FORUM HANDLU I MONTAZY SONDA: SKĄD CZERPIEMY WIEDZĘ MONTAŻOWĄ? MATERIAŁY DO WYMIANY OKIEN COŚ EKSTRA DLA KLIENTA

Transkrypt

1 FORUM HANDLU I MONTAZY WRZESIEŃ 2015 ISSN X wydanie 3 (12). CO KAZDY NAUCZYCIEL ZAWODU POWINIEN WIEDZIEĆ O STOLARCE SONDA: SKĄD CZERPIEMY WIEDZĘ MONTAŻOWĄ? COŚ EKSTRA DLA KLIENTA MATERIAŁY DO WYMIANY OKIEN

2

3 FORUM HANDLU I MONTAZY WRZESIEŃ 2015 SPIS TREŚCI KOMPETENTNIE O AUTOMATYCE, wywiad z Radosławem Borkowskim, dyrektorem zarządzającym Somfy Polska CENY OKIEN notujemy lekki wzrost Sonda: SKĄD CZERPAĆ WIEDZĘ MONTAŻOWĄ? WARSAW BUILD zaproszenie na targi O DRZWIACH STALOWYCH W POLSCE BEZPIECZEŃSTWO, STYL, NIEZAWODNOŚĆ drzwi stalowe Gerda JAK ZBUDOWANE JEST OKNO PVC? BUDOWA I MONTAŻ OKIEN DACHOWYCH O ODPORNOŚCI OKIEN NA WIATR CO KAŻDY BUDOWLANIEC O MONTAŻU OKIEN WIEDZIEĆ POWINIEN? ENERGOOSZCZĘDNY MONTAŻ WARSTWOWY DOBRE PRAKTYKI MONTAŻOWE NA PRZYKŁADZIE DRZWI KOMPOZYTOWYCH POLECANE PRZEZ FACHOWCÓW MONTAŻ STOLARKI TYPU HS NOWOŚCI RYNKOWE DRZWI CORAZ CIEPLEJSZE PIERWSZA POMOC OKIENNA WYMIENIAMY OKNA JAK WYBRAĆ BUTY OCHRONNE? COŚ EKSTRA DLA KLIENTA PROGRAM SALONY ŁADNEGO DOMU MONTAŻ ROLET A STAWKA VAT NIEMIECKIE PROBLEMY POLSKICH FIRM O STOLARCE OKIENNEJ I EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ Początki roku są dwa: jeden to oczywiście początek roku kalendarzowego, a drugi szkolnego. Dla nas, podobnie jak dla uczniów i nauczycieli, ten ostatni w tym roku jest ważniejszy. Rozpoczynamy bowiem cykl warsztatów w ponadgimnazjalnych szkołach budowlanych i drzewnych. Będziemy uczyć o stolarce i jej montażu, bo jak się okazuje, na tematy te nie poświęca się w technikach nawet jednej godziny! Stolarka została usunięta z podstawy programowej, a przecież wiadomo, że jest bardzo ważną częścią budownictwa. W całym przedsięwzięciu pomagać nam będą merytorycznie Mecenasi Edukacji Zawodowej, wśród których są czołowe firmy naszej branży. Pomagać nam będą również kolejne numery Forum Handlu i Montaży, poczynając od tego, który trzymają Państwo w rękach. Znaczna część niniejszego wydania poświęcona jest szeroko rozumianej edukacji zawodowej. Piszemy o podstawowych zagadnieniach związanych z oknami (również dachowymi) i drzwiami, o ich budowie i montażu. Piszemy również o tym, co o montażu powinien wiedzieć każdy budowlaniec bo nie każdy absolwent technikum budowlanego zostanie montażystą, ale każdy, prędzej czy później, zetknie się w swojej pracy ze stolarką. Zapraszamy do lektury. WYDAWCA Centrum Informacji Branżowej ul. Turmoncka 22/110, Warszawa tel.: , tel./faks: forumbranzowe@forumbranzowe.com Reklama: / reklama@forumbranzowe.com Redakcja: Aleksandra Tęsiorowska Skład i łamanie: Anna Urbańska W publikacji wykorzystano zdjęcia z firm.

4 GOŚĆ NUMERU KOMPETENTNIE O AUTOMATYCE WIDAĆ WYRAŹNIE, ŻE SALONY OKIENNE ZACZĘŁY DOCENIAĆ PRZY- CHODY Z ROLET I SZEROKO WPROWADZIŁY JE DO SWOJEJ OFERTY. Roleta to dodatkowa i bardzo skuteczna bariera przed ucieczką ciepła z pomieszczeń zimą, ale też przed ich przegrzewaniem w okresie letnim. Trzeba tylko umieć wytłumaczyć to klientowi. A kto zrobi to lepiej niż sprzedawca w salonie z oknami i roletami? rozmowa z Radosławem Borkowskim, dyrektorem zarządzającym Somfy Polska SPRZEDAJĄC ROLETĘ HANDLOWIEC UMOŻLIWIA SOBIE RÓWNIEŻ SPRZEDANIE NAPĘDU DO NIEJ? Myślę, że każdy rozumie, że za sprzedane okno z roletą weźmie więcej niż za samo okno, a jeśli do tego klient kupi napęd, to będzie miał w kasie jeszcze więcej pieniędzy. A przecież dodatkowo zarobi na zamontowaniu tego okna, tej rolety i na podłączeniu napędu. Marny to byłby handlowiec, gdyby nie chciał klientowi sprzedać jak najwięcej. HANDLOWCY CZĘSTO TŁUMACZĄ, ŻE MAJĄ TAKICH KLIENTÓW, KTÓ- RYCH LEDWO STAĆ NAWET NA NAJTAŃSZE OKNO. O ROLETACH JUŻ NIE MYŚLĄ, O NAPĘDACH NAWET NIE WSPOMINAJĄ. Ale to właśnie sprzedawca ma być tym, który będzie potrafił doradzić klientowi. Musi rozpoznać jego obecne, ale i przyszłe potrzeby. Może rzeczywiście klienta nie stać dzisiaj na role- tę, ale można mu tak zaprojektować przegrodę okienną, żeby w przyszłości, jak już będzie go stać, mógł sobie taką roletę bez problemu zamontować. Już dzisiaj można na przykład w ościeży wyprowadzić kable. Nie w każdym przypadku to pewnie zadzia- ła, ale jeśli sprzedawca nie podejmie tej rozmowy, to z całą pew- nością nie zadziała w żadnym przypadku. ŻEBY JEDNAK TAKĄ ROZMOWĘ PODJĄĆ, TO TRZEBA MIEĆ PODSTA- WOWĄ CHOĆBY WIEDZĘ. A żeby mieć wiedzę, trzeba mieć chęć do jej posiadania. U nas wciąż jeszcze dominuje pochwała wąskiej specjalizacji: jak ktoś już nauczy się okien, to jego wiedza do tego się ogranicza. Albo sam sprzedawca nie chce się dokształcać, albo też jego praco- dawca nie widzi potrzeby, żeby go dalej szkolić. To zawsze odby- wa się ze szkodą dla firmy, bo jeśli mam w ofercie i okna, i drzwi, i rolety i osłony wewnętrzne, to powinienem być specjalistą w każdym z tym obszarów. CZY WARTO WPROWADZAĆ NAPĘDY DO OFERTY HAN- DLOWEJ? Z całą pewnością można na nich więcej zarobić niż na oknach czy roletach. Dość powiedzieć, że narzuty, jakie są stosowane przez dystrybutorów wahają się w granicach procent, a w bardziej zaawansowanych technologiach sięgają i 100 procent. Nie mówię 2 FORUM HiM WRZESIEŃ EŃ 2015

5 nawet o dodatkowych przychodach z montażu. Warto też zauważyć, że te urządzenia wymagają konserwacji, a czasami regulacji, więc korzyści z ich serwisowania są oczywiste. CO JEST PODSTAWĄ PRZY SPRZEDAWANIU NA- PĘDÓW I AUTOMATYKI? Przede wszystkim wiedza o produktach, a dalej rozpoznanie potrzeb klienta i dopasowanie tych produktów do tych konkretnych potrzeb. Innego rodzaju automatyki oczekiwać będzie zapewne emeryt, liczący na wygodę, a innego młody człowiek z małym dzieckiem, dla którego bezpieczeństwo latorośli może być najważniejsze. W automatyce najbardziej istotne jest, czy wystarczy przycisk włączone/wyłączone, czy też potrzebna będzie informacja zwrotna o stanie danego urządzenia. I CO JEŚLI BĘDZIE POTRZEBNA TA INFORMACJA? Dalej zależeć będzie to już od konkretnych potrzeb i możliwości finansowych. Jeśli klient zechce mieć na przykład podstawowy standard napędowy, wówczas wystarczy mu jeden pilot. Ale jeśli w przyszłości będzie chciał go rozbudować, wówczas możemy mu zaoferować piloty z ustawianymi scenariuszami. Możemy zaproponować mu TaHomę albo jakąś jednostkę centralną do sterowania automatyką w całym domu. Chodzi głównie o to, żeby temu klientowi zostawić możliwość późniejszego rozbudowywania systemu automatyki w jego domu. JAK W PRAKTYCE MOŻE WYGLĄDAĆ OBSŁUGA TAKIEGO KLIENTA BUDUJĄCEGO DOM? Można na przykład zaprezentować mu szeroką gamę automatyki domowej, łącznie ze zraszaczami ogrodowymi i systemem wideo monitoringu, a następnie ustalić, co z tej listy jest mu niezbędne, co przydatne, a bez czego śmiało będzie mógł się obejść. I wtedy, w zależności od bieżących i przyszłych potrzeb, można sugerować konkretne rozwiązania od konkretnych dostawców. Ważne jest, żeby sprzedawca potrafił uświadomić klientowi wszystkie możliwości i pozwolił mu podjąć świadomą decyzję. CZY INSTALATORZY MOGĄ W TYM LICZYĆ NA POMOC TAKICH FIRM JAK SOMFY? Przez cały rok organizujemy szkolenia dla dystrybutorów, którzy chcą wprowadzić automatykę do swojej oferty, ale też dla instalatorów, którzy chcą się nauczyć ich instalowania. Łączymy je nawet z kursami SEP-owskimi dającymi uprawnienia do podłączania urządzeń elektrycznych. A wciąż jeszcze niewielu szefów firm zdaje sobie sprawę, że bez takich uprawnień pracownik nawet żarówki nie powinien wymienić. Warto się nad tym zastanowić i przeszkolić swoich pracowników w tym zakresie. My w każdym razie chętnie w tym pomożemy, ale na samym początku musi być chęć u samych dystrybutorów, by poszerzyć swoją ofertę o automatykę. Zachęcam. Robert Klos GOŚĆ NUMERU WZROST CEN OKIEN Po raz pierwszy od wielu miesięcy ceny okien wzrosły. Choć zmiana jest niewielka, to na pewno da się zauważyć. Tym bardziej, że nieco zmalały rabaty, jakich skłonni są udzielać sprzedawcy. To akurat cieszy, bo chyba w żadnej innej branży klienci nie mogą liczyć na tak duże upusty, w dodatku oferowane niemal z automatu. Czy nieco droższe okna oznaczają mniejszą liczbę klientów? Niedawno natknęliśmy się na ciekawą dyskusję w Internecie na temat słabej sprzedaży w sierpniu. Forumowicze skarżyli się na spadek w porównaniu z lipcem nawet o 30%. Być może to tylko gorsze chwile, spowodowane upałami. A być może rzeczywiście miała na to wpływ zmiana cen. Niewielka, ale jednak. Jak jest naprawdę pokażą kolejne miesiące. Będziemy im się przyglądać z zainteresowaniem. Region Północny wschód Północny zachód Południowy wschód Południowy zachód Centrum Cena Przed rabatem Po rabacie Średni rabat Przed rabatem Po rabacie Średni rabat Przed rabatem Po rabacie Średni rabat Przed rabatem Po rabacie Średni rabat Przed rabatem Po rabacie Średni rabat Okno 90x Okno 150x % % % % % Drzwi balkonowe 150x WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 3

6 SKĄD CZERPAĆ WIEDZĘ MONTAŻOWĄ? SONDA NARZEKAMY, ŻE W SZKOŁACH BUDOWLANYCH NIE MA MIEJSCA NA NAUCZANIE O STOLARCE I MON- TAŻU. A PRZECIEŻ DOBRYCH MONTAŻYSTÓW JEST WIELU. ZAPYTALIŚMY WIĘC, GDZIE NAUCZYLI SIĘ MONTAŻU I JAKIE ŹRÓDŁA WIEDZY POLECAJĄ SWOIM MŁODSZYM KOLEGOM. MARCIN KĘPKA, EKSKLUZYWNE OKNA I DRZWI Z ZAWIERCIA W nauce techniki montażowej pomagają nam sami producenci i dostawcy rozwiązań. Jedni organizują szkolenia u siebie, inni przyjeżdżają na montaż i pokazują krok po kroku, jak korzystać z ich rozwiązań. Oczywiście to nie wszystko. Dużo potrzebnej wiedzy można znaleźć w Internecie, często też wymieniamy się doświadczeniami z kolegami po fachu i jeździmy na spotkania branżowe. Ja osobiście samych podstaw nauczyłem się od doświadczonych montażystów, z którymi pracowałem. Ale było to kilkanaście lat temu i nie było wówczas takich możliwości, jak dzisiaj. AGNIESZKA ZIELIŃSKA, DOMADOOR Z WARSZAWY Z doświadczenia wiem, że teoria a praktyka to dwie różne rzeczy, a czegoś takiego jak montaż okna z samych książek nauczyć się nie da. Montażyści raczej nie sięgają po instrukcje ITB, wolą uczyć się albo od bardziej doświadczonych kolegów, albo na praktycznych szkoleniach coraz częściej organizowanych przez poszczególnych producentów stolarki. Nie bez znaczenia w obecnych czasach jest też Internet i spora liczba filmów dostępnych na YouTube, omawiających nowe produkty i nowe techniki montażu. Niemniej każdy ceniący się fachowiec instrukcję montażu od producenta przeczytać powinien. MATEUSZ OŚMIAŁOWSKI, FIX Z WROCŁAWIA W moim przypadku kluczowe są lata praktyki i zgłębianie tematu montaży w pismach branżowych i Internecie. Oczywiście nie opieram się wyłącznie na tym, co przeczytam, ale wszystko muszę sprawdzić w praktyce. Poza tym cały czas wymieniam doświadczenia z ludźmi z branży, jeżdżę na spotkania i szkolenia. A jednak uważam, że nic nie uczy tak, jak praktyka i jeszcze raz praktyka. REKLAMA 4 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015

7 WARSAW BUILD 2015 W dniach września w warszawskiej hali Expo XXI po raz trzeci odbędą się targi Warsaw Build. Impreza wciąż modyfikuje swój charakter. Pierwsza edycja, która odbyła się w 2013 roku, poświęcona była niemal wyłącznie oknom i drzwiom, a podczas obecnej stolarka jest tylko jedną z trzech równorzędnych sekcji. Pozostałe to: budowa i konstrukcja oraz projektowanie i wnętrza. Przy okazji Warsaw Build zostaną również zorganizowane targi Aqua-Therm Warsaw. Utrzymał się międzynarodowy charakter targów, podkreślony samą nazwą imprezy. W tym roku, poza polskimi firmami, obecni będą wystawcy z Litwy, Ukrainy, Turcji, Belgii, Bułgarii, Włoch, a nawet Chin. Na Warsaw Build stoisko informacyjne będzie miało również Zrzeszenie Montażystów Stolarki. Poza tradycyjnymi już konsultacjami montażowymi, udzielanymi przez ekspertów organizacji, obecna będzie pani Agnieszka Majewska z firmy CertyNergia, która opowiadać będzie o programie Premia Energetyczna. Program ten polega na zbieraniu przez firmy montażowe dokumentacji z przeprowadzanych wymian okien i przekazywaniu ich do biura programu. Każda udokumentowana wymiana okna z gorszego na lepsze przyczynia się do oszczędności energii, za co firmy montażowe otrzymują darmowe bony na materiały monta- żowe. Program jest finansowany z pieniędzy unijnych. Drugim programem, o którym będzie można porozmawiać na stoisku Zrzeszenia, jest sieć Salonów Ładnego Domu, o którym piszemy więcej na stronie (red.) REKLAMA WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 5

8 EDUKACJA O DRZWIACH STALOWYCH W POLSCE KAŻDEGO ROKU W POLSCE SPRZEDAWANYCH JEST OKOŁO 1,5 MLN SZTUK DRZWI ZEWNĘTRZNYCH, PRZEDE WSZYSTKIM STALOWYCH. MNIEJ POPULARNE SĄ DRZWI DREWNIANE, ALUMINIOWE CZY TWORZYWOWE. DLACZEGO WIĘKSZOŚĆ POLAKÓW DECYDUJE SIĘ WŁAŚNIE NA DRZWI STALOWE? ODPOWIEDZI NA TO PYTANIE SZUKAŁA AGENCJA CENTRUM ANALIZ BRANŻOWYCH (CAB). CAB ZA- PYTAŁO SPRZEDAWCÓW DRZWI O TO, KTÓRE PARAMETRY SĄ DLA ICH KLIENTÓW NAJWAŻNIEJSZE PRZY PODEJMOWANIU DECYZJI ZAKUPOWYCH. 75 procent sprzedawców uważa, że Polacy cenią sobie wysoką jakość produktów, a 7 na 10 jest zdania, że główną przesłanką klientów jest dobra jakość drzwi za rozsądną cenę. Oczywiście mowa tu jedynie o poczuciu kupujących, że jakość drzwi, które wybrali jest rzeczywiście wysoka. Nie są w stanie tego sami zweryfikować, bazują więc na poszlakach, takich jak staranność wykończenia, zapewnienia sprzedawców o wysokiej jakości czy opinie o marce zasłyszane od znajomych. Grubości blachy nie sprawdzają. Cenę zweryfikować zdecydowanie łatwiej. Drzwi stalowe są z reguły tańszym rozwiąza- niem niż drzwi tworzywowe, drewniane czy aluminiowe. W ostatnich latach dużą presję na obniżanie cen wywoływali importerzy tanich drzwi stalowych z Azji, którzy aktywnie rozwijali sprzedaż w Polsce. Wystarczy wskazać, że w 2014 roku z Chin do Polski sprowadzono po- nad 215 tys. sztuk drzwi stalowych, czyli o 1/4 więcej niż w 2013 roku oraz 2,5-krotnie więcej niż w 2009 roku. Producenci drzwi z innych materiałów nie mają takich problemów. Nawet jeśli konkurują z zagranicznymi dostawcami, to najczęściej z firmami oferującymi droższe produkty. W najbliższym czasie być może zmniejszy się walka cenowa w segmencie drzwi stalo- Wielkość importu drzwi stalowych z Chin (w tys. sztuk) wych, ponieważ w I półroczu 2015 roku import z Chin drastycznie zmalał. Na polski rynek trafiło nieco ponad 50 tys. sztuk drzwi stalowych z tego kraju, czyli o 45 procent mniej niż w ciągu sześciu początkowych miesięcy 2014 roku. To może oznaczać, że liczba kupujących tylko najtańsze produkty maleje, choć jak twierdzi połowa sprzedawców nadal jest to czynnik bardzo istotny dla polskich inwestorów. Zdaniem większości sprzedawców, ważnymi kryteriami wyboru drzwi zewnętrznych są także wzornictwo i kolorystyka. Pod tym względem producenci drzwi stalowych w dalszym ciągu mają wiele do nadrobienia w porównaniu z firmami oferującymi drzwi z innych materiałów. Nie można jednak nie zauważyć, że coraz częściej do sprzedaży wprowadzane są także drzwi stalowe o nowoczesnym designie. Wejście do budynku to również kwestia zabezpieczenia przed włamaniem i energooszczędność. Doskonale zdaje sobie z tego sprawę około 60 procent kupujących, dla których są to bardzo ważne kryteria wyboru drzwi. Chociaż na rynku dostępne są drzwi o izolacyjności Ud nawet poniżej 0,5 W/(m 2 K), Polacy najczęściej decydują się na nieco tańsze drzwi, w grani- cach Ud=1,0. Z kolei antywłamaniowość to kryterium, które pozytywnie wpływa na wybór właśnie drzwi stalowych. Pod względem jakości, antywłamaniowości czy energooszczędności drzwi stalowe nie odstają zbytnio od drzwi zewnętrznych z innych materiałów. W dalszym ciągu wybierane są rzadziej przez klientów, którzy duży nacisk kładą na design. Ich atutem są jednak atrakcyjne ceny, skutecznie przyciągające duże grono odbiorców. Maksymilian Miros 6 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015

9 BEZPIECZEŃSTWO, STYL, NIEZAWODNOŚĆ PROMOCJA GERDA BEZPIECZEŃSTWO OSÓB I MIENIA Doskonalsze wyroby GERDA, to: bardziej skomplikowane narzędzia do włamania, głośniejsze metody włamania, wydłużenie czasu włamania. Korzyści dla klienta: wysokie prawdopodobieństwo, że włamujący zaniecha próby włamania i poszuka łatwiejszego obiektu lub nawet nie przystąpi do włamania, a także wysokie poczucie własnego bezpieczeństwa użytkowników i zniżki towarzystw ubezpieczeniowych. GERDA ZAMKI NAWIERZCHNIOWE I WPUSZ- CZANE, WKŁADKI, TARCZE, KŁÓDKI to znany od wielu lat asortyment wyrobów dostępny w powszechnej sieci sprzedaży detalicznej. Flagowa seria zamków serii GERDA TYTAN to efekt wieloletnich doświadczeń i zaawansowanej technologii. Zamontowane na solidnych drzwiach stanowią skuteczną barierę zabezpieczającą przed włamaniem. Atestowane zamki, wkładki, tarcze drzwiowe czy kłódki (w zależności od produktu i potrzeb klienta) są w rożnych klasach, w tym o najwyższej klasie zabezpieczenia i odporności na wiercenie, atak, zabezpieczenia kodu klucza, itp. Najnowsza kłódka GERDA ZIRCON odporna jest na rozerwanie nawet przy nacisku 12 ton! GERDA DRZWI WEJŚCIOWE DO MIESZKAŃ I DOMÓW Różne klasy antywłamaniowe drzwi, w tym przeciwpożarowo dymoszczelne pozwalają dobrać drzwi w zależności od przeznaczenia i możliwości finansowych klienta. Nowe typy i wersje drzwi Gerda cechuje oryginalne wzornictwo oraz wyszukane formy i motywy zdobnicze odpowiadająca najnowszym trendom światowym. W zależności od upodobań klientów oferowane są drzwi metalowe bez przetłoczeń lub tłoczone we wzory, drzwi mogą być wyposażone w wymienne panele ozdobne, w tym z okleiną drewnianą, w różnych kolorach i wzorach. Oferta obejmuje równie drzwi z przeszkleniem wyposażone w szyby czy witraże. Zamki główne w drzwiach Gerda odznaczają się najwyższą klasą zabezpieczenia i odporności na wiercenie. Wkładki do zamka głównego (wymienne) o najwyższej klasie zabezpieczenia kodu klucza i odporności na atak. Wkładka np. typu RIM 6000 SX (unikalny patent GERDA) umożliwia na 4,2 miliardy kombinacji klucza! SEGMENTOWE BRAMY GARAŻOWE do domów i dużych obiektów o bardzo wysokich parametrach techniczno-użytkowych, takich jak: bardzo dobra izolacyjność termiczna i ochrona przed hałasem, odporność na wiatr czy korozję, trudnopalne. Posiadają jeden z najwytrzymalszych paneli w Europie (grubość 45 mm). W celu zapewnienia estetyki architektonicznej obiektu dostosowano wzory i kolorystykę drzwi do paneli bram garażowych. Bramy garażowe mogą być wyposażone w automat do zdalnego zamykania i otwierana bramy, zasilanie awaryjne oraz inne przydatne akcesoria. STOLARKA ALUMINIOWA to m.in. ścianki działowe, drzwi, okna, witryny, przestrzenne zabudowy wewnętrzne i zewnętrzne zarówno dla budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej i przemysłowych. Należy podkreślić, co jest często bagatelizo- wane przez Klientów, że podstawą wieloletniej bezawaryjnej pracy zamka, drzwi czy bramy, a w przypadku Gerda, również odpowiedniej odporności na włamanie jest prawidłowy mon- taż z użyciem profesjonalnych narzędzi czy materiałów, jeżeli zachodzi taka potrzeba. WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 7

10 EDUKACJA JAK ZBUDOWANE JEST OKNO PVC? OKNO PVC, MIMO POZORNIE PROSTEJ KONSTRUKCJI, TO BARDZO ZAAWANSOWANY TECHNOLOGICZNIE PRODUKT. O TYM, JAK JEST ZBUDOWANE I KTÓRY ELEMENT ZA CO JEST ODPOWIEDZIALNY OPOWIE PONIŻSZY TEKST. PROFIL Okna składają się z dwóch podstawowych elementów, tj. ramy i skrzydła. Te z kolei zbudowane są z profili. Gdy spojrzymy na przekrój okna zauważymy, że profil składa się z wielu komór o różnej wielkości i różnym kształcie. Często mówi się o oknach 5- czy 6-komorowych. Określa to liczbę komór w przekroju poziomym profilu. Obecnie minimalna liczba komór oferowana przez producentów to 5, ale zdarzają się profile nawet 7-komorowe. Liczba komór wpływa na to, jak dobrze profil będzie izolował wnętrze budynku od niekorzystnych warunków zewnętrznych. Im więcej komór ma okno, tym lepsza izolacyjność cieplna określana parametrem Uf. ZBROJENIE Wewnątrz profilu jest specjalne stalowe zbrojenie, zazwyczaj w kształcie litery C. to dzięki niemu profil nie wygina się i jest wystarczająco sztywny, aby znosić wszystkie obciążenia i naprężenia, jakim poddawane są okna. Zbrojenie powinno mieć grubość co najmniej 1,5 mm. Na rynku dostępne są również profile zbudowane tak, że nie wymagają dodatkowego wzmocnienia stalowego. Są to m.in. profile Geneo firmy Rehau, czy Energeto firmy Aluplast. Jest to o tyle korzystne, że okna stają się wtedy jeszcze cieplejsze to w końcu głównie stal powoduje wyziębianie się profilu. OKUCIA Okucia to temat na oddzielny artykuł. Mnogość rozwiązań i coraz większe zaawansowanie technologiczne sprawiają, że branża okuciowa stała się niemal osobna branżą wewnątrz tej związanej ze stolarką. To okucia decydują o tym, czy okno jest rozwierne, rozwierno-uchylne czy przesuwne. Są to ruchome elementy, których ustawienie reguluje się poprzez odpowiednie ustawienie klamki. Okucia to kolejny element, który może zdecydować o naszym bezpieczeństwie. Coraz popularniejsze stają się takie, które uniemożliwiają podważenie skrzydła czy wyrwanie go z ościeżnicy, co może uratować nas przed włamaniem. Takie okucia wyposażone są w specjalne trzpienie antywyważeniowe, dodatkowe zabezpieczenie dolnego zawiasu, klamki zamykane na klucz (to jednocześnie może być doskonałym zabezpieczeniem przez otwarciem okna przez dziecko!) czy specjalne nakładki uniemożliwiające rozwiercenie klamki. SZYBY We współczesnych oknach stosuje się tzw. pakiety szybowe. Są to trzy lub cztery tafle szkła, pomiędzy którymi znajduje się gaz szlachetny, najczęściej argon lub ksenon. Wypełnienie przestrzeni międzyszybowej gazem szlachetnym poprawia izolację termiczną szyby, określaną współczynnikiem Ug. Oczywiście istnieją również okna z pakietami dwuszybowymi i tylko jedną komorą wypełnioną gazem, ale te powoli przechodzą do lamusa ze względu na znacznie słabsze parametry ochrony cieplnej. A ta powinny kształtować się na poziomie Ug = 1 W/(m 2.K) i mniej. Standardową odległością między szybami w pakietach jest 16 mm, ale im jest ona większa, tym lepiej. Ponieważ zadaniem okien jest również odizolowanie od hałasu, producenci dbają o jak najlepsze parametry również w tym zakresie. Najlepsze są szyby laminowane żywicą te bardzo skutecznie pochłaniają dźwięki. Kolejnym sposobem na polepszenie izolacji akustycznej jest zastosowanie szyb o różnej grubości lub wypełnienie pakietów specjalnymi gazami. Szyby powinny być bezpieczne. W razie ich stłuczenia nie powinniśmy obawiać się o to, że nas zranią. Obecnie producenci powlekają szyby specjalną folią PVB, która sprawia, że nawet jeśli szyba popęka, nie rozpadnie się na kawałki. To rozwiązanie szczególnie zalecane jest do pokoi dla dzieci. 8 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015

11 Szyby wreszcie powinny zapewnić nam bezpieczeństwo na zupełnie innym poziomie, a więc maksymalnie utrudnić intruzom ich zbicie i dostanie się do mieszkania, np. podczas nieobecności domowników. Antywłamaniowość określa współczynnik P, a zalecane są te o współczynniku wyższym niż P3. SZPROSY Szprosem nazywamy ten element okna, który dzieli szybę na kilka pól. Są to zazwyczaj cienkie listewki, które najczęściej są na szyby po prostu naklejane. To tzw. szprosy wiedeńskie, które pełnią funkcję wyłącznie dekoracyjną. Szprosy mogą być również zamontowane wewnątrz pakietów szybowych. Takie rozwiązanie z kolei eliminuje problem z ich zabrudzeniem i uciążliwym myciem. Jeszcze rzadziej używa się tzw. szprosów konstrukcyjnych, czyli takich, które mają wpływ na konstrukcję skrzydła. To drogie rozwiązanie, uszczelka wrębowa profil zarezerwowane dla najbardziej wymagających klientów. Oznacza, że każde pole stanowi oddzielny pakiet szybowy. Zalety? W przypadku wymiany szyby z powodu np. pęknięcia czy zarysowania, możemy wymienić tylko ten jeden element. Nie jest to możliwe w przypadku szprosów dekoracyjnych. Szprosy konstrukcyjne Ne pozbawione są również wad: pogarszają izolacyjność termiczną całego okna, określaną współczynnikiem Uw. USZCZELKI Uszczelki w oknach można znaleźć w dwóch miejscach: między skrzydłem i ościeżnicą, a także między profilem i ramą. Uszcelka między profilem i szybą to tzw. uszczelka przyszybowa, która spełnia tę samą role, co kit w oknach sprzed kilkudziesięciu lat. Uszczelki wmontowane we wręb profilu zarówno p stronie skrzydła, jak i ościeżnicy to kolejny element, który poprawia parametry cieplne i akustyczne okien. Dodatkowo chronią domowników przed wnikaniem wiatru i wody deszczowej do wnętrza budynku. O uszczelki wrębowe należy szczególnie dbać: uszczelka przyszybowa regularnie konserwować, a zużyte (nieelastyczne, kruszące się) jak najszybciej wymienić na nowe. EDUKACJA pakiet szybowy zbrojenie Jak widać, okno tylko pozornie jest nieskomplikowanym, prostym wyrobem. W rzeczywistości każdy jego element jest opracowywany w specjalistycznych laboratoriach, a następnie poddawany wielu testom. Tylko po to, aby końcowy produkt, mimo niepozornego wyglądu, spełniał oczekiwania wszystkich, nawet najbardziej wymagających klientów, nastawionych na produkty o jak największym zaawansowaniu technologicznym. Aleksandra Tęsiorowska WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 9

12 EDUKACJA BUDOWA I MONTAŻ OKIEN DACHOWYCH OKNA DACHOWE, RÓŻNIĄ SIĘ OD OKIEN FASADOWYCH KONSTRUKCJĄ, SPOSOBEM I MIEJSCEM INSTALACJI, A TAKŻE DOSTARCZAJĄ WIĘCEJ ŚWIATŁA. PRZEDSTAWIAMY NAJWAŻNIEJSZE ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z BUDOWĄ I MONTAŻEM OKNA DACHOWEGO. RODZAJ OKNA A WYSOKOŚĆ MONTAŻU OKNA Szeroka gama okien wychodzi naprzeciw rozmaitym uwarunkowaniom konstrukcyjnym i związanym z tym możliwościom usytuowania okna w dachu. Wyróżniamy ich dwa podstawowe typy: okna obrotowe oraz uchylno-obroto- we. Na poddaszach nieużytkowych, jako wyjście techniczne na dach, stosuje się też wyłazy dachowe. Okno obrotowe z uchwytem otwierającym w górnej części skrzydła zapewnia optymalne oświetlenie i widok na zewnątrz, gdy jest umieszczone stosunkowo nisko. Takie otwieranie zapewnia też bezpieczeństwo dzieciom, które same nie otworzą okna. Ustawione pod oknem meble lub inne domowe sprzęty nie utrudniają dostępu do uchwytu. W sytuacjach, gdy konstrukcja poddasz wymusza umiejscowienie okna wysoko, alternatywą może być okno obrotowe z klamką umiejscowioną w dolej części skrzydła lub okno uchylno-obrotowe, które można otwierać uchylnie od dołu oraz obrotowo od góry. To drugie ma jedną ważną zaletę w stosunku do okien obrotowych. Otwierając je uchylnie, można swobodnie wychylić się za okno. Okna uchylno-obrotowe są szczególnie polecane do instalacji w dachach o niskim kącie nachylenia, od 20 do 55 stopni. W sytuacji, gdy okna są umiejscowione bardzo wysoko, odpowiednim rozwiązaniem są okna elektryczne zdalnie sterowanie pilotem. Warto wiedzieć, że wszystkie okna dachowe bez względu na typ, mają możliwość obrócenia skrzydła o 180 o, aby wygodnie można było je umyć od wewnątrz. ROZMIAR OKNA, A ROZSTAW KROKWI Okna dachowe występują w wielu standardowych rozmiarach. Aby osiągnąć najlepszy widok z mieszkania, optymalna wysokość, na której powinna znajdować się górna krawędź okna do poddaszy to ok. 2 metry, zaś dolna to około 90 cm. Dlatego długość okna należy dobrać do stopnia nachylenia dachu. Im mniejszy kąt nachylenia dachu, tym dłuższe powinno być okno. Zazwyczaj przy doborze szerokości okna przyjmuje się zasadę, że powinno być o min. 6 cm mniejsze niż rozstaw krokwi. Gdy zamontujemy je pomiędzy krokwiami, wtedy po obydwu stronach ościeżnicy pozostaje po 3 cm na ocieplenie. Taki montaż okna dachowego jest najprostszy, ale zainstalowanie dowolnego innego rozmiaru jest również możliwe. Odległość między krokwiami można łatwo dostosować do szerokości okien. Gdy odległość między krokwiami jest nieco za szeroka należy pogrubić krokiew. Gdy odległość między krokwiami jest nieco za wąska należy wyciąć krokiew i nabić z drugiej strony. Gdy odległość między krokwiami jest znacznie za szeroka należy wykonać wymian. Gdy odległość między krokwiami jest znacznie za wąska należy wykonać wymian. MONTAŻ OKNA DACHOWEGO Minimalny kąt nachylenia dachu, w którym można zamontować okno dachowe to 15 O. Elementem niezbędnym do jego montażu, jest 10 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015

13 kołnierz uszczelniający, który ma odprowadzać wodę opadową poza obrys okna. Powinien być on wykonany z tego samego materiału, co oblachowanie okna i obróbki blacharskie na dachu. Najczęściej jest to ciemnoszare lakierowane aluminium, stosuje się też miedź i tytan-cynk. Kołnierze różnią się konstrukcją i sposobem wyprofilowania. Konkretny typ dobieramy do rodzaju pokrycia dachowego (np. papa, dachówka, gont), konfiguracji okien (pojedyncze okno, połączone w zestawy) oraz rozmiaru okna i głębokości montażu. PAKIETY SZYBOWE W oknach do poddaszy stosowane są zestawy zespolonych szyb. Parametr, który mówi o jej energooszczędności to tzw. współczynnik izolacyjności termicznej szyby Ug. Jednak to nie on świadczy o energooszczędności całego okna, świadczy o nim bilans energetyczny, w którym bierzemy pod uwagę współczynnik izolacyjności dla całego okna Uw, a także jego zdolność do pozyskiwania energii cieplnej. EDUKACJA Każde okno połaciowe jest integralnym elementem dachu, dlatego powinno być szczelnie z nim połączone, a także odpowiednio ocieplone. Podstawową zasadą dobrego montażu jest właściwe ułożenie izolacji przeciwwilgociowej i cieplnej wokół ościeżnicy. Ekipa montażowa może wykonać to za pomocą tradycyjnych materiałów dostępnych na budowie: folii paroprzepuszczalnej, paroizolacyjnej i wełny. Wymaga to dużej staranności i precyzji. Aby zminimalizować błędy, warto korzystać z gotowych zestawów izolacyjnych, np. ram izolacyjnych Velux BDX. Kupuje się je pod rozmiar okna, dzięki czemu doskonale do niego pasują. Jak pokazują badania, okno zamontowane przy użyciu systemowych rozwiązań osiągają lepszy współczynnik izolacyjności termicznej. Na etapie wykończenia wnętrza należy zwrócić uwagę na kształt wnęki okiennej - na dole powinna być ona prostopadła do podłogi, zaś na górze równoległa do niej. Grzejnik umieszczony bezpośrednio pod oknem poprawi cyrkulację ciepłego powietrza zimą i zapobiegnie kondensacji pary wodnej. MATERIAŁY STOSOWANE W PRODUKCJI Najpopularniejszym materiałem, z jakiego wykonywane są okna dachowe, jest impregnowane i lakierowane drewno sosnowe. Klei się je warstwowo, aby konstrukcja była bardziej stabilna i odporna na odkształcenia pod wpływem ekstremalnych temperatur. Występują również okna drewniano-poliuretanowe, ich drewniany rdzeń został pokryty grubą warstwą poliuretanu pomalowanego na biało. Są one całkowicie odporne na wodę, stosuje się je w kuchniach i łazienkach. Ich rama oraz ościeżnica są jednoelementowe, nie mają połączeń w narożnikach, co ułatwia utrzymanie ich w czystości. Większość typów okien dachowych została wyposażona w systemy wentylacyjne nawet gdy okna są zamknięte, jest możliwość wymiany powietrza. Od południa sprawdzą się dobrze standardowe okna energooszczędne o współczynniku przenikania ciepła Uw = 1,3 W/m 2 K. Od północy, gdzie straty ciepła są większe, a możliwość czerpania korzyści z dogrzewającej mocy słońca znacznie mniejsza, lepiej zastosować okna o wyższych parametrach izolacyjnych. Najczęściej panel szybowy składa się z zewnętrznej szyby hartowanej oraz wewnętrznej szyby pokrytej powłoką niskoemisyjną, czyli cienką warstwą pyłków metali szlachetnych. Właściwością takich szyb jest energooszczędność związana z odbijaniem promieni cieplnych. Popularne są również tzw. bezpieczne pakiety szybowe, co oznacza, że ich wewnętrzna szyba została sklejona za pomocą folii, dlatego w razie stłuczenia odłamki nie spadną na podłogę. Przestrzeń pomiędzy szybami wypełniona jest gazem szlachetnym, najczęściej argonem lub kryptonem. Dodatkowe udogodnienia to zastosowanie na szybach zewnętrznych powłok łatwozmywalnych lub antyroszeniowych, pierwsza utrzymuje okna dłużej w czystości, druga zapewnia większą przejrzystość szyb np. po porannej rosie lub deszczu. Innym użytecznym rozwiązaniem są szyby o podwyższonej izolacyjności akustycznej, a także zestaw redukujący odgłosy padającego deszczu. VELUX Polska Sp. z o.o. ul. Muszkieterów 15A Warszawa tel.: fax: kontakt@velux.pl, WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 11

14 EDUKACJA O ODPORNOŚCI NA WIATR Klimat Polski charakteryzuje się dużą zmiennością pogody. Dlatego tak często doświadczamy nagłych załamań pogody, różnic temperatur, ale także silnych wiatrów czy nawet wichur przetaczających się przez kraj. W związku ze zmianami klimatu niekorzystne zjawiska atmosferyczne, takie jak na przykład trąby powietrzne, są coraz częstsze. Nasilające się zmiany klimatyczne występują szczególnie na przełomie zimy i wiosny. Wówczas dochodzi do wyjątkowo intensywnych i nieprzewidywalnych zjawisk atmosferycznych, związanych z przemodelowaniem dopływu promieni słonecznych. Oznacza to, że Ziemia zaczyna się ogrzewać, a Atlantyk jest ciągle ciepły. Trudno przewidywalne zmiany pogodowe występują właśnie wtedy zanim dojdzie do względnej równowagi na styku kontynentu i oceanu. Niestety doniesienia synoptyków nie napawają optymizmem. Jak twierdzą, wskutek zmian klimatycznych gwałtowne burze i wichury będą występować coraz częściej. Dlatego zanim podpiszemy umowę z klientem i zamontujemy mu okna warto sprawdzić, jaką jakość ma stolarka, którą zamierza kupić. Przed zakupem nowych okien należy poważnie rozważyć te parametry, które mają faktyczny wpływ na odporność na parcie wiatru i przeciekanie wody opadowej. Jest to bardzo istotne, tym bardziej, że w ostatnich latach niemal w każdym zakątku naszego kraju zdarzały się niszczycielskie wichury, ulewy, a nawet trąby powietrzne. Szczególnie narażeni są mieszkańcy wysokich pięter i właściciele domów położonych na otwartym terenie lub nad morzem. ODPORNOŚĆ NA WIATR Silny wiatr może spowodować odkształcenie okna poprzez ugięcie ramy nawet o kilka milimetrów. Tego typu działanie prowadzi do powstania trwałego rozszczelnienia. Aby zapewnić sobie komfort i zabezpieczenie przed negatywnymi wpływami atmosferycznymi należy więc przede wszystkim zainwestować w wysokiej jakości stolarkę wyróżniającą się dużą sztywnością. Odporność na obciążenie wiatrem, czyli inaczej sztywność okna, określa jego klasa. Wskaźnik ten informuje o tym, przy jakiej prędkości wiatru nastąpi maksymalne dopuszczalne ugięcie najbardziej odkształconego elementu okna. Nie może ono być większe niż 1/300 długości danego elementu. Co ważne, parametr ten należy dobierać w zależności od natężenia siły wiatrów w miejscu zamieszkania, ponieważ inną odporność na wiatr powinny mieć okna w kilkupiętrowym wieżowcu, a inną w domu parterowym. Związane jest to z samą fizyką budowli. Sprawdzenie klasy odporności okna na wiatr określa się w badaniach laboratoryjnych. Badanie polega na przyłożeniu określonej serii dodatnich i ujemnych ciśnień próbnych, przy których dokonywane są pomiary i kontrole, dla oceny względnego ugięcia czołowego i odporności na uszkodzenie na skutek obciążenia wiatrem. mówi Arkadiusz Listwon, technolog w Drutex S.A. Ugięcie czołowe to maksymalne przemieszczenie czołowe elementu ramy skrzydła lub ościeżnicy pomniejszone o połowę sumy przemieszczeń czołowych w każdym końcu elementu. Z kolei przemieszczenie czołowe to przemieszczenie punktu elementu ramy skrzydła lub ościeżnicy mierzone prostopadle do elementu. 12 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015

15 Okno klasyfikuje się według dwóch wartości: a. obciążenia wiatrem (Tabela 1) b. względnego ugięcia czołowego (Tabela 2) Klasa Ciśnienie [Pa] 0 Nie bada się Exxxx Xxxx (Gdzie xxxx to wartość ciśnienia ale z reguły nie przeprowadza się badań przy tak ekstremalnym ciśnieniu) Klasa Względne ugięcie czołowe A < 1/150 B < 1/300 C < 1/300 Odporność na obciążenie wiatrem oznacza się na podstawie takich badań symbolami od A-1 (najmniejsza sztywność) do C-5 (największa). Biorąc pod uwagę nasze warunki klimatyczne, w przeciętnym budynku mieszkalnym wystarczy okno o odporności na obciążenie wiatrem w klasie B-3/B-4. W skrajnych przypadkach, a więc na dużych wysokościach lub w szczerym polu powinno to być C-3/C-4. Oznacza to, że wiatr napierający z siłą Pa (czyli km/h) spowoduje ugięcie ramy nie większe niż 1/300 długości. Okno o najwyższej odporności na siłę wiatru sklasyfikowane symbolem C-5 oznacza, że wiatr wiejący z prędkością ponad 205 km/h odkształci jego ramę o 1/300 jej długości. Z kolei okno o najniższej odporności na siłę wiatru w klasie A-1, oznacza, że już wiatr wiejący z prędkością 90 km/h doprowadzi do maksymalnego ugięcia ramy, a więc o 1/150 jej długości. Po osiągnieciu danej klasy należy sprawdzić, czy okno wytrzyma powtarzające się ciężkie warunki. Dlatego podczas badania wytwarza się nadciśnienie i podciśnienie w 50 cyklach. Ważnym testem wytrzymałościowym dla badanego okna, a w szczególności okuć, jest tzw. test bezpieczeństwa. Próbka jest poddana jednemu cyklowi obejmującemu ujemne i dodatnie ciśnienie. Wartość tego ciśnienia zależy od klasy, jaką osiągnęliśmy w badaniu. Jest ona pomnożona przez 1,5. Badanie pozwala na określenie jakości i sztywności okuć, a tym samym odporności naszego okna na siłę naporu wiatru. Badanie okien jest wymogiem, a do każdego okna producent ma obowiązek dołączyć kartę wyrobu z wypisanymi przebadanymi parametrami i klasami. Dlatego przed zakupem okna należy dokładnie sprawdzić, jakie parametry zapewnia nam produkt, a zatem jaki poziom bezpieczeństwa nam oferuje. Szczególnie istotne w tym zakresie są trzy parametry: odporność na wiatr i związane z tym również wodoszczelność oraz przepuszczalność powietrza. W obliczu coraz częstszych zmian pogody warto pamiętać, że parametry okna mogą stanowić o komforcie ich użytkowania i naszej satysfakcji radzi Arkadiusz Listwon. Współczesne okna wyróżniają się zaawansowaniem technologicznym. Nowoczesne rozwiązania stanowią często o ich wysokiej jakości. Można więc znaleźć stolarkę idealnie dopasowaną do naszych potrzeb i preferencji w zakresie kształtów, kolorów czy rozmiarów okien. Nie należy jednak zapominać, że wciąż newralgicznymi parametrami pozostają odporność na obciążenie wiatrem i wodoszczelność. Dlatego należy sprawdzać i pytać, bo taka wiedza to pewność, że wybór okna jest właściwy. Nale- ży pytać o certyfikaty, atesty i dopuszczenia techniczne, jakimi dysponuje producent. Ważne jest też, aby ufać wiarygodnym partnerom, firmom z tradycjami, których rzetelność potwierdza wieloletnie doświadczenie w branży. DRUTEX S.A. ul. Lęborska 31, Bytów tel.: fax: drutex@drutex.com.pl EDUKACJA WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 13

16 EDUKACJA CO KAŻDY BUDOWLANIEC O MONTAŻU OKIEN WIEDZIEĆ POWINIEN WYBÓR ODPOWIEDNICH OKIEN TO DLA INWESTORA NIE LADA WYZWANIE. A PROBLEM NIESTETY NA SAMYM DOBORZE STOLARKI SIĘ NIE KOŃCZY, GDYŻ KAŻDE, NAWET NAJLEPSZE OKNO MOŻE STRACIĆ SWOJE WŁAŚCIWOŚCI W WYNIKU NIEPRAWIDŁOWEGO MONTAŻU. INWESTORZY RZADKO NIESTETY MOGĄ LICZYĆ NA FACHOWĄ POMOC EKIPY BUDOWLANEJ, BO JEJ WIEDZA DOTYCZĄCA STOLARKI CZĘSTO JEST BARDZO POWIERZCHOWNA. A PRZECIEŻ WYSTARCZY PRZYSWOIĆ SOBIE KILKA PODSTAWOWYCH INFORMACJI, ABY MÓC DORADZIĆ INWESTOROWI Z JEDNEJ STRONY, A Z DRUGIEJ OCENIĆ, CZY EKIPA MONTUJĄCA OKNA ROBI TO WE WŁAŚCIWY SPOSÓB. W Polsce nie ma powszechnie obowiązującego przepisu określającego zasady poprawnego montażu. Źródłem wiedzy mogą być następujące dokumenty: instrukcja Instytutu Techniki Budowlanej nr 421/2006 Montaż okien i drzwi balkonowych, katalogi systemowe wydane dla poszczególnych systemów profili okiennych dopuszczonych do stosowania w budownictwie, treści instrukcji montażowych wydawanych przez producenta danego systemu. O ile dokumenty te mogą się nieco od siebie różnić, o tyle istnieje kilka fundamentalnych zasad, których zastosowanie jest obligatoryjnie wymagane dla zachowania właściwości stolarki okiennej. POMIAR Ekipa montażowa odwiedza inwestora jeszcze przed sfinalizowaniem transakcji celem dokonania odpowiednich pomiarów ościeży i ustalenia właściwych rozmiarów okien. Czynności te muszą być wykonane z odpowiednią starannością i bez pośpiechu, ponieważ zły pomiar będzie generował kolejne problemy. Poprawny montaż okien jest możliwy tylko wtedy, gdy jest ono odpowiednio mniejsze od ościeża - o 2-3 cm węższe i o 4,5-5,5 cm niższe. Inwestorzy bardz o często popełniają błąd i wymuszają na montażystach zostawienie jak najmniejszej szczeliny montażowej. Prowadzi to do bardzo ciężkich konsekwencji, gdyż okno montowane na styk z ościeżem będzie się odkształcać w wyniku naprężeń powodowanych zmianami temperatury. Zbyt wąska szczelina uniemożliwia także zaaplikowanie odpowiedniej ilości pianki montażowej, a to z kolei powoduje nieszczelność. W drugą stronę też nie należy przesadzać, ponieważ wypełnienie szerokiej szczeliny zbyt dużą ilością pianki, która ma przecież ogromną siłę rozprężania, może powodować odkształcenia okna, a nawet wypchnięcie ramy. PRZYGOTOWANIE OŚCIEŻA Bardzo ważnym elementem montażu jest odpowiednio przygotowane ościeże. Mury powinny być oczyszczone z pyłu, gruzu i innych luźnych elementów; montaż okien na nieczystym podłożu może skutkować nieszczelnością na łączeniu okien z ościeżem, odspajaniem się warstwy termoizolacji, przenikaniem wody opadowej. Ponadto jeżeli mur bardzo pyli, warto go zagruntować, a ubytki powstałe np. przy wyrwaniu starych okien (przy wymianie) powinny być uzupełnione (mniejsze pianą montażową, większe zaprawą). Za tę część prac odpowiedzialna jest najczęściej ekipa budowlana, chyba że inwestor zadecyduje inaczej. Gdy otwory są już odpowiednio przygotowane, a okna pomierzone, zamówione i przyjeżdżają na budowę, należy je obejrzeć pod kątem ewentualnych uszkodzeń. Jeśli stwierdzimy wady lub niezgodność z zamówieniem, należy niezwłocznie zgłosić to inwestorowi i dystrybutorowi stolarki. 14 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015

17 MONTAŻ Teraz można przejść do właściwego montażu. Zaczynamy od ustawienia okna w murze. W przypadku ściany jednowarstwowej ustawiamy je na środku muru, przy ścianie dwuwarstwowej na skraju muru, a dla ściany trójwarstwowej odpowiednim miejscem jest płaszczyzna izolacji termicznej. Dla odpowiedniego montażu okna istotne są również: Zachowanie poziomu, pionu oraz przekąt- nej przy ustawianiu ramy; w przeciwnym razie okno może się samoistnie zamykać lub otwierać, może też wystąpić problem ze szczelnym zamknięciem. Zastosowanie odpo- wiedniej liczby kotew lub dybli i odpowiednie ich rozmieszczenie. Zbyt mało łączników powoduje niestabilność okna i doprowadza do zdeformowania poziomych ramiaków ościeżnicy oraz rozszczelnienia styków okna z murem. Z kolei zbyt dużo kotew powoduje nadmierną sztywność połączenia, a to ogranicza swobodę ruchów konstrukcji okna wynikających ze zmiany temperatury i wilgotności; wskutek tego okno może się wypaczyć a na tynku mogą pojawić się pęknięcia (generalna zasada rozmieszczenia łączników: 15 cm od każdego naroża okna i nie więcej niż 70 cm odległości pomiędzy poszczególnymi kotwami). Zastosowanie odpowiedniej liczby klocków podporowych. Bardzo znaczącym błędem jest nieza-stosowanie lub zastosowanie ich w nieodpowiednich miejscach. Powstałe szczeliny pozwolą na przepływ powietrza i wilgoci do wnętrza, co oznacza spore straty ciepła w budynku. UWAGA! Po wyjściu montażystów nie wyjmujemy klocków podporowych. Stanowią one oparcie dla okna i zapobiegają odkształceniom. Montaż listwy progowej. Większość producentów okien montuje ją do okna w standardzie, zatem wystarczy przypilnować, żeby nie została ona w trakcie montażu odkręcona. Listwa progowa umożliwia przede wszystkim późniejsze prawidłowe zamontowanie parapetu zewnętrznego. Pamiętajmy, że powinna być ona węższa od ramy okiennej, ponieważ parapet powinien być zamontowany pod oknem. Uszczelnienie zamontowanego okna powinno być również wykonane dokładnie i za pomocą odpowiednich materiałów (np. piana montażowa nie może być zbyt sztywna). Wykonanie uszczelnienia powinno być zgodne z zasadą szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz, warto zatem zwrócić uwagę, czy montażyści stosują folie lub taśmy paroszczelne i paroprzepuszczalne, które zabezpieczają pianę montażową przed degradacją i uszczelniają łączenie. Szczelinę montażową wypełniamy pianą do ok. 1/3, a przed jej nałożeniem warto zwilżyć podłoże, co poprawi jej przyczepność. Prawidłowa obróbka piany. Zbyt wczesne rozpoczęcie (przed zastygnięciem) to również poważny błąd. Pośpiech może doprowadzić do zmniejszenia objętości warstwy izolacyjnej, a przez to do pogorszenia skuteczności uszczelnienia. Użycie odpowiedniej zaprawy tynkarskiej do obróbki po montażu na bazie cementu. Pianę montażową należy wyrównać tuż przed nałożeniem zaprawy. Należy też pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu ram i szyb okna przed przystąpieniem do prac tynkarskich. Drożne otwory odwodnieniowe. Zwróćmy uwagę, czy nie są zapchane bądź zasłonięte parapetem. Taka sytuacja najczęściej ma miejsce przy wymianie okien, gdy parapet wewnętrzny jest wyżej niż parapet zewnętrzny. Należy w takiej sytuacji zastosować poszerzenia systemowe. Pamiętajmy zatem, obserwując pracę montażystów, o tych kilku istotnych zasadach. W razie wątpliwości nie bójmy się rozmawiać z inwestorem i samymi montażystami, którzy prawdopodobnie będą w stanie logicznie wytłumaczyć odstępstwa od powyższych zaleceń. Dopytywanie się o umiejętności i kwalifikacje ekipy montażowej również nie będzie nietaktem. I jeszcze jedno: czasem lepiej nieco bardziej interesować się pracą obcych ekip na naszej budowie, niż po czasie tłumaczyć się inwestorowi z własnej niewiedzy. Agnieszka Zielińska EDUKACJA WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 15

18 EDUKACJA ENERGOOSZCZĘDNY MONTAŻ WARSTWOWY OKNO ODDZIELA WNĘTRZE BUDYNKU OD ZEWNĘTRZNYCH WARUNKÓW KLIMATYCZNYCH ZARÓWNO W ZIMIE, JAK I W LECIE. PRAWIDŁOWO WBUDOWANE OKNO ZAPEWNIA TEŻ SKUTECZNĄ OCHRONĘ PRZED HAŁASEM. Każdy budynek jest narażony na osiadanie czy też ruchy wywołane zmianą temperatury otoczenia lub parciem wiatru na jego powierzchnię. Siły te nie mogą być przenoszone na konstrukcję okna. Okno musi być zamontowane tak, aby obciążenia na nie działające były przenoszone na ściany. Szczelinę pomiędzy ścianą budynku a wmontowanym oknem nazywamy fugą budowlaną. Fuga musi być szczelna, nie może przedostawać się przez nią powietrze. Przepływ powietrza w miejscu, gdzie występuje nieszczelność skutkuje pogorszeniem izolacji cieplnej i akustycznej. Fuga musi być też szczelna na działanie wilgoci i uniemożliwiać wnikanie pary wodnej z pomieszczenia do materiału izolującego, oraz zapobiegać wnikaniu do niego wody opadowej, przy zachowaniu możliwości odparowania na zewnątrz budynku wilgoci z warstwy izolacji. Fuga musi mieć co najmniej takie parametry cieplne i akustyczne, jak samo okno które wbudowujemy w konstrukcję budynku. W praktyce, uwzględniając pewne niedokładności montażu, należy zastosować materiały o lepszych parametrach, niż samo okno. Prawidłowo zamontowane okno daje efekt trwałości, estetyki i higieny. Zapewnienia bezproblemową i bezpieczną eksploatację. MONTAŻ WARSTWOWY Podstawowym celem energooszczędnego montażu warstwowego w systemie ProEnergy jest eliminacja możliwości powstawania mostków termicznych oraz skuteczne zabezpieczenie izolacji termicznej przed wilgocią, z jednoczesnym zapewnieniem stałej jej wentylacji. Taki montaż okien charakteryzuje się stosowaniem wielowarstwowych materiałów, wypełniających szczelinę pomiędzy ościeżnicą a ościeżem. Zasadniczą cechą energooszczędnego montażu jest zastosowanie w styku okna z murem trzech warstw materiałów o ściśle określonych właściwościach, a mianowicie: wewnętrzna warstwa utworzona z folii paroizolacyjnej, mocowanej za pomocą taśmy butylowej do ściany oraz taśmy z klejem akrylowym do ościeżnicy. Zabezpiecza przed wnikaniem wilgoci z pomieszczenia. Taśma Okienna Wewnętrzna Tytan Professional jest kompatybilna z takimi materiałami, jak kleje, tynki itp. Ze względu na swoje właściwości nadaje się do instalacji w miejscach, w których wymagane jest stosowanie produktów o niskim współczynniku paroprzepuszczalności. środkowa warstwa materiał termoizolacyjny, np. pianka poliuretanowa Tytan Professional Energy2020. Energooszczędna piana skutecznie i trwale eliminuje mostki termiczne. Pozwala zredukować straty ciepła w izolacji stolarki otworowej do 60%. Po utwardzeniu pianę można ciąć, piaskować, gipsować lub malować. zewnętrzna warstwa wykonywana jest z folii paroprzepuszczalnej mocowanej za pomocą taśmy butylowej do ściany oraz taśmy z klejem akrylowym do ościeżnicy. Taśma zewnętrzna izoluje połączenia pomiędzy murem a ościeżnicami i zabezpieczenia złącza przed wnikaniem deszczu i wiatru do izolacji termicznej. Taśma Okien- na Zewnętrzna Tytan Professional składa się z paroprzepuszczalnej membrany, która pozwala na odparowanie wody ze złącza. Należy pamiętać, że przed upływem 3 miesięcy po zastosowaniu konieczne jest zabezpieczenie taśm przed degradującym ich parametry techniczne promieniowaniem UV. 16 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015

19 Jednym z większych problemów przy montażu okien jest wszechobecny kurz i pył. Stosowane taśmy, bardzo szybko łapią wszystkie zanieczyszczenia pyliste i wtedy pojawia się duże ryzyko, że nie uda się ich użyć poprawnie, a czasem nawet w ogóle przykleić. Należy wówczas użyć specjalnego kleju montażowego, np. Energy 2020 do EPDM i taśm okiennych. Taki klej idealnie sprawdza się przy doklejeniu włókniny, a tym samym daje gwarancję łączenia i wykonania perfekcyjnego montażu stolarki otworowej. To niezwykle ważna kwestia, tym bardziej przy wymagającym i precyzyjnym montażu energooszczędnym. Stosowanie montażu warstwowego zapobiega powstawaniu mostków termicznych oraz przedostawaniu się do budynku powietrza i wilgoci, jak również chroni przez wiele lat stolarkę otworową i budynek przed zniszczeniem. Przestrzeganie zasad właściwej instalacji zapewnia długotrwałe użytkowanie okien i drzwi, a także gwarantuje spełnienie norm i wymagań współczesnego budownictwa. MONTAŻ W 10 KROKACH 1. Oczyść powierzchnię muru z kurzu, pyłu i luźnych części, a następnie ją zagruntuj. Gruntowanie powierzchni jest zalecane, aby wzmocnić strukturę podłoża oraz wyeliminować zanieczyszczenia. W przypadku, gdy powierzchnia styku jest bardzo sypka, można zastosować grunt głęboko penetrujący, który wzmocni strukturę powierzchni. Jeśli zajdzie potrzeba, warto wyrównać powietrznię muru zaprawą cementowo-wapienną. Dzięki tym czynnościom będziesz pewien, że odpowiednio przygotowałeś powierzchnie montażu, co znacząco wpłynie na stabilność okna. 2. Zdemontuj skrzydło okienne, gdyż kolejne czynności wykonywane są tylko na ościeżnicy. 3. Sprawdź, czy listwa podparapetowa jest wyposażona w systemową uszczelkę. Jeżeli nie, zdemontuj ją i uzupełnij ten brak. 4. W kolejnym etapie prac naklej taśmę we- wnętrzną na ościeżnicę od strony odmurowej. Taśma musi być naklejona na całym obwodzie okna. Na rogach ościeżnicy zrób zakładki o długości 4-5 cm (dają one wystarczającą ilość taśmy do naklejenia jej na mur w miejscu połączenia elementu pionowego z poziomym). Powtarzaj czynność oklejania ościeżnicy, używając taśmy zewnętrznej. 5. Wstaw ościeżnicę w otwór w ścianie. Ościeżnica musi całym swoim ciężarem spoczywać na klockach podporowych. Przy pomocy poziomicy ustaw odpowiednią pozycję okna w otworze (poziom, pion, przekos). Zablokuj ustawioną ościeżnicę w otworze przy pomocy klocków podporowych i klinów montażowych. 6. Przytwierdź ościeżnicę do ściany przy pomocy łączników mechanicznych (kotew lub dybli). 7. Naklej na ścianę taśmę zewnętrzną, pamiętając o rozcięciu zakładek pozostawionych na rogach ościeżnicy. 8. Spryskaj wodą szczelinę pomiędzy ścianą a ościeżnicą, a następnie aplikuj piankę na całym obwodzie okna. Ruch wykonuj zygzakiem, przesuwając pistolet od góry do dołu. Ponownie spryskaj piankę wodą. 9. Gdy piana jest twarda na powierzchni, wyj- mij kliny montażowe (klocki podporowe pozostają) i uzupełnij brakującą pianę. Obrób nadmiar pianki tak, żeby szerokość piany była nie większa niż grubość ościeżnicy. Pianka musi być w pełni utwardzona. Czas, jaki upływa od jej aplikacji do momentu gdy możemy ją obrabiać, jest podany na opakowaniu produktu. 10. Naklej taśmę wewnętrzną na ścianę, pamiętając o rozcięciu zakładek pozostawionych na rogach ościeżnicy. Zawieś na ościeżnicy skrzydło okienne. Teraz możesz wyregulować okno. Selena SA ul. Wyscigowa 56 E Wrocław tel Contact Center Infolinia EDUKACJA WRZESIEŃ 2015 FORUM HiM 17

20 EDUKACJA DOBRE PRAKTYKI MONTAŻOWE WARUNEK BEZAWARYJNEGO UŻYTKOWANIA DRZWI WEJŚCIOWYCH Nawet najbardziej zaawansowane technologicznie drzwi nie spełnią pokładanych w nich oczekiwań bez zapewnienia profesjonalnego montażu. Skupiając się na walorach drzwi, nie zawsze zwracamy uwagę na jakość montażu. Tu niezmiernie ważną rolę odgrywa montażysta, który zapewni prawidłowy montaż drzwi i okien, zgodny z dobrą praktyką budowlaną. Zanim montażyści przystąpią do pracy, inwestor powinien starannie obejrzeć zakupiony wyrób. To ostatni moment na zachowanie uprawnień konsumenckich w zakresie zgodności towaru z zamówieniem. W przypadku stwierdzenia wad można jeszcze odstąpić od montażu i zaoszczędzić wszystkim stronom zbędnych kosztów związanych z demontażem i wymianą gwarancyjną wyrobu. Prawidłowe funkcjonowanie drzwi w znacznym stopniu zależy od prawidłowego, zgodnego z zaleceniami producenta montażu. Przed instalacją należy przygotować ścianę w obrębie otworu, którego wnęki powinny być oczyszczone z luźnych substancji i zaimpregnowane. Otwór powinien zachowywać pion i poziom, oraz luz montażowy mm ponad wymiary ościeżnicy. Ten zakres prac winien należeć do inwestora, chyba że strony ustaliły inaczej. Zgodnie z dobrą praktyką, montaż drzwi powinien nastąpić jako jedna z ostatnich prac wykończeniowych (po wykonaniu robót tynkarskich, malowaniu ścian, położeniu posadzek). Drzwi wejściowe powinny być stabilnie posadowione na systemowym profilu podprogowym PVC, który należy zamocować przed montażem drzwi w poziomie zero (poziom docelowej posadzki). Stabilne zamocowanie drzwi zapo- biegnie ich deformacji w trakcie użytkowania i zapewni szczelność oraz bezawaryjne użytkowanie w całym okresie eksploatacji. W celu efektywnego wykorzystania walorów użytkowych i izolacyjnych drzwi kompozytowych, zalecamy ich montaż z użyciem profesjonalnych komponentów systemu ciepłego montażu. Po zamocowaniu na ościeżnicy taśm izolacyjnych oraz taśmy rozprężnej, należy niezwłocznie ustawić ościeżnicę w świetle uprzednio przygotowanego otworu ściennego i unieruchomić ją za pomocą klinów. Koniecznym warunkiem prawidłowej izolacji drzwi jest zachowanie zasady: taśma parosz- czelna winna być umiejscowiona od wewnątrz budynku, taśma paroprzepuszczalna od ze- wnętrznej strony obiektu. Taśma rozprężna służy do izolacji termicznej i zapewni wysoką skuteczność wyłącznie w stanie suchym chronionym od wewnątrz i zewnątrz taśmami izolacyjnymi. Do ochrony przed wilgocią części oko- SCHEMAT PRAWIDŁOWEGO POSADOWIENIA DRZWI NA PROFILU PODPROGOWYM ORAZ WYKONANIA TERMO- I HYDROIZOLACJI CZĘŚCI OKOŁOPROGOWEJ 18 FORUM HiM WRZESIEŃ 2015