna opowiadać historię, którą nazywa punktem kulminacyjnym swego życia; lata temu postanowił spełnić swe marzenie i zaciągnął się na służbę do belgijskiej kampanii handlowej, zajmującej się dostarczaniem kości słoniowej z terenów Konga; - filmy edukacyjne on-line Strona 2/12

3 w czasie podróży, na pierwszym postoju po raz pierwszy usłyszał o człowieku nazwiskiem Kurtz, kierowniku najważniejszej placówki; zaczął mu się on jawić jako postać wręcz mityczna, tajemnicza i wielka; w czasie dalszej podróży w górę rzeki, w głąb lądu, musieli oni wędrować do wielkiej rzeki, tam jednak okazało się, że parowiec, którym Marlow miał dowodzić utonął; w czasie 3 miesięcy postoju wiele słyszał o Kurtzu, który podobno zapadł na ciężką chorobę; Marlow zorientował się, że płyną już nie do Kurtza, - filmy edukacyjne on-line Strona 3/12

4 a po niego, chciał zabrać go do Europy; gdy płynęli w głąb Afryki bohater zorientował się, że otacza go dziki, nieznany i niebezpieczny świat, totalnie różny od cywilizacji europejskiej, sam stwierdził, że jakby cofali się do pierwszych wieków ludzkości; gdy dopłynęli Marlow zobaczył ogrodzenie, palisadę, a na końcach pali ponabijane głowy tubylców tymczasem potężny kiedyś Kurtz, który wytworzył sobie wśród tubylców opinię wręcz boga był umierający, Marlow spędził kilka dni na rozmowach z nim, w czasie których zorientował się, że człowiek którego miał za kogoś wyjątkowego jest naprawdę zły, jest jądrem zła; spotkanie z nim i prymitywną Afryką kapitan przypłacił depresją, ale spotkał się w Europie z narzeczoną Kurtza i powodowany szlachetnością powiedział jej, że ten przed śmiercią wypowiedział jej imię; tymczasem Kurtz powiedział - filmy edukacyjne on-line Strona 4/12

5 dwa razy zgroza; narracja w utworze, który sam autor określał jako mikropowieść jest klamrowa; zwróć uwagę zaczyna i kończy, tworząc klamrę jeden z mężczyzn siedzących na jachcie; natomiast całą swą historię opowiada sam Marlow; to ważne, bo tym samym mamy do czynienia z narracją subiektywną, co więcej, znaczna część utworu - to przemyślenia i rozważania Marlowa Kurz wyjazdem do Afryki był on wrażliwym, wykształconym człowiekiem, który swą elokwencją potrafił zjednywać sobie ludzi; już będąc w Kongu stworzył swój własny mit; co doprowadziło go do klęski, do obalenia tego mitu? - brak kręgosłupa moralnego, ten - filmy edukacyjne on-line Strona 5/12

6 brak doprowadził go do deprawacji, stał się bezwzględny, kość słoniowa stała się dla niego wartością nadrzędną; Conrad sygnalizuje to czytelnikowi nazwiskiem bohatera, które znaczy krótki, jednak miał on przecież ponad dwa metry wzrostu; ale nazwisko to ma jeszcze jedno dno- kusy jest ludowym określeniem diabła, czyli ucieleśnienia zła; druga ważna kwestia, związana z tytułem, to fakt, że Marlow podróżuje do miejsca, do którego nie dotarła cywilizacja, sam mówi, że cofa się w daleką przeszłość, czyli płynie - filmy edukacyjne on-line Strona 6/12

7 niejako do tyłu, w poprzek czasu; jądrem ciemności jest tu więc świat dzikich plemion afrykańskich zdominowany brutalnie przez europejskich kolonizatorów; podróż Marlowa ma jeszcze jeden wymiar płynąc do Konga, płynie on też, podróżuje w głąb siebie; na jego szczęście w świecie gdzie nie obowiązują zasady kultury zachodu nie uległ on całkowitej deprawacji, tak jak Kurtz; umiał się zatrzymać i dlatego nie dotarł do końca, do swego jądra ciemności, czyli zła tkwiącego w każdym człowieku; to ważny, filozoficzny - filmy edukacyjne on-line Strona 7/12

8 aspekt tej powieści Conrad zadaje w niej pytanie o istotę człowieczeństwa, o to, jak chronić się przed złem świata, ale przede wszystkim przed pierwiastkiem zła tkwiącym wewnątrz każdego człowieka; przecież Marlow znalazł się w świecie, w którym człowiekiem rządzą prymitywne, atawistyczne instynkty, sam bohater tak to komentuje: Głupiec nich się gapi i wzdryga człowiek rozumie i może patrzeć bez zmrużenia powiek. Ale musi być choć na tyle człowiekiem, co ci na brzegu. Musi przeciwstawić ich prawdzie to, co w nim jest istotnie prawdziwe wrodzoną własną siłę. Marlow, w przeciwieństwie do Kurtza, miał tą wrodzoną siłę; umiał zatrzymać się w wewnętrznej drodze do jądra ciemności; ta - filmy edukacyjne on-line Strona 8/12

9 opowieść, będąca zapisem pewnej podróży, określana jest jako zstąpienie do piekła; autor celowo ją tak stylizuje, odwołuje się do motywu podróży, jako metafory ludzkiego życia; jego bohater przechodzi symboliczną drogę, jak Gilgamesz, Odys, czy bohater Dantego; przewodnikiem Marlowa po piekle jest Kurtz, który przekroczył granicę ciemności i poszedł dalej; wybitny filozof Kant twierdził, że zło jest patologią ludzkiej duszy; taka jest też koncepcja Conrada; niemiecki filozof, interpretator utworu, - filmy edukacyjne on-line Strona 9/12

10 Rudiger Safranski stwierdził, że nigdy już nie będzie jak przedtem, skoro człowiek dotarł do owego jądra ciemności; pewne procesy są nieodwracalne, że przekroczenie granicy zmienia nasz cały świat ważne, bo symboliczne, zadanie spełniają opisy świata przyrody i ich kontrast ze światem cywilizacji; właśnie na opozycji kultura natura buduje też autor wymowę utworu; nie rozstrzyga jednoznacznie, co lepsze, co chronić może człowieka przed złem; stwierdza jedynie, że zasady moralne stworzone przez społeczeństwo nie wystarczą; obronić się przed złem może tylko sam człowiek opis zachodu słońca nad Tamizą: Słońce zaszło. Wzdłuż brzegów pogrążonej w wieczornym mroku Tamizy zaczęły zapalać się światła. - filmy edukacyjne on-line Strona 10/12

11 Trójnoga latarnia morska Chapmana, postawiona na błotnistej ławicy, penetrował mrok silnym snopem jasności. Światełka statków mijały się na szlaku żeglownym. A dalej na zachód legowisko miejskiego potwora wciąż odznaczało się złowieszczo na tle nieba: ponurym cieniem za dnia, migotliwym blaskiem w nocy. ten fragment pokazuje, jak wygląda zachód słońca w sercu ówczesnej cywilizacji: gdy słońca zachodzi, tocząc niejako walkę z nocą, natychmiast ludzie zaczynają rozświetlać mrok sztucznym światłem; w cywilizacji nie ma naturalnego porządku nocy i dnia; Conrad sygnalizuje nam też symboliczny wymiar takiego stanu rzeczy: ludzie oddalili się od tego, co było naturalnym - filmy edukacyjne on-line Strona 11/12

12 Powered by TCPDF ( Ściąga eksperta porządkiem; wskazuje na znana opozycję: czerń i biel, ciemność i światło, noc i dzień, jednym słowem: dobro i zło; ten utwór próbuje odkryć największa chyba tajemnicę ludzkiej egzystencji określającą granice między światami, granice między dobrem a złem; Michał Komar napisał o tym utworze, że stanowi początek fundamentalnego dla Conrada zegara moralności, i że ponieważ Boga nie ma mamy się chronić sami przed sobą - filmy edukacyjne on-line Strona 12/12

Podobne dokumenty

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku;

Albert Camus ( ) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku; "Dżuma" Camusa jako powieść paraboliczna Albert Camus (1913 1960) urodził się w Algierii w rodzinie robotniczej, zginął w wypadku samochodowym pod Paryżem w 1960 roku; był wybitnym pisarzem (otrzymał Nagrodę