ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014 DOBROSTAN I RODZINA
|
|
- Judyta Olejniczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROZDZIAŁ VIII ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014 DOBROSTAN I RODZINA Zakład Psychologii Klinicznej Gdański Uniwersytet Medyczny Stacjonarne Studia Doktoranckie Wydział Nauk o Zdrowiu Department of Clinikal Psychology Medical University of Gdańsk Stationary Ph.D. studies Sciences Faculty of Health MARIA PENKOWSKA Dziecko po próbie samobójczej wstępna analiza badań retrospektywnych przeprowadzonych w Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Child after a suicide attempt, a preliminary analysis of retrospective studies conducted in Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza GUM Słowa klucze: próby samobójcze, zachowania autodestrukcyjne, okres pokwitania Key words: self-destructive behaviour, youth suicidal behaviour Aktualnie używana definicja w ramach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) określa próbę samobójczą jako działanie podjęte bez tragicznego zakończenia życia, w którym jednostka rozważa: albo zapoczątkowanie nietypowego zachowania bez udziału osób drugich, mogącego doprowadzić do samouszkodzenia, albo przyjęcia substancji w dawce większej niż terapeutyczna w celu osiągnięcia zmiany poprzez aktualne lub oczekiwane fizyczne konsekwencje [ 1,2, 3,4, 6,8]. Coraz większa liczba z roku na rok prób samobójczych i samobójstw nie dotyczy żadnej części społeczeństwa tak blisko jak dzieci i młodzieży. Dokładne oszacowanie ryzyka występowania prób samobójczych i samobójstw nie jest możliwa, po-
2 ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014 Dobrostan i rodzina nieważ jest to proces uwarunkowany wieloma czynnikami i zmiennymi w czasie. Niestety nie ma precyzyjnych metod badawczych, które miałyby wystarczająca czułość i specyficzność [1,2, 3,4, 5]. Według Amerykańskiego Control Disease Center (CDC) samobójstwa znajdują się na trzecim miejscu wśród przyczyn zgonów dzieci w wieku lat. Ponieważ brak jest wyznaczników patognomonicznych ocena ryzyka samobójstwa musi się opierać na pośrednich wskaźnikach ( myśli i plany samobójcze, intencja śmierci ), obecności objawów zaburzeń psychicznych, wcześniejszych prób samobójczych, oceny sytuacji psychospołecznej oraz czynników ochronnych i mocnych stron pacjenta [1, 3, 4, 6]. Ciągle aktualnymi dla tego środowiska problemami są poczucie własnej wartości, wiara w sens i cel istnienia, umiejętność radzenia sobie z trudnościami i rozczarowaniami. Często jednym ze sposobów rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej dziecka jest próba samobójcza [1,3]. Pojęcie próby samobójczej dotyczy potencjalnie śmiercionośnych działań, których podjęcie nie doprowadza do śmierci, a także takich działań, które nie mają na celu samobójstwa, lecz jedynie zwrócenie uwagi otoczenia na swoje problemy. Takie zachowania często są określane jako zachowania o charakterze wołania o pomoc. Z danych w piśmiennictwie wynika iż próby samobójcze zdarzają się dziesięciokrotnie częściej niż samobójstwa [1 2,3,6,7, 8]. Zachowania samobójcze często są nastawione na cele interpersonalne poprzez wyrażanie złości, wrogości, jako ukaranie kogoś, zwrócenie na siebie uwagi czy też wzbudzenie poczucia winy w osobach z otoczenia [4,6]. Zamierzenia autoagresywne (samookaleczenia, celowe zatrucia) dzisiaj stanowią ogromny problem społeczny. Dane z piśmiennictwa wskazują iż co drugie przyjęcie w oddział psychiatryczny młodzieżowy w trybie nagłym jest bezpośrednio spowodowany wystąpieniem zachowań autoagresywnych. W wielu badaniach przedstawiono, iż zachowania suicydalne młodzieży należą do grupy czynników o najwyższym ryzyku samobójstwa [1, 2, 3, 6]. W piśmiennictwie najczęściej wymienianymi czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo próby samobójczej są: specyficzne cechy osobowości: agresja, poczcie beznadziejności, stresujące wydarzenia w życiu: zgon bliskiej osoby, poczucie odrzucenia, poczucie wstydu, obciążenia rodzinne: rozwód w rodzinie, przemoc, alkoholizm, wcześniejsze zachowania samobójcze, zaburzenia psychiczne: schizofrenia, zaburzenia nastroju-depresja, rozpoznana choroba o śmiertelnym przebiegu: nowotwór, kontakt z osobą o zamiarach samobójczych, O zwiększonym ryzyku zamachem samobójczym mogą świadczyć zachowania zażywania środków psychoaktywnych, chemicznych, nadużywanie alkoholu, zmiany w codziennym zachowaniu, złość czy wrogość, pisanie listów samobójczych. Wszystkie osoby które informują w jakikolwiek sposób otoczenie o zamiarach 110
3 Maria Penkowska Dziecko po próbie samobójczej wstępna analiza badań retrospektywnych przeprowadzonych w Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego samobójczych ( werbalnie, pisemnie) lub już wcześniej podjęły próbę samobójczą powinny być oceniane pod kątem czynników zagrożenia samobójczego i poddane pełnemu badaniu stanu psychicznego oraz konsultacji psychiatrycznej [1, 6, 8]. Najwłaściwszą zatem reakcją na groźbę samobójstwa jest potraktowanie jej poważnie. Ważnym aspektem prewencji jest zmniejszenie dostępu i atrakcyjności środków mogących sprzyjać podjęciu samobójstwa (m. in. leków), tworzenie narodowych i lokalnych programów prewencyjnych, w tym także młodzieżowych telefonów zaufania. Jednak głównym i nadrzędnym celem działań prewencyjnych będzie przede wszystkim pomoc psychologiczna i promocja zdrowia psychicznego jednostki i rodziny [1,2,4, 6,7,8]. Celem pracy: Retrospektywna analiza zachowań suicydanych u dzieci i młodzieży uwzględniająca takie czynniki jak: wiek, płeć, środowisko wychowania, dynamika usiłowań samobójczych, okoliczności podejmowanej próby samobójczej, częstość ponawianych prób suicydalnych, bezpośrednia przyczyny próby samobójczej, rodzaj i udział poszczególnych leków, /środka do próby samobójczej użytego/, częstość ponawianych prób samobójczych, MATERIAŁ I METODY Przeprowadzono częściową analizę retrospektywną historii chorób dzieci i młodzieży hospitalizowanej w Oddziale Młodzieżowym w Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza GUM na przełomie lat WYNIKI BADAŃ I ICH OMÓWIENIE Na obecnym etapie moich badań analizowana grupa wynosi 176 dzieci i młodzieży hospitalizowanych w Oddziale Młodzieżowym GUM na przełomie lat Ponieważ badania nadal trwają i nie zostały jeszcze opracowane statystycznie jestem zmuszona przedstawić wstępne wyniki. Moje wstępne wyniki opracowań wykazują, iż najczęściej dokonuje prób samobójczych młodzież w wieku lat. Autorka Marciniak S. potwierdza w swoich badaniach fakt, iż najczęściej próby samobójcze podejmują dzieci i młodzież w wieku lat [4, 7, 8]. 111
4 112 ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014 Dobrostan i rodzina Wstępna analiza moich badań pozwala zaobserwować, iż prób samobójczych częściej dokonują dziewczynki przez celowe zatrucie lekami. Wielu autorów na łamach licznych publikacji wskazuje, iż częściej prób samobójczych dokonują dziewczynki niż chłopcy poprzez celowe zatrucie lekami. Próby autodestrukcyjne podejmowane poprzez zatrucie lekami w literaturze przedmiotu określane są jako tak zwane miękkie sposoby zamachu na własne życie co może wskazywać na częstszy demonstracyjny charakter tych prób. To, iż dziewczynki częściej podejmują próby samobójcze może wiązać się z kulturowymi różnicami w sposobie wychowania dziewcząt i chłopców. U chłopców bardziej usprawiedliwiane są zachowania destrukcyjno-agresywne skierowane na zewnątrz, zaś u dziewcząt częściej obserwuje się zachowania autodestrukcyjne [1, 4, 6, 8]. Częściowa analiza moich badań pozwala też stwierdzić, iżj prób samobójczych dokonują znacznie częściej dzieci z aglomeracji miejskiej co potwierdzają również badania licznych autorów suicydologii [1, 4, 6, 7]. Dokonana przeze mnie wstępna analiza oceny środowiska rodzinnego pozwala wykazać, iż częste problemy takie jak kłótnie, nieporozumienia z rodzicami i rówieśnikami są znacznym i niejednokrotnie najczęstszym czynnikiem wpływającym na podjęcie próby samobójczej przez dziecko. Jak wskazują dane z piśmiennictwa wielu młodych ludzi podejmuje próbą samobójczą ze względu na częste problemy emocjonalne okresu dojrzewania, impulsywność, brak akceptowanego celu w życiu. Dorastający, młody człowiek wówczas podejmuje decyzję o popełnieniu samobójstwa pojmując, iż jest to jedyny sposób rozwiązania trudnych problemów [2, 4, 6, 7, 8]. Analiza literatury przedmiotu wielokrotnie podkreśla, iż to system rodzinny jest pierwszym terenem rozwoju psychiki jednostki i kształtowania poczucia bezpieczeństwa, zaufania i relacji z innymi, poczucia własnej wartości, wiary we własne możliwości, norm, hierarchii wartości. Rodzina jest dla młodego człowieka jakby bazą na której może polegać, korzystać z jej oparcia oraz zasobów, może czerpać energię i poczucie sensu życia. W tym kontekście wydaje się dość jasny fakt, iż dysfunkcje systemu rodziny (rozpad życia małżeńskiego rodziców, alkoholizm, przemoc fizyczna czy psychiczna, zaburzenia psychiczne, poważne choroby) mogą być jednym z istotnych czynników sprzyjających występowaniu prób samobójczych [3, 6, 8]. Liczne doniesienia literatury wskazują, iż istotną przyczyną prób samobójczych wśród młodzieży są problemy w rodzinie. Zasadnicze problemy to izolacja społeczna, poczucie osamotnienia wśród młodzieży pochodzącej z rozbitych rodzin i zrekonstruowanych. Często występujące problemy finansowe, alkoholizm, przemoc psychiczna i fizyczna sprawiają, iż młody człowiek doświadcza samotności i braku poczucia bezpieczeństwa oraz to, iż adolescent nie może w żaden sposób liczyć na pomoc najbliższych w swoich życiowych problemach.[1, 3, 5]. Analiza badań wstępnych wykazała, iż dzieci i młodzież podejmują próby samobójcze najczęściej w celu zademonstrowania i podkreślenia wagi swoich problemów oraz zasygnalizowania braku zrozumienia i akceptacji trudności związanych z wiekiem adolescencji przez otoczenie rodzinne, szkolne i rówieśnicze.
5 Maria Penkowska Dziecko po próbie samobójczej wstępna analiza badań retrospektywnych przeprowadzonych w Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Większość suicydologów podkreśla, iż podejmowanie przez młodzież prób samobójczych jest sposobem "komunikowania się" z osobami znaczącymi i w tym znaczeniu zamach samobójczy można rozumieć jako apel, podkreślający fakt nieradzenia sobie [1, 3, 4, 6, 8]. Wstępnie analizowany materiał wykazał, iż najczęściej podejmują próbę samobójczą dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, niejednokrotnie powielając problem rodziców, gdyż do próby samobójczej w licznie analizowanych historiach chorób młodzież łączy leki z alkoholem lub środkami psychoaktywnymi. Dane z piśmiennictwa wykazują, iż wzrasta ilość osób podejmujących próbę samobójczą przez zatrucie lekami i w celu wzmocnienia działania zażytych leków spożywa alkohol ( środki psychoaktywne). Doniesienia wielu autorów potwierdzają, iż zatrucia w celach samobójczych stanowią podłoże związane z uzależnieniem i nadużywaniem alkoholu również u innych członków rodziny [1, 2, 4, 6, 7]. Młodzież dokonująca zamachu na własne życie poprzez zatrucie laekami najczęściej nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji, szczególnie zdrowotnych jakie ten czyn niesie za sobą. Postawie takiej sprzyjają charakterystyczne dla wieku dojrzewania egocentryzm w sposobie myślenia, który przejawia się tym, iż ich przeżycia są absolutnie wyjątkowe i w żaden sposób nie podlegają regułom rządzącym życiem innych ludzi oraz nieprzyjmowaniem do wiadomości ryzyka związanego z własnym zachowaniem [ 2, 4, 6, 7, 8]. Określenie zależności dynamiki występowania prób samobójczych u dzieci i młodzieży na podstawie obecnie przeanalizowanych przeze mnie badań jest trudne natomiast w czasie jesienno-zimowym większe jest nasilenie objawów depresyjnych co ma również znaczący wpływ na podejmowanie prób samobójczych u adolescentów. Doniesienia naukowe potwierdzają iż zaburzenia nastroju w tym lęku i depresja może być przyczyną nasilenia podejmowania prób samobójczych co łączyć można z sezonowym występowaniem prób samobójczych i zaostrzeniem objawów depresyjnych [1, 2, 4, 6]. W piśmiennictwie, zaś zwraca się uwagę na depresyjność nastolatków przejawiającą się głównie zachowaniami takimi jak zaniedbywanie nauki szkolnej, wagary, ucieczki z domu, samookaleczanie nadużywanie alkoholu i środków psychoaktywnych [4, 6, 8]. Z wstępnie przeprowadzonych analiz wynika, iż najczęściej jest to pierwsza próba samobójcza w historii życia dziecka do której dziecko się ustosunkowuje podczas pobytu w oddziale młodzieżowym krytycznie. Z badań naukowców wynika, że większość młodych podjęcie próby samobójczej ocenia negatywnie [2, 4, 6, 8]. Częściowe wyniki moich badań wykazują, iż do próby samobójczej najczęściej dzieci i młodzież używają mieszanki przypadkowo odkrytych czy znalezionych w domu leków. 113
6 ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014 Dobrostan i rodzina Naukowo udowodniono, iż czynnikiem sprawczym próby samobójczej u dzieci najczęściej jest mieszanka różnorodnych leków [4, 6, 7]. Wstępnie przeprowadzone przeze mnie badania wykazały, iż w ocenie psychologa i psychiatry najczęściej stawianymi diagnozami u dzieci po próbie samobójczej są zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia zachowania i emocji, reakcja sytuacyjna oraz reakcja depresyjna. W literaturze przedmiotu najczęściej rozpoznawanymi zaburzeniami chorobową przez psychologa i psychiatrę jest reakcja depresyjna i zaburzenia zachowania i emocji [4]. WNIOSKI 1. Analiza podjętych badań powinna skłonić rodziców, środowisko lekarzy, psychologów, pielęgniarek, pedagogów szkolnych, socjologów, duchownych do zwrócenia bacznej uwagi na pojawiające się wśród dorastającej młodzieży problemy w rodzinie (konflikty, wykorzystywanie seksualne), społeczeństwie ( problemy szkolne i z rówieśnikami). 2. Znajomość czynników związanych z podejmowaniem prób samobójczych może stanowić o profesjonalnej pomocy dzieciom i młodzieży z grup ryzyka i znacząco wpłynąć na zmniejszenie dokonywania czynów autodestrukcyjnych. 3. Temat moich badań skłania wszystkie te wzajemnie ze sobą współpracujące grupy osób do jak najwcześniejszego wykrywania i skutecznego zapobiegania nieszczęściu do jakiego może dojść w wyniku targnięcia się na własne życie osoby młodocianej. PIŚMIENNICTWO 1. Brzeski Z., Sodolski W., Wożnica I.:Przyczyny prób samobójczychmłodziezy i młodych dorosłych ze środowiska miejskiego. Medycyna Ogólna., 2008, 14, Gmitrowicz A., Rossa K.:Regionalny program zapobiegania samobójstwom młodzieży część II. Ocena klinicznych czynników ryzyka amobójstwa młodzieży w regionie łódzkim. Suicydologia. Tom 3, nr 1, Makara-Studzinska M., Koslak A.:Nasilenie objawów depresji u młodzieży po próbach samobójczych.postepypsychiatrii i Neurologii, 2009, 18, Marciniak S., Koba R., Bursa J.:Analiza przyczyn podejmowania prób samobójczych i wyniki ich leczenia na oddziale intensywnej terapii. Pediatr. Pol., 2006, 81, Młodzieniec A.:Ocena kliniczna czynników ryzyka samobójstwa.suicydologia.., 2008, Tom 1, nr Nowak A., Berdej-Szczot E, Dawiec M. Czynniki psychospołeczne związane z podejmowaniem prób samobójczych w okresie dojrzewania. Pediatria Polska, 2006, Tom 81, 12,
7 Maria Penkowska Dziecko po próbie samobójczej wstępna analiza badań retrospektywnych przeprowadzonych w Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. T. Bilikiewicza Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego 7. Kasprowcz E.,Czerwińska-Szaflarska M., Kurczyńska R., Suicydal attempts of children and adolescent. Med. Sci. Monit, 3, Krawiec P., Miedzkowska M. Pac-Kożuchowska E.:Poisonings among childrencurent problem in paediatric practice. Przegląd Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, Rzeszów 2011, 3, ABSTRACT From year to year suicide attempts and self-destructive behaviour is increasing, this problem does not apply to society more than as with children and teenagers. According to the American Control Disease Centre (CDC) suicides are the third leading cause of death in children aged years. Still current for the environment problems are self-esteem, belief in the meaning and purpose of existence, the ability to cope with difficulties and disappointments. One of the ways of solving difficult situations is to attempt suicide [4, 7, 8]. The aim of the study was a retrospective analysis of self-destructive behaviour taking into account factors such as age, sex, growing up environment, the dynamics of suicide attempts, suicide attempt undertaken circumstances, the frequency of repeated suicidal attempts, the direct cause of suicide attempt, type and usage of each type of medicines. Partial retrospective analysis of historical cases of children and teenagers illnesses hospitalized in Oddziale Młodzieżowym w Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego GUM between Preliminary analysis of my research observes that suicide attempts often involve girls by tablet overdose. The analysis of my research can be stated that suicides often make the children of the urban agglomeration. Knowledge of the factors related to the cause of suicide attempts may be preventative along with professional assistance to children and young people at risk and significantly reduce selfdestructive acts. STRESZCZENIE Coraz większa jest liczba z roku na rok prób samobójczych i zachowań autodestrukcyjnych, problem ten nie dotyczy żadnej części społeczeństwa tak blisko jak dzieci i młodzieży. Według Amerykańskiego Control Disease Center (CDC) samobójstwa znajdują się na trzecim miejscu wśród przyczyn zgonów dzieci w wieku lat. Ciągle aktualnymi dla tego środowiska problemami są poczucie własnej wartości, wiara w sens i cel istnienia, umiejętność radzenia sobie z trudnościami i rozczarowaniami. Jednym ze sposobów rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej jest próba samobójcza[4,7,8]. Celem pracy była retrospektywna analiza zachowań autodestrukcyjnych uwzględniająca takie czynniki jak: wiek, płeć, środowisko wychowania, dynamika usiłowań samobójczych, okoliczności podejmowanej próby samobójczej, częstość ponawianych prób suicydalnych, bezpośrednia przyczyny próby 115
8 ZDROWIE I DOBROSTAN 3/2014 Dobrostan i rodzina samobójczej, rodzaj i udział poszczególnych leków, częstość ponawianych prób samobójczych. Przeprowadzono częściową analizę retrospektywną historii chorób dzieci i młodzieży hospitalizowanej w Oddziale Młodzieżowym w Klinice Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego GUM na przełomie lat Wstępna analiza moich badań pozwala zaobserwować, iż prób samobójczych częściej dokonują dziewczynki przez zatrucie lekami. Analizowane badania pozwalają też stwierdzić, iż częściej prób samobójczych dokonują dzieci z aglomeracji miejskiej. Znajomość czynników związanych z podejmowaniem prób samobójczych może stanowić o profesjonalnej pomocy dzieciom i młodzieży z grup ryzyka i znacząco wpłynąć na zmniejszenie dokonywania czynów autodestrukcyjnych. Artykuł zawiera znaków ze spacjami 116
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet
Czynniki ryzyka zaburzeń związanych z używaniem alkoholu u kobiet Risk factors of alcohol use disorders in females Monika Olejniczak Wiadomości Psychiatryczne; 15(2): 76 85 Klinika Psychiatrii Dzieci i
Bardziej szczegółowoProblemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej
Zakończenie Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Do problemu głównego zostały sformułowane następujące problemy szczegółowe, które przedstawię poniżej.
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2010/2011 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoPriorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015
Załącznik nr 1 do Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Kieleckiego na lata 2012-2015 Priorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015 Na podstawie Rozporządzenia
Bardziej szczegółowoGRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
GRAŻYNA KOWALCZYK SĄ TYLKO DWA SPOSOBY NA ŻYCIE. JEDEN TO ŻYCIE TAK, JAKBY NIC NIE BYŁO CUDEM. DRUGI TO ŻYCIE TAK, JAKBY WSZYSTKO BYŁO CUDEM (Albert Einstein) Wykaz rzeczy niszczących i zagrażających życiu
Bardziej szczegółowoOferta Zespołu ds. Młodzieży rok szkolny 2015/2016
Oferta Zespołu ds. Młodzieży rok szkolny 2015/2016 Skład zespołu: pedagog, koordynator zespołu - mgr pedagog - mgr pedagog - mgr pedagog mgr Rafał Peszek psycholog - mgr Aleksandra Kupczyk psycholog -
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń
Załącznik nr 7 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoUczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych Zachowania autodestrukcyjne Autoagresja działania mające na celu spowodowanie u siebie psychicznej albo fizycznej szkody Autoagresja bywa elementem takich
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychopatologia - aspekt medyczny 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychopathology - medical perspective 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia i edukacja prozdrowotna
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna Kształcenie w zakresie podstaw promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zdrowie, promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom. Historia promocji zdrowia.
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/ /2018
PROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/2017 2017/2018 Podstawa prawna 1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.); 2. Ustawa
Bardziej szczegółowoSzkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Warszawa, dn. 04.09.2016 Szkolny program profilaktyki 2016/2017 Gimnazjum Nr 3 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie I. Podstawa prawna. Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin dyplomowy obowiązujące studentów kończących studia w roku akad. 2016/2017 Kierunek psychologia studia jednolite magisterskie
1 Rozwód jako przeżycie 01 Potrafi opisać psychologiczne konsekwencje Psychologiczne problemy rodzin traumatyczne rozwodu dla małżonków oraz osób z ich rozwodzących się najbliższego otoczenia społecznego.
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW. Seminaria. Wykłady. Psychologia ogólna Egzamin. Technologie informatyczne w pracy naukowej Zaliczenie z oceną
Nazwa kierunku: Psychologia zdrowia Poziom: jednolite studia magisterskie Cykl kształcenia: 2019/2020 do 2023/2024 PLAN STUDIÓW ROK: I (19/20) Nazwa modułu/ przedmiotu Psychologia ogólna 5 70 40 30 Egzamin
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Projekt z dnia 28.11.2014 r. WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 7 Lp. Profil lub rodzaj komórki organizacyjnej
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia..(poz. ) WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 1 Lp. Nazwa
Bardziej szczegółowoCzy to smutek, czy już depresja?
Niebezpieczna siostra smutku jak rozpoznać i poradzić sobie z depresją? Warsztaty dla uczniów Czy to smutek, czy już depresja? Podstawowe różnice Smutek To emocja, której doświadczanie jest naturalne dla
Bardziej szczegółowoŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
Depresja Inż. Agnieszka Świątkowska Założenia kampanii Światowy Dzień Zdrowia obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia daje nam unikalną możliwość mobilizacji działań
Bardziej szczegółowoPROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO DLA GMINY PAKOŚĆ na lata
Załącznik do uchwały Nr XXI/187/2013 Rady Miejskiej w Pakości z dnia 26 lutego 2013 r. PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO DLA GMINY PAKOŚĆ na lata 2012-2015. WPROWADZENIE. Czym jest zdrowie psychiczne?
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 2 Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczenia
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach stacjonarnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń
Załącznik nr 2 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach stacjonarnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego i, Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoSYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu Informacje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Położnictwo
Bardziej szczegółowoDEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK. Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn
DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn PSYCHOTERAPIA Wywodzi się z greckich określeń: psyche (dusza)
Bardziej szczegółowoJAK POMÓC DZIECIOM W TRUDNYM OKRESIE DORASTANIA
JAK POMÓC DZIECIOM W TRUDNYM OKRESIE DORASTANIA CZYNNIKI CHRONIĄCE I CZYNNIKI RYZYKA Agnieszka Chudzik prof. Krzysztof Wojcieszek DORASTANIE Okres intensywnych zmian między dzieciństwem a dorosłością,
Bardziej szczegółowoPrzemoc seksualna w rodzinie zjawiskiem zagrożenia rozwoju dzieci i młodzieży. Elbląg, 27.10.2007
Przemoc seksualna w rodzinie zjawiskiem zagrożenia rozwoju dzieci i młodzieży Elbląg, 27.10.2007 . Rodzice są dla dziecka najbliższymi osobami. To oni powołują je na świat i mają dbać o zapewnienie mu
Bardziej szczegółowoI EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017
I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału
Bardziej szczegółowoAneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu
Aneks do Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu (zgodnie z rozporządzeniem MEN z 22.01.2018r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkole
Bardziej szczegółowoWstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE
Dzieciństwo w cieniu schizofrenii przegląd literatury na temat możliwych form pomocy i wsparcia dzieci z rodzin, gdzie jeden z rodziców dotknięty jest schizofrenią Childhood in the shadow of schizophrenia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
Załącznik nr 2 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI 1 1. Szkoła prowadzi systematyczną działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną wśród uczniów, ich rodziców oraz nauczycieli, wychowawców
Bardziej szczegółowoOstre zatrucie spowodowane użyciem alkoholu. świadczeniu gwarantowanemu (ICD 10) nasennych (F13.3); (F10.4); lekarz specjalista w dziedzinie chorób
Dziennik Ustaw 22 Poz. 1386 Załącznik nr 2 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Wieloczynnikowe aspekty uzależnień
YL AB U MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe aspekty uzależnień
Bardziej szczegółowoStudia niestacjonarne - Psychologia kliniczna ROK I
Studia niestacjonarne - Psychologia kliniczna Liczba L.p Moduł ECTS Semestr Przedmioty trzonowe + specjalnościowe Grupa godz 1 Moduł wstępny 45 3 I Umiejętności akademickie Technologie informacyjne 2 Filozofia
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI im. gen. DEZYDEREGO CHŁAPOWSKIEGO W BOJANOWIE. PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Podstawę do szkolnego programu profilaktyki stanowią następujące akty prawne:
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ W ZRĘBICACH. w roku szkolnym 2014/2015
PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ W ZRĘBICACH w roku szkolnym 2014/2015 Celem nadrzędnym profilaktyki w naszej szkole jest zapobieganie zachowaniom ryzykownym, pomoc w radzeniu sobie z trudnościami występującymi
Bardziej szczegółowoUchwała nr XIX/119/13 Rady Gminy Komprachcice z dnia 31 stycznia 2013 r.
Uchwała nr XIX/119/13 Rady Gminy Komprachcice z dnia 31 stycznia 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Promocji Zdrowia Psychicznego dla Gminy Komprachcice na lata Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Katedra i Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoPsychiatr. Pol. 2018; 52(6):
Psychiatr. Pol. 2018; 52(6): 1127 1132 PL ISSN 0033-2674 (PRINT), ISSN 2391-5854 (ONLINE) www.psychiatriapolska.pl DOI: https://doi.org/10.12740/pp/99972 List do Redakcji. Zalecenia Konsultanta Krajowego
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychologia kliniczna
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Psychologia kliniczna Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ
Załącznik nr 3 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu S-PRP Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów
Bardziej szczegółowoRECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ mgr Marii Penkowskiej
INSTYTUT PSYCHOLOGII prof. zw. dr hab. Mariola Bidzan Instytut Psychologii UG Gdańsk, 11 grudnia 2018 r. RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ mgr Marii Penkowskiej Retrospektywna analiza zachowań suicydalnych
Bardziej szczegółowoAgresja wobec personelu medycznego
Agresja wobec personelu medycznego Od połowy XX wieku do chwili obecnej obserwuje się gwałtowny postęp w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Postęp ten przyczynił się do wczesnego rozpoznawania chorób oraz
Bardziej szczegółowoPróba samobójcza dokonana na terenie szkoły. 1. Pracownik szkoły, który powziął informację lub zauważył dokonanie próby samobójczej przez ucznia na
Procedura postępowania w przypadku zaobserwowania tendencji suicydalnych u ucznia Szkoły Podstawowej nr 5 im. Adama Mickiewicza w Siemianowicach Śląskich Postępowanie z uczniem, u którego zaobserwowano
Bardziej szczegółowoProgram wychowawczy w Szkole Podstawowej Nr 4 w Łowiczu w II półroczu roku szkolnego 2015/2016
Program wychowawczy w Szkole Podstawowej Nr 4 w Łowiczu w półroczu roku szkolnego 2015/2016 Podstawa prawna programu wychowawczego: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r.
Bardziej szczegółowoLudzie młodzi zmagają się z brakiem poczucia wartości i atrakcyjności. Często czują się nielubiane, nieszanowane, gorsze od innych.
Ludzie młodzi zmagają się z brakiem poczucia wartości i atrakcyjności. Często czują się nielubiane, nieszanowane, gorsze od innych. Dotyka ich poczucie, że nie pasują do świata. Zamartwiają się czymś,
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XVIII/137/11 Rady Miejskiej w Byczynie z dnia 29 grudnia 2011r.
Uchwała Nr XVIII/137/11 Rady Miejskiej w Byczynie z dnia 29 grudnia 2011r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011-2015. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU OPIS
CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu PSYCHIATRIA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca Instytut Nauk
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI. XXXVIII L.O. im. Stanisława Kostki Potockiego. L.p. Cel ogólny Adresaci Cele szczegółowe Sposoby realizacji Realizatorzy
PROGRAM PROFILAKTYKI XXXVIII L.O. im. Stanisława Kostki Potockiego L.p. Cel ogólny Adresaci Cele szczegółowe Sposoby realizacji Realizatorzy 1. Wyjazd integracyjny- integracja klasowa 2. Profilaktyka uzależnieńdostarczanie
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr XVI/99/12 Rady Miejskiej w Leżajsku z dnia 26 kwietnia 2012 r.
UCHWAŁA Nr XVI/99/12 Rady Miejskiej w Leżajsku z dnia 26 kwietnia 2012 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Gminy Miasta Leżajsk na lata 2012-2015 Na podstawie art. 2 ust.4
Bardziej szczegółowoSzanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm
Rodzeństwo dzieci niepełnosprawnych Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm Tłumaczenie: Psycholog - Dorota Fedorowska (Fundacja EDUCO) Czynniki obciążające rodziny posiadające niepełnosprawne dziecko Obciążenie
Bardziej szczegółowoPielęgniarstwo Pierwszego stopnia Praktyczny. Znajomość zagadnień z zakresu anatomii, fizjologii, psychologii, farmakologii.
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Pielęgniarstwo specjalistyczne - Psychiatria
Bardziej szczegółowoZachowania samobójcze u pacjentów hospitalizowanych psychiatrycznie na oddziale młodzieżowym
Psychiatria PRACA ORYGINALNA tom 3, nr 3, 128 132 Copyright 2006 Via Medica ISSN 1732 9841 Anita Sumiła 1, Ewa Sulska 2 1 Klinika Psychiatrii Rozwojowej, Zaburzeń Psychotycznych i Wieku Podeszłego Akademii
Bardziej szczegółowoOczekiwania studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela edukacji zawodowej w obszarze kształcenia psychologicznego
Krzysztof NIEWIADOMSKI, Ireneusz ZAWŁOCKI, Ewa NIEROBA Politechnika Częstochowska, Polska Oczekiwania studentów przygotowywanych do wykonywania zawodu nauczyciela edukacji zawodowej w obszarze kształcenia
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE IV ETAP EDUKACYJNY
PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE IV ETAP EDUKACYJNY Cele ogólne programu: 1. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjonowaniem rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI. Świadczenia szpitalne
Załącznik nr 2 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil lub rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia
Bardziej szczegółowo,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM
,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA
Bardziej szczegółowoPsychiatria z uwzględnieniem problemów ludzi starszych Pielęgniarstwo
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Pielęgniarstwa Nazwa modułu (przedmiotu) Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Forma studiów Semestr studiów Tryb zaliczenia przedmiotu Formy
Bardziej szczegółowoWybierz zdrowie i wolność
O przedsięwzięciu Program profilaktyki uzależnień Wybierz zdrowie i wolność Niniejszy program stanowi wypadkową zdobytej na szkoleniach wiedzy i doświadczeń własnych autorki, które przyniosło kilkanaście
Bardziej szczegółowoInformacje ogólne o kierunku studiów
Informacje ogólne o kierunku studiów Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Liczba semestrów i liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów na danym poziomie Profil kształcenia Formy studiów
Bardziej szczegółowoKategoria zaburzeń Przykład Kod ICD-10. zaburzenia nastroju (afektywne) Depresja F30-F39
Wioleta Kitowska Kategoria zaburzeń Przykład Kod ICD-10 zaburzenia psychiczne organiczne, włącznie z zespołami objawowymi Zespół czołowy F00-F09 zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem
Bardziej szczegółowoI EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017
I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyczny Zespołu Szkół Nr 2 im. 9. Pułku Strzelców Konnych w Grajewie
Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Nr 2 im. 9. Pułku Strzelców Konnych w Grajewie 2014-2015/2015-2016 1. Wstęp Profilaktyka to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc potrzebną
Bardziej szczegółowoMiejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Koninie. Masz problem NAPISZ.
Informacje ogólne Masz problem NAPISZ e-mail: pomagamy_sobie@op.pl AKTUALNIE REALIZOWANE PROGRAMY: Program profilaktyczno - edukacyjny dla rodzin i osób w kryzysie, w zakresie promowania i wdrażania prawidłowych
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki
Bardziej szczegółowoDLA RODZICÓW. BUDOWANIE TWÓRCZYCH RELACJI: RODZIC DZIECKO. Trening umiejętności wychowawczych. DORADZTWO RODZINNE. Rodzice z dziećmi do lat 18-stu
DLA RODZICÓW BUDOWANIE TWÓRCZYCH RELACJI: RODZIC DZIECKO. Trening umiejętności wychowawczych. Zainteresowani rodzice Poszerzenie samoświadomości w zakresie relacji z samym sobą i innymi ludźmi. Uczenie
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2014 r. (poz. ) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp.
Bardziej szczegółowoOpis realizowanych działań Realizator Wskaźniki Kwota. 1. Program profilaktyczny Debata
Poniższa informacja zawiera opis działań realizowanych w tarnowskich szkołach w ramach Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Tarnowa
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PRAWNA : Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i profilaktyczna szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii.
Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych w Katolickim Zespole Edukacyjnym - Publicznej Katolickiej Szkole Podstawowej im. św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY BARUCHOWO ZA ROK Opracował: Joanna Gawłowska
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY BARUCHOWO ZA ROK 2011 Opracował: Joanna Gawłowska Pełnomocnik ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych Baruchowo,
Bardziej szczegółowoPORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA WE WŁOCŁAWKU OFERTA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH DLA NAUCZYCIELI, RODZICÓW I UCZNIÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA WE WŁOCŁAWKU OFERTA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH DLA NAUCZYCIELI, RODZICÓW I UCZNIÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 1 Oferta dla nauczycieli, wychowawców i innych osób pracujących
Bardziej szczegółowoAneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie
Aneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 r. zmieniającego
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA
WYDZIAŁ: PSYCHOLOGII KIERUNEK: PSYCHOLOGIA w indywidualnej organizacji toku studiów PROFIL: ogólnoakademicki POZIOM: jednolite studia TRYB: niestacjonarny Rok rozpoczęcia studiów 2018/2019 SEMESTR 1 I
Bardziej szczegółowoSzkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka
Szkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka Wiek pierwszego zetknięcia się z alkoholem z roku na rok obniża się. Nieodwracalne zmiany w funkcjonowaniu, uszkodzenie procesów rozwojowych, problemy
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. - zaliczenie
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Podstawy zdrowia psychicznego r.a. 208-209 cykl 206-209 Rodzaj modułu/przedmiotu Obowiązkowy Wydział PUM Kierunek
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 im. gen. Władysława Sikorskiego w Siedlcach na rok szkolny 2013/2014 Program działań profilaktycznych w szkole opracowany zostal na podstawie
Bardziej szczegółowoProfilaktyka uzależnień?
Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Krzysztof Ostaszewski Profilaktyka uzależnień? Co to jest profilaktyka? Profilaktyka to zapobieganie problemom zanim one wystąpią Dlatego, profilaktyka ma
Bardziej szczegółowoWARUNKI WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW
YJNEJ 1 2 świadczenia w oddziale psychiatrycznym świadczenia w oddziale psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży 4700 4701 4703 4705 oddział psychiatryczny oddział psychiatryczny dla dzieci, oddział psychiatryczny
Bardziej szczegółowoADRESACI SZKOLEŃ : ORGANIZACJA SZKOLEŃ: 24 h ( 4 zjazdy x 6 h) 2 ZJAZDY (2-dniowe: piątek/ sobota) I PROPOZYCJA. 1 ZJAZD (piątek/ sobota)
Ośrodek Rozwoju Edukacji Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Koninie wpisany w rejestr ewidencji Marszałka Województwa Wielkopolskiego Nr DE.III.1.5471.54/3/2014 działający przy Stowarzyszeniu
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM REALIZACJI
Załącznik Nr 2 do GPPU na 2016 r. HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2016 Nazwa zadania Lp. zgodnie z art.
Bardziej szczegółowoRok immatrykulacji 2013/ Studia niestacjonarne - program PSYCHOLOGIA KLINICZNA I ZDROWIA
l.p. Rok immatrykulacji 13/14 - Studia niestacjonarne - program 3+2 - PSYCHOLOGIA KLINICZNA I ZDROWIA NAZWA MODUŁU/ELEMENTY SKŁADOWE/KOORDYNATOR Studia I stopnia LICZBA GODZIN ECTS ROK SEMESTR GRUPA 1.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XIII/161/12 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE. z dnia 26 kwietnia 2012 r.
UCHWAŁA NR XIII/161/12 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO NA LATA
Załącznik do Zarządzenia Nr 190 /2016 Wójta Gminy Łęczyca z dnia 05.05.2016 r. PROJEKT GMINNY PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO NA LATA 2016 2020 I. WPROWADZENIE Podstawą prawną do działań związanych
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
Funkcjonowanie podmiotów leczniczych sprawujących opiekę nad uzależnionymi od alkoholu. Dz.U.2018.2410 z dnia 2018.12.27 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 27 grudnia 2018 r. Wejście w życie: 31 grudnia
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 29 kwietnia 2011 r.
583 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 29 kwietnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoUkryty wróg depresja dziecięca
Ukryty wróg depresja dziecięca Depresja jest chorobą. Z powodu depresji leczy się blisko 8 tyś. dzieci w Polsce. Specjaliści twierdzą, że nie jest to pełna skala zjawiska. Chorobę tą diagnozuje się trudno,
Bardziej szczegółowoW roku akademickim 2014/2015 zajęcia koordynuje dr hab. n. med. Jolanta Kucharska-Mazur.
REGULAMIN Zajęć z przedmiotu Wieloczynnikowe aspekty uzależnień dla studentów Fizjoterapii II roku studiów I stopnia stacjonarnych. Regulamin obowiązuje od roku akademickiego 2014/15. Rodzaje zajęć: Wykłady
Bardziej szczegółowoWychowanie do życia w rodzinie
Wychowanie do życia w rodzinie SZKOŁA PODSTAWOWA Wychowanie do życia w rodzinie w szkole podstawowej 1 czy jak na Zachodzie? Czy są uzasadnione obawy wielu rodziców wobec nacisku niektórych środowisk i
Bardziej szczegółowoPsychologia w indywidualnej organizacji toku studiów
Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów Studia niestacjonarne jednolite magisterskie Psychologia kliniczna i zdrowia NAZWA MODUŁU i ELEMENTY SKŁADOWE LICZBA GODZIN PUNKTY ECTS ROK SEMESTR
Bardziej szczegółowoAnaliza działań merytorycznych wspomagających zdrowienie w uzależnieniu. Jolanta Ryniak NZOZ Centrum Dobrej Terapii Kraków, 6 wrzesień 2016 rok
Analiza działań merytorycznych wspomagających zdrowienie w uzależnieniu Jolanta Ryniak NZOZ Centrum Dobrej Terapii Kraków, 6 wrzesień 2016 rok Rehabilitacja osób uzależnionych Działania Medyczne Psychologiczne
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 I nforma cje ogólne Kod NS-PP modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
Bardziej szczegółowo