Rozdział II 1. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Dział Drugi: Przedsiębiorczość w teorii - Ryzyko i ubezpieczenie
|
|
- Judyta Kosińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozdział II 1. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Dział Drugi: Przedsiębiorczość w teorii - Ryzyko i ubezpieczenie Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału pierwszego działu drugiego Przedsiębiorczość w teorii" podręcznika do przedsiębiorczości, opracowywanego w ramach projektu Wolna przedsiębiorczość. Tekst zostanie poddany skrupulatnemu opracowaniu redakcyjno-korektorskiemu, dlatego na obecnym etapie prosimy przede wszystkim o uwagi merytoryczne, dotyczące między innymi klarowności wywodu, poprawności rozumowania, łatwości języka czy trafności przykładów etc. #ryzyko #ubezpieczenie #hazard W rozdziale nauczysz się: Czym jest ryzyko Jak rynek pozwala na ograniczanie ryzyka Jak działają firmy ubezpieczeniowe, a jak kasyna Jaka jest rola ubezpieczeń w gospodarce Gdy używamy pojęcia ryzyko, zazwyczaj chodzi nam o nieprzewidywalność jutra i przyszłych dni. Stąd używane określenie, że ryzykujemy, gdy podejmujemy jakieś działania, a nie jesteśmy pewni ich rezultatu. Jednakże w węższym znaczeniu tego słowa, bardziej technicznym, termin ryzyko wiąże się z pewnymi zdarzeniami, których prawdopodobieństwo możemy szacować. Takim klasycznym przykładem jest rzut sześciościenną kostką (która nie jest oszukana, a jej ruchy przy rzucie nie są przez nikogo manipulowane). Szansa na to, że na jednej ze ścianek wypadnie konkretna liczba (od 1 do 6) wynosi jedna szósta (podobnie jak na dwustronnej monecie szansa
2 wypadnięcia awersu albo rewersu wynosi jedna druga). Gdy obstawiamy konkretny rezultat na ściance kostki przy jej rzucaniu, to mówimy o tym, że ryzykujemy. Nie jesteśmy i nie możemy być w pełni pewni tego, jaki będzie wynik tego rzutu. A mimo tego możemy całkiem sporo powiedzieć o tym, jakie są możliwe przyszłe scenariusze (1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6). Samo prawdopodobieństwo już nam dużo o tym mówi. W wielu innych wypadkach z codziennego życia nie jesteśmy w stanie takiego prawdopodobieństwa ściśle wskazać. Dlatego choć przyszły wynik rzutu kostką jest niewiadomą, to coś o nim wiemy. Można nawet powiedzieć, że wiemy bardzo dużo. Wokół idei wyliczania prawdopodobieństw zdarzeń narodziły się dwa trochę przeciwstawne typy działalności gospodarczej: hazard i ubezpieczenia. Jeśli chodzi o kalkulację ekonomiczną, to działają podobnie. Kasyno wylicza prawdopodobieństwa zdarzeń i wprowadza opłaty, które zapewnią mu zysk; podobnie działa ubezpieczyciel. Główna różnica leży w tym, że gracz kasyna chce zwiększać swoje osobiste ryzyko, a klient ubezpieczający się chce zmniejszać swoje osobiste ryzyko. Innymi słowy, grający w kasynie chce wygrać nagrodę, którą obstawia, a klient ubezpieczalni chcę uniknąć wydarzenia, za które dostanie wypłatę. Kalkulacja ekonomicznie w obu przypadkach przebiega jednak bardzo podobnie. Mówi się, że kasyno zawsze wygrywa na grających w ruletce (nie z każdą grą tak jest przykładowo poker nie jest taką grą, gdyż wynik w nim zależy głównie od umiejętności, a nie ślepego przypadku dlatego, technicznie rzecz biorąc, poker nie jest czystym hazardem). Możliwych wyników na ruletce jest 38. Załóżmy dla uproszczenia, że gra 38 osób i każdy obstawia 10 złotych. Pula do wygrania wynosi 380. Jeśli jednak kasyno pobierze z tego część i zmniejszy nagrodę do 350 złotych, to wtedy otrzyma 30 złotych zysku niezależnie od tego, jaki wynik wypadnie. Choć liczby mogą się różnić, to dokładnie na tej zasadzie działają wszelkie gry w pełni losowe, takie jak ruletka, maszyny typu jednoręki bandyta, czy też losowanie w Lotto. Organizujący grę pobiera odrobinę większe opłaty niż wynosi pula nagród. To trochę tak, jakbyśmy się z kimś umówili na ciągłe rzucanie monetą. Załóżmy, że za każdy rzut płacimy 1 złoty, a jeśli trafimy z przewidywaniem (obstawiając reszkę albo orła), to otrzymamy 1 złoty i 80 groszy. Wykonując coraz więcej i więcej takich rzutów, będziemy dopłacać do takiej gry, a osoba ją organizująca będzie zyskiwać. Za sto gier zapłacimy 100 złotych (100 razy 1
3 złoty). A założyć możemy, że uda nam się wygrać w połowie przypadków, czyli zarobimy 50 razy 1,8 złotego, a więc 90 złotych, co będzie oznaczało stratę w wysokości 10 złotych. Tak w istocie działa klasyczny hazard i dlatego uprawiając go z pozycji klienta, nie da się na nim długookresowo zarobić. Rozumieją to doskonale organizatorzy gier hazardowych (oraz organizatorzy wszelkich loterii) i dlatego ten przemysł jest również w pewnym sensie realokacją środków od ignorantów do ludzi mających wiedzę matematyczną. Choć warto w tym miejscu dodać, że niektórzy uprawiający hazard robią to dla czystej zabawy samej w sobie, a nie dla samego zysku pieniężnego. Do tego dochodzi osobiste wartościowanie wielu ludzi nie wartościuje specjalnie paru złotych i są gotowi wyrzucić je na milionową loterię, której praktycznie nie mają szansy wygrać. Duże znaczenie może ma osobisty stosunek do ryzyka. Przejdźmy jednak do biznesu dużo bardziej wartościowego z rynkowego punktu widzenia, choć w sensie kalkulacji podobnego do hazardu: ubezpieczeń. Firmy ubezpieczeniowe działają bardzo podobnie do kasyn, ale spełniają zupełnie inną funkcję. Osoba wchodząca do kasyna obstawia najczęściej jakieś niskie prawdopodobieństwo, np. jedną liczbę na ruletce, i zależy jej na tym, aby w nią trafić (szansa 1/38). Natomiast osoba, która się ubezpiecza od jakiegoś mało prawdopodobnego zdarzenia, wnosi opłatę i nie chce wygrać pieniędzy. Nawet jeśli chodzi o podobne prawdopodobieństwo, to celem jest uniknięcie zdarzenia, na które się stawia. Załóżmy, że kupujemy proste ubezpieczenie medyczne i nasza szansa na skręcenie nogi wynosi 1/38. Jeśli zawieramy umowę z ubezpieczycielem, że pokryje nasze koszty opieki medycznej po ewentualnym wypadku, to chcemy tego zdarzenia uniknąć. Kalkulacja, którą przeprowadza ubezpieczyciel, jest bliźniaczo podobna do tej, którą robi kasyno. Ubezpieczyciel szacuje prawdopodobieństwo zdarzeń, w wypadku których musi wypłacać odszkodowania. W oparciu o te kalkulacje wylicza składkę (analogia do opłaty za uczestnictwo w grze). Składka pobrana od dużej liczby ubezpieczonych ( graczy ) musi być na tyle duża, aby pokryć wypłaty poszkodowanych ( wygranych ), a do tego zapewnić ubezpieczycielowi dostateczny zysk z działalności, który pokryje koszty funkcjonowania biznesu. Na tym jednakże podobieństwa kasyna do ubezpieczeń się kończą. Główna różnica tkwi we wspomnianej kwestii unikania zdarzeń niebezpiecznych. Ogromna rola firm ubezpieczeniowych polega na tym, że pozwalają zwiększać pewność naszych działań oraz chronić nas na wypadek nieprzewidzianych i
4 kosztownych wypadków, które wymagałyby od nas wysokich nakładów. Dzięki temu poprawia się nasza sytuacja osobista, ale sprawa jest szczególnie ważna w wypadku producentów, którzy również się ubezpieczają. Przykładowo firma transportowa może się ubezpieczać od prowadzonej działalności i realizować swoje gospodarcze plany. Co jakiś czas zdarzyć się mogą kosztowne wypadki, ale firma może się zdecydować na ubezpieczenie od nich. Wtedy wkalkulowuje w swoją działalność składkę ubezpieczeniową, a ewentualne nagłe koszty wynikające z wypadku nie są jej straszne, ponieważ odszkodowanie wypłaci ubezpieczyciel. Taka możliwość jest szalenie istotna praktycznie w każdej gospodarczej działalności. Celem hazardu jest zazwyczaj przyjemność, a celem ubezpieczenie uniknięcie ewentualnej przykrości. W tym miejscu musimy też zwrócić uwagę na to, że ubezpieczeniami nazywa się również nieraz działalność prowadzoną w Polsce przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, czy też Narodowy Fundusz Zdrowia. Składki do ZUS czy NFZ są w rzeczywistości formą podatku i oznaczają transfer pieniędzy. Nie są to klasyczne ubezpieczenia, ponieważ składki na nie są przymusowe. Ekonomicznie taka działalność jest polityką społeczną, a nie ubezpieczaniem. Na koniec wprowadźmy nas w kolejny rozdział, aby zrozumieć istotę przedsiębiorczej działalności. Czy przedsiębiorca jest ryzykantem? Trochę tak, ale nie do końca. Nie to świadczy o jego charakterze. Przedsiębiorca podejmuje bowiem działania, których prawdopodobieństwo nie jest z góry znane, lecz działania, które są niepewne. Ramka: Czy wiesz, że firmy ubezpieczeniowe też się ubezpieczają? Jest to tak zwana reasekuracja. Przykładowo gdy polska firma ubezpieczeniowa sprzedaje ubezpieczenia na wypadek powodzi, to część składki pobranej od klientów odprowadza np. do konkretnej firmy międzynarodowej. Czyni tak, ponieważ może się zdarzyć, że w jakimś roku będzie znacznie więcej strat związanych z powodzią niż zazwyczaj (np. nadejdzie powódź tysiąclecia). Dzięki takiej reasekuracji firma może bez problemów uzyskać wsparcie od dużej międzynarodowej grupy kapitałowej, u której się ubezpieczyła i wypłacić należyte odszkodowania bez ponoszenia strat. Zadania: Wyjaśnij, czym jest ryzyko. W jaki sposób działają ubezpieczenia?
5 Co odróżnia ubezpieczenia od hazardu? Jaka jest gospodarcza rola firm ubezpieczeniowych? [Sugestia ilustracyjna: klient mówi do ubezpieczyciela: Chciałbym się założyć z ubezpieczalnią, że skręcę nogę. Mam nadzieję tego zakładu nie wygrać ].
Rozdział II 3. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Przedsiębiorczość i kalkulacja pieniężna
Rozdział II 3. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Przedsiębiorczość i kalkulacja pieniężna Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału trzeciego działu drugiego Przedsiębiorczość
Bardziej szczegółowoHazard i uzależnienia behawioralne w opinii społecznej
Krajowe Biuro ds. Przeciwdziała nia Narkomanii Hazard i uzależnienia behawioralne w opinii społecznej Projekt badawczy zrealizowany przez Fundację Centrum Badania Opinii Społecznej, współfinansowany ze
Bardziej szczegółowoRozdział II 4. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Przedsiębiorczość dla zysku pieniężnego
Rozdział II 4. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Przedsiębiorczość dla zysku pieniężnego Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału czwartego działu drugiego Przedsiębiorczość
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Ryzyko w procesie zarządzania dr Mirosław Wójciak Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 27 lutego 2012 1 Gdzie spotykamy się z ryzykiem? Praktycznie w każdej dziedzinie życia.
Bardziej szczegółowoRozdział 8 podręcznika Wolna przedsiębiorczość koszty i ceny
Rozdział 8 podręcznika Wolna przedsiębiorczość koszty i ceny Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału ósmego podręcznika do przedsiębiorczości, opracowywanego w ramach projektu
Bardziej szczegółowoRozdział II 5. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Przedsiębiorczość dla zysku psychicznego
Rozdział II 5. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Przedsiębiorczość dla zysku psychicznego Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału piątego działu drugiego Przedsiębiorczość
Bardziej szczegółowoDefinicja ryzyka ubezpieczeniowego, cechy ryzyka, faktory ryzyka.
Podstawowe pojęcia ubezpieczeniowe. Klasyfikacja ubezpieczeń Ubezpieczenia dzielimy na: Społeczne, Gospodarcze. Ubezpieczenia społeczne naleŝą do sektora publicznego, są ściśle związane z pracownikiem
Bardziej szczegółowoRyzyko. Ekonomika i organizacja produkcji. Materiały do zajęć z EiOP - L. Wicki Niebezpieczeństwo. Hazard. Zarządzanie ryzykiem
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Ekonomika i organizacja produkcji Ryzyko Zarządzanie ryzykiem Dr inż. Ludwik Wicki Pojęcia występujące w ubezpieczeniowej
Bardziej szczegółowoc. dokładnie 10 razy została wylosowana kula antracytowa, ale nie za pierwszym ani drugim razem;
05DRAP - Niezależność zdarzeń, schemat Bernoulliego A Zadania na ćwiczenia Zadanie A.. Niech Ω = {ω, ω 2, ω, ω, ω 5 } i P({ω }) = 8, P({ω 2}) = P({ω }) = P({ω }) = 6 oraz P({ω 5}) = 5 6. Niech A = {ω,
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia majątkowe
Wprowadzenie do ubezpieczeń Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych 2016/2017 Literatura N. L. Bowers i inni, Actuarial Mathematics, The Society of Actuaries, Itasca,
Bardziej szczegółowoRozdział 3.2 podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Funkcjonowanie i rola giełdy
Rozdział 3.2 podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Funkcjonowanie i rola giełdy Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału drugiego działu trzeciego Przedsiębiorczość w praktyce"
Bardziej szczegółowoKarta Produktu dla ubezpieczenia na życie i dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym Nowa Czysta Energia Zysku
Niniejszy dokument stanowi przykład Karty Produktu przygotowanej w związku z VI subskrypcją ubezpieczenia na życie i dożycie z UFK Nowa Czysta Energia Zysku, uwzględniający kwotę w wysokości 10 tys. zł.
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń.
Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 3. Prawdopodobieństwo warunkowe i niezależność zdarzeń. 3.2. Niezależność zdarzeń Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Niezależność dwóch zdarzeń Intuicja Zdarzenia losowe
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia (konspekt 2) dr Małgorzata Mierzejewska
Ubezpieczenia (konspekt 2) dr Małgorzata Mierzejewska Podstawowe źródła prawa ubezpieczeniowego Umowa ubezpieczenia definicja Strony umowy ubezpieczenia Elementy umowy ubezpieczenia OWU Podstawowe źródła
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia gospodarcze (majątkowe i osobowe) są jeszcze niedocenianym elementem działalności wielu zamawiających.
Ubezpieczenia gospodarcze (majątkowe i osobowe) są jeszcze niedocenianym elementem działalności wielu zamawiających. Ubezpieczenia gospodarcze (majątkowe i osobowe) są jeszcze niedocenianym elementem działalności
Bardziej szczegółowoKarta Produktu. zgodna z Rekomendacją PIU. dla ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ
Karta Produktu zgodna z Rekomendacją PIU dla ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ Ubezpieczony Klient: Jan Kowalski Ubezpieczyciel: Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie ABC S.A.
Bardziej szczegółowop k (1 p) n k. k c. dokładnie 10 razy została wylosowana kula amarantowa, ale nie za pierwszym ani drugim razem;
05DRAP - Niezależność zdarzeń, schemat Bernoulliego Definicja.. Zdarzenia A i B nazywamy niezależnymi, jeżeli zachodzi równość P(A B) = P(A) P(B). Definicja. 2. Zdarzenia A,..., A n nazywamy niezależnymi
Bardziej szczegółowoUbezpieczenie na życie z funduszem kapitałowym jako forma długoterminowego oszczędzania
Ubezpieczenie na życie z funduszem kapitałowym jako forma długoterminowego oszczędzania Ewa Wierzbicka Instytut Zarządzania Wartością, SGH w Warszawie Konferencja 20 21.06. 2016r. Ubezpieczenie na życie
Bardziej szczegółowoMetody probabilistyczne
Metody probabilistyczne 1. Prawdopodobieństwo klasyczne Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 03.10.2017 1 / 19 Rys historyczny Francja, XVII w.: gry hazardowe
Bardziej szczegółowo(Jan Łazowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach)
UBEZPIECZENIE Ubezpieczenie to urządzenie gospodarcze zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, wywołanych u poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowe,
Bardziej szczegółowoPostawy wobec ryzyka
Postawy wobec ryzyka Wskaźnik Sharpe a przykład zintegrowanej miary rentowności i ryzyka Konstrukcja wskaźnika odwołuje się do klasycznej teorii portfelowej Markowitza, której elementem jest mapa ryzyko
Bardziej szczegółowoRachunek Prawdopodobieństwa Anna Janicka
Rachunek Prawdopodobieństwa Anna Janicka wykład I, 2.10.2018 PODSTAWY RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA Kwestie techniczne Kontakt: ajanicka@wne.uw.edu.pl Dyżur: wtorki, godz. 9:15 s. B006 strona z materiałami
Bardziej szczegółowoInnowacyjność w ubezpieczeniach? Co jest tak naprawdę kluczowe dla. Piotr Narloch Prezes Zarządu Grupy Concordia
Innowacyjność w ubezpieczeniach? Co jest tak naprawdę kluczowe dla zabezpieczenia firmy w obliczu ryzyk Piotr Narloch Prezes Zarządu Grupy Concordia INNOWACYJNOŚĆ - Klientów Innowacje nowe projekty są
Bardziej szczegółowoListopad 2011. Nowa Perspektywa II subskrypcja produktu
Listopad 2011 Nowa Perspektywa II subskrypcja produktu Nowa Perspektywa - charakterystyka produktu Ubezpieczenie z elementami inwestycji Nowa Perspektywa to ubezpieczenia na życie i dożycie z Ubezpieczeniowym
Bardziej szczegółowoRuletka czy można oszukać kasyno?
23 stycznia 2017 Ruletka czy można oszukać kasyno? M. Dworak, K. Maraj, S. Michałowski Plan prezentacji Podstawy ruletki System dwójkowy (Martingale) Czy system rzeczywiście działa? 1/22 Podstawy ruletki
Bardziej szczegółowoKarta Produktu. Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ
Klient: Jan Kowalski Karta Produktu Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ Ubezpieczyciel: Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie ABC S.A. Agent ubezpieczeniowy: Zbigniew Nowak Karta
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa
Rachunek prawdopodobieństwa Rozdział 2. Aksjomatyczne ujęcie prawdopodobieństwa 2.0. Wstęp Katarzyna Rybarczyk-Krzywdzińska Wstęp Dlaczego prawdopodobieństwo klasyczne nie wystarcza? Jak opisać grę w ruletkę,
Bardziej szczegółowoUBEZPIECZENIA OD A DO Z. Marek Krawczyk Częstochowa, 25.11.2014 r.
UBEZPIECZENIA OD A DO Z. Marek Krawczyk Częstochowa, 25.11.2014 r. Kontrakt! PLAN SPOTKANIA: Częstochowa, 25.11.2014 r. 1. CZYM SA UBEZPIECZENIA? A) WSTĘP B) PRZYKŁAD C) HISTORIA D) KTO OFERUJE? 2. RODZAJE
Bardziej szczegółowoRozdział 13. podręcznika Wolna przedsiębiorczość stopa procentowa i wartość pieniądza w czasie
Rozdział 13. podręcznika Wolna przedsiębiorczość stopa procentowa i wartość pieniądza w czasie Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału trzynastego podręcznika do przedsiębiorczości,
Bardziej szczegółowoMatematyk Ci powie, co łączy Eugeniusza Oniegina i gry hazardowe
Matematyk Ci powie, co łączy Eugeniusza Oniegina i gry hazardowe Empik każdego inspiruje inaczej Aleksander Puszkin (1799 1837) Andrey (Andrei) Andreyevich Markov (1856 1922) Wśród 20 tysięcy początkowych
Bardziej szczegółowoRozdział 7 podręcznika Wolna przedsiębiorczość - suwerenność konsumenta i ceny
Rozdział 7 podręcznika Wolna przedsiębiorczość - suwerenność konsumenta i ceny Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału siódmego podręcznika do przedsiębiorczości, opracowywanego
Bardziej szczegółowoFinansowanie ryzyka. Metody finansowania. Katedra Mikroekonomii WNEiZ US
Finansowanie ryzyka Metody finansowania FINANSOWANIE RYZYKA Finansowanie ryzyka Definicja: oznacza zarówno faktyczne finansowanie ryzyka jak i finansowanie strat Jest działalnością pasywną w odniesieniu
Bardziej szczegółowoZmienna losowa. Rozkład skokowy
Temat: Zmienna losowa. Rozkład skokowy Kody kolorów: żółty nowe pojęcie pomarańczowy uwaga * - materiał nadobowiązkowy Anna Rajfura, Matematyka i statystyka matematyczna na kierunku Rolnictwo SGGW 1 Zagadnienia
Bardziej szczegółowoCzy się zdarzy, to co się nam zamarzy? Wahid Ben Khalfa Przemysław Prucnal
Czy się zdarzy, to co się nam zamarzy? Wahid Ben Khalfa Przemysław Prucnal Klasa VI B Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I stopnia im. I. J. Paderewskiego, Kraków opieka merytoryczna: mgr Joanna Zagórska
Bardziej szczegółowoGry hazardowe, gry ewolucyjne, ekspresja genów, tak czy owak łańcuchy Markowa
Po co nam matematyka? 7 kwietnia 2016 Gry hazardowe, gry ewolucyjne, ekspresja genów, tak czy owak łańcuchy Markowa Jacek Miękisz Instytut Matematyki Stosowanej i Mechaniki Uniwersytet Warszawski Empik
Bardziej szczegółowoSpis treści CZĘŚĆ I. UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE
Spis treści Wykaz skrótów......................................................... 8 Wstęp................................................................. 9 CZĘŚĆ I. UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE 1. RYZYKO
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa w grach losowych.
Rachunek prawdopodobieństwa w grach losowych. Lista zawiera kilkadziesiąt zadań dotyczących różnych gier z użyciem kart i kości, w tym tych najbardziej popularnych jak brydż, tysiąc itp. Kolejne zadania
Bardziej szczegółowoZadania zestaw 1: Zadania zestaw 2
Zadania zestaw 1: Zadania zestaw 2 Zadania zestaw 3. 1 Rozkład zmiennej losowej skokowej X przedstawia tabela. x i m 0 n p i 0,4 0,3 0,3 a) Wyznacz m i n jeśli: są całkowite, m
Bardziej szczegółowoOferta produktów ubezpieczeniowych (działalność komercjna)
Oferta produktów ubezpieczeniowych (działalność komercjna) KUKE KUKE jest specjalistą w ubezpieczaniu należności eksportowych realizowanych na warunkach kredytowych do blisko 200 krajów świata. Polski
Bardziej szczegółowoPodstawy nauk przyrodniczych Matematyka
Podstawy nauk przyrodniczych Matematyka Elementy rachunku prawdopodobieństwa dr inż. Małgorzata Szeląg Zakład Genetyki Molekularnej Człowieka tel. 61 829 59 04 malgorzata.szelag@amu.edu.pl Pokój 1.118
Bardziej szczegółowoZarządzanie ryzykiem 3. Dorota Kuchta
Zarządzanie ryzykiem 3 Dorota Kuchta Pojęcie użyteczności paradoks petersburski Bernoulli paradoks petersburski: Rzucamy kostką aż do momentu, kiedy po raz pierwszy wypadnie orzeł W tym momencie gracz
Bardziej szczegółowoDokument zawierający kluczowe informacje
Dokument zawierający kluczowe informacje Cel Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoKapitalny senior emerytura nie musi być tylko z ZUS
Kapitalny senior emerytura nie musi być tylko z ZUS Podstawowe zasady inwestowania na giełdzie Remigiusz Lipiec Kraków, 13 października 2014r. 1 Podstawowe zasady inwestowania Określ cel inwestowania,
Bardziej szczegółowoMetody probabilistyczne
Metody probabilistyczne 6. Momenty zmiennych losowych Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 8.11.2018 1 / 47 Funkcje zmiennych losowych Mierzalna funkcja Y
Bardziej szczegółowoUbez piecz enie ersalne saln D am a en e t n ow o a a S t S rat ra eg e i g a
Ubezpieczenie Uniwersalne Diamentowa Strategia 17 październik 2012 Diamentowa Strategia pozwoli Ci zabezpieczyć finansowo rodzinę przed utratą głównych dochodów w przypadku: inwalidztwa, poważnego zachorowania,
Bardziej szczegółowoInwestycje portfelowe. Indywidualne ubezpieczenie inwestycyjne
Inwestycje portfelowe Indywidualne ubezpieczenie inwestycyjne 1 Korzyści dla Ciebie 1 Kompleksowość Pełna oferta inwestycyjna dostępna w jednym miejscu, oparta na bezpośrednim inwestowaniu w instrumenty
Bardziej szczegółowoPrawdopodobieństwo geometryczne
Prawdopodobieństwo geometryczne Krzysztof Jasiński Wydział Matematyki i Informatyki UMK, Toruń V Lieceum Ogólnokształące im. Jana Pawała II w Toruniu 13.03.2014 Krzysztof Jasiński (WMiI UMK) Prawdopodobieństwo
Bardziej szczegółowoL.Kowalski zadania z rachunku prawdopodobieństwa-zestaw 2 ZADANIA - ZESTAW 2
ZADANIA - ZESTAW 2 Zadanie 2.1 Zmienna losowa X ma rozkład określony funkcją prawdopodobieństwa: x k 1 0 2 p k 1/ 1/6 1/2 a) wyznaczyć dystrybuantę tej zmiennej losowej i naszkicować jej wykres, b) obliczyć
Bardziej szczegółowoGry hazardowe, gry ewolucyjne, ekspresja genów, tak czy owak łańcuchy Markowa
Kampus Ochota 18 kwietnia 2015 Gry hazardowe, gry ewolucyjne, ekspresja genów, tak czy owak łańcuchy Markowa Jacek Miękisz Instytut Matematyki Stosowanej i Mechaniki Uniwersytet Warszawski Andrey (Andrei)
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Zarządzanie i Finanse Nazwa kierunku kształcenia: Finanse i Rachunkowość Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia
Bardziej szczegółowoDokument zawierający kluczowe informacje
Dokument zawierający kluczowe informacje Cel Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoPoradnik gracza opcyjnego
Poradnik gracza opcyjnego Wstęp Na rynku istnieje całe mnóstwo spekulantów. Szukają oni szybkiego zysku. Chcą pomnożyd kapitał wykorzystując krótkoterminowe (przypadkowe) ruchy cenowe. Handlują nieustannie.
Bardziej szczegółowoJak założyć agencję ubezpieczeniową
Poradnik przedsiębiorcy Jak założyć agencję ubezpieczeniową Strona 1 Poradnik opracowany przez: eharmonogram.pl Stan na dzień: 08.01.2014 Spis treści 1. Wstęp... 2 2. 3 kroki do własnej agencji ubezpieczeniowej...
Bardziej szczegółowoMODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH
MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH WYKŁAD 6: SKŁADKI OKRESOWE Składki okresowe netto Umowę pomiędzy ubezpieczycielem a ubezpieczonym dotyczącą ubezpieczenia na życie nazywa się polisą ubezpieczeniową
Bardziej szczegółowoKopalnia Złota II subskrypcja produktu
Kopalnia Złota II subskrypcja produktu 1 Niniejsza prezentacja stanowi opracowanie własne Grupy Ubezpieczeniowej Europa. Informacje w niej zawarte przeznaczone są wyłącznie na potrzeby tego szkolenia.
Bardziej szczegółowoRachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 3
Rachunek prawdopodobieństwa (Elektronika, studia niestacjonarne) Wykład 3 Przygotowując wykład korzystam głównie z książki Jakubowski, Sztencel Wstęp do teorii prawdopodobieństwa. Zmienna losowa i jej
Bardziej szczegółowoRzucamy dwa razy sprawiedliwą, sześcienną kostką do gry. Oblicz prawdopodobieństwo otrzymania:
Statystyka Ubezpieczeniowa Część 1. Rachunek prawdopodobieństwa: - prawdopodobieństwo klasyczne - zdarzenia niezależne - prawdopodobieństwo warunkowe - prawdopodobieństwo całkowite - wzór Bayesa Schemat
Bardziej szczegółowoOutsourcing usług logistycznych komu się to opłaca?
Outsourcing usług logistycznych komu się to opłaca? Jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż konkurenci, nie ma sensu, żebyśmy to robili i powinniśmy zatrudnić do wykonania
Bardziej szczegółowoDokument zawierający kluczowe informacje
Dokument zawierający kluczowe informacje Cel Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoUBEZPIECZENIA OCHRONY PRAWNEJ W POLSCE
UBEZPIECZENIA OCHRONY PRAWNEJ W POLSCE AKTUALNE PRAKTYKI OBSŁUGI OSÓB UBEZPIECZONYCH, A MOŻLIWOŚCI WYPRACOWANIA OPTYMALNEGO MODELU FUNKCJONOWANIA UBEZPIECZEŃ OCHRONY PRAWNEJ 3 czerwca 2014r. Mariusz Olszewski
Bardziej szczegółowoTowarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" ul. M. Skłodowskiej-Curie 82, 59-301 Lubin
Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" ul. M. Skłodowskiej-Curie 82, 59-301 Lubin Nr statystyczny REGON: 390294404 OGÓLNY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT UBEZPIECZYCIELA sporządzony na dzień: 2013-12-31 Adresat:
Bardziej szczegółowo3.10 Rynek ubezpieczeń
Być przedsiębiorczym nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.10 Rynek ubezpieczeń Katarzyna Sowa al. T. Rejtana 16c, 35-959 Rzeszów
Bardziej szczegółowoFundusz ING Parasol SFIO Nadchodzi nowa era dla rynku funduszy inwestycyjnych...
Nadchodzi nowa era dla rynku funduszy inwestycyjnych... Marcin Sobociński Sebastian Buczek ING TFI 22 820 52 00 Warszawa, 26 czerwca 2006 r. Nowe prawo = nowe możliwości Skąd pomysł? Dzięki zmianom w polskim
Bardziej szczegółowoDOKUMENT ZAWIERAJĄCY KLUCZOWE INFORMACJE
DOKUMENT ZAWIERAJĄCY KLUCZOWE INFORMACJE CEL Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoOpis subskrypcji Załącznik do Deklaracji Przystąpienia do Ubezpieczenia na życie i dożycie NORD GOLDEN edition
Opis produktu Ubezpieczenie na życie i dożycie NORD GOLDEN edition to grupowe ubezpieczenie ze składką w PLN, płatną jednorazowo, w którym ochrony ubezpieczeniowej udziela MetLife Towarzystwo Ubezpieczeń
Bardziej szczegółowoRACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA I KOMBINATORYKA
RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA I KOMBINATORYKA Doświadczenia losowe Rachunek prawdopodobieństwa zajmuje się zdarzeniami jakie zachodzą, gdy przeprowadzamy doświadczenia losowe. Mówimy, że doświadczenie jest
Bardziej szczegółowoEkonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 9: Problem ryzyka decyzji podmiotów gospodarczych
Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 9: Problem ryzyka decyzji podmiotów gospodarczych Ryzyko i niepewność w działalności gospodarczej Procesowi inwestycji (zarówno rzeczowych, jak i finansowych)
Bardziej szczegółowoDokument zawierający kluczowe informacje
Dokument zawierający kluczowe informacje KID-PRO-180629-ZA-180629 Cel Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji
Bardziej szczegółowoRozdział 22. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Spory wokół roli państwa w gospodarce
Rozdział 22. podręcznika Wolna przedsiębiorczość - Spory wokół roli państwa w gospodarce Autor: Mateusz Machaj Poniżej przedstawiamy wersję roboczą rozdziału dwudziestego drugiego podręcznika do przedsiębiorczości,
Bardziej szczegółowoCo to jest ubezpieczenie???
SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Prowadzący: dr Jacek Rodzinka Co to jest ubezpieczenie??? INSTYTUT BADAŃ i ANALIZ FINANSOWYCH pokój RA 50, tel. (17) 866 15 29 1 jrodzinka@wsiz.rzeszow.pl 2 Słownik języka
Bardziej szczegółowolokata ze strukturą Czarne Złoto
lokata ze strukturą Czarne Złoto Lokata ze strukturą Czarne Złoto jest produktem łączonym. Składa się z lokaty promocyjnej i produktu strukturyzowanego Czarne Złoto inwestycji w formie ubezpieczenia na
Bardziej szczegółowoMikroekonomia. Wykład 12
Mikroekonomia Wykład 12 Pokusa nadużycia Jeśli konsument ma pełne ubezpieczenie na samochód, czy bardziej prawdopodobne jest że zapomni go zamknąć? Pokusą nadużycia nazywamy brak bodźców do dbałości, czyli
Bardziej szczegółowoREASEKURACJA KONSPEKT
REASEKURACJA 231170 KONSPEKT 1 Literatura 1. E.J. Voughen, T.Voughen Fundamentals of Risk and Insurance 8-th edition W&S,1999 r. 2. E. Montalbetti Reasekuracja PWE, Warszawa 1970r. 3. K Ciuman Reasekuracja
Bardziej szczegółowoWYSZCZEGÓLNIENIE STAN NA STAN NA
Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" ul. M. Skłodowskiej-Curie 82 59-301 Lubin Nr statystyczny REGON: 390294404 OGÓLNY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT UBEZPIECZYCIELA sporządzony na dzień: 2014-12-31 Adresat:
Bardziej szczegółowoDokument zawierający kluczowe informacje
Dokument zawierający kluczowe informacje Cel Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoCentrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 5
Centrum Europejskie Ekonomia ćwiczenia 5 Struktury rynkowe powtórzenie Niedoskonałości rynku Tomasz Gajderowicz. Agenda Kartkówka Struktury rynkowe Eksperyment dobra publiczne Asymetria informacji Niedoskonałości
Bardziej szczegółowoUBEZPIECZENIA. Co to jest ubezpieczenie??? Warunki zaliczenia 2014-12-03. Literatura: Literatura: Słownik języka polskiego
Warunki zaliczenia Egzamin pisemny: 22 stycznia 2012 r. Godz. 11.05-12.40 w Sali RA3. UBEZPIECZENIA Prowadzący: dr Jacek Rodzinka Katedra Makroekonomii pokój A 109, tel. (17) 866 11 34 1 jrodzinka@wsiz.rzeszow.pl
Bardziej szczegółowoRekomendacja dobrych praktyk informacyjnych, dotyczących ubezpieczeń na życie związanych z ubezpieczeniowymi funduszami
Rekomendacja dobrych praktyk informacyjnych, dotyczących ubezpieczeń na życie związanych z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi Polska Izba Ubezpieczeń, Warszawa, 11 kwietnia 2013 r. Prace nad rekomendacją
Bardziej szczegółowoDlaczego należy oceniać efektywność systemów wynagradzania? Kraków, 18.05.2015 r. Renata Kucharska-Kawalec, Kazimierz Sedlak
Dlaczego należy oceniać efektywność systemów wynagradzania? Kraków, 18.05.2015 r. Renata Kucharska-Kawalec, Kazimierz Sedlak Dlaczego należy oceniać efektywność systemów wynagradzania? Bo nakłady na wynagrodzenia
Bardziej szczegółowoJacek Bajorek Instytut Zarządzana Bezpieczeństwem Informacji
Jacek Bajorek Instytut Zarządzana Bezpieczeństwem Informacji Outsourcing, czyli skrót angielskich wyrazów outsideresource-ing oznacza nie mniej, nie więcej, jak wykorzystywanie zasobów z zewnątrz. Coraz
Bardziej szczegółowoI. Rynek kapitałowy II. Strategie inwestycyjne III. Studium przypadku
Akademia Młodego Ekonomisty Strategie na rynku kapitałowym Inwestowanie na rynku dr Piotr Stobiecki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 21 listopada 2013 r. Plan wykładu 2 1 Rynek finansowy Rynek kapitałowy
Bardziej szczegółowodr Hubert Wiśniewski 1
dr Hubert Wiśniewski 1 Agenda: 1. Istota gospodarki finansowej. 2. Cechy charakterystyczne gospodarki finansowej zakładów ubezpieczeń. 3. Wybrane elementy sprawozdawczości finansowej zakładów ubezpieczeniowych:
Bardziej szczegółowoUMOWA UBEZPIECZENIA OSOBOWEGO
UMOWA UBEZPIECZENIA OSOBOWEGO zawarta w dniu... w..., pomiędzy: 1....... zwanym dalej Ubezpieczycielem a, 2....... zwanym dalej Ubezpieczającym, w dalszej części łącznie nazywani Stronami o następującej
Bardziej szczegółowoDOKUMENT ZAWIERAJĄCY KLUCZOWE INFORMACJE
DOKUMENT ZAWIERAJĄCY KLUCZOWE INFORMACJE CEL Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoPrawdopodobieństwo warunkowe Twierdzenie o prawdopodobieństwie całkowitym
Edward Stachowski Prawdopodobieństwo warunkowe Twierdzenie o prawdopodobieństwie całkowitym W podstawie programowej obowiązującej na egzaminie maturalnym od 05r pojawiły się nowe treści programowe Wśród
Bardziej szczegółowoDlaczego powinniśmy sprzedawać Ubezpieczenie CPI do Kredytów Mieszkaniowych udzielanych przez Pekao S.A.
Dlaczego powinniśmy sprzedawać Ubezpieczenie CPI do Kredytów Mieszkaniowych udzielanych przez Pekao S.A. Warszawa, czerwiec 2011 Korzyści dla Klienta i Partnera SprzedaŜy CPI Ubezpieczenie wpływa na wzrost
Bardziej szczegółowoBROSZURA UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH UFK. Wealth Insuring. powered by
BROSZURA UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH UFK Wealth Insuring powered by BROSZURA UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH UFK Dokument Broszura Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitalowych obowiązuje
Bardziej szczegółowoPorównanie zakresu ubezpieczenia OC za produkt u przykładowych ubezpieczycieli
Porównanie zakresu ubezpieczenia OC za produkt u przykładowych ubezpieczycieli Zakres ubezpieczenia PTU S.A. 1 PZU S.A. 2 Commercial Union 3 Hestia 4 Przedmiot ochrony Ochroną objęte są wypadki ubezpieczeniowe,
Bardziej szczegółowoS Składki, odszkodowania i świadczenia oraz koszty wg linii biznesowych
S.02.01.02 Bilans Wartość bilansowa wg Wypłacalność II Aktywa Wartości niematerialne i prawne R0030 0 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego R0040 0 Nadwyżka na funduszu świadczeń emerytalnych
Bardziej szczegółowoAXA LIDER BEZPIECZEŃSTWA FINANSOWEGO NA ŚWIECIE PARASOL ZASADY FUNKCJONOWANIA
AXA LIDER BEZPIECZEŃSTWA FINANSOWEGO NA ŚWIECIE PARASOL ZASADY FUNKCJONOWANIA 1 Zawartość prezentacji 1. Informacje ogólne Konstrukcja produktu Klient docelowy 2. Umowa podstawowa 3. Cecha zaleta 4. Zasady
Bardziej szczegółowo{( ) ( ) ( ) ( )( ) ( )( ) ( RRR)
.. KLASYCZNA DEFINICJA PRAWDOPODOBIEŃSTWA Klasyczna definicja prawdopodobieństwa JeŜeli jest skończonym zbiorem zdarzeń elementarnych jednakowo prawdopodobnych i A, to liczbę A nazywamy prawdopodobieństwem
Bardziej szczegółowoDOKUMENT ZAWIERAJĄCY KLUCZOWE INFORMACJE
DOKUMENT ZAWIERAJĄCY KLUCZOWE INFORMACJE Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoDokument zawierający kluczowe informacje
Dokument zawierający kluczowe informacje Cel Poniższy dokument zawiera kluczowe informacje o danym produkcie inwestycyjnym. Nie jest to materiał marketingowy. Udzielenie tych informacji jest wymagane prawem,
Bardziej szczegółowoRegulamin otwierania i prowadzenia pakietu Kapitalny Zysk w Raiffeisen Bank Polska S.A. dla klientów indywidualnych
Regulamin otwierania i prowadzenia pakietu Kapitalny Zysk w Bank Polska S.A. dla klientów indywidualnych 1 1. Postanowienia zawarte w niniejszym Regulaminie regulują zasady otwierania i prowadzenia pakietu
Bardziej szczegółowoRachunek Prawdopodobieństwa Anna Janicka
Rachunek Prawdopodobieństwa Anna Janicka wykład I, 3.10.2017 PODSTAWY RACHUNKU PRAWDOPODOBIEŃSTWA Kwestie techniczne Kontakt: ajanicka@wne.uw.edu.pl Dyżur: wtorki, godz. 9:15 s.?? strona z materiałami
Bardziej szczegółowo= A. A - liczba elementów zbioru A. Lucjan Kowalski
Lucjan Kowalski ZADANIA, PROBLEMY I PARADOKSY W PROBABILISTYCE Przypomnienie. Ω - zbiór zdarzeń elementarnych. A zdarzenie (podzbiór Ω). A - liczba elementów zbioru A Jeśli zdarzeń elementarnych jest skończenie
Bardziej szczegółowoKURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO
KURS PRAWDOPODOBIEŃSTWO Lekcja 3 Definicja prawdopodobieństwa Kołmogorowa. Prawdopodobieństwa warunkowe i niezależne. ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowiedź (tylko
Bardziej szczegółowo