SPORT bez dopingu 2011

Transkrypt

1 SPORT bez dopingu 2011

2 2 3 SPIS TREŚCI Przepisy antydopingowe 6 Definicja dopingu 8 Lista substancji i metod zabronionych 10 Lista zabroniona Przykłady leków zarejestrowanych w Polsce, zawierających substancje zabronione w sporcie. 19 Wyłączenia dla celów terapeutycznych (TUE) 36 Co to jest retroaktywne tue? 38 Co to jest zgłoszenie użycia substancji zabronionej? 38 Jak powinien postępować sportowiec chory na astmę oskrzelową? 39 Żywienie sportowców 41 Odżywki i suplementy dla sportowców 45 Wykaz produktów 54

3 4 5 WSTĘP Aktualne wydanie poradnika antydopingowego Sport bez dopingu jest kontynuacją edycji z lat , które spotkały się z ciepłym przyjęciem przez środowisko sportowe. Rok 2011 przyniósł kilka zmian na Liście zabronionej WADA oraz istotne zmiany dotyczące udzielania wyłączeń terapeutycznych. Mamy nadzieję, że informacje zawarte w tym opracowaniu okażą się przydatne dla lepszego zrozumienia obowiązujących przepisów antydopingowych. Jest to tym bardziej istotne, że w związku z wejściem w życie Ustawy o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 roku, w Polsce za naruszenie przepisów antydopingowych grożą już nie tylko sankcje dyscyplinarne, ale także karne. Dziękując wszystkim, którzy przekazali nam uwagi dotyczące poprzednich wydań Sportu bez dopingu, z których skorzystaliśmy przygotowując kolejną edycję, szczególne podziękowania kierujemy do firmy Nutrend za pomoc w wydaniu niniejszego opracowania. Autorzy Jarosław Krzywański - Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej Andrzej Pokrywka - Instytut Sportu

4 6 7 Siedzibą Światowej Agencji Antydopingowej jest Montreal. PRZEPISY ANTYDOPINGOWE Dopingiem w sporcie jest naruszenie przepisów antydopingowych. Przepisy antydopingowe obowiązujące w świecie sportu tworzone są przez Światową Agencję Antydopingową (World Anti-Doping Agency WADA). Stosują się do nich zarówno międzynarodowe federacje sportowe, jak i organizatorzy większości imprez sportowych na świecie, w tym igrzysk olimpijskich. Najistotniejszym dokumentem zawierającym przepisy antydopingowe jest Światowy Kodeks Antydopingowy, wraz z pięcioma standardami międzynarodowymi, który harmonizuje antydopingowe regulacje prawne w skali międzynarodowej. Został on przyjęty po raz pierwszy w 2003 roku i wszedł w życie w 2004 roku. Od 1 stycznia 2009 r. obowiązuje jego nowa poprawiona wersja. Sygnatariuszami kodeksu są WADA, MKOl, międzynarodowe federacje sportowe, Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski, narodowe komitety olimpijskie, narodowe komitety paraolimpijskie, a także organizatorzy najważniejszych imprez sportowych oraz narodowe organizacje antydopingowe. Za prowadzenie polityki antydopingowej zgodnej ze Światowym Kodeksem Antydopingowym na poziomie krajowym odpowiada Narodowa Organizacja Antydopingowa (NADO). W Polsce jest to Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie. WADA jest niezależną międzynarodową organizacją antydopingową. Powołana została w 1999 roku w Lozannie, z inicjatywy Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl), jako prywatna szwajcarska fundacja, ze wsparciem i udziałem międzynarodowych organizacji, rządów, władz publicznych oraz innych organizacji publicznych i prywatnych walczących z dopingiem w sporcie, w celu promocji i koordynacji walki z dopingiem w sporcie. Aby przetransponować postanowienia kodeksowe (z aktu normatywnego, który nie jest umową prawa międzynarodowego) do regulacji krajowych należało uchwalić światową konwencję antydopingową. W październiku 2005 roku, na walnym zgromadzeniu UNESCO, 191 członków tej organizacji przyjęło Międzynarodową Konwencję o Zwalczaniu Dopingu w Sporcie. Konwencja UNESCO weszła w życie 1 lutego 2007 roku. Zakłada ona, że każdy sportowiec podlegać będzie regularnym testom na obecność zabronionych środków i jednakowym karom w przypadku naruszenia przepisów. Kładzie również akcent na współpracę rządów z federacjami sportowymi. Do 27 stycznia 2011 roku konwencję przyjęły, zaaprobowały bądź ratyfikowały 153 kraje ze 193 państw członkowskich UNESCO. Adres: World Anti-Doping Agency Stock Exchange Tower 800 Place Victoria (Suite 1700) PO Box 120 Montreal, Quebec Canada H4Z 1B7 Adres: Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie ul. Łazienkowska 6A Warszawa tel , fax

5 8 9 DEFINICJA DOPINGU Doping definiuje się jako wystąpienie jednego lub więcej naruszeń regulaminu antydopingowego określonych w Artykułach od 2.1 do 2.8 Światowego Kodeksu Antydopingowego: 2.1 Obecność substancji zabronionej lub jej metabolitów lub markerów w próbce fizjologicznej sportowca Obowiązkiem każdego sportowca jest dopilnowanie, aby do jego organizmu nie została wprowadzona żadna substancja zabroniona. Sportowcy odpowiadają za każdą substancję zabronioną lub jej metabolity lub markery, których obecność zostanie stwierdzona w pobranych od nich próbkach fizjologicznych. Naruszenie ma miejsce bez względu na to, czy sportowiec świadomie lub nieświadomie użył substancji zabronionej lub wykazał się zaniedbaniem. 2.2 Użycie lub próba użycia substancji zabronionej lub metody zabronionej. [Komentarz do Artykułu 2.2: Użycie lub próba użycia substancji zabronionej lub metody zabronionej zawsze może być stwierdzona przy pomocy dowolnych rzetelnych metod: przyznanie się sportowca, zeznanie świadka, dokumenty, wnioski wyciągnięte z badań długoterminowych lub inne informacje analityczne]. 2.3 Niewyrażenie zgody, lub niezgłoszenie się bez ważnego uzasadnienia, na pobranie próbki po powiadomieniu zgodnie z odpowiednimi przepisami antydopingowymi lub w inny sposób unikanie pobrania próbki. 2.4 Naruszenie odpowiednich wymogów określających dostępność sportowca do kontroli poza zawodami, w tym nieprzedstawienie wymaganych informacji na temat miejsca pobytu oraz niepoddanie się ogłoszonym badaniom. Dowolne trzy przypadki niezgłoszenia się na badania i/lub niedostarczenia informacji na temat miejsca pobytu w okresie osiemnastu miesięcy ustalone przez organizacje antydopingowe uprawnione do kontroli sportowca stanowią naruszenie przepisów antydopingowych zachowań zalicza się na przykład: zmianę numerów identyfikacyjnych na formularzu kontroli dopingowej podczas badania lub zbicie butelki z próbką B w czasie analizy próbki B lub podanie nieprawdziwych informacji organizacji antydopingowej]. 2.6 Posiadanie substancji zabronionych lub metod zabronionych Stosowanie przez sportowca uczestniczącego w zawodach dowolnej metody zabronionej lub posiadanie dowolnej substancji zabronionej lub stosowanie przez sportowca poza zawodami dowolnej metody zabronionej lub posiadanie dowolnej substancji zabronionej, która jest zabroniona poza zawodami, chyba, że sportowiec udowodni, że stosowanie/posiadanie jest dozwolone na mocy przepisów o wyłączeniu do celów terapeutycznych (TUE) lub poda inne akceptowalne uzasadnienie Stosowanie dowolnej metody zabronionej lub posiadanie dowolnej substancji zabronionej przez personel pomocniczy sportowca podczas zawodów lub stosowanie dowolnej metody zabronionej lub posiadanie dowolnej substancji zabronionej przez personel pomocniczy sportowca poza zawodami, które są zabronione poza zawodami, mające związek ze sportowcem, zawodami lub treningiem, chyba, że personel pomocniczy sportowca udowodni, że stosowanie/posiadanie jest dozwolone na mocy przepisów o wyłączeniu do celów terapeutycznych (TUE) lub poda inne akceptowalne uzasadnienie. [Komentarz do Artykułu i 2.6.2: Akceptowalnym uzasadnieniem nie będzie, na przykład, tłumaczenie, że substancja zabroniona została kupiona lub znajdowała się w posiadaniu sportowca lub personelu pomocniczego sportowca w celu przekazania jej znajomemu lub krewnemu, chyba, że czynione to jest w związku z zaleceniem lekarza, gdy taka osoba (sportowiec lub osoba z personelu pomocniczego sportowca) jest w posiadaniu recepty wystawionej przez lekarza, np. zalecającej zakup insuliny dla dziecka chorującego na cukrzycę]. [Komentarz do Artykułu 2.6.2: Akceptowalnym uzasadnieniem jest na przykład posiadanie substancji zabronionej przez lekarza zespołu używanej do leczenia nagłych i wyjątkowych przypadków]. 2.7 Handel dowolną substancją zabronioną lub metodą zabronioną. 2.8 Podanie lub próba podania zawodnikowi substancji zabronionej lub metody zabronionej, lub pomaganie, zachęcanie, ułatwianie, podżeganie, ukrywanie lub każdy inny rodzaj współdziałania związany z naruszeniem przepisów antydopingowych, lub próbą ich naruszenia. 2.5 Manipulowanie lub próba manipulowania jakąkolwiek częścią kontroli antydopingowej. [Komentarz do Artykułu 2.5: Niniejszy Artykuł zabrania zachowań, które naruszają proces kontroli dopingowej, ale które nie są objęte typową definicją metod zabronionych. Do takich

6 10 11 LISTA SUBSTANCJI I METOD ZABRONIONYCH (LISTA ZABRONIONA) Najistotniejszą zmianą, w stosunku do poprzednich wersji listy zabronionej, jest pojawienie się nowej klasy substancji zabronionych, tj. S0. Z założenia ma ona obejmować te związki farmakologiczne, które są dopiero w trakcie procesów mających na celu ich rejestrację i dopuszczenie do stosowania terapeutycznego u ludzi, lub też te środki, które były wykorzystywane w celach leczniczych, ale z różnych przyczyn zostały wycofane z rynku medycznego Warto pamiętać, że lista zabroniona nie zawiera pełnych informacji dotyczących zabronionych substancji. W przypadku niektórych związków (np. morfiny czy karboksytetrahydrokanabinolu) brak jest dopuszczalnych poziomów stężeń w moczu sportowca. Jest to ważna informacja, gdyż stwierdzenie substancji z listy zabronionej w stężeniu poniżej dopuszczalnego limitu nie powoduje pozytywnego wyniku badań antydopingowych. Informacje takie znajdują się w Dokumentach Technicznych, które są integralną częścią Międzynarodowego Standardu dla Laboratoriów i dają laboratoriom wskazówki jak należy postępować w konkretnych procedurach badawczych. W 1967 roku Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) powołał Komisję Medyczną do organizowania i nadzoru walki z dopingiem. Komisja opublikowała wówczas pierwszą listę substancji zabronionych przez MKOl. Znalazły się na niej głównie stymulanty i narkotyki (narkotyczne środki przeciwbólowe). W kolejnych latach lista ta znacznie się poszerzyła. W listopadzie 1999 roku powołano do życia Światową Agencję Antydopingową (WADA), której zadaniem było m.in. zintensyfikowanie walki z dopingiem w sporcie. 1 stycznia 2004 roku WADA przejęła od Komisji Medycznej MKOl rolę głównego koordynatora nad światowym systemem antydopingowym. Od tego momentu lista zabroniona jest regularnie aktualizowana, a wszelkie zmiany poprzedzane są wieloma konsultacjami z reprezentantami świata sportowego i medycznego. Lista zabroniona, w wielu fragmentach, ma charakter otwarty. Wymienione są na niej jedynie przykłady substancji lub metod zabronionych, do których dodana jest adnotacja (...) i inne substancje o podobnej strukturze chemicznej lub podobnym działaniu biologicznym. Pozwala to na szybką reakcję WADA w przypadku zastosowania przez sportowców nowych substancji farmakologicznych, w tym tych specjalnie stworzone do celów dopingowych. Zgodnie ze Światowym Kodeksem Antydopingowym (2009), substancja zostanie umieszczona na liście zabronionej, jeśli jest środkiem maskującym lub spełnia dwa z następujących trzech kryteriów: - może poprawiać lub poprawia wyniki sportowe, - stanowi potencjalne lub faktyczne zagrożenie dla zdrowia, - jest sprzeczna z duchem sportu. WADA w najnowszej wersji listy zabronionej (obowiązującej od 1 stycznia 2011 roku) grupuje substancje i metody zabronione w sporcie w 3-ech kategoriach: - substancje i metody zabronione w każdym czasie (podczas zawodów i poza zawodami), - substancje i metody zabronione podczas zawodów, - substancje zabronione w niektórych sportach.

7 12 13 chemicznej lub podobnym działaniu biologicznym. LISTA ZABRONIONA 2010 Oficjalny tekst listy zabronionej jest nadzorowany przez Światową Agencję Antydopingową (WADA) i został opublikowany w językach angielskim i francuskim. W razie wystąpienia jakiejkolwiek sprzeczności pomiędzy wersjami, decydującą jest wersja angielska. Wszystkie substancje zabronione, z wyjątkiem substancji z klas S1, S2.1 do S2.5, S4.4 i S6.a oraz metod zabronionych M1, M2 i M3, będą traktowane jako substancje określone. b. Endogenne** SAA, w przypadku przyjmowania egzogennie: androstendiol; androstendion; dihydrotestosteron; prasteron (dehydroepiandrosteron, DHEA); testosteron oraz następujące metabolity i izomery: 5α-androstan-3α,17α-diol; 5α-androstan-3α,17β-diol; 5α-androstan-3β,17α-diol; 5α-androstan-3β,17β-diol; androst-4-en-3α,17α-diol; androst-4-en-3α,17β-diol; androst-4-en-3β,17α-diol; androst-5-en-3α,17α-diol; androst-5-en-3α,17β-diol; androst- 5-en-3β,17α-diol; 4-androstendiol (androst-4-en-3β,17β-diol); 5-androstendion (androst- 5-en-3,17-dion); epi-dihydrotestosteron; epitestosteron; 3α-hydroksy-5α-androstan- 17-on; 3β-hydroksy-5α-androstan-17-on; 19-norandrosteron; 19-noretiocholanolon. 2. Inne środki anaboliczne, np: Klenbuterol, selektywne modulatory receptora androgenowego (SARMs), tybolon, zeranol, zilpaterol. SUBSTANCJE I METODY ZABRONIONE W KAŻDYM CZASIE (PODCZAS ZAWODÓW I POZA ZAWODAMI) S0. SUBSTANCJE NIEZATWIERDZONE Każda substancja farmakologiczna, której nie ujęto w dalszych sekcjach listy, a dla której żadna rządowa jednostka opieki zdrowotnej nie wydała pozwolenia na dopuszczenie do obrotu jako produktu leczniczego stosowanego u ludzi (tj. leki będące w fazie badań przedklinicznych lub klinicznych, jak również leki, które zostały wyrejestrowane) jest substancją zabronioną w sporcie, w każdym czasie. S1. ŚRODKI ANABOLICZNE SUBSTANCJE ZABRONIONE 1. Steroidy anaboliczno-androgenne (SAA) a. Egzogenne* SAA, np.: 1-androstendiol; 1-androstendion; bolandiol; bolasteron; boldenon; boldion; kalusteron; klostebol; danazol; dehydrochlorometylotestosteron; dezoksymetylotestosteron; drostanolon; etyloestrenol; fluoksymesteron; formebolon; furazabol; gestrinon; 4-hydroksytestosteron; mestanolon; mesterolon; metenolon; metandienon; metandriol; metasteron; metylodienolon; metylo-1-testosteron; metylonortestosteron; metylotestosteron; metribolon (metylotrienolon); miboleron; nandrolon; 19-norandrostendion; norboleton; norklostebol; noretandrolon; oksabolon; oksandrolon; oksymesteron; oksymetolon; prostanozol); chinbolon; stanozolol; stenbolon; 1-testosteron; tetrahydrogestrinon; trenbolon i inne substancje o podobnej strukturze S2. HORMONY PEPTYDOWE, CZYNNIKI WZROSTU I SUBSTANCJE POKREWNE 1. Środki stymulujące erytropoezę [np. erytropoetyna (EPO), darbepoetyna (depo), stabilizatory czynnika transkrypcyjnego indukowanego przez hipoksję (HIF), glikol metoksypolietylenowy epoetyny beta (CERA), peginezatyd (Hematyd)]; 2. Gonadotropina łożyskowa (hcg) i hormon luteinizujący (LH) u mężczyzn; 3. Insuliny; 4. Kortykotrofiny; 5. Hormon wzrostu (hgh, GH), insulino-podobny czynnik wzrostu (IGF-1), czynniki wzrostu fibroblastów (FGFs), czynnik wzrostu hepatocytów (HGF), mechaniczne czynniki wzrostu (MGFs), płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF), naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF) jak również każdy inny czynnik wzrostu wpływający na mięsień, syntezę/degradację białka ścięgna lub więzadła, unaczynienie, zużytkowanie energii, zdolność regeneracyjną lub zmianę typu włókien; i inne substancje o podobnej strukturze chemicznej lub podobnym działaniu biologicznym. S3. BETA-2 AGONIŚCI Wszystkie substancje z grupy beta-2 agonistów (z uwzględnieniem obu izomerów optycznych, jeśli takie występują) są zabronione, z wyjątkiem salbutamolu (maksymalnie 1600 mikrogramów na dobę) i salmeterolu, podawanych przez inhalację w dawkach terapeutycznych zalecanych przez producentów leków. Dla potrzeb tej części: * egzogenny odnosi się do związku, który zwykle nie jest wytwarzany naturalnie przez organizm. ** endogenny odnosi się do związku, który jest wytwarzany przez organizm w sposób naturalny.

8 14 15 Przyjmuje się, że obecność salbutamolu w moczu, w stężeniu przekraczającym 1000 ng/ml, nie jest efektem zamierzonego użycia tej substancji w celach terapeutycznych i będzie uważane za pozytywny wynik badań antydopingowych (wynik niekorzystny analitycznie AAF), chyba że sportowiec udowodni, uczestnicząc w kontrolowanym badaniu farmakokinetycznym, że odbiegający od normy wynik jest związany z użyciem terapeutycznej dawki salbutamolu (maksymalnie 1600 mikrogramów na dobę) w postaci wziewnej. preparatów krwinek czerwonych każdego pochodzenia. 2. Podawanie produktów, które sztucznie zwiększają wychwyt, transport lub dostarczanie tlenu, takich jak: związki perfluorochemiczne, efaproksiral (RSR13) i zmodyfikowane produkty hemoglobiny (np. substytuty krwi oparte na hemoglobinie, mikrokapsułkowane produkty hemoglobiny), z wyłączeniem suplementacji tlenem. S4. ANTAGONIŚCI I MODULATORY HORMONÓW 1. Inhibitory aromatazy, np.: aminoglutetymid, anastrozol, androsta-1,4,6-trien-3,17- dion (androstatriendion), 4-androsten-3,6,17-trion (6-okso), eksemestan, formestan, letrozol, testolakton. 2. Selektywne modulatory receptora estrogenowego (SERMs), np.: raloksyfen, tamoksyfen, toremifen. 3. Inne substancje antyestrogenowe, np.: klomifen, cyklofenil, fulwestrant. 4. Środki modyfikujące funkcje miostatyny, np.: inhibitory miostatyny. M2. MANIPULACJE CHEMICZNE I FIZYCZNE 1. Fałszowanie, lub zamiar zafałszowania, właściwości i ważności próbek pobranych do kontroli antydopingowej jest zabronione. Przykłady manipulacji (nie ograniczają się wyłącznie do wymienionych): kateteryzacja pęcherza moczowego, zamiana moczu i/lub fałszowanie składu moczu przez dodanie jakichś składników (np. proteaz). 2. Infuzje dożylne są zabronione, z wyłączeniem tych przyjętych w uzasadnionych przypadkach w przebiegu leczenia szpitalnego lub badań klinicznych. 3. Sekwencyjne wycofanie, manipulacja i reinfuzja pełnej krwi do układu krążenia. S5. DIURETYKI I INNE ŚRODKI MASKUJĄCE Środki maskujące są zabronione. Zalicza się do nich: diuretyki, dezmopresyna, preparaty zwiększające objętość osocza (np. glicerol; podawane dożylnie: albumina, dekstran, hydroksyetyloskrobia i mannitol), probenecyd i inne substancje o podobnym działaniu biologicznym. Do diuretyków zalicza się: acetazolamid, amyloryd, bumetanid, kanrenon, chlortalidon, kwas etakrynowy, furosemid, indapamid, metolazon, spironolakton, tiazydy (np. bendroflumetiazyd, chlorotiazyd, hydrochlorotiazyd), triamteren i inne substancje o podobnej strukturze chemicznej lub podobnym działaniu biologicznym (z wyłączeniem drosperinonu, pamabromu i preparatów miejscowych dorzolamidu i brynzolamidu, które nie są zabronione). M3. DOPING GENETYCZNY Następujące działania, mające potencjalną zdolność do poprawy wyników sportowych, są zabronione: 1. Transfer kwasów nukleinowych lub sekwencji kwasu nukleinowego; 2. Użycie komórek prawidłowych lub zmodyfikowanych genetycznie; 3. Użycie środków, które bezpośrednio lub pośrednio oddziaływują na funkcje znane z wpływu na wyniki poprzez zmianę ekspresji genów. Są to m.in. agoniści receptorów aktywowanych przez proliferatory peroksysomów (PPARδ), np. GW 1516, i agoniści osi PPARδ- AMP-kinaza białkowa aktywowana przez AMP (AMPK), np. AICAR. Użycie podczas zawodów i poza zawodami, jeśli odpowiednie przepisy tego zakazują, każdej ilości substancji, dla której wyznaczono dopuszczalną wartość graniczną (tj. salbutamolu, morfiny, katyny, efedryny, metyloefedryny i pseudoefedryny), razem z diuretykiem lub innym środkiem maskującym, oprócz Wyłączenia dla Celów Terapeutycznych przyznanego na zastosowanie diuretyku lub innego środka maskującego, wymaga udzielenia właściwego Wyłączenia dla tejże substancji. METODY ZABRONIONE M1. METODY POPRAWIAJĄCE TRANSPORT TLENU 1. Doping krwią, w tym podawanie własnej, jednoimiennej lub obcopochodnej krwi, lub

9 16 17 SUBSTANCJE I METODY ZABRONIONE PODCZAS ZAWODÓW Oprócz substancji i metod z kategorii od S1 do S5 i od M1 do M3, które wymieniono powyżej, podczas zawodów są zabronione także następujące kategorie substancji: S6. STYMULANTY SUBSTANCJE ZABRONIONE Zabronione są wszystkie stymulanty (z uwzględnieniem obu izomerów optycznych, jeśli takie występują), z wyjątkiem pochodnych imidazolu do stosowania miejscowego oraz stymulantów umieszczonych w Programie Monitorującym 2011*. Do stymulantów zalicza się: a: Stymulanty nieokreślone: adrafinil; amfepramon; amifenazol; amfetamina; amfetaminil; benfluoreks; benzfetamina; benzylopiperazyna; bromantan; klobenzoreks; kokaina; kropropamid; krotetamid; dimetyloamfetamina; etyloamfetamina; famprofazon; fenkamina; fenetylina; fenfluramina; fenproporeks; furfenoreks; mefenoreks; mefentermina; mezokarb; metamfetamina (D-); p-metyloamfetamina; metylenodioksyamfetamina; metylenodioksymetamfetamina; modafinil; norfenfluramina; fendimetrazyna; fenmetrazyna; fentermina; 4-fenylopiracetam (karfedon); prenylamina; prolintan. Stymulant, który nie jest wymieniony w tej sekcji jest uznawany za substancję określoną. b: Stymulanty określone (przykłady): adrenalina**; katyna***; efedryna****; etamiwan; etylefryna; fenbutrazat; fenkamfamina; heptaminol; izomethepten; lewometamfetamina; meklofenoksat; metyloefedryna****; metyloheksanoamina (dimetylopentyloamina); metylofenidat; niketamid; norfenefryna; oktopamina; oksylofryna; parahydroksyamfetamina; pemolina; pentetrazol; fenprometamina; propyloheksedryna; pseudoefedryna*****; selegilina; sybutramina; strychnina; tuaminoheptan i inne substancje o podobnej strukturze chemicznej lub podobnym działaniu biologicznym * Substancje umieszczone w Programie Monitorującym 2011 (bupropion, kofeina, fenylefryna, fenylopropanolamina, pipradrol, synefryna) nie są traktowane jako substancje zabronione. ** Adrenalina w połączeniu ze środkami miejscowo-znieczulającymi lub stosowana miejscowo (np. donosowo, oftalmologicznie) nie jest zabroniona. *** Katyna jest zabroniona, jeśli jej stężenie w moczu przekroczy wartość 5 µg/ml. **** Efedryna i metyloefedryna są zabronione, jeśli stężenie któregoś z wymienionych związków w moczu przekroczy wartość 10 µg/ml. ***** Pseudoefedryna jest zabroniona, jeśli jej stężenie w moczu przekroczy wartość 150 µg/ml. S7. NARKOTYKI Zabronione są następujące narkotyki: buprenorfina, dekstromoramid, diamorfina (heroina), fentanyl i jego pochodne, hydromorfon, metadon, morfina, oksykodon, oksymorfon, pentazocyna, petydyna. S8. KANABINOIDY Naturalny (np. cannabis, haszysz, marihuana) lub syntetyczny delta 9-tetrahydrokanabinol (THC) i kanabinomimetyki [np. Spice (zawierający JWH018, JWH073), HU-210] są zabronione. S9. GLIKOKORTYKOSTEROIDY Wszystkie glikokortykosteroidy są zabronione, jeśli są stosowane doustnie, dożylnie, domięśniowo lub doodbytniczo. P1. ALKOHOL Alkohol (etanol) jest zabroniony tylko podczas zawodów, w sportach wymienionych poniżej. Oznaczenie stężenia alkoholu będzie przeprowadzone poprzez analizę wydychanego powietrza i/lub krwi. Hematologiczna wartości progowa, której przekroczenie powoduje naruszenie przepisów antydopingowych, to 0.10 g/l. Karate (WKF) Kręglarstwo (FIQ) Łucznictwo (FITA) Sporty lotnicze (FAI) SUBSTANCJE ZABRONIONE W NIEKTÓRYCH SPORTACH P2. BETA-BLOKERY Sporty motorowe (FIM) Sporty motorowodne (UIM) Sporty samochodowe (FIA) Np.: acebutolol, alprenolol, atenolol, betaksolol, bisoprolol, bunolol, karteolol, karwedilol, celiprolol, esmolol, labetalol, lewobunolol, metypranolol, metoprolol, nadolol, oksprenolol, pindolol, propranolol, sotalol, tymolol.

10 18 19 W wymienionych poniżej sportach beta-blokery są zabronione tylko podczas zawodów, chyba że sprecyzowano inaczej. Bilard i snooker (WCBS) Bobsleje i skeleton (FIBT) Brydż (FMB) Bule (CMSB) Curling (WCF) Darts (WDF) Golf (IGF) Kręglarstwo (FIQ) Łucznictwo (FITA), (zabronione także poza zawodami) Narciarstwo/snowboard (FIS), dotyczy tylko takich konkurencji narciarskich, jak skoki, freestyle aerials/halfpipe oraz konkurencji snowboardowych halfpipe/big air Pięciobój nowoczesny (UIPM), gdy jedną z konkurencji jest strzelectwo Sporty lotnicze (FAI) Sporty motorowe (FIM) Sporty motorowodne (UIM) Sporty samochodowe (FIA) Strzelectwo (ISSF, IPC), (zabronione także poza zawodami) Zapasy (FILA) Żeglarstwo (ISAF), dotyczy tylko wyścigów sterników PRZYKŁADY LEKÓW ZAWIERAJĄCYCH SUBSTANCJE ZABRONIONE W SPORCIE Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Abseamed Epoetin alfa S2 Abutol Acebutolol P2 Abutol Long Acebutolol P2 Acatar Acti-Tabs * Pseudoephedrine S6 Acatar Zatoki * Pseudoephedrine S6 Accustad H Hydrochlorothiazide S5 Accuzide Hydrochlorothiazide S5 Acebutolol Acebutolol P2 Acecor Acebutolol P2 Actifed * Pseudoephedrine S6 Actitrin * Pseudoephedrine S6 Actrapid Penfill Insulin S2 Acydex Anastrozole S4 Adiuretin Desmopressin S5 Adrenalina WZF Adrenaline S6 Aerinaze * Pseudoephedrine S6 Afibron Sibutramine S6 Alb. 20% Human Octapharma Albumin S5 Alb. 5% Human Albumin S5 Albiomin 20% Albumin S5 Albumina ludzka Albumin S5 Albunorm Albumin S5 Aldactone Canrenone S5 Aminoglutetimid Aminoglutethimide S4 Ampril HD Hydrochlorothiazide S5 Ampril HL Hydrochlorothiazide S5 Anapen Adrenaline S6 Anapen Junior Adrenaline S6

11 20 21 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Anartan HCT Hydrochlorothiazide S5 Anastelb Anastrozole S4 Anastralan Anastrozole S4 Anastrazole Accord Anastrozole S4 AnastroGen Anastrozole S4 AnastroLek Anastrozole S4 Anastrozol Teva Anastrozole S4 Anastrozole Arrow Anastrozole S4 Anastrozole BMM Pharma Anastrozole S4 Anastrozole PharOS Anastrozole S4 Anastrozol-ratiopharm Anastrozole S4 Androtop Testosterone S1 Ansyn Anastrozole S4 Antipres Bisoprolol P2 Apidra Insulin S2 Apo-Atenol Atenolol P2 Apo-Indap Indapamide S5 Apo-Nadol Nadolol P2 Apo-Selin Selegiline S6 Aranesp Darbepoetin alfa S2 Arifon Indapamide S5 Arifon Kombi Indapamide S5 Arifon SR Indapamide S5 Arimidex Anastrozole S4 Arinel Anastrozole S4 Aromasin Exemestane S4 Aromek Letrozole S4 Arteoptic Carteolol P2 Aspirin Complex * Pseudoephedrine S6 Astmopent Orciprenaline S3 Atehexal Atenolol P2 Atendol Atenolol P2 Atenolol Atenolol P2 Atenolol Sanofi Atenolol P2 Atimos Formoterol S3 Atram Carvedilol P2 Atrozol Anastrozole S4 Avedol Carvedilol P2 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Avipron Chlorphentermine S6 Azarga Brinzolamide, Timolol S5, 2 Bambec Bambuterol S3 Beclomet Beclomethasone S9 Bedifos ** Betamethasone S9 Bedifos prolongatum ** Betamethasone S9 Benalapril Plus Hydrochlorothiazide S5 Benazepril plus Stada Hydrochlorothiazide S5 Berodual Fenoterol S3 Berodual N Fenoterol S3 Berotec 200 Fenoterol S3 Berotec N 100 Fenoterol S3 Betabion Betaxolol P2 Betaloc Metoprolol P2 Betaloc ZOK Metoprolol P2 Betaloc ZOK ZOK Metoprolol P2 Betamann Metipranolol P2 Betamann 0,3% EDO Metipranolol P2 Betasolde Anastrozole S4 Betaxolol Medochemie Betaxolol P2 Betnesol ** Betamethasone S9 Beto ZK Metoprolol P2 Betoptic 0,5% Betaxolol P2 Betoptic S Betaxolol P2 Bibloc Bisoprolol P2 Binocrit Epoetin beta S2 Biogonadyl Chorionic gonadotrophin S2 Biopoin Epoetin beta S2 Biosotal Sotalol P2 Biosteron Prasterone S1 Biosteron Lekam Prasterone S1 BioStym Balance Prasterone S1 Biostym Forte Prasterone S1 Biostym Max Prasterone S1 Bisoblock Bisoprolol P2 Bisocard Bisoprolol P2 Bisogamma Bisoprolol P2 BisoHEXAL Bisoprolol P2

12 22 23 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Bisoprolol -1A Pharma Bisoprolol P2 Bisoprolol Ozone Bisoprolol P2 Bisopromerck Bisoprolol P2 Bisoratio Bisoprolol P2 Bisprotin Bisoprolol P2 Blokeran Celiprolol P2 Brevibloc Esmolol P2 Bricanyl Turbuhaler Terbutaline S3 Brinerdin Clopamide S5 Budenofalk Budesonide S9 Bunondol Buprenorphine S7 Byol Bisoprolol P2 Cardiamid-Coffein Nikethamide, Strychnine S6 Cardiamidum Nikethamide S6 Carteabak Carteolol P2 Carteol LP Carteolol P2 Carvedigamma Carvedilol P2 Carvedilol TEVA Carvedilol P2 Carvedilol-ratiopharm Carvedilol P2 Carvetrend Carvedilol P2 Carvewin Carvedilol P2 Carvilex Carvedilol P2 Celectol Celiprolol P2 Celestone ** Betamethasone S9 Celipres Celiprolol P2 Celvista Raloxifene S4 Centrophenoxin Meclofenoxate S6 Choragon Chorionic gonadotrophin S2 Cirrus * Pseudoephedrine S6 Clarinase * Pseudoephedrine S6 Clopamid VP Clopamide S5 Clostilbegyt Clomifene S4 CoAprovel Hydrochlorothiazide S5 Co-Bespres Hydrochlorothiazide S5 Co-Diovan Hydrochlorothiazide S5 Cognitiv Selegiline S6 Combigan Timolol P2 Concerta Methylphenidate S6 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Concor Bisoprolol P2 Concor Cor Bisoprolol P2 Concor Cor Cor Bisoprolol P2 Contac ZTK * Pseudoephedrine S6 Co-Prenessa Indapamide S5 Corectin Bisoprolol P2 Coretal Oxprenolol P2 Corhydron ** Hydrocortisone S9 Coronal Bisoprolol P2 Cortineff Fludrocortisone S9 Coryol Carvedilol P2 Cosopt Dorzolamide, Timolol S5, P2 Co-Valsacor Hydrochlorothiazide S5 Cusimolol Timolol P2 Danazol Danazol S1 Danol-Danazol Danazol S1 Danoval Danazol S1 Darob Sotalol P2 Deca-Durabolin Nandrolone S1 Dekstran Dextran S5 Depo-Medrol ** Methylprednisolone S9 Depo-Medrol z Lidokainą ** Methylprednisolone S9 Desmotev Desmopressin S5 Detasolde Anastrozole S4 Dexaven ** Dexamethasone S9 DHEA Prasterone S1 DHEA AFL Prasterone S1 Diffumax Easyhaler Formoterol S3 Dilatrend Carvedilol P2 Diprophos ** Betamethasone S9 Disalunil Hydrochlorothiazide S5 Disophrol Retard * Pseudoephedrine S6 Diuramid Acetazolamide S5 Diuresin SR Indapamide S5 Dolargan Pethidine S7 Dolcontral Pethidine S7 Dolforin Fentanyl S7 Dolopt Plus Dorzolamide, Timolol S5, P2

13 24 25 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Doltard Morphine S7 Dorzolamid Teva Dorzolamide S5 DuoTrav Timolol P2 Durogesic Fentanyl S7 Dynepo Epoetin delta S2 Ebivol Nebivolol P2 Effentora Fentanyl S7 Effortil Etilefrine S6 Efrinol Ephedrine S6 Egistrozol Anastrozole S4 Emeren HCT Hydrochlorothiazide S5 Emzok Metoprolol P2 Enalapril Plus -1A Hydrochlorothiazide S5 Enap H Hydrochlorothiazide S5 Enap HL Hydrochlorothiazide S5 Enateva HCT Hydrochlorothiazide S5 Encortolon Prednisolone S9 Encorton Prednisone S9 Entocort Budesonide S9 Ephedrinum hydrochloricum Ephedrine S6 EpiPen Junior Adrenaline S6 EpiPen Senior Adrenaline S6 Eporatio Epoetin beta S2 Eprex Epoetin alfa S2 Epril Plus Hydrochlorothiazide S5 Epsisolde Anastrozole S4 Esmocard Esmolol P2 Ethirfin Morphine S7 Etruzil Letrozole S4 Evista Raloxifene S4 Ezocem Nebivolol P2 Fareston Toremifene S4 Faslodex Fulvestrant S4 Fastjekt Adrenaline S6 Femara Letrozole S4 Femtozone Letrozole S4 Fenicort ** Prednisolone S9 Fenoterol Fenoterol S3 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Fenta MX Fentanyl S7 Fentagesic Fentanyl S7 FentaHexal Fentanyl S7 Fentanyl Fentanyl S7 Flexbumin Albumin S5 Fodrin Indapamide S5 Foradil Formoterol S3 Foradil Certihaler Formoterol S3 Foramed Formoterol S3 Forastmin Formoterol S3 Formodual Formoterol, Beclomethasone S3, S9 Fortecortin mono ** Dexamethasone S9 Fortral Pentazocine S7 FosiTeva HCTZ Hydrochlorothiazide S5 Fostex Formoterol, Beclomethasone S3, S9 Fotil Timolol P2 Fotil Forte Timolol P2 Furogamma Furosemide S5 Furosemide Furosemide S5 Furosemide KABI Furosemide S5 Furosemidum Furosemide S5 Gammasolde Anastrozole S4 Ganfort Timolol P2 Genotropin Somatropine S2 Gensulin Insulin S2 Gilucor Sotalol P2 Gliceryna Glycerol S5 Glucardiamid Nikethamide S6 Gripex * Pseudoephedrine S6 Gripex Max * Pseudoephedrine S6 Gripex N * Pseudoephedrine S6 Gripex Noc * Pseudoephedrine S6 Grippokaps * Pseudoephedrine S6 Grodalat Acebutolol P2 Grypolek * Pseudoephedrine S6 Grypostop * Pseudoephedrine S6 Grypostop Mix * Pseudoephedrine S6 Gynipral Hexoprenaline S3

14 26 27 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Gynodian depot Prasterone S1 HAES steril Hydroxyethyl starch S5 Hartil HCT Hydrochlorothiazide S5 Hematide Peginesatide S2 Hemcort-HC ** Hydrocortisone S9 Hemohes Hydroxyethyl starch S5 Heptaminol Heptaminol S6 Humalog Insulin S2 Humalog Mix Insulin S2 Human Albumin Albumin S5 Human Albumin Immuno Albumin S5 Humatrope Somatropine S2 Humulin Insulin S2 Hydrochlorothiazidum Hydrochlorothiazide S5 Hydrocortison Valeant Hydrocortisone S9 Hydrocortisonum ** Hydrocortisone S9 Hydrocortisonum hemisuccinatum ** Hydrocortisone S9 Hydroctin ** Hydrocortisone S9 Hydroksyetyloskrobia Hydroxyethyl starch S5 Hygroton Chlortalidone S5 HyperHAES Hydroxyethyl starch S5 Hypoten Carvedilol P2 Hyzaar Hydrochlorothiazide S5 Hyzaar Forte Hydrochlorothiazide S5 Ibum Extra * Pseudoephedrine S6 Ibuprom Zatoki * Pseudoephedrine S6 Indap Indapamide S5 Indapamide Indapamide S5 Indapamid-ratiopharm SR Indapamide S5 Indapamidum Farmacom Indapamide S5 Indapen Indapamide S5 Indapen SR Indapamide S5 Indapres Indapamide S5 Indapres SR Indapamide S5 Indapsan Indapamide S5 Indastad Indapamide S5 Indipam SR Indapamide S5 Indix SR Indapamide S5 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Inhibace Plus Hydrochlorothiazide S5 Ins. Actraphane Insulin S2 Ins. Actrapid Insulin S2 Ins. Apidra Insulin S2 Ins. Exubera Insulin S2 Ins. Gensulin Insulin S2 Ins. HumaJect Insulin S2 Ins. Humalog Insulin S2 Ins. Humulin Insulin S2 Ins. Insulatard Insulin S2 Ins. Insuman Insulin S2 Ins. Isoph. "WO-S" alto depur. Insulin S2 Ins. Lantus Insulin S2 Ins. Lente Insulin S2 Ins. Levemir Insulin S2 Ins. Liprolog Insulin S2 Ins. Maxirapid Insulin S2 Ins. Monotard Insulin S2 Ins. NovoMix Insulin S2 Ins. NovoRapid Insulin S2 Ins. Optisulin Insulin S2 Ins. Polhumin Insulin S2 Ins. Protaphane Insulin S2 Ins. Semil. Insulin S2 Ins. Sol.neutr. Insulin S2 Ins. Ultral. "WO-S" alto depur. Insulin S2 Ins. Ultratard Insulin S2 Ins. Velosulin Insulin S2 Insulatard Penfill Insulin S2 Insulin Human Insulin S2 Insulinum Lente Insulin S2 Insulinum Maxirapid Insulin S2 Insulinum Solutio Neutralis Insulin S2 Insuman Basal Insulin S2 Insuman Comb Insulin S2 Insuman Rapid Insulin S2 Intrinsa Testosterone S1 Ipres long 1,5 Indapamide S5

15 28 29 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Irbesartan Hydrochlorothiazide Hydrochlorothiazide S5 Izepox Indapamide S5 Jumex Selegiline S6 Karvezide Hydrochlorothiazide S5 Kenalog ** Triamcinolone S9 Kinzalkomb Hydrochlorothiazide S5 Ladybon Tibolone S1 Lakea HCT Hydrochlorothiazide S5 Lametta Letrozole S4 Lantus Insulin S2 Lentaron Depot Formestane S4 Letralan Letrozole S4 Letrozol Letrozole S4 Letrozole Accord Letrozole S4 Letrozone Letrozole S4 Levemir Penfill Insulin S2 Lindaxa Sibutramine S6 Lisiprol HCT Hydrochlorothiazide S5 Lisonid HCT Hydrochlorothiazide S5 Livensa Testosterone S1 Livial Tibolone S1 Lodotra Prednisone S9 Lokren 20 Betaxolol P2 Lorista H Hydrochlorothiazide S5 Lorista HD Hydrochlorothiazide S5 Losacor HCT Hydrochlorothiazide S5 Losartan HCT -1 A Pharma Hydrochlorothiazide S5 Losartan Potassium HCT Alet Hydrochlorothiazide S5 Losartan+HCT Arrow Hydrochlorothiazide S5 Lostar Letrozole S4 Lotensin HCT Hydrochlorothiazide S5 Lovispes Nebivolol P2 Lozap HCT Hydrochlorothiazide S5 Luveris Lutropin S2 Mammozole Anastrozole S4 Mamostrol Anastrozole S4 Mannitol Mannitol S5 Matrifen Fentanyl S7 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Mavodilol Carvedilol P2 MaxFlu o smaku cytrynowym * Pseudoephedrine S6 Mecorlong Metoprolol P2 Medikinet Methylphenidate S6 Medikinet CR Methylphenidate S6 Medrol Methylprednisolone S9 Meridia Sibutramine S6 M-Eslon Morphine S7 Metanabol Metandienone S1 Methadone Hydrochoride Molteni Methadone S7 Metocard Metoprolol P2 Metocard prolongatum Metoprolol P2 Metocard ZK Metoprolol P2 Metohexal retard Metoprolol P2 MetoHexal ZK Metoprolol P2 Metoprolol Metoprolol P2 Metostad Metoprolol P2 Metypred ** Methylprednisolone S9 Metypred depot ** Methylprednisolone S9 Micardis Plus Hydrochlorothiazide S5 Minirin Desmopressin S5 Minirin Melt Desmopressin S5 Mionic Letrozole S4 Mircera Methoxy polyethylene glycol epoetin beta S2 Mitripiazyd Hydrochlorothiazide S5 Mixtard Penfill Insulin S2 Modafen * Pseudoephedrine S6 Modafinil Teva Modafinil S6 Monozide Hydrochlorothiazide S5 Morphini Sulfas Morphine S7 Morphinum hydrochloricum Morphine S7 MST Continus Morphine S7 Nasenol-Ratiopharm Ephedrine S6 Nebicard Nebivolol P2 Nebicon Nebivolol P2 Nebido Testosterone S1 Nebilenin Nebivolol P2 Nebilet Nebivolol P2

16 30 31 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Nebilet HCT Hydrochlorothiazide, Nebivolol S5, P2 Nebinad Nebivolol P2 Nebispes Nebivolol P2 Nebitrix Nebivolol P2 NebivoLek Nebivolol P2 Nebivolol Nebivolol P2 Nebivor Nebivolol P2 Nedal Nebivolol P2 NeoRecormon Epoetin beta S2 Neplit Easyhaler Budesonide S9 Nespo Darbepoetin alfa S2 Nocasio Prednisone S9 Noliprel Indapamide S5 Noliprel Forte Indapamide S5 Noliterax Indapamide S5 Nolvadex Tamoxifen S4 Nolvadex D Tamoxifen S4 Norditropin Somatropine S2 Normatens Clopamide S5 Normocard Atenolol P2 Normoglaucon Metipranolol P2 NovoMix Penfill Insulin S2 NovoRapid Penfill Insulin S2 Nurofen Antigrip * Pseudoephedrine S6 Nyolol 0,1% Gel Timolol P2 Obesan Sibutramine S6 Oftan Timolol Timolol P2 Oftensin Timolol P2 Omnadren Testosterone S1 Omnitrope Somatropine S2 Optibetol Betaxolol P2 Optruma Raloxifene S4 Oramorph O.D. Morphine S7 Ovitrelle Choriogonadotropin alfa S2 Oxis Turbuhaler Formoterol S3 Oxodil Formoterol S3 OxyContin Oxycodone S7 OxyNorm Oxycodone S7 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Ozolan Anastrozole S4 Pabi-Dexamethason Dexamethasone S9 Palladone-XL Hydromorphone S7 Paralen Plus * Pseudoephedrine S6 Pentazocinum WZF Pentazocine S7 Pergoveris Lutropin S2 Perindopril / Indpamid Servier Indapamide S5 Perindopril Indapamide Arrow Indapamide S5 Peryndopryl arginine + Indapamid Indapamide S5 Picozone Letrozole S4 Polcortolon Triamcinolone S9 Polcortolon 40 ** Triamcinolone S9 Polhumin Insulin S2 Polhumin Mix Insulin S2 Polspiron Spironolactone S5 Posterisan H ** Hydrocortisone S9 Pregnyl Chorionic gonadotrophin S2 Prenix Indapamide S5 Prenix N Indapamide S5 Presartan H Hydrochlorothiazide S5 Presinex Desmopressin S5 Pressocard Labetalol P2 Prestarium Plus Indapamide S5 Previlex Indapamide S5 Pritor Plus Hydrochlorothiazide S5 Procoldin * Pseudoephedrine S6 Proctosone ** Hydrocortisone S9 Profasi Chorionic gonadotrophin S2 Propranolol prolongatum Propranolol P2 Propranolol WZF Propranolol P2 Propranolol WZF prolongatum Propranolol P2 Proviron Mesterolone S1 Quinteva HCT Hydrochlorothiazide S5 Ramicor Comb Hydrochlorothiazide S5 Rasilez HCT Hydrochlorothiazide S5 Ratiotensin Indapamide S5 Rawel SR Indapamide S5 Refortan Hydroxyethyl starch S5

17 32 33 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Refortan Forte Hydroxyethyl starch S5 Retacrit Epoetin beta S2 Retiazid Hydrochlorothiazide S5 Retiazid forte Hydrochlorothiazide S5 Revival Plus Hydrochlorothiazide S5 Rhinafen * Pseudoephedrine S6 Rozacom Dorzolamide, Timolol S5, P2 Rubital Compositum Ephedrine S6 Saizen Somatropine S2 Salbupart Salbutamol S3 Salbutamol Hasco Salbutamol S3 Salbutamol prolongatum Salbutamol S3 Salbutamol WZF Salbutamol S3 Sectral Acebutolol P2 Segan Selegiline S6 Selenor Selegiline S6 Selerin Selegiline S6 Selgin Selegiline S6 Selgres Selegiline S6 Sevredol Morphine S7 Sibutramine - 1A Pharma Sibutramine S6 Silapo Epoetin beta S2 Skenan Morphine S7 Slovalgin 30 Retard Morphine S7 Solu-Cortef Hydrocortisone S9 Solu-Decortin H ** Prednisolone S9 Solu-Medrol ** Methylprednisolone S9 SotaHEXAL Sotalol P2 Sotalex Sotalol P2 Sotalex Mite Sotalol P2 Sotamerck Sotalol P2 Spirogamma Spironolactone S5 Spironol Spironolactone S5 Spironolacton Spironolactone S5 Suboxone Buprenorphine S7 Subutex Buprenorphine S7 Sudafed * Pseudoephedrine S6 Symanastrol Anastrozole S4 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Symbicort Turbuhaler Formoterol, Budesonide S3, S9 Sympamid SR Indapamide S5 Symtrend Carvedilol P2 Synacthen Tetracosactide S2 Synacthen Depot Tetracosactide S2 Syrop prawoślazowy złożony Ephedrine S6 Tabcin Impakt * Pseudoephedrine S6 Tabcin Trend * Pseudoephedrine S6 Tamofen Tamoxifen S4 Tamoxifen Tamoxifen S4 Targin Oxycodone S7 Temgesic Buprenorphine S7 Tenormin Atenolol P2 Tensart HCT Hydrochlorothiazide S5 Teraxans Indapamide S5 Terpamid SR Indapamide S5 Tertensif Indapamide S5 Tertensif Kombi Indapamide S5 Tertensif SR Indapamide S5 Testopatch Testosterone S1 Testosteronum prolongatum Testosterone S1 Testosteronum propionicum Testosterone S1 Testo-żel Testosterone S1 Tetraspan Hydroxyethyl starch S5 Teveten HCT Hydrochlorothiazide S5 Tialorid Amiloride, Hydrochlorothiazide S5 Tialorid mite Amiloride, Hydrochlorothiazide S5 TiboTeva Tibolone S1 Timo-Comod Timolol P2 Timohexal Timolol P2 Timolol POS Timolol P2 Timoptic Timolol P2 Timoptic XE Timolol P2 Timo-Stulin Timolol P2 Tostran Testosterone S1 Trandate Labetalol P2 Transtec Buprenorphine S7 Triamteren Triamterene S5

18 34 35 Nazwa leku Zabroniony składnik Grupa Tritace comb Hydrochlorothiazide S5 Tussipect Ephedrine S6 Ultraproct ** Fluocortolone S9 Undestor Testosterone S1 Undestor Testocaps Testosterone S1 Unigrip * Pseudoephedrine S6 Urandil Chlortalidone S5 Valsartan Hydrochlorothiazide Hydrochlorothiazide S5 Valtropin Somatropine S2 Vendal retard Morphine S7 Verospiron Spironolactone S5 Vigil Modafinil S6 Vilbinitan Hydrochlorothiazide S5 Viskaldix Pindolol P2 Visken Pindolol P2 Vistagan liquifilm Levobunolol P2 Vivace Plus Hydrochlorothiazide S5 Vivacor Carvedilol P2 Volulyte Hydroxyethyl starch S5 Voluven Hydroxyethyl starch S5 Xalacom Timolol P2 Zafiron Formoterol S3 Zelixa Sibutramine S6 Zeltorin Anastrozole S4 Zelvartancombo Hydrochlorothiazide S5 Zolastrol Anastrozole S4 Zyrtec D * Pseudoephedrine S6 * Lek zawiera pseudoefedrynę (PSE). PSE od 1 stycznia 2010 ponownie jest umieszczona wśród substancji zabronionych w sporcie. Jest wymieniona wśród przykładów związków zabronionych z grupy stymulantów (S6), co oznacza, że zabronione jest stosowanie preparatów PSE wyłącznie podczas zawodów. WADA wprowadziła dopuszczalny poziom PSE w moczu sportowca (150 µg/ml). Jedynie w przypadku jego przekroczenia próbka moczu pobrana do kontroli antydopingowej zostanie uznana za pozytywną, wskazującą na fakt naruszenia przepisów antydopingowych. Aby pomóc sportowcom w uniknięciu takich przypadków, WADA opublikowała dodatkowe informacje związane z ponownym umieszczeniem PSE na liście zabronionej. M.in. zaleca w nich sportowcom przerwanie przyjmowania preparatów zawierających PSE co najmniej 24 godz. przed zawodami. Ponadto informuje, że dopuszczalny poziom dla PSE w moczu sportowca został wyznaczony na podstawie przyjmowania terapeutycznych dawek PSE, maksymalnie 240 mg PSE na dobę. ** Lek zabroniony w zależności od drogi podania. UWAGA! Niniejsze opracowanie ma wyłącznie charakter informacyjny, a korzystanie z niego nie zwalnia sportowca z odpowiedzialności za przestrzeganie aktualnie obowiązujących reguł antydopingowych. Kompletne i oryginalne wersje aktualnych przepisów antydopingowych są dostępne na stronach internetowych Światowej Agencji Antydopingowej (WADA)

19 36 37 WYŁĄCZENIA DLA CELÓW TEREPEUTYCZNYCH (TUE) UWAGA!!! Od dnia 1 stycznia 2011roku obowiązują nowe przepisy dotyczące wyłączeń terapeutycznych. Przestało obowiązywać Zgłoszenie użycia substancji zabronionej. Oznacza to, że nie ma obowiązku zgłaszania użycia następujących substancji zabronionych: glikokortykosteroidów podawanych miejscowo (wziewnie, dostawowo, okołostawowo itp.) oraz beta-2 agonistów: salbutamolu i salmeterolu podawanych wziewnie. Co to jest wyłączenie dla celów terapeutycznych? Wyłączenie dla celów terapeutycznych (TUE Therapeutic Use Exemption) jest to prawo do używania przez sportowca substancji zabronionej lub metody zabronionej umieszczonych na Liście substancji i metod zabronionych (Liście zabronionej). Dla sportowców klasy międzynarodowej organem przyznającym TUE jest odpowiednia federacja międzynarodowa, dla sportowców klasy krajowej narodowa organizacja antydopingowa (w Polsce Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie). Komentarz: Każda federacja międzynarodowa publikuje listę sportowców klasy międzynarodowej, którzy tworzą zarejestrowaną grupę sportowców poddawanych badaniom. Kryteria umieszczenia sportowca na tej liście są jasno zdefiniowane na przykład, do grupy testowej można zaliczać tylko tych sportowców, którzy są klasyfikowani do określonego miejsca na światowych listach rankingowych, lub, którzy są członkami zespołów narodowych, itd. Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie jest organem, do którego występują z wnioskiem o przyznanie TUE wszyscy podlegający jej sportowcy (sportowcy klasy krajowej), których ich własna federacja międzynarodowa nie umieściła w zarejestrowanej grupie sportowców poddawanych badaniom. Jakie trzeba spełnić warunki aby uzyskać TUE? - Sportowiec powinien złożyć wniosek o TUE nie później niż dwadzieścia jeden (21) dni przed terminem, do którego powinien uzyskać zgodę na wyłączenie (na przykład zawody). - Zdrowie sportowca uległoby znacznemu pogorszeniu, jeśli substancja zabroniona lub metoda zabroniona zostałaby wycofana w trakcie leczenia ostrego lub przewlekłego stanu chorobowego. - Terapeutyczne użycie substancji zabronionej lub metody zabronionej nie przyczynia się do poprawy wyników, innej niż poprawa, jakiej można by oczekiwać od sportowca po powrocie do stanu zdrowia po zakończeniu leczenia uzasadnionego stanu chorobowego. - Nie istnieje rozsądna terapeutyczna alternatywa wobec substancji, która jest substancją zabronioną lub metody, która jest metodą zabronioną. - Konieczność używania substancji, która jest substancją zabronioną lub metody, która jest metodą zabronioną, nie może wynikać, całkowicie lub częściowo, z wcześniejszego stosowania substancji z Listy zabronionej w celach innych niż terapeutyczne. Każde udzielone TUE jest anulowane przez organ przyznający TUE, jeśli: a) Sportowiec nie dostosuje się bezzwłocznie do jakiegokolwiek wymogu lub warunku nałożonego przez organizację antydopingową, która udzieliła zgody na stosowanie substancji i/lub metod zabronionych do celów terapeutycznych. b) Okres, na który przyznano TUE upłynął. c) Sportowiec został poinformowany, że TUE zostało cofnięte przez organizację antydopingową. Jak przebiega proces wnioskowania o TUE? - TUE zostanie rozpatrzone tylko po otrzymaniu wypełnionego formularza wnioskowego, do którego należy dołączyć pełną dokumentację medyczną. Formularze TUE są dostępne na stronach: www. coms.pl. Sportowcy klasy międzynarodowej, którzy tworzą zarejestrowaną grupę sportowców poddawanych badaniom, wysyłają wniosek do federacji międzynarodowej. Sportowcy klasy krajowej wysyłają wniosek do Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie (fax ) oraz listem poleconym, a jego kopię zachowują. - Sportowiec nie może wnioskować o TUE do więcej niż jednej organizacji antydopingowej. We wniosku należy podać sport, dyscyplinę oraz (gdy zasadne) konkretną pozycję lub rolę sportowca. - Wniosek musi zawierać zestawienie wszystkich poprzednich i/lub aktualnych wniosków o zgodę na używanie substancji, które są zabronione lub stosowanie metody, która jest zabroniona, organ, do którego taki wniosek złożono oraz decyzję tego organu. - Wniosek musi zawierać całą historię medyczną oraz wyniki wszystkich badań dodatko-

20 38 39 wych (laboratoryjnych, obrazowych, itp.) istotnych dla wniosku. W przypadku astmy oskrzelowej, muszą być spełnione konkretne wymagania określone w punkcie: Wymagana dokumentacja medyczna w procesie TUE w przypadku astmy oskrzelowej. - Wszystkie dodatkowe wymagane badania medyczne, których zażąda Komitet TUEC, zostaną wykonane na koszt wnioskodawcy lub jego/jej krajowego organu sportowego. - Do wniosku należy dołączyć oświadczenie odpowiednio wykwalifikowanego lekarza, potwierdzające konieczność zażywania substancji, która jest substancją zabronioną lub stosowania metody, która jest metodą zabronioną, w toku leczenia sportowca oraz opisujące, dlaczego nie można użyć w leczeniu tego stanu dozwolonej substancji. - Należy określić dawkę, częstotliwość, drogę oraz czas podawania substancji, która jest substancją zabronioną lub metody, która jest metodą zabronioną. W przypadku zmiany, należy złożyć nowy wniosek. - W normalnych okolicznościach decyzje Komisji TUEC powinny być podjęte w ciągu trzydziestu (30) dni od otrzymania wszystkich dokumentów. Decyzje są przekazywane sportowcowi na piśmie przez właściwą organizację antydopingową. W przypadku wniosku o TUE złożonego w rozsądnym czasie poprzedzającym zawody, Komitet TUEC powinien podjąć starania, aby zakończyć proces TUE przed rozpoczęciem zawodów. - WADA, z własnej inicjatywy, może przeprowadzić ocenę w dowolnym czasie. Jeśli decyzja dotycząca przyznania TUE zostanie po jej ocenie cofnięta przez WADA, cofnięcie nie działa wstecz i nie powoduje unieważnienia wyników sportowca uzyskanych w okresie, w jakim TUE zostało udzielone oraz wchodzi w życie nie później niż czternaście (14) dni od przekazania decyzji sportowcowi. Co to jest retroaktywne TUE? Jest to zgoda na używanie substancji lub metody zabronionej zatwierdzone przez Komitet ds. Wyłączeń Terapeutycznych po zgłoszeniu przez laboratorium antydopingowe niekorzystnego wyniku analitycznego. W takiej sytuacji wniosek o wyłączenie terapeutyczne składany jest przez sportowca po zastosowaniu substancji zabronionej. Może to mieć miejsce tylko w ściśle określonych sytuacjach: a) konieczne było natychmiastowe leczenie w nagłej sytuacji medycznej, lub b) z powodu wyjątkowych okoliczności nie było wystarczającego czasu lub możliwości złożenia wniosku o wyłączenie dla celów terapeutycznych lub Komisja TUEC nie miała wystarczająco dużo czasu lub możliwości rozpatrzenia wniosku przed kontrolą dopingową, lub c) w przypadku stosowania leków z grupy beta-2 agonistów w leczeniu astmy oskrzelowej (patrz poniżej: Jak powinien postępować sportowiec chory na astmę oskrzelową?). Komentarz: Nagłe sytuacje wymagające natychmiastowego leczenia lub ostre stany chorobowe wymagające podania leku, który jest substancją zabronioną lub zastosowania metody, która jest metodą zabronioną przed złożeniem wniosku o TUE są rzadkie. Podobnie równie rzadkie są okoliczności wymagające szybszego rozpatrzenia wniosku o TUE z uwagi na zbliżające się zawody. Jak powinien postępować sportowiec chory na astmę oskrzelową? W leczeniu astmy oskrzelowej powszechnie stosuje się następujące leki znajdujące się na Liście zabronionej: - beta-2 agoniści (formoterol, salbutamol, salmeterol, terbutalina), - glikokortykosteroidy (budezonid, beklometazon, cyklezonid, flutykazon, itp.). Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) zezwala sportowcom chorym na astmę oskrzelową, którzy przedstawią wymagana dokumentację medyczną (patrz: Wymagania dokumentacja medyczna w procesie TUE w przypadku astmy oskrzelowej ), na stosowanie leków z tych grup w postaci wziewnej. W zależności od kategorii sportowca i stosowanych leków, dokumentację medyczną należy przygotować i wysłać w następujący sposób: - Glikokortykosteroidy wziewnie (np. Pulmicort, Flixotide, Alvesco, Budezonid, Miflonide, Neplit, Becodisk, Cortare, itp.) dozwolone, od 1 stycznia 2011r nie ma konieczności zgłaszanie ich użycia. - Beta-2 agoniści wziewnie: salbutamol (Salbutamol, Buventol, Steri-Neb Salamol, Velaspir, Ventolin, itp.), salmeterol (Serevent, Seretide, Pulmoterol, itp.) dozwolone, od 1 stycznia 2011r nie ma konieczności zgłaszania ich użycia; formoterol (Foradil, Oxodil, Symbicort Turbuhaler, Zafiron, Atimos, Diffumax Easyhaler, Oxis Turbuhaler, Fostex, Forastmin, itp.), terbutalina zabronione, wymagane Wyłączenie dla Celów Terapeutycznych (TUE). - W przypadku sportowców klasy międzynarodowej umieszczonych w zarejestrowanej grupie sportowców poddawanych badaniom federacji międzynarodowej wniosek u udzielenie wyłączenia (TUE) wysyłany jest do federacji międzynarodowej przed zastosowaniem substancji zabronionej. - W przypadku sportowców klasy krajowej w zależności od stosowanych leków wniosek o udzielenie wyłączenia wysyłany jest do Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie - Retroaktywnego TUE nie udziela się, jeśli nie zostaną spełnione warunki dotyczące wymaganej dokumentacji medycznej (patrz: Wymagania dokumentacja medyczna w procesie TUE w przypadku astmy oskrzelowej ), co oznacza, że jakikolwiek wynik pozytywny