Raport Roczny Warszawa, wrzesieƒ 2004 r.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Raport Roczny 2003. Warszawa, wrzesieƒ 2004 r."

Transkrypt

1 Raport Roczny 2003 Warszawa, wrzesieƒ 2004 r.

2 Leszek Balcerowicz Prezes Narodowego Banku Polskiego

3 Narodowy Bank Polski, wype niajàc zadanie powierzone mu przez Konstytucj, stara si zapewniç niskà inflacj, czuwa nad bezpieczeƒstwem systemu bankowego i zarzàdza rezerwami walutowymi. W ten sposób wnosi wk ad w rozwój naszej gospodarki i s u y ludziom. W 2003 r. NBP podobnie jak w latach ubieg ych koncentrowa swoje dzia ania na zapewnianiu stabilnoêci monetarnej i stabilnoêci systemu finansowego. Istotne znaczenie dla NBP mia y tak e: rozwój badaƒ naukowych, dzia alnoêç edukacyjna oraz utrzymanie wysokiej jakoêci obs ugi klienta. Rada Polityki Pieni nej kontynuowa a w 2003 r. proces obni ek stóp procentowych. Poprzez stabilizowanie inflacji i oczekiwaƒ inflacyjnych na niskim poziomie tworzy a warunki do szybkiego i stabilnego rozwoju gospodarczego. JednoczeÊnie umo liwi a spe nienie dwóch kryteriów wejêcia Polski do strefy euro zwiàzanych z politykà pieni nà: kryterium stabilnoêci cen i d ugookresowej stopy procentowej. Realizacja polityki pieni nej, w tym utrzymanie niskiego poziomu inflacji i brak bezpoêrednich interwencji kursowych, zosta y pozytywnie ocenione przez Mi dzynarodowy Fundusz Walutowy. Drugim podstawowym obszarem aktywnoêci Narodowego Banku Polskiego sà dzia ania na rzecz rozwoju i bezpieczeƒstwa krajowego systemu finansowego, przede wszystkim sektora bankowego. NBP wype nia je wspó pracujàc zarówno ze Êrodowiskiem bankowym, jak i krajowymi oraz zagranicznymi instytucjami nadzoru nad sektorem finansowym. W minionym roku Narodowy Bank Polski uczestniczy w pracach nad nowymi regulacjami unijnymi dotyczàcymi wprowadzenia w ycie ustaleƒ Nowej Bazylejskiej Umowy Kapita owej. Jednym z priorytetowych zadaƒ zwiàzanych z zapewnieniem stabilnoêci i rozwojem systemu p atniczego by o przygotowanie banku centralnego do uczestnictwa w systemie TARGET, umo liwiajàcym dokonywanie p atnoêci transgranicznych pomi dzy krajami Unii Europejskiej. W 2003 r. NBP aktywnie uczestniczy w przygotowaniach Polski do cz onkostwa w UE, bioràc udzia w pracach Zespo u Przygotowawczego Komitetu Integracji Europejskiej, przygotowujàc i opiniujàc projekty aktów prawnych, programów i raportów. Prace dostosowujàce NBP do wymogów UE zosta y zakoƒczone na wi kszoêci obszarów. Do ich powodzenia przyczyni si projekt realizowany w ramach porozumienia bliêniaczego z Bankiem Francji i Bankiem W och, wysoko oceniony przez Komisj Europejskà. Narodowy Bank Polski systematycznie wprowadza nowoczesne narz dzia i techniki s u àce poprawie zarzàdzania i zaspokojeniu oczekiwaƒ klientów jednostek bud etowych. W maju 2003 r. NBP uzyska certyfikat jakoêci ISO 9001: 2000 za obs ug rachunków bankowych z wykorzystaniem systemu bankowoêci elektronicznej. Uruchomiono tak e zintegrowany system ksi gowy, który umo liwia sporzàdzanie sprawozdawczoêci ksi gowej zgodnie z wymogami EBC oraz zwi ksza efektywnoêç dzia ania. Ponadto, dla usprawnienia realizacji zadaƒ strategicznych w 2003 r. wprowadzono w NBP system zarzàdzania projektami. NBP kontynuowa reformy wewn trzne s u àce obni aniu kosztów funkcjonowania i podniesieniu jakoêci dzia aƒ banku. Zakoƒczono restrukturyzacj sieci terenowej, ograniczajàc liczb oddzia ów. Wprowadzono te nowoczesne zasady audytu wewn trznego, majàce na celu usprawnienie zarzàdzania w Narodowym Banku Polskim, w szczególnoêci w zakresie zarzàdzania ryzykiem. Wzorujàc si na najlepszych bankach centralnych Êwiata, Narodowy Bank Polski rozwija w 2003 r. dzia ania edukacyjne, m.in. dzi ki wykorzystaniu nowatorskich form kszta cenia. W ramach Programu Edukacji Ekonomicznej NBP uruchomi dost pny w internecie Portal Edukacji Ekonomicznej, stwarzajàc atwy dost p do wiedzy o gospodarce. Najwi kszym wk adem, jaki polityka pieni na mo e wnieêç w d ugofalowy rozwój, jest zdrowy pieniàdz. Aby pieniàdz móg si cieszyç zaufaniem ludzi, potrzebne sà: stabilny system bankowy oraz wystarczajàce rezerwy walutowe, odstraszajàce przed atakiem na kurs krajowej waluty. Dbajàc o te podstawy stabilnego wzrostu, Narodowy Bank Polski nadal b dzie stara si wnosiç wk ad do procesu budowy zdrowej gospodarki rynkowej, od którego zale y systematyczna poprawa warunków ycia spo eczeƒstwa. Prezes Narodowego Banku Polskiego Leszek Balcerowicz

4 Spis treêci SPIS TREÂCI RADA POLITYKI PIENI NEJ...10 ZARZÑD NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO...11 SCHEMAT ORGANIZACYJNY NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO FUNKCJONOWANIE ORGANÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO Prezes Narodowego Banku Polskiego Rada Polityki Pieni nej Zarzàd Narodowego Banku Polskiego POLITYKA PIENI NA Synteza Cel inflacyjny w 2003 r Warunki realizacji celu polityki pieni nej Czynniki zewn trzne Ceny ywnoêci, ceny kontrolowane Uwarunkowania systemowe, wzajemna relacja polityki pieni nej i fiskalnej Instrumenty polityki pieni nej Stopy procentowe Operacje otwartego rynku Rezerwa obowiàzkowa Operacje kredytowo-depozytowe i refinansowanie banków NADZÓR BANKOWY Zadania licencyjne Tworzenie banków Otwieranie przedstawicielstw banków zagranicznych Zmiany w strukturze akcjonariatu banków oraz fuzje banków Zmiany sk adu zarzàdów banków Zmiany statutów banków Zadania regulacyjne Projekty ustaw Akty wykonawcze do ustaw Inne obszary dzia alnoêci regulacyjnej Zadania analityczne BezpoÊredni nadzór analityczny nad bankami komercyjnymi (tzw. zza biurka) Nadzór nad bankami znajdujàcymi si w trudnej sytuacji finansowej Kompleksowa analiza sytuacji sektora bankowego Zadania inspekcyjne CzynnoÊci kontrolne w bankach komercyjnych, spó dzielczych, oddzia ach banków oraz w przedstawicielstwach banków zagranicznych Zakres przeprowadzonych czynnoêci kontrolnych Wsparcie procesu inspekcji i zapewnienie jednolitych standardów inspekcji Udzia Narodowego Banku Polskiego w sanacji banków N a r o d o w y B a n k P o l s k i

5 Spis treêci 4. DZIA ALNOÂå EMISYJNA NBP Pieniàdz gotówkowy w obiegu Struktura pieniàdza gotówkowego Zaopatrywanie banków w znaki pieni ne Wycofywanie z obiegu uszkodzonych lub zu ytych znaków pieni nych Inne zagadnienia zwiàzane z pieniàdzem gotówkowym Dostawy znaków pieni nych Emisja monet kolekcjonerskich Wymiana znaków pieni nych, które przesta y byç prawnym Êrodkiem p atniczym Fa szerstwa krajowych znaków pieni nych Skup walut narodowych krajów UGW DZIA ALNOÂå DEWIZOWA Zarzàdzanie rezerwami dewizowymi Ogólne zasady zarzàdzania rezerwami dewizowymi Uwarunkowania inwestycyjne Poziom oficjalnych aktywów rezerwowych Struktura walutowa rezerw Struktura inwestycyjna i horyzont czasowy rezerw walutowych Dochód z dzia alnoêci inwestycyjnej Dzia ania w zakresie zadaƒ dewizowych Dzia ania w zakresie organizacji obrotu dewizowego Decyzje w sprawach dewizowych Wykonywanie kontroli obrotu dewizowego przez NBP Dzia ania pokontrolne Obs uga kredytów zagranicznych zaciàgni tych przez NBP DZIA ANIA NA RZECZ SYSTEMU P ATNICZEGO Decyzje w zakresie po àczenia z systemem TARGET Nadzór nad systemami p atnoêci Dzia ania regulacyjne w dziedzinie systemu p atniczego Funkcjonowanie systemu SORBNET Obs uga rachunków bie àcych banków w Centrali NBP Liczba rachunków bie àcych banków prowadzonych przez NBP Rodzaje i liczba operacji przeprowadzonych na rachunkach bie àcych banków w NBP Standaryzacja i normalizacja Dzia alnoêç Rady ds. Systemu P atniczego Wspó praca z sektorem bankowym w zakresie pozosta ych przedsi wzi ç mi dzybankowych DZIA ALNOÂå EDUKACYJNA I INFORMACYJNA Dzia alnoêç edukacyjna Program edukacji ekonomicznej Wspó praca w zakresie szkolenia kadr dla sektora bankowego Dzia alnoêç informacyjna...80 Raport Roczny

6 Spis treêci Kontakty z mediami Wydawnictwa i strona internetowa NBP Kampania informacyjno-promocyjna Zrób pierwszy krok do euro" Centralna Biblioteka NBP OBS UGA SKARBU PA STWA Obs uga rachunków bud etu paƒstwa Obs uga rachunków bankowych w z otych Rodzaje rachunków bud etu paƒstwa prowadzonych przez NBP Tryb obs ugi rachunków bud etu paƒstwa Administrowanie kredytami zagranicznymi zaciàgni tymi przez rzàd RP Obs uga zobowiàzaƒ i nale noêci zagranicznych bud etu paƒstwa Obs uga obrotu skarbowymi papierami wartoêciowymi Przetargi na bony skarbowe Prace nad systemem Dealerów Skarbowych Papierów WartoÊciowych Dzia ania na rzecz usprawnienia zarzàdzania d ugiem publicznym Zmiany w zakresie usprawnienia obrotu skarbowymi papierami wartoêciowymi Operacje zamiany obligacji DZIA ALNOÂå ANALITYCZNA Analizy ekonomiczne i badania Prace analityczno-prognostyczne i badawcze Prace analityczne zwiàzane z wp ywem wprowadzenia euro na system bankowy Analizy i badania w zakresie rozwoju i stabilnoêci systemu finansowego Badania sytuacji przedsi biorstw Konferencje i seminaria naukowe organizowane przez NBP DZIA ALNOÂå STATYSTYCZNA Zadania statystyczne Zadania w zakresie statystyki monetarnej, finansowej, bilansu p atniczego oraz mi dzynarodowej pozycji inwestycyjnej Informacja statystyczna dla odbiorców zewn trznych Dzia ania dostosowujàce do wymogów EBC w zakresie statystyki DZIA ALNOÂå LEGISLACYJNA Dzia alnoêç prawotwórcza organów NBP oraz Komisji Nadzoru Bankowego Projekty ustaw opracowanych w Narodowym Banku Polskim Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. zmieniajàca ustaw o Narodowym Banku Polskim Projekt ustawy zmieniajàcej ustaw Prawo bankowe Projekt ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych Udzia Narodowego Banku Polskiego w pracach nad projektami aktów normatywnych organów paƒstwa Udzia Narodowego Banku Polskiego w pracach nad projektami aktów nienormatywnych Projekty ustaw dotyczàcych funkcjonowania systemu bankowego N a r o d o w y B a n k P o l s k i

7 Spis treêci Projekty ustaw uchwalonych Projekty ustaw rozpatrywanych WSPÓ PRACA MI DZYNARODOWA Dzia ania zmierzajàce do dostosowania polskiego sektora bankowego i NBP do wymogów Unii Europejskiej Dzia ania przygotowawcze zmierzajàce do efektywnego funkcjonowania Polski po przystàpieniu do Unii Europejskiej Wspó praca z Europejskim Systemem Banków Centralnych Program Phare Inne dzia ania w NBP Wspó praca z mi dzynarodowymi instytucjami gospodarczymi i finansowymi Wspó praca z Organizacjà Wspó pracy Gospodarczej i Rozwoju Wspó praca z Bankiem Âwiatowym Wspó praca z Mi dzynarodowym Funduszem Walutowym Wspó praca z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju Wspó praca z Bankiem Rozrachunków Mi dzynarodowych w Bazylei Mi dzynarodowy Bank Wspó pracy Gospodarczej Pomoc szkoleniowa udzielona bankom centralnym i zagranicznym instytucjom nadzorczym DZIA ALNOÂå W ASNA Zarzàdzanie zasobami ludzkimi Zatrudnienie w NBP Podnoszenie kwalifikacji pracowników NBP Pozosta e zagadnienia z zakresu polityki kadrowej Zarzàdzanie zasobami majàtkowymi Obs uga informatyczna systemu bankowego oraz NBP Ochrona i zabezpieczenia Ochrona informacji niejawnych Ochrona danych osobowych Ochrona osób i mienia Dzia alnoêç audytu wewn trznego Zmiany organizacyjne Reorganizacja sieci terenowej NBP Wprowadzenie systemu zarzàdzania projektami Uzyskanie certyfikatu zgodnoêci z normà PN-EN ISO 9001:2000 dla obszaru BankowoÊci Elektronicznej BILANS I RACHUNEK WYNIKÓW NBP Bilans NBP sporzàdzony na dzieƒ 31 grudnia 2003 r Rachunek zysków i strat za 2003 r Zmiany w strukturze aktywów i pasywów Zmiany w rachunku zysków i strat Wynik z dzia alnoêci bankowej Raport Roczny

8 Spis treêci Przychody z finansowego majàtku trwa ego Wynik z pozosta ej dzia alnoêci operacyjnej Ró nica wartoêci rezerw Zysk NBP i jego podzia BILANS P ATNICZY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ZA 2003 R Podstawowe tendencje w bilansie p atniczym w 2003 r Rachunek bie àcy Poprawa salda rachunku bie àcego Poprawa salda obrotów towarowych Obroty handlu zagranicznego wed ug statystyki celnej Pog bienie si ujemnego salda dochodów Wzrost dodatniego salda transferów bie àcych Rachunek finansowy Inwestycje nierezydentów w Polsce Inwestycje rezydentów za granicà Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe ZA ÑCZNIKI ZA ÑCZNIK 1 CENY TOWARÓW I US UG KONSUMPCYJNYCH ZA ÑCZNIK 2 PKB I POPYT KRAJOWY ZA ÑCZNIK 3 NIERÓWNOWAGA ZEWN TRZNA ZA ÑCZNIK 4 PODA PIENIÑDZA ZA ÑCZNIK 5 WYKAZ WYKONAWCZYCH AKTÓW PRAWNYCH WYDANYCH W 2003 R. PRZEZ ORGANY NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO I KOMISJ NADZORU BANKOWEGO (OG OSZONYCH) ZA ÑCZNIK 6 PUBLIKACJE I STRONA INTERNETOWA NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO W 2003 R ZA ÑCZNIK 7 ZESTAWIENIE OTWARTYCH SEMINARIÓW PRZEPROWADZONYCH W NBP W 2003 R ZA ÑCZNIK 8 WYNIKI G OSOWANIA CZ ONKÓW RADY POLITYKI PIENI NEJ NAD WNIOSKAMI I UCHWA AMI PODJ TYMI W 2003 R ANEKS TABELA I Podstawowe dane statystyczne TABELA II Rynek finansowy podstawowe informacje TABELA III Kursy USD i EUR w 2003 r TABELA IV Ârednie wa one oprocentowanie depozytów z otowych w bankach komercyjnych TABELA V Ârednie wa one oprocentowanie kredytów z otowych w bankach komercyjnych TABELA VI Bilans zagregowany pozosta ych monetarnych instytucji finansowych TABELA VII Bilans NBP TABELA VIII Bilans skonsolidowany monetarnych instytucji finansowych N a r o d o w y B a n k P o l s k i

9 Spis treêci TABELA IXa Poda pieniàdza M TABELA IXb Czynniki kreacji pieniàdza M TABELA X Pieniàdz rezerwowy i czynniki jego kreacji TABELA XI Bilans p atniczy w mln EUR TABELA XII Bilans p atniczy w mln PLN TABELA XIII Bilans p atnicz y w mln USD TABELA IV Bilans p atniczy w latach TABELA XV Rachunek bie àcy w latach TABELA XVI Us ugi w latach TABELA XVII Pozosta e us ugi w latach TABELA XVIII Dochody w latach TABELA XIX Transfery bie àce w latach TABELA XX Inwestycje bezpoêrednie w latach TABELA XXI Inwestycje portfelowe w latach TABELA XXII Inwestycje portfelowe aktywa w latach TABELA XXIII Inwestycje portfelowe pasywa w latach TABELA XXIV Pozosta e inwestycje aktywa w latach TABELA XXV Pozosta e inwestycje pasywa w latach TABELA XXVI Podstawowe wskaêniki bilansu p atniczego na bazie transakcji w latach UWAGI METODYCZNE SKRÓTY Raport Roczny

10 Rada Polityki Pieni nej Przewodniczàcy Leszek Balcerowicz Cz onkowie: Jan Czekaj (od 26 sierpnia 2003 r.) Marek Dąbrowski Bogus aw Grabowski Cezary Józefiak Janusz Krzy ewski Wojciech àczkowski Jerzy Pruski Dariusz Rosati Grzegorz Wójtowicz Wies awa Zió kowska 10 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

11 Zarzàd Narodowego Banku Polskiego Przewodniczàcy Leszek Balcerowicz Cz onkowie: Jerzy Stopyra I Zast pca Prezesa NBP Andrzej S. Bratkowski Wiceprezes NBP Joanna Wielgórska-Leszczyƒska Andrzej Jakubiak Tomasz Pasikowski Józef Sobota Raport Roczny

12 SCHEMAT ORGANIZACYJNY NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO Stan na dzieƒ 31 XII 2003 r. Rada Polityki Pieni nej Przewodniczàcy Prezes NBP Prezes NBP Zarzàd NBP Przewodniczàcy Prezes NBP Komisja Nadzoru Bankowego Przewodniczàcy Prezes NBP Wiceprezes NBP Pierwszy Zast pca Prezesa NBP Wiceprezes NBP Departament Systemu Finansowego Departament Operacji Krajowych Departament Operacyjno- -Rachunkowy Departament Systemu P atniczego Gabinet Prezesa Departament Komunikacji Spo ecznej Departament Audytu Wewn trznego Departament Prawny Departament Kadr Departament Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych Departament Statystyki Departament Operacji Zagranicznych Biuro Badaƒ Makroekonomicznych Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego Biuro Licencji Bankowych Biuro Polityki Nadzorczej Biuro Analiz Systemu Bankowego Departament Emisyjno- -Skarbcowy Departament Zagraniczny Departament Administracji Departament Informatyki i Telekomunikacji Biuro Inspekcji Biuro BankowoÊci Spó dzielczej Departament Ochrony Centrala NBP G ówny Oddzia Walutowo- -Dewizowy w Warszawie Zak ad Us ug Gospodarczych w Warszawie 16 Oddzia ów Okr gowych 12 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

13 1 FUNKCJONOWANIE ORGANÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO Raport Roczny 2003

14 Funkcjonowanie organów Narodowego Banku Polskiego Zgodnie z ustawà z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim 1, obowiàzujàcà od 1 stycznia 1998 r., organami NBP sà: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieni nej i Zarzàd Narodowego Banku Polskiego Prezes Narodowego Banku Polskiego Prezes Narodowego Banku Polskiego przewodniczy Radzie Polityki Pieni nej, Zarzàdowi NBP oraz Komisji Nadzoru Bankowego. Od maja 2003 r. Prezes NBP bra udzia jako obserwator w posiedzeniach Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego we Frankfurcie. Ponadto, reprezentujàc bank centralny w kontaktach z instytucjami zagranicznymi w 2003 r., Prezes NBP wzià udzia m.in. w nast pujàcych spotkaniach: dorocznym posiedzeniu Rady Gubernatorów Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w Bazylei, regularnych posiedzeniach Gubernatorów Banku Rozrachunków Mi dzynarodowych w Bazylei, posiedzeniach Rady ECOFIN w sk adzie rozszerzonym o prezesów banków centralnych. W 2003 r. Prezes NBP wyda 13 zarzàdzeƒ dotyczàcych: ustalenia wzorów, stopu, próby, masy i wielkoêci emisji monet, sposobu numeracji rachunków bankowych, upowa nienia do podejmowania decyzji dotyczàcych zezwoleƒ dewizowych oraz zezwoleƒ na prowadzenie dzia alnoêci kantorowej, sposobów i trybu przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowaƒ banknotów i monet oraz wykonywania czynnoêci zwiàzanych z zaopatrywaniem banków w te znaki, zasad i trybu wymiany znaków pieni nych, które wskutek zu ycia lub uszkodzenia przestajà byç prawnym Êrodkiem p atniczym, okreêlenia placówek NBP oraz innych banków zobowiàzanych do wymiany starych z otych. Prezes NBP, jako prze o ony pracowników, bra udzia w kszta towaniu i realizowaniu polityki kadrowej, a tak e nadzorowa przestrzeganie standardów pracy w NBP Rada Polityki Pieni nej W 2003 r. Rada Polityki Pieni nej odby a 16 posiedzeƒ (w tym 12 dwudniowych), na których podj a 17 uchwa opublikowanych w Monitorze Polskim oraz w Dzienniku Urz dowym NBP. RPP podj a 6 uchwa w sprawie obni enia stopy referencyjnej, oprocentowania kredytów refinansowych, oprocentowania lokaty terminowej oraz stopy redyskontowej weksli w Narodowym Banku Polskim. 1 Dz.U. nr 140, poz. 938 z póên. zm. 14 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

15 Funkcjonowanie organów Narodowego Banku Polskiego Tabela 1 WysokoÊç stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego na koniec 2002 i 2003 r. (w pkt. proc) Kredyt lombardowy Redyskonto weksli Stopa referencyjna Lokata w NBP ,75 6,75 7,5 5,75 6,75 5,25 4,75 3,75 èród o: dane NBP. RPP podj a równie uchwa y w nast pujàcych sprawach: przyj cia Strategii polityki pieni nej po 2003 r., przyj cia rocznego sprawozdania finansowego NBP sporzàdzonego na dzieƒ 31 grudnia 2002 r., przyj cia sprawozdania z wykonania za o eƒ polityki pieni nej w 2002 r., oceny dzia alnoêci Zarzàdu NBP w zakresie realizacji za o eƒ polityki pieni nej w 2002 r., zatwierdzenia sprawozdania z dzia alnoêci NBP w 2002 r., ustalenia za o eƒ polityki pieni nej na rok 2004, stopy rezerwy obowiàzkowej banków, obni ajàc jej wysokoêç z 4,5% do 3,5%, okreêlenia górnej granicy zobowiàzaƒ wynikajàcych z zaciàgania przez NBP po yczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych, zasad rachunkowoêci, uk adu aktywów i pasywów bilansu oraz rachunku zysków i strat NBP, zasad tworzenia i rozwiàzywania rezerwy na pokrycie ryzyka zmian kursu z otego do walut obcych w NBP, zatwierdzenia planu finansowego NBP na 2004 r. Realizujàc obowiàzek wynikajàcy z art. 23 ustawy o Narodowym Banku Polskim, we wrzeêniu 2003 r. RPP przyj a: Bilans p atniczy Rzeczypospolitej Polskiej za 2002 r. oraz bilanse p atnicze RP za I kwarta, za I pó rocze i za trzy kwarta y2003 r. Bilans p atniczy na bazie transakcji oraz bilans pasywów i aktywów zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej za 2002 r. Prognoz bilansu p atniczego Polski na 2004 r. Opini w sprawie projektu ustawy bud etowej na 2004 r. W kwietniu 2003 r. RPP wyda a opini do rzàdowego Programu naprawy finansów RP. Ponadto RPP przyj a Raport o inflacji za 2002 rok oraz trzy kwartalne Raporty o inflacji (za I, II i III kwarta 2003 r.). W 2003 r. odby y si dwa spotkania Rady Polityki Pieni nej z przedstawicielami rzàdu: 25 marca z Wicepremierem, Ministrem Finansów G. Ko odko, 17 lipca z Wicepremierem J. Hausnerem i Ministrem Finansów A. Raczko. Tematem spotkaƒ by a bie àca sytuacja makroekonomiczna oraz perspektywy i warunki rozwoju gospodarczego Polski. Spotkania z przedstawicielami banków komercyjnych 2 i przedsi biorcami s u y y zaprezentowaniu Strategii polityki pieni nej i Za o eƒ polityki pieni nej oraz wyjaênieniu problemów zwiàzanych z prowadzeniem polityki pieni nej. 2 Doroczne spotkanie RPP z przedstawicielami banków komercyjnych odby o si w dniu 6 paêdziernika 2003 r. Raport Roczny

16 Funkcjonowanie organów Narodowego Banku Polskiego Zakoƒczenie kadencji Rady Polityki Pieni nej ( ) Na poczàtku 2004 r. zakoƒczy a si szeêcioletnia kadencja Rady Polityki Pieni nej. W 2003 r. zosta a zakoƒczona realizacja Âredniookresowej strategii polityki pieni nej na lata , opartej na bezpoêrednim celu inflacyjnym. Zgodnie z wyznaczonym celem zosta a osiàgni ta stabilizacja cen, obni ono inflacj do poziomu poni ej 2% (z 14,2% w lutym 1998 r. do 1,6 po koniec 2003 r.). W ten sposób wype nione zosta y dwa kryteria wejêcia Polski do strefy euro zwiàzane z politykà pieni nà: stabilnoêci cen i d ugookresowej stopy procentowej. Wprowadzony na wniosek RPP przez Rad Ministrów w kwietniu 2000 r. p ynny kurs walutowy zasadniczo zmniejszy ryzyko kryzysu walutowego. RPP ujednolici a i obni y a wysokoêç stopy rezerwy obowiàzkowej banków (Êrednio z 12% do 3,5%). Wprowadzi a równie nowe instrumenty polityki pieni nej: podzia operacji otwartego rynku na podstawowe, dostrajajàce i strukturalne, depozyt na koniec dnia w banku centralnym, kredyt techniczny Zarzàd Narodowego Banku Polskiego Zgodnie z ustawà o Narodowym Banku Polskim, dzia alnoêcià NBP kieruje Zarzàd. Zarzàd NBP podejmuje uchwa y w sprawach niezastrze onych w ustawie do wy àcznej kompetencji innych organów NBP oraz realizuje uchwa y RPP. W zwiàzku z perspektywà bliskiego cz onkostwa Polski w Unii Europejskiej Zarzàd NBP Êledzi proces integracji europejskiej oraz przebieg prac dostosowawczych prowadzonych w NBP. Wa nym elementem dzia aƒ integracyjnych by o pomyêlne zakoƒczenie dwuletniej wspó pracy z bankami centralnymi W och i Francji w ramach Phare 2000, która w istotny sposób przyczyni a si do osiàgni cia wysokiego poziomu dostosowania NBP do funkcjonowania w ESBC. Kontynuowano prace Mi dzyresortowej Grupy Roboczej (NBP i Ministerstwa Finansów) ds. Integracji Polski z Unià Gospodarczà i Walutowà. Zarzàd NBP na posiedzeniach zajmowa si m.in. dostosowaniem instrumentów polityki pieni nej, statystyki pieni nej i bilansu p atniczego oraz zasad rachunkowoêci NBP do wymagaƒ ESBC, zagadnieniami dotyczàcymi usprawnienia obrotu p atniczego, rozwoju analiz na rzecz polityki pieni nej i stabilnoêci systemu finansowego oraz usprawnienia wewn trznej dzia alnoêci, m.in. poprzez wprowadzanie nowoczesnych mechanizmów zarzàdzania. Ponadto rozpatrywa, a nast pnie rekomendowa Radzie Polityki Pieni nej projekty uchwa i materia y kierowane na posiedzenia RPP. W 2003 r. Zarzàd NBP odby 51 posiedzeƒ, na których podjà 57 uchwa normatywnych, 17 uchwa nienormatywnych oraz 200 postanowieƒ. Do najwa niejszych decyzji Zarzàdu NBP nale a o podj cie uchwa w nast pujàcych sprawach: planu inwestycji Narodowego Banku Polskiego na rok 2003, planu finansowego Narodowego Banku Polskiego na rok 2003, wczeêniejszego wykupu przez NBP obligacji przeznaczonych dla banków w zwiàzku z obni eniem stóp rezerwy obowiàzkowej, trybu i szczegó owych zasad przekazywania przez banki do Narodowego Banku Polskiego danych niezb dnych do ustalania polityki pieni nej i okresowych ocen sytuacji pieni nej paƒstwa oraz oceny sytuacji finansowej banków i ryzyka sektora bankowego, 16 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

17 Funkcjonowanie organów Narodowego Banku Polskiego trybu i szczegó owych zasad przekazywania przez banki Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezb dnych do sporzàdzania bilansu p atniczego oraz bilansów nale noêci i zobowiàzaƒ zagranicznych paƒstwa, emitowania bonów pieni nych Narodowego Banku Polskiego, wprowadzenia Regulaminu refinansowania banków w ciàgu dnia operacyjnego przez Narodowy Bank Polski", zmiany uchwa y w sprawie zasad i trybu naliczania i utrzymywania przez banki rezerwy obowiàzkowej, zmiany uchwa y w sprawie wprowadzenia Regulaminu realizacji poleceƒ wyp aty i operacji czekowych w obrocie zagranicznym oraz skupu i sprzeda y walut obcych dla posiadaczy rachunków bankowych w Narodowym Banku Polskim, zmiany uchwa y w sprawie warunków otwierania i prowadzenia rachunków banków przez Narodowy Bank Polski, zmiany uchwa y w sprawie wprowadzenia Regulaminu prowadzenia przez Narodowy Bank Polski rachunków i kont depozytowych papierów wartoêciowych oraz obs ugi operacji na papierach wartoêciowych i ich rejestrach na rachunkach i kontach depozytowych tych papierów, zasad i trybu post powania przy udzielaniu zamówieƒ w Narodowym Banku Polskim, kontroli wewn trznej i audytu wewn trznego w Narodowym Banku Polskim, sposobu wykonywania zadaƒ z zakresu rachunkowoêci w Narodowym Banku Polskim, zarzàdzania projektami w Narodowym Banku Polskim, zarzàdzania systemem informatycznym przetwarzajàcym dane osobowe w Narodowym Banku Polskim. Raport Roczny

18 18 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

19 2 POLITYKA PIENI NA Raport Roczny 2003

20 Polityka pieni na 2.1. Synteza 1. Zgodnie z art. 227 ust.1 Konstytucji RP Centralnym bankiem paƒstwa jest Narodowy Bank Polski. Przys uguje mu wy àczne prawo emisji pieniàdza oraz ustalania i realizowania polityki pieni nej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartoêç polskiego pieniàdza. 1. W uchwalonej w 1998 r. Âredniookresowej strategii polityki pieni nej na lata Rada Polityki Pieni nej za strategiczny cel polityki pieni nej uzna a obni enie do koƒca 2003 r. stopy inflacji do poziomu poni ej 4%. Rada Polityki Pieni nej zdecydowa a, e celem polityki pieni nej w 2003 r. (og oszonym w czerwcu 2002 r. i potwierdzonym w opublikowanych we wrzeêniu 2002 r. Za o eniach polityki pieni nej na 2003 rok) b dzie osiàgni cie na koniec 2003 r. inflacji na poziomie 3% z dopuszczalnym przedzia em odchyleƒ +/- 1 pkt proc. 2. W grudniu 2003 r. roczna stopa inflacji wynios a 1,7%. By a wi c zgodna z celem przyj tym w Âredniookresowej strategii polityki pieni nej na lata i ukszta towa a si nieco poni ej krótkookresowego celu inflacyjnego wyznaczonego w Za o eniach polityki pieni nej na 2003 rok. Poziom inflacji ni szy o 0,3 pkt. proc. od dolnej granicy przedzia u celu inflacyjnego zosta osiàgni ty przy zgodnym z przewidywaniami przyspieszeniem tempa wzrostu cen ywnoêci i napojów bezalkoholowych, jednak znacznie ni szym od przewidywanego wzroêcie cen w grupie towarów i us ug o cenach kontrolowanych. 3. Rada Polityki Pieni nej dokona a w 2003 r. szeêciu obni ek stóp procentowych NBP. Obni ki by y przeprowadzone w I pó roczu. Stopa referencyjna zosta a obni ona z 6,75% do 5,25 %, stopa redyskonta weksli z 7,50% do 5,75%, stopa kredytu lombardowego z 8,75% do 6,75%, a stopa depozytowa z 4,75% do 3,75%. 4. W 2003 r. obserwowano stopniowe, coraz silniejsze o ywienie polskiej gospodarki. Tempo wzrostu PKB wzros o z 2,3% w I kwartale do 4,7% w IV kwartale, a w ca ym roku osiàgn o 3,7%. 4. Utrzymywa si wysoki wzrost produkcji przemys owej, a o skali przyrostu produkcji decydowa przemys przetwórczy, którego dynamika wiàza a si z rosnàcym eksportem i poprawà konkurencyjnoêci na rynku wewn trznym. Zwi kszaniu si popytu konsumpcyjnego towarzyszy y tak e oznaki o ywienia inwestycyjnego w przemyêle przetwórczym. W 2003 r. odnotowano równie znacznà popraw wyników finansowych przedsi biorstw. 4. Pomimo niekorzystnych uwarunkowaƒ zewn trznych czynnikiem wspierajàcym wzrost gospodarczy pozostawa eksport. Wed ug statystyki p atniczej w 2003 r. wzrost wp ywów z eksportu wyniós w euro 8,7%, a w USD 30,3%, podczas gdy w 2002 r. wzrost ten wynosi odpowiednio: 2,7% i 8,8%. Zmniejszenie deficytu obrotów handlowych sprawi o, e deficyt obrotów bie àcych bilansu p atniczego w 2003 r. po raz czwarty z kolei obni y si i wyniós w relacji do PKB 1,9%. 5. W polityce pieni nej w 2003 r. uwzgl dniano utrzymywanie si wysokiego deficytu sektora finansów publicznych w 2003 r. oraz perspektywy znacznego wzrostu tego deficytu w 2004 r. 4. Sytuacja finansów publicznych nadal jest najwa niejszym z czynników mogàcych utrudniaç stabilizacj inflacji na niskim poziomie. Wysoki deficyt bud etowy, rosnàce potrzeby po yczkowe paƒstwa oraz trudnoêci z wprowadzeniem programu redukcji wydatków publicznych mogà powodowaç zaburzenia na rynkach finansowych, skutkujàce wzrostem rentownoêci skarbowych papierów wartoêciowych oraz os abieniem kursu z otego. 20 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

21 Polityka pieni na 4. W celu unikni cia kumulacji d ugu publicznego i wchodzenia w pu apk zad u enia niezb dne sà zasadnicze, szybkie i skuteczne reformy uzdrawiajàce finanse publiczne. Niewprowadzenie w 2004 r. g bokich zmian dajàcych trwa e uzdrowienie finansów publicznych spowodowa oby szybkie zbli anie si d ugu do konstytucyjnego limitu, co zagra a oby trwa oêci wzrostu gospodarczego i utrudnia o obni enie bezrobocia. W 2003 r. paƒstwowy d ug publiczny powi kszony o por czenia i gwarancje wyniós 51,6% PKB, co oznacza przekroczenie I progu ostro noêciowego Cel inflacyjny w 2003 r. W Za o eniach polityki pieni nej na 2003 rok Rada Polityki Pieni nej ustali a krótkookresowy cel inflacyjny (mierzony dwunastomiesi cznym wzrostem cen towarów i us ug konsumpcyjnych w grudniu 2003 r.) na poziomie 3% z granicà tolerancji +/-1% pkt proc. Cel ten mia charakter pomocniczy w stosunku do celu Êredniookresowego, okreêlonego w Âredniookresowej strategii polityki pieni nej na lata uchwalonej w 1998 r., a mianowicie obni enia do koƒca 2003 r. stopy inflacji do poziomu poni ej 4%. W grudniu 2003 r. roczna stopa inflacji wynios a 1,7% (za àcznik 1). By a wi c zgodna z celem przyj tym w Âredniookresowej strategii polityki pieni nej na lata i ukszta towa a si nieco poni ej krótkookresowego celu inflacyjnego wyznaczonego na 2003 r. Poziom inflacji ni szy o 0,3 pkt. proc. od dolnej granicy przedzia u celu inflacyjnego zosta osiàgni ty przy zgodnym z przewidywaniami przyspieszeniu tempa wzrostu cen ywnoêci i napojów bezalkoholowych (2,1%), jednak znacznie ni szym od przewidywanego wzroêcie cen w grupie towarów i us ug o cenach kontrolowanych (2,3%). W po owie 2002 r., gdy opracowywano za o enia polityki pieni nej na 2003 r., zak adano wzrost cen kontrolowanych o 3,6%-4,8%. By o to zgodne z dost pnymi za o eniami do ustawy bud etowej na 2003 r. W rzeczywistoêci podwy ki stawek podatku akcyzowego okaza y si ni sze od prognozowanych. Ni ej ni przewidywano ukszta towa si te wzrost cen podstawowych noêników energii, w tym energii elektrycznej i cieplnej. Gdyby wzrost cen kontrolowanych w 2003 r. by zgodny z przewidywaniami z po owy 2002 r., inflacja roczna wynios aby 2%-2,3%. Wieloletni proces obni ania inflacji w Polsce doprowadzi do jej ograniczenia do poziomu notowanego w ostatnich latach w krajach rozwini tych. Ârednioroczna (dwunastomiesi czna Êrednia ruchoma) stopa inflacji HICP 3 dla Polski systematycznie mala a: z 10,2% w paêdzierniku 2000 r. do 0,7% w grudniu 2003 r. Dla porównania, w Unii Europejskiej Êrednioroczna stopa inflacji HICP w grudniu 2003 r. wynosi a 2,0%, a w strefie euro 2,1%. Od sierpnia 2002 r. Polska spe nia inflacyjne kryterium zbie noêci, b dàce jednym z warunków przystàpienia do strefy euro. Z punktu widzenia przebiegu realizacji polityki pieni nej w 2003 r. mo na wyodr bniç dwa okresy. W pierwszym pó roczu RPP dokona a szeêciu obni ek stopy referencyjnej. W drugim pó roczu parametry polityki pieni nej pozosta y niezmienione. Argumentem za obni kami stóp procentowych w I pó roczu 2003 r. by o utrwalanie si niskiego poziomu inflacji oraz utrzymywanie si czynników ograniczajàcych jej wzrost w przysz oêci: roczna dynamika CPI pozostawa a na niskim, stosunkowo stabilnym poziomie, a wi kszoêç miar inflacji bazowej wykazywa a lekkà tendencj spadkowà. Oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych utrwali y si na niskim poziomie (tabele 2, 3 i 4). utrzymywa a si silna dyscyplina p ac w przedsi biorstwach, spada y nak ady inwestycyjne, niskie by o tempo wzrostu kredytów dla przedsi biorstw. 3 Harmonised Index of Consumer Prices zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych, umo liwiajàcy porównywanie zmian cen w krajach UE, a tak e w krajach kandydujàcych. Raport Roczny

22 Polityka pieni na Decyzje RPP o obni kach stóp procentowych w I pó roczu 2003 r. wynika y równie w znacznym stopniu z ocen perspektyw wzrostu aktywnoêci gospodarczej jako czynnika wp ywajàcego na przysz à inflacj. Mimo utrzymujàcych si s abych perspektyw wzrostu gospodarczego w strefie euro, w tym przede wszystkim w Niemczech, w kraju zacz y umacniaç si symptomy o ywienia gospodarczego: stopniowo ros a dynamika produkcji sprzedanej przemys u, utrzymywa a si wysoka dynamika eksportu, comiesi czne badania koniunktury GUS wskazywa y na popraw klimatu koniunktury w przemyêle przetwórczym oraz w budownictwie, poprawia y si te wyniki finansowe przedsi biorstw. Jednak w ocenie Rady, poczàtkowa faza o ywienia gospodarczego nie powodowa a jeszcze, mimo s abni cia kursu z otego, wzrostu presji inflacyjnej, która mog aby stanowiç zagro enie dla realizacji celu inflacyjnego 2004 r. RPP dostrzega a te czynniki stanowiàce potencjalne êród o presji inflacyjnej, w tym przede wszystkim niepewnà sytuacj w sektorze finansów publicznych. NiepewnoÊç dotyczy a rozmiaru deficytu ekonomicznego sektora finansów publicznych w 2003 r. oraz skali dalszego rozluênienia polityki fiskalnej w 2004 r. i w latach nast pnych. Czynnikami, które mog y stanowiç êród o presji inflacyjnej by y te wysoka i rosnàca dynamika pieniàdza gotówkowego w obiegu oraz wysokie ceny ropy na rynkach Êwiatowych i mo liwoêç dalszego ich wzrostu. Zjawiska te wyst powa y w warunkach o ywienia gospodarczego. Tabela 2 Wybrane roczne wskaêniki inflacji bazowej oraz CPI Po wy àczeniu cen o najwi kszej zmiennoêci Po wy àczeniu cen ywnoêci i paliw (inflacja netto ) 15% Êrednia obci ta IX ,3 2,8 1,5 1,3 X 0,9 2,3 1,3 1,1 XI 0,8 2,1 1,3 0,9 XII 0,7 2,0 1,2 0,8 I ,5 1,6 1,0 0,5 II 0,5 1,5 0,8 0,5 III 0,5 1,4 0,8 0,6 IV 0,0 1,2 0,6 0,3 V -0,1 1,2 0,8 0,4 VI -0,1 1,1 0,9 0,8 VII 0,0 0,8 1,0 0,8 VIII 0,1 0,8 1,0 0,7 IX 0,3 0,9 1,2 0,9 X 0,7 1,2 1,2 1,3 XI 1,0 1,3 1,4 1,6 XII 1,1 1,4 1,5 1,7 CPI èród o: dane GUS, obliczenia NBP. Tabela 3 Oczekiwania inflacyjne osób prywatnych (za 12 miesi cy) IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 1,0 0,9 0,9 0,8 0,7 0,6 0,4 0,4 0,5 0,3 0,4 0,8 0,7 0,7 0,9 1,6 èród o: ankieta firmy Ipsos, obliczenia NBP. 22 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

23 Polityka pieni na Tabela 4 Prognozy inflacyjne analityków bankowych (za 11 miesi cy) IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2,9 2,5 2,5 2,5 2,6 2,3 2,1 2,2 2,0 2,3 2,2 2,2 2,3 2,3 2,3 2,5 èród o: Reuters. Zmiany, jakie nastàpi y w sytuacji i prognozach gospodarczych w II pó roczu 2003 r. przemawia y w opinii Rady Polityki Pieni nej za zwi kszonà ostro noêcià w polityce pieni nej. Zgodnie z oczekiwaniami, roczne wskaêniki cen konsumpcyjnych stopniowo ros y, czemu towarzyszy wzrost wskaêników inflacji bazowej oraz cen produkcji sprzedanej przemys u. Zwi kszy y si te, szczególnie wyraênie pod koniec roku, oczekiwania inflacyjne osób prywatnych (tabele 2, 3 i 4). Trendy wzrostowe w gospodarce, wywo ane w du ej mierze o ywieniem eksportu, stopniowo umacnia y si mimo s abej koniunktury zewn trznej: zwi ksza o si tempo wzrostu PKB oraz roczna dynamika produkcji sprzedanej przemys u (za àcznik 2), utrzymywa a si wysoka dynamika wp ywów z eksportu (za àcznik 3), nadal poprawia y si wyniki finansowe przedsi biorstw, a badania GUS wskazywa y na dalszà popraw koniunktury w przemyêle przetwórczym. W ocenie Rady, zwiàzana z tym stopniowo zwi kszajàca si presja inflacyjna nie stanowi a sama w sobie zagro enia dla realizacji celu inflacyjnego w 2004 r. JednoczeÊnie jednak ros o znaczenie czynników mogàcych utrudniç stabilizacj inflacji na niskim poziomie, które wyst powa y ju w pierwszej po owie roku. Najwa niejszym z nich pozosta a niepewnoêç dotyczàca bie àcej i przysz ej sytuacji finansów publicznych. Problemy p ynnoêciowe bud etu, zwi kszajàca si relacja d ugu publicznego do PKB, rosnàce prawdopodobieƒstwo przekroczenia ustawowych progów ostro noêciowych, a tak e niepewnoêç dotyczàca perspektywy szybkiego i skutecznego uzdrowienia finansów publicznych spowodowa y w drugiej po owie roku dalszy spadek kursu z otego wobec euro. Istotnym czynnikiem pog biajàcym ten spadek by o silne wzmocnienie euro wobec dolara USA w tym okresie. Podejmujàc decyzje o utrzymaniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie, Rada bra a te pod uwag skal dotychczas dokonanych obni ek, które z opóênieniem b dà wp ywaç na stopniowy wzrost popytu krajowego. Rada Polityki Pieni nej dokona a w pierwszym pó roczu 2003 r. szeêciu obni ek stóp procentowych NBP. Stopa referencyjna zosta a obni ona z 6,75% do 5,25%, stopa redyskonta weksli z 7,5% do 5,75%, stopa kredytu lombardowego z 8,75% do 6,75%, a stopa depozytowa z 4,75% do 3,75%. W efekcie nominalne stopy procentowe znalaz y si na najni szym poziomie od poczàtku okresu transformacji. Spad y równie stopy realne w okresie od grudnia 2002 r. do grudnia 2003 r. stopa referencyjna skorygowana wskaênikiem cen towarów i us ug konsumpcyjnych zmniejszy a si o 2,39 pkt. proc. (z 5,90% do 3,51%), a jej Êredni poziom w 2003 r. obni y si w stosunku do 2002 r. o 1,7 pkt. proc. W grudniu 2003 r. stopa referencyjna skorygowana indeksem cen produkcji sprzedanej przemys u (PPI) zmniejszy a si w porównaniu z grudniem 2002 r. o 2,96 pkt. proc. (z 4,45% do 1,49%), a przeci tnie w 2003 r. by a ona ni sza w porównaniu z 2002 r. o 4,51 pkt. proc. Spadkowi stóp procentowych towarzyszy a istotna deprecjacja z otego. Analizujàc decyzje z zakresu polityki pieni nej podj te w 2003 r., nale y ponadto pami taç, e w zwiàzku z opóênieniami w procesie transmisji monetarnej ich wp yw na inflacj zmaterializuje si przede wszystkim w 2004 r. i w 2005 r. Dlatego te na decyzje Rady Polityki Pieni nej nale y patrzeç przez pryzmat celu inflacyjnego po 2003 r., ustalonego na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedzia em odchyleƒ +/- 1 pkt proc. Raport Roczny

24 Polityka pieni na 2.3. Warunki realizacji celu polityki pieni nej Czynniki zewn trzne W Za o eniach polityki pieni nej na 2003 rok Rada Polityki Pieni nej wskazywa a na wysokà niepewnoêç prognoz czynników zewn trznych wp ywajàcych na wzrost gospodarczy i inflacj w 2003 r. Rok 2003 przyniós oczekiwanà popraw w koniunkturze Êwiatowej, która obj a przede wszystkim gospodarki USA i Azji (tabela 5). Tabela 5 Uwarunkowania zewn trzne polityki pieni nej w latach I-IV I-IV I II III IV Stany Zjednoczone wzrost PKB (w %) 1 2,2 3,1 2,1 2,4 3,6 4,3 Japonia wzrost PKB (w%) 1-0,3 2,7 2,7 2,4 2,0 3,8 Strefa euro wzrost PKB (w %) 0,9 0,4 0,7 0,1 0,3 0,6 w tym Niemcy 1 0,2-0,1 0,1-0,3-0,3 0,0 Cena ropy naftowej (gat. Brent, USD/b) 2 25,0 28,9 31,4 26,1 28,4 29,4 Stany Zjednoczone inflacja CPI (w %) 3 1,6 2,3 2,9 2,1 2,2 1,9 Strefa euro inflacja CPI (w %) 3 2,2 2,1 2,3 1,9 2,1 2,1 Stany Zjednoczone stopa funduszy federalnych 4 1,25 1,00 1,25 1,00 1,00 1,00 Strefa euro stopa refinansowa 4 2,75 2,00 2,50 2,00 2,00 2,00 1 W stosunku do odpowiedniego okresu poprzedniego roku. 2 Ârednia w okresie. 3 Srednia w okresie w stosunku do odpowiedniego okresu poprzedniego roku. 4 Stan na koniec okresu. èród o: Bloomberg, Eurostat, Mi dzynarodowa Agencja Energetyki. Tabela 6 Prognozy wzrostu PKB ma 2003 r. Wiosna 2002 Jesieƒ 2002 Wiosna 2003 Jesieƒ 2003 Realizacja USA 3,1 2,3 2,4 2,8 3,1 Niemcy 2,7 1,4 0,4 0,0-0,1 UE 2,9 2,0 1,3 0,8 0,7 Strefa euro 2,9 1,8 1,0 0,4 0,4 èród o: Komisja Europejska. Natomiast wzrost w UE, która ma dla Polski szczególne znaczenie ze wzgl du na skal powiàzaƒ ekonomicznych, okaza si znacznie s abszy, ni wczeêniej przewidywano (tabela 6). Najsilniej rozbie noêç ta wystàpi a w przypadku Niemiec, gdzie poziom PKB nieznacznie obni y si wobec 2002 r. Os abienie aktywnoêci w gospodarce niemieckiej nie wywo a o jednak e obni enia jej popytu importowego 4. Zwi kszy si import z krajów oferujàcych taƒsze produkty, w tym równie z Polski 5, 6. 4 Import Niemiec wed ug rachunków narodowych wzrós w 2003 r. o 2,6% wobec spadku o 1,6% w 2002 r. 5 W 2003 r. Polska by a ju piàtym dostawcà spoza krajów UE na rynek niemiecki, wyprzedzajàc pod wzgl dem wartoêci dostaw Japoni. 6 Wed ug danych GUS w 2003 r. wartoêç polskiego eksportu do Niemiec wyra ona w euro wzros a o 9,1% wobec 1,8% w 2002 r. 24 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

25 Polityka pieni na Tabela 7 Zmiany wskaêników konkurencyjnoêci (w % w stosunku do tego samego okresu poprzedniego roku) Relacja cen eksportu do cen produkcji przemys owej Relacja cen eksportu do jednostkowych kosztów pracy I II III IV I II III IV 0,4 6,3 3,7 6,7 4,3 5,2 0,5 0,3 0,5 9,7 11,3 17,6 13,1 18,6 11,1 20,9 Wskaêniki te pokazujà cenowà i kosztowà konkurencyjnoêç eksportu; ich wzrost oznacza popraw tej konkurencyjnoêci. èród o: dane GUS, obliczenia NBP. Podobnie jak w 2002 r. z o y y si na to: znaczna nominalna i realna deprecjacja z otego (tabela 8) oraz szybszy od wzrostu p ac wzrost wydajnoêci pracy w gospodarce 7. Ârednie jednostkowe koszty pracy w przetwórstwie przemys owym wyra one w z otych zmniejszy y si w 2003 r. o oko o 9,0% w stosunku do 2002 r. W po àczeniu z os abieniem z otego wobec euro w tym okresie (odpowiednio o 14,1%) oznacza o to spadek jednostkowych kosztów pracy wyra onych w euro o oko o 20,2%. Tabela 8 Ârednioroczne zmiany kursu z otego w latach (zmiany w % do poprzedniego roku) Kurs z otego Nominalny efektywny 9,0-4,0-8,5 Realny efektywny deflowany PPI 7,9-3,8-7,2 Realny efektywny deflowany jednostkowymi kosztami pracy 7,7-9,5-17,4 oznacza deprecjacj kursu z otego. èród o: dane NBP i GUS, obliczenia NBP. Tabela 9 Ârednie odchylenie kursu fixingowego od parytetu kursu centralnego NBP z r. (w %) I kwarta II kwarta III kwarta IV kwarta ,8-13,5-7,7-10, ,4-10,0-4,2-6, ,3-3,8-1,9 0,2 -"oznacza odchylenie w stosunku do kursu parytetowego w stron aprecjacji. èród o: NBP. Na os abienie z otego w 2003 r. wp ywa y nast pujàce czynniki: znaczàcy wzrost premii za ryzyko wywo any rosnàcà niepewnoêcià co do przysz ej polityki fiskalnej. Dodatkowo, premia za ryzyko zwi kszy a si w zwiàzku z niestabilnà sytuacjà na w gierskim rynku walutowym i tym samym wzrostem niech ci inwestorów do lokowania kapita u na rynkach krajów Europy Ârodkowej, obni ajàcy si od 2001 r. dysparytet realnych stóp procentowych pomi dzy Polskà i zagranicà, 7 Od grudnia 2002 r. do grudnia 2003 r. wydajnoêç pracy w przemyêle przetwórczym wzros a o 21,2%, podczas gdy wynagrodzenia zwi kszy y si realnie o 4,5%. Raport Roczny

26 Polityka pieni na mniejszy nap yw kapita u zagranicznego z tytu u inwestycji bezpoêrednich na polski rynek, rosnàca aprecjacja euro do dolara amerykaƒskiego na rynku Êwiatowym 8. W 2003 r. w kierunku umocnienia polskiej waluty oddzia ywa a przede wszystkim dalsza poprawa salda na rachunku obrotów bie àcych oraz znaczàcy wzrost produktywnoêci i zwiàzany z nim spadek jednostkowych kosztów pracy. W warunkach post pujàcego o ywienia w USA oraz krajach azjatyckich, przy silnej deprecjacji dolara amerykaƒskiego, w 2003 r. nastàpi o wyraêne przyêpieszenie wzrostu cen dolarowych na Êwiatowych rynkach surowcowych. Wzrost cen surowców nieenergetycznych 9 by przesz o dwukrotnie szybszy ni w 2002 r., a ceny ropy naftowej (typu Brent) podnios y si o 15,4% wobec zwy ki o 2,3% w 2002 r. Wp yn o to obok deprecjacji z otego na przyêpieszenie wzrostu cen produkcji sprzedanej przemys u, szczególnie w II po owie 2003 r Ceny ywnoêci, ceny kontrolowane Ceny ywnoêci i napojów bezalkoholowych w grudniu 2003 r. wzros y zgodnie z przewidywaniami z sierpnia 2002 r. o 2,1%. Najwi kszy wzrost cen ywnoêci nastàpi poczàwszy od wrzeênia 2003 r., co by o zwiàzane z sytuacjà na rynku rolnym. Ni sze ni przed rokiem zbiory przede wszystkim zbó oraz zmniejszajàca si produkcja zwierz ca prowadzi y, w warunkach umiarkowanego przyrostu spo ycia, do wzrostu cen podstawowych produktów rolnych i w konsekwencji do wzrostu cen detalicznych produktów ywnoêciowych. Wzrost cen detalicznych odnotowano we wszystkich podstawowych grupach ywnoêci, z wyjàtkiem ryb, cukru, miodu i wyrobów czekoladowych. Najbardziej wzros y ceny pieczywa i przetworów zbo owych, mleka, serów, jaj, olejów i owoców. W grudniu 2003 r. dwunastomiesi czne tempo wzrostu cen kontrolowanych wynios o 2,3%, podczas gdy w sierpniu 2002 r. przewidywano jego wzrost o 3,6%-4,8%. Okaza o si, e zak adane w projekcjach podwy ki cen podstawowych noêników energii, w tym energii elektrycznej i cieplnej, wprowadzono w ni szej skali ni poczàtkowo przewidywano. S absze od zak adanych by y te wzrosty cen w grupach towarów i us ug, których ceny podlegajà regulacjom na szczeblach lokalnych. Ponadto podwy ki podatku akcyzowego by y ni sze od prognozowanych. Gdyby sprawdzi y si prognozy wzrostu cen kontrolowanych z sierpnia 2002 r., inflacja w grudniu 2003 r. wynios aby oko o 2%-2,3%, czyli mieêci aby si w granicach wyznaczonego celu inflacyjnego Uwarunkowania systemowe, wzajemna relacja polityki pieni nej i fiskalnej W Za o eniach polityki pieni nej na 2003 rok podkreêlano, e do stworzenia podstaw trwa ego zrównowa enia finansów publicznych, wzrostu zatrudnienia i rozwoju gospodarczego niezb dne i pilne staje si przeprowadzenie reform strukturalnych i systemowych, takich jak dalsza liberalizacja prawa pracy i prywatyzacja, racjonalizacja bie àcych wydatków bud etu. Opóênienia lub zaniechania reform przyczyniajà si do obni enia d ugookresowego tempa wzrostu polskiej gospodarki. Utrzymujàcy si strukturalny deficyt sektora finansów publicznych i zwiàzane z tym potrzeby po yczkowe bud etu ograniczajà zasób Êrodków, które mog yby byç przeznaczone na inwestycje przedsi biorstw. Drena oszcz dnoêci krajowych przez sektor publiczny ogranicza mo liwoêci obni ania stóp procentowych. W rezultacie niekorzystna kombinacja polityki fiskalnej i pieni nej zwi ksza realne koszty osiàgni cia i utrzymywania równowagi wewn trznej i zewn trznej. Na rynku pracy w 2003 r. nadal wyst powa y bariery utrudniajàce tworzenie nowych miejsc pracy. Na poczàtku roku wprowadzono zmiany, tak e w Kodeksie pracy, które wp yn y na uelastycznienie 8 W 2003 r. euro umocni o si wobec dolara amerykaƒskiego o oko o 20%; Êrednioroczna deprecjacja nominalnego kursu EUR/PLN wynios a w 2003 r. 14,1% (wobec deprecjacji o 5,1% w 2002 r.), kurs z otego do dolara amerykaƒskiego umocni si o 4,7% (podczas gdy w 2002 r. pozosta na poziomie 2001 r.). 9 W tej grupie najsilniej wzrasta y ceny metali; w 2003 r. zwi kszy y si one o 12,8% wobec spadku o 4% w 2002 r. 26 N a r o d o w y B a n k P o l s k i

27 Polityka pieni na stosunków pracy. Stworzy o to przedsi biorcom nieco lepsze warunki do dostosowania zatrudnienia do aktualnych potrzeb i mo liwoêci finansowych, a równoczeênie pozwala o na zmniejszenie kosztów zwiàzanych ze zwalnianiem pracowników. Kodeks pracy zosta jednak pod koniec roku ponownie znowelizowany, gdy niektóre z wprowadzonych zmiany nie by y zgodne ze standardami Unii Europejskiej. Jednà z istotnych barier tworzenia nowych miejsc pracy sà wysokie pozap acowe koszty pracy. Do tej pory nie uda o si wypracowaç formy zmniejszenia obcià eƒ obligatoryjnych (na Fundusz Ubezpieczeƒ Spo ecznych, Fundusz Pracy), nie zmieniajàc jednoczeênie ubezpieczeniowego charakteru tych sk adek. JednoczeÊnie stosunkowo atwy dost p do Êwiadczeƒ spo ecznych umo liwia wczesne przechodzenie osób zatrudnionych na renty i Êwiadczenia przedemerytalne. Ponadto badania wskazujà, e w 2003 r. mniejsza ni w poprzednich latach liczba osób nieaktywnych zawodowo wraca a na rynek pracy. Du y klin podatkowy 10 (w 2002 r. 43%) sk ania pracodawców do unikania pozap acowych kosztów pracy poprzez stosowanie elastycznych form zatrudnienia (w mniejszym stopniu obcià onych sk adkami) oraz zatrudnianie w szarej strefie. Na powszechnoêç tego zjawiska mo e wskazywaç powi kszajàca si ró nica mi dzy liczbà pracujàcych wed ug BAEL i wed ug sprawozdawczoêci przedsi biorstw. Ponadto, zgodnie z oficjalnymi szacunkami GUS, obecnie oko o 900 tys. osób pracuje w szarej strefie, nie p acàc podatków i nie odprowadzajàc sk adek ubezpieczeniowych. Stosunkowo wysoki w porównaniu z najni szà p acà zasi ek dla bezrobotnych (w 2003 r. tylko o nieca e 15% ni szy ni minimalna p aca netto), w dodatku niedostosowany do regionalnych ró nic w p acach, zniech ca do poszukiwania pracy gorzej wykwalifikowanych bezrobotnych, szczególnie w regionach s abiej rozwini tych, w których si a nabywcza zasi ków w stosunku do p ac jest relatywnie wysoka. W 2003 r. powstawa o wprawdzie coraz wi cej nowych miejsc pracy 11, ale na koniec roku oko o 25% zg aszanych miejsc pracy pozosta o niewykorzystanych, co wskazuje na utrzymujàce si du e niedopasowanie poda y i popytu na prac. Przyczynà tego zjawiska mo e byç znaczne zró nicowanie bezrobotnych pod wzgl dem szans na znalezienie pracy odpowiadajàcej ich kwalifikacjom oraz ich niewielka mobilnoêç zawodowa i przestrzenna 12. Âwiadczy o tym utrzymywanie si bezrobocia d ugotrwa ego w 2003 r. ponad 50% zarejestrowanych bezrobotnych pozostawa o bez pracy d u ej ni rok. W tych warunkach wydaje si, e w celu poprawy sytuacji na rynku pracy nie wystarczà dzia ania dotyczàce bezpoêrednio tego rynku (zmiany prawa pracy, u atwienia zatrudnienia absolwentów itp.). Konieczne staje si przeprowadzenie zmian, zw aszcza w systemie ubezpieczeƒ spo ecznych i opieki spo ecznej, które przekszta ci yby struktur kosztów pracy tak, by stworzyç wi cej zach t do legalnego zatrudnienia, nie obni ajàc jednoczeênie drastycznie Êwiadczeƒ dla osób, które ich naprawd potrzebujà. Przekszta cenia w asnoêciowe majàtku Skarbu Paƒstwa nie uleg y przyspieszeniu. àczne wp ywy z prywatyzacji netto wynios y w 2003 r. 2,96 mld z wobec planowanych w bud ecie 7,4 mld z (w 2002 r. wp ywy netto z prywatyzacji wynios y 2,18 mld z ). Przychody te zrealizowano g ównie dzi ki sprzeda y mniejszoêciowych pakietów akcji pozostajàcych w posiadaniu Skarbu Paƒstwa (np. sprzeda pakietu akcji TP S.A. przynios a 1,63 mld z ). Nap yw zagranicznego kapita u do polskiej gospodarki ustabilizowa si na stosunkowo niskim poziomie. Zagraniczne inwestycje bezpoêrednie wynios y w 2003 r. 16,4 mld z wobec 16,8 mld z w 2002 r. oraz 23,3 mld z w 2001 r. (dane pochodzà z bilansu p atniczego NBP na bazie transakcji). 10 Klin podatkowy to ró nica mi dzy kosztami pracy dla pracodawcy (p aca brutto + obowiàzkowe sk adki p acone przez pracodawc ) a wynagrodzeniem, które otrzymuje pracownik (p aca netto), odniesiona do kosztów pracy. 11 Do urz dów pracy zg oszono w 2003 r. o ponad 30% wi cej ofert pracy ni w roku poprzednim. 12 Z badaƒ GUS (na podstawie ewidencji gmin o zameldowaniu) wynika, e w okresie liczba osób zmieniajàcych w kolejnych latach miejsce zamieszkania na sta e lub czasowo nie zmienia a si istotnie i wynosi a tys. SpoÊród tych osób ponad po owa zmieni a miejsce zamieszkania, poniewa otrzyma a bardziej atrakcyjnà ofert pracy, ale tylko co dziesiàta przenios a si ze wzgl du na zagro enie bezrobociem. Raport Roczny

Biuletyn Informacyjny 8/2006

Biuletyn Informacyjny 8/2006 Biuletyn Informacyjny 8/2006 Warszawa, luty 2007 Na podstawie materia ów NBP opracowano w Departamencie Statystyki Wed ug stanu na dzieƒ 4..2006 r. Projekt graficzny: Oliwka s.c. Zdj cie na ok adce: Corbis/Free

Bardziej szczegółowo

Biuletyn Informacyjny 1/2006

Biuletyn Informacyjny 1/2006 Biuletyn Informacyjny /2006 Warszawa, czerwiec 2006 Na podstawie materia ów NBP opracowano w Departamencie Statystyki Wed ug stanu na dzieƒ 4.03.2006 r. Projekt graficzny: Oliwka s.c. Zdj cie na ok adce:

Bardziej szczegółowo

Biuletyn Informacyjny 2/2010

Biuletyn Informacyjny 2/2010 Biuletyn Informacyjny 2/2010 Warszawa, 2010 Departamencie Statystyki 13.04.2010 r. Oliwka s.c. Corbis/Free Departament Edukacji i Wydawnictw Telefon 22 63 23 3 Fax 22 63 13 21 www.nbp.pl ISSN 1230-0020

Bardziej szczegółowo

Polityka pienięŝna NBP kamienie milowe

Polityka pienięŝna NBP kamienie milowe Polityka pienięŝna NBP kamienie milowe Kamień 1: stłumienie hiperinflacji Warunki początkowe: hiperinflacja ponad 250% średniorocznie w 1989 r. niedobory na rynku załamanie produkcji niskie zaufanie do

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 19 września 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I półroczu 2014 r. 1 W końcu czerwca 2014 r. działalność

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 18 czerwca 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 W końcu marca 2014 r. działalność

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 23 paêdziernika 2009 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 23 paêdziernika 2009 r. Dziennik Ustaw Nr 184 13797 Poz. 1437 1437 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 23 paêdziernika 2009 r. w sprawie przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezb dnych do sporzàdzania bilansu

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV Stopa procentowa Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej

Bardziej szczegółowo

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej Eugeniusz Gostomski Ryzyko stopy procentowej 1 Stopa procentowa Stopa procentowa jest ceną pieniądza i wyznacznikiem wartości pieniądza w czasie. Wpływa ona z jednej strony na koszt pozyskiwania przez

Bardziej szczegółowo

Wykorzystaj szans na wi kszy zysk Inwestuj w metale szlachetne. Inwestycyjne ubezpieczenie na ycie subskrypcja Z OTO i PLATYNA

Wykorzystaj szans na wi kszy zysk Inwestuj w metale szlachetne. Inwestycyjne ubezpieczenie na ycie subskrypcja Z OTO i PLATYNA Wykorzystaj szans na wi kszy zysk Inwestuj w metale szlachetne Inwestycyjne ubezpieczenie na ycie subskrypcja Z OTO i PLATYNA Inwestycyjne ubezpieczenie na ycie to: mo liwoêç udzia u w zyskach z inwestycji

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r.

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r. Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r. w sprawie przyjęcia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Miasta Gdańska. Na podstawie art.226, art. 227, art. 228, art. 230 ust. 6

Bardziej szczegółowo

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej 222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia dziewięćdziesiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (I kwartał 2016 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017 KWARTALNE

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy bud etowej na rok 2009

USTAWA. z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy bud etowej na rok 2009 Dziennik Ustaw Nr 128 9178 Poz. 1057 1057 USTAWA z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy bud etowej na rok 2009 Art. 1. W ustawie bud etowej na rok 2009 z dnia 9 stycznia 2009 r. (Dz. U. Nr 10, poz. 58)

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 31 marca 2003 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 31 marca 2003 r. Dziennik Ustaw Nr 56 3690 Poz. 502 i 503 6. Posiedzeniu Rady przewodniczy Przewodniczàcy lub zast pca Przewodniczàcego. 7. 1. W sprawach nale àcych do jej zadaƒ Rada rozpatruje sprawy i podejmuje uchwa

Bardziej szczegółowo

NARODOWY BANK POLSKI SPRAWOZDANIE W 2001 ROKU

NARODOWY BANK POLSKI SPRAWOZDANIE W 2001 ROKU NARODOWY BANK POLSKI SPRAWOZDANIE W 2001 ROKU Warszawa, 2002 2 I. SYNTEZA... 3 II.... 5 III.... 10 IV.... 21 4.1. Stopy procentowe 21 4.2. Operacje otwartego rynku 23 4.3. 26 4.4 Operacje kredytowo-depozytowe

Bardziej szczegółowo

=Dá F]QLN QU s}ï v] }o] Çl] ] v]'ïv i v }l îìíï

=Dá F]QLN QU s}ï v] }o] Çl] ] v]'ïv i v }l îìíï 736 M. Belka Narodowy Bank Polski Warszawa, r. Z nia na rok 2013 przed do projektu u Z nia. W ch realizowanej przez Narodowy Bank Polski 3 r. Ponadto i W na rok 2013 10 2012 r. p 2. W 2013 r. olskim w

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 Warszawa, 26 czerwca 2012 r. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 W końcu 2011 r. na polskim rynku finansowym funkcjonowały 484 fundusze inwestycyjne

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r.

Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r. Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 12 grudnia 2002 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i us ug oraz

Bardziej szczegółowo

Zagregowany popyt i wielkość produktu

Zagregowany popyt i wielkość produktu Zagregowany popyt i wielkość produktu Realny PKB Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Fluktuacje cykliczne Rys.4.01 (+) odchylenie Trend długookresowy Faktyczny PKB (-) odchylenie 0 Czas Oxford University

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda Załącznik Nr 3 do Uchwały nr 106/XIII/15 Rady Gminy Nowa Ruda z dnia 29 grudnia 2015 roku Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE RADY MINISTRÓW z dnia r.

ROZPORZ DZENIE RADY MINISTRÓW z dnia r. ROZPORZ DZENIE RADY MINISTRÓW z dnia... 2009 r. PROJEKT zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie realizacji niektórych zada Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Na podstawie art. 4 ust. 6 ustawy

Bardziej szczegółowo

GRUPA KAPITAŁOWA POLIMEX-MOSTOSTAL SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 12 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2006 ROKU

GRUPA KAPITAŁOWA POLIMEX-MOSTOSTAL SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 12 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2006 ROKU GRUPA KAPITAŁOWA POLIMEX-MOSTOSTAL SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 12 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2006 ROKU Warszawa 27 lutego 2007 SKONSOLIDOWANE RACHUNKI ZYSKÓW I STRAT

Bardziej szczegółowo

Dokonać zmiany w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Stare Bogaczowice zgodnie z załącznikami.

Dokonać zmiany w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Stare Bogaczowice zgodnie z załącznikami. Uchwała Nr IX/74 /15 Rady Gminy Stare Bogaczowice z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej. Na podstawie art.226, art.227, art.228, art.230 ust.6 i art.243 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 czerwca 2016 r. Poz. 789 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 25 maja 2016 r. w sprawie rocznych i półrocznych sprawozdań ubezpieczeniowego

Bardziej szczegółowo

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku Gdańsk, dnia 03 listopada 2010 r. LGD-4101-019-003/2010 P/10/129 Pan Jacek Karnowski Prezydent Miasta Sopotu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust.

Bardziej szczegółowo

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r. Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r. Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Fundusze własne... 4 2.1 Informacje podstawowe... 4 2.2 Struktura funduszy własnych....5

Bardziej szczegółowo

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach Listopadowi kredytobiorcy mogą już cieszyć się spadkiem raty, najwięcej tracą osoby, które zadłużyły się w sierpniu 2008 r. Rata kredytu we frankach na kwotę 300 tys. zł zaciągniętego w sierpniu 2008 r.

Bardziej szczegółowo

Prognoza 2015. Prognoza 2016. Prognoza 2017. Prognoza 2018

Prognoza 2015. Prognoza 2016. Prognoza 2017. Prognoza 2018 WIELOLETNIA PROGNOZA FINANSOWA GMINY MIASTA CHEŁMŻY NA LATA 2015-2025 Załącznik Nr 1 do uchwały Nr VII/53/15 Rady Miejskiej Chełmży z dnia 17 września 2015r. L.p. Formuła Wyszczególnienie Wykonanie 2012

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr 30 1858 Poz. 175 i 176 ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 5 lutego 2008 r.

Dziennik Ustaw Nr 30 1858 Poz. 175 i 176 ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 5 lutego 2008 r. Dziennik Ustaw Nr 30 1858 Poz. 175 i 176 175 ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 5 lutego 2008 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie s u by funkcjonariuszy Stra y Granicznej w kontyngencie Stra y Granicznej

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012 Objaśnienia przyjętych wartości do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy i Miasta Jastrowie na lata 2013-2028 1.

Bardziej szczegółowo

SPIS TREÂCI TABELE WYKRESY

SPIS TREÂCI TABELE WYKRESY BIULETYN INFORMACYJNY 1-2/2002 SPIS TREÂCI TABELE.................................................................................. 5 INFORMACJE O GOSPODARCE.............................................................

Bardziej szczegółowo

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE KBF-4100-12-01/2012 P/12/033 Warszawa, dnia 16 maja 2012 r. Pan Jan Vincent-Rostowski Minister Finansów WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia 16 grudnia 2009 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia 16 grudnia 2009 r. Dziennik Ustaw Nr 221 17391 Elektronicznie podpisany przez Mariusz Lachowski Data: 2009.12.24 21:05:01 +01'00' Poz. 1740 ov.pl 1740 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

RAPORT ROCZNY GO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH SA. Spis Treści ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2015 R. DO 31 GRUDNIA 2015 R.

RAPORT ROCZNY GO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH SA. Spis Treści ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2015 R. DO 31 GRUDNIA 2015 R. RAPORT ROCZNY GO TOWARZYSTWO FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH SA ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2015 R. DO 31 GRUDNIA 2015 R. Spis Treści I. List Prezesa Zarządu GO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna II.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ oraz o przebiegu realizacji przedsięwzięć POWIATU SANDOMIERSKIEGO

INFORMACJA O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ oraz o przebiegu realizacji przedsięwzięć POWIATU SANDOMIERSKIEGO Załącznik nr 2 INFORMACJA O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ oraz o przebiegu realizacji przedsięwzięć POWIATU SANDOMIERSKIEGO ZA I PÓŁROCZE 2014 R Wieloletnia Prognoza Finansowa Powiatu

Bardziej szczegółowo

Rola Narodowego Banku Polskiego w polityce gospodarczej Polski w latach 1997 2010

Rola Narodowego Banku Polskiego w polityce gospodarczej Polski w latach 1997 2010 Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie Ireneusz Kra Rola Narodowego Banku Polskiego w polityce gospodarczej Polski w latach 1997 2010 Cz stochowa 2013 SPIS TRE CI WST P... 9 ROZDZIA I HISTORIA BANKOWO

Bardziej szczegółowo

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska

Bardziej szczegółowo

1.2. Dochody maj tkowe x. w tym: ze sprzeda y maj tku x z tytu u dotacji oraz rodków przeznaczonych na inwestycje

1.2. Dochody maj tkowe x. w tym: ze sprzeda y maj tku x z tytu u dotacji oraz rodków przeznaczonych na inwestycje z dnia 10 stycznia 2013 r. (poz. 86) Wzór WZÓR Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorz du terytorialnego Wyszczególnienie rok n rok n +1 rok n+2 rok n+3 1 1. Dochody ogó em x 1.1. Dochody bie ce

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

3. Gdyby w gospodarce kraju X funkcja inwestycji (4) miała postać I = f (R)

3. Gdyby w gospodarce kraju X funkcja inwestycji (4) miała postać I = f (R) 1. W ostatnich latach w Polsce dochody podatkowe (bez cła) stanowiły A. Około 60% dochodów budżetu B. Około 30% dochodów budżetu C. Około 90% dochodów budżetu D. Około 99% dochodów budżetu E. Żadne z powyższych

Bardziej szczegółowo

Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów

Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie wydawania zezwolenia na prac cudzoziemca

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie wydawania zezwolenia na prac cudzoziemca Dziennik Ustaw Nr 16 1954 Poz. 84 84 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie wydawania zezwolenia na prac cudzoziemca Na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

System p atno ci rodków europejskich

System p atno ci rodków europejskich System p atno ci rodków europejskich w ustawie o finansach publicznych rodki europejskie art. 5 rodki europejskie - rozumie si przez to rodki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4; 1) rodki pochodz

Bardziej szczegółowo

Biuletyn Informacyjny nr 3/2010 2010-12-08 15:37:23

Biuletyn Informacyjny nr 3/2010 2010-12-08 15:37:23 Biuletyn Informacyjny nr 3/2010 2010-12-08 15:37:23 2 Najważniejsze informacje o węgierskiej gospodarce w skrócie (za okres pażdziernika 2010) Budapeszt, 9 listopada 2010 r. 1. Rada Monetarna zdecydowała

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZTWO DOLNO L SKIE

WOJEWÓDZTWO DOLNO L SKIE WOJEWÓDZTWO DOLNO L SKIE Zacznik INFORMACJA ZARZ DU WOJEWÓDZTWA DOLNO L SKIEGO O PRZEBIEGU WYKONANIA BUD ETU WOJEWÓDZTWA DOLNO L SKIEGO ZA I PÓ ROCZE 200 r. r. str. 1. 4 16 2.1. 39 2.2. 40 2.3. Dotacje

Bardziej szczegółowo

Polityka informacyjna Braniewsko-Pasłęckiego Banku Spółdzielczego z siedzibą w Pasłęku

Polityka informacyjna Braniewsko-Pasłęckiego Banku Spółdzielczego z siedzibą w Pasłęku Załącznik do Uchwały Zarządu B-PBS z s. w Pasłęku Nr 3/2015 z dn. 15.01.2015r. Zatwierdzone: Uchwała Rady Nadzorczej B-PBS z s. w Pasłęku Nr 5/2015 z dn. 26.02.2015r. Polityka informacyjna Braniewsko-Pasłęckiego

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 28 kwietnia 2003 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 28 kwietnia 2003 r. 830 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie przyznawania Êrodków na wspieranie procesu restrukturyzacji przemys owego potencja u obronnego

Bardziej szczegółowo

DZENIE RADY MINISTRÓW

DZENIE RADY MINISTRÓW Dz. U. 2007 Nr 210, poz. 1522 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 31 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na uzyskanie certyfikatu wyrobu wymaganego na rynkach zagranicznych Na

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe zasady obliczania wysokości. i pobierania opłat giełdowych. (tekst jednolity)

Szczegółowe zasady obliczania wysokości. i pobierania opłat giełdowych. (tekst jednolity) Załącznik do Uchwały Nr 1226/2015 Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z dnia 3 grudnia 2015 r. Szczegółowe zasady obliczania wysokości i pobierania opłat giełdowych (tekst jednolity)

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2012 DO 31.12.2012

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2012 DO 31.12.2012 Ul. Kazimierza Wielkiego 9, 47-232 Kędzierzyn-Koźle INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2012 DO 31.12.2012 Kędzierzyn-Koźle dnia 31.03.2013 r. Stosownie do postanowień art.

Bardziej szczegółowo

Dla roku 2011. 1 Wskaźniki liczone w stosunku do planu po zmianach według stanu na 31.10.2010r.

Dla roku 2011. 1 Wskaźniki liczone w stosunku do planu po zmianach według stanu na 31.10.2010r. Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej (WPF) miasta Łodzi na lata 2011-2031 ujętej w załączniku Nr 1 do uchwały Nr VI/51/11 Rady Miejskiej w Łodzi w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej

Bardziej szczegółowo

Łukasz Goczek Makroekonomia I Ćwiczenia 2

Łukasz Goczek Makroekonomia I Ćwiczenia 2 RUCH OKRĘŻNY I SYSTEM RACHUNKOWOŚCI NARODOWEJ (ver. 27-02-2007) Ruch okrężny w gospodarce: Założenia: 1) brak państwa i zagranicy 2) gospodarstwa domowe dysponują czynnikami produkcji (w tym nakłady pracy)

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 1 października 2013 r. Poz. 783 UCHWAŁA ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO. z dnia 24 września 2013 r.

Warszawa, dnia 1 października 2013 r. Poz. 783 UCHWAŁA ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO. z dnia 24 września 2013 r. MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 1 października 2013 r. Poz. 783 UCHWAŁA ZARZĄDU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO z dnia 24 września 2013 r. w sprawie regulaminu Zarządu

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr 133 8399 Poz. 1119 i 1120

Dziennik Ustaw Nr 133 8399 Poz. 1119 i 1120 Dziennik Ustaw Nr 133 8399 Poz. 1119 i 1120 7. 1. Podatnicy zamierzajàcy wystawiaç i przesy- aç faktury w formie elektronicznej przed dniem 1 stycznia 2006 r. mogà stosowaç t form wystawiania faktur pod

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA. na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA. na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą P r z e t a r g n i e o g r a n i c z o n y (do 60 000 EURO) Zawartość: Informacja ogólna Instrukcja

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 84/2015 WÓJTA GMINY ŻUKOWICE. z dnia 18 sierpnia 2015 r.

ZARZĄDZENIE NR 84/2015 WÓJTA GMINY ŻUKOWICE. z dnia 18 sierpnia 2015 r. ZARZĄDZENIE NR 84/2015 WÓJTA GMINY ŻUKOWICE w sprawie opracowania materiałów planistycznych do projektu uchwały budżetowej Gminy Żukowice na 2016 rok. Na podstawie art. 233 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010.

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010. SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010. 1. Informacja dotycząca kadencji Rady Nadzorczej w roku 2010, skład osobowy Rady, pełnione funkcje w Radzie,

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE FINANSOWE. Fundacja Uniwersytet Dzieci

SPRAWOZDANIE FINANSOWE. Fundacja Uniwersytet Dzieci SPRAWOZDANIE FINANSOWE Fundacja Uniwersytet Dzieci Sprawozdanie dotyczy okresu sprawozdawczego 01.01.2014 31.12.2014 1/11 Spis treści Bilans za rok 2014... 3 Rachunek Zysków i Strat za rok 2014... 5 Dodatkowe

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SPRAWOZDANIE FINANSOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE Za okres: od 01 stycznia 2013r. do 31 grudnia 2013r. Nazwa podmiotu: Stowarzyszenie Przyjaciół Lubomierza Siedziba: 59-623 Lubomierz, Plac Wolności 1 Nazwa i numer w rejestrze: Krajowy

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DODATKOWA

INFORMACJA DODATKOWA I. Pierwsza grupa informacji INFORMACJA DODATKOWA Załącznik do bilansu na dzień 31.12.2011r. 1. Omówienie stosownych metod wyceny( w tym amortyzacji, walut obcych) aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. Dubeninki, dnia 27 stycznia 2015 r. na prowadzenie bankowej obsługi budżetu Gminy Dubeninki

ZAPYTANIE OFERTOWE. Dubeninki, dnia 27 stycznia 2015 r. na prowadzenie bankowej obsługi budżetu Gminy Dubeninki ZAPYTANIE OFERTOWE na prowadzenie bankowej obsługi budżetu Gminy Dubeninki Dubeninki, dnia 27 stycznia 2015 r. w okresie od dnia 01.02.2015 r. do dnia 31.01.2017 r. Postępowanie nie podlega ustawie z dnia

Bardziej szczegółowo

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku. Różnice kursowe pomiędzy zapłatą zaliczki przez kontrahenta zagranicznego a fakturą dokumentującą tę Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/83/15 Rady Gminy Dmosin z dnia 30 grudnia 2015 r. Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata 2016 2027 ujętej w załączniku Nr 1 I. Objaśnienia

Bardziej szczegółowo

Gospodarka Polski - Rynki Finansowe

Gospodarka Polski - Rynki Finansowe Gospodarka Polski - Rynki Finansowe Czerwiec 2 nr 12 G ówne tendencje w gospodarce WyjÊcie UW z koalicji oraz powstanie rzàdu mniejszoêciowego AWS spowodowa o obawy co do kszta tu polityki fiskalnej w

Bardziej szczegółowo

Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej

Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej Załącznik nr 3 do uchwały o Wieloletniej Prognozie Finansowej Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej Uwagi ogólne Przewidywana w nowej ustawie o finansach publicznych wieloletnia prognoza

Bardziej szczegółowo

Gospodarka Polski - Rynki Finansowe

Gospodarka Polski - Rynki Finansowe Gospodarka Polski - Rynki Finansowe 26 listopada 1999 r. nr 6 G ówne tendencje w gospodarce Inflacja w paêdzierniku wynios a 8,7 proc. r/r i 1,1 proc. m/m. W okresie styczeƒ-paêdziernik ceny konsumenta

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja V

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja V DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja V Inflacja (CPI, PPI) Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji w

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW. z dnia 9 grudnia 2009 r.

ROZPORZÑDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW. z dnia 9 grudnia 2009 r. Dziennik Ustaw Nr 211 16442 Poz. 1630 1630 ROZPORZÑDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie okreêlenia stanowisk urz dniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni s u bowych

Bardziej szczegółowo

ZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ

ZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Uchwała Rady Nadzorczej nr 161/08 z dnia 20.11.2008r. Uchwała Rady Nadzorczej nr 197/08 z dnia 18.12.2008r. Uchwała Rady Nadzorczej nr 23/09 z dnia 29.01.2009r. Uchwała Rady Nadzorczej nr 99/09 z dnia

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 19 kwietnia 2005 r.

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 19 kwietnia 2005 r. Dziennik Ustaw Nr 71 4827 Poz. 640 i 641 19. Domy maklerskie, banki prowadzàce dzia alnoêç w formie wyodr bnionej jednostki i banki prowadzàce dzia alnoêç, o której mowa w art. 57 ust. 1 ustawy, w terminie

Bardziej szczegółowo

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Zarząd Stalprodukt S.A. podaje do wiadomości treść projektów uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, które odbędzie się

Bardziej szczegółowo

Zasady wyboru promotorów, tematów prac i ustalania oceny końcowej ze studiów:

Zasady wyboru promotorów, tematów prac i ustalania oceny końcowej ze studiów: STUDIA PODYPLOMOWE MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA STREFY EURO Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej VII edycja Rok akademicki 2015/2016 Zasady wyboru promotorów,

Bardziej szczegółowo

Terminy pisane wielką literą w niniejszym aneksie mają znaczenie nadane im w Prospekcie.

Terminy pisane wielką literą w niniejszym aneksie mają znaczenie nadane im w Prospekcie. Warszawa, dnia 16 maja 2016 r. ANEKS NR 2 Z DNIA 9 MAJA 2016 ROKU DO PROSPEKTU EMISYJNEGO CERTYFIKATÓW INWESTYCYJNYCH SERII 001, 002, 003, 004, 005, 006, 007 ORAZ 008 FUNDUSZU MEDYCZNY PUBLICZNY FUNDUSZ

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH

REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH Tekst jednolity -Załącznik do Zarządzenia Członka Zarządu nr 53/2002 z dnia 04.03.2002 B a n k Z a c h o d n i W B K S A REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH Poznań, 22

Bardziej szczegółowo

MAKORA KROŚNIEŃSKA HUTA SZKŁA S.A. 38-204 Tarnowiec Tarnowiec 79. SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres od 1.01.2015 r. do 31.12.2015 r. składające się z :

MAKORA KROŚNIEŃSKA HUTA SZKŁA S.A. 38-204 Tarnowiec Tarnowiec 79. SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres od 1.01.2015 r. do 31.12.2015 r. składające się z : MAKORA KROŚNIEŃSKA HUTA SZKŁA S.A. 38-204 Tarnowiec Tarnowiec 79 SPRAWOZDANIE FINANSOWE za okres od 1.01.2015 r. do 31.12.2015 r. składające się z : 1. wprowadzenia do sprawozdania finansowego, 2. bilansu,

Bardziej szczegółowo

TABELA OPROCENTOWANIA PRODUKTÓW BANKOWYCH w Powiatowym Banku Spółdzielczym w Kędzierzynie - Koźlu

TABELA OPROCENTOWANIA PRODUKTÓW BANKOWYCH w Powiatowym Banku Spółdzielczym w Kędzierzynie - Koźlu TABELA OPROCENTOWANIA PRODUKTÓW BANKOWYCH w Powiatowym Banku Spółdzielczym w Kędzierzynie - Koźlu ROZDZIAŁ I Tekst jednolity z dnia 05 stycznia 2016r. SPIS TREŚCI: Rozdział Wyszczególnienie Str. Rozdział

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE. o zmianach statutu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty

OGŁOSZENIE. o zmianach statutu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty OGŁOSZENIE z dnia 13 listopada 2015 roku o zmianach statutu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Allianz Polska S.A. z siedzibą w Warszawie niniejszym informuje o dokonaniu

Bardziej szczegółowo

BUDŻETY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2014 R.

BUDŻETY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2014 R. URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE 35-959 Rzeszów, ul. Jana III Sobieskiego 10 tel.: 17 85 35 210, 17 85 35 219; fax: 17 85 35 157 http://rzeszow.stat.gov.pl/; e-mail: SekretariatUSRze@stat.gov.pl BUDŻETY

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 14 marca 2003 r.

USTAWA. z dnia 14 marca 2003 r. Art. 1. Ustawa okreêla zadania, zakres dzia alnoêci oraz organizacj Banku Gospodarstwa Krajowego. 594 USTAWA z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego 1) organizacj wewn trznà i szczegó owy

Bardziej szczegółowo

ruchu. Regulując przy tym w sposób szczegółowy aspekty techniczne wykonywania tych prac, zabezpiecza odbiorcom opracowań, powstających w ich wyniku,

ruchu. Regulując przy tym w sposób szczegółowy aspekty techniczne wykonywania tych prac, zabezpiecza odbiorcom opracowań, powstających w ich wyniku, UZASADNIENIE Projekt rozporządzenia jest wypełnieniem delegacji ustawowej zapisanej w art. 19 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz.

Bardziej szczegółowo

RYZYKO WALUTOWE - NARZĘDZIA MINIMALIZACJI. Wysoka konkurencyjność. Produkty dostosowywane do indywidualnych potrzeb Klienta

RYZYKO WALUTOWE - NARZĘDZIA MINIMALIZACJI. Wysoka konkurencyjność. Produkty dostosowywane do indywidualnych potrzeb Klienta RYZYKO WALUTOWE - NARZĘDZIA MINIMALIZACJI str. 1 Wysoka konkurencyjność Produkty dostosowywane do indywidualnych potrzeb Klienta Oferta cenowa negocjowana indywidualnie dla każdego Klienta Elektroniczne

Bardziej szczegółowo

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa,.7. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Projekcja PKB lipiec % 9 8 9% % % proj.centralna 9 8 7 7-8q 9q q q

Bardziej szczegółowo

2. Ogólny opis wyników badania poszczególnych grup - pozycji pasywów bilansu przedstawiono wg systematyki objętej ustawą o rachunkowości.

2. Ogólny opis wyników badania poszczególnych grup - pozycji pasywów bilansu przedstawiono wg systematyki objętej ustawą o rachunkowości. B.III. Inwestycje krótkoterminowe 1 303,53 zł. 1. Krótkoterminowe aktywa finansowe 1 303,53 zł. - w jednostkach powiązanych 0,00 zł. - w pozostałych jednostek 0,00 zł. - środki pieniężne i inne aktywa

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja III

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja III DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja III Produkt Krajowy Brutto - PKB (GDP - Gross Domestic Product) Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca

Bardziej szczegółowo

Wykaz kont dla budżetu gminy (jednostki samorządu terytorialnego) i zasady prowadzenia ewidencji analitycznej

Wykaz kont dla budżetu gminy (jednostki samorządu terytorialnego) i zasady prowadzenia ewidencji analitycznej Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 104/08 Burmistrza Bolkowa z dnia 25.08.2008 r w sprawie zasad rachunkowości w Urzędzie Miejskim w Bolkowie. Wykaz kont dla budżetu gminy (jednostki samorządu terytorialnego)

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 24 sierpnia 2009 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 24 sierpnia 2009 r. Dziennik Ustaw Nr 135 9756 Poz. 1112 1112 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 24 sierpnia 2009 r. w sprawie przyznawania i wyp aty Êwiadczeƒ z Funduszu Gwarantowanych Âwiadczeƒ

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe Centrum Serwisowe S.A. JEDNOSTKOWY RAPORT KWARTALNY. obejmujący okres od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r.

Cyfrowe Centrum Serwisowe S.A. JEDNOSTKOWY RAPORT KWARTALNY. obejmujący okres od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. Cyfrowe Centrum Serwisowe S.A. JEDNOSTKOWY RAPORT KWARTALNY obejmujący okres od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. Piaseczno, 12 sierpnia 2013 1. Informacje podstawowe Cyfrowe Centrum Serwisowe

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH. z dnia 28 sierpnia 2002 r.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH. z dnia 28 sierpnia 2002 r. Dziennik Ustaw Nr 151 9829 Poz. 1262 1262 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH z dnia 28 sierpnia 2002 r. w sprawie udzielania przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej pomocy finansowej oraz trybu

Bardziej szczegółowo

BIULETYN INFORMACYJNY

BIULETYN INFORMACYJNY BIULETYN INFORMACYJNY Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Zagrzebiu Nr 2 2010 Maj 2010 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Zagrzebiu

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2010 R.

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2010 R. INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA 2010 R. Nazwa: Polskie Stowarzyszenie Jogi IYENGARA Siedziba: Kraków, ul. Gertrudy 4 Forma prawna: Stowarzyszenie Numer w KRS: 00000158296 Rodzaj działalności:

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorzàdowych

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorzàdowych Dziennik Ustaw Nr 50 4541 Poz. 398 398 ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorzàdowych Na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAPYTANIE OFERTOWE

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAPYTANIE OFERTOWE Legnica, dnia 22.05.2015r. ZAPYTANIE OFERTOWE na przeprowadzenie audytu zewnętrznego projektu wraz z opracowaniem raportu końcowego audytu w ramach projektu, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

INDATA SOFTWARE S.A. Niniejszy Aneks nr 6 do Prospektu został sporządzony na podstawie art. 51 Ustawy o Ofercie Publicznej.

INDATA SOFTWARE S.A. Niniejszy Aneks nr 6 do Prospektu został sporządzony na podstawie art. 51 Ustawy o Ofercie Publicznej. INDATA SOFTWARE S.A. Spółka akcyjna z siedzibą we Wrocławiu, adres: ul. Strzegomska 138, 54-429 Wrocław, zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000360487

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) Dziennik Ustaw rok 2011 nr 221 poz. 1317 wersja obowiązująca od 2015-03-12 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) z dnia 7 października 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 listopada 2002 r.

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 listopada 2002 r. 1692 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie ró nicowania stopy procentowej sk adki na ubezpieczenie spo eczne z tytu u wypadków przy pracy i chorób

Bardziej szczegółowo

Plan prezentacji. I. Pierwszy rok RADPOL S.A. na GPW. II. Realizacja celów Emisji. III.Wyniki finansowe. IV. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy

Plan prezentacji. I. Pierwszy rok RADPOL S.A. na GPW. II. Realizacja celów Emisji. III.Wyniki finansowe. IV. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Plan prezentacji I. Pierwszy rok RADPOL S.A. na GPW II. Realizacja celów Emisji III.Wyniki finansowe IV. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy V. Cele długookresowe I. Pierwszy rok RADPOL S.A. na GPW Kurs akcji

Bardziej szczegółowo

Inflacja zjada wartość pieniądza.

Inflacja zjada wartość pieniądza. Inflacja, deflacja Inflacja oznacza wzrost cen. Inflacja jest wysoka, gdy ceny kupowanych dóbr i towarów rosną szybko; gdy ceny rosną powoli, wówczas inflacja jest niska. Inflacja jest to trwały wzrost

Bardziej szczegółowo

Banki, przynajmniej na zewnątrz, dość słabo i cicho protestują przeciwko zapisom tej rekomendacji.

Banki, przynajmniej na zewnątrz, dość słabo i cicho protestują przeciwko zapisom tej rekomendacji. Banki, przynajmniej na zewnątrz, dość słabo i cicho protestują przeciwko zapisom tej rekomendacji. Na rynku odmienia się słowo kryzys przez wszystkie przypadki. Zapewne z tego względu banki, przynajmniej

Bardziej szczegółowo