Punkty w tej grze komputerowej mogą zarobić na Nagrodę Nobla w medycynie Autor tekstu: EurekAlert. Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Transkrypt

1 Punkty w tej grze komputerowej mogą zarobić na Nagrodę Nobla w medycynie Autor tekstu: EurekAlert Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska Gracze poświęcili już tysiące lat kolektywnego wysiłku mózgowego na ratowanie księżniczek i obronę naszej planety przed inwazją z kosmosu. Obecnie badacze z University of Washington próbują wykorzystać te doprowadzone do perfekcji umiejętności do odkryć w medycynie, być może nawet znalezienia leku na HIV. Nowa gra, nazwana Foldit, zamienia składanie białek w współzawodnictwo sportowe. Poziomy wstępne uczą reguł, które są tymi samymi prawami fizyki, dzięki którym białka zwijają się i skręcają w trójwymiarowe kształty klucz do tajemnic biologicznych wyjaśniających chorobę Alzheimera i działanie szczepionek. Logo Foldit zaprasza ludzi na całym świecie do rozwiązywania zagadek dla nauki" Po mniej więcej 20 minutach treningu ludzie mają wrażenie, że grają w grę komputerową, ale w rzeczywistości klikają myszką w imię nauk medycznych. Darmowy program znajduje się tu: Foldit. Grę stworzyli doktorant Seth Cooper i doktor Adrien Treuille, obaj zajmujący się informatyką i inżynierią, wraz z Zoranem Popovicem, profesorem informatyki i inżynierii na University of Washington; David Baker, profesor biochemii na tym samym uniwersytecie i Howard Hughes, badacz w Medical Institute; oraz David Salesin, profesor informatyki i inżynierii. Zawodowi twórcy gier dostarczali porad podczas projektowania tej gry. Mamy nadzieję, że to zmieni sposób uprawiania nauki a więc kto i jak ją uprawia" - powiedział Popovic prezentując projekt na spotkaniu Games for Health" w Baltimore. Naszym celem jest, by zwykli ludzie grali w tę grę i z czasem kandydowali do Nagrody Nobla". Białka, których w ludzkim organizmie jest ponad 100 tysięcy rozmaitych typów, tworzą każdą komórkę, składają się na układ odpornościowy i ustalają szybkość reakcji chemicznych. Znamy sekwencję genetyczną wielu białek, ale nie wiemy, jak składają się w skomplikowane kształty, których zakamarki odgrywają kluczową rolę biologiczną. Racjonalista.pl Strona 1 z 5

2 Strona internetowa Foldit Symulatory komputerowe kalkulują wszystkie możliwe kształty białek, ale jest to tak olbrzymi problem matematyczny, że wszystkie komputery świata potrzebowałyby stuleci na jego rozwiązanie. W roku 2005 Baker stworzył projekt nazwany Rosetta@home, który sięga do czasu komputerowego wolontariuszy z całego świata. Ale nawet 200 tysięcy wolontariuszy nie wystarcza. Istnieje zbyt dużo możliwości, by komputer mógł zanalizować każdą" powiedział Baker. Podejście takie jak Rosetta@home działa dobrze przy małych białkach, ale kiedy białka są coraz większe, jest coraz trudniej i komputery często zawodzą. Ludzie, posługując się intuicją, mogą być wstanie znaleźć właściwą odpowiedź znacznie szybciej". Rosetta@home i Foldit używają programu Rosetta protein-folding". Foldit jest pierwszym projektem składania białek, który prosi wolontariuszy o coś innego niż nieużywany czas procesora w ich komputerach lub maszynach Playstation. Foldit różni się także od niedawnych interaktywnych gier komputerowych, które używają ludzkiej zdolności rozpoznawania obrazów lub interpretowania tekstu. Zamiast tego Foldit korzysta z naturalnej zdolności ludzi do rozwiązywania trójwymiarowych problemów. Intuicyjne umiejętności, które czynią z kogoś dobrego gracza Foldit, nie muszą być takie same jak te, który czynią wybitnego biologa. Baker mówi, że jego 13 letni syn składa białka szybciej od niego. Inni mogą być jeszcze szybsi. Wyobrażam sobie, że w Indonezji jest 12-latek, który potrafi zobaczyć to wszystko w wyobraźni" mówi Baker. Docelowo badacze mają nadzieję na dokonanie postępów w nauce dzięki odkryciu wyjątkowych talentów z naturalnymi zdolnościami widzenia białek w 3-D. Niektórzy ludzie potrafią po prostu popatrzeć na grę przez mniej niż dwie minuty i uzyskać najwyższe punkty mówi Popovic. Nie potrafią nawet wyjaśnić, co robią, ale jakoś są w stanie to robić". Strona Davida Bakera. Foldit zawiera narzędzia do tworzenia profili online, dyskusji z

3 innymi uczestnikami i formowania zespołów graczy, którzy mają uzupełniające się umiejętności. Gra wygląda jak wersja Tetris z XXI wieku z wielobarwnymi geometrycznymi wężami wypełniającymi ekran. Zespół obejmujący sześcioro studentów University of Washington spędził ponad rok starając się zrobić grę zarówno precyzyjną, jak i zajmującą. Natknęli się na specyficzne trudności, których nie spotykają twórcy gier komercyjnych. Nie wiemy, jaki jest najlepszy wynik, nie możemy więc pomóc ludziom i dać im jakieś wskazówki dochodzenia do celu" - wyjaśnia Popovic. Zespół nie mógł także arbitralnie decydować, by jakiemuś ruchowi nadać wartość tysiąca punktów, ponieważ punkty odpowiadają energii potrzebnej do utrzymywania białka w danym kształcie. W ostatnich tygodniach niemal tysiąc graczy testowało system, rozgrywając nieformalne zadania dotyczące białek o znanych kształtach. Poczynając jednak od tego tygodnia twórcy otwierają grę dla publiczności i oferują białka o nieznanych kształtach. Również w tym tygodniu gracze Foldit rozpoczną współzawodnictwo z grupami badawczymi na całym świecie w wielkim współzawodnictwie tworzenia modeli struktury białka, które będzie odbywać się co dwa lata. Poczynając od jesieni Foldit rozszerzy problemy na tworzenie nowych białek, których istnienia możemy sobie życzyć na przykład enzymów, które będą rozkładać trujące odpady albo absorbować dwutlenek węgla z powietrza. Same komputery nie potrafią zaprojektować białka od zera. Gra pozwala komputerowi pomóc przy prostych problemach organizacyjnych w ten sam sposób, w jaki komputerowe pasjanse czasami przenoszą karty, żeby oczyścić pole pozwalając graczowi na skupienie się na ciekawych ruchach. Z czasem badacze mają nadzieję na przedstawienie medycznych nemezis, takich jak HIV lub malaria i wezwać graczy do zaprojektowania białek o właściwym kształcie do związania się z wirusem i unieszkodliwienia go. Białko, które wygra, zostanie zsyntetyzowane w laboratorium Bakera. Gracze, którzy zdobędą dużo punktów, zostaną wymienieni w publikacjach naukowych, tak samo jak uczestnicy Rosetta@home już są wymieniani za ich czas komputerowy. Na długą metę mam nadzieję, że uda się zaangażować znaczącą cząstkę populacji całego świata w rozwiązywanie krytycznych problemów zdrowia na świecie, robiąc to wspólnie i skutecznie dzięki grze" mówi Baker. Próbujemy użyć mocy ludzkich mózgów na całym świecie, żeby posunąć naprzód badania biomedyczne". Foldit zawiera elementy gier z wieloma uczestnikami, w których ludzie mogą grać zespołowo, rozmawiać z innymi graczami i tworzyć profile online. Z czasem badacze zanalizują ruchy graczy, żeby zobaczyć, jak najlepsi rozwiązują zagadki. Ta informacja zostanie wkomponowana w projekt gry, tak że narzędzia i format gry będzie ewoluował. Badanie finansują: the Defense Advanced Research Projects Agency, the Howard Hughes Medical Institute, Microsoft Corp. and Adobe Systems Inc.,oraz Nvidia Corp. i Intel Corp. Racjonalista.pl Strona 3 z 5

4 (Publikacja: ) Oryginał.. ( Contents Copyright by Mariusz Agnosiewicz Programming Copyright Michał Przech Autorem tej witryny jest Michał Przech, zwany niżej Autorem. Właścicielem witryny są Mariusz Agnosiewicz oraz Autor. Żadna część niniejszych opracowań nie może być wykorzystywana w celach komercyjnych, bez uprzedniej pisemnej zgody Właściciela, który zastrzega sobie niniejszym wszelkie prawa, przewidziane w przepisach szczególnych, oraz zgodnie z prawem cywilnym i handlowym, w szczególności z tytułu praw autorskich, wynalazczych, znaków towarowych do tej witryny i jakiejkolwiek ich części. Wszystkie strony tego serwisu, wliczając w to strukturę podkatalogów, skrypty JavaScript oraz inne programy komputerowe, zostały wytworzone i są administrowane przez Autora. Stanowią one wyłączną własność Właściciela. Właściciel zastrzega sobie prawo do okresowych modyfikacji zawartości tej witryny oraz opisu niniejszych Praw Autorskich bez uprzedniego powiadomienia. Jeżeli nie akceptujesz tej polityki możesz nie odwiedzać tej witryny i nie korzystać z jej zasobów. Informacje zawarte na tej witrynie przeznaczone są do użytku prywatnego osób odwiedzających te strony. Można je pobierać, drukować i przeglądać jedynie w celach informacyjnych, bez czerpania z tego tytułu korzyści finansowych lub pobierania wynagrodzenia w dowolnej formie. Modyfikacja zawartości stron oraz skryptów jest

5 zabroniona. Niniejszym udziela się zgody na swobodne kopiowanie dokumentów serwisu Racjonalista.pl tak w formie elektronicznej, jak i drukowanej, w celach innych niż handlowe, z zachowaniem tej informacji. Plik PDF, który czytasz, może być rozpowszechniany jedynie w formie oryginalnej, w jakiej występuje na witrynie. Plik ten nie może być traktowany jako oficjalna lub oryginalna wersja tekstu, jaki zawiera. Treść tego zapisu stosuje się do wersji zarówno polsko jak i angielskojęzycznych serwisu pod domenami Racjonalista.pl, TheRationalist.eu.org oraz Neutrum.eu.org. Wszelkie pytania prosimy kierować do redakcja@racjonalista.pl Racjonalista.pl Strona 5 z 5