JELENIOGÓRSKIM, LEGNICKIM, WAŁBRZYSKIM, WROCŁAWSKIM I ZIELONOGÓRSKIM W LATACH

Transkrypt

1 URZĄD STATYSTYCZNY we Wrocławiu LEKARZE SPECJALIŚCI W WOJEWÓDZTWACH: JELENIOGÓRSKIM, LEGNICKIM, WAŁBRZYSKIM, WROCŁAWSKIM I ZIELONOGÓRSKIM W LATACH SIERPIEŃ 1997

2

3 URZĄD STATYSTYCZNY we Wrocławiu rolnic LEKARZE SPECJALIŚCI W WOJEWÓDZTWACH: JELENIOGÓRSKIM, LEGNICKIM, WAŁBRZYSKIM, WROCŁAWSKIM I ZIELONOGÓRSKIM W LATACH SIERPIEŃ 1997

4 Publikację opracowała mgr Renata Arend (Wydział Statystyki Społecznej US we Wrocławiu) Urząd Statystyczny we Wrocławiu składa podziękowania pracownikom: - Wydziałów Zdrowia Urzędów Wojewódzkich w Jeleniej Górze, Legnicy, Wałbrzychu, Wrocławiu i Zielonej Górze, - Urzędów Statystycznych w Jeleniej Górze, Legnicy, Wałbrzychu i Zielonej Górze, którzy przyczynili się do wzbogacenia danych do niniejszego opracowania Przy publikowaniu danych US - prosimy o podanie źródła Druk: Wydział Poligraficzny US w Legnicy, zam. nr 102/97

5 SPIS TREŚCI Str. Uwagi metodyczne... 4 Lekarze specjaliści w ogólnej liczbie lekarzy medycyny... 5 Lekarze specjaliści według specjalności... 7 Dostępność do usług świadczonych przez specjalistów... 9 Lekarze specjaliści w latach według województw ANEKS Służba zdrowia w województwach: jeleniogórskim, legnickim, wałbrzyskim, wrocławskim, zielonogórskim na tle Polski... 15

6 UWAGI METODYCZNE W niniejszej publikacji podaje się informacje o lekarzach specjalistach zatrudnionych we wszystkich placówkach "cywilnej" służby zdrowia, tj. bez zatrudnionych w jednostkach podlegających Ministerstwu Obrony Narodowej, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Ministerstwu Sprawiedliwości. Informacje opracowano na podstawie sprawozdawczości statystycznej Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej oraz GUS. Źródłem informacji o pracownikach medycznych byty sprawozdania MZ-88 (personel medyczny) i MZ-89 (o zatrudnieniu specjalistów). Informacje o personelu medycznym zbierane są corocznie, natomiast o zatrudnieniu specjalistów raz na trzy lata (ostatnie badanie przeprowadzono w 1996 roku, które obejmowało informacje o zatrudnieniu specjalistów wg stanu w dniu 31 grudnia 1995 r.). Dane obejmują lekarzy zatrudnionych w jednostkach sektora publicznego oraz sektora prywatnego (np. w spółdzielniach lekarskich, spółdzielniach iwalidów), bez prywatnych praktyk lekarskich. Prezentowane informacje dotyczą osób zatrudnionych w: - placówkach nadzorowanych przez MZiOS (w tym także w wydziałach zdrowia urzędów wojewódzkich, szkołach medycznych wszystkich typów), - kolejowej służbie zdrowia, - sanatoriach branżowych, - przychodniach spółdzielni, - przychodniach rehabilitacyjnych przy spółdzielniach inwalidów, - aptekach prywatnych (dot. farmaceutów). W liczbie zatrudnionych, ujęto również dane odnośnie osób zatrudnionych w pozostałych zakładach prywatnej służby zdrowia (bez prywatnej praktyki lekarskiej). Zatrudnieni lekarze wg specjalizacji obejmują osoby zatrudnione w wymiarze pełnego etatu, w wymiarze godzin przekraczającym pełny etat oraz niepełnym wymiarze godzin w stosunku do czasu pracy określonego obowiązującymi przepisami dla danego rodzaju pracy, w przypadku gdy to zatrudnienie ma dla nich charakter podstawowy ale osoby zatrudnione niezależnie od wymiaru czasu pracy są liczone tylko jeden raz. Za lekarza specjalistę uważa się lekarza posiadającego pierwszy lub drugi stopień specjalizacji w danej dziedzinie medycyny.

7 LEKARZE SPECJALIŚCI W OGÓLNEJ LICZBIE LEKARZY MEDYCYNY W województwach: jeleniogórskim, legnickim, wałbrzyskim, wrocławskim i zielonogórskim w końcu 1995 roku w placówkach cywilnej służby zdrowia było zatrudnionych 8069 lekarzy medycyny, spośród których 6544 (tj. 81,1%) posiadało pierwszy lub drugi stopień specjalizacji. W porównaniu do 1977 roku (pierwsze - po podziale administracyjnym z 1975 r. - badanie personelu służby zdrowia wg specjalności) liczba zatrudnionych lekarzy medycyny wzrosła o 2211 (tj. o 37,7%) a lekarzy specjalistów była wyższa o 2390 osób (tj. o 57,5%). UDZIAŁ LEKARZY SPECJALISTÓW W OGÓLNEJ LICZBIE LEKARZY W LATACH X 71 )f_ HI J. Góra - -A- - - Legnica -X- - Wałbrzych X Wrocław Z. Góra Dynamika wzrostu liczby lekarzy specjalistów była wyższa niż dynamika wzrostu liczby lekarzy medycyny. O wzroście liczby lekarzy specjalistów świadczy również wzrost udziału liczby lekarzy specjalistów w ogólnej liczbie lekarzy medycyny, który w 1977 roku wynosił 70,9% a do końca 1995 roku wzrósł do 81,1%, tj. o 10,2 punkta. Najniższy udział lekarzy specjalistów w ogólnej liczbie lekarzy medycyny występował w 1977 roku w województwie legnickim (67,7%) a najwyższy w województwie jeleniogórskim (74,7%). W 1995 roku sytuacja kształtowała się podobnie, tj. najniższy udział występował w województwie zielonogórskim (77,9) i legnickim (79,6%) a najwyższy w jeleniogórskim (82,7%). Dysproporcje między województwami w 1995 roku były mniejsze niż w 1977 roku; różnica między skrajnymi wskaźnikami w 1977 roku wynosiła 7 pkt a w 1995 roku 4,8 pkt). W całym badanym okresie 50% lekarzy zatrudnionych w tych województwach to personel pracujący na terenie województwa wrocławskiego (co związane jest m. in. z istnieniem Akademii Medycznej i licznych klinik) oraz % lekarzy pracujących w województwie wałbrzyskim (liczne ośrodki sanatoryjne). Obserwuje się, że od 1977 r. tylko w odniesieniu do woj. legnickiego można mówić o wzroście udziału lekarzy medycyny tego województwa w grupie lekarzy medycyny wszystkich 5 województw (z 9,3% w 1977 r. do 11,0% w 1995 r.). W pozostałych województwach odnotowano spadek. Największy miał miejsce w województwie zielonogórskim (o 0,8 punkta), następnie wałbrzyskim (o 0,6 punkta), we wrocławskim (o 0,2 punkta) i jeleniogórskim (o 0,1 punkta).

8 6 TABL. 1. STRUKTURA LEKARZY MEDYCYNY I LEKARZY SPECJALISTÓW W LATACH WOJEWÓDZTWA lm - lekarze medycyny ls - lekarze specjaliści RAZEM...lm 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 ls 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Jeleniogórskie... lm 10,6 10,3 10,2 9,8 9,7 10,5 10,5 ls 11,2 10,4 9,9 10,2 10,2 10,3 10,7 Legnickie...lm 9,3 9,4 9,8 10,5 10,3 11,0 11,0 ls 8,8 9,1 9,7 10,2 9,2 10,9 10,8 Wałbrzyskie...lm 16,2 16,8 17,0 16,2 16,3 15,4 15,6 ls 16,0 17,1 17,6 16,4 17,4 16,7 15,6 Wrocławskie... lm 49,5 50,9 49,9 50,9 50,7 48,2 49,3 ls 49,5 49,5 49,2 49,9 49,6 48,8 49,9 Zielonogórskie...lm 14,4 12,6 13,1 12,6 13,0 14,9 13,6 ls 14,5 13,9 13,6 13,3 13,6 13,3 13,0 Podobne tendencje występują w przypadku lekarzy specjalistów, których jedynie w województwach legnickim i wrocławskim odnotowano wzrost udziału (odpowiednio o 2,0 punkta i 0,4 punkta) a w pozostałych województwach spadek: o 0,5 punkta w jeleniogórskim i zielonogórskim, w wałbrzyskim o 0,4 punkta. Przyrost liczby lekarzy medycyny i lekarzy specjalistów województwo legnickie zawdzięcza rozwojowi i aktywizacji tego terenu jaki powoduje "Polska miedź". Obszar tego województwa jest również miejscem ciągłych migracji - od 1977 roku do końca 1995 roku liczba ludności wzrosła o 20,3% - gdy w tym samym czasie w innych województwach przyrost liczby ludności był znacznie mniejszy (zielonogórskie -14,1%, wrocławskie - 8,5%, jeleniogórskie - 6,9% i wałbrzyskie o 2,6%). Mimo najwyższej (w grupie omawianych województw) dynamiki wzrostu liczby lekarzy specjalistów, ich udział w liczbie specjalistów 5 województw pozostał nadal najniższy.

9 LEKARZE SPECJALIŚCI WEDŁUG SPECJALNOŚCI Udział lekarzy specjalistów w ogólnej liczbie lekarzy medycyny oraz ich struktura według poszczególnych specjalizacji a zwłaszcza jej zmiany w czasie mogą być miernikami określającymi dopasowywanie do potrzeb, jakie występują na usługi świadczone przez specjalistów. TABL.2. STRUKTURA LEKARZY SPECJALISTÓW WEDŁUG SPECJALIZACJI W1977 i 1995 R. RAZEM Wrocławskie Wałbrzyskie Jeleniogórskie Legnickie Zielonogórskie WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze specjaliści ogółem ,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 chorób wewnętrznych... 17,4 18,1 16,8 21,5 22^ 15,3 15,3 20,5 18,0 24,1 14,8 18,1 chirurdzy... 13,3 13,7 12,8 12,0 15,0 7,3 14,0 11,7 15,3 11,9 11,4 n,o pediatrzy... 12,9 14,5 14,7 14,1 5,1 9,0 14,0 16,0 15,0 17,4 13,4 15,5 ginekolodzy i położnicy... 10,7 10,4 9,1 7,8 11,7 9,0 11,4 11,8 14,2 11,0 12,6 10,1 laryngolodzy... 4,2 4,0 4,3 4,2 3,5 2,0 3,5 3,6 5,4 5,2 4,2 3,6 okuliści... 4,2 4,1 4,8 4,3 3,9 3,1 2,8 3,6 4,1 5,4 3,6 3,8 specjaliści chorób płuc... 4,0 3,6 3,6 1,9 4,1 3,2 7,1 4,3 1,9 0,7 4,0 3,0 dermatolodzy i wenerolodzy... 2,9 %8 3,1 2,7 2,3 1,2 2,2 1,4 2,4 1,8 4,0 2,9 neurolodzy... 3,1 3,3 3,2 3,5 2,3 2,4 3,2 2,6 2,2 3,5 3,8 4,1 psychiatrzy... 3,9 3,8 4,1 3,1 2,9 1,7 4,7 2,4 2,4 1,6 4,5 3,3 specjaliści medycyny przemysłowej... 2,1 1,9 3,8 1,1 0,4 0,5 0,7 0,7 0,8 0,3 1,4 pozostali... 21,3 19,8 19,7 23,8 26,0 45,3 21,1 21,4 18,3 17,1 23,7 23,2 Struktura lekarzy specjalistów w badanym okresie nie ulegała diametralnym zmianom. Największy udział wśród lekarzy specjalistów niezmiennie mają lekarze chorób wewnętrznych. Udział ich we wszystkich omawianych województwach jest największy. STRUKTURA LEKARZY SPECJALISTÓW W 1977 R. I 1995 R. 100 %! lekarze chorób wewnętrznych Q chirurdzy pediatrzy Q ginekolodzy E laryngolodzy H pozostali W1977 roku w grupie omawianych województw 17,4% lekarzy specjalistów było lekarzami chorób wewnętrznych a w 1995 roku udział tej grupy lekarzy specjalistów zwiększył się do 18,1%. Kolejną grupą byli lekarze chirurdzy 13,3%, jednak ich udział zwiększył się tylko do 13,7% w 1995 roku. Natomiast lekarze pediatrzy, których udział

10 8 12,9% w 1977 roku plasował ich na trzeciej pozycji w 1995 roku ich udział 14,5% usytuował ich na drugiej pozycji. Kolejną znaczącą grupę stanowili w 1977 roku lekarze ginekolodzy i położnicy - 10,7% ogółu lekarzy specjalistów ale do końca 1995 roku udział ich się zmniejszył do 10,4%. Udziały pozostałych grup specjalistów były w 1977 roku na poziomie od 2,1% (lekarze medycyny przemysłowej) do 4,2% (lekarze laryngolodzy i okuliści), a w 1995 roku od 1,9% (lekarze medycyny przemysłowej) do 4,1% (lekarze okuliści). Na uwagę zasługuje fakt stałego wzrostu udziału lekarzy neurologów z 3,1% w 1977 roku do 3,3% w 1995 roku oraz spadek udziału lekarzy specjalistów chorób płuc z 4,0% w 1977 roku do 3,6% w 1995 roku jak i lekarzy medycyny przemysłowej - spadek o 0,2 punkta. Wzrost zapotrzebowania na lekarzy neurologów, to przede wszystkim wynik dynamicznego rozwoju wiedzy medycznej w tym kierunku jak i rozszerzanie się skali zachorowań na choroby o podłożu neurologicznym. Spadek udziału lekarzy specjalistów chorób płuc nastąpił m. in. ze względu na opanowanie gruźlicy a zmniejszenie udziału lekarzy medycyny przemysłowej było związane ze zmianami gospodarczymi, prywatyzowaniem przedsiębiorstw, polepszaniem warunków pracy w zakładach, postępem technologii produkcji, zwłaszcza w kierunku ekologicznym itp.

11 DOSTĘPNOŚĆ DO USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ SPECJALISTÓW TABL.3. LICZBA LEKARZY PRZYPADAJĄCYCH NA LUDNOŚCI W LATACH 1977 i 1995 Jeleniogórskigórskie Zielono RAZEM Wrocławskie Wałbrzyskie Legnickie WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze medycyny ogółem... 17,8 22,4 27,7 35,0 13,2 17,0 12,7 16,2 12,5 17,0 14,2 16,3 Lekarze specjaliści ogółem... 12,6 18,2 19,6 28,7 9,2 13,8 9,5 13,4 8,4 13,5 10,2 12,7 chorób wewnętrznych... 2,2 3,7 3,3 6,2 2,1 2,1 1,4 2,7 1,5 3,2 1,5 2,3 chirurdzy... 1,7 2,0 2,5 3,4 1,4 1,0 1,3 1,6 1,3 1,6 1,2 1,4 pediatrzy3^... 6,9 12,5 13,3 20,1 2,1 5,9 5,6 9,8 4,8 10,2 5,1 8ß ginekolodzy i położnicy*5/... 2,7 3,2 3,5 4,3 2,1 2,4 2,1 3,1 2,4 2,9 2,5 2,5 laryngolodzy... 0,5 0,7 0,8 1,2 0,3 0,3 0,3 0,5 0,5 0,7 0,4 0,5 okuliści... 0,5 0,7 0,9 1,2 0,4 0,4 0,3 0,5 0,3 0,7 0,4 0,5 specjaliści chorób ptuc... 0,5 0,7 0,7 0,5 0,4 0,4 0,7 0,6 0,2 0,1 0,4 0,4 dermatolodzy i wenerolodzy... 0,4 0,4 0,6 0,8 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,4 0,4 neurolodzy... 0,4 0,6 0,6 1,0 0,2 0,3 0,3 0,3 0,2 0,5 0,4 0,5 psychiatrzy... 0,5 0,5 0,8 0,9 0,3 0,2 0,4 0,3 0,2 0,2 0,5 0,4 specjaliści medycyny przemysłowej 0,3 0,2 0,7 0,3 0,0 0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,2 pozostali... 2,7 4,7 3,9 6,8 2,4 6,2 2,0 2,9 1,5 2,3 2,4 2,9 a/ Na dzieci w wieku 0-14 lat. b/ Na kobiet. Od 1977 roku wskaźniki określające dostępność do lekarzy specjalistów zmieniały się wskazując na coraz lepszą (w większości przypadków) dostępność do usług świadczonych przez specjalistów. W 1977 roku w regionie na osób przypadało średnio 18 lekarzy medycyny, spośród których blisko 13 było specjalistami. W 1995 roku przypadało odpowiednio 22 lekarzy, a 18 posiadało stopnie specjalizacji. Statystycznie najlepsza sytuacja występowała i występuje w województwie wrocławskim, gdyż na osób przypadało w 1977 roku blisko 28 lekarzy medycyny, wśród których 20 było specjalistami a w 1995 roku relacje te kształtowały się na poziomie 35 i 29 lekarzy specjalistów; jest to m. in. związane z ponadwojewódzkim charakterem wrocławskiego ośrodka klinicznego. Natomiast najmniejsza dostępność występuje w województwie legnickim, gdzie w 1977 roku na osób przypadało 12 lekarzy, spośród których 8 posiadało stopnie specjalizacji, a 1995 roku przypadało 17 lekarzy, wśród których 14 było specjalistami (mimo przyrostu lekarzy medycyny i lekarzy specjalistów). Najmniej dostępnymi specjalistami w 1977 roku byli specjaliści medycyny przemysłowej, dermatolodzy i wenerolodzy, neurolodzy, laryngolodzy, specjaliści chorób płuc i psychiatrzy. W ciągu blisko 20 lat zmniejszyła się dostępność do specjalistów medycyny przemysłowej i specjalistów chorób płuc. Natomiast do pozostałych specjalistów dostępność nieznacznie wzrosła. Najwyższa dostępność występowała i występuje do lekarzy świadczących usługi w zakresie chorób wewnętrznych (w 1995 roku na osób 4 lekarzy o danej specjalności), chirurgii (2 lekarzy), pediatrii (na dzieci w wieku do 14 lat blisko 13 lekarzy), oraz ginekologii i położnictwa (na kobiet 3 lekarzy). O dostępności do lekarzy specjalistów najlepiej świadczą wskaźniki ukazujące średnią liczbę osób przypadającą na 1 lekarza. W 1977 roku na jednego lekarza medycyny w województwach ogółem przypadało 561 osób a na specjalistę 791 osób, od tego czasu do 1995 roku sytuacja uległa pogorszeniu w przypadku lekarzy medycyny gdyż na 1 lekarza przypadało 580 osób a na specjalistę 800 osób. Wśród omawianych województw najwyższy wskaźnik

12 10 wystąpił w województwie wrocławskim, gdzie na lekarza medycyny przypadało 361 osób w 1977 roku a 286 w 1995 roku, a na lekarza specjalistę odpowiednio 510 osób i 349 osób. W pozostałych województwach dostępność była blisko dwukrotnie mniejsza, gdyż na 1 lekarza średnio przypadało w 1977 roku w tych województwach blisko 800 osób a na lekarza specjalistę ponad 1100 osób. TABL.4. LICZBA LUDNOŚCI PRZYPADAJĄCEJ NA 1 LEKARZA W 1977 i 1995 R. WYSZCZEGÓLNIENIE RAZEM Wrocławskie Wałbrzyskie Legnickie Jeleniogórskie Zielonogórskie Lekarze medycyny ogółem Lekarze specjaliści ogółem chorób wewnętrznych chirurdzy pediatrzy3^ ginekolodzy i położnicy3/ laryngolodzy okuliści specjaliści chorób płuc dermatolodzy iwenerolodzy neurolodzy psychiatrzy specjaliści medycyny przemysłowej pozostali a/ Przeliczono liczbę dzieci w wieku 0-14 lat przypadającą na 1 lekarza, b/ Przeliczono liczbę kobiet na 1 lekarza. W omawianych województwach średnio najwięcej osób przypadało na specjalistów medycyny przemysłowej oraz dermatologów i wenerologów. Natomiast najmniej na lekarzy chorób wewnętrznych 4539 osoby w 1977 roku i 4411 osób w 1995 roku. Największa dostępność występuje w przypadku lekarzy pediatrów - na 1 lekarza przypadało przeciętnie w województwach razem 1415 dzieci w wieku do 14 lat w 1977 roku i 1193 dzieci w 1995 roku. Na dużą dostępność do usług specjalistów wskazują też wskaźniki dotyczące lekarzy ginekologów i położników; przeciętnie w 1977 roku na 1 lekarza tej specjalności przypadało 3759 kobiet a w 1995 roku 3965 kobiet. W okresie od 1977 roku do 1995 roku zwiększyło się obciążenie dla 1 lekarza w przypadku wszystkich specjalistów z wyjątkiem specjalistów chirurgów, chorób wewnętrznych neurologów i pediatrów; najbardziej zmniejszyły się obciążenia lekarzy neurologów (o 5,4%), lekarzy chorób wewnętrznych (0 2,8%) i lekarzy pediatrów (o 1,7%). Na przestrzeni blisko 20 lat w omawianych województwach wskaźniki określające stopień zaspokojenia potrzeb ludności przez lekarzy specjalistów wskazują na zmniejszenie się stopnia zaspokojenia tych potrzeb. Jednocześnie coraz większa liczba lekarzy medycyny posiada stopnie specjalizacji w danej dziedzinie medycyny. Zmiany zachodzące w strukturze lekarzy wg poszczególnych specjalizacji odzwierciedlają zmiany jakie zachodzą w potrzebach społecznych na usługi świadczone przez lekarzy danej specjalizacji.

13 Najliczniejszą grupę lekarzy specjalistów stanowią lekarze dentyści. W regionie w 1977 roku pracowało 1567 tego typu specjalistów. Liczba lekarzy dentystów na przestrzeni blisko 20 lat wzrosła do 1771 tj. o 13,0%. W regionie najwięcej dentystów pracuje na terenie województwa wrocławskiego, gdyż ich udział w 1977 roku wynosił 47,1% i mimo nieznacznego spadku do poziomu 45,7% w 1995 roku nadal województwo to dominuje w tym względzie. Natomiast najniższy udział charakterystyczny jest dla województwa jeleniogórskiego, gdyż wynosił on w 1977 roku 12,1% i spadł w 1995 roku do poziomu 11,6%. W województwach ogółem średnio na jednego lekarza dentystę przypadało w 1977 roku 2097 pacjentów a w 1995 roku Najlepsza sytuacja w tym zakresie występowała w 1995 roku w województwie wrocławskim osób; w wałbrzyskim na 1 lekarza dentystę przypadało 1916 osób, legnickim , zielonogórskim i jeleniogórskim W przeciągu blisko dwudziestu lat ranking województw w tym zakresie uległ nieznacznym zmianom, gdyż na drugą pozycję wysunęło się województwo legnickie, a wałbrzyskie spadło na trzecią pozycję. TABL. 5. LEKARZE DENTYŚCI W LATACH 1977 i 1995 WOJEWÓDZTWA Lekarze dentyści Udział dentystów w liczbie lekarzy ogółem w% Liczba ludności przypadająca na 1 lekarza dentystę Struktura lekarzy dentystów według województw w% RAZEM , ,0 100,0 Jeleniogórskie , ,1 11,6 Legnickie , ,7 14,8 Wałbrzyskie , ,3 14,6 Wrocławskie , ,1 45,7 Zielonogórskie , ,8 13,3 11

14 12 Tabl. 6. LEKARZE SPECJALIŚCI W LATACH WEDŁUG WOJEWÓDZTW A WOJEWÓDZTWA JELENIOGÓRSKIE, LEGNICKIE, WAŁBRZYSKIE, WROCŁAWSKIE, ZIELONOGÓRSKIE RAZEM WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze dentyści Lekarze medycyny w tym lekarze specjaliści chorób wewnętrznych chirurdzy pediatrzy ginekolodzy i położnicy laryngolodzy okuliści specjaliści chorób płuc dermatolodzy i wenerolodzy neurolodzy psychiatrzy specjaliści medycyny przemysłowej pozostali B. WOJ. JELENIOGÓRSKIE WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze dentyści Lekarze medycyny w tym lekarze specjaliści chorób wewnętrznych chirurdzy pediatrzy ginekolodzy i położnicy laryngolodzy okuliści specjaliści chorób płuc dermatolodzy i wenerolodzy neurolodzy psychiatrzy specjaliści medycyny przemysłowej pozostali

15 13 Tabl. 6. LEKARZE SPECJALIŚCI W LATACH WEDŁUG WOJEWÓDZTW (cd.) C. WOJ. LEGNICKIE WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze dentyści Lekarze medycyny w tym lekarze specjaliści chorób wewnętrznych chirurdzy pediatrzy ginekolodzy i położnicy laryngolodzy okuliści specjaliści chorób płuc dermatolodzy i wenerolodzy neurolodzy psychiatrzy specjaliści med. przemysłowej pozostali D. WOJ. WAŁBRZYSKIE WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze dentyści Lekarze medycyny w tym lekarze specjaliści chorób wewnętrznych chirurdzy pediatrzy ginekolodzy i położnicy laryngolodzy okuliści specjaliści chorób płuc dermatolodzy i wenerolodzy neurolodzy psychiatrzy specjaliści med. przemysłowej pozostali

16 14 Tabl. 6. LEKARZE SPECJALIŚCI W LATACH WEDŁUG WOJEWÓDZTW (dok.) E. WOJ. WROCŁAWSKIE WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze dentyści Lekarze medycyny w tym lekarze specjaliści chorób wewnętrznych chirurdzy pediatrzy ginekolodzy i położnicy laryngolodzy okuliści specjaliści chorób płuc dermatolodzy i wenerolodzy neurolodzy psychiatrzy specjaliści medycyny przemysłowej pozostali F. WOJ. ZIELONOGÓRSKIE WYSZCZEGÓLNIENIE Lekarze dentyści Lekarze medycyny w tym lekarze specjaliści chorób wewnętrznych chirurdzy pediatrzy ginekolodzy i położnicy laryngolodzy okuliści specjaliści chorób płuc dermatolodzy i wenerolodzy neurolodzy psychiatrzy specjaliści medycyny przemysłowej pozostali

17 ANEKS SŁUŻBA ZDROWIA W WOJEWÓDZTWACH: JELENIOGÓRSKIM, LEGNICKIM, WAŁBRZYSKIM, WROCŁAWSKIM, ZIELONOGÓRSKIM NA TLE POLSKI W 1995 roku w placówkach cywilnej służby zdrowia i pomocy społecznej omawianych województw pracowało łącznie 35,9 tys. osób, tj. 9,9% pracowników medycznych tej służby w Polsce (mieszkańcy tych województw stanowią 9,3% ludności Polski). W ogólnej liczbie pracowników medycznych najliczniejszą grupę stanowiły pielęgniarki - 61,0% (w kraju 58,1%); lekarze medycyny to 22,4% personelu medycznego (w kraju 24,6%), położne - 6,1% (w kraju 6,7%), lekarze dentyści i farmaceuci po 5,0% (w kraju odpowiednio po 4,9%; 5,3%) i felczerzy - 0,5% (w kraju 0,4%). Najwięcej lekarzy medycyny i lekarzy dentystów pracowało w województwie wrocławskim, gdzie zlokalizowana jest uczelnia medyczna. Wskaźnik liczby lekarzy na 10 tys. ludności (35,0%) był w tym województwie wyższy niż w pozostałych; przekraczał on również wskaźnik dla Polski (o 11,8 pkt). W przypadku lekarzy dentystów najwyższy wskaźnik na 10 tys. ludności wystąpił również w województwie wrocławskim (7,1%) i przekraczał on wskaźnik dla Polski (o 2,5 pkt); wskaźnikiem wyższym niż w kraju charakteryzowało się również woj. legnickie. W tych dwóch województwach także liczba położnych na 10 tys. ludności była większa niż w kraju. Biorąc pod uwagę farmaceutów, tylko województwo wrocławskie przekraczało wskaźnik krajowy, natomiast w przypadku pielęgniarek omawiane województwa (z wyjątkiem woj. zielonogórskiego) charakteryzowały się wyższym wskaźnikiem niż występował w kraju. Liczba felczerów na 10 tys. ludności tylko w województwie wrocławskim była niższa niż w kraju ogółem. Na obszarze 5 województw lecznictwo stacjonarne to 85 szpitali ogólnych stanowiących 12,1% szpitali w kraju; największa ich część zlokalizowana była w województwie wrocławskim (30 szpitali, tj. 35,3% ogółu szpitali w omawianych województwach razem a 4,3% szpitali ogólnych w kraju); szpitale te dysponowały 21,9 tys. łóżek (tj. 10,3% łóżek w kraju) i również tu występowała dominacja województwa wrocławskiego. Potwierdza to również wskaźnik określający liczbę łóżek przypadających na 10 tys. osób, który w woj. wrocławskim wynosił 77,2; natomiast w woj. jeleniogórskim - 64,8, zielonogórskim - 48,3, wałbrzyskim - 56,3 a najniższy był w woj. legnickim - 44,5. Ponadto warto zaznaczyć, że w kraju wskaźnik ten wynosił 55,4, czyli tylko dwa z omawianych województw, tj. legnickie i zielonogórskie, nie przekroczyły tego wskaźnika. W placówkach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej również występuje dominacja województwa wrocławskiego w przypadku liczby placówek. Ogółem w 5 województwach zlokalizowane są 704 przychodnie, w tym 260 w woj. wrocławskim (tj. 36,9% przychodni w województwach razem i 10,9% przychodni w kraju). Z ogólnej liczby przychodni najliczniej występują przychodnie rejonowe (269), tj. 38,2% przychodni rejonowych w omawianych województwach a 11,7% przychodni rejonowych w kraju. Ponadto ludność wiejska korzystała z usług świadczonych przez personel medyczny w 262 ośrodkach zdrowia (7,9% ośrodków w kraju). Największa liczba ośrodków zdrowia występowała w woj. wrocławskim (68), a najmniejsza w wałbrzyskim (42). Lekarze pracujący w placówkach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (w przychodniach i ośrodkach zdrowia) udzielili średnio jednej osobie w Polsce 5,4 porady w ciągu 1995 roku. W omawianych województwach największą przeciętną liczbą porad w 1995 roku charakteryzowało się województwo wrocławskie - 6,4 porady a najniższą - 4,3 porady - województwo zieleniogórskie przy wielkości średniej dla 5 województw wynoszącej 5,0. Szybką pomoc medyczną w razie wypadku lub nagłego zachorowania świadczyło w omawianych województwach 41 działów i oddziałów pomocy doraźnej oraz 5 wojewódzkich stacji pogotowia ratunkowego. Jednostki pomocy doraźnej dysponowały 437 karetkami sanitarnymi tj. 10,4% ogólnej liczby karetek w kraju.

18 16 Aneks Największą liczbą karetek dysponowało woj. wrocławskie (170), następnie zielonogórskie (78), wałbrzyskie (66), legnickie (64) i jeleniogórskie (59). Sieć placówek służby zdrowia uzupełniają apteki i punkty apteczne, zaopatrujące ludność w leki i środki medyczne. Sieć aptek jest już prawie w całości sprywatyzowana. Na ogólną liczbę aptek w kraju (6536) sprywatyzowanych było 91,7%. W omawianych województwach zlokalizowanych było 605 aptek i punktów aptecznych, tj. 9,3% aptek i punktów kraju, spośród których 97,5% było już sprywatyzowanych; we wszystkich województwach wskaźnik sprywatyzowanych aptek i punktów aptecznych był o wiele wyższy niż w kraju i kształtował się na poziomie od 95,8% (w woj. zielonogórskim) do 98,6% (w woj. wrocławskim). - Lekarze specjaliści Z ogólnej liczby lekarzy pracujących w placówkach cywilnej służby zdrowia w 1995 roku - 78,9% posiadało stopień specjalizacji. Omawiane województwa w tym zakresie charakteryzowały się korzystniejszą sytuacją, gdyż udział ten kształtował się na poziomie 81,1% tj. był o 2,2 pkt większy. Ponadto w regionie wzrost tego udziału (w stosunku do 1977 roku) był wyższy niż w kraju i wynosił 10,2 pkt, gdy w Polsce wynosił on tylko 7,4 pkt. Struktura lekarzy specjalistów w Polsce w latach nie ulegała diametralnym zmianom. Zarówno w 1977 roku jak i w 1995 dominującą grupę lekarzy specjalistów stanowili lekarze chorób wewnętrznych, których udział w 1977 roku wynosił 17,3%, a w ,1%. Drugą naliczniejszą grupą byli lekarze pediatrzy -14,3% w 1977 roku i 15,0% w 1995 roku. W 1977 roku blisko co 8 lekarz specjalista posiadał specjalizację w zakresie chirurgii i do 1995 roku sytuacja w tym zakresie nie uległa zmianie. Wzrost udziału lekarzy danej specjalności w ogólnej liczbie lekarzy specjalistów w porównaniu do 1977 roku odnotowano ponadto w przypadku lekarzy specjalizujących się w zakresie anastazjologii i intensywnej terapii (o 1,9 pkt), chirurgii (0,1 pkt), chorób wewnętrznych (3,8pkt), neurologii (0,4 pkt), okulistyki (0,1 pkt), pediatrii (0,7 pkt), radiologii (0,1 pkt). W przypadku pozostałych specjalistów ich udział w strukturze zmalał. Największy spadek udziału odnotowano w przypadku lekarzy chorób płuc (1,4 pkt), następnie specjalistów dermatologii (0,7 pkt) oraz lekarzy ginekologów, położników i psychiatrów (o 0,6 pkt). Tabl. I. LEKARZE SPECJALIŚCI W POLSCE WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem lekarze specjaliści w tym w zakresie: anastezjologii i intensywnej terapii chirurgii chorób płuc chorób wewnętrznych dermatologii i wenerologii kardiologii neurologii okulistyki onkologii otolaryngologii pediatrii położnictwa i ginekologii psychiatrii radiologii Lekarze specjaliści w % ogółu lekarzy... 71,5 71,7 71,2 72,2 76,5 77,8 78,9

19 Tabl. II. WYBRANE CECHY Z ZAKRESU OCHRONY ZDROWIA Aneks 17 WYSZCZEGÓLNIENIE Polska Razem Województwa Legnickie Wałbrzyskie Jeleniogórskie Wrocławskie Zielonogórskie PRACOWNICY MEDYCZNI CYWILNEJ SŁUŻBY ZDROWIA w liczbach bezwzględnych Lekarze Lekarze dentyści Farmaceuci Felczerzy Pielęgniarki Położne na 10 tys. ludności Lekarze... 23,2 22,4 16,2 17,0 16,9 35,0 16,3 Lekarze dentyści... 4,6 5,0 3,9 5,0 3,8 7,1 3,5 Farmaceuci... 5,0 5,0 3,2 4,2 3,7 7,6 4,0 Felczerzy... 0,3 0,5 0,7 0,5 0,8 0,2 0,6 Pielęgniarki... 54,8 60,9 68,2 58,7 61,2 66,8 46,5 Położne... 6,3 6,1 4,6 7,0 5,4 7,2 5,3 PLACÓWKI SŁUŻBY ZDROWIA Szpitale ogólne Łóżka w szpitalach ogólnych Łóżka w szpitalach ogólnych na 10 tys. ludności. 55,4 60,9 64,8 44,5 56,3 77,2 48,3 Przychodnie ogółem w tym: rejonowe przemysłowej służby zdrowia Ośrodki zdrowia Porady udzielone w ambulatoriach na 1 mieszk. 5,4 5,0 4,4 5,3 4,7 6,4 4,3 Działy i oddziały pomocy doraźnej Filie pomocy doraźnej Karetki sanitarne Apteki i punkty apteczne w tym prywatne

20 NOTATKI D

21 NOTATKI

22 NOTATKI

23

24