Podsumowanie II Zjazdu. Polskiego Towarzystwa Medycyny Prewencyjnej i Przeciwstarzeniowej

Transkrypt

1 vri Podsumownie II Zjzdu Polskiego Towrzystw Medycyny Prewencyjnej i Przeciwstrzeniowej WWrszwie w dnich wrze- Êni 2009r. odbyw si II Zjzd Polskiego Towrzystw Medycyny Prewencyjnej i Przeciwstrzeniowej (PTMPP) orgnizowny wspólnie z World Society of Anti- Aging Medicine (WOSAAM). Obrdom przewodzi Prezes PTMPP, profesor Stefn Zgliczyƒski w syêcie wybitnych specjlistów nuki polskiej. Spotknie mi o chrkter interdyscyplinrny, poruszne zgdnieni dotyczy y spektów epidemiologicznych i genetycznych strzeni si, z uwzgl dnieniem problemtyki hormonlnej i seksuologicznej. W progrmie podkreêlono znczenie zdrowego stylu yci orz diety z ogrniczeniem klorii. Rozpocz cie Zjzdu PTMPP zost o poprzedzone wst pnym kursem kszt ceni podyplomowego, przygotowujàcego do mi dzynrodowej specjlizcji w zkresie Medycyny Przeciwstrzeniowej, której podstwà b dzie Mi dzynrodowy Kurs Anti-Aging wed ug progrmu WOSSAM. Dwuletnie szkolenie b dzie trw o w ltch B dzie mu przewodzi Prezydent WOSAAM, dr Thierry Herthoghe (szczegó y n str. 43). C lek. med. Brbr Dobek-Jkubczyk specjlist ginekolog (w trkcie AAMS Anti-Aging Medicine Speciliztion) prktyk prywtn, Wrszw Czynniki genetyczne i niegenetyczne W czsie trwni Zjzdu przedstwiono wiele interesujàcych wystàpieƒ. Prof. Witold Ztoƒski w oprciu o wskênik, jkim jest odsetek ludnoêci umierjàcej przed 65. rokiem yci, wskz n olbrzymià ró nic w przedwczesnej umierlnoêci w krjch, które do àczy y do UE po 2004 roku i krjch strej Unii. Ró nic t dotyczy zgonów zwiàznych z chorobmi uk du krà eni orz ng ych zgonów z przyczyn zewn trznych. Istotn ndl jest wysok zchorowlnoêç n nowotwory z oêliwe (rk p uc!). Cz stoêç pleni tytoniu, pici lkoholu, niedobór niezb dnych niensyconych kwsów t uszczowych decydujà w du ej mierze o ró nicy w przedwczesnej umierlno- Êci zwiàznej z chorobmi uk du krà eni. Wyk d dr hb. Moniki Puzinowskiej-Kuênickiej dotyczy spektów epigenetycznych i ywieniowych w procesie strzeni. Strzenie to skutek ngromdzeni przypdkowych uszkodzeƒ mteri u genetycznego, którym towrzyszy uszkodzenie kluczowych bi ek i lipidów b onowych. Ndl oceni si, e strzenie w 75% zle y od czynników niegenetycznych w 25% od genetycznych. Zidentyfikowno niewiele genów o potwierdzonym wp ywie n tempo strzeni si (geny kodujàce bi k szlku insuliny, IGF1, geny regulujàce tempo metbolizmu i syntezy produktów ubocznych rektywnych form tlenu ROS, dysmutzy ndtlenkowe orz geny kodujàce sirtuiny). Ludzie strzejà si niejednkowo szybko. Zle y to 39

2 v ri od ekspozycji n czynniki uszkdzjàce, od ró nic genetycznych (polimorfizmy) i epigenetycznych. Modyfikcje epigenetyczne to poreplikcyjn metylcj DNA i modyfikcje bi- ek histonowych (chromtyny). Procesy te (metylcj DNA i decetylcj bi ek histonowych) hmujà zzwyczj trnskrypcj. Epigenomy tknek dnego orgnizmu sà odmienne i dltego komórki o identycznym genomie (wszystkie komórki dnego orgnizmu) mjà odmienne fenotypy. Obserwowny w czsie dryft epigenetyczny to wyst pujàce wrz z wiekiem zmniejszenie si globlnej metylcji DNA i równoczesny wzrost metylcji wysp CpG w promotorch ró nych genów orz zwiàzne z wiekiem modyfikcje bi ek histonowych. Zjwisko dryftu epigenetycznego jest szczególnie wyr ne u bliêniàt jednojjowych. Epigenomy bliêników trzyltków ró nià si niezncznie, le 50- -ltków ró nià si brdzo i przek djà si n nrstjàce ró nice fenotypowe. Progrmownie p odowe to modyfikcje epigenetyczne n etpie rozwoju embrionlnego i p odowego. Diet mtki poprzez wp yw g ównie n metylcj genomu p odu modyfikuje ryzyko wystàpieni u dzieck chorób przewlek ych. Wp yw tki potwierdzono n modelch zwierz cych. Diet w okresie pozp odowym oddzi uje n epigenom i istotnie wp yw n ryzyko zchorowni orz tempo procesu strzeni si. Obecnie mo n bez trudnoêci wskzç pokrmy o dzi niu prozdrowotnym i niekorzystnym. Widomo, e dzi nie korzystne dl zdrowi mogà wywierç pokrmy zwi kszjàce bàdê zmniejszjàce metylcj, jk i cetylcj bi ek chromtyny. N metylcj DNA mjà wp yw pokrmy bedàce êród em reszt metylowych, kofktory cyklu metioniny i regultory metylotrnsferz DNMT1 DNMT3b. Demetylcj DNA promujà izoflwony, polifenol Zespó metboliczny to cen jk p cà spo eczeƒstw wysokorozwini te z niedostosownie wspó czesnego stylu yci do pierwotnego wypos eni genetycznego. glusn epiglloktechiny, podobnie dzi jà ekstrkty szczypiorku czosnkowego, estrgonu, pomidory (likopen). W cyklu metioniny uczestniczy kws foliowy (zielone wrzyw liêciste, pomidory, roêliny stràczkowe, burki, orzechy, dro d e spo ywcze, ó tko jj), metionin (orzechy, r. stràczkowe, ryby), cholin (dro d e spo ywcze, ryby, wàtrob), betin (owoce morz, kie ki pszenicy), witminy B6, B12. Powszechnie u yw si suplementy diety: witminy B 6, B 12, S-denozylometioniny (SAM). DoÊç populrn jest suplementcj kwsem foliowym. Produkty te zwi kszjà metylcj DNA. N cetylcj bi ek chromtyny mjà wp yw pokrmy regulujàce decetylzy histonowe (klsy III, sirtuiny SIRT1), zwierjàce polifenole (rezwertrol czerwone wino, orzeszki ziemne, soj, jgody; fistein truskwki; kwercetyn kpry, jb k, herbt, cebule, cytrusy) kwsy t uszczowe omeg 3. Bdno te czynniki syntetyczne np. SRT1720. Uw si, e njlepsze dl utrzymni dobrego stnu zdrowi i wyd u eni yci jest spo ywnie c ych wrzyw i owoców, które zwierjà po kilkset flwonoidów i innych substncji ktywnych. Polec si Êwie e produkty, jednk mro enie nie niszczy flwonoidów. W Ênie àczenie wymienionych owoców m njkorzystniejsze dzi nie. W centrum uwgi pozostjà owoce jgodowe (jgody, borówki, mliny, truskwki, porzeczki). W diecie powinny si znleêç orzechy, njlepiej w oskie, i zielone wrzyw. Brdzo dobrym uzupe nieniem sà zio i przyprwy zlec si czosnek, kurkumin, imbir, curry, glngl. Filrem dobrej prktyki przeciwstrzeniowej jest diet pe nowrtoêciow z ogrniczeniem klorii (CR), któr sprzyj zdrowemu strzeniu. Ludzie stosujà- 40

3 vri cy CR sà te zdrowsi ni osoby w tym smym wieku pozostjàce n typowej diecie. Bdni u nczelnych (m py) dowiod y, e zmniejsz si ryzyko chorób uk du krà eni, nowotworów, cukrzycy, pó niej t e wyst pujà zminy kostne i srkopeni. ZZnczeni mikroflory S przewodu pokrmowego Z wielkim zinteresowniem uczestnicy zjzdu wys uchli refertu dr Miros wy G ckiej n temt znczeni mikroflory przewodu pokrmowego dl zdrowi i procesu strzeni. Mikroflor t m istotne zncznie dl funkcjonownie uk du immunologicznego c ego orgnizmu. W wielu bdnich dowiedziono, e jej sk d i liczb bkterii zmienijà si wrz z wiekiem. Obserwuje si spdek ogólnej liczby bkterii, spd liczb bkterii produkujàcych kws mlekowy (szczególnie bifidobcterium), wzrst liczb clostridium, ph stolc wzrst do 7-7,5. Skutkuje to spdkiem odpornoêci i spowolnieniem perystltyki. Zmienion flor bkteryjn wp yw n nieprwid owà odpowiedê immunologicznà (zchwinie równowgi mi dzy limfocytmi TH1/TH2 z powodu brku ktywcji limfocytów TReg przez komensle). Proces ten objwi si wzrostem zchorowƒ n choroby utoimmunologiczne, lergiczne i nwrcjàce choroby zplne. W zwiàzku z tym zlec si osobom powy- ej 60. roku yci st e przyjmownie probiotyków. Prwid ow kolonizcj przewodu pokrmowego cz owiek rozpoczyn si od kontktu z bkterimi w drogch rodnych mtki. Nle y brç pod uwg ten fkt przy podejmowniu decyzji o ci ciu cesrskim, szczególnie n yczenie, gdy poród drogmi ntury przynosi pow ne, d ugotrw e korzyêci prozdrowote. Seksuln ktywnoêç w póênym wieku i testosteron WÊród prelegentów nie mog o zbrknàç prof. Zbigniew Lw-Strowicz, który przedstwi wyniki bdƒ nukowych nd ktywnoêcià seksulnà osób w podesz ym wieku. Bdni dowodzà, e jest to brdzo w n sfer yci decydujàc w istotny sposób o jego jkoêci. Wi kszoêç seniorów t skni z seksem, w grupie 70-ltków ktywnych seksulnie jest 82% m czyzn i 43% kobiet. Wykzno prozdrowotne znczenie seksu trzy zbli- eni w tygodniu dwukrotnie zmniejszjà ryzyko chorób prostty, ndciênieni, cukrzycy, depresji i poprwijà próg wr liwoêci n ból. W sesji endokrynologicznej prof. Stefn Zgliczyƒski przedstwi ktulne stnowisko dotyczàce niedoboru testosteronu u m czyzn. Niski poziom testosteronu u strszych m czyzn jest niezle nym czynnikiem prognostycznym zgonów ztem st enie testosteronu w surowicy stnowi swoisty brometr zdrowi. Kliniczne objwy niedoboru testosteronu u m czyzn sà tkie sme jk objwy procesu strzeni wyst puje zmniejszenie msy mi - Êniowej, spdek g stoêci minerlnej koêci, wzrost insulinoopornoêci i zwi kszenie msy t uszczu. Obserwcje te uzyskno z bdƒ nd m czyznmi po kstrcji frmkologicznej lub chirurgicznej. Wyrównywnie poziomu testosteronu u strszych m czyzn odwrc te procesy obni st enie cholesterolu i jego frkcji LDL, zmniejsz insulinoopornoêç, poziom HBA1c w cukrzycy t.2, zwi ksz bezt uszczowà ms ci i g stoêç minerlnà koêci. Poprwi sen, libido, przywrc pornne wzwody i pewnoêç siebie. Z kliniczne symptomy niedoboru testosteronu uznno te, które ust pow y po jego podniu. Mi dzynrodowe towrzystw ISSA, ISSAM, EAU, EAA, ASA wyznczjà jko kryterium lbortoryjne niedoboru testosteronu st enie c kowitego testosteronu poni ej 2,3ug/l. Wydje si, e jest to niewystrczjàce kryterium, które m czyzn z mniej nsilonym hipogondyzmem pozbwi mo liwoêci terpii. Profesor Zgliczyƒski proponuje brdziej precyzyjne kryterium: wspó czynnik zle nego od wieku niedoboru testosteronu jest to ilorz st eni testosteronu c kowitego (ug/l) do LH (IU/l). O niedoborze hormonu Êwid- 41

4 v ri 42 czà wrtoêci poni ej lub równe 1 (testosteron poni ej 4 ug/l i LH powy ej 4 IU/l), LH bowiem wydje si njbrdziej czu ym mrkerem niedoboru testosteronu. Terpi testosteronem pozostje bez wp ywu n poziom PSA(!) i bez wp ywu n mikcj. Obserwuje si synergistyczne dzi nie hormonu wzrostu orz testosteronu n wzrost bezt uszczowej msy ci i zmniejszenie srcopenii. (...) Terpi testosteronem monitoruje si poziomem hemtokrytu (Ht), przy wzroêcie zmniejsz si dwk. Klinicznym dowodem skutecznoêci terpii jest obecnoêç pornnych spontnicznych erekcji. Zburzeni wzwodu sà wskzniem do oznczeni poziomu testosteronu i mo e to byç doêç wczesn prognoz zespo u metbolicznego. Zburzeniom erekcji (ED) w - Ênie poêwi ci swój wyk d dr Mich Rbijewski. Wyst pujà one ju u 5% m czyzn w wieku 35 lt, nst pnie cz stoêç ich wzrst o 10% z k dà dekdà yci i u m czyzn powy- ej 60. roku yci dotyczà ju po owy populcji. Etiologi zburzeƒ wzwodu jest wieloczynnikow. Dominujàcà przyczynà sà zminy mi d ycowe, cukrzyc, cz sto SM, niewydolnoêc nerek i wàtroby, tk e choroby gruczo u krokowego. U okolo 25% obj tych bdniem m czyzn z ogrniczonym rkiem gruczo u krokowego i 12% po elektroresekcji przezcewkowej gruczolk stercz wyst puje ED. U 25% obj tych bdniem przyczyn stnowi y lkohol, nrkotyki, plenie ppierosów i stosowni niektórych leków (bet-blokery, l. przeciwdepresyjne, ntgoni- Êci rec. H2, nlpz, nlogi GnRh i ntgoniêci 5-α-reduktzy stosowne BPH). Jednym z osttnio udowodnionych i niezwykle istotnych zburzeƒ erekcji w strszym wieku jest zespó niedoboru tstosteronu (TDS), czyli zmniejsznie si syntezy testosteronu i DHEA. Niedobór ndrogenów prowdzi do pogorszeni funkcji Êródb onk ze zmniejszeniem syntezy NO, pogorszeniem podtnoêci nczyniowej i istotnego os bieni mechnizmu wsodiltcyjnego. Leczenie ED to zwsze psychoterpi (szczególnie ED o pod o u psychoechogennymm, oko o 20% wszystkich ED) orz frmkoterpi, czyli zstosownie inhibitorów fosfodiesterzy typu 5., które selektywnie i odwrclnie blokujà ten enzym. Przeciwwskzniem do stosowni tych leków jest stosownie zotnów orgnicznych w k dej postci i chorob Peryoniego. Obecnie stosuje si sildenfil, tdlfil i wrdenfil. Wykzno skutecznoêç (70-90%) tych leków we wszystkich grupch pcjentów z ED, w podgrupie pcjentów cukrzycowych z mikrongioptià i neuroptià skutecznoêç jest ni sz i wynosi oko o 55-65%. L Sirtuiny bi k uznwne z enzymy d ugowiecznoêci ktywowne sà przez diet niskoklorycznà i picie czerwonego win. Leczenie trczycy u osób strszych Aktulne stnowisko dotyczàce leczeni podklinicznej niedoczynnoêci trczycy (PNT) u osób strszych przedstwi dr M gorzt Gietk-Czernel. Osttnie doniesieni nukowe wskzujà n odmiennoêç wp ywu hormonów trczycy n ludzi w wieku strszym. Niskie prwid owe st enie Ft4 wp yw pozytywnie n d ugoêç yci, obni one T3 n sprwnoêç fizycznà. Stwierdzono mniejszà(!) umierlnoêç u ludzi z jwnà i podklinicznà niedoczynnoêcià trczycy, bez wp ywu tych stnów n nstrój i ogólnà sprwnoêç bdnych. PNT podwy sz ryzyko choroby niedokrwiennej serc i ryzyko zgonu z przyczyn sercowonczyniowych tylko w m odszych grupch wiekowych, tj. poni ej 65. roku yci. PNT rozwijjc si w strszym wieku, zmniejszjàc zpotrzebownie n tlen, wywier efekt ochronny w stosunku do serc i uk du sercowo-nczyniowego, pondto zmniejsz ktbolizm, korzystnie dzi- jàc n mi Ênie i ogólnà

5 vri sprwnoêç fizycznà. (...) Omówiono rol i znczenie niedoborów selenu w leczeniu utoimmunologicznych chorób trczycy. Osttnie publikcje wskzujà n znczne obni enie poziomu przeciwci TPO w chorobie Hshimoto u pcjentów, którym podwno selen w dwce 200 ug/dz. (...) Niedobory w codziennej diecie w wi kszoêci krjów europejskich mogà byç uzsdnieniem do suplementcji selenu. Optymln pod selenu dl m czyzn to-70-75ug/d dl kobiet 55-60ug dz dl krmiàcych 70ug. W Polsce dzienn pod selenu wynosi 11-24ug. Doskon ym êród em selenu sà orzechy brzylijskie, nbi, owies, wo owin, ryby (tuƒczyk). Znczenie tego pierwistk w metbolizmie to nie tylko regulcj czynnoêci trczycy, lecz tk e ochron przed stresem oksydcyjnym i modulcj rekcji zplnych. WWitmin D powrc n scen OczywiÊcie wiele dobrego powiedzino o witminie D i jej wszechstronnym dzi niu. Niskie st eni wit. D korelow y z cz stszym o 30-50% wystepowniem rk okr nicy, prostty i piersi. Jej niedobory stnowià czynnik ryzyk dl cukrzycy typu 1, SM, choroby Crohn, RZS, choroby zwyrodnieniowej stwów. St - eni 1,25OHD3 korelujà ujemnie ze st enimi czynników zplnych CRP i IL10. Klcitriol pobudz syntez bi k przeciwbkteryjnego ktelicydyny. Stwierdzono, e osoby z niedobormi wit. D sà nr- one n zchorownie n gru lic. T umczy to skutecznoêç terpii s onecznych werndowni w sntorich gruêliczych. Ekspozycj n UVB zwi ksz dwukrotnie st - enie witminy D orz redukuje skurczowe i rozkurczowe ciênienie t tnicze (wp yw tej witminy n renin ). Znne jest korzystne dzi nie wit. D w uszczycy. U osób wieku podesz ym suplementcj witminy D nie tylko poprwi stn nrzàdu ruchu przez oddzi ywnie kostne, lecz tk e zwi ksz si mi - Êni, co prowdzi do dwukrotnej redukcji cz stoêci updków. T Terpi menopuzln Temtyk hormonln zjzdu obejmow tk e hormonlnà terpi menopuzlnà (MTH). Wczesne rozpocz cie tej terpii, w okresie premenopuzy, zdje si mieç korzystny wp yw krdioprotekcyjny. MTH mo e byç wdro on w okresie do oko o 6 lt od osttniej miesiàczki. Podstwowywm wskzniem pozostjà objwy menopuzlne. W ocenie rezerwy jjnikowej rozw si wykorzystnie inhibiny B orz hormonu ntymullerowskiego. Wyniki rndomizownych bdƒ klinicznych nie potwierdzjà jednozncznie, by stosownie preprtów zwierjàcych fitoestrogeny by o skuteczne w godzeniu objwów wypdowych, dzi o krdioprotekcyjnie, chroni o przed osteoporozà i zmniejsz o ryzyko rk sutk. Wyniki bdƒ wskzujà jednk, e skutecznoêç suplementów z sojà lub z czerwonej koniczyny zle y od zdolnoêci orgnizmu do przeminy zwrtych w nich fitoestroge- MIĘDZYNARODOWY KURS MEDYCYNY PRZECIWSTARZENIOWEJ W rmch specjlizcji z zkresu medycyny przeciwstrzeniowej relizownej pod uspicjmi Âwitowego Towrzystw Medycyny Przeciwstrzeniowej World Society of Anti-Aging Medicine (WOSAAM) I SEMINARIUM 8-10 styczni 2010 r. Wrszw Szczegó owe informcje zostnà rozes ne w listopdzie orz umieszczone b dà n stronie: tel

6 v ri nów do ktywnego metbolitu equolu o zncznie silniejszym dzi niu estrogennym. (...) Rozw no tk e zpotrzebownie kobiet n suplementcj ndrogenowà. W swoim wystpieniu prof. Violett Skrzypulec wyrzi poglàid, e przy prwid owo prowdzonej terpii estrogennej u kobiet oko omenopuzlnych nie m uzsdnieni stosownie ndrogenów, mechnizmy rekcji seksulnych u kobiet sà brdziej z o one ni u m czyzn i postjà w ogromnym stopniu pod kontrolà czynników psychicznych. W pewnej opozycji pozostje P Z tu prktyk dermtologów, którzy ch tnie oznczjà w tym okresie yci poziom DHEA i zlecjà jego stosownie celem poprwy jkoêci stnu skóry. Skór u osób w podesz ym wieku ze wzgl du n zmieniony metbolizm gorzej uczestniczy w pozyskiwniu wit. D. Dr Brbr Wlkiewicz- -Cyrƒsk w swoim wyk dzie przypomni njw niejsze wskzówki dotyczàce piel gncji i higieny skóry m.in. bezwgl dny zkz korzystni z solriów. Zwróci uwg, e oplmy si w drodze do prcy czy jàdc smochodem, dltego konieczne jest stosownie kremów z filtrmi ochornnymi. Przestrzeg przed powstwniem przebrwieƒ s onecznych u osób stosujàcych leki (ntybiotyki, Êrodki ntykoncepcyjne) o predysponownym fototypie. (...) PodkreÊli, e obecnie u du ej grupy pcjentek w wieku ok brdziej widoczne sà zminy strzeniowe n obszrze szyi, ràk, dekoltu ni n twrzy, le n szcz Êcie od kilku lt dost pne sà techniki zbiegowe, które pozwljà n leczenie tych prtii ci. (...) Przed u yç m odoêç mózgu Wystàpienie prof. El biety Pyzy dotyczy o strzeni si mózgu. Liczne bdni wykz y, e zwiàzne z wiekiem zminy njwczeêniej pojwijà si w mózgu i wyprzdzjà procesy degenercyjne w innych nrzàdch. S to g ównie zminy w siecich neuronlnych i zmniejszenie liczby funkcjonlnych po àczeƒ miedzy neuronmi. Procesom tym towrzyszà zminy morfologiczne neuronów posidjàcych mniej dendrytów; obserwuje si wzrost ktywnoêci komórek gleju, co prowdzi do rozwoju stnów zplnych. Okzuje si, e diet niskokloryczn wp yw korzystnie n kondycj mózgu, hmujàc zminy w ekspresji genów i trofi tknki nerwowej. Pondto stwierdzono wzrost ekspresji genów odpowiedzilnych z rozwój i plstycznoêç neuronlnà. Diet restrykcyjn zwi ksz odpornoêc neurów n procesy degenercyjne u zwierzàt modelowych, u których doêwidczlnie wywo ywno chorob Alzheimer i udr mózgu. Oprócz niskoklorycznej diety równie systemtyczn ktywnoêç fizyczn i umys ow sprzyj utrzymywniu dobrej kondycji mózgu, spowlnijàc strzenie si c ego orgnizmu. Wyniki bdƒ wskzujà, e uk d nerwowy jest ndrz dnym regultorem d ugoêci yci ró nych gtunków zwierzàt, prwdopodobnie te cz owiek. Znczenie diety i wysi ku fizycznego Diet niskokloryczn i jej wiodàc rol w utrzymniu d ugowiecznoêci wspó czesnego cz owiek by temtem wystpieni dr Mgdleny Sendrkowskiej-Krzyczkowskiej. Obecnie w wysokorozwini tych krjch pokrm jest zwsze two i zwsze dost pny. Wspó czesny cz owiek przejwi zdecydownie mniejszà ktywnoêç fizyczn ni jego przodkowie, po których odziedziczy okreêlony polimorfizm mitochondrilny dziê m o przydtny lub wr cz szkodliwy. Pierwotny cz owiek nr ony by n okresowy brk pokrmu zwiàzny z wyst powniem pór roku i by przetrwç zim, musi gromdziç zpsy energetyczne. By o to mo liwe dzi ki nbolicznemu dzi nieu insuliny. W mechnizmie doboru nturlnego preferowne by y osobniki o wi kszym wydzielniu insuliny. Wspó czeênie osoby ze zwi kszonym wydzielniem insuliny, które od ywijà si w tki spoób jk ich dlecy przodkowie, nr one sà n oty oêç, 44

7 vri choroby uk du krà eni, zespó metboliczny i cukrzyc. Korzystny przed wiekmi polimorfizm st si wielkim zgro- eniem dl wspó czesnej cywilizcji. Rozwiàzniem okzuje si stosownie diety niskoklorycznej mo e dzi ki niej ud si zpobiec przewidywnemu odwróceniu tendencji st ego wzrostu Êredniej d ugoêci yci. Zespó metboliczny to cen, jkà p cà spo eczeƒstw wysokorozwini te z niedostosownie wspó czesnego stylu yci do pierwotnego wypos eni genetycznego. Diet niskokloryczn definiown jest jko diet o 20-40% ubo sz w klorie w porównniu do liczby klorii przyjmownych z pokrmem d libitum. Bdni Dvid Sinclir wià à diet restrykcyjnà z ktywcjà bi- ek SIR1 (silent informtion egultor), zwnych tez sirtuinmi lub enzymmi d ugowiecznoêci. Sirtuiny sà produkowne przez wszystkie orgnizmy i mjà podobnà, zchownà w toku ewolucji struktur chemicznà u odleg ych gtunkowo orgnizmów. U cz owiek znne jest 7 rodzjów sirtuin. SIR1 zwi ksz odpornoêç komórek n stres oksydcyjny, odgryw rol w gospodrce lipidowej i w glowodnowej. Substrtmi dl sirtuin sà bilk chromtyny, inne substncje orz trnskrypcyjny koktywtor prolifertorów peroksyzomów, kontrolujàcy szlk glukogenezy i glukolizy w wtrobie PGC-1ALFA. Ten w Ênie koktywtor zrzàdz metbolizmem nszego orgnizmu, przekzujàc sygn o dost pnoêci pokrmu. temperturze Êrodowisk i rytmch dobowych. Sirtuiny ktywowne sà przez diet niskoklorycznà i picie czerwonego win. Przedstwiono tk e intersujàce wyk dy n temt roli wysi ku fizycznego w przeciwdzi niu przedwczesnemu strzeniu. Nle y pmi tç, e wysi ek fizyczny jest silnym fizjologicznym bodêcem zwi kszjàcym wydzielnie hormonu wzrostu (GH). Hormon ten pobudz syntez bi ek i wywier dzi- nie lipolityczne. Dzi ntgonistycznie wobec insuliny, zmiejsz zu ycie glukozy w mi Ênich szkieletowych, nsil glukoneogenez i poprwi lipidogrm. Utrzymuje ms kostnà i zwi ksz ms i si mi Êni. Pobudz erytropoez, odpowiedzilnà z pojemnoêç wyrzutowà serc. Jednk ju po 40. roku yci produkcj HG zczyn si zmniejszç z k dà dekdà yci o oko o 14%, w Êld z tym zmniejsz si produkcj IGF1, meditor wielu dzi ƒ GH. Niskie st - eni IGF1 w wieku Êrednim korelujà z wy szym ryzykiem chorób neurodegenercyjnych (choroby Alzheimer, Prkinson, SM). Istniejce teoretyczne przes nki i obserwcje kliniczne sprwijà, e hormon wzrostu jest obecnie w nym produktem w medycynie przeciwstrzeniowej. Towrzystw nukowe i FDA (Amerykƒsk Komisj ywnoêci i Leków) stojà n stnowisku, e nie m dosttecznych podstw, by rekomendowç GH do wykorzystni w terpii przeciwstrzeniowej, ze wzgl du n ubogie pismienctwo obejmujàce bdni kontrolowne plcebo i rndomizowne. Nie sposób w krótkim oprcowniu przedstwiç wszystkie intersujce prezentcje. (...) Mimo zncznych zmin w nszej obyczjowoêci, zdecydownej poprwy wskêników zdrowotnych, które kreujà Polsk n lider zdrowotnego wschodniej Europy, ndl konieczne sà modyfikcje stylu yci, w tym ogrniczenie konsumpcji u ywek, zwi kszenie ktywnoêci ruchowej, propgownie niskoklorycznej, pe nowrtoêciowej diety i kszt townie postw prozdrowotnych od njwczeêniejszych lt yci. Stàd zrodzi si podczs zjzdu postult, by n kolejne spotknie zprosiç peditrów. Proces strzeni zostje bowiem zkodowny we wczesnym dzieciƒstwie, nwet ju w yciu p odowym. Wrto by ABC medycyny przeciwstrzeniowej trfi o do szkó i do szeroko rozuminych mediów, z ich poêrednictwem do c- ego spo eczeƒstw. Drugi, doskonle przygotowny i bogty merytorycznie Zjzd PTMPP spotk si z ogromnym zinteresowniem licznie zgromdzonych przedstwicieli Êrodowisko lekrskiego, którzy czynnie uczestniczyli w dyskusjch. 45