TEKST JEDNOLITY PLAN DZIAŁANIA SYSTEMU PAŃSTWOWE RATOWNICTWO MEDYCZNE DLA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Transkrypt

1 TEKST JEDNOLITY PLAN DZIAŁANIA SYSTEMU PAŃSTWOWE RATOWNICTWO MEDYCZNE DLA WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO ŁÓDŹ GRUDZIEŃ 2016

2 Tekst jednolity Planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla Województwa Łódzkiego opracowany na podstawie: Planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla Województwa Łódzkiego zatwierdzonego przez Ministra Zdrowia w dniu 11 sierpnia 2015 r. Aneksu Nr 1 zatwierdzonego przez Ministra Zdrowia w dniu 19 kwietnia 2016 r. Aneksu Nr 2 zatwierdzonego przez Ministra Zdrowia w dniu 22 czerwca 2016 r. Aneksu nr 3 zatwierdzonego przez Ministra Zdrowia w dniu 19 grudnia 2016 r. 2 S T R O N A

3 Spis treści I. ROZDZIAŁ I: Charakterystyka potencjalnych zagrożeń dla życia i zdrowia Sieć komunikacyjna... 7 A. Charakterystyka ogólna,... 7 A.1. Komunikacja drogowa... 8 A.2. Komunikacja kolejowa A.3. Komunikacja lotnicza A.4. Przewóz towarów niebezpiecznych B. Mapy Struktura urbanistyki, ze szczególnym uwzględnieniem zakładów zwiększonego ryzyka i zakładów dużego ryzyka A. Krótka charakterystyka ogólna B. Opis zagrożeń i miejsc szczególnie niebezpiecznych (zakłady dużego i zwiększonego ryzyka) B.1. Zagrożenia przemysłowe B.2. Zakłady o zwiększonym ryzyku i zakłady o dużym ryzyku B.3. Zagrożenia budowlane B.4. Zagrożenia związane z transportem produktów naftowych i gazu rurociągami B.5. Zagrożenia radiacyjne B.6. Zagrożenia spowodowane siłami natury powodzie, huragany B.7. Zagrożenia pożarami C. Mapy Struktura demograficzna A. Krótka charakterystyka ogólna w układzie powiatowym (struktura zaludnienia, ludność według płci i wieku, gęstość zaludnienia, czasowe skupiska ludzkie itp.), A.1. Struktura zaludnienia A.2. Gęstość zaludnienia A.3. Struktura ludności według płci i wieku w układzie powiatowym A.4. Ruch naturalny ludności A.5. Migracje ludności B. Opis szczególnych zagrożeń B.1. Czasowe skupiska ludności B.2. Zagrożenia wynikające z warunków pracy w tym wypadki w rolnictwie Liczba wyjazdów zespołów ratownictwa medycznego na obszarze województwa A. Krótka charakterystyka ogólna, czasy dotarcia B. Tabele 1 i 2 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej S T R O N A

4 5. Liczba wylotów lotniczych zespołów ratownictwa medycznego na obszarze województwa II. A. Krótka charakterystyka ogólna, czasy dotarcia B. Tabele 3 i 4 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Hospitalizacja osób w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego A. Krótka charakterystyka ogólna B. Tabele 5 i 6 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Inne zagrożenia A. Zagrożenia sanitarno epidemiologiczne B. Epizootie C. Epifitozy D. Zakłócenia bezpieczeństwa publicznego E. Terroryzm ROZDZIAŁ II: Informacje o liczbie i rozmieszczeniu na obszarze województwa jednostek systemu oraz centrów urazowych jednostek organizacyjnych szpitali wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego i inne (stan na dzień zgodnie z załączonymi tabelami) Zespoły ratownictwa medycznego liczba, rodzaje, rejony operacyjne, obszary działania, dysponenci tabele 7, 8 i 9 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Szpitalne oddziały ratunkowe liczba i rozmieszczenie, struktura organizacyjna Tabela 10 sporządzona w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Centrum urazowe rozmieszczenie, struktura organizacyjna, liczba pacjentów urazowych Tabela 11 sporządzona w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego liczba i rozmieszczenie, ze wskazaniem liczby łóżek Tabela 12 sporządzona w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Liczba i rozmieszczenie szpitali w poszczególnych powiatach, wraz z profilem i liczbą łóżek oraz liczbą łóżek możliwą do zwiększenia Mapa rozmieszczenia jednostek systemu na terenie województwa łódzkiego - Załącznik nr 25 do Planu działania systemu Organizacja systemu powiadamiania o stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego, w szczególności: A. Nazwa miejscowości, w której zlokalizowane jest centrum powiadamiania ratunkowego B. Adres miejsca, w którym są zlokalizowane stanowiska dyspozytorów medycznych oraz teren działania. 56 C. Organizacja i procedury koordynacji działań jednostek systemu Kompetencje i tryb podejmowanych działań w szczególności w zdarzeniach, których skutkiem jest znaczna liczba osób poszkodowanych S T R O N A

5 D. Liczba dyspozytorów medycznych i ich stanowisk Tabela 13 stanowiska dyspozytorów medycznych dane na rok 2015 Załącznik nr 15 do Planu działania systemu E. Liczba, natężenie i czas obsługi zgłoszeń przyjmowanych na stanowiskach dyspozytorów medycznych. 57 F. Struktura i organizacja systemów teleinformatycznych oraz rodzajów łączności radiowej wykorzystywanych na stanowiskach dyspozytorów medycznych ze wskazaniem rodzajów wykorzystywanych urządzeń oraz oprogramowania Tabela nr struktura i organizacja systemów teleinformatycznych oraz rodzajów łączności radiowej wykorzystywanych na stanowiskach dyspozytorów medycznych ze wskazaniem rodzajów wykorzystywanych urządzeń oraz oprogramowania Załącznik nr 16 do Planu działania systemu Sposób współpracy wojewody i dysponentów jednostek systemu, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z organami administracji publicznej i jednostkami systemu z innych województw, w szczególności: A. Procedury współpracy B. Kompetencje i tryb podejmowanych działań C. Obieg i wymiana informacji D. Liczba i rozmieszczenie jednostek systemu wzdłuż wojewódzkich granic administracyjnych, ze wskazaniem danych kontaktowych stanowisk dyspozytorów medycznych i lekarzy koordynatorów ratownictwa medycznego Współpraca jednostek systemu z jednostkami współpracującymi z systemem, o których mowa w art. 15 ustawy, a w szczególności: A. Procedury współpracy A.1. z jednostkami Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego A.2. z Komendą Wojewódzką Policji w Łodzi A.3. z Placówką Straży Granicznej w Łodzi B. Organizacja wspólnych ćwiczeń oraz analiza działań ratowniczych, procedury powiadamiania, dysponowania i koordynowania działań ratowniczych w przypadku zdarzeń pojedynczych oraz zdarzeń powodujących stan nagłego zagrożenia zdrowotnego znacznej liczby osób B.1. z jednostkami Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego B.2. z Komendą Wojewódzką Policji w Łodzi B.3. z Placówką Straży Granicznej w Łodzi C. Kompetencje i tryb podejmowanych działań C.1. z jednostkami Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego C.2. z Komendą Wojewódzką Policji w Łodzi C.3. z Placówką Straży Granicznej w Łodzi D. Obieg i wymiana informacji D.1. z jednostkami Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego D.2. z Komendą Wojewódzką Policji w Łodzi D.3. z Placówką Straży Granicznej w Łodzi Jednostki współpracujące z systemem, o których mowa w art. 15 ustawy, poszczególnych powiatach w szczególności: S T R O N A

6 1. Liczba ratowników posiadająca ważne zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy i uzyskaniu tytułu ratownika Maksymalny czas osiągnięcia pełnej gotowości do współpracy z jednostkami systemu, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy, rozumianego, jako czas liczony od momentu przyjęcia zgłoszenia przez osobę uprawnioną do dysponowania jednostki współpracującej z systemem do momentu wyjazdu tej jednostki z miejsca stacjonowania A. Maksymalny czas osiągnięcia pełnej gotowości do współpracy przez jednostki Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego B. Maksymalny czas osiągnięcia pełnej gotowości do współpracy przez jednostki Policji z terenu Województwa łódzkiego Wyposażenie niezbędne do udzielenia kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz środki łączności i środki transportu A. Wyposażenie niezbędne do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz środki łączności oraz środki transportu w jednostkach Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego B. Wyposażenie niezbędne do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz środki łączności oraz środki transportu w jednostkach Policji z terenu województwa łódzkiego Informacje na temat zatwierdzonych przez wojewodę kursów w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy, w szczególności wskazanie danych identyfikujących podmiot prowadzący kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy, (nazwa, adres i telefon kontaktowy) Informacja na temat personelu zatrudnianego w jednostkach systemu bez względu na formę prawną zatrudnienia (umowa o pracę, umowa cywilnoprawna) Tabela 14 sporządzona w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej III. IV. ROZDZIAŁ III: Kalkulacja kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego Koszty działalności zespołów ratownictwa medycznego w 2014 r Koszty działalności zespołów ratownictwa medycznego w 2015 r ROZDZIAŁ IV: Planowane na lata następne nowe jednostki systemu oraz centra urazowe Nowe jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego Planowane centra urazowe V. ROZDZIAŁ V: Uwagi i wnioski VI. Wykaz załączników do Planu działania systemu VII. Wykaz map zawartych w Planie S T R O N A

7 ROZDZIAŁ I: Charakterystyka potencjalnych zagrożeń dla życia i zdrowia 1. Sieć komunikacyjna A. Charakterystyka ogólna, Województwo łódzkie znajduje się na skrzyżowaniu ważnych dla kraju połączeń drogowych i magistral kolejowych - głównych kierunków tranzytowych z zachodu na wschód i z południa na północ Europy. Program budowy łódzkiego węzła komunikacyjnego łączącego autostrady A- 1 i A-2 (Węzeł Stryków II) wpływa na atrakcyjność województwa w oczach potencjalnych inwestorów. Dzięki realizacji tych planów Łódź, a co za tym idzie woj. łódzkie, stanie się centrum komunikacyjnym (największym w skali kraju) łączącym trasy biegnące z północy na południe (z Gdańska do Rzymu i Stambułu) i ze wschodu na zachód Europy (z Moskwy do Paryża, z Lizbony do St. Petersburga). Przez teren województwa łódzkiego przebiegać będą dwa najważniejsze korytarze transportowe sieci Trans European Networks (TEN) wynikające z europejskiej koncepcji integracji przestrzennej tj. korytarz II (Berlin - Warszawa - Moskwa) i VI (Skandynawia-Bałkany). Skrzyżowanie to stanowić będzie największy węzeł drogowy w Polsce, a niewykluczone, że jeden z największych w Europie. Łączna długość autostrad na terenie woj. łódzkiego po ich wybudowaniu wynosić będzie 278 km. Tak, więc skrzyżowanie autostrad A- 1 z autostradą A-2 stworzy największy węzeł komunikacyjny w skali kraju. Sieć komunikacyjną województwa łódzkiego przedstawia poniższa mapka. 7 S T R O N A

8 Rysunek 1 Komunikacja drogowa na terenie województwa łódzkiego A.1. Komunikacja drogowa Sieć drogowa i potencjalne zagrożenia dla życia i zdrowia Województwo łódzkie znajduje się na skrzyżowaniu ważnych dla kraju połączeń drogowych i magistral kolejowych - głównych kierunków tranzytowych z zachodu na wschód i z południa na północ Europy. Przez teren województwa przebiega 20 dróg o znaczeniu krajowym o długości 1359,6 km w tym 177,1 km autostrad (A1 i A2) i 93,1 km dróg ekspresowych, 36 dróg wojewódzkich (1178 km w tym 149 km na terenach miejskich) oraz 7434 km dróg powiatowych i 9114 km gminnych. W 2006 r. oddano do użytku odcinek autostrady Dąbie Stryków, a w I półroczu 2012 r. odcinek autostrady A-2 Stryków Warszawa o długości w woj. łódzkim 115 km. 8 S T R O N A

9 Ponadto w latach oddano do użytku: 1. odcinek Walichnowy Sieradz Zduńska Wola Łask do ulicy Pabianickiej w Łodzi drogi szybkiego ruchu S-8 (Wrocław - Tuszyn - Piotrków Tryb. Warszawa) z węzłami biegnącymi obok miast: Złoczew, Sieradz, Zduńska Wola, Łask i Pabianice oraz połączeniem z Autostradą A-1, 2. trasa Łódź Górna od skrzyżowania Pabianicka / Al. Jana Pawła II do skrzyżowania Rzgowska, która umożliwi dogodny ruch pojazdów tranzytowych. W najbliższym czasie planowane jest oddanie nw. odcinków dróg: odcinek Stryków Głuchów Autostrady A-1 (Gdańsk Łódź Katowice) o długości 169 km ze skrzyżowaniem Autostrad A-1 i A-2 pod Strykowem k/łodzi i odpowiednimi zjazdami i wjazdami na te arterie oraz odpowiednim powiązaniem dróg głównych oraz głównych ulic w Łodzi z tymi autostradami. W 2012 r. oddano do użytku odcinek Kowal Stryków (85 km). W planach jest rozpoczęcie budowy odcinka między miejscowościami Rokszyce k/piotrkowa Trybunalskiego i Pyrzowice k/katowic. Planowane jest podjęcie prac przy budowie zachodniej obwodnicy miasta Łodzi trasy szybkiego ruchu S-14 (łącznie 27 km), która połączy trasę szybkiego ruchu S-8 i autostradę A-2 od węzła Lotnisko Lublinek do węzła Emilia k/ Zgierza. Rozpoczęcie prac przewidywane jest w 2015 r. (dane udostępnione przez Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi według stanu na dzień 31 grudnia 2014 roku) Zgodnie z danymi Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego na terenie województwa łódzkiego w 2014 roku był niższy niż w roku poprzedzającym. W porównaniu do 2013 roku odnotowano następujące zmiany: - zwiększyła się liczba wypadków o prawie 4%, - zwiększyła się liczba osób rannych o 1,2 %, - zmniejszyła się liczba ofiar wypadków o ponad 3 %, - zmniejszyła się liczba kolizji o ponad 4%. Powyższa tendencja w przypadku wypadków drogowych spowodowana jest zwiększeniem liczby wypadków w powiatach: łódzkim, skierniewickim, bełchatowskim, łaskim, łódzkim wschodnim, pabianickim, pajęczańskim, poddębickim, radomszczańskim, rawskim, sieradzkim, tomaszowskim, wieluńskim, wieruszowskim i zduńskowolskim. W przypadku ofiar śmiertelnych większą ich liczbę odnotowano w 9 powiatach: łódzkim, łódzkim wschodnim i poddębickim, kutnowskim, radomszczańskim, bełchatowskim i łowickim oraz sieradzkim i pabianickim. Pod względem liczby wypadków drogowych województwo łódzkie plasuje się na drugim miejscu w kraju (większą liczbę wypadków odnotowano tylko w województwie śląskim). Niewątpliwie znaczący wpływ na poziom zagrożenia na drogach ma m.in. centralne położenie naszego 9 S T R O N A

10 województwa owocujące krzyżowaniem się głównych ciągów komunikacyjnych z większym natężeniem ruchu tranzytowego. Pod względem liczby śmiertelnych ofiar wypadków woj. łódzkie uplasowało się na trzecim miejscu w Polsce, co sprawia, iż województwo łódzkie, podobnie jak w latach poprzednich, znajduje się w grupie najbardziej zagrożonych województw w kraju. Liczba wypadków, kolizji, zabitych, rannych w latach w województwie łódzkim MIESIĄC WYPADKI ZABICI RANNI KOLIZJE STYCZEŃ GRUDZIEŃ STYCZEŃ GRUDZIEŃ STYCZEŃ GRUDZIEŃ WZROST/SPADEK % 3,6% -3,4% 1,2% -4,5% W 2014 roku najwięcej wypadków (46,2%) miało miejsce na drogach powiatowych, a co czwarty wypadek odnotowany został na drogach krajowych. Jednocześnie, na drogach powiatowych odnotowano nieznaczny spadek wypadków drogowych i ich ofiar. Największą liczbę ofiar śmiertelnych odnotowano na drogach krajowych (ponad 43%), następnie na drogach powiatowych (30%), drogach wojewódzkich (13,3%) i gminnych (11,7%). Zagrożenia na poszczególnych rodzajach dróg Najbardziej zagrożonymi ciągami komunikacyjnymi w analizowanym roku na terenie naszego województwa, podobnie jak w 2013 roku, były drogi krajowe nr 1 i 14. Najbardziej 10 S T R O N A

11 zagrożoną pod względem wypadków była droga K-1, gdzie doszło do 220 zdarzeń, czyli o 14% więcej niż w 2013 r. Wzrosła również liczba wypadków i ofiar na drodze K-14. Najwięcej ofiar śmiertelnych zostało odnotowanych na drogach krajowych nr 1,14,72 i 12. (dane pozyskane z Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi) A.2. Komunikacja kolejowa PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zarządzają siecią kolejową o łącznej długości km linii kolejowych, z tego na obszarze województwa łódzkiego znajduje się 1058 km linii kolejowych, co stanowi około 5,71% linii będących w zarządzie PKP PLK S.A. Obejmują one: linie magistralne 432 km, linie pierwszorzędne 605 km, linie drugorzędne 10 km, linie znaczenia miejscowego 11 km. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 874 km. Rysunek 2 Komunikacja kolejowa na terenie województwa łódzkiego 11 S T R O N A

12 Zgodnie z danymi udostępnionymi przez PKP PLK Zakład Linii Kolejowych w Łodzi od 2010 roku (jak przedstawia poniższa tabelka) systematycznie maleje liczba wypadków kolejowych oraz liczba incydentów kolejowych na terenie województwa łódzkiego. Wypadki i incydenty kolejowe wraz z liczbą ofiar na terenie województwa łódzkiego w latach Wypadki wraz z liczbą ofiar Rok Wypadki ogółem z liczbą ofiar Wypadki na przejazdach z liczbą ofiar Wypadki z ludźmi Wykolejenia Kolizje Inne Incydenty wraz z liczbą ofiar (z czego 2 poważne wypadki) Liczba ofiar: - 17 zabitych - 9 ciężko rannych (z czego 3 poważne) Liczba ofiar: - 22 zabitych - 49 ciężko rannych Liczba ofiar: - 22 zabitych - 5 cieżko rannych Liczba ofiar: - 12 zabitych - 7 ciężko rannych - 4rannych Liczba ofiar: -12 zabitych -6 ciężko rannych - 1 ranny 15 Liczba ofiar: - 2 zabite; - 2 ciężko ranne 8 Liczba ofiar: -2 zabitych - 4 ciężko rannych 11 Liczba ofiar: - 9 zabitych - 3 rannych 10 Liczba ofiar: - 5 zabitych - 2rannych - 2ciężko rannych 4 Liczba ofiar: -1 zabity - 1 ciężko ranny - 1 ranny 22 Liczba ofiar: ciężko rannych 25 Liczba ofiar: -18 zabitych - 7 cieżko rannych 9 Liczba ofiar: - 8 zabitych - 1 cieżko ranny 13 Liczba ofiar: - 6 zabitych - 5 ciężko rannych - 2 rannych 16 Liczba ofiar: -11 zabitych - 5 ciężko rannych pożar 11 Liczba ofiar: -2 rannych 3 Liczba ofiar: -2 zabitych - 38 ciężko rannych (Baby ) Liczba ofiar: -1 ranny 4-6 (5 samobójstw i 1 obrzucenie pociągu kamieniami przez nieznanych sprawców) Liczba ofiar: - 5 zabitych - samobójstwa Opracowane na podstawie danych udostępnionych przez PKP PLK Zakad Linii Kolejowych w Łodzi 19 Liczba ofiar: -3 rannych samobójstwo 18 Liczba ofiar: -5 rannych A.3. Komunikacja lotnicza Na terenie województwa łódzkiego zlokalizowane są dwa lotniska cywilne: w Łodzi oraz w Piotrkowie Trybunalskim wpisane do rejestru lotnisk cywilnych Urzędu Lotnictwa Cywilnego. 12 S T R O N A

13 Ponadto, na ternie województwa łódzkiego rozmieszczonych jest 14 lądowisk wpisanych do rejestru lądowisk ULC: w tym 4 samolotowe, 2 śmigłowcowe oraz 8 śmigłowcowych sanitarnych oraz 8 lądowisk przyszpitalnych ujętych w wykazie lądowisk przyszpitalnych Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Rysunek 3 Lokalizacja wybranych lotnisk oraz lądowisk na terenie województwa łódzkiego Z danych przekazanych z Urzędu Lotnictwa Cywilnego wynika, że od 2010 roku systematycznie rośnie liczba incydentów lotniczych. W 2014 roku wystąpiła najwyższa od 2010 roku liczba wypadków lotniczych. Jednocześnie dodać należy, że do poniższego zestawienia wybrano zdarzenia lotnicze, które zaistniały na lotniskach i lądowiskach zarejestrowanych na terenie województwa łódzkiego oraz w przestrzeniach powietrznych lotnisk znajdujących 13 S T R O N A

14 się w województwie łódzkim (cywilnych i wojskowych). Dane te są, więc niezupełne, bo nie uwzględniają zdarzeń lotniczych, które wydarzyły się poza ww. terenami (np. na terenach wiejskich czy w okolicy mniejszych miast). Dane dotyczące zdarzeń lotniczych w latach Rok Wypadki Ze skutkiem śmiertelnym Liczba ofiar Poważne incydenty Dane Urzędu Lotnictwa Cywilnego Incydenty A.4. Przewóz towarów niebezpiecznych Przez teren województwa łódzkiego przebiegają: dwa odcinki autostrad A-1 i A-2, 12 dróg o znaczeniu krajowym, 24 wojewódzkie oraz drogi lokalne, po których przewozi się materiały niebezpieczne. Łącznie w skali roku przewozi się ponad 4,5 mln ton substancji niebezpiecznych. Za szczególnie zagrożone trasy drogowe uznaje się: - autostrada A-1 (północ południe), biegnie przez Gdańsk Włocławek Kowal Stryków Łódź. Przewożone są: Chlor, Argon, Etanol, Paliwa pędne (ON i Pb), Paliwa opałowe, Gaz propan-butan, Amoniak, Kwas azotowy, Kwas siarkowy, - autostrada A-2 (E 30) (wschód zachód), biegnie od granicy państwa z Niemcami Świecko Poznań Dąbie n. Nerem Łódź (węzeł Stryków) Skierniewice Warszawa (węzeł Konotopa / węzeł Lubelska ) Biała Podl. Kukuryki granica państwa z Białorusią. Przewożone są produkty ropopochodne, propan butan, amoniak, chlor, gazy techniczne, inne. Średnio autostradą przejeżdża pojazdów na dobę, - drogi szybkiego ruchu S-14 i S-8 droga S-14 od Galerii Handlowej Port Łódź przez Dobroń do węzła Róża i dalej drogą szybkiego Ruchu S-8 w kierunkach na Tuszyn i Łask aż do Wieruszowa. Odcinki trasy były stosunkowo niedawno oddawane do użytku. Drogi te ze względu na dogodne połączenie tranzytowe omijające aglomeracje kilku miast powiatowych zapewne stanowić będą dogodne połączenie wykorzystywane przez pojazdy przewożące materiały niebezpieczne, - droga krajowa nr 91 (północ południe). Na terenie województwa łódzkiego biegnie przez: obwodnicę Krośniewic, Łęczycę, Zgierz, Łódź, Głuchów, Piotrków Trybunalski 14 S T R O N A

15 z łącznym rocznym przewozem t materiałów niebezpiecznych w tym ługi, kwasy, gazy, oleje, paliwa itp., - droga krajowa K 92 (wschód zachód). Na terenie województwa łódzkiego biegnie przez: obwodnicę Krośniewic, Kutno, Łowicz. Łączny roczny przewóz ok t materiałów niebezpiecznych w tym kwasy, gazy, oleje, paliwa itp., - odcinki drogi szybkiego ruchu S-8 i drogi krajowej nr 8 (zachód wschód). Na terenie województwa łódzkiego biegną przez aglomeracje miejskie jak: Wieruszów, Walichnowy (od września 2014 r. Sieradz), Wieluń, Bełchatów, Piotrków Trybunalski, Rawa Mazowiecka, z łącznym rocznym przewozem t materiałów niebezpiecznych w tym gazy, paliwa, materiały promieniotwórcze, tlenki, itp., - droga krajowa nr 12 od granicy państwa z Niemcami w Łęknicy biegnie przez Drożów Głogów Leszno Jarocin Kalisz Sieradz Zduńska Wola Łask Piotrków Trybunalski Sulejów Opoczno - Radom Zwoleń Puławy Lublin do granicy państwa z Ukrainą w Dorohusku. Przewożone są po niej m.in.: paliwa silnikowe, amoniak, chlor, octan etylu i gazy techniczne, - droga krajowa nr 14 przebiegająca przez miejscowości: Łódź, Pabianice, Łask, Zduńska Wola, Sieradz, Złoczew, Lututów, Walichnowy, po której przewozi się rocznie ok t materiałów niebezpiecznych jak: gaz propan-butan, oraz paliwa silnikowe, - droga krajowa nr 71 przebiegająca przez Łowicz, Głowno, Łódź z rocznym przewozem materiałów ropopochodnych w ilości t rocznie, - droga wojewódzka nr 716 przebiegająca przez Brzeziny, Koluszki, Piotrków Trybunalski, po której przewozi się ok t paliw, oraz ok. 60 t gazów technicznych w tym chlor (jednorazowo), - droga wojewódzka nr 710 przebiegająca przez Łódź, Szadek, Rossoszyca, Błaszki z rocznym przewozem gazu propan-butan w ilości 650 t i ciecze niebezpieczne toluen w ilości 12 t rocznie, - droga wojewódzka nr 581 między miejscowościami Krośniewice Łanięta, po której przewozi się gazy techniczne, rozpuszczalniki, kwasy, ługi, w ilości 1800 t rocznie, - droga wojewódzka nr 702 przebiegająca przez Kutno, Piątek, Zgierz z rocznym przewozem gazów technicznych, paliw, płynnych nadtlenków, kwasów, rozpuszczalników, czterochlorku etylenu, cyjanków, chlorków ok t, - droga regionalna (lokalna powiatowa) przebiegająca przez miejscowości: Baby Lubiatów Wolbórz, Studzianki Golesze Kruszów, po której przewozi się gaz techniczny - chlor w ilości 150 t rocznie (pow. piotrkowski), 15 S T R O N A

16 - droga regionalna (lokalna powiatowa) przebiegająca przez Grocholice, Rogowiec z rocznym przewozem materiału wybuchowego TNT w ilości 3 t (pow. bełchatowski). Na terenie woj. łódzkiego parkingi z miejscami postojowymi dla pojazdów przewożących materiały niebezpieczne są rozmieszczone wzdłuż odcinków oddanych do użytku autostrad i dróg ekspresowych tj.: Lp. Miejsce lokalizacji parkingów Ilość miejsc postojowych 1 Węzeł Strzelce południe (pow. kutnowski przy MOP autostrady A1 Toruń - Stryków 1 2 MOP Krzyżanów wschód (Autostrada A1 Toruń - Stryków) pow. kutnowski 1 3 MOP Krzyżanów zachód (Autostrada A1 Toruń - Stryków) pow. kutnowski 1 4 Węzeł Piątek (pow. łęczycki) przy punktach poboru opłat autostrady A1 Toruń Stryków 4 5 Węzeł Stryków (pow. zgierski) przy Obwodzie Utrzymania Autostrady (OUA) 2 6 Węzeł Zgierz Wschód (pow. zgierski) 2 7 MOP Głowno Zachód (pow. zgierski) autostrada A MOP Głowno Wschód (pow. zgierski) autostrada A Węzeł Skierniewice (pow. skierniewicki) przy OUA Nieborów (pow. łowicki) autostrada A MOP Bolimów (pow. skierniewicki) autostrada A MOP Mogiły (pow. skierniewicki) autostrada A MOP Niesułków (pow. brzeziński) autostrada A MOP Nowostawy (pow. brzeziński) autostrada A parking przy trasie S8 (338 km m) jezdnia w kierunku Warszawy (pow. piotrkowski) 1 15 parking przy trasie S8 (339 km m) jezdnia w kierunku Wrocławia (pow. piotrkowski) 1 16 MOP Guzew typ II przy trasie S8 ( ) pow. łódzki wschodni). Zjazdy wykonane na kierunku jazdy Pabianice - Rzgów 1 17 MOP Chojny II w km drogi S8, (MOP w kierunku Łodzi) pow. wieruszowski 2 18 MOP Sięganów przy pasie w kierunku na Wrocław, pow. łaski 1 19 Obwodu Utrzymania Autostrady Nieborów zlokalizowany w węźle Skierniewice w km przy autostradzie A2, pow. łowicki 2 20 Obwodzie Utrzymania Autostrady A2 - Wartkowice, Pełczyska 65, pow. poddębicki 2 Według danych Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego w roku 2013 w woj. łódzkim przewieziono ogółem ok. 81,2 mln przesyłek: 16 S T R O N A

17 - w cysternach ok. 208,5 mln (w kg i litrach), - luzem ok. 30,1 mln (w kg i litrach) Towarów niebezpiecznych w tym ilości towarów niebezpiecznych dużego ryzyka: - materiałów i przedmiotów wybuchowych (gr.1) ok. 36,6 tys., - gazów (gr.2) ok. 148,9 mln, - materiałów ciekłych zapalnych (gr.3) ok. 138,8 mln, - materiałów trujących (gr.6.1) ok. 2,7 tys. Według danych udostępnionych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., spółka udostępnia trasy pociągów dla licencjonowanych przewoźników kolejowych i prowadzi ruch tych pociągów na zarządzanych liniach kolejowych na podstawie umów zawartych z przewoźnikami. Wszystkie trasy wyznaczone do przejazdu pociągów towarowych w kraju, w tym również przez województwo łódzkiego, są również przeznaczone do przewozu materiałów i przedmiotów z materiałami niebezpiecznymi. Na zarządzanych liniach mogą być przewożone wszystkie towary niebezpieczne, dopuszczone do przewozu międzynarodowego na warunkach określonych w Regulaminie dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych RID, które włączy do pociągu licencjonowany przewoźnik kolejowy. Spośród przecinających województwo łódzkie szlaków kolejowych, po których przewozi się różnego rodzaju materiały niebezpieczne najważniejszymi są: Centralna Magistrala Kolejowa (na terenie woj. łódzkiego biegnie przez miejscowości Opoczno, Idzikowice, Biała Rawska), po której przewozi się rocznie: tlenek etylenu w ilości t, chlor t, dwutlenek siarki 312 t, amoniak 2200 t, etyliny t, olej napędowy t, czteroetylek ołowiu t, chlorek winylu 4000 t, akrylonitryl 1800 t, Świnice Warckie Poddębice Zduńska Wola Karsznice - Częstochowa, po której przewozi się ok t materiałów niebezpiecznych m.in. chlor, amoniak, siarka, propan-butan, dwutlenek siarki, toluen, paliwa silnikowe, Skierniewice Radomsko Piotrków Tryb. Koluszki. Trasą tą przewozi się paliwa, chlor, tlenek etylenu, amoniak, propan-butan w ilości t rocznie, Opoczno Tomaszów Mazowiecki Koluszki, po której przewozi się akrylonitryl, chlorek winylu, dwutlenek siarki, tlenek etylenu, czteroetylek ołowiu, chlor, amoniak, propan-butan, olej opałowy w ilości t rocznie, Łowicz Kutno Skierniewice, po której przewozi się amoniak, chlor, akrylonitryl, tlenek etylenu, czteroetylek ołowiu, dwutlenek siarki, oleum w ilości t rocznie, Łęczyca Ozorków Zgierz Łódź. Trasą tą przewozi się paliwa silnikowe, tlenek etylenu, chlor, amoniak, chlorek winylu, oleum w ilości t rocznie, 17 S T R O N A

18 Koluszki Tomaszów Mazowiecki Drzewica - Radom, po której przewozi się chlorek winylu, amoniak, oleum, akrylonitryl w ilości 3300 t rocznie, Wieluń Wieruszów, po której przewozi się czteroetylek ołowiu, propan - butan w ilości 320 t rocznie. Newralgicznymi obiektami ze względu na możliwość uwolnienia się niebezpiecznych substancji chemicznych są węzły kolejowe o znaczeniu ogólnokrajowym oraz stacje rozrządowe i przeładunkowe. W województwie łódzkim są to węzły w Zduńskiej Woli / Karsznicach, Kutnie, Łowiczu, Koluszkach i Tomaszowie Mazowieckim oraz w Łodzi stacje: Kaliska / Karolew, Widzew oraz Górka Rozrządowa Łódź Olechów. B. Mapy Wykaz map zawartych w części 1: Rys. 1 Komunikacja drogowa na terenie woj. łódzkiego str. 8 Rys. 2 Komunikacja kolejowa na terenie woj. łódzkiego str. 11 Rys. 3 Lokalizacja wybranych lotnisk oraz lądowisk na terenie woj. łódzkiego str Struktura urbanistyki, ze szczególnym uwzględnieniem zakładów zwiększonego ryzyka i zakładów dużego ryzyka A. Krótka charakterystyka ogólna Województwo łódzkie utworzone z dniem 1 stycznia 1999 roku i według danych GUS z 31 grudnia 2013 roku obejmuje 21 powiaty, 3 miasta na prawach powiatu: Łódź, Skierniewice, Piotrków Trybunalski 177 gmin (w tym: 18 gmin miejskich, 26 gmin wiejskich, 133 gminy miejsko - wiejskie), 44 miasta, 5009 miejscowości wiejskich oraz 3491 sołectwa. 18 S T R O N A

19 Rysunek 4 Podział administracyjny województwa łódzkiego (Źródło: BPPWŁ w Łodzi, 2013) 19 S T R O N A

20 Województwo łódzkie położone jest w centrum Polski, na obszarze Niżu Środkowo - Polskiego, na Wzniesieniach Łódzkich. Zajmuje powierzchnię km² i graniczy z województwami: - mazowieckim (długość granicy 325 km), - świętokrzyskim (długość granicy 162 km), - śląskim ( długość granicy 146 km), - opolskim (długość granicy 63 km), - wielkopolskim (długość granicy 294 km), - kujawsko-pomorskim (długość granicy 30 km). (dane pozyskane ze strony Urzędu Statystycznego w Łodzi: Charakterystycznym elementem rzeźby terenu są żwirowe i piaskowe wzgórza i pagórki ciągnące się od Kamieńska (w tym sztuczna góra zwałowisko Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów 180 m n.p.m.), poprzez Borową Górę (276 m n.p.m.), Tuszyn (288 m n.p.m.), Łódź (283 m n.p.m.), w kierunku Brzezin i Rawy Mazowieckiej. Najniżej położony punkt w województwie występuje w m. Zabostów Duży w pow. łowickim (81,98 m n.p.m.). Zupełnie odmienny typ krajobrazu występuje w południowej części regionu łódzkiego. Urozmaiconą rzeźbę ma Wyżyna Wieluńska (264 m n.p.m.) i Wzgórza Radomszczańskie, gdzie najwyższymi punktami są: Góra Chełmo (323 m n.p.m.), zbudowana z utworów jurajskich i kredowych oraz najwyższa w województwie, jurajska kopuła Góry Bukowej (m. Józefów 347 m n.p.m.) w paśmie Przedborsko Małogoskim w pow. radomszczańskim. Województwo łódzkie charakteryzuje się dużą różnorodnością złóż kopalin, z których część odgrywa znaczącą rolę nie tylko w skali regionu, lecz także kraju. Są to głównie zasoby węgla brunatnego, których geologiczne zasoby bilansowe stanowią 17,4% zasobów krajowych, zaś zasoby przemysłowe ok. 61% zasobów złóż zagospodarowanych w Polsce. Ich wydobycie skupia się w okolicach Bełchatowa złoże Bełchatów Pole Bełchatów oraz Pole Szczerców (55% wydobycia krajowego). Węgiel brunatny występuje również w złożach Kamieńsk, Złoczew, Rogóźno i Uniejów. Duże znaczenie mają złoża piasków szklarskich serii białogórskiej (największej bazy surowców szklarskich w Polsce), piasków formierskich, surowców ilastych ceramiki budowlanej, glin ceramicznych, wapieni, chalcedonitu i piaskowców. Na bazie tych surowców rozwija się m.in. przemysł materiałów budowlanych z czołową firmą tej branży Grupą Atlas oraz przemysł produkcji płytek ceramicznych, a także cementowy. Na terenie województwa występują również znaczne ilości złóż kruszyw naturalnych (piasków i żwirów) wykorzystywanych m.in. do budowy oraz modernizacji dróg i autostrad. Na uwagę zasługują również zasoby wód geotermalnych, które mogą być wykorzystane do celów leczniczych 20 S T R O N A

21 i ciepłowniczych. Duże bogactwo wód geotermalnych występuje w pasie Zduńska Wola Łęczyca Uniejów Turek oraz pasie Kalisz Sieradz Piotrków Trybunalski. (dane pozyskane z Wojewódzkiego Planu Zarządzania Kryzysowego dla województwa łódzkiego) B. Opis zagrożeń i miejsc szczególnie niebezpiecznych (zakłady dużego i zwiększonego ryzyka) B.1. Zagrożenia przemysłowe Województwo łódzkie charakteryzuje się nierównomiernym rozmieszczeniem działalności gospodarczej. Aglomeracja Łódzka, miasta Skierniewice i Piotrków Trybunalski oraz powiat bełchatowski to rejony o najwyższym poziomie rozwoju gospodarczego. Dynamicznie rozwija się Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna. W rejonie działają również, utworzone przez samorządy lokalne 4 parki przemysłowe i technologiczne oraz samorządowa strefa przedsiębiorczości w Kleszczowie. Szansą wzrostu gospodarczego województwa jest lepsze wykorzystanie surowców naturalnych (m.in. węgla brunatnego, wód geotermalnych, piasków formierskich i szklarskich), na których opiera się przemysł elektroenergetyczny, ceramiczny i materiałów budowlanych, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz geotermia. Obecnie na terenie województwa istnieją lub kształtują się klastery: BPO (zaawansowanych usług biznesowych), AGD, logistyczny, włókienniczo-odzieżowy, medyczno-farmaceutycznokosmetyczny, materiałów budowlanych i ceramiczny, rolno-spożywczy i odlewniczy, elektroniczny, medialny, energetyczny, mechatroniki i turystyki konnej. Główną siłą napędowa gospodarki regionu łódzkiego stały się w ostatnich latach inwestycje sektora przedsiębiorstw i sektora publicznego. W porównaniu za średnimi wskaźnikami dla Polski, województwo łódzkie charakteryzuje się wyższym niż przeciętnie zatrudnieniem w rolnictwie i mało rentownych, tradycyjnych działach przemysłu, natomiast niższych w usługach. Ważnym dla regionu atutem jest obszar z wysokotowarową produkcją sadowniczą w pasie gmin powiatów skierniewickiego i rawskiego. Województwo jest znaczącym w kraju producentem warzyw gruntowych, produkowanych pod osłonami oraz owoców (3 lokata w kraju). Bogata baza surowcowa, pochodząca z produkcji roślinnej i zwierzęcej, stanowi istotny impuls dla rozwijania rodzimego przemysłu artykułów spożywczych. W województwie łódzkim działa ponad 173 tysiące podmiotów gospodarczych, w tym ponad 500 przedsiębiorstw zagranicznych. Do wiodących gałęzi przemysłu należą: przemysł lekki, przemysł elektromaszynowy, przemysł spożywczy, 21 S T R O N A

22 przemysł chemiczny, przemysł paliwowo energetyczny. Przemysł na terenie województwa łódzkiego i związane z nim zagrożenia skupiony jest w 16 największych aglomeracjach miejskich tj.: 1. Łódzkiej (Pabianice, Zgierz, Aleksandrów, Konstantynów, Ozorków, Brzeziny, Koluszki, Głowno): przemysł lekki (bawełniany, wełniany, dziewiarski, art. dekoracyjnych, odzieżowy, tkanin technicznych itp.)., przemysł spożywczy (napojów chłodzących, mięsny, piwowarski, spirytusowy, mleczarski), przemysł elektromaszynowy (pracujący w znacznym stopniu na potrzeby przemysłu lekkiego, w tym maszyn włókienniczych, maszyn elektrycznych, elektronicznych, motoryzacyjny, produkcja artykułów gospodarstwa domowego), przemysł chemiczny, farmaceutyczny, środków czystości kosmetyczny, barwników, papierniczy, inne gałęzie - w tym drzewny, mat. budowlanych, ściennych, meblarski, obuwniczy, opakowaniowy, poligraficzny, gumowy, 2. Bełchatowskim Okręgu Przemysłowym (Rogowiec, Bełchatów) wydobywczy (węgiel brunatny), elektroenergetyczny, gumowy, materiałów budowlanych, włókienniczy i odzieżowych, 3. Piotrkowie Trybunalskim - dziewiarski, odzieżowy, okuć budowlanych, meblarski, drzewny, maszyn szklarskich, szklarski (szkło opakowaniowe, gospodarcze, dla budownictwa), części do maszyn, spożywczy, 4. Tomaszowie Mazowieckim odzieżowy, art. dekoracyjnych, drobiarski, mleczarski, szklarski (szkło budowlane), włókien chemicznych, 5. Kutnie farmaceutyczny, elektromaszynowy, maszyn rolniczych, pojazdów mechanicznych, elektroniczny, mięsny, drobiarski, mleczarski, spirytusowy, drożdżowy, napojów, cukrowy, młynarski, mieszanek paszowych i koncentratów, opakowań sztucznych, opakowań z tektury, odzieżowy, 6. Skierniewicach elektromaszynowy (urządzeń wentylacyjnych), elektroniczny, szklarski, spożywczy, 7. Zduńskiej Woli bawełniany, dziewiarski, materiałów izolacyjnych, młynarski, okuć budowlanych, maszyn włókienniczych, 8. Wieluniu elektromaszynowy, konstrukcji budowlanych, mleczarski i cukierniczy, 9. Sieradzu odzieżowy, przetwórstwa owocowo warzywnego, mleczarski, chemiczny młynarski, farmaceutyczny, 22 S T R O N A

23 10. Radomsku przetwórstwo rolno spożywcze, opakowań, drzewny, metalowy. 11. Łęczycy wełniarski, przetwórstwa owocowo warzywnego, metalowy, 12. Opocznie przemysł ceramiczny, włókienniczy, 13. Wieruszowie drzewny (płyty wiórowe), meblarski, odzieżowy, 14. Rawie Mazowieckiej mięsny, odzieżowy, metalowy, przetwórstwa owoców i warzyw, 15. Łowiczu przetwórstwa owoców i warzyw, mleczarski, dziewiarski, 16. Łasku odzieżowy, przetwórstwa owoców, warzyw i grzybów (pieczarka, boczniak), produkcja materiałów ściennych. B.2. Zakłady o zwiększonym ryzyku i zakłady o dużym ryzyku Skażenia niebezpiecznymi substancjami chemicznymi (NSCh) należą do najczęściej występujących na terenie naszego województwa. Wynika to z ilości zakładów stosujących w procesie produkcji lub magazynujących środki chemiczne oraz ich transport pomiędzy zakładami. Na terenie województwa znajduje się 111 zakładów, w których występują substancje niebezpieczne w ilościach mogących spowodować wystąpienie zagrożenia dla ludzi i środowiska poza swoim terenem, w tym: - 5 zakładów zakwalifikowanych do Zakładów Dużego Ryzyka (ZDR), - 17 zakładów zakwalifikowanych do Zakładów Zwiększonego Ryzyka (ZZR). Lp. Nazwa zakładu i jego lokalizacja Powiat Zakłady dużego ryzyka 1 Fabryka kosmetyków i chemii gospodarczej firmy COLEP Polska Sp. z o.o. Kleszczów, ul. Przemysłowa 10 bełchatowski 2 Operator Logistyczny Paliw Płynnych, Sp. z o.o., Baza Paliw Nr 1 łódzki - w Koluszkach, ul. Naftowa Koluszki wschodni 3 Rozlewnia Gazu Płynnego ORLEN GAZ Sp. z o.o. w Nowej Brzeźnicy ul. Dworcowa 15 pajęczański 4 EUROFOAM Polska Sp. z o.o. Zgierz, ul. Szczawińska 42 zgierski 5 AmeriGas Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie Oddział w Łodzi, ul. Dostawcza 3 Zakłady zwiększonego ryzyka m. Łódź 1 PHU "EKO-GAZ" JATCZAK Sp.j. ul. Waryńskiego 2, Brzeziny brzeziński 2 Rozlewnia gazu propan - butan SAGA-GAZ S.J. ul. Bohaterów Walk nad Bzurą 4a, Kutno kutnowski 3 Dystrybutor Gazu Propan Butan, Wierzbie 2, Kutno kutnowski 4 Grupa Lotos S.A. Gdańsk, ul. Elbląska 135 Zakład w Piotrkowie Tryb. ul. Przemysłowa 43 piotrkowski 23 S T R O N A

24 5 Rozlewnia Gazu Płynnego w Ignacowie, gm. Rozprza należąca do firmy P.P.H.U. ROL-BUD Adam Szulc z siedzibą w Rozprzy. piotrkowski ul. Rynek Piastowski 2 6 BIALCHEM GROUP Sp. z o.o. Białystok, ul. Gen. Wł. Andersa 5, Rozlewnia Gazu Płynnego Propan-Butan w Kociołkach nr 27, Błaszki sieradzki 7 Rozlewnia gazu SKIERGAZ Henryk Sałkowski, Płyćwia, Godzianów skierniewicki 8 EUROGLAS POLSKA Sp. z o.o. Osiedle Niewiadów 65, Ujazd tomaszowski 9 "BAŁTYKGAZ" Sp. z o.o., ul. Sobieskiego Rumia, woj. pomorskie Magazyn i rozlewnia gazu "BAŁTYKGAZ" ul. Długosza 37, Wieluń wieluński 10 "DORGAZ", ul. Piłsudskiego 12/26, Konstantynów, Baza przeładunkowa Gazu Płynnego "DORGAZ" w Konopnicy, ul. Szkolna 20 wieluński 11 Rozlewnia Gazu Płynnego "GAL-GAZ" Sp.J. Zmyślona 11, Galewice wieruszowski 12 Pfleiderer Prospan, ul. Bolesławiecka 10, Wieruszów wieruszowski 13 PEGAZ Grupa Sp. z o.o. ul. Ceramiczna 2, Zduńska Wola zduńskowolski 14 Magazyn Specjalistyczny BRENNTAG Sp. z o.o. ul. Kwasowa 5, Zgierz zgierski 15 Linde Gaz Sp. z o.o. oddział w Łodzi, ul. Traktorowa 145, Łódź m. Łódź 16 Chłodnia Łódź S.A. ul. Traktorowa 170, Łódź m. Łódź 17 Elektrociepłownia EC3 Łódź, ul. Pojezierska 70 m. Łódź Ponadto na terenie wszystkich powiatów zlokalizowanych jest 89 zakładów posiadających lub przetwarzających substancje niebezpieczne w ilościach mogących spowodować zagrożenie poza swoim terenem (w tym 66 zakładów na terenie, których występuje zagrożenie wybuchem). (na podstawie danych Komendy Wojewódzkiej PSP w Łodzi oraz Wojewódzkiego Planu Zarządzania Kryzysowego dla województwa łódzkiego). 24 S T R O N A

25 Rysunek 5 - Lokalizacja Zakładów Dużego Ryzyka, Zakładów Zwiększonego Ryzyka, prawdopodobnych szlaków komunikacyjnych przewozu materiałów niebezpiecznych B.3. Zagrożenia budowlane Innym rodzajem zagrożenia jest zagrożenie wystąpienia katastrofy budowlanej, która może powstać głównie w wyniku czynników atmosferycznych i anomalii pogodowych (opadów deszczu, śniegu, silnych wiatrów), błędów konstrukcyjnych, niewłaściwej eksploatacji lub ataku terrorystycznego. Przyczyną wystąpienia może być również: wybuch nieszczelność instalacji gazowej, wady materiałów, utraty stateczności konstrukcji lub utraty wytrzymałości przez elementy konstrukcji (zaleganie śniegu, lodu) oraz usunięcia ziemi podczas prowadzonych prac ziemnych. Szczególne ryzyko występuje w obiektach wysokich, wielkopowierzchniowych (biurowce, hotele, hipermarkety, hale sportowe i widowiskowe, mosty, wiadukty, wieże RTV i tv, kominy). 25 S T R O N A

26 Na terenie województwa zlokalizowane są następujące obiekty charakterystyczne: budynki wysokie ZL 861 obiektów (w tym 695 w mieście Łodzi), budynki wysokościowe ZL 9 obiektów (wszystkie na terenie miasta Łodzi), budynki wysokie i wysokościowe PM - 15 obiektów. W ostatnim czasie w większości miast powiatowych wybudowano bardzo duże kompleksy lub zespoły kompleksów handlowych np.: centra i galerie handlowe w Łodzi, w Rzgowie, w Piotrkowie Trybunalskim, centra handlu hurtowego w Tuszynie i Głuchowie; obiekty hipermarketów i inne. W powiatach: łódzkim, piotrkowskim i zgierskim (Stryków) powstały duże centra logistyczno magazynowe firm. W województwie łódzkim jest ok. 210 obiektów zagrożonych katastrofami. Są to obiekty, których zniszczenie w wyniku katastrofy może spowodować duże straty w ludziach jak również straty materialne (w tym naruszenie równowagi biologicznej na znacznym obszarze). B.4. Zagrożenia związane z transportem produktów naftowych i gazu rurociągami W województwie łódzkim transport gazu oraz paliw rurociągami i gazociągami odbywa się na obszarze 19 powiatów. Łączna długość rurociągów paliwowych wynosi 157 km. Transport paliw odbywa się poprzez: - rurociąg ropopochodnych produktów finalnych Koluszki Boronów z rocznym przesyłem ok m 3, - rurociąg ropopochodnych produktów finalnych Płock Koluszki z rocznym przesyłem około t produktów finalnych, - rurociąg paliwowy Płock Ostrów Wlkp. biegnący przez Dalków Czarnocin Gościmowice Rękoraj Brzoza Polesie Szydłówka Kargał Las Gąski Siomki Laski Parzniewice Poraj (pow. łęczycki i Kutnowski) z rocznym przesyłem m 3. Długość rozdzielczej sieci gazowej średniego i niskiego ciśnienia wynosi 3490 km, a sieci wysokiego ciśnienia 500 km. Sieć gazociągów wysokiego ciśnienia w centralnej i wschodniej części województwa jest stosunkowo gęsta. Węzły spinające tę sieć znajdują się w Łodzi i Piotrkowie Trybunalskim. Piotrków Tryb. połączony jest siecią biegnącą z kierunków: Warszawy i Górnego Śląska - wzdłuż drogi szybkiego ruchu Warszawa Katowice, z Okręgu Staropolskiego z Końskich, skąd prowadzi odgałęzienie do Opoczna i Tomaszowa Mazowieckiego i Koluszek. 26 S T R O N A

27 Z Piotrkowa Trybunalskiego dwie nitki gazociągu biegną do Łodzi i Bełchatowskiego Okręgu Przemysłowego. Z sieci obwodowej miasta Łodzi biegną nitki gazociągu w kierunku Poddębic, Łęczycy i Kutna oraz Zduńskiej Woli i Sieradza. (materiał opracowany przez Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi). B.5. Zagrożenia radiacyjne Potencjalnym zagrożeniem są obiekty atomowe (z wyłączeniem elektrowni jądrowych). Na obszarze kraju istnieją aktualnie trzy obiekty atomowe, które mogą być miejscem wystąpienia zdarzenia radiacyjnego. Są to położone w Świerku (województwo mazowieckie): reaktor MARIA (jedyny obecnie w Polsce działający), reaktor EWA (będący w stadium likwidacji) oraz obiekty 19 i 19A będące przechowalnikami wypalonego paliwa jądrowego. Największe zagrożenie na obszarze województwa łódzkiego stwarza Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej Pracownia Zamkniętych Źródeł Promieniowania Politechniki Łódzkiej w Łodzi. Strefa ewentualnego skażenia w przypadku awarii może wynieść około 1,6 km i może się w niej znaleźć około 200 tys. osób. Skażenie promieniotwórcze obszaru województwa może powstać także w wyniku awarii lub zniszczenia reaktorów jądrowych w elektrowniach zlokalizowanych w państwach ościennych. Biorąc pod uwagę rozmieszczenie wokół Polski w promieniu 250 km 9-ciu elektrowni jądrowych posiadających 20 bloków o łącznej mocy 14,6 tys. MW należy stwierdzić, że możliwe jest skażenie promieniotwórcze z dowolnego kierunku zależnie od miejsca awarii i warunków meteorologicznych, a zasięg skażeń promieniotwórczych może obejmować obszar całego kraju. (dane zaczerpnięte z Wojewódzkiego Planu Zarządzania Kryzysowego dla województwa łódzkiego) B.6. Zagrożenia spowodowane siłami natury powodzie, huragany W ciągu ostatnich lat na terenie kraju, a także na terenie województwa łódzkiego widoczna jest nasilająca się tendencja do występowania gwałtownych zjawisk atmosferycznych o katastrofalnych skutkach. Zjawiska te wywołały bardzo duże straty materialne (uszkodzone budynki, infrastruktura techniczna, powalone i połamane drzewa itp.), a usuwanie szkód trwało przez kilka miesięcy. Terenami najbardziej dotkniętymi są gminy znajdujące się na pograniczu między powiatami: radomszczańskim (gm. Kamieńsk, Gomunice, Kodrąb, Masłowice i Przedbórz) i piotrkowskim (gm. Rozprza, Gorzkowice, Łęki Szlacheckie i Ręczno). Na przestrzeni ostatnich lat nasila się zjawisko bardzo ulewnych opadów deszczu najczęściej połączonych z silnymi wyładowaniami atmosferycznymi, które powodują lokalne 27 S T R O N A

28 podtopienia i zalania obiektów. Występowanie tego rodzaju zjawisk stwarza zagrożenie, gdy spływająca woda gromadzi się w nieckach terenu, w których zlokalizowane są tereny zamieszkane przez ludzi. Podstawowym dokumentem regulującym problematykę działania w przypadku wystąpienia na terenie województwa łódzkiego powodzi jest Plan operacyjny ochrony przed powodzią dla województwa łódzkiego. Dodatkowo, opracowana została Analiza zagrożenia powodziowego na obszarze województwa łódzkiego, w której dogłębnej analizie poddano zagrożenie występujące w poszczególnych gminach i powiatach. Na terenie województwa łódzkiego przyczynami powodzi mogą być roztopy wiosenne (powodzie roztopowe), intensywne opady atmosferyczne (powodzie opadowe), zatory lodowe, jak również awarie zbiorników wodnych. Budowle hydrotechniczne mogące stworzyć zagrożenie: 1. pow. poddębicki - zapora czołowa zbiornika retencyjnego Jeziorsko - teren zalewowy 42,3 km²), 2. pow. tomaszowski - tama na Zalewie Sulejowskim w Smardzewicach - teren zalewowy 26,3 km²), 3. pow. piotrkowski - przelew jeziora Bugaj w Piotrkowie Trybunalskim - teren zalewowy 100 ha, 4. pow. piotrkowski - tama na zbiorniku Cieszanowice gm. Gorzkowice i Rozprza - teren zalewowy 200 ha, 5. pow. opoczyński - tama na zbiorniku Miedza - teren zalewowy 175 ha, 6. pow. opoczyński - śluza i 2 jazy piętrzące na zbiorniku wodnym w Drzewicy - teren zalewowy 150 ha. Największymi zbiornikami wodnymi w województwie są: Zbiornik Jeziorsko (na rzece Warcie) oraz Zalew Sulejowski (na rzece Pilicy). Na obszarze województwa zagrożenie powodziowe występuję w następujących regionach: a) wzdłuż rzeki Warty: gminy: Gidle, Ładzice, Radomsko, Siemkowice, Działoszyn, Pajęczno, Nowa Brzeźnica, Pątnów, Wierzchlas, Osjaków, Konopnica, miasto Sieradz, gminy: Burzenin, Sieradz, Warta, Widawa i Zapolice, b) wzdłuż rzeki Pilicy: gminy: Żytno, Wielgomłyny i Przedbórz, Ręczno, Aleksandrów i Sulejów, miasto Tomaszów Mazowiecki, gminy: Tomaszów Mazowiecki, Lubochnia, Inowłódz, Rzeczyca, Poświętne, c) wzdłuż rzeki Ner: gminy: Zadzim, Poddębice, Wartkowice, Świnice Warckie, Łęczyca, Grabów i Lutomiersk, d) wzdłuż rzeki Bzury: miasto Łęczyca oraz gminy: Łęczyca, Góra Św. Małgorzaty, Witonia, Ozorków, Zduny, Łowicz i Nieborów, e) wzdłuż rzek Prosna i Oleśnica: gminy Łubnice, Wieruszów, Galewice i Lututów. 28 S T R O N A

29 Okresowo występują także zalania i podtopienia: a) wzdłuż rzeki Widawka gminy: Kluki, Szczerców, Widawa i Zduńska Wola - obszar do 15 km², b) wzdłuż rzeki Grabia na terenie powiatu łaskiego - gminy: Łask i Sędziejowice - obszar do 10 km², c) wzdłuż rzeki Czarna Konecka gminy Żarnów i Aleksandrów - obszar do 8 km², d) wzdłuż rzek Malina, Moszczenica i Struga gmina Piątek. W województwie łódzkim zagrożonych jest łącznie ok osób, a ogólna powierzchnia terenów zalewowych wynosi 3569,24 km². Rysunek 6 Zagrożenia powodziowe na obszarze województwa łódzkiego 29 S T R O N A

30 B.7. Zagrożenia pożarami Ze względu na miejsce wystąpienia możemy rozróżnić pożary: zwartej zabudowy miejskiej, obszarów leśnych, obiektach użyteczności publicznej, zakładów pracy i magazynów w tym w ZDR i ZZR, wsi. W miastach: Łódź, Pabianice, Zgierz, Ozorków, Głowno, Kutno, Łowicz, Skierniewice, Piotrków Trybunalski, Rawa Mazowiecka, Tomaszów Mazowiecki, Opoczno, Radomsko, Zduńska Wola, Sieradz, Zelów, na terenie pow. kutnowskiego: Krośniewice, Żychlin, na terenie pow. wieluńskiego: Biała, Czarnożyły, Wieluń występują kompleksy starej, zwartej zabudowy mieszkalnej (zagęszczenie powyżej 40%) zawierającej palne elementy konstrukcyjne. Z tego powodu w okresie zimowym wzrasta liczba pożarów mieszkań i budynków, które są ogrzewane poprzez opalanie paliwem stałym za pomocą różnego rodzaju urządzeń grzewczych. W 2012 roku w województwie łódzkim odnotowano wyjazdów jednostek Państwowej Straży Pożarnej do pożarów, z czego stanowiły wyjazdy do pożaru małego, 949 do pożaru średniego, 55 do pożaru dużego, a 5 do pożaru bardzo dużego. Najwięcej interwencji zanotowano w Łodzi oraz w powiecie zgierskim a najmniejszą liczbę w powiecie wieluńskim. Zgodnie z danymi Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Łodzi zamieszczonymi na stronie internetowej według stanu na dzień 9 grudnia 2013 roku, od początku roku 2013 było 6837 interwencji do pożarów i zanotowano ich spadek o 44 % w porównaniu do tego samego okresu w roku poprzednim. Ponadto według stanu na 2 marca 2015 roku, od początku roku 2015 jednostki Państwowej Straży Pożarnej w województwie łódzkim interweniowały 966 razy do pożaru, co stanowiło spadek o 12% w porównaniu do tego samego okresu z 2014 roku. Jednocześnie wzrosła liczba interwencji dotyczących miejscowych zagrożeń o 16,9 % oraz ogólna liczba interwencji o 5,5%. W Polsce dla jednostek administracji Lasów Państwowych określenie stopnia zagrożenia pożarowego lasu dokonuje się obligatoryjnie metodą IBL (Instytutu Badawczego Leśnictwa). Wyróżniamy 4 stopnie zagrożenia pożarowego lasów: brak zagrożenia 0, małe zagrożenie 1, średnie zagrożenie 2, duże zagrożenie 3. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi zakwalifikowana jest do II kategorii zagrożenia pożarowego (średnie zagrożenie). Dla województwa łódzkiego prognozowanie zagrożenia pożarowego lasów dokonuje się w 3 strefach prognostycznych (nadleśnictwach): Spała, Poddębice i Łąck. Prognozowanie 30 S T R O N A

31 zagrożenia pożarowego lasów prowadzone jest tylko przez Lasy Państwowe w zasadzie w okresie tzw. sezonu zagrożenia pożarowego Polski tj. od 1 marca do 30 września. Stopień zagrożenia pożarowego lasów przekazywany jest przez Rejonową Dyrekcję Lasów Państwowych w Łodzi do WCZK codziennie na godz. 9: 00 i 13:00. C. Mapy Wykaz map zawartych w części 2: Rys. 4 Podział administracyjny Województwa łódzkiego str. 19, Rys. 5 Lokalizacja Zakładów Dużego Ryzyka, Zakładów Zwiększonego Ryzyka, prawdopodobnych szlaków komunikacyjnych przewozu materiałów niebezpiecznych str. 25, Rys. 6 Zagrożenia powodziowe na obszarze województwa łódzkiego str Struktura demograficzna A. Krótka charakterystyka ogólna w układzie powiatowym (struktura zaludnienia, ludność według płci i wieku, gęstość zaludnienia, czasowe skupiska ludzkie itp.), A.1. Struktura zaludnienia Według stanu na 31 grudnia 2014 r. województwo łódzkie zamieszkiwało 2504,1 tys. osób. Pod względem wielkości populacji województwo łódzkie, podobnie jak w poprzednich latach, uplasowało się na 6 miejscu w kraju po województwach: mazowieckim, śląskim, wielkopolskim, małopolskim i dolnośląskim. Ludność zamieszkująca miasta stanowiła 63,2 % ogólnej liczby mieszkańców. Sytuacja demograficzna regionu jest bardzo trudna, gdyż od roku 2002 notuje się spadek liczby ludności w województwie. Najwięcej ludności odnotowano w powiatach: w mieście Łodzi 706 tys., zgierskim 165 tys., sieradzkim 119,6 tys., pabianicki 119, 6 tys. A najmniej w: brzezińskim 31 tys., poddębickim 41,18 tys., wieruszowskim 42,2 tys. We wrześniu 2014 r. w województwie łódzkim, w porównaniu z analogicznym okresem 2013 r., odnotowano spadek liczby ludności o 8,8 tys. Zgodnie z prognozami statystycznymi GUS dotyczącymi liczby ludności na terenie naszego województwa do 2050 roku prawdopodobnie będzie miał miejsce stały spadek liczby ludności, a w 2050 roku liczba ludności może wynieść tylko 1999,1 tys. Podobnie jak w całym kraju, ubytek mieszkańców województwa łódzkiego dotyczył do tej pory tylko populacji zamieszkującej miasta. Jednocześnie odnotowuje się zwiększającą się liczbę ludności zamieszkującej tereny wiejskie. Według stanu na 31 grudnia 2013 r. liczba 31 S T R O N A

32 mieszańców wsi wyniosła 920,1 tys. osób, co oznacza wzrost o 0,2% w porównaniu z rokiem poprzednim, tj. o 1,5 tys. osób. W ostatnich latach w województwie łódzkim, podobnie jak w całej Polsce, obserwujemy przesunięcia w strukturze ludności według ekonomicznych grup wieku. Na koniec 2013 r. liczba osób w wieku przedprodukcyjnym (tj. poniżej 18 lat) zmniejszyła się w stosunku do poprzedniego roku o 1,3% (w Polsce spadek ten wyniósł 1,0%). Jednocześnie, zaobserwowano postępujący wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym (60 lat i więcej w przypadku kobiet, 65 lat i więcej w przypadku mężczyzn), w skali województwa o 2,7%, natomiast w Polsce o 3,2%. Od kilku lat województwo łódzkie charakteryzuje się najwyższym w Polsce odsetkiem osób w wieku poprodukcyjnym. Zmniejszanie się udziału osób w wieku przedprodukcyjnym, przy jednoczesnym wzroście udziału osób w wieku poprodukcyjnym, świadczy o postępującym procesie starzenia się mieszkańców zarówno województwa łódzkiego, jak również całego kraju. Przesunięcia w strukturze ludności według ekonomicznych grup wieku miały wpływ na zmianę współczynnika obciążenia demograficznego. Według stanu na 31 grudnia 2013 r., na terenie województwa łódzkiego, na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 60 osób w wieku nieprodukcyjnym (w czerwcu 2014 roku wskaźnik ten wyniósł 61 osób). Tak wysoką wartość wskaźnika zaobserwowano tylko w województwie mazowieckim. W skali całego kraju współczynnik obciążenia demograficznego wyniósł 58. W porównaniu z 2012 r. wskaźnik ten zwiększył się zarówno w województwie łódzkim, jak i w Polsce o 1 osobę, zaś w stosunku do 2010 r. w województwie był wyższy o 3 osoby, a w skali całego kraju o 2 osoby. Największą liczbę osób w wieku produkcyjnym w czerwcu 2014 r. podobnie jak w roku 2013, w województwie łódzkim, odnotowano w mieście Łodzi oraz powiatach zgierskim, pabianickim, bełchatowskim i sieradzkim, zaś najmniej w powiatach: brzezińskim, skierniewickim, poddębickim, wieruszowskim. W województwie łódzkim według danych na koniec września 2014 roku zanotowano 128,4 tys. zarejestrowanych bezrobotnych, co uplasowało nasze województwo na 5 miejscu w kraju. Stopa bezrobocia wyniosła 12,1% (we wrześniu 2013 wyniosła 13,7%), w skali kraju 11,5%. (dane opublikowane na stronie internetowej Urzędu Statystycznego w Łodzi i w opracowaniu Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie łódzkim w 2013 r. ) A.2. Gęstość zaludnienia Średnia gęstość zaludnienia, czyli liczba osób przypadająca na 1 km², wyniosła w czerwcu 2014 roku podobnie jak w osób, wobec 139 w roku 2012 r. i 140 w roku Natomiast w Polsce, od roku 2010 średnia gęstość zaludnienia kształtuje się niezmiennie na poziomie 123 osób na 1 km². Podobnie jak w poprzednich latach, w czerwcu 2014 r. wskaźnik 32 S T R O N A

33 ten wykazywał znaczne zróżnicowanie przestrzenne w podziale powiatowym na terenie województwa łódzkiego. Największą gęstością zaludnienia w czerwcu 2014 roku zanotowano w miastach powiatowych i wyniosła kolejno w Łodzi 2416 osób/km², w Skierniewicach 1415 osób/km², w Piotrkowie Trybunalskim 1126 osób/km². Powiaty o największej gęstości zaludnienia to ponadto: pabianicki 243 osoby/km², zgierski 193 osoby/km², zduńskowolski 184 osób/km² oraz łódzki wschodni 140 osób/km2. Powiaty o najniższym wskaźniku gęstości zaludnienia to: poddębicki 47 osób/km², skierniewicki 51 osób/km², piotrkowski 64 osób/km², pajęczański 65 osób/km² i łęczycki 67 osób/km². A.3. Struktura ludności według płci i wieku w układzie powiatowym Struktura ludności według płci w województwie łódzkim od kilku lat nie ulega większym zmianom i podobnie jak przeciętnie w kraju, przeważają kobiety. W końcu czerwca 2014 r., tak samo jak w latach poprzednich, kobiety stanowiły 52,3% ogólnej liczby mieszkańców województwa (w Polsce, od 2010 r. kobiety stanowią ok. 52% ogółu liczby ludności). Współczynnik feminizacji, czyli liczba kobiet na 100 mężczyzn, w 2014 r. wyniósł 110. Najwyższe wartości wskaźnika zanotowano w Łodzi 120 i Piotrkowie Trybunalskim 113 oraz powiecie pabianickim 113, a najniższe w powiecie pajęczańskim 101 oraz opoczyńskim 102, poddębickim 102, wieruszowskim 102, rawskim 102, skierniewickim 102. Ludność w województwie łódzkim według płci (stan na 30 czerwca 2014 roku) w układzie powiatowym Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety Ludność Kobiety na w miastach na 1 km ² 100 w % ogółu mężczyzn ludności WOJEWÓDZTWO łódzkie , powiaty brzeziński , Łódzki wschodni , pabianicki , zgierski , bełchatowski , opoczyński , piotrkowski , radomszczański , tomaszowski ,2 117 Piotrków Trybunalski , łaski , S T R O N A

34 pajęczański , poddębicki , sieradzki , wieluński , wieruszowski , zduńskowolski , kutnowski , łęczycki , łowicki , rawski , skierniewicki miasta na prawach powiatu Łódź , Skierniewice , Piotrków Trybunalski , Dane uzyskane z Urzędu Statystycznego w Łodzi opublikowanych na stronie internetowej: W województwie łódzkim najliczniejszą grupę wiekową stanowi ludność w wieku 65 lat i więcej, stanowiąc 16,8 % całej populacji województwa według stanu na 30 czerwca 2014 roku. Wyszczególnienie WOJEWÓDZTWO Ludność w województwie łódzkim według wieku (stan na 30 czerwca 2014 roku) w układzie powiatowym 0 2 lata Z liczby ogółem w wieku łódzkie powiaty brzeziński łódzki wschodni zgierski Miasto Łódź bełchatowski opoczyński piotrkowski radomszczański Tomaszowski miasto na prawach powiatu Piotrków Trybunalski łaski pajęczański poddębicki sieradzki wieluński lat i więcej 34 S T R O N A

35 wieruszowski zduńskowolski kutnowski łęczycki łowicki rawski skierniewicki miasto na prawach powiatu Skierniewice Dane uzyskane z Urzędu Statystycznego w Łodzi opublikowanych na stronie internetowej: Największym odsetkiem ludności w wieku powyżej 65 lat charakteryzują się miasta na prawach powiatu oraz w powiatach: sieradzkim, tomaszowskim i radomszczańskim. Najmniejszą liczbą osób w wieku powyżej 65 roku życia charakteryzowały się powiaty: brzeziński, skierniewicki, wieruszowski i poddębicki. A.4. Ruch naturalny ludności W niemal wszystkich powiatach województwa łódzkiego liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. Najniższym wskaźnikiem charakteryzowały się: miasto Łódź (-5,45 ), powiat łęczycki (-4,46 ), pajęczański (-3,55 ) oraz radomszczański (-3,32 ). Jedynie powiat bełchatowski i miasto Skierniewice zanotowały w czerwcu 2014 r., podobnie jak w roku 2013,. Dodatni wskaźnik przyrostu naturalnego (odpowiednio 2,1 oraz 1,85 ). Konsekwencją znaczącej przewagi liczby zgonów nad liczbą urodzeń w województwie łódzkim jest trwający ok kilkunastu lat ubytek naturalny ludności. W czerwcu 2014 r., w województwie łódzkim, podobnie jak w roku poprzednim zanotowano najniższy wskaźnik przyrost naturalnego w skali całego kraju. W 2013 r. wyniósł on osób i pogłębił się o 17,7% w stosunku do roku poprzedniego oraz o 55,1% w stosunku do roku Wskaźnik przyrostu naturalnego (na 1000 mieszkańców) w czerwcu 2014 roku wyniósł w skali Polski -0,26. A.5. Migracje ludności Obok ubytku naturalnego ludności na zmianę liczby ludności województwa łódzkiego wpływ miało także odnotowywane od kliku lat, ujemne saldo migracji, zarówno wewnętrznych, jak i zagranicznych. W 2013 r. odnotowano 22,8 tys. zameldowań w województwie łódzkim w ramach ruchu migracyjnego wewnętrznego oraz 0,5 tys. z zagranicy. Jednoczenie wymeldowało się z pobytu 35 S T R O N A

36 stałego w inne miejsce w Polsce 24,9 tys. osób oraz 1,0 tys. za granicę. Saldo migracji ukształtowało się, zatem na poziomie -2,7 tys. osób i jego poziom był najniższy w ostatnich latach. Choć w wyniku ruchów migracyjnych zmalała liczba mieszkańców województwa łódzkiego, to ubytek migracyjny odnotowano jedynie w miastach. Saldo migracji w miastach w 2013 r. wyniosło -5,5 tys. osób, natomiast na wsi odnotowano przyrost ludności o 2,9 tys. osób. Większość migracji wewnętrznych odbywała się w ruchu w obrębie województwa. Najczęstszym kierunkiem ruchu ludności wewnątrz województwa były migracje z miasta na wieś, które objęły 7,6 tys. osób, w przeciwnym kierunku (ze wsi do miasta) przeprowadziło się 4,1 tys. osób. W 2013 r. z innych regionów Polski w województwie łódzkim na pobyt stały zameldowało się 4,6 tys. osób, z czego 23,9% z województwa mazowieckiego, 17,4% ze śląskiego, a 12,3% z wielkopolskiego. W tym czasie województwo łódzkie opuściło 6,7 tys. osób, w tym 37,1% zamieszkało w województwie mazowieckim, 11,3% w śląskim, 10,7% w dolnośląskim, a 10,4% w wielkopolskim. Główne kierunki odpływu migracyjnego mieszkańców województwa łódzkiego za granicę to Wielka Brytania (39,8% emigrujących), Niemcy (17,1%), Stany Zjednoczone Ameryki Północnej (6,7%) oraz Holandia (6,6%). Na pobyt stały z zagranicy zameldowanych zostało jedynie 459 osób. Najwięcej imigrantów przybyło z najczęstszych kierunków emigracyjnych, czyli z: Wielkiej Brytanii 30,1%, Niemiec 10,5%, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej 6,8% oraz Irlandii 6,3%. Osobami, które najczęściej zmieniały miejsce zamieszkania na pobyt stały, zarówno w ruchu wewnętrznym, jak i zagranicznym były osoby między 25 a 39 rokiem życia. Osoby te stanowiły 41,3% łącznego wewnętrznego napływu migracyjnego oraz 44,0% odpływu migracyjnego. Najliczniejszą grupą wśród osób powracających na pobyt stały do województwa łódzkiego z zagranicy były dzieci do 4 roku życia, zwykle towarzyszące rodzicom, które stanowiły 1/3 wszystkich imigrantów w 2013 r. B. Opis szczególnych zagrożeń B.1. Czasowe skupiska ludności Czasowe skupiska ludności związane są głównie z ruchem turystycznym i powstają w rejonach o dużych walorach turystycznych i wypoczynkowych. W roku 2013 z turystycznych obiektów noclegowych znajdujących się w województwie łódzkim skorzystało 1126,1 tys. turystów. W 2013 r. najwięcej turystów odwiedziło Łódź 442,9 tys., a w stosunku do 2012 r. ich liczba wzrosła o 23,9 tys., tj. o 5,7%. Turyści odwiedzający Łódź stanowili 39,3% turystów odwiedzających województwo łódzkie. 36 S T R O N A

37 Analizując rozkład przestrzenny ruchu turystycznego w województwie łódzkim w układzie powiatowym stwierdzić należy, że powiaty o największej liczbie turystów nocujących w rejestrowanej bazie noclegowej i największej liczbie udzielonych noclegów koncentrują się wzdłuż dwóch największych rzek Polski Środkowej Pilicy (powiaty: radomszczański, piotrkowski, tomaszowski) i Warty (powiat wieluński, sieradzki i od niedawna poddębicki), przy czym zdecydowanie większe wartości są udziałem powiatów nadpilickich. Sytuacja taka utrzymuje się już od wielu lat i związana jest głównie z ponadprzeciętnymi walorami przyrodniczymi tych terenów (m. in. największymi zbiornikami wodnymi, lasami) oraz bardziej intensywne w porównaniu z pozostałymi rejonami województwa zagospodarowanie turystyczne. Inne obszary koncentracji ruchu turystycznego to powiat zgierski (strefa krawędziowa Wyżyny Łódzkiej) oraz powiat bełchatowski z dobrze rozwiniętą infrastrukturą turystyczną. Słaba reprezentacja w tym gronie powiatu łowickiego, który powszechnie uważany jest za obszar koncentracji ruchu turystycznego w regionie łódzkim, wynika przede wszystkim z charakteru odwiedzin tego obszaru, gdzie dominują krótkie wycieczki krajoznawcze, których uczestnicy nie nocują na odwiedzanym terenie. Na uwagę zasługuje także dość dynamicznie rosnąca liczba nocujących i udzielonych noclegów w powiecie poddębickim, na terenie którego dynamicznie rozwijają się obiekty noclegowe związane z uzyskanym przez Uniejów statusem uzdrowiska. (dane uzyskane z Urzędu Statystycznego w Łodzi opublikowanych na stronie internetowej: B.2. Zagrożenia wynikające z warunków pracy w tym wypadki w rolnictwie Liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia w roku 2013 w porównaniu z rokiem 2012 zmniejszyła się o 0,3%. Największy odsetek osób pracujących w warunkach zagrożenia odnotowano w przetwórstwie przemysłowym 60,8% (tj. o 2,0 p. proc. mniej niż w 2012 r.), w sektorze opieki zdrowotnej i pomocy społecznej zatrudnionych było 9,1% ogółu (wzrost o 1,8 p. proc.), w transporcie i gospodarce magazynowej 5,4% (spadek o 0,3 p. proc.), w handlu, naprawach pojazdów samochodowych 6,1% (wzrost o 0,6 p. proc.), a w budownictwie 4,2% (spadek o 0,2 p. proc.). Najmniejszy odsetek zatrudnionych w warunkach zagrożenia odnotowano w sekcjach: edukacja 1,1% (wzrost o 1,0 p. proc.) oraz informacja i komunikacja 0,1% (na poziomie 2012 r.). Najwięcej zagrożeń związanych było ze środowiskiem pracy (53,0%), a w dalszej kolejności z uciążliwością pracy (31,7%) i czynnikami mechanicznymi, tj. pracą z niebezpiecznymi maszynami (15,3%). Powiatem o największym udziale osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia było miasto Łódź, gdzie w 2013 r. osoby te stanowiły 27,7% ogólnej liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia w województwie. W 2013 r., w porównaniu z rokiem poprzednim, liczba osób 37 S T R O N A

38 zatrudnionych w niekorzystnych warunkach pracy w Łodzi wzrosła o 3,1%. Spadek liczby osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia odnotowano w blisko połowie powiatów województwa łódzkiego największy o 81,1% w powiecie łęczyckim, zgierskim (o 36,0%), poddębickim (o 28,7%), kutnowskim (o 22,3%) oraz brzezińskim (o 20,0%). Bardzo duży 2,5-krotny wzrost nastąpił w powiecie rawskim. W powiecie zduńskowolskim odnotowano wzrost o 49,9%, w powiecie łowickim o 47,6%, łaskim o 40,4%, a w piotrkowskim liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia wzrosła o 30,3%. Liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy w 2013 r., w województwie łódzkim, wyniosła 5,3 tys. osób i była niższa niż w 2012 o 4,5%. Statystyka wypadków przy pracy pozwala na wskazanie grup zawodów, w których pracujący są najczęściej narażeni na wypadek przy pracy. Najbardziej zagrożonymi wypadkami przy pracy byli: operatorzy maszyn oraz robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń poszkodowani z tych grupach stanowili odpowiednio 8,9% i 8,3% ogólnej liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy, a także kierowcy i operatorzy pojazdów 7,9%, robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 7,0% oraz robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych, których udział wśród poszkodowanych wyniósł 6,5%. Najmniej zagrożeni wypadkiem przy pracy w województwie łódzkim byli: leśnicy i rybacy, pracownicy technologii informacyjnokomunikacyjnych oraz technicy informatycy. Poszkodowani z każdej z wymienionych grup zawodów stanowili zaledwie ułamek procenta poszkodowanych po 0,1%. Ponad połowa przyczyn wypadków przy pracy wynikała z nieprawidłowego zachowania się pracownika. Najrzadziej występującymi czynnikami powodującymi wypadki przy pracy były: stan psychofizyczny pracownika, niezapewniający bezpieczeństwa pracy, nieużywanie sprzętu ochronnego przez pracownika. (dane z opracowania Warunki pracy i wypadki przy pracy w województwie łódzkim w 2013 r. Urzędu statystycznego w Łodzi) Rolnictwo obok górnictwa i budownictwa jest jedną z najbardziej wypadkowych gałęzi produkcji. Duże ryzyko zdarzeń wypadkowych w gospodarstwach rolnych wynika ze złożoności środowiska pracy rolnika (konieczność wykonywania różnych czynności wymagających odmiennych umiejętności) oraz licznych zagrożeń występujących w środowisku pracy. W 2013 roku do Oddziałów Regionalnych i Placówek Terenowych KRUS zgłoszono wypadki, o 634 (2,6%) mniej niż w 2012 roku. Najwięcej osób zostało poszkodowanych wskutek: upadku osób, przejechania, pochwycenia lub uderzeń przez części ruchome maszyn i urządzeń oraz uderzeń, przygnieceń bądź pogryzień przez zwierzęta. Najwyższą wypadkowość w 2013 odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim (15,2), podlaskim (12,9), pomorskim (12,4), lubelskim, łódzkim i wielkopolskim (po 11,9), najniższą w województwach: opolskim (5,2), 38 S T R O N A

39 śląskim (7,1) i zachodnio - pomorskim (7,4). W I półroczu 2014 roku do placówek terenowych i oddziałów regionalnych KRUS zgłoszono zdarzeń wypadkowych, o 550 (4,8%) mniej niż w I półroczu roku poprzedniego. W województwie łódzkim zgłoszono 929 wypadków, co stanowi 8,6% wszystkich zgłoszonych wypadków w tym okresie. W 2013 r. odnotowano 77 wypadków śmiertelnych, 16,3 % mniej niż w poprzednim roku. Zgonem najczęściej kończyły się wypadki z grup: przejechanie, uderzenie, pochwycenie przez środek transportu w ruchu - 28, nagłe zachorowania (zawały mięśnia sercowego, udary i wylewy krwi do mózgu) - 15, upadek osób - 10, Pochwycenie lub uderzenie przez ruchome części maszyn 8, upadek przedmiotów - 6. Wskaźnik wypadkowości w rolnictwie indywidualnym w 2013 roku wyniósł 10,7 wypadków na 1000 ubezpieczonych. Z analizy przyczyn i okoliczności wypadków wynika, że najczęstszymi przyczynami wypadków był zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych, bałagan w obejściu gospodarstwa oraz w pomieszczeniach produkcyjnych, brak odpowiednich przejść i dojść, nieużywanie ochron pracy (przede wszystkim brak lub noszenie nieodpowiedniego obuwia roboczego), reakcja zwierząt na nieznane bodźce i otoczenie (ból, strach, hałas, podejście do zwierzęcia bez uprzedzenia), niewłaściwy sposób operowania kończynami w strefie zagrożenia, niewłaściwe chwytanie i trzymanie narzędzi nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, brak poręczy i barierek, progi, niezabezpieczone otwory zrzutowe i kanały gnojowe. (dane zaczerpnięte z Komunikatów o wypadkach i przy pracy i chorobach zawodowych rolników opublikowanych na stronie internetowej KRUS www. krus.gov.pl) 4. Liczba wyjazdów zespołów ratownictwa medycznego na obszarze województwa A. Krótka charakterystyka ogólna, czasy dotarcia W 2015 roku województwo łódzkiego podzielone było na 20 rejonów operacyjnych. W ramach tych rejonów funkcjonowało 97,75 zespołów ratownictwa medycznego, w tym 33 zespoły specjalistyczne, 64,75 zespoły podstawowe i 2 zespoły wodne sezonowe. W 2015 roku zadania ratownictwa medycznego wykonywało 11 dysponentów zespołów ratownictwa medycznego. 39 S T R O N A

40 Liczba wyjazdów w poszczególnych powiatach w 2015 r. kształtowała się następująco: Powiat Liczba wyjazdów do Liczba wyjazdów stanów nagłego pozostałych zagrożenia zdrowotnego Miasto Łódź Powiat zgierski Powiat łęczycki Powiat kutnowski Powiat brzeziński/łódzki wschodni Powiat łowicki Powiat skierniewicki Powiat rawski Powiat tomaszowski Powiat piotrkowski /radomszczański Powiat opoczyński Powiat radomszczański Powiat pabianicki Powiat bełchatowski Powiat pajęczański Powiat łaski Powiat wieluński Powiat wieruszowski Powiat zduńskowolski Powiat sieradzki Powiat poddębicki RAZEM W 2015 roku zespoły ratownictwa medycznego wyjechały w województwie łódzkim do zdarzeń o charakterze nagłego zagrożenia zdrowotnego. Wyjazdy do stanów nagłego zagrożenia zdrowotnego stanowiły 87 % wyjazdów zespołów ogółem. Pozostałe 13 % stanowiły wyjazdy zespołów ratownictwa medycznego do zdarzeń innych, iż stany nagłego zagrożenia zdrowotnego. 40 S T R O N A

41 Łączna liczba wyjazdów do zdarzeń w 2015 r., wyniosła w 2015 roku. Informacja dotycząca czasów dotarcia zespołów ratownictwa medycznego Mediana czasu dotarcia zespołów ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia od chwili przyjęcia zgłoszenia przez dyspozytora medycznego w województwie łódzkim w 2015 roku wyniosła: 6 min. 53 sek. w miastach powyżej 10 tys. mieszkańców (najniższa wartość mediany dotyczy rejonu operacyjnego nr 10/18-2 min. 16 sek., a najwyższa - rejonu operacyjnego nr 10/16-8 min. 5 sek.); 11 min. 54 sek. poza miastem powyżej 10 tys. mieszkańców (najniższa wartość mediany dotyczy rejonu operacyjnego nr 10/18-7 min. 31 sek., a najwyższa - rejonu operacyjnego nr 10/02-15 min. 40 sek.). Maksymalny czas dotarcia zespołów ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia w 2015 roku na terenie województwa łódzkiego wyniósł: 207 minut w miastach powyżej 10 tys. mieszkańców (rejon operacyjny nr 10/01), 188 minut poza miastami powyżej 10 tys. mieszkańców (rejon operacyjny nr 10/16). Liczba wyjazdów zespołów ratownictwa medycznego przekraczających maksymalny czas dotarcia (15 minut w miastach powyżej 10 tys. mieszkańców i 20 minut poza miastami powyżej 10 tys. mieszkańców) na miejsce zdarzenia w 2015 roku wyniosła: wyjazdy w miastach powyżej 10 tys. mieszkańców, wyjazdy poza miastami powyżej 10 tys. mieszkańców. Średni czas interwencji zespołu ratownictwa medycznego w województwie łódzkim od przyjęcia zgłoszenia o zdarzeniu do przekazania pacjenta do szpitala w 2015, roku wyniósł: 29 min. w miastach powyżej 10 tys. mieszkańców (najkrótszy czas interwencji odnotowano w rejonie operacyjnym nr 10/17-14 min., a najdłuższy - w rejonie operacyjnym nr 10/13-53 min. 26 sek.), 39 min. poza miastami powyżej 10 tys. mieszkańców (najkrótszy czas dotarcia 41 S T R O N A

42 odnotowano w rejonie operacyjnym nr 10/05 i 10/11-24 min., najdłuższy w rejonie operacyjnym nr 10/08-68 minut). Maksymalny czas interwencji zespołu ratownictwa medycznego od przyjęcia zgłoszenia o zdarzeniu do przekazania pacjenta do szpitala w województwie łódzkim w 2015 roku wyniósł: 3 godz. 34 min. w mieście powyżej 10 tys. mieszkańców (w rejonie operacyjnym nr 10/01), 3 godz. 43 min. poza miastem powyżej 10 tys. mieszkańców (w rejonie operacyjnym nr 10/16). B. Tabele 1 i 2 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej TABELA 1 Wyjazdy zespołów ratownictwa medycznego w roku 2015 liczba wyjazdów - Załącznik nr 1 do Planu działania systemu TABELA 2 Wyjazdy zespołów ratownictwa medycznego w roku 2015 czasy dotarcia - Załącznik nr 2 do Planu działania systemu 5. Liczba wylotów lotniczych zespołów ratownictwa medycznego na obszarze województwa A. Krótka charakterystyka ogólna, czasy dotarcia Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Lotnicze Pogotowie Ratunkowe Filia w Łodzi posiada bazę w Łodzi na Lotnisku im. Władysława Reymonta. Liczba zespołów na terenie województwa łódzkiego, na które zawarto umowę medycznych czynności ratunkowych z dysponentem lotniczych zespołów ratownictwa medycznego wynosi 1. Miejscem stacjonowania lotniczego zespołu ratownictwa medycznego jest Baza HEMS w Łodzi przy ul. Gen. Maczka 35. Do wezwania zespołu HEMS (śmigłowca) uprawnieni są: dyspozytor medyczny, o którym mowa w art. 26 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, dyspozytor krajowy Centrum Operacyjnego SP ZOZ LPR, dyspozytor innych podmiotów ratowniczych (Państwowa Straż Pożarna, GOPR, TOPR, WOPR, PRO, MSR) poprzez dyspozytora medycznego, lub bezpośrednio na podstawie podpisanych porozumień.. 42 S T R O N A

43 Zadysponowanie zespołu HEMS (śmigłowca) powinno nastąpić w poniżej opisanych sytuacjach: czas transportu drogą lotniczą z miejsca zdarzenia/wezwania pacjenta w stanie nagłym, do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego lub innego stosownego, jest krótszy od czasu transportu innymi środkami lokomocji i może przynieść korzyść w dalszym procesie leczenia, występują okoliczności, które mogą uniemożliwić lub istotnie opóźnić dotarcie przez inne podmioty ratownictwa do poszkodowanego znajdującego się w stanie nagłym (np.: topografia terenu), zdarzenie masowe (nagłe zagrożenie, w wyniku którego zapotrzebowanie na medyczne działania ratownicze przekracza możliwości obecnych na miejscu zdarzenia sił i środków oraz zachodzi konieczność prowadzenia segregacji rozumianej jako ustalanie priorytetów leczniczo transportowych), stany nagłe (inne niż podane poniżej), wymagające pilnej interwencji zespołu ratownictwa medycznego, chory nieprzytomny, nagłe zatrzymanie krążenia, ostre stany kardiologiczne przełom nadciśnieniowy, udar mózgu, wypadki komunikacyjne, upadek z wysokości, przysypanie, lawiną, uraz wielonarządowy, uraz głowy wymagający pilnej interwencji neurochirurgicznej, uraz kręgosłupa z paraplegią, tetraplegią lub objawami lateralizacji, uraz drążący szyi, klatki piersiowej, brzucha, złamanie dwóch lub więcej kości długich, ciężki uraz miednicy, amputacja urazowa kończyny, oparzenie IIº i IIIº przekraczające 20% powierzchni ciała, podejrzenie oparzenia dróg oddechowych, oparzenie elektryczne, eksplozje i pożary, hipotermia, tonięcie. 43 S T R O N A

44 Istnieje możliwość niewykonania transportu z miejsca zdarzenia/wezwania ze względu na ryzyko w zakresie bezpieczeństwa lotu, ograniczenia operacyjne lub prawne. Zasady postępowania w przypadku potrzeby uruchomienia zespołu HEMS (śmigłowca) do lotów w ramach medycznych czynności ratunkowych: należy dążyć do wzywania zespołów HEMS bezpośrednio na miejsce zdarzenia, wezwanie zespołu HEMS odbywa się telefonicznie lub drogą radiową, w przypadku braku kontaktu z właściwym terenowo zespołem HEMS Dyspozytor uprawnionych służb ratowniczych kontaktuje się telefonicznie z Centrum Operacyjnym SP ZOZ LPR, medyczne czynności ratunkowe (ratownictwo medyczne - loty do wypadków i nagłych zachorowań) wykonywane są bezpłatnie, działalność lotniczych zespołów ratownictwa medycznego jest finansowana z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia. Medyczne czynności ratunkowe wykonywane są przez: Śmigłowcową Służbę Ratownictwa Medycznego (HEMS), z gotowością do startu: a) w dzień: do 3 minut - w promieniu do 60 km - (z wyjątkiem baz, w przypadku, których ze względu na lokalne ograniczenia, została wydana decyzja Dyrektora o wydłużeniu gotowości), do 6 minut - w promieniu do 60 km - w okresie od 30 minut przed wschodem słońca do godziny 6:30 czasu lokalnego w bazie HEMS pełniącej dyżur całodobowy, do 6 minut - w promieniu powyżej 60 km do 130 km - (z wyjątkiem baz, w przypadku, których, ze względu na lokalne ograniczenia, została wydana decyzja Dyrektora o wydłużeniu gotowości), do 15 minut - w promieniu powyżej 130 km, b) w nocy: do 15 minut w promieniu do 60 km, do 30 minut w promieniu powyżej 60 km, c) w lotach HEMS do zdarzeń w górach lub we współpracy z górskimi służbami ratowniczymi lub z wykorzystaniem technik wysokościowych, czas podany w pkt. a) może zostać wydłużony o czas niezbędny na specjalne przygotowanie śmigłowca do misji, jednak nie więcej niż o 15 minut, 44 S T R O N A

45 d) w lotach z Państwową Strażą Pożarną, Strażą Graniczną, Policją lub innymi służbami, z gotowością do startu do 30 minut, e) w lotach z użyciem inkubatora do transportu noworodków i niemowląt z gotowością do startu do 60 minut. Samolotowy Zespół Transportowy (EMS), z gotowością do startu (liczoną od momentu otrzymania wezwania od Dyspozytora Krajowego SP ZOZ LPR) w dzień i w nocy: a) do 60 minut, w przypadku pierwszego wezwania w danym dniu, b) do 30 minut, w przypadku każdego kolejnego wezwania w danym dniu. Śmigłowcowy Zespół Transportowy (EMS), z gotowością do startu (liczoną od momentu otrzymania wezwania od Dyspozytora Krajowego SP ZOZ LPR): a) w dzień do 15 minut, b) w nocy: do 15 minut w promieniu do 60 km, do 30 minut w promieniu powyżej 60 km. Zdarzenia masowe: W przypadku zdarzeń masowych istnieje możliwość użycia do działań ratowniczych na miejscu zdarzenia/wezwania więcej niż jednego zespołu HEMS (śmigłowca). Dysponowanie zespołu HEMS z innych obszarów operacyjnych odbywa się poprzez zgłoszenie do Centrum Operacyjnego SP ZOZ LPR. Zakład może brać udział w organizacji transportu znacznej liczby poszkodowanych obywateli polskich do kraju środkami transportu niebędącymi w dyspozycji SP ZOZ LPR. Czas dyżurów: Załoga Śmigłowcowej Służby Ratownictwa Medycznego w Łodzi pełni dyżur od godziny 7.00, lecz nie wcześniej niż od wschodu słońca, do 45 min. przed zachodem słońca, lecz nie dłużej niż do godziny Opracowano na podstawie informacji dostępnych na stronie internetowej Lotniczego Pogotowia Ratunkowego W dniu 23 września 2009 r. Wojewoda Łódzki zaakceptowała "Szczegółowe zasady współpracy jednostek KSRG i Lotniczego Pogotowia Ratunkowego na terenie województwa łódzkiego", które zatwierdził Łódzki Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej oraz Dyrektor 45 S T R O N A

46 Regionalny Lotniczego Pogotowia Ratunkowego "Wschód". Powyższy dokument określa szczegółowe zasady współpracy, w tym procedury ratownicze, które stanowią integralną część wojewódzkiego i powiatowych planów ratowniczych na terenie województwa łódzkiego - zgodnie z pkt. 4 Aneksu nr 1 zawartego w dniu 20 maja 2009 r. w Warszawie do Porozumienia zawartego w dniu 31 lipca 2008 r. pomiędzy Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej a Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Ponadto we wrześniu 2014 r., został zatwierdzony przez Komendanta Państwowej Straży Pożarnej oraz Dyrektora Regionalnego Lotniczego Pogotowia Ratunkowego Wschód Plan Współdziałania jednostek KSRG Województwa Łódzkiego oraz SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe Region Wschodni Filia Łódź w zakresie zapobiegania i likwidacji zagrożeń z użyciem śmigłowca LPR. Przedmiotowy Plan Współdziałania określa szczegółowe zasady współdziałania, w tym procedury ratownicze, w celu stworzenia warunków do optymalnego wykorzystania sił i środków SP ZOZ LPR Filia w Łodzi i KSRG Województwa Łódzkiego do sprawnego, skutecznego i bezpiecznego współdziałania oraz realizacji określonych w Porozumieniu PSP LPR. Wykaz lądowisk i innych miejsc do lądowania dla śmigłowca ratu nkowego na terenie województwa łódzkiego (stan na 1 stycznia 2016 r.) Załącznik nr 3 do Planu działania systemu. B. Tabele 3 i 4 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej TABELA 3 Wyloty lotniczych zespołów ratownictwa medycznego w roku 2015 liczba wylotów Załącznik nr 4 do Planu działania systemu TABELA 4 Wyloty lotniczych zespołów ratownictwa medycznego w roku 2015 czasy dotarcia Załącznik nr 5 do Planu działania systemu 46 S T R O N A

47 6. Hospitalizacja osób w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego A. Krótka charakterystyka ogólna Na terenie województwa łódzkiego świadczeń opieki zdrowotnej mieszkańcom regionu udzielają 44 szpitale, w tym 17 szpitalne oddziały ratunkowe, spośród których 3 zlokalizowane są w Łodzi, a pozostałych 14 - zabezpiecza udzielanie świadczeń mieszkańcom 21 powiatów. 1. W szpitalnych oddziałach ratunkowych w 2015 roku przyjęto ogółem tj. uwzględniając stany nagłego zagrożenia zdrowotnego oraz inne obywateli RP (w tym pacjentów powyżej 18 roku życia - co stanowi 82,0 % ogólnej liczby przyjęć pacjentów) oraz cudzoziemców. W stanach nagłego zagrożenia przyjęto ogółem obywateli RP oraz 651 cudzoziemców. W szpitalnych oddziałach ratunkowych najwięcej pacjentów ogółem przyjęto w: Szpitalu Wojewódzkim im. Jana Pawła II w Bełchatowie ( osób obywateli RP oraz 121 cudzoziemców); Szpitalu Powiatowym w Radomsku ( obywateli RP oraz 26 cudzoziemców); Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi ( obywateli RP oraz 289 cudzoziemców). 2. W izbach przyjęć szpitali z terenu województwa w 2015 roku przyjęto ogółem tj. uwzględniając stan nagłego zagrożenia zdrowotnego oraz inny obywateli RP (w tym pacjentów powyżej 18 roku życia - co stanowi 83,5 % ogólnej liczby przyjęć pacjentów) oraz 787 cudzoziemców. W stanach nagłego zagrożenia przyjęto ogółem: obywateli RP oraz 540 cudzoziemców. W stanach nagłego zagrożenia najwięcej pacjentów przyjęto w: SP ZOZ Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 1 im. N. Barlickiego w Łodzi ( obywateli RP oraz 269 cudzoziemców); SP ZOZ Szpitalu Klinicznym im. WAM Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Centralnym Szpitalu Weteranów ( obywateli RP oraz 83 cudzoziemców); Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. dr. Wł. Biegańskiego w Łodzi ( obywateli RP oraz 25 cudzoziemców). 47 S T R O N A

48 B. Tabele 5 i 6 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej TABELA 5 Liczba przyjęć pacjentów w szpitalnych oddziałach ratunkowych w roku 2015 Załącznik nr 6 do Planu działania systemu TABELA 6 Liczba przyjęć pacjentów w izbie przyjęć w roku 2015 Załącznik nr 7 do Planu działania systemu 7. Inne zagrożenia A. Zagrożenia sanitarno epidemiologiczne Sytuacja epidemiczna chorób zakaźnych zarówno w skali wojewódzkiej, jak i krajowej jest stabilna. Zgony z powodu chorób zakaźnych stanowią około 1% wszystkich zgonów. Od kilku lat obserwowany jest spadek zapadalności na wiele chorób zakaźnych w Polsce. Coraz częstsze i szybsze przemieszczanie się ludzi w celach turystycznych, jak i biznesowych stanowi zagrożenie przywleczenia różnych chorób zakaźnych. Dotyczy to chorób, które w Polsce uległy eliminacji w wyniku wykonywanych obowiązkowych szczepień ochronnych (poliomyelitis, błonica), chorób o niskiej zapadalności (WZW A, czerwonka bakteryjna), czy też chorób, które dotychczas u nas nie występowały (gorączki krwotoczne). Przyczyną pojawiania się nowych czynników zakaźnych mogą być ruchy migracyjne ludności oraz globalny charakter transportu i handlu żywnością. Jednym z najistotniejszych zagrożeń była epidemia grypy w sezonach 2008/2009 i 2009/2010, która dotknęła w obu tych sezonach ponad 100 tysięcy ludności w skali województwa i przeszło 1 milion w skali kraju. Pomimo obawy przed nowym szczepem wirusa grypy A (H1N1) odsetek osób zakażonych tą odmianą w województwie łódzkim okazał się znikomy. Niemniej istotnym zagrożeniem była powódź w 2010 roku, która niosła ze sobą ryzyko epidemii chorób takich jak dur brzuszny, tężec, zatrucia i zakażenia pokarmowe. Podjęte wówczas działania pozwoliły zapobiec występowaniu i rozprzestrzenianiu się tych zagrożeń. Wśród chorób, których liczba zarejestrowanych przypadków, z mniejszymi bądź większymi wahaniami jest wysoka lub stanowi istotne zagrożenie są zatrucia i zakażenia pokarmowe, wirusowe zapalenia wątroby, choroby zakaźne wieku dziecięcego, choroby odzwierzęce, zakażenia szpitalne, gruźlica oraz HIV/AIDS. Podstawowym dokumentem regulującym problematykę działania w przypadku wystąpienia na terenie województwa łódzkiego epidemii jest Wojewódzki Plan Działania na Wypadek Wystąpienia Epidemii dla Województwa Łódzkiego, sporządzany przez Wojewodę Łódzkiego. Przedmiotowy plan dostępny jest na stronie 48 S T R O N A

49 B. Epizootie Epizootia charakteryzuje się masowym zachorowaniem zwierząt w populacji na dużym obszarze. Spowodowana jest czynnikami zakaźnymi takimi jak bakterie i wirusy. Przemieszczanie się zwierząt czy niewłaściwe warunki chowu mogą służyć rozprzestrzenianiu się epizootii. Podstawowymi dokumentami regulującymi działanie w przypadku wystąpienia epizootii są sporządzane odpowiednio na szczeblu powiatu i województwa Plany gotowości zwalczania poszczególnych chorób zakaźnych zwierząt. Potencjalnie ww. zagrożenie może wystąpić na terenie całego województwa, w szczególności w miejscach dużych hodowli zwierząt, miejscach uboju i utylizacji zwierząt (najwięcej ubojni świń znajduje się w powiatach piotrkowskim - 10, radomszczańskim - 9, tomaszowskim i pajęczańskim - 8 oraz zgierskim i sieradzkim - 7) oraz obszarach powiązanych naturalnymi korytarzami, którymi przemieszczają się dzikie zwierzęta. C. Epifitozy Epifitoza to szybkie i masowe rozprzestrzenianie się zachorowań roślin na określonym obszarze. Czynnikiem sprawczym jest najczęściej pasożytniczy grzyb lub bakteria. Może ona przybrać rozmiary i charakter prawdziwej klęski żywiołowej np. masowe rozmnażanie szkodników: szarańczy, stonki ziemniaczanej, chrząszczy majowych, termitów itp. Choroby roślin lub ich obumieranie mogą być wynikiem nieprawidłowego stosowania środków chemicznych, takich jak herbicydy, defolianty i inne. Może wystąpić w każdym rejonie województwa, ale najbardziej zagrożone są rejony, na których uprawia się i przetwarza się warzywa, owoce, czyli powiaty: piotrkowski, skierniewicki, zduńskowolski, sieradzki, łęczycki, rawski. (dane z Wojewódzkiego Planu Zarządzania Kryzysowego opracowanego w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi) D. Zakłócenia bezpieczeństwa publicznego Grupą zagrożeń charakterystyczną dla współczesnych czasów są zagrożenia wywoływane przez niekorzystne zjawiska społeczne i ekonomiczne, do których należą: protesty społeczne, masowe migracje ludności, ruchy antyglobalistyczne, a także przestępczość zorganizowana. Istotnymi zagrożeniami może być zakłócenie porządku i bezpieczeństwa publicznego spowodowane: wystąpieniami lub protestami społecznymi (blokady rolnicze, strajki w służbie zdrowia i oświacie, pikiety w zakładach pracy i urzędach administracji państwowej i samorządowej i inne), 49 S T R O N A

50 destrukcyjnym działaniem grup ludzi, związanym z protestami społecznymi - ich formą są blokady dróg, zamieszki na ulicach i obiektach sportowych. Są to działania uciążliwe dla obywateli wpływające niekorzystnie na funkcjonowanie komunikacji w tym min. na przewóz substancji niebezpiecznych. E. Terroryzm Jest formą przemocy polegającą na przemyślanej akcji wymuszenia bądź zastraszenia rządów lub określonych grup społecznych w celach ekonomicznych i innych. Udział Polski w koalicji antyterrorystycznej sprawia, że nasz kraj jego obywatele oraz ośrodki władzy i obiekty infrastruktury mogą się stać celami ataków terrorystycznych. Terroryści mogą dokonywać ataków z powietrza, na lądzie, z użyciem czynnika biologicznego, chemicznego i radiacyjnego oraz ataków terroru informatycznego (tzw. cyberterroryzm). Większość ataków terrorystycznych poprzedzona jest stawianiem określonych żądań. Po ich niespełnieniu następuje bezpośredni atak. Atak może mieć także na celu zwrócenie uwagi opinii publicznej na jakiś problem, obszar, zagadnienie, bądź zastraszenie celem zaniechania określonych działań. Środki chemiczne wykorzystywane przez terrorystów to najczęściej substancje toksyczne, mające na celu zaburzenia w funkcjonowaniu organizmów żywych (ludzi i zwierząt) prowadzące często do śmierci. Możliwe jest też celowe niszczenie zbiorników z substancjami chemicznymi (przechowywanymi lub transportowanymi). Substancje chemiczne mogą zostać wykorzystane także do skażenia ujęć wody lub żywności. Atak z wykorzystaniem materiałów promieniotwórczych (brudna bomba) może nastąpić z wykorzystaniem substancji promieniotwórczych lub ładunku jądrowego, powodującego rozproszenie substancji promieniotwórczej i skażenie terenu. Skażenie powietrza, żywności i wody może nastąpić także przy wykorzystaniu broni biologicznej. Ma ono na celu selektywne wywołanie epidemii wśród ludzi i zwierząt prowadzące do dużej śmiertelności lub też powodujące duże straty społeczne i ekonomiczne. Atak przy użyciu broni biologicznej jest trudny do wykrycia, pierwsze symptomy użycia broni pojawiają się najczęściej dopiero po paru dniach w postaci masowych zachorowań. Jest łatwa w roznoszeniu, sprzyjają temu kontakty międzyludzkie, częste i dalekie podróże. 50 S T R O N A

51 ROZDZIAŁ II: Informacje o liczbie i rozmieszczeniu na obszarze województwa jednostek systemu oraz centrów urazowych jednostek organizacyjnych szpitali wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego i inne (stan na dzień zgodnie z załączonymi tabelami) Województwo łódzkie obsługiwane jest przez 11 dysponentów zespołów ratownictwa medycznego i podzielone jest na 20 rejonów operacyjnych w ramach, których funkcjonuje 100 zespołów ratownictwa medycznego: 33 zespoły specjalistyczne 67 zespołów podstawowych w tym 1 zespół podstawowy 12 h oraz 2 zespoły podstawowe wodne. Szczegółowe informacje dotyczące rejonów operacyjnych, rodzajów i rozmieszczenia zespołów ratownictwa medycznego przedstawiają poniższe tabele. 1. Zespoły ratownictwa medycznego liczba, rodzaje, rejony operacyjne, obszary działania, dysponenci tabele 7, 8 i 9 sporządzone w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej TABELA 7 Rejony operacyjne i miejsca stacjonowania zespołów ratownictwa medycznego stan na dzień 19 grudnia 2016 r - Załącznik nr 8 do Planu działania systemu TABELA 8 Zespoły ratownictwa medycznego włączone do systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne Dysponenci i miejsca stacjonowania zespołów ratownictwa medycznego stan na dzień 19 kwietnia 2016 r. Załącznik nr 9 do Planu działania systemu TABELA 9 Dodatkowe zespoły ratownictwa medycznego stan na dzień 1 stycznia 2016 r. - Załącznik nr 10 do Planu działania systemu 2. Szpitalne oddziały ratunkowe liczba i rozmieszczenie, struktura organizacyjna Tabela 10 sporządzona w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej 51 S T R O N A

52 Rysunek 7 Lokalizacja szpitalnych oddziałów ratunkowych (SOR) na terenie województwa łódzkiego TABELA 10 Szpitalne oddziały ratunkowe Załącznik nr 11 do Planu działania systemu 3. Centrum urazowe rozmieszczenie, struktura organizacyjna, liczba pacjentów urazowych Tabela 11 sporządzona w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Na terenie województwa łódzkiego funkcjonuje jedno centrum urazowe, które zlokalizowane jest w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. M. Kopernika w Łodzi. Komórki organizacyjne WSS im. M. Kopernika w Łodzi wykorzystywane w ramach centrum urazowego to przede wszystkim: 52 S T R O N A

53 Oddział Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Nowotworów Narządu Ruchu, Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej, Nowotworów i Rehabilitacji Oddechowej, Oddział Intensywnej Terapii i Anestezjologii, Oddział Neurochirurgii i Nowotworów Układu Nerwowego, Oddział Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Onkologicznej, Oddział Ginekologii Onkologicznej i Chirurgii Onkologicznej, Oddział Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej, Szpitalny Oddział Ratunkowy, Blok operacyjny, Zakład Radiologii, Pracownia Endoskopii. W ramach centrum urazowego zapewniony jest również dostęp do laboratorium. Liczbę pacjentów przyjętych w ww. centrum urazowym w 2015 roku oraz średni i maksymalny czas pobytu pacjenta urazowego w centrum urazowym przedstawia Tabela nr 11 stanowiąca załącznik nr 12 do Planu działania systemu. TABELA 11 Centra urazowe dane na rok 2015 Załącznik nr 12 do Planu działania systemu 4. Jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego liczba i rozmieszczenie, ze wskazaniem liczby łóżek Tabela 12 sporządzona w aplikacji umożliwiającej dokonywanie obliczeń w formie tabelarycznej Z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne na terenie województwa łódzkiego współpracują jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego. Udzielają one świadczeń wyspecjalizowanych, niedostępnych w większości innych szpitali, a ważnych dla systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne. Szczegółowe informacje dotyczące ww. 115 jednostek, funkcjonujących w 34 podmiotach leczniczych z terenu województwa łódzkiego, przedstawia: TABELA 12 jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń niezbędnych dla ratownictwa medycznego stan na dzień 1 stycznia 2016 r Załącznik nr 13 do Planu działania Systemu 53 S T R O N A

54 5. Liczba i rozmieszczenie szpitali w poszczególnych powiatach, wraz z profilem i liczbą łóżek oraz liczbą łóżek możliwą do zwiększenia. Na terenie województwa łódzkiego, na dzień 1 stycznia 2016 roku, funkcjonowały 44 szpitale ważne dla systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Na dzień 1 lutego 2016 roku liczba szpitali zmniejszyła się do 43 z uwagi na fakt, że SP ZOZ USK Nr 4 im. M. Konopnickiej włączony został w strukturę SP ZOZ Centralnego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Spośród ww. 43 szpitali 6 udziela wyłącznie świadczeń z zakresu kardiologii. Szczegółowe informacje o rozmieszczeniu szpitali w poszczególnych powiatach wraz z profilem oddziałów oraz liczbą łóżek stałych i gotowych do rozwinięcia przedstawia: Tabela Profil oddziałów szpitalnych wraz z liczbą łóżek stałych i gotowych do rozwinięcia stan na dzień 1 stycznia 2016 r. stanowiąca - Załącznik nr 14 do Planu działania systemu 54 S T R O N A

55 Rysunek 8 Lokalizacja izb przyjęć (IP) na terenie województwa łódzkiego Mapa rozmieszczenia jednostek systemu na terenie województwa łódzkiego - Załącznik nr 25 do Planu działania systemu 6. Organizacja systemu powiadamiania o stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego, w szczególności: A. Nazwa miejscowości, w której zlokalizowane jest centrum powiadamiania ratunkowego Centrum Powiadamiania Ratunkowego znajduje się w Łodzi przy ul. Pienistej S T R O N A