SYTUACJA PRZEMYSŁOWYCH ODBIORCÓW NA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ. w 2009 r.

Transkrypt

1 SYTUACJA PRZEMYSŁOWYCH ODBIORCÓW NA RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ w 2009 r. Jachranka r

2

3 Polityka energetyczna - wpływ na koszty energii.

4 Źródło: CE Direktorate de General Taxation Excise dutu tables january 2009 r PODATEK AKCYZOWY OD ENERGII ELEKTRYCZNEJ - UE. Kraj Przemysł VAT Odb. nieprzem. VAT Przemysł VAT Odb. nieprzem. VAT Kraj /MWh % stawka /MWh % Stawka /MWh % Stawka /MWh % Dania DK 91, ,84 25 Słowenia SI 0, ,00 20 Szwecja SE 28, , MWh 108,50 19 * 108,50 19 Austria AT * 15,00 20 * 15, MWh 39,80 19 ** 39,80 19 Holandia NL Niemcy DE 12, , MWh 10,60 19 *** 10,60 19 Polska PL 5, ,91 22 > MWh 0,50 19 **** 1,00 19 Rumunia RO * 0,42 19 * 0,84 19 Estonia EE 3, ,20 18 Luksemburg LU > kwh 0,50 6 < ,00 6 Włochy IT 3, ,70 20 Metal. elektroliza, chemia 0,10 6 Finlandia FI 2, ,83 22 > 1 kv 0,00 21 Czechy CZ 1, ,15 19 Belgia BE 1 kv 1, ,91 21 Węgry HU 1, ,04 20 energochłonny 0,00 21 Malta MT * 0,84 18 * 0,84 18 Grecja EL * 0,00 9 * 0,00 9 Łotwa LV 0, ,78 21 Francja FR * 0,00 19,6 * 0,00 19,6 Bułgaria BG 0, ,72 20 Cypr CY 0,00 15 * 0,00 15 Słowacja SK * 0,66 19 ** - 19 Litwa LT 0, ,00 19 Irlandia IE 0,50 13,5 1,00 13,5 W. Brytania UK 0, ,00 15 Hiszpania ES 0, ,00 16 Portugalia PT Zarówno w NIEMCZECH jak i w większości krajów UE-15 podane w tabeli stawki dla odbiorców przemysłowych są obniżane w oparciu o Dyrektywę Rady 2003/96/WE z dnia r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Z możliwości tych nie korzystają producenci energochłonni w Polsce.

5 PODATEK OD ENERGETYKI ODNAWIALNEJ. cenę praw majątkowych kształtuje indeksowana opłata zastępcza; obowiązek dotyczy przedsiębiorstw obrotu a koszty ponoszą odbiorcy; nie różnicuje przychodów z produkcji w kolejnych latach pracy OZE; 43,9 45,4 47,0 48,7 40,8 37,8 35,0 32,3 27,8 28,8 29,8 22,5 17,5 [zł/mwh] nie różnicuje źródeł z uwagi na datę ich budowy i technologie produkcji; ustalone w RMG % są ciągle korygowane i jednakowe dla wszystkich odbiorców rok % 8,7 10,4 10,4 10,4 10,9 11,4 11,9 12,4 12,9

6 W latach 2004 do 2008 r krajowa produkcja energii odnawialnej wyniosła 22,6 TWh, z czego: BENEFICJENCI ŚRODKÓW NA WSPIERANIE ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ. 9,6 TWh pochodziło z elektrowni wodnych o mocach powyżej 50 MW; 6,5 TWh ze wspólspalania biomasy w elektrowniach systemowych; 6,4 TWh z elektrowni niezależnych wykorzystujących wiatr, biogaz i biomasę. Odbiorcy energii elektrycznej zapłacili na energetykę odnawialną mln zł w tym dużym elektrowniom wodnym mln zł elektrowniom które uruchomiły współspalanie mln zł. Jedynie mln zł trafiło do producentów niezależnych. Struktura wykorzystania środków z systemu wspierania energetyki odnawialnej. 29% 41% 30% elektrownie wodne > 50 MW elektrownie które uruchomiły współspalanie producenci niezależni

7 PODATEK OD ENERGETYKI SKOJARZONEJ. koszt ponoszony przez odbiorców zależy od poziomu cen energii czarnej!!!!!!!!!! cenę praw majątkowych kształtuje ustalana przez Prezesa URE opłata zastępcza; określone w RMG % są jednakowe dla wszystkich odbiorców. 65,0 60,6 56,3 51,9 69,3 73,7 43,2 47,5 rok ,6 30,3 33,4 Do 1 MW i gazowe % 2,9 3,1 3,3 3,5 Pozostałe % 20,6 21,3 22,2 23,2 24,0 7,4 8,5 9,3 10,2 13,2 14,5 15,8 17,2 18,5 19,8 21,2 22, czerwona + żółta min [zł/mwh] czerwona + żółta max [zł/mwh]

8 Konsekwencje dominacji polityki nad gospodarką - upadek energochłonnych branż przemysłu na przykładzie ZGH Bolesław S.A.

9 ZGH BOLESŁAW S.A. - parametry odbiorcy EE. CHARAKTERYSTYKA POBORU zużycie struktura szczyty: MWh / rok ranny 17,13% popołudniowy 11,96% pozostałe godziny: 70,90% moce: przyłączeniowa / umowna / średnia 115 / 102 / 61 MW roczne odchylenie od średniego poboru 8 % KOSZTY za 2007 r za 2008 r za 2009 r koszty energii elektrycznej 80 mln zł. 103 mln zł. 142 mln zł. udział energii w kosztach 18,56 % 20,3 % > 25 % udział w wartości produkcji 12,5 % 22,5 % > 30 % ENERGOCHŁONNOŚĆ ZGH średnia europejska elektrolizy cynku 3,20 MWh / tonę Zn 3,40 MWh / tonę Zn

10 ZGH "Bolesław" Europa zachodnia Hiszpania - San Juan Niemcy - Nordenham Niemcy - Datten Finlandia - Kokkola Belgia - Balen Francja - Auby Włochy - Porto Vesme Afryka - Springs Australia - Hobbart Indie - Debari Brazylia - Tres Marias USA - Monaca KOSZTY PRODUKCJI Zn W WYBRANYCH KRAJACH UE. Koszty produkcji Zn - wybrane instalacje i kontynenty 2007 r [centy/lb Zn]. 6,14 10,27 6,92 7,32 8,32 6,11 8,19 7,83 12,06 17,82 11,19 9,18 7,47 9,52 17,86 10,65 12,13 4,51 7,78 12,31 12,48 10,41 12,09 4,32 8,84 15,89 15,76 7,85 6,80 8,78 6,14 7,20 7,27 7,70 9,03 13,40 10,76 8,63 7,99 6,18 6,09 11,46 Koszt pracy Koszt energii Koszty inne

11 ENERGOCHŁONNOŚĆ PRODUKCJI Zn UE (lata 1995 do 2008). Energochłonność produkcji Zn elektrolitycznego [kwh/tzn] lata 1995 do 2008 r Polska Europa Zachodnia Hiszpania Niemcy Finlandia Holandia Francja Belgia Włochy

12 ZGH BOLESŁAW S.A. energochłonność produkcji Zn w latach 1995 do Energochłonność produkcji Zn w Polsce [kwh/tzn] w latach 1995 do 2008 r

13 ZGH BOLESŁAW S.A. - europejski lider energochłonności produkcji Zn. Energochłonność produkcji Zn w wybranych krajach UE [kwh/tzn] w 2008 r Polska Europa Zachodnia Hiszpania Niemcy Finlandia Holandia Francja Belgia Włochy

14 KOSZTY ENERGII BRUTTO W WYBRANYCH KRAJACH UE produkcja Zn. Koszty energii brutto - produkcja Zn elektrolitycznego [c/kwh] lata 1995 do 2008 r Polska Europa Zachodnia Hiszpania Niemcy Finlandia Holandia Francja Belgia Włochy

15 SKŁADNIKI KOSZTOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2009 r. 270 zł/mwh PODATEK AKCYZOWY 49,60 20,00 7,1 0 PODATEK OD KOGENERACJI PARAPODATKI 22,50 PODATEK OD ENERGII ODNAWIALNEJ 180,00 40,40 ENERGIA CZARNA OPŁATY PRZESYŁOWE OPŁATA PRZEJŚCIOWA 13,80 26,60 PRZESYŁ 9,80 OPŁATA JAKOŚCIOWA 6,80 PRZESYŁ ZMIENNA 10,00 PRZESYŁ STAŁA

16 SKŁADNIKI KOSZTOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ duży odbiorca przemysłowy, 2009 r. 270 zł/mwh 135 mln. zł % 20,0 7,1 22,5 10,0 3,5 11,2 7,41% 2,61% 8,33% 22% 180,0 90,0 66,67% 13,8 9,8 6,8 10,0 6,9 4,9 3,4 5,0 5,11% 3,64% 2,52% 3,72%

17 KOSZTY ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ZGH BOLESŁAW S.A. do 2030 r. Sumaryczne ceny i koszty energii elektrycznej w latach 2006 do efekt realizacji "Polityki energetycznej Polski do 2030 r" koszty jednostkowe energii w zł/mwh koszty roczne EE w mln zł

18 PAKIET KLIMATYCZNY wpływ na koszty produkcji w ZGH Bolesław S.A. PAKIET KLIMATYCZNY wpływ na koszty produkcji. Wartość produkcji, koszty EE i ich udział w wartości produkcji w ZGH "Bolesław" % % % ,2% 17,5% ,6% ,7% 56,7% 53,0% 61,6% ,9% 57,7% ,5% 51,3% ,4% ,1% ,8% 41,8% ,6% ,4% ,8% 26,4% 27,9% ,7% 20,2% 26,0% ,7% ,8% 9,2% ,5% ,7% % 40% 20% 0 0% ZGH "Bolesław" - wartość produkcji mln zł/rok udział kosztów EE w wartości produkcji % koszty roczne EE w mln zł.

19 CECHY RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ - porównanie. Cena. Parametr Runek cynku Rynek energii elektrycznej Zróżnicowanie cen dla kupujących Mechanizm ustalania ceny. Zależność cen od kosztów produkcji. Obszar rynku Podmioty uprzywilejowane. Podmioty dominujące na rynku. Regulacja. Administracyjny nadzór właścicielski. Wpływy polityczne. Cena cynku ustalana jest na giełdzie w Londynie. Zróżnicowanie cen cynku wynika jedynie z różnych kosztów transportu w różnych regionach świata. Transparentny, rynkowy, przejrzysty jednakowy dla wszystkich równoważący podaż z popytem. Producenci muszą dostosować koszty produkcji do światowych cen cynku. Rynek globalny obejmujący wszystkie kontynenty. Brak podmiotów posiadający pozycję uprzywilejowaną. Brak podmiotów dominujących. Rynek swobodny bez regulacji administracyjnej. Rynek swobodny bez administracyjnego nadzoru. Rynek wolny od wpływów politycznych. Cenę energii dyktują przedsiębiorstwa energetyczne, w szczególności PGE. Cena energii elektrycznej w Polsce jest zróżnicowana nie tylko w grupach odbiorców, ale i na rynku hurtowym. Podmiotom uczestniczącym w rynku energii nie są zaznane mechanizmy ustalania cen. Koszty produkcji, w szczególności budowy nowych źródeł, decydują o cenach. Rynek zamknięty o niskich zdolnościach połączeń transgranicznych Polskie skonsolidowane grupy energetyczne, w szczególności PGE. Polskie skonsolidowane grupy energetyczne, w szczególności PGE. Rynek w części regulowany przez Prezesa URE który usiłuje równoważyć siłę rynkową przedsiębiorstw energetycznych i interesy odbiorców energii. Nadzór Ministra Skarbu Państwa nad większością przedsiębiorstw energetycznych. Rynek podatny na wpływy poprzez nadzór właścicielski, naciski polityczne jak i obsadzanie stanowisk wg politycznego klucza.

20 Ceny energii elektrycznej czarnej w Polsce i w Niemczech. - porównanie.

21 CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA RDN porównanie Polska i Niemcy (średnie dobowe). Porównanie cen energii elektrycznej na rynku dnia następnego do Euro/MWh średnie dobowe Punkt przebicia linii trendu EEX TGE 15 okr. śr. ruch. (EEX) 15 okr. śr. ruch. (TGE) W maju 2009 r 15-o okresowa średnia ruchoma linia trendu na TGE przebiła tę samą linię na EEX i od tego czasu ceny na TGE nieznacznie przewyższają ceny na EEX.

22 CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA RDN porównanie Polska i Niemcy (średnie tygodniowe). 100 Euro/MWh Porównanie cen energii elektrycznej na rynku dnia następnego % EEX - Niemcy średnie tygodniowe TGE - Polska - średnie tygodniowe Od października 2008 r do kwietnia 2009 r ceny notowane na RDN giełdy EEX spadły z poziomu 85 /MWh do średnio 35 /MWh czyli o prawie 60%.

23 sty-08 lut-08 mar-08 kwi-08 maj-08 cze-08 lip-08 sie-08 wrz-08 paź-08 lis-08 gru-08 sty-09 lut-09 mar-09 kwi-09 maj-09 cze-09 lip-09 sie-09 wrz-09 CENY ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA RDN porównanie Polska i Niemcy (średnie miesięczne). Euro/MWh Porównanie cen energii elektrycznej na rynku dnia następnego EEX - Niemcy średnie miesięczne TGE - Polska średnie miesięczne

24 CENY KONTRAKTOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ Polska, Niemcy, Czechy 2010 r. Dynamika zmian cen En El na 2010 r (pasmo) na rynkach: polskim, czeskim i niemieckim. Euro/MWh 54 54,00 52,90 53,00 50,50 51,00 51,50 50, ,50 47,32 46,10 45,69 46, ,95 45,48 45,82 44, Polska 2010 r Niemcy 2010 r

25 CENY KONTRAKTOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ Polska, Niemcy, Czechy 2011 r. Dynamika zmian cen En El na 2011 r (pasmo) na rynkach: polskim, czeskim i niemieckim. Euro/MWh 56 56,00 56,30 58,50 56,50 56,50 57,00 57,50 55, ,16 50,49 47,94 47,96 47,88 47,96 48,25 49, Polska 2011 r Niemcy 2011 r

26 CENY KONTRAKTOWE ENERGII ELEKTRYCZNEJ Polska, Niemcy, Czechy 2012 r. Dynamika zmian cen En El na 2012 r (pasmo) na rynkach: polskim, czeskim i niemieckim. Euro/MWh 60 60,50 61,50 61,00 61,00 60,00 61,00 61,50 57, ,37 53,15 53,70 54,45 52,75 52,04 52,49 50, Polska 2012 r Niemcy 2012 r

27 ZAKŁAD ENERGOCHŁONNY W UE zwolnienia i ograniczenia z opodatkowania EE. Dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia r.w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Definicja Zakładu Energochłonnego (Art.17 pkt.1a) Zakład energochłonny oznacza jednostkę gospodarczą, w której: - koszty nabycia produktów energetycznych i energii elektrycznej wynoszą przynajmniej 3% wartości produkcji lub - krajowy należny podatek energetyczny wynosi przynajmniej 0,5% wartości dodanej. Dopuszczalne zwolnienia, ograniczenia i obniżenia opodatkowania energii Art. 2 pkt. 4 Art. 6 Art.17 pkt. 2 Dyrektywa nie ma zastosowania do energii elektrycznej wykorzystywanej do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych. Państwa członkowskie mogą przyznać zwolnienia lub obniżki w poziomach opodatkowania bezpośrednio, poprzez zróżnicowaną stawkę albo poprzez refundowanie opodatkowania. Państwa członkowskie mogą stosować obniżki podatku dotyczącego energii elektrycznej dla zakładów energochłonnych.

28 Polska Niemcy Polska Niemcy Polska Niemcy Polska Niemcy WPŁYW POLITYKI ENERGETYCZNEJ NA KOSZT ENERGII ELEKTRYCZNEJ odbiorca energochłonny, porównanie Polska Niemcy, Porównanie kosztów energii elektrycznej w Polsce i w Niemczech (1 Euro = 4,15 zł). 64,25 50,77 71,67 55,27 75,82 61,27 81,67 65,27 w Polsce 13,48 więcej w Polsce o 16,40 więcej w Polsce o 14,55 więcej w Polsce o 16,40 więcej IV kwartał 2009 r 2010 r 2011 r 2012 r 11,36 9,88 12,05 2,31 1,46 10,37 13,98 2,31 1,46 10,87 14,46 2,31 1,46 14,94 2,31 1,46 42,3 47,0 47,3 51,5 50,5 57,5 55,4 61,5 czarna akcyza + kolory przesył

29 STOSOWANIE DYREKTYWY 2003/96/WE W NIEMCZECH. akcyza czerwona zielona Specjalny podatek od elektryczności - stawka podstawowa wynosi 20,50 /MWh. - przemysł energochłonny: 3% podstawowej stawki podatkowej tj. 0,62 /MWh Podatek akcyzowy - stawka podstawowa wynosi 12,30 /MWh. - branże energochłonne są zwolnione z podatku akcyzowego (zgodnie z dyrektywą 2003/96/WE). Koszty wspierania produkcji EE w kogeneracji przenoszone są na odbiorców energii poprzez taryfy stałe dystrybutorów. Ich wysokość zależy od rocznego zużycia. Powyżej 0,1 GWh/rok!!! opłata jest ograniczana do 0,25 /MWh. czarna przejściowa przesył Koszty wspierania produkcji EE w OZE przenoszone są na odbiorców energii poprzez taryfy stałe. Ich wysokość zależy od rocznego zużycia (w % po 117 /MWh). Dla odbiorców których koszt EE >15% wartości dodanej brutto (GVA) - zmniejszenie opłaty dodatkowej z 9,4 do 0,5 /MWh. Odbiorców dla których koszt EE > 20% GVA oraz o rocznej konsumpcji > 100 GWh - brak obowiązku. Odbiorcy których całkowity czas użytkowania mocy szczytowej > 7500 h/rok mają kalkulowane indywidualne stawki sieciowe - redukcja opłat o %. Władze lokalne, zwalniają przedsiębiorstwa dystrybucyjne z opłat koncesyjnych za użytkowanie ziemi pod dystrybucję elektryczności w zakresie dostaw EE poniżej średniej ceny - tj. dla przemysłów energochłonnych.

30 EFEKT STOSOWANIA DYREKTYWY 2003/96/WE W NIEMCZECH (2007 r). Udział poszczególnych składników kosztowych w cenie EE w Niemczech komunalni 3,52% 40,22% 33,00% 11,00% 10,00% 0,80% 1,51% czarna przesył i dystrybucja koszty obrotu wsparcie OZE wsparcie kogeneracji podatek od energii opłaty koncesyjne 191 /MWh 3% tj. 2,31 Przemysł energochłonny 1,9% tj. 1,46 3,00% 0,00% 0,60%0,30%1,00% 90,70% 4,50% 77 /MWh

31 SKUTKI BRAKU HARMONIZACJI ROZWIĄZAŃ SYSTEMOWYCH DLA PRZEMYSŁÓW ENERGOCHŁONNYCH - przykład Polska Niemcy, lata Koszty polityki energetycznej dla dużych odbiorców przemysłowych: Polska i Niemcy. zł/mwh Obszary utraty konkurencyjności energochłonnych branż polskiego przemysłu Niemcy-polityka energetyczna Niemcy-przesył Polska-polityka energetyczna Polska-przesył

32 DZIAŁANIA WARUNKUJACE FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTW ENERGOCHŁONNYCH W POLSCE. Warunki niezbędne dla ocalenia energochłonnych branż polskiego przemysłu. 1. Wprowadzenie rozwiązań stosowanych w krajach UE-15 w sposób umożliwiający polskim firmom funkcjonowanie w porównywalnych warunkach ekonomicznych: a) zwolnień i obniżek podatku akcyzowego od energii elektrycznej dla zakładów energochłonnych; b) zmiana warunków uprawniających do korzystania z obniżonych stawek opłaty systemowej i przejściowej w zakresie opłat przesyłowych; c) ograniczenie wolumenów obowiązkowych zakupów kolorowych certyfikatów. 2. Zmniejszenie negatywnych skutków polityki klimatycznej Unii Europejskiej na energochłonne branże przemysłu poprzez: a) przydział darmowych uprawnień do emisji CO 2; b) wynegocjowanie zasad benchmarkingów (w oparciu o które będą przyznawane limity darmowych uprawnień), które uwzględnią 95% nawęglenie polskiej energetyki. 3. Zmiana zasad obrotu energią elektryczną: a) zlikwidowanie barier formalnych i stworzenie warunków umożliwiających dostęp do obrotu hurtowego odbiorcom przemysłowym; b) zwiększenie płynności, transparentności i przejrzystości Rynku Energii Elektrycznej. 4. Uzyskiwanie przez dużych odbiorców przemysłowych oferty na zakup energii elektrycznej adekwatnej do zużywanego wolumenu i charakterystyk poboru.

33 WZROST CEN EE skutki dla polskiego przemysłu. Kryzys finansowy, który zapoczątkował spowolnienie światowej i europejskiej gospodarki, a w konsekwencji spadek cen surowców i wzrost ich zapasów to główne źródło problemów z którymi boryka się obecnie polski przemysł. Nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności problemy te w sposób znaczący pogłębił wzrost kosztów energii elektrycznej. Przemysł energochłonny nie będzie w stanie sprostać takiej sytuacji. Gwałtowny wzrost cen energii elektrycznej, który nastąpił w ciągu ostatnich 3 lat, w połączeniu z rosnącymi obciążeniami związanymi z polityką energetyczną już spowodował wstrzymanie lub ograniczenie produkcji w wielu zakładach. Brak wyważonej oferty ze strony energetyki w zakresie energii czarnej oraz rozwiązań podobnych do tych, które są stosowane przez inne kraje UE w zakresie polityki energetycznej spowoduje upadek zakładów energochłonnych, utratę przez budżet państwa znacznych przychodów z odprowadzanych przez nie podatków oraz konieczność wypłacania zasiłków dla tysięcy bezrobotnych pracowników, którzy już wkrótce zaczną tracić miejsca pracy.

34 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ