DECYZJA Nr 73 / ŻG / 2014

Transkrypt

1 Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, Łódź... Łódź, dnia r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG DECYZJA Nr 73 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy AMREST Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, Pl. Grunwaldzki karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego dwóch potraw deklarowanych w miejscu sprzedaży jako SCHABOWY BURGER i BURGER STEAKHOUSE wartości 23,40 zł nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na: niepodanie, w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom wykazu składników wbrew postanowieniom 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 774); niepodanie informacji o składnikach alergennych obecnych w gotowych potrawach wbrew postanowieniom art. 14 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z r. s. 1 ze zm.). Uzasadnienie W dniach od 18 do 21 marca 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG z dnia 18 marca 2014r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili kontrolę w restauracji BURGER KING zlokalizowanej w Centrum Handlowym Manufaktura w Łodzi przy ul. Drewnowskiej 58, należącej do Amrest 1

2 Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, Pl. Grunwaldzki Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z s. 4 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 148) w obecności osób czynnych ( ) w dniu 18 marca 2014 r. i ( ) w dniu 21 marca 2014 r. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wraz z pouczeniem o prawach i obowiązkach kontrolowanego przesłano w dniu 19 marca 2014 r. na adres siedziby spółki (Wrocław, Pl. Grunwaldzki 25-27), zaś w dniu 24 marca 2014 r. przesłano pozostałe dokumenty z kontroli, w tym protokół kontroli z dnia 18 marca 2014 r. Przesyłki te zostały odebrane przez stronę odpowiednio w dniu 24 marca 2014r. i 27 marca 2014 r. W toku czynności kontrolnych sprawdzono prawidłowość oznakowania oraz rzetelność przekazywanych informacji o sprzedawanych potrawach. Stwierdzono, że w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom dla potraw zakupionych przez inspektorów, deklarowanych w miejscu sprzedaży (karty menu) jako Schabowy Burger w cenie 10,95 zł oraz Burger Steakhouse w cenie 12,45 zł, nie podano wykazu składników wbrew postanowieniom 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 774) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych. Przedmiotowe potrawy zostały wyprodukowane na zamówienie w dniu 18 marca 2014 r. w restauracji BURGER KING zlokalizowanej w Centrum Handlowym Manufaktura w Łodzi przy ul. Drewnowskiej 58, należącej do Amrest Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, Pl. Grunwaldzki Ponadto na podstawie schematów przygotowania potraw znajdujących się na zapleczu kuchennym oraz etykiet dołączonych przez producentów do surowców, półproduktów wykorzystywanych do produkcji zamówionych przez inspektorów wyrobów gastronomicznych stwierdzono, że do przygotowania potrawy pod nazwą: SCHABOWY BURGER używano: bułki sezamowe mrożone zawierające w składzie mąkę sojową, pikantny sos jogurtowy zawierający w składzie jaja, mleko, gorczycę, kotlet schabowy wieprzowy zawierający w składzie mąkę pszenną, pochodne mleka, jaja i białko sojowe, zaś w dostępnej dla konsumentów tabeli wartości odżywczych i alergenów potrawa ta nie została ujęta, 2

3 potrawy pod nazwą BURGER STEAKHOUSE używano: bułki zawierające w składzie mąkę sojową, ostry sos Barbecure zawierający w składzie gorczycę, majonez zawierający w składzie żółtko jaja, zaś w dostępnej dla konsumentów tabeli wartości odżywczych i alergenów wykazano tylko gluten i mleko. Brak lub podanie niepełnej informacji o obecności w gotowych potrawach składników alergennych może spowodować, iż potrawy te staną się niebezpieczne dla osób nietolerujących bądź uczulonych na gluten, jaja, soję, mleko, gorczycę, a tym samym zostały one wprowadzone do obrotu z naruszeniem postanowień art. 14 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z r. s. 1 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem 178/2002. Stwierdzone nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli z dnia 18 marca 2014 r. (numer akt ŻG ), zestawieniu artykułów żywnościowych skontrolowanych pod względem oznakowania oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. Działając na podstawie art. 33 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 148) Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej skierował do strony wystąpienie pokontrolne (pismo numer ŻG z dnia r.), w którym wniósł o podjęcie niezwłocznych działań zmierzających do właściwego oznakowania potraw w miejscu ich sprzedaży. W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne (pismo z dnia r.) strona poinformowała, że wykaz składników znajduje się na stronie internetowej marki Burger King; natomiast wykaz składników alergennych obecnych w gotowych wyrobach jest dostępny dla klientów restauracji na papierowych podkładkach wydawanych do każdego zamówienia. W załączeniu spółka przesłała wzór zamówienia. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej po zapoznaniu się z treścią przedmiotowego pisma stwierdził, że literalne brzmienie przepisu w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych nie pozostawia wątpliwości co do istnienia obowiązku przedsiębiorcy w zakresie uwidocznienia wykazu składników, zaś podanie wykazu składników potraw na stronie internetowej nie zastępuje uwidocznienia tego wykazu, ponieważ 17 ust 2 wyżej cytowanego rozporządzenia stanowi o wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub innym sposobie uwidocznienie wykazu w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom. Konsumenci muszą mieć bezpośrednią możliwość zapoznania się z informacjami przysługującymi im z mocy prawa bez konieczności podejmowania dodatkowych starań o uzyskanie ich np. poprzez korzystanie ze strony internetowej. Konieczność podjęcia dodatkowych działań mających na celu uzyskanie informacji powoduje w rzeczywistości utrudnienie w zakupie, co może skutkować utratą 3

4 zainteresowania konsumenta wykazem składników, a w konsekwencji zakupem produktu niezgodnego z jego oczekiwaniami. O zajętym stanowisku Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej poinformował stronę pismem z dnia r. W związku z wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej w dniu 22 lipca 2014 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669) zwanej dalej ustawą o jakości. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 25 lipca 2014 r. W dniu 06 sierpnia 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość obrotu za rok Jednocześnie poinformowała, że potrawa Schabowy Burger była produktem, którego sprzedaż była prowadzona jedynie do maja 2014 roku, aktualnie nie ma już jej w ofercie restauracji. Niezwłocznie wprowadzona zostanie tabela z wykazem składników, zaś tabela alergenów została zaktualizowana (jej wydruk został dołączony do pisma). Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002 podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań (w tym wyrobów gastronomicznych) zostały określone w 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. Przepis ten stanowi, że w przypadku środków spożywczych bez opakowań oprócz nazwy środka spożywczego podaje się: 4

5 1) nazwę albo imię i nazwisko producenta; 2) wykaz składników; 3) klasę jakości albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów; 4) w przypadku produktów rybołówstwa (.); 5) w przypadku pieczywa dodatkowo: a) masę jednostkową, b) informację pieczywo produkowane z ciasta mrożonego albo pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego w przypadku zastosowania takich procesów technologicznych. Informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom ( 17 ust 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych). Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 ze zm.) oznakowanie środka spożywczego zawiera informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia człowieka. Art. 14 rozporządzenia 178/2002 wskazuje w: ust. 2, że środek spożywczy jest uznawany za niebezpieczny jeżeli jest szkodliwy dla zdrowia, ust. 3, że podczas podejmowania decyzji, że dany środek spożywczy jest niebezpieczny należy mieć na względzie informacje przeznaczone dla konsumenta, z uwzględnieniem informacji na etykiecie oraz inne informacje zwykle dostępne dla konsumenta dotyczące unikania konkretnych negatywnych skutków dla zdrowia związanych z daną żywnością lub rodzajem żywności (brak informacji o składnikach alergennych nie pozwoli konsumentom uczulonym na gluten, jaja, mleko, gorczycę, soję, uniknąć negatywnych skutków związanych z daną potrawą); ust. 4 lit. c, że podczas podejmowania decyzji, że dany środek spożywczy jest niebezpieczny należy mieć na względzie szczególną wrażliwość zdrowotną określonej kategorii konsumentów, jeżeli środek jest przeznaczony dla tej kategorii konsumentów (brak informacji o składnikach alergennych wskazuje, że produkt ten przeznaczony jest dla wszystkich konsumentów, w tym dla konsumentów o szczególnej wrażliwości zdrowotnej, co powoduje że produkt może być niebezpieczny dla konsumentów szczególnie wrażliwych na obecność w produkcie glutenu, jaj, mleka, gorczycy, soi), 5

6 ust. 8, że zgodność żywności ze szczegółowymi przepisami mającymi do niego zastosowanie nie powinna powstrzymywać właściwych władz przed podjęciem stosownych środków w celu nałożenia ograniczeń dotyczących wprowadzenia jej na rynek, jeżeli istnieją podstawy, aby podejrzewać, iż mimo takiej zgodności, ten środek spożywczy jest niebezpieczny (w tym przypadku żywność ta jest bezpieczna tylko dla konsumentów nie uczulonych na gluten, jaja, mleko, gorczycę, soję, zatem podanie informacji o obecności w gotowym produkcie składników alergennych zapewni bezpieczeństwo wszystkim konsumentom). W załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 774) zostały wymienione jako składniki alergenne: zboża zawierające gluten oraz produkty pochodne (ust. 1), jaja i produkty pochodne (ust. 3), soja i produkty pochodne (ust. 6), mleko i produkty pochodne (ust. 7), gorczyca i produkty pochodne (ust 10). Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca naruszył przepisy prawa żywnościowego i był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) wyrobów gastronomicznych nieodpowiadających jakości handlowej. Na skutek przeprowadzonego postępowania Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej, a ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. wysoki stopień szkodliwości czynu polegającego na niepodaniu w miejscu sprzedaży wykazu składników i pełnych informacji o obecności w gotowych potrawach składników alergennych, gdyż nieprawidłowości te w istotny sposób naruszały interesy konsumentów. Konsument, mimo prawa do pełnej i rzetelnej informacji o produkcie (bez podejmowania dodatkowych działań w celu uzyskania informacji np. korzystanie ze strony internetowej), takowych informacji w kontrolowanej placówce nie uzyskiwał, co w konsekwencji mogło skutkować zakupem produktu niezgodnego z jego oczekiwaniami, a dla osób nietolerujących bądź uczulonych na dany składnik zakupu produktu niebezpiecznego. Należy tu podkreślić, że brak w miejscu sprzedaży obowiązkowych, pełnych informacji o produkcie uniemożliwia konsumentom dokonanie swobodnej i rzeczowej oceny oferowanych na rynku towarów i usług i może wprowadzić ich w błąd; 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego przedsiębiorcy. To strona, jako podmiot działający na rynku spożywczym winna zamieścić w sposób dostępny dla konsumentów wykazy ich składników oraz informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia (takimi informacjami są bezwzględnie informacje o obecności składników alergennych w gotowych wyrobach). Przepisy prawa unijnego 6

7 i krajowego nakładają na przedsiębiorców obowiązek uwidaczniania w miejscu bezpośrednio dostępnym konsumentowi informacji dotyczących wykazu składników oraz informacji o składnikach alergennych obecnych w gotowym produkcie. Strona jednak tego nie uczyniła, co skutkowało wprowadzeniem do obrotu wyrobów gastronomicznych bez wymaganych oznaczeń, a jako profesjonalista działająca na rynku od wielu lat (co ustalono na podstawie daty rejestracji spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym), prowadząca sieć restauracji na terenie kraju, powinna znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wymagania w zakresie jakości handlowej; 3. wysoki zakres naruszenia, bowiem stwierdzone nieprawidłowości naruszały przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Ponadto należy tu podkreślić, że brak pełnych informacji o obecności w gotowych potrawach składników alergennych naruszał interesy konsumentów nie tylko ze względu na ich prawo do rzetelnej informacji o produkcie mogące przesądzić o dokonanym przez nich wyborze, ale także ze względu na istotne znaczenie pewnych informacji dla zdrowia. Konsumenci muszą mieć dostęp do tych informacji, aby mieć gwarancję, że zakupiony przez nich produkt spełnia ich wymagania i jest dla nich bezpieczny; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5. wysoką wielkość obrotów podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno - spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu, lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art i 2 kpa, art i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie ( Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej ( Łódź, ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, Łódź, nr

8 Otrzymują: NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz i (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz i (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). 1. AMREST Sp. z o.o. Pl. Grunwaldzki Wrocław 2. a/a Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 8