WYŻSZA SZKOŁA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH I AMERYKANISTYKI W WARSZAWIE

Transkrypt

1 WYŻSZA SZKOŁA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH I AMERYKANISTYKI W WARSZAWIE Administracja rządowa w świetle ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku O służbie cywilnej Dr Andrzej Nowak

2 Z historii służby cywilnej w Polsce Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej; Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o służbie cywilnej Ustawa o służbie cywilnej z 18 grudnia 1998 r.; Ustawa z 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej; Ustawa z 24 sierpnia 2006 r. o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych.

3 Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej II Rzeczpospolita przyjęła: austriacki model procedury i sądownictwa administracyjnego; pruski wzorzec samorządu terytorialnego; rosyjski system instytucji finansowych.

4 USTAWA NAWIĄZYWAŁA DO NIEMIECKIEGO MODELU SŁUŻBY PUBLICZNEJ O CHARAKTERZE PUBLICZNO-PRAWNYM: ustawie podlegali prawie wszyscy państwowi funkcjonariusze cywilni z wyłączeniem sędziów i prokuratorów, nauczycieli i wykładowców wyższych uczelni oraz pracowników kolei i poczty; ministrowie podlegali ustawie, o ile konstytucja lub ustawy nie stanowiły inaczej; częściowo ustawie podlegali funkcjonariusze policji, służby więziennej i pracownicy monopoli państwowych, którzy zostali wyłączeni w wyniku uchwalenia ustaw szczegółowych.

5 Stosunek służbowy zawiązywał się z chwilą dostarczenia aktu mianowania. Wyróżniono dwa rodzaje mianowań: - na stałe (składano przysięgę służbową); - tzw. mianowanie prowizoryczne (tj. do odwołania składano przyrzeczenie służbowe).

6 Ustawa wprowadzała podział funkcjonariuszy na dwie grupy: a) Urzędników: urzędnicy wymagający wykształcenia wyższego, urzędnicy wymagający wykształcenia średniego, urzędnicy wymagający szkoły powszechnej lub niepełnej szkoły średniej, b) Niższych funkcjonariuszy państwowych.

7 Za naruszenie obowiązków służbowych funkcjonariusz państwowy ponosił odpowiedzialność służbową, karną i cywilną. Ustawa przewidywała rozdzielenie poszczególnych rodzajów odpowiedzialności, co oznaczało, że mogły toczyć się trzy odrębne postępowania względem funkcjonariusza: a)służbowe, b)karne, c) cywilne.

8 Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o służbie cywilnej Przewidywała możliwość mianowania na czas nieokreślony lub określony; Wprowadzono, w zależności od wykonywanej funkcji i zadań oraz kwalifikacji, cztery kategorie urzędnicze.

9 kategoria A, obejmująca osoby zdolne do zajmowania stanowisk kierowniczych wyższego szczebla, legitymujące się wyższym wykształceniem, znajomością co najmniej jednego języka obcego i co najmniej siedmioletnim stażem pracy, w tym czteroletnim na stanowiskach kierowniczych bądź samodzielnych;

10 kategoria B, obejmująca osoby zdolne do zajmowania stanowisk kierowniczych niższego szczebla lub o charakterze koncepcyjnym, posiadające wyższe wykształcenie i co najmniej pięcioletni staż pracy; kategoria S, do której zaliczono osoby zdolne do zajmowania stanowisk wymagających specjalistycznych kwalifikacji, posiadające wyższe wykształcenie;

11 kategoria C, do której zaliczono osoby zdolne do wykonywania prac pomocniczych wobec urzędników zaliczonych do kategorii A, B, S, posiadające wykształcenie wyższe i co najmniej dwuletni staż pracy lub wykształcenie średnie i co najmniej siedmioletni staż pracy.

12 Schemat organizacyjny służby cywilnej: Rada Służby Cywilnej; Szef Służby Cywilnej; Dyrektorzy generalni urzędów; Komisje służby cywilnej: a) Komisja Kwalifikacyjna do Służby Cywilnej, przeprowadzająca postępowanie kwalifikacyjne do poszczególnych kategorii urzędniczych; b) Komisja Odwoławcza Służby Cywilnej, rozpatrująca odwołania urzędników służby cywilnej w sprawach określonych w ustawie; c) Wyższa Komisja Dyscyplinarna Służby Cywilnej, rozpatrująca odwołania od orzeczeń komisji dyscyplinarnych urzędów.

13 Ustawa o służbie cywilnej z 18 grudnia 1998 r. Swoim zasięgiem obejmowała osoby zatrudnione na stanowiskach urzędniczych w: Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; Urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej;

14 c) urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej; d) Rządowym Centrum Studiów Strategicznych; e) komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży, chyba że odrębne ustawy stanowiły inaczej.

15 Organy służby cywilnej: Szef Służby Cywilnej; Z-ca Szefa Służby Cywilnej; Rada Służby Cywilnej; dyrektorzy generalni urzędów. Zgodnie z regulacjami ustawowymi w skład korpusu służby cywilnej wchodzili: 1) pracownicy służby cywilnej; 2) urzędnicy służby cywilnej.

16 Ustawa o służbie cywilnej z 21 listopada 2008 roku najważniejsze zmiany w administracji rządowej. Ujednolicenie ustawodawstwa regulującego zagadnienia kadrowe w administracji rządowej; Zmiany w organizacji służby cywilnej; Nabór do służby cywilnej; Pierwsza ocena w służbie cywilnej; Postępowanie kwalifikacyjne i mianowanie w służbie cywilnej;

17 Obsadzanie wyższych stanowisk w służbie cywilnej; Oceny okresowe członków korpusu służby cywilnej; Szkolenia i rozwój w służbie cywilnej; Strategia zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej oraz inne dokumenty strategiczne i programowe.

18 Ujednolicenie ustawodawstwa regulującego zagadnienia kadrowe w administracji rządowej Ustawa przywraca stan sprzed 27 października 2006 r., tj. wyraźnie odróżnia dwa poziomy stanowisk: poziom polityczny, obejmujący kierownicze stanowiska państwowe (ministrów, sekretarzy i podsekretarzy stanu, wojewodów i wicewojewodów), członków gabinetów politycznych; poziom służby cywilnej, obejmujący tzw. stanowiska pracownicze i urzędnicze różnych szczebli w około 2300 urzędach administracji rządowej, działających na terenie całego kraju.

19 Zmiany w organizacji służby cywilnej Ustawa przywraca centralny organ administracji rządowej, właściwy w sprawach służby cywilnej Szefa Służby Cywilnej; Szefa Służby Cywilnej powoływać będzie Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Rady Służby Cywilnej; Merytoryczną oraz organizacyjno-logistyczną obsługę tego organu zapewniać będzie Kancelaria Prezesa Rady Ministrów;

20 Ustanowiona zostaje Rada Służby Cywilnej (w miejsce Rady Służby Publicznej) jako organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady Ministrów, liczący 15 członków: 8 z nich Premier powoła spośród osób, których wiedza, doświadczenie i autorytet dają rękojmię prawidłowego wykonywania zadań Rady, 7 na wniosek klubów parlamentarnych, spośród posłów, senatorów lub osób nie będących parlamentarzystami.

21 Nabór do służby cywilnej Ustawa nie wprowadza wielu rewolucyjnych zmian; Najistotniejsza zmiana dotyczy możliwości zatrudniania osób nie posiadających obywatelstwa polskiego obywateli państw Unii Europejskiej oraz innych państw, których obywatele mają prawo zatrudnienia na terenie RP;

22 wzmocnieniu ulega zasada jawności, otwartości i konkurencyjności naboru, obecnie obowiązujących sposobów upowszechniania informacji o wolnych stanowiskach pracy (ogłoszenie w siedzibie urzędu i w BIP KPRM) dodany został trzeci sposób ogłoszenie na stronie podmiotowej BIP urzędu, który poszukuje pracowników;

23 Z osobą po raz pierwszy podejmującą pracę zawierana będzie umowa o pracę na czas określony 12 miesięcy; Osoby podejmujące po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej będą kierowane do odbycia służby przygotowawczej. Trwać ona będzie nie dłużej niż 4 miesiące i zakończyć się egzaminem. Dyrektor generalny będzie mógł zwolnić pracownika z obowiązku odbycia służby przygotowawczej; Zachowano poprzednie uregulowania iż absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej nie podlegają odbyciu służby przygotowawczej.

24 Pierwsza ocena w służbie cywilnej Osoba zatrudniona po raz pierwszy w służbie cywilnej na podstawie umowy o pracę na czas określony podlegać będzie tzw. pierwszej ocenie w służbie cywilnej; Ocena ta dokonywana będzie nie wcześniej niż po upływie 8 miesięcy od nawiązania stosunku pracy i nie później niż miesiąc przed upływem okresu, na który zawarta została umowa.

25 Postępowanie kwalifikacyjne i mianowanie w służbie cywilnej Warunki ubiegania się o mianowanie w służbie cywilnej po wejściu w życie ustawy w niewielkim stopniu ulegają zmianie; Rozszerzona została lista języków obcych, których udokumentowana znajomość na określonym poziomie dopuszcza do udziału w postępowaniu kwalifikacyjnym.

26 Obsadzanie wyższych stanowisk w służbie cywilnej Wyższe stanowiska w służbie cywilnej obsadzane będą w trybie otwartego i konkurencyjnego naboru; W przypadku obsadzania stanowisk zastępców dyrektorów departamentów w KPRM, ministerstwach i urzędach centralnych, zastępców dyrektorów wydziałów w urzędach wojewódzkich możliwe będzie odstąpienie od przeprowadzania otwartego naboru.

27 Oceny okresowe członków korpusu służby cywilnej Ustawa wprowadza obowiązkowe oceny okresowe dla wszystkich członków korpusu służby cywilnej, a nie tylko jak poprzednie rozwiązania dla urzędników służby cywilnej; Ocena okresowa dotyczyć będzie wykonywania obowiązków służbowych, wynikających z opisu stanowiska pracy. Sporządzana ma być co 24 miesiące.

28 PODSUMOWANIE Najważniejsze wprowadzone zmiany to: likwidacja państwowego zasobu kadrowego, do którego przynależność jest obecnie ustawowym warunkiem objęcia wysokiego stanowiska państwowego; przywrócenie centralnego organu administracji rządowej Szefa Służby Cywilnej;

29 możliwość zatrudniania osób nie posiadających obywatelstwa polskiego obywateli państw Unii Europejskiej oraz innych państw, których obywatele mają prawo zatrudnienia na terenie RP z zastrzeżeniem, że nie będą oni mogli zajmować stanowisk związanych z bezpośrednim lub pośrednim wykonywaniem władzy publicznej ani ochroną generalnych interesów państwa; obowiązek upowszechniania informacji o wolnych stanowiskach pracy przez ogłoszenie w siedzibie urzędu, na stronie BIP Kancelarii Prezesa Rady Ministrów) oraz na stronie BIP urzędu, który poszukuje pracowników;

30 obowiązek opublikowania na stronie BIP urzędu oraz BIP Kancelarii Prezesa Rady Ministrów informacji o wyniku naboru; skrócenie do 5 dni minimalnego terminu składania dokumentów w przypadku zatrudnienia na zastępstwo (w pozostałych przypadkach minimalny termin nie został zmieniony i wynosi 10 dni);

31 prowadzenie zasady, że z osobą po raz pierwszy podejmującą pracę w służbie cywilnej zawierana będzie umowa o pracę na czas określony 12 miesięcy z możliwością rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem; wprowadzenie powszechności odbywania służby przygotowawczej przez osoby po raz pierwszy podejmujące pracę w służbie cywilnej (służba przygotowawcza będzie trwała nie dłużej niż 4 miesiące i kończyła się egzaminem, istnieje przy tym możliwość zwolnienia z odbycia służby przygotowawczej, ale nie z egzaminu);

32 obsadzanie wyższych stanowisk w służbie cywilnej w trybie otwartego i konkurencyjnego naboru; wprowadzenie obowiązkowych ocen okresowych dla wszystkich członków korpusu służby cywilnej. Założeniem ustawy jest zapewnienie rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa oraz ciągłości funkcjonowania jego instytucji, niezależnie od bieżącej sytuacji politycznej i zmian rządów.

33 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ