Table of Contents Inhaltsverzeichnis Spis rzeczy Innehållsförteckning

Transkrypt

1 A Brief Presentation Eine Kurzdarstellung Krótka prezentacja En kort presentation

2 Table of Contents Inhaltsverzeichnis Spis rzeczy Innehållsförteckning Fundamentals and Geographic Situation Grundlagen und geographische Lage Założenia i położenie geograficzne Bakgrund och geografiskt läge... 4 Members and Statistics Mitglieder und Statistik Członkowie i statystyka Medlemmar och statistik... 5 Aims, Tasks and Organisational Structure Ziele, Aufgaben und Organisationsstruktur Cele, zadania i struktura organizacyjna Mål, uppgifter och organisation... 8 Economy and Infrastructure Wirtschaft und Infrastruktur Gospodarka i infrastruktura Näringsliv och infrastruktur 11 Potentials of the EUROREGION POMERANIA Potentiale der EUROREGION POMERANIA Potencjał EUROREGIONU POMERANIA EUROREGION POMERANIAS potential Addresses Adressen Adresy Adresser

3 Geographic location of the EUROREGION POMERANIA Geographische Lage der EUROREGION POMERANIA Położenie geograficzne EUROREGIONU POMERANIA EUROREGION POMERANIAS geografiska läge Members of the European Union (2004) Mitgliedsländer der Europäischen Union (2004) Territory of the EUROREGION POMERANIA Gebiet der EUROREGION POMERANIA Kraje członkowskie Unii Europejskiej (2004) Medlemsländer i EU (2004) Terytorium EUROREGIONU POMERANIA EUROREGION POMERANIAS område 3

4 Fundamentals and Geographic Situation The cultural and social diversity of Europe as a result of history is reflected in a multitude of nationally different systems, structures and legal conditions. The border regions are immediately involved in this development. Since the end of the eightieth Europe has lived to see increased efforts taken to take down the borders within the European Union and to intensify contacts beyond the borders of the EU. Consequently, co-operation of regions beyond state borders is ever growing in importance for the European development, as it serves directly for mutual understanding and approachment of the populations, institutions and enterprises concerned. This development aims at creating areas of border-crossing economy and services, converting state borders into administrative borders, and transforming the nationally marginal situation of the border areas into a situation in the interior of Europe. To achieve this aim, the border-crossing co-operation will have to extent to all areas of life. EUROREGION POMERANIA is a border region of particular importance. It links German and Polish regions and, since February 1998, also Swedish regions to each other. Owing to its geographic situation, EUROREGION POMERANIA is not only a link between Central Europe and Eastern Europe but also between these regions and Scandinavia. The West-East ties, as well as the North-South ties historically developed on the territory of POMERANIA are being revived in the light of the developing European integration. Step by step, the harmonisation of the conditions of living aimed at by the EU shall be achieved also with the members of the EUROREGION POMERANIA. Grundlagen und geographische Lage Die historisch gewachsene kulturelle und soziale Vielfalt in Europa hat zu national sehr unterschiedlichen Systemen, Strukturen und rechtlichen Bedingungen geführt. Von diesen Entwicklungen sind die Grenzregionen unmittelbar betroffen. Seit Ende der 80er Jahre verstärken sich in Europa die politischen und wirtschaftlichen Anstrengungen zum Abbau der Binnengrenzen sowie zur Intensivierung von Kontakten über die Außengrenzen der Europäischen Union (EU) hinweg. Regionen, die grenzüberschreitend zusammenarbeiten, spielen für die europäische Entwicklung deshalb eine immer größere Rolle. Sie unterstützen direkt die Verständigung und Annäherung der beteiligten Bevölkerungen, Institutionen und Unternehmen. Ziel ist die Schaffung grenzüberschreitender Einzugsgebiete für Wirtschaft und Dienstleistungen, die Umfunktionierung der Staatsgrenzen zu Verwaltungsgrenzen und die langfristige Umwandlung der nationalen Randlage der Grenzgebiete in eine europäische Binnenlage. Um dieser Zielstellung gerecht zu werden, muß sich die grenzüberschreitende Zusammenarbeit auf alle Bereiche des Lebens erstrecken. Die EUROREGION POMERANIA ist eine Grenzregion, der eine besondere Bedeutung zukommt. Sie verbindet deutsche, polnische sowie schwedische Gebiete miteinander. Auf Grund der geographischen Lage stellt die EUROREGION POMERANIA ein Bindeglied sowohl zwischen Mittel- und Osteuropa als auch nach Skandinavien dar. An die historisch gewachsene West-Ost und Nord-Süd-Verbindungen auf dem Gebiet der POMERANIA wird jetzt unter den Gesichtspunkten der weiteren europäischen Integration angeknüpft, wodurch schrittweise die in der EU angestrebte Harmonisierung der Lebensbedingungen auch bei den Mitgliedern der EUROREGION POMERANIA erreicht werden soll. Założenia i położenie geograficzne Uwarunkowane historycznie zróżnicowanie kulturowe i społeczne, jakie występuje w Europie, spowodowało powstanie bardzo różnych narodowościowych systemów, struktur oraz uwarunkowań prawnych. Regiony graniczne odczuwają te transformacje bezpośrednio. Od końca lat 80tych nasilają się w Europie polityczne i ekonomiczne dążenia zmierzające do likwidacji granic wewnętrznych oraz do intensyfikacji kontaktów wykraczających poza zewnętrzne granice UE. Z tego też powodu regiony prowadzące ze sobą współpracę transgraniczną zaczynają odgrywać coraz większą rolę w rozwoju Europy. Regiony te wspierają bezpośrednio proces porozumiewania się oraz zbliżania do siebie społeczności, instytucji, przedsiębiorstw. Celem jest stworzenie ponadgranicznych obszarów dla sektora gospodarki i usług, zmiana funkcji granicy państwowej na granicę administracyjną i przekształcenie skrajnego położenia regionów przygranicznych w położenie śródeuropejskie. By sprostać postawionym celom współpraca transgraniczna musi rozszerzyć się na wszystkie sfery życia. EUROREGION POMERANIA jest regionem granicznym, który zyskuje szczególne znaczenie. Łączy on ze sobą terytoria niemieckie i polskie a od lutego 1998 roku także gminy szwedzkie. Ze względu na swoje położenie geograficzne EUROREGION POMERANIA staje się ogniwem łączącym Europę Środkową z Europą Wschodnią oraz ze Skandynawią. Z punktu widzenia dalszej integracji europejskiej nawiązuje się obecnie do historycznie ukształtowanego na terytorium POMERANII połączenia wschód-zachód oraz północ-południe, dzięki czemu możliwe będzie stopniowe osiągnięcie zamierzonej przez UE harmonizacji warunków życia również w krajach członkowskich EUROREGIONU POMERANIA. Bakgrund och geografiskt läge Den kulturella och sociala mångfald som utvecklats i Europa under dess historia, har lett till mycket olika system, strukturer och rättsliga förutsättningar. Detta berör på ett direkt sätt gränsregioner som ligger såväl vid de inre som de yttre EU-gränserna. Sedan slutet av 80-talet har politiska och ekonomiska ansträngningar förstärkts i syfte att i Europa avskaffa de inre gränserna och intensifiera kontakter över EUs yttre gränser. Därför spelar regioner som har gränsöverskridande samarbete en allt större roll för den europeiska utvecklingen. De stödjer på ett direkt sätt förståelse och närmande mellan befolkning, institutioner och företag. Målet är att bilda gränsöverskridande samarbetssområden för näringsliv och service, förvandla nationsgränser till förvaltningsgränser och på lång sikt omvandla gränsregionernas yttre läge i sina resp. nationer till ett mera centralt läge inom Europa. För att leva upp till detta mål måste det gränsöverskridande samarbetet omfatta alla områden. EUROREGION POMERANIA är ett gränsområde som har en speciell betydelse. Över land- och vattengränser sammanbinder euroregionen polska och tyska områden samt sedan februari 1998 också svenskt område. Genom sitt geografiska läge bildar EUROREGION POMERANIA en sammanbindande länk såval mellan Centraloch Östeuropa som till Skandinavien. De historiska väst-östliga och nord-sydliga förbindelserna genom EUROREGION POMERANIAS område knyter an till idéerna om den fortsatta europeiska integrationen, varigenom den inom EU eftersträvade harmoniseringen av levnadsvillkor stegvis kommer att uppnås hos EUROREGION POMERANIAS medlemmar. 4

5 Members and Statistics EUROREGION POMERANIA was established on 15 December 1995 in Szczecin, Poland. Since 26 February 1998, the day of signing the agreement in Lund, Sweden, it has following parties: Association of Polish Local Authorities of the EUROREGION POMERANIA (most of the polish local authorities in the Zachodniopomorskie voivodship including the city of Szczecin and local authorities in the Pomorskie and Wielkopolskie voivodships) The Association of Local Authorities Europaregion POMERANIA e.v. (a association of two self-administrated towns and six rural districts in the Land Mecklenburg-Vorpommern and in the Land Brandenburg) The Scania Association of Local Authorities (with 33 communes in Sweden) The entire region covers a territory 42,000 km² with a population of more than 3.7 millions. Mitglieder und Statistik Członkowie i statystyka Medlemmar och statistik Die am 15. Dezember 1995 in Szczecin (Polen) gegründete EUROREGION POMERANIA hat seit der Vertragsunterzeichnung in Lund (Schweden) am 26. Februar 1998 folgende Mitglieder: Utworzony 15. grudnia 1995 w Szczecinie (Polska) EUROREGION POMERANIA ma od chwili podpisania dnia 26 lutego 1998 roku umowy w Lund (Szwecja) następujących członków: EUROREGION POMERANIA som bildades i Szczecin (Polen) den 15 december 1995 har sedan undertecknandet av avtalet i Lund (Sverige) den 26 februari 1998 följande medlemmar: den Verein der Polnischen Gemeinden der EUROREGION POMERANIA (mit den meisten polnischen Gemeinden und Städten aus der Wojewodschaft Westpommern einschließlich der Stadt Szczecin sowie Gemeinden aus den Wojewodschaften Pommern und Großpolen) die Kommunalgemeinschaft Europaregion POMERANIA e.v. (mit zwei kreisfreien Städten und sechs Landkreisen der Länder Mecklenburg- Vorpommern und Brandenburg) den Gemeindeverband Skåne (mit 33 schwedischen Kommunen) Stowarzyszenie Gmin Polskich EUROREGIONU POMERANIA (skupiające większość miast i gmin z województwa zachodniopomorskiego, w tym Miasto Szczecin, a także gminy z województw pomorskiego i wielkopolskiego) Komunalny Związek Europaregion POMERANIA (z dwoma miastami oraz sześcioma powiatami landów Meklemburgia- Pomorze Przednie i Brandenburgia) Komunalny Związek Gmin Skanii (z 33 szwedzkimi gminami) Föreningen för polska kommuner i EUROREGION POMERANIA (med de flesta polska kommunerna och städerna i Västra Pommerns län inkl. staden Szczecin samt kommuner i länen Pommern och Wielkopolskie) Kommunalförbundet Europaregion POMERANIA e.v. (med två självständiga städer och sex storkommuner i Mecklenburg-Vorpommern och Brandenburg) Kommunförbundet Skåne (med 33 svenska kommuner) Die Gesamtregion umfaßt ein Territorium von über km² mit einer Bevölkerung von mehr als 3,7 Millionen Menschen. Cały region obejmuje powierzchnię km 2 oraz liczącą ponad 3,7 miliony osób ludność. Sammanlagt omfattar regionen en yta på drygt km² med en folkmängd över 3,7 miljoner. 5

6 Areas and population of the member of the EUROREGION POMERANIA Flächen und Einwohner der Mitglieder der EUROREGION POMERANIA Powierzchnia i ludność gmin członkowskich EUROREGIONU POMERANIA Ytor och invånare hos EUROREGION POMERANIAS medlemmar Members Mitglieder członkowie Medlemmar Area Fläche Powierzchni a Yta (km²) Population Einwohner Ludność Folkmängd Population density Bevölkerungsdichte Gęstość zaludnienia Befolkningstäthet (../km²) Association of Polish Local Authorities of the EUROREGION POMERANIA Verein der Polnischen Gemeinden der EUROREGION POMERANIA Stowarzyszenie Gmin Polskich EUROREGIONU POMERANIA Föreningen för polska kommuner i EUROREGION POMERANIA Association of Local Authorities Europaregion POMERANIA e.v. Kommunalgemeinschaft Europaregion POMERANIA e.v. Komunalny Związek Europaregion POMERANIA e.v. Kommunalförbundet Europaregion POMERANIA e.v Scania Association of Local Authorities Gemeindeverband Skåne Komunalny Związek Skåne Kommunförbundet Skåne EUROREGION POMERANIA

7 EUROREGION POMERANIA Halland Kronoberg Kalmar Blekinge Hässleh olm Helsingborg Kristianstad SKÅNE Lund Malmö Bornholm Rügen BALTIC SEA Stralsund Nordvorpommer n Greifswald Kolobrzeg Koszalin Ostvorpommer n Swinoujscie Mecklenburg-Vor pommern Uecker- Po lice Randow Zachodniopomorskie Voivodship Szczecin Stargard Szcz. Szcz ecinek Uckermark Schwedt Brandenburg Barnim Eberswalde Lubuskie Voivodship Wielkopolskie Voivodship Tow ns > Berlin Editing: Kommunalgemeinschaft POMERANIA e.v. 7

8 Aims, Tasks and Organisational Structure Co-operation in the EUROREGION POMERANIA aims at initiating joint activities for developing the region evenly and in a well-balanced manner and at bringing people and institutions of the territories concerned closer together. Principal ways to achieve these aims are: 1. Raising the standard of living of the people living in these territories, particularly by mutual assistence in economic investments and programmes, vocational education and training schemes, and programmes for fighting unemployment; 2. Supporting the ideals of European unity and international understanding; 3. Co-operation and exchange, between associations, scientists, trade associations, cultural ensembles and youth groups, particularly by encouraging those forms of co-operation and exchange that will serve for better mutual understanding between the populations of the border regions; 4. Maintenance and improvement of the protection of the environment; development of the rural areas; 5. Development and adaptation of the infrastructure to the needs of border-crossing and regional traffic; 6. Development of economic co-operation; exchange of know-how and transfer of technology; 7. Establishment of a complex information system for the exchange of data in the Euroregion; 8. Development of co-ordinated border-crossing regional planning; 9. Co-operation in fighting fires and natural disasters and in responding to averages; 10. Assistence in finding solutions to problems with border crossers. Ziele, Aufgaben und Organisationsstruktur Cele, zadania i struktura organizacyjna Mål, uppgifter och organisation Ziel der Zusammenarbeit in der EUROREGION POMERANIA ist die Aufnahme gemeinsamer Aktivitäten für eine gleichmäßige und ausgewogene Entwicklung der Region sowie zur Annäherung der Bewohner und Institutionen in den beteiligten Grenzgebieten. Erreicht wird das insbesondere durch: 1. Erhöhung des Lebensstandards der in der Region lebenden Bürger, insbesondere durch die gemeinsame Unterstützung von wirtschaftlichen Investitionen und Programmen, Berufsbildungsmaßnahmen und Programmen zur Bekämpfung der Arbeitslosigkeit; 2. Unterstützung der Ideen der europäischen Einheit und der internationalen Verständigung; 3. Zusammenarbeit und Austausch von Gesellschafts-, Wissenschafts-, Berufs-, Kultur- und Jugendgruppen insbesondere durch Unterstützung der Formen, die einem besseren gegenseitigen Kennenlernen der Bevölkerung der grenznahen Regionen dienen; 4. Erhaltung und Verbesserung des Umweltschutzes, Entwicklung des ländlichen Raumes; 5. Ausbau und Anpassung der Infrastruktur an die Bedürfnisse des Grenz- und Regionalverkehrs; 6. Entwicklung der wirtschaftlichen Zusammenarbeit, Austausch von Knowhow sowie Technologietransfer; 7. Einrichtung eines komplexen Informationssystems zum Datenaustausch in der Euroregion; 8. Entwicklung einer koordinierten grenzüber-greifenden Raumplanung; 9. Zusammenarbeit bei der Bekämpfung von Bränden und Folgen von Naturkatastrophen sowie in Havariesituationen; 10. Unterstützung bei der Lösung von Grenzgängerproblemen. Celem współpracy w EUROREGIONIE POMERANIA jest podejmowanie wspólnych działań dla równomiernego i zrównoważonego rozwoju Regionu oraz zbliżenia jego mieszkańców i instytucji; Cele te można osiągnąć w szczególności poprzez: 1. Podnoszenie poziomu życia obywateli mieszkających w Regionie, w szczególności poprzez wspólne wspieranie inwestycji i programów gospodarczych, szkoleń zawodowych oraz programów zmierzających do likwidacji bezrobocia; 2. Popieranie idei jedności europejskiej i międzynarodowego zrozumienia; 3. Współpracę i wymianę grup społecznych, naukowych, zawodowych, kulturalnych oraz młodzieżowych, a w szczególności tych jej form, które sprzyjają lepszemu wzajemnemu poznaniu społeczności zamieszkującej regiony przygraniczne; 4. Utrzymanie i poprawianie stanu środowiska naturalnego, rozwój rejonów wiejskich; 5. Rozbudowanie i dostosowanie infrastruktury do potrzeb ruchu granicznego i regionalnego; 6. Rozwój współpracy gospodarczej, wymiany know-how oraz transferu technologii; 7. Stworzenie kompleksowego systemu informacyjnego w celu wymiany danych w Euroregionie; 8. Rozwój skoordynowanego, transgranicznego planowania przestrzennego; 9. Współpracę w zakresie likwidacji pożarów i skutków klęsk żywiołowych oraz w sytuacjach awaryjnych; 10. Wspieranie przy rozwiązywaniu problemów związanych z przekraczaniem granicy. Målet för samarbetet inom EUROREGION POMERANIA är att starta gemensamma aktiviteter för en jämn och välbalanserad utveckling av regionen samt få invånare och institutioner i de deltagande gränsomådena att närma sig varandra. Detta uppnås framförallt genom: 1. att höja levadsstandarden för den i regionen bosatta befolkningen, i synnerhet genom gemensamt stöd av ekonomiska investeringar och program, åtgärder för yrkesutbildning och program för bekämpning av arbetslöshet; 2. att stödja idéerna för europeisk enhet och internationell förståelse; 3. samarbete och utbyte mellan samhälls-, vetenskaps-, yrkes-, kultur- och ungdomsgrupper, i synnerhet genom att främja de former som gynnar att människorna i de gränsnära regionerna lär känna varandra; 4. att upprätthålla och förbättra miljövården och utveckla landsbygden; 5. utbyggnad och anpassning av infrastrukturen till gräns- och regional-trafikens behov; 6. utveckling av det ekonomiska samarbetet samt utbyte av kunskaper och teknologi; 7. att etablera ett komplext informationssystem för datautbyte inom Euroregionen; 8. utveckling av en koordinerad samhällsplanering över gränserna; 9. samarbete vid bekämpning av bränder och följder av naturkatastrofer samt vid haverisituationer; 10. stöd vid lösning av problem gällande gränsgångare. 8

9 One of the important concerns of border-crossing co-operation is, for instance, creating better conditions for small-size and medium-size enterprises in the region. To this end, joint exhibitions, business fairs, achievements shows, border-crossing workshops and seminars, exchange of economyrelevant scientific findings, and measures of joint market analyses and marketing strategies shall be organised. In this context, rendering assistance in joint regional planning and promoting infrastructural projects are important fields of activity. In the field of protecting the environment, co-operation aims at extending co-ordination and harmonising measures taken for the conservation of nature. Proposals concerning the protection of the environment shall also help developing tourism by linking conservation of nature, protection of the environment, and tourism to each other in the interest of conserving the natural potentials of the region. In the field of education, German Polish grammar schools have been established, for instance. This helped setting up contacts between youth either side of the border, organising joint study and, a matter of particular importance, learning the language from each other and understanding the mentality of each other. In the EUROREGION POMERANIA there are regular meetings on a communal level. Representatives from the Polish, German and Swedish side work together in governmental and regional commitees and working groups. One of the aims of priority is initiating and co-ordinating projects and actions in the areas adjacent to the border. There is a considerable number of towns and communes twinned in the EUROREGION POMERANIA. Ein wichtiges Anliegen der grenzüberschreitenden Zusammenarbeit ist zum Beispiel die Schaffung besserer Voraussetzungen für kleine und mittlere Unternehmen in der Region. Zu diesem Zweck werden u.a. gemeinsame Ausstellungen, Messen, Leistungsschauen, grenzüberschreitende Workshops und Seminare, der Austausch von wirtschaftsnahen wissenschaftlichen Erkenntnissen sowie Maßnahmen für eine gemeinsame Marktforschung und Marketingstrategien durchgeführt. Ein wichtiges Betätigungsfeld hierbei ist die Unterstützung einer gemeinsamen Raumplanung sowie die Beförderung von Infrastrukturprojekten. Im Bereich des Umweltschutzes soll sich die Zusammenarbeit auf eine breite Abstimmung und Harmonisierung von Naturschutzmaßnahmen konzentrieren. Mit Vorschlägen zu Umweltschutzmaßnahmen soll gleichzeitig die Entwicklung des Tourismus unterstützt werden. So wird eine für die Erhaltung der Naturpotentiale der Region notwendige Verbindung zwischen Natur, Umweltschutz und Tourismus geschaffen. Im Bereich der Bildung wurden u.a. Deutsch-Polnische Gymnasien eingerichtet. Der Kontaktaufbau und das gemeinsame Lernen von Jugendlichen verschiedener Seiten der Grenzregion konnte damit einen Schritt weitergebracht werden. Ganz besonders wichtig ist das gegenseitige Erlernen der Sprache und das Verstehen der Mentalität der Partner untereinander. In der EUROREGION POMERANIA erfolgen regelmäßig Treffen auf kommunaler Ebene. Vertreter der polnischen, deutschen und schwedischen Seiten arbeiten gemeinsam in staatlichen und regionalen Ausschüssen und Arbeitsgruppen. Eines der vorrangigsten Ziele ist dabei die Initiierung und Abstimmung von Projekten und Handlungen im grenznahen Raum. Auf dem Gebiet der EUROREGION POMERANIA gibt es eine erhebliche Anzahl von Städteund Gemeindepartnerschaften. Jednym z istotnych zadań współpracy transgranicznej jest na przykład stworzenie lepszych warunków dla małych i średnich przedsiębiorstw w regionie. W tym celu organizowane są m.in. wspólne wystawy, targi, pokazy osiągnięć, transgraniczne warsztaty i seminaria, wymiana osiągnięć gospodarczych i naukowych oraz podejmowane są starania w celu wspólnego badania rynku i wdrażania strategii marketingowych. Istotnym polem działania w tym zakresie jest popieranie wspólnego planowania przestrzennego oraz wspieranie projektów dotyczących infrastruktury. Współpraca w zakresie ochrony środowiska powinna koncentrować się na szeroko zrozumianym uzgadnianiu i harmonizacji działań na rzecz ochrony przyrody. Dzięki propozycjom dotyczącym działań na rzecz ochrony środowiska wspierany ma być jednocześnie rozwój turystyki. W ten sposób stworzona zostanie niezbędna dla zachowania potencjałów naturalnych regionu łączność między nauką, ochroną środowiska i turystyką. W dziedzinie oświaty powstały m.in. polskoniemieckie gimnazja. Był to dalszy krok w kierunku nawiązywania kontaktów i wspólnej nauki młodzieży z różnych stron regionu granicznego. Szczególnie ważne jest opanowanie języka i wzajemne zrozumienie mentalności partnerów. Z tego też powodu wymiana uczniów oraz wspólne zajęcia z dziećmi i młodzieżą odgrywają w EUROREGIONIE POMERANIA dużą rolę. W EUROREGIONIE POMERANIA regularnie odbywają się spotkania na płaszczyźnie komunalnej. Przedstawiciele z polskiej, niemieckiej i szwedzkiej strony pracują wspólnie w państwowych i regionalnych komisjach i grupach roboczych. Jednym z najbardziej priorytetowych celów jest zainicjowanie i uzgodnienie projektów i działań na terytorium przygranicznym. Na terenie EUROREGIONU POMERANIA istnieje wiele związków partnerskich między miastami i gminami. En viktig angelägenhet för det gränsöverskridande samarbetet är till exempel att skapa bättre förutsättningar för små och medelstora företag i regionen. I detta syfte kommer bl.a. gemensamma utställningar, mässor, produktvisningar, gränsöverskridande workshops och seminarier, utbyte av vetenskapliga rön inom näringslivet samt åtgärder för gemensam marknadsundersökning och marknadsföring att genomföras. Ett viktigt verksamhetsområde härvidlag är att stödja en gemensam samhällsplanering samt främja infrastrukturprojekt. Samarbetet inom miljöskydd ska koncentreras till en bred samordning och harmonisering av naturskyddsåtgärder. Genom förslag till miljöskyddsåtgärder ska samtidigt utveckling inom turism stödjas. Därmed skapas en för bevarandet av regionens naturresurser nödvändig koppling mellan natur, miljöskydd och turism. Inom utbildningsområdet har bl.a. tyskpolska gymnasieskolor inrättats. Detta innebär ett framsteg för ungdomar i gränsregionens olika delar när det gäller utveckling av kontakter och gemensamt lärande. Särskilt viktigt är ömsesidig inlärning av varandras språk och förståelse för varandras mentalitet. Därför spelar elevutbyte och gemensamt barn- och ungdomsarbete i EUROREGION POMERA- NIA en viktig roll. Inom EUROREGION POMERANIA sker regelbundet möten på den kommunala nivån. Representanter för den polska, svenska och tyska sidan arbetar gemensamt i statliga och regionala utskott och arbetsgrupper. En viktig uppgift här är att initiera och samordna projekt och verksamheter inom euroregionen. Inom EUROREGION POMERANIAS område finns ett betydande antal vänortsförbindelser. 9

10 Organisational structure of the EUROREGION POMERANIA Organisationsstruktur der EUROREGION POMERANIA Struktura organizacyjna EUROREGIONU POMERANIA EUROREGION POMERANIAS organisation Members / Mitglieder / Członkowie / Medlemmar Association of Local Authorities POMERANIA e.v. Kommunalgemeinschaft Europaregion POMERANIA e.v. Komunalny Związek Europaregion POMERANIA Kommunalförbundet POMERANIA e.v. City of Szczecin Stadt Szczecin Miasto Szczecin Staden Szczecin Association of Polish Local Authorities of the Euroregion POMERANIA Verein der Polnischen Gemeinden der Euroregion POMERANIA Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu POMERANIA Föreningen för polska kommuner i EUROREGION POMERANIA Scania Association of Local Authorities Gemeindeverband Skåne Komunalny Związek Gmin Skanii Kommunförbundet Skåne Löcknitz Szczecin Lund 12 Members of Council / Ratsmitglieder / członków / rådsledamöter 12 Members of Council / Ratsmitglieder / członków / rådsledamöter 12 Members of Council / Ratsmitglieder / członków / rådsledamöter Council of the EUROREGION / Rat der EUROREGION / Rada EUROREGIONU / EUROREGIONENS råd (36 Members of Council / Ratsmitglieder / członków / rådsledamöter) Präsident Prezydent President Presidency / Präsidium / Prezydium / Presidium Secretary / Sekretär / Sekretariat / Sekreterare 10

11 Economy and Infrastructure The EUROREGION POMERANIA has the function of an international region for transit and communication. It is a turntable of important routes of transport extending beyond its own limits, between Scandinavia and Southern Europe, as well as between Western and Eastern Europe. The situation of the EUROREGION POMERANIA with respect to the flows of traffic in the region of the Baltic Sea is favourable for the economic development of the region. The regional sea ports and inland ports, as Helsingborg (S), Malmö (S), Trelleborg (S), Ystad (S), Åhus (S), Szczecin (PL), Swinoujscie (PL), Police (PL), Sassnitz/Mukran (D), Stralsund (D), Schwedt/Oder (D) and Eberswalde (D) are of major importance in this context. Across the Baltic Sea passengers and goods are chiefly transported via combination ferry links. There are also some regional airports, as Szczecin-Goleniów (PL) and Malmö (S), mainly for passenger transport. Border-crossing overland transport of goods is mainly effected by road transport. Contrary to the well developed road and railway network in Skåne, the German and Polish parts of the EUROREGION POMERANIA are considerably lagging behind in the development of infrastructure, because of decades of neglect of the economic development of the German Polish border region. The international exchange of goods of the regional economy takes place to a considerable extent between German, Swedish and Polish regions of the EUROREGION POMERANIA. This has become manifest by Swedish investments in Germany or German and Swedish investments in Poland. Wirtschaft und Infrastruktur Gospodarka i infrastruktura Näringsliv och infrastruktur Das Gebiet der EUROREGION POMERANIA erfüllt die Funktion einer internationalen Transit- und Kommunikationsregion. Die Region ist Drehscheibe für wichtige Transportwege von überregionaler Bedeutung sowohl zwischen Skandinavien und Südeuropa als auch zwischen Westund Osteuropa. Die günstige Lage der EUROREGION POMERANIA in Bezug auf die Verkehrsströme im Ostseeraum ist eine Stärke, die sich auf die wirtschaftliche Entwicklung der Region entscheidend auswirkt. Eine große Rolle spielen dabei die regionalen See- und Binnenhäfen wie z.b. in Helsingborg (S), Malmö (S), Trelleborg (S), Ystad (S), Åhus (S), Szczecin (PL), Swinoujscie (PL), Police (PL), Sassnitz/Mukran (D), Stralsund (D), Schwedt/Oder (D) und Eberswalde (D). Über die Ostsee erfolgt der Personen- und Gütertransport hauptsächlich auf kombinierten Fährverbindungen. Vorrangig für den internationalen Personenverkehr stehen ebenfalls einige regionale Flughäfen, z.b. in Szczecin-Goleniów (PL) und Malmö (S) zur Verfügung. Landseitig erfolgt der grenzüberschreitende Wirtschaftsverkehr in erster Linie über das Straßennetz. Gegenüber dem gut ausgebauten Straßen- und Eisenbahnnetz in Skåne haben die deutschen und polnischen Gebiete der EUROREGION POMERANIA teilweise noch einen erheblichen infrastrukturellen Nachholbedarf. Ursache dafür ist die jahrzehntelange Vernachlässigung der wirtschaftlichen Entwicklung des deutschpolnischen Grenzgebietes. Der internationale Warenaustausch der regionalen Wirtschaft erfolgt zu erheblichen Anteilen zwischen den beteiligten deutschen, schwedischen und polnischen Gebieten der EUROREGION POMERANIA. Das wird z.b. durch schwedische Investitionen in Deutschland oder deutsche und schwedische Investitionen in Polen dokumentiert. Obszar EUROREGIONU POMERANIA pełni istotną funkcję w międzynarodowym transporcie i ruchu tranzytowym. W regionie krzyżują się ważne drogi komunikacyjne o znaczeniu ponadregionalnym łączące wschód i zachód Europy jak również Skandynawię z Europą południową. Korzystne położenie EUROREGIONU POMERANIA w odniesieniu do głównych tras komunikacyjnych w rejonie Morza Bałtyckiego jest czynnikiem, który ma decydujący wpływ na rozwój gospodarczy całego regionu. Ważną rolę odgrywają tu morskie i śródlądowe porty takie jak Helsingborg (S), Malmö (S), Trelleborg (S), Ystad (S), Åhus (S), Szczecin (PL), Świnoujście (PL), Police (PL), Sassnitz/Mukran (D), Stralsund (D), Schwedt/Oder (D) i Eberswalde (D). Transport pasażerski i towarowy przez Bałtyk odbywa się głównie przy pomocy połączeń promowych. W międzynarodowym ruchu pasażerskim są do dyspozycji regionalne porty lotnicze Szczecin-Goleniów oraz Malmö. W transporcie lądowym transgraniczne kontakty gospodarcze odbywają się głównie poprzez sieć dróg. W porównaniu do dobrze rozwiniętej sieci drogowej i kolejowej Skanii polska i niemiecka część EUROREGIONU POMERANIA jest infrastrukturalnie niedoinwestowana. Powodem tego jest wieloletnie zaniedbanie gospodarczego rozwoju polsko-niemieckiego pogranicza. Międzynarodowa wymiana handlowa w gospodarce regionu odbywa się w większej części pomiędzy polskimi, niemieckimi i szwedzkimi obszarami wchodzącymi w skład EUROREGIONU POMERANIA. Potwierdzają to np. szwedzkie inwestycje w Niemczech czy niemieckie i szwedzkie inwestycje w Polsce. EUROREGION POMERANIAS område fungerar som en internationell transit- och kommunikationsregion. Regionen är ett nav för viktiga transportvägar av överregional betydelse både mellan Skandinavien och Sydeuropa och mellan Väst- och Östeuropa. EUROREGION POMERANIAS gynsamma läge för trafikflödena i Östersjöområdet är en styrka som har en avgörande betydelse för regionens utveckling. En stor roll spelar i detta sammanhang de regionala kust- och insjöhamnarna som exempelvis Helsingborg (S), Malmö (S), Trelleborg (S), Ystad (S), Åhus (S), Szczecin (PL), Swinoujscie (PL), Police (PL), Sassnitz/Mukran (D), Stralsund (D), Schwedt/Oder (D) und Eberswalde (D). Person- och godstrafiken över Östersjön sker huvudsakligen via kombinerade färjeförbindelser. För den internationella persontrafiken står även några regionala flygplatser till förfogande, t.ex. Szczecin-Goleniów (PL) och Malmö (S). På land sker den gränsöverskridande näringstrafiken i första hand med bil. Jämfört med det välutbyggda väg- och järnvägsnätet i Skåne har de tyska och polska regionerna inom EUROREGION POMERANIA delvis åtskilligt att ta igen. Det beror på att den ekonomiska utvecklingen i det tysk-polska gränsområdet försummats under många årtionden. Det internationella varuutbytet mellan de regionala näringsliven sker i stor utsträckning mellan de i EUROREGION POMERANIA engagerade tyska, svenska och polska områdena. Detta dokumenteras t.ex. genom svenska investeringar i Tyskland och tyska och svenska investeringar i Polen. 11

12 There are good prospects of developing co-operation, particularly in the fields of economy, traffic, regional planning, regional marketing and bordercrossing points. Important branches of the economy of the region are maritime industries, particularly ship building, e. g., in Szczecin (PL) or in Stralsund (D), agriculture and food industry, pharmaceutical industry, timber and paper industry, e. g., in Åstorp (S), in Bromölla (S) or in Schwedt/Oder (D), chemical industry, e. g. in Police (PL), electrical engineering industry, and car industry. Tourism is of particular importance in the EUROREGION POMERANIA. Owing the scenic beauty, little environmental burdens and common aspects of history and culture, e. g., the history of the Hanse, a large number of palaces and castles, the region is very attractive for tourists. This is reflected in two-digit growth rates in the turnover of the tourist trade. However, the rate of benefiting from the capacities offered to the tourists greatly depends on the season. For this reason, the regional tourist trade needs joint solutions for ways to extend the main season and for opportunities to practise leisure time activities independently on the weather conditions. Three universities, in Greifswald (D), Szczecin (PL), and in Lund (S), as well as a number of advanced technical colleges are evidence for the high economy-related potential of knowlegde in the EUROREGION POMERANIA. The universities are both important carriers of know-how and employers. The infrastructure of communication in the region is relatively well developed, thus providing favourable conditions for modern services to be offered. The development of the economy and of the economy-related infrastructure, but also of the fields of ecology, education and culture, is supported by a number of European and national development programmes, e. g., the European development programmes INTERREG II, III and PHARE-CBC. Besonders auf den Gebieten der Wirtschaft, des Verkehrs, der Raumplanung, des Regionalmarketings und der Grenzübergänge sollen die Möglichkeiten der Zusammenarbeit zunehmend genutzt werden. Wichtige Wirtschaftsbranchen der Region sind die maritime Wirtschaft, besonders der Schiffbau, z.b. in Szczecin (PL) oder in Stralsund (D), die Landwirtschaft und Lebensmittelindustrie, die Arzneimittelindustrie, die Holz- und Papierindustrie, z.b. in Åstorp (S), in Bromölla (S) oder in Schwedt/Oder (D), die chemische Industrie, z.b. in Police (PL), sowie der Elektromaschinen- und Fahrzeugbau. Eine besonders wichtige Rolle in der EUROREGION POMERANIA spielt der Tourismus. Durch die landschaftliche Schönheit, die geringe Umweltbelastung sowie durch die historisch-kulturellen Gemeinsamkeiten (z.b. die Geschichte der Hanse, eine große Anzahl von Schlössern und Burgen usw.) ist die Region touristisch sehr attraktiv. Das schlägt sich in zweistelligen Zuwachsraten bei der Umsatzentwicklung des Fremdenverkehrs nieder. Allerdings ist die Auslastung der Kapazitäten sehr saisonabhängig. Aus diesem Grund ist es notwendig, daß die regionale Tourismuswirtschaft gemeinsame Lösungen für saisonverlängernde Maßnahmen und witterungsunabhängige Freizeitangebote findet. Das Vorhandensein von drei Universitäten in Greifswald (D), in Szczecin (PL) und in Lund (S) sowie einer Reihe von Fachhochschulen beweist das hohe wirtschaftsnahe Wissenspotential der Region. Diese Universitäten sind wichtige Know-how- Träger und Arbeitgeber in der EUROREGION POMERANIA. Die Kommunikationsinfrastruktur der Region ist verhältnismäßig gut ausgebaut und bietet günstige Voraussetzungen für moderne Dienstleistungensangebote. Die Entwicklung der Wirtschaft und der wirtschaftsnahen Infrastruktur aber auch der Bereiche Umwelt sowie Bildung und Kultur wird durch eine Reihe von europäischen und nationalen Förderprogrammen unterstützt. Beispiele dafür sind die EU-Förderprogramme INTERREG II, III und PHARE-CBC. Szczególnie w dziedzinie gospodarki, transportu, planowania przestrzennego, regionalnej promocji gospodarczej oraz przejść granicznych potencjał współpracy powienien zostać jednak jeszcze silniej wykorzystany. Przeważające gałęzie gospodarki w regionie to gospodarka morska, szczególnie przemysł stoczniowy, np. w Szczecinie (PL) czy w Stralsundzie (D), rolnictwo, przemysł spożywczy, leczniczy, drzewny i papierowy, np. w Åstorp (S), Bromölla (S) i Schwedt n. Odrą (D), przemysł chemiczny, np. w Policach (PL), oraz przemysł elektromaszynowy i samochodowy. Ważną rolę w EUROREGIONIE POMERANIA odgrywa turystyka. Piękno krajobrazu, małe zanieczyszczenie środowiska oraz wspólne aspekty historyczno-kulturalne (np. historia Hanzy, duża ilość zamków i zabytkowych pałaców) czynią ten region turystycznie bardzo atrakcyjnym. Dowodzi tego dwucyfrowa stopa wzrostu obrotu przemysłu turystycznego. Wykorzystanie jego potencjału jest jednak uzależnione od sezonu. Z tego powodu niezbędne jest znalezienie wspólnych rozwiązań w celu uniezależnienia turystyki od sezonu i warunków pogodowych. Istnienie trzech uniwersytetów: w Greifswaldzie (D), Szczecinie (PL) i Lund (S) jak również szeregu innych szkół wyższych udowadnia wysoki naukowy potencjał regionu. Wspomniane uniwersytety są ważnymi ośrodkami know-how i pracodawcami EUROREGIONU POMERANIA. Infrastruktura komunikacyjna regionu jest stosunkowo dobrze rozbudowana i oferuje dobre warunki dla nowoczesnych usług. Rozwój gospodarki i zbliżonej do niej infrastruktury, jak również sfery środowiska naturalnego oraz oświaty i kultury wspierane są przez szereg europejskich i narodowych programów. Ich przykładem mogą być programy pomocowe UE INTERREG II, III oraz PHARE-CBC. Möjligheterna till samarbete ska i ökad omfattning utnyttjas särskilt på det ekonomiska planet, inom trafiksektorn, regionalplaneringen, regionala marknadsföringen och gränsövergångarna. Viktiga näringslivsbranscher inom regionen är den maritima näringen, särskilt skeppsbyggeri, t.ex. i Szczecin (PL) eller i Stralsund (D), lantbruks- och livsmedelsindustrin, läkemedelsindustrin, trä- och pappersindustrin, t.ex. i Åstorp (S), i Bromölla (S) eller i Schwedt/Oder (D), den kemiska industrin, t.ex. i Police (PL) samt tillverkningen av elektriska maskiner och fordon. Turismen har en särskilt viktig roll inom EUROREGION POMERANIA. På grund av det vackra landskapet, den ringa miljöbelastningen samt den historisk-kulturella samhörigheten (t.ex. Hansan, ett stort antal slott och borgar etc.) är regionen mycket attraktiv för turism. Detta visar sig i en tvåsiffrig tillväxttakt när det gäller turismens omsättning. Visserligen är beläggningen i hög grad säsongsbetingad. Därför krävs det att den regionala turistnäringen hittar gemensamma lösningar för att förlänga säsongen och erbjuda väderoberoende fritidsaktiviteter. Förekomsten av tre universitet i Greifswald (D), i Szczecin (PL) och i Lund (S) samt ett antal fackhögskolor är ett bevis på den stora ekonomiska kunskapspotentialen inom regionen. Dessa universitet är viktiga kunskapsbärare och arbetsgivare inom EUROREGION POMERANIA. Infrastrukturen för kommunikation i regionen är relativt väl utbyggd och erbjuder gynnsamma förutsättningar för en modern servicenäring. Utvecklingen av näringslivet och dess näraliggande infrastruktur samt områden som miljö, utbildning och kultur får stöd av en rad olika europeiska och nationella program, som t.ex. EU-programmen INTER- REG II, III och PHARE-CBC. 12

13 Potentials of the Euroregion POMERANIA The region disposes of a considerable development potential, e. g., the percentage of the younger age groups of the population the existing educational institutions, particularly those of closer relationship to the economy the potential of qualified employable people a relativly unused natural potential and low environmental burden favourable conditions for tourism existing infrastructure and possibilities of developing the infrastructure for industry and tourism agricultural and forestry produktion, including processing and converting of agricultural and forest products the geographical situation of the region favourable for the traffic from North to South and East to West and vice versa. It will help accelerating development, particularly after constructing new traffic routes, e. g., the motorway along the Baltic sea coast with feeder roads and combination ferry connections. An improved infrastructure will give a boost to the economic development. Conceivable projects could be, for instance, trans-national development of innovative, ecology-oriented technologies and services. Apart from the favourable geographical situation of the region on an European scale, the relatively low ecological burden is one of the most important attractive factors of the EUROREGION. The development of economy and tourism should therefore be oriented to the environmental structures and take these structures into consideration with a view to conserve intact nature. In addition to that, the cultural opportunities offered in the major cities should be enlarged. Potentiale der Euroregion POMERANIA Die Region verfügt über erhebliche Entwicklungspotentiale. Hierfür seien als Beispiele genannt: der Anteil der jungen Bevölkerung vorhandene, insbesondere wirtschaftsnahe Bildungseinrichtungen das Vorhandensein qualifizierter Erwerbsfähiger das relativ unverbrauchte Naturpotential und geringe Umweltbelastung günstige Voraussetzungen für den Fremdenverkehr verfügbare und ausbaubare Infrastrukturen für Gewerbe und touristische Nutzungsmöglichkeiten land- und forstwirtschaftliche Produktion in Verbindung mit der Weiterverarbeitung und Veredelung die günstige geographische Lage der Region für den Nord-Süd- und Ost-West- Verkehr, die sich besonders nach dem Ausbau weiterer Verkehrswege (z.b. Ostseeautobahn mit Zubringern, kombinierte Fährverbindungen) entwicklungsbeschleunigend auswirkt Durch die Verbesserung der Verkehrsinfrastruktur ergeben sich wichtige Impulse für die wirtschaftliche Entwicklung. Denkbar sind z.b. transnationale Entwicklungen im Bereich innovativer, ökologieorientierter Technologien und Dienstleistungen. Neben der herrvorragenden geographischen Lage der Region in Europa ist die verhältnismäßig geringe Belastung der Umwelt eine der bedeutendsten Faktoren für die Attraktivität der EUROREGION. Die Entwicklung der Wirtschaft und des Tourismusangebotes sollte sich deshalb an den Umweltstrukturen orientieren und im Interesse der Erhaltung einer intakten Natur auf sie Rücksicht nehmen. In Ergänzung dazu sind die kulturellen Angebote, besonders in den größeren Städten, zu erweitern. Potencjał Euroregionu POMERANIA Region dysponuje znacznym potencjałem rozwojowym. Wymienić można tu następujące przykłady: odsetek ludzi młodych w społeczeństwie istniejące już i związane z gospodarką placówki oświatowe istnienie wykwalifikowanej grupy osób zdolnych do pracy korzystne warunki dla ruchu turystycznego istniejąca i możliwa do rozbudowy infrastruktura do prowadzenia działalności gospodarczej oraz możliwości jej wykorzystania dla celów turystycznych produkcja rolna i leśna w połączeniu z dalszym przerobem i uszlachetnianiem położenie geograficzne regionu, korzystne pod względem komunikacji w kierunkach północ-południe i wschódzachód, i przyczyniające się do przyspieszenia rozwoju po rozbudowie dalszych szlaków komunikacyjnych (np. Autostrada Bałtycka wraz z drogami doprowadzającymi, kombinowane połączenia promowe) Poprzez poprawę infrastruktury komunikacyjnej powstaną ważne bodźce dla rozwoju gospodarczego. Możliwy jest np. międzynarodowy rozwój w dziedzinie innowacyjnych i proekologicznych technologii i usług. Prócz doskonałego położenia geograficznego regionu w Europie jednym z najbardziej znaczących czynników atrakcyjności EUROREGIONU jest stosunkowo niewielkie zanieczyszczenie środowiska. Z tego też powodu rozwój gospodarki i oferty turystycznej powinien orientować się na strukturach środowiska i uwzględnić środowisko w interesie zachowania natury w stanie nienaruszonym. W uzupełnieniu do powyższego należałoby rozszerzyć, szczególnie w dużych miastach, ofertę kulturalną. EUROREGION POMERANIAS potential Euroregionen förfogar över betydande utvecklingspotentialer. Som exempel kan nämnas: Andelen unga i befolkningen befintliga utbildningsinstitutioner, i synnerhet näringslivsnära befintlig kvalificerad arbetskraft relativt orörda naturresurser och liten miljöbelastning gynnsamma förutsättningar för turism tillgänglig och utbyggbar infrastruktur för näringsliv och turism jord- och skogsbruk i förening med förädling regionens gynnsamma geografiska läge för nord-sydlig och väst-östlig kommunikation som särskilt efter utbyggnad av ytterligare vägar (t ex Ostseeautobahn med tillfartsvägar, kombinerade färjeförbindelser) kommer att påskynda utvecklingen. Förbättring av infrastrukturen kommer att resultera i viktiga impulser för näringslivsutveckling. Tänkbart är t.ex. en transnationell utveckling av innovativ, miljöorienterad teknik och service. Förutom regionens utmärkta läge är den relativt låga miljöbelastningen en av de viktigaste faktorerna för euroregionens attraktivitet. Utvecklingen av näringslivet och det turistiska utbudet bör därför anpassas till miljöstrukturen och ta hänsyn till intresset av att bevara en intakt natur. Som supplement bör det kulturella utbudet framför allt i större städer utvidgas. 13

14 Addresses/Adressen/Adresy/Adresser: Sekretariat EUROREGIONU POMERANIA Al. Wojska Polskiego 164 PL Szczecin tel.: fax: Urząd Miejski Pl. Armii Krajowej 1 PL Szczecin tel.: fax: webmaster@um.szczecin.pl Web: Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu POMERANIA Al. Wojska Polskiego 164 PL Szczecin tel.: fax: biuro@pomerania.org.pl Web: Kommunalgemeinschaft Europaregion POMERANIA e.v. E.-Thälmann-Str. 4 D Löcknitz tel.: fax: info@pomerania.net Web: Kommunförbundet Skåne Box 53, Baravägen 1 S Lund tel.: fax: kansliet@skane.komforb.se Web: 14

15 NOTIZEN: Impressum Herausgeber: EUROREGION POMERANIA Redaktion: Druck: Kommunalgemeinschaft POMERANIA e.v. E.-Thälmann-Str. 4 D Löcknitz Konzepta GmbH Schenkenberger Str. 45 c D Prenzlau 15

16