Język poprzez kulturę, kultura poprzez język

Transkrypt

1 Język poprzez kulturę, kultura poprzez język Język nie może istnieć w oderwaniu od społeczności, która się nim posługuje. Jest wytworem danej społeczności i równocześnie ma na nią nieustanny wpływ, kształtuje ją, zawarte są w nim doświadczenia poprzednich pokoleń jego użytkowników, światopogląd i stereotypy zachowań utrwalone na przestrzeni wieków. Jak twierdzi Johann Herder (pisarz, filozof historii), Jeżeli jest prawdą, że nie potrafimy myśleć bez myśli i że uczymy się myśleć za pomocą słów, to język wyznacza granicę i zarys całego ludzkiego poznania. Nie jest zatem możliwe myślenie bez pomocy języka stąd każdy, kto poznaje nowy język odkrywa przed sobą nowy świat, inną rzeczywistość. Można powiedzieć, że poszerza swoje horyzonty, wzbogaca swój światopogląd, obserwując sposób myślenia innej społeczności. Dla Edwarda Sapira (amerykańskiego lingwisty i antropologa) język jest nieodzownym składnikiem kultury, której wartości nie sposób uchwycić wyłącznie poprzez jej obserwację; dopiero z pomocą języka można te wartości zrozumieć, ponieważ język jest swego rodzaju przewodnikiem po kulturze. Benjamin Lee Whorf (uczeń Edwarda Sapira) udowadnia ów ścisły związek kultury z językiem na przykładzie języka Indian Hopi. W świecie Indian Hopi nie funkcjonują pojęcia czasu i przestrzeni w znaczeniu zrozumiałym dla przedstawiciela cywilizacji europejskiej. W języku Indian Hopi nie ma miejsca na tak abstrakcyjne pojęcia jak: rzeczywistość, substancja, materia, czas przeszły, teraźniejszy czy przyszły. Na wszystkie te określenia Indianie Hopi mają jedno słowo tunatya. Podobnie jak Hopi pogubiliby się w naszym europejskim systemie językowym, tak i nam byłoby trudno zrozumieć język Hopi bez znajomości podwalin kulturowych. Ciekawym przykładem nierozerwalnych związków kultury z językiem jest również język Eskimosów. Dla większości z nas śnieg jest tylko zwykłym śniegiem, natomiast Eskimosi mają ponad 20 określeń na śnieg i jego konsystencję. Mają też kilkanaście określeń na sam kolor biały. Już choćby te dwa przykłady Indian Hopi i Eskimosów ( a można by je mnożyć) pozwalają na cenną dla nas konstatację, iż w kontaktach z przedstawicielami innych społeczeństw należy wyczulić się na relatywizm kulturowy. O tym i wielu innych aspektach językowo kulturowych uczestnicy V Regionalnego Forum Edukacyjnego mogli usłyszeć od zaproszonych prelegentów. Grażyna Majchrowska dyrektor PODN

2 Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Wodzisławiu Śląskim zaprasza nauczycieli wszystkich typów szkół na V Regionalne Forum Edukacyjne pod hasłem: Język poprzez kulturę, kultura poprzez język Termin: 21 października 2013r. (poniedziałek) Godziny: od do Miejsce: Powiatowe Centrum Konferencyjne Wodzisław Śląski, ul. Pszowska 92 Organizator: Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Wodzisławiu Śląskim; Os. 1 Maja 16 A, Wodzisław Śląski Tel. (0-32)

3 P R O G R A M F O R U M Rejestracja uczestników Rozpoczęcie Forum, powitanie gości i uczestników Język poprzez kulturę, kultura poprzez język Andrzej Ochodek Polskie Radio Katowice Anna Jevsina Międzynarodowy Instytut Kultury -Czechy Umiejętne i świadome zarządzanie swoim wizerunkiem poprzez media publiczne Koncepcja pracy nad podniesieniem kompetencji językowej i kulturowej uczniów w systemie nauczania pozalekcyjnego. dr Agata Borek Uniwersytet Śląski Treści realioznawcze jako element motywujący do nauki języka obcego Zwiedzanie wystawy Przerwa na kawę, poczęstunek Przykłady dobrych praktyk od małych zadań do dużych projektów Szkoła Podstawowa nr 16 w Wodzisławiu Śl. Zespół Szkół w Rydułtowach Zespół Szkół Ekonomicznych w Wodzisławiu Śląskim Losowanie nagród dla nauczycieli, podsumowanie Forum

4

5