Paweł Chmielecki Na początku marca 2013 roku ruszyła budowa linii tramwajowej na Bielany. Ta oczekiwana od wielu lat. toruńską sieć tramwajową.

Transkrypt

1 RUSZA BUDOWA TRAMWAJU NA BIELANY Z PĘTLI DO PĘTLI: - TORUŃ KUPUJE TRAMWAJE I AUTOBUSY - #413 ZABYTKOWYM AUTOBUSEM MZK - PEŁNY POWRÓT MZK DO GMINY LUBICZ - OD MORZA AŻ PO GÓRY Z POLSKIMBUSEM - VEOLIA STAJE SIĘ ARRIVĄ - V OFF-ROAD TKMKM NA LINII: 26 FOTOREPORTAŻ fot. Paweł Chmielecki Paweł Chmielecki R u sz a b u d o w a t r a m w a j u n a B i el a n y! Na początku marca 2013 roku ruszyła budowa linii tramwajowej na Bielany. Ta oczekiwana od wielu lat inwestycja tramwajowa zmieni diametralnie toruńską sieć tramwajową. Inwestycja została podzielona na trzy fronty budowy. Pierwszy o najmniejszym zakresie dotyczy przebudowy pętli tramwajowej Olimpijska, drugi etap to budowa łącznika tramwajowego na odcinku od pl. Teatralnego do skrzyżowania Odrodzenia/Czerwona Droga wraz z budową węzła przesiadkowego autobusowo tramwajowego w ciągu alei Solidarności oraz trzeci największy i najważniejszy projekt to budowa linii tramwajowej o długości 1,9 km od skrzyżowania ulic Broniewskiego/Sienkiewicza przez ulicę Gagarina do pętli autobusowo tramwajowej na Bielanach. Stan realizacji inwestycji na miesiąc lipiec przedstawia się następująco: Podprojekt I Olimpijska: Zamontowano rozjazd wjazdowy oraz wyjazdowy na tory szlakowe oraz postojowe, wybudowano trzy tory odstawcze. Brakuje sieci trakcyjnej. Teren będzie też ogrodzony. Podprojekt II Al. Solidarności: Na pl. Teatralnym wybudowano torowisko wraz z rozjazdami w al. Solidarności w kierunku Reja oraz Olimpijskiej. W ciągu al. Solidarności trwają prace polegające na usuwaniu kolizji infrastruktury podziemnej. Podprojekt III Linia tramwajowa na Bielany: prace budowlane trwają na całym odcinku inwestycji od skrzyżowania ulic Broniewskiego do pętli Bielany. Na odcinku od Broniewskiego do Gagarina trwa usuwanie kolizji infrastruktury podziemnej. Na pętli Bielany wybudowano punkt socjalny dla kierowców oraz motorniczych, trwają prace przy budowie dróg dla autobusów. Na nowej trasie tramwaje zatrzymają się na 5 przystankach: Okrężna, Rektorat UMK, Akademiki, Od Nowa i Fałata. Ruchem sterować będą 2 sygnalizacje świetlne na skrzyżowaniach (Sienkiewicza x Broniewskiego i Sienkiewicza x Gagarina) i 4 na wjazdach wzdłuż ul. Gagarina. Przedsięwzięcie realizuje firma Budimex. Pierwszy tramwaj na Bielany ma dojechać pod koniec czerwca 2014 r. Realizacja wspomnianych trzech zadań pochłonie 47,3 mln zł. Fotorelacja z budowy nowych torów: "Żelazko" przekracza skrzyżowanie ul. Bema i Sienkiewicza, gdzie znajdą się rozjazdy torów w kierunku Bielan. "16 V 1891 Wyjazd na linię pierwszego tramwaju konnego." 1

2 Fotorelacja z budowy nowych torów - fot. Paweł Chmielecki Skrzyżowanie ul. Gagarina z Świętego Józefa i Sienkiewicza. W tym miejscu torowisko będzie wtopione w jezdnię ul. Sienkiewicza. Na zdjęciu widzimy ułożony łuk w ul. Gagarina. Widok na ułożony łuk w kierunku Okrężnej na pl. bl. ks. Frelichowskiego. Tramwaje będą tu przekraczać skrzyżowanie, a przejazd umożliwi sygnalizacja świetlna. Przygotowanie gruntu pod torowisko i chodnik wzdłuż ul. Gagarina. Na trasie tramwaje zatrzymają się na przystankach: Okrężna, Rektorat UMK, Akademiki, Od Nowa i Fałata. Grunt przygotowywany pod torowisko na odcinku od obecnej pętli Okrężna do budowanej pętli Bielany. Torowisko tramwaju przebiegać będzie przez obecną pętlę autobusową. Budowa pętli tramwajowo autobusowej Bielany. Po lewej znajduje się budynek socjalny, na środku znajdzie się torowisko, a po prawej stronie jezdnia dla autobusów. Jako pierwszy na pętli Bielany gotowy był budynek socjalny. Budowla będzie przeznaczona dla kierowców i motorniczych odbywających postój pomiędzy kolejnymi kursami. "1 II 1899 Uruchomiono pierwszy tramwaj elektryczny w Toruniu." 2

3 Fotorelacja z budowy nowych torów - fot. Paweł Chmielecki Przenosimy się na pętlę Olimpijska. Powstał już wjazd wraz z rozjazdami na 3 tory odstawcze. Bezpieczne nocowanie tramwajów ma zapewnić ogrodzenie, stróż oraz monitoring. Jeszcze jedno spojrzenie na tory odstawcze, tym razem od strony zachodniej. Budowniczych czeka jeszcze ustawianie słupów trakcyjnych i rozwieszanie sieci trakcyjnej. Wyjazd z torów odstawczych na tory używane liniowo. Taka konstrukcja terenu postojowego pozwoli tramwajom opuszczać stanowiska bez zmiany kierunku jazdy. W pierwszym etapie robót na al. Solidarności odkryte zostało stare torowisko "trójki" kursującej tu przed laty. Stare tory usunięto, a zostaną one zastąpione zupełnie nowymi. Rozkopana al. Solidarności po usunięciu torów w trakcie przygotowania pod budowę pasa autobusowo tramwajowego. Na zdjęciu budowa w kierunku Szosy Chełmińskiej. Rozjazd umieszczony w al. Solidarności, który umożliwi jazdę w kierunku Olimpijskiej i Reja. Po przeciwnej stronie alei będzie również rozjazd umożliwiający jazdę w obie strony. "VI 1926 Elektrownia, Gazownia i Tramwaje przechodzą pod Zarząd Miasta" 3

4 Z pętli do pętli - tabor Toruń kupuje nowe tramwaje! "Sosenka" #413 zabytkowym autobusem MZK! W dniu 5 czerwca 2013 roku Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu ogłosił oczekiwany od dłuższego czasu przetarg na zakup 12 sztuk nowych niskopodłogowych tramwajów. Warto przypomnieć, iż będzie to pierwszy od 23 lat zakup nowych tramwajów w Toruniu. Zamówienie dotyczy 6 sztuk tramwajów trójczłonowych o długości od 19 do 21 metrów i pojemności minimum 115 pasażerów oraz 6 sztuk wagonów pięcioczłonowych o długości od 28 do 32 metrów i pojemności minimum 200 osób. Nowe wozy tramwajowe będą wyposażone w klimatyzację przedziału pasażerskiego, system informacji pasażerskiej w postaci monitorów przedstawiających przebieg trasy, monitoring oraz automaty biletowe. Wykonawca jest również zobowiązany dostarczyć zamawiającemu żurawia samochodowego przeznaczonego do usuwania awarii, wykolejeń oraz wypadków z udziałem tramwajów niskopodłogowych. Zamówienie obejmuje również wykonanie robót budowlanych obejmujących dostosowanie hali głównej do obsługi tramwajów niskopodłogowych. Termin realizacji zamówienia został określony następująco: przystosowanie hali głównej do obsługi tramwajów niskopodłogowych w terminie do 11 miesięcy od daty podpisania umowy, dostawa pierwszego tramwaju wraz ze specjalistycznym żurawiem ratowniczym w terminie do 12 miesięcy od podpisania umowy, dostawa wszystkich tramwajów do 30 września 2015 roku. (pc) Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu sp. z o.o. podjął decyzję o remoncie prawie 20 letniego Jelcza 120MM/1 #413. Jednak słowo remont to w tym przypadku za mało. Pojazd został odrestaurowany niemalże do stanu pierwotnego w jakim przybył do Torunia w 1994 roku. Z tego względu autobus jest w kultowym kremowo czerwonym malowaniu, a w środku na chętnych do przejażdżki czekają dermowe siedzenia. Wiele osób z łezką w oku wspomina klimat podróży tymi pojazdami i wzajemne przepychanie się ze współpasażerami na tego typu siedzeniach. Decyzja o zachowaniu #413 nie była przypadkowa. Jest to wyjątkowy, jedyny pojazd tego modelu w taborze przewoźnika, pierwszy jaki przybył do Torunia z automatyczną skrzynią biegów. Jakiś czas później pojazd otrzymał też jako pierwszy elektroniczne tablice klapkowe. Można powiedzieć, że 120MM/1 wyznaczał nadchodzące nowe trendy w komunikacji miejskiej. Obecnie wszystkie nowe autobusy przeznaczone do komunikacji miejskiej wyposażane są w automatyczne skrzynie biegów, a o kierunku jazdy informują elektroniczne tablice: klapkowe lub diodowe. Jelcz 120MM/1 to pojazd z rodziny 120M. Autobus ma mm długości, 2500 mm szerokości i 3040 mm wysokości. Drzwi pojazdu są w układzie Napędza go silnik MAN D0826 LUH 05 o mocy 255KM i pojemności 7 l zblokowany ze skrzynią biegów ZF 4HP500. Całkowita pojemność pasażerska wynosi 110 miejsc, a 32 osoby mogą zająć miejsca siedzące na wygodnych skajowych siedzeniach. Najniższy poziom podłogi wynosi w pojeździe 644 mm (przednie wejście), a najwyższy 955 mm (tylne wejście). Pojazd zasila oczywiście olej napędowy. W czerwcu prace przy pojeździe były na wykończeniu. Trochę dłużej potrwa uzupełnienie detali, które długie lata zdobiły i wyróżniały pojazd wśród pozostałych autobusów. Mamy nadzieję, że możliwe będzie odtworzenie symboli: "sosenki" i ZF, z którymi najbardziej pojazd był kojarzony. Premierę Jelcza 120MM/1 zapowiedziano na lipiec 2013 roku. Później pojazd będzie uświetniał miejskie eventy, a także możliwy będzie jego wynajem. (mc) Kolejne żelazka wyjechały z hali remontowej Kolejne dwa zmodernizowane wagony wyjechały pod koniec maja na trasy. Są to wagony o numerze bocznym 248 oraz 249. Wszystkich zmodernizowanych wagonów typu żelazko jest już razem 14 sztuk. Łącznie zmodernizowanych ma zostać 18 posiadanych przez przewoźnika wagonów Konstal 805Na. Nowe żelazka posiadają nowego typu pantografy firmy Stemmann Polska. Do hali remontów kapitalnych trafiły kolejne dwa wagony o numerze 244 oraz 245. (pc) Konstal 805Na #248 jeden ze zmodernizowanych wagonów w I półroczu 2013 r. Pojazdy wyróżnia pantograf Stemmann. Jelcz 120MM/1 #413 w trakcie prac wykończeniowych na zajezdni autobusowej. fot. Dawid Chruściński. "9 II 1946 Pierwszy autobus po II Wojnie Swiatowej wyjeżdża na linię komunikacji miejskiej w Toruniu." 4

5 Z pętli do pętli - tabor, linie Toruń kupuje nowe autobusy, z klimatyzacją MZK za Mobilis w Gminie Lubicz. Zmiany na 39 Ruszył przetarg nieograniczony na dostawę sześciu standardowych, fabrycznie nowych, niskopodłogowych autobusów miejskich, z opcją zakupu kolejnych dwóch. Oferty można składać w Miejskim Zakładzie Komunikacji w Toruniu do 19 lipca 2013 roku. Autobusy mają być wyposażone w system informacji pasażerskiej, monitoring, automaty biletowe, klimatyzację zarówno w przedziale pasażerskim, jak i w kabinie kierowcy oraz silnik spełniający normę Euro 5. Pojazdy będą miały, podobnie jak te z zeszłorocznej dostawy, przedni wyswietlacz diodowo klapkowy i pozostałe zewnętrzne tablice klapkowe. Podstawowe dane techniczne zamawianych pojazdów: długość całkowita: od mm do mm szerokość całkowita: do mm wysokość całkowita: do mm minimalny prześwit: 150 mm ilość miejsc: ogółem dla minimum 95 osób, w tym miejsc siedzących (łącznie z miejscem kierowcy) nie mniej niż 32 trzy pary drzwi w układzie 2 2 2, dwuskrzydłowe, wysokość wejścia maksymalnie 350 mm. W związku z wniesionym odwołaniem firmy Otobus przetarg na nowe wozy przedłużony został do 30 lipca 2013 roku. (ms) W wyniku umowy podpisanej przez samorządy, od 1 stycznia 2013 roku część zadań związanych z publicznym transportem zbiorowym na terenie Gminy Lubicz przejęło Miasto Toruń. Tym samym z tras łączących Toruń z Lubiczem i Gronowem zniknęły autobusy firmy Moblis, a w ich miejsce pojawiły się pojazdy Miejskiego Zakładu Komunikacji w Toruniu Sp. z o.o., któremu Gmina Miasta Toruń zleca wykonywanie przewozów. A oto zmiany, jakie czekały na pasażerów od 1 stycznia. Trasa linii autobusowej nr 21 została wydłużona od pętli Wapienna do Gronowa (niektóre kursy skrócone do Wapiennej lub Grębocina), przy czym część kursów wykonywana jest z przejazdem przez pętlę w Kolonii Papowskiej. Komunikację do Gronowa zapewnia również nowa linia nr 37 kursująca z placu Teatralnego m.in. ulicą Skłodowskiej Curie przy Elanie. Kursy wykonywane są tylko w dni robocze. Dodatkowo w celu optymalizacji częstotliwości kursów, korektom poddano rozkład jazdy linii miejskiej nr 30. Połączenie Torunia z Lubiczem zapewnia linia autobusowa nr 35, której przystanek końcowy w Toruniu przeniesiono z placu Św. Katarzyny na plac Teatralny, a trasę poprowadzono przez centrum Rubinkowa. Część kursów realizowana jest na trasie wydłużonej od Lubicza do Krobi. Nabytki taborowe toruńskiego oddziału Veolii W minionym półroczu zanotowaliśmy przybycie 4 pojazdów do toruńskiego oddziału. Są to odbudowane Autosany: 1 typu H10 12 (#20113) i 2 typu H10 10 (#20118 i #20119) oraz Volvo 8700 (#CT 4618J). W oczekiwaniu na przekształcenia własnościowe spółki, pojazdy pomalowane zostały tylko na biało i oznaczone zostały logiem Arriva. Przybyłe Autosany są doskonale znane pasażerom spółki i od lat tego typu pojazdy kursują na liniach lokalnych przewoźnika. Nowością jest międzymiastowy, klimatyzowany Volvo o długości 12,2 m. Przewoźnik zakupił od producenta testowy egzemplarz wyprodukowany w 2010 roku. Po numeracji nowych nabytków można zauważyć odejście od PKS owej numerologii, gdzie pierwsza i trzecia cyfra oznaczały rok wpisania pojazdu na stan. Gdyby odczytywać numery przybyłych pojazdów zgodnie z tą zasadą, oznaczałoby to wpisanie ich na stan w 2012 roku. Wygląda więc na to, że pojazdy po prostu otrzymały kolejne numery po zeszłorocznych nabytkach spółki. (mc) W wyniku ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców osiedla Kaszczorek, korektom poddano również rozkłady linii autobusowych nr 23 i 39 oraz przesunięto przystanki Skierki bliżej ulicy Turystycznej. Przypomnijmy, że autobusy MZK z linii międzygminnych zniknęły 1 lutego 2009 roku, kiedy to Gmina Lubicz zleciła przewozy bydgoskiemu oddziałowi firmy Mobilis Sp. z o.o. Po prawie trzech latach 2 stycznia 2012 roku obsługę linii nr 23 do Kopanina powierzono ponownie Miejskiemu Zakładowi Komunikacji. Z początkiem roku 2013 kariera Mobilisu na terenach Gminy Lubicz zakończyła się na dobre. We wprowadzonych zmianach pasażerowie bardzo szybko dostrzegli zarówno dobre, jak i złe strony. Na plus z pewnością zasługuje zadbany, niskopodłogowy tabor MZK oraz jeden cennik i system ulg na liniach miejskich i międzygminnych. Minusem jest mniejsza liczba kursów niż za czasów Mobilisu, a co za tym idzie, większy tłok w pojazdach w godzinach szczytu przewozowego, tym bardziej że MZK, w przeciwieństwie do Mobilisu, obsługuje linie międzygminne wyłącznie autobusami 12 metrowymi. Za czasów Mobilisu do Lubicza kursowały 3 przegubowce. (tk) "11 II 1968 Wycofano z autobusów i tramwajów stałą służbę konduktorską." 5

6 Z pętli do pętli - linie 1 stycznia. Gmina Lubicz numeruje połączenia Zmiany w autostradowym ekspresie Veolii Dotychczas połączenia lokalne dotowane przez Gminę Lubicz nie były ponumerowane. Wyjątkiem były toruńskie miejsko podmiejskie linie i komunikacja gminna obsługiwana przez firmę Mobilis. Od 1 stycznia pozostałe połączenia obsługuje firma Pol bus pod następującymi numerami: Numerem 104 oznaczono trasę z Torunia, placu Świętej Katarzyny do Grabowca przez Złotorię. Linię obsługuje bus. W dni powszednie wykonywanych jest 8 kursów, w soboty 3. Numerem 105 oznaczono trasę z Torunia, placu Świętej Katarzyny do Złotorii przez Lubicz Dolny, Lubicz Górny i Nową Wieś. Linię obsługuje bus. W dni powszednie wykonywanych jest 14 kursów, w soboty 4, a w niedziele 2. Numerem 106 oznaczono trasę z Torunia, placu Świętej Katarzyny do Młyńca (z 3 wariantami tras). Linię obsługuje Heuliez GX37H. W dni powszednie wykonywanych jest 12 kursów, w soboty 6, a w niedziele 2. (mc) 1 stycznia 2013 roku zmienił się rozkład jazdy połączenia autostradowego Veolii z Torunia do Gdańska. Na trasie połączenia uruchomiono dodatkowy przystanek w Lubiczu. W nowym rozkładzie pojawił się piąty kurs wykonywany początkowo w piątki i niedziele, a później ograniczony tylko do niedzieli. Poza tym w kwietniu jeden z kursów przedłużony został do gdańskiego Portu Lotniczego. Obecny rozkład jazdy: Odjazdy z Torunia: 7:00 (do Lotniska), 11:00, 14:00, 17:00 i 18:00 (dodatkowy w ndz.) Odjazdy z Gdańska: 7:15, 13:15 (12:35 z Lotniska), 17:15, 20:15 i 21:15 (dodatkowy w ndz.) (mc) 1 marca. Zmiany na liniach do Gminy Lubicz. Po uwzględnieniu postulatów mieszkańców, z dniem 1 marca 2013 roku wprowadzono zmiany w komunikacji międzygminnej. Przyspieszono poranne i opóźniono niektóre popołudniowe i wieczorne kursy linii nr 21 i 37 w celu dowozu i odwozu uczniów szkoły w Gronowie. Jeden poranny kurs linii 21 wydłużono do Gronowa, dodano jeden kurs rano w niedzielę, natomiast 3 kursy w dni robocze zostały skrócone do Kolonii Papowskiej. Na linii miejskiej nr 30 uruchomiono dodatkowe kursy wykonywane tylko w dni nauki szkolnej. Linia nr 35 dorobiła się większej liczby kursów wydłużonych do Krobi, zwiększono także częstotliwość kursów w popołudniowym szczycie z 24 do 18 minut, przyspieszono pierwszy poranny kurs z Krobi do Torunia oraz opóźniono ostatni odjazd z Torunia do Krobi. Ponadto przystankom "Kusocińskiego", "Krobia Poligraficzna", "Krobia Osiedlowa" i "Krobia Kalinowa" nadano status na żądanie. Heuliez GX37H w obsłudze linii nr 106 do Młyńca. Połączenie dotuje Gmina Lubicz. 11 stycznia. 33 wraca na stałą trasę W piątek 11 stycznia br. linia nr 33 w ciągu ulicy Chrobrego wróciła na stałą trasę po zakończonym remoncie mostku na Strudze Toruńskiej i oddaniem ruchu na w/w ulicy.(ms) Objazdy w czasie uroczystości na pl. Św. Katarzyny W związku z obchodami 93. rocznicy powrotu Torunia do wolnej Polski, w piątek 18 stycznia 2013 r., między godziną a zamknięty był przejazd przez rondo Podchorążych obok pomnika gen. Hallera przy skrzyżowaniu ul. Dobrzyńskiej, Piastowskiej i Placu św. Katarzyny. W związku z powyższym wprowadzone zostały objazdy: autobusy linii nr 23 pojechały ulicami: Waryńskiego Traugutta Warszawską Szumana Jęczmienną Dąbrowskiego do przystanku pl. św. Katarzyny (linii nr 21,30 i 35), powrót Warszawską Traugutta Waryńskiego, autobusy linii nr 21, 30 i 35 od Placu Pokoju Toruńskiego do Placu św. Katarzyny pojechały objazdem wiodącym ulicami: Waryńskiego, Traugutta, Warszawską. Na placu św. Katarzyny autobusy zatrzymywały się na przystanku linii nocnej 02 i tramwajowej 1 (przy Kościele Garnizonowym). (ms) Podsumujmy liczbę wykonywanych kursów. Z Torunia w dni robocze na linii nr 21 wykonywanych jest w tej chwili 21 kursów (13 do Gronowa, 3 skrócone do Kolonii Papowskiej, 3 do Grębocina, 2 do Wapiennej), a w dni wolne 14 kursów. Linia nr 37 wykonuje z Torunia 6 kursów w dni robocze, z tego jeden skrócony do Grębocina i jeden z wjazdem do Kolonii Papowskiej. Z Gronowa wykonywane są 4 kursy, z tego 2 przez Kolonię. Na linii nr 35 z Torunia wykonywane są w dni nauki szkolnej 43 kursy, w ferie 39, a w dni wolne 25 kursów. Z tego w dni nauki szkolnej i ferie 30% na trasie wydłużonej do Krobi, a w dni wolne 36%. (tk) "19 V 1980 Otwarto przebudowaną trasę tramwajową Kościuszki do ul. Wojska Polskiego 6

7 Z pętli do pętli - linie 1 marca. Więcej kursów linii 106 do Gminy Lubicz 25 marca. Zmiany w centrum. Od 1 marca dodane zostały 2 kursy (popołudniowy i wieczorny) linii nr 106 kursującej przez Młyniec wykonywane w dni wolne. Poza tym część kursów wykonywanych w dni powszednie zaczęło przebiegać przez Gronowo. (mc) W związku z rozpoczęciem realizacji Podprojektu III "Trasa tramwajowa do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika" projektu pn.: "Rozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach ", od dnia 25 marca 2013 r. zamknięta została dla ruchu Aleja Solidarności. Tym samym wprowadzone zostały znaczące zmiany w lokalizacji przystanków w obrębie Alei Solidarności, Odrodzenia, oraz Szosy Chełmińskiej: autobusy linii nr 21, 30, 35 i 37 zatrzymują się przy ulicy Uniwersyteckiej (dawny przystanek linii 51), autobusy linii nr 10, 20, 27 od Placu Rapackiego jeżdżą teraz Aleją Jana Pawła II, Czerwoną Drogą, Szosą Chełmińską (w obu kierunkach) oraz zatrzymują się na przystankach tymczasowych przy Szosie Chełmińskiej, autobusy linii nr 31 od ul. Przy Kaszowniku jadą ulicą Odrodzenia i Szosą Chełmińską oraz zatrzymują się na przystankach Odrodzenia (dla linii nr 22) oraz na przystanku tymczasowym przy Szosie Chełmińskiej, autobusy linii nr 13, 32, 38, 43 kończą i rozpoczynają kurs na przystankach Odrodzenia (końcowy na jezdni południowej, początkowy na jezdni północnej), dodatkowo autobusy linii nr 32 zatrzymują się na przystanku tymczasowym przy Szosie Chełmińskiej, autobusy linii nocnych 01, 02, 03, 04 zatrzymują się przy Wałach gen. Sikorskiego (obok dawnego komisariatu Policji), w kierunku Okrężnej, Motoareny, Szubińskiej i Czerniewic na północnej jezdni ulicy, w kierunku Wrzosów, Rubinkowa, os. Na Skarpie, Bielaw na południowej jezdni ulicy. (ms) Kopernik zmienia się w Plac Daszyńskiego W związku z budową nowego mostu drogowego im. gen. Elżbiety Zawackiej przystanek o starej nazwie Kopernik zmienił nazwę na Plac Daszyńskiego, ponieważ wszystkie okoliczne przystanki noszą tą nazwę. (ms) 11 marca. Objazd ul. Sienkiewicza. W związku z budową trasy tramwajowej na Bielany od dnia 11 marca 2013 r. do odwołania została zamknięta dla ruchu kołowego ul. Sienkiewicza na odcinku od ul. Fałata do Placu ks. Frelichowskiego. W związku z czym 5 linii autobusowych (11, 15, 28, 36 i 43) zmieniło trasę i w obu kierunkach pojechało objazdem prowadzonym ulicami Gagarina, Reja, Broniewskiego i Bema. Na trasie objazdu autobusy zatrzymują się na przystankach przy ulicy Broniewskiego i Bema (przy zajezdni tramwajowej) i na ulicy Reja przed ul. Gagarina w kierunku pętli Okrężna i Koniuchy. Autobusy linii nr 11 dodatkowo zatrzymują się na przystankach przy ul. Gagarina, a rozkład jazdy linii został tymczasowo zmieniony, gdyż został wydłużony czas przejazdu w/w linii autobusowej. (ms) Solaris Urbino 8,6 #572 w obsłudze linii nr 43 na trasie objazdowej ul. Sienkiewicza prowadzącej ul. Reja. Marzec/Kwiecień. Chwilowe zmiany na liniach 1 i 5 Kursowanie tramwajów na odcinku Olimpijska Plac Rapackiego zawieszano w godzinach wieczornych i nocnych 21, 25 i 27 marca oraz 3 i 8 kwietnia. Linia nr 1 była zawieszana, a linia nr 5 kursowała na skróconej trasie Motoarena Plac Rapackiego. W ramach komunikacji zastępczej na wyłączonym odcinku sieci uruchamiano linię autobusową nr 51. Wyłączenie ruchu spowodowane było skomplikowaną technicznie operacją wykonywaną przy budowie estakady na pl. Daszyńskiego. Ruch wyłączany był w godzinach 18:00 4:00. (pc) Urbino 12 #571 w obsłudze lini nr 30 na ul. Uniwersyteckiej. Koniec kursów PolskiegoBusa do Szczecina Ostatni kurs linii P2 do Szczecina zlikwidowano w marcu. Na linii pozostały wyłącznie 3 kursy wykonywane w relacji Warszawa, Metro Młociny Bydgoszcz przez Toruń. Deklarowany czas przejazdu z Torunia do stolicy, w zależności od kursu, waha się między 3:15 a 3:25 h. (mc) Obecnie obowiązujący rozkład jazdy linii P2: Odjazdy z Torunia w kierunku Warszawy: 06:05, 12:25, 18:10 Odjazdy z Warszawy w kierunku Bydgoszczy przez Toruń: 06:15, 12:00, 18:15 "IV 1981 Ukończenie budowy odcinka torów na Szosie Lubickiej od pl. Daszyńskiego do ul. Slaskiego." 7

8 Z pętli do pętli - linie 1 kwietnia. Przyspieszenie kursu linii nr 15 W związku ze zmianą rozkładu jazdy pociągów, 1 kwietnia pierwszy poranny kurs linii autobusowej nr z pętli Rubinkowo II został przyspieszony z godziny 4:47 4:41 w celu dowiezienia pasażerów na Dworzec Wschodni pociąg o godz. 4:58. (tk) Z PolskimBusem "od morza aż po góry" przez Toruń od 15 na na Zawieszenie linii przebudowa al. Solidarności Od nocy 19/20 kwietnia 2013 r. zawieszone zostało kursowanie tramwajów na odcinku plac Rapackiego Olimpijska. Na tej trasie uruchomiono zastępczą linię autobusową nr 51. W związku z powyższym zawieszone zostały linie tramwajowe nr 1, 3 i 1N, a tramwaje linii nr 5 kursują na skróconej trasie: Motoarena pl. Rapackiego. Zmieniony został również rozkład jazdy linii nr 2. Autobusy zastępcze zatrzymują się na przystankach zlokalizowanych w pobliżu przystanków tramwajowych. Na placu Rapackiego przystanek umieszczono przy al. 500 lecia, przed ulicą Chopina. (mc) PolskiBus uruchomił 25 kwietnia nową linię P12, która połączyła 6 polskich miast: Gdańsk, Toruń, Łódź, Katowice, Kraków i Rzeszów. Linię obsługują dwupokładowe autokary VanHool TD927 Astromega, a czas przejazdu na pełnej trasie wynosi 13 godzin 25 minut. W rozkładzie jazdy znalazły się 3 pary kursów wykonywanych codziennie. Otwarcie nowej linii świętowano w Toruniu w sobotę 20 kwietnia. Na Rynku Nowomiejskim zaprezentowany został autokar przeznaczony do obsługi połączenia, przeprowadzono konkursy z nagrodami oraz odbyły się występy artystyczne. Dodatkowo chętni mogli wziąć udział w przejażdżce prezentowanym autokarem wokół Starówki. (mc) Poniżej prezentujemy odjazdy z Torunia linii P12 i czasy przejazdu do poszczególnych miast. Odjazdy z Torunia w kierunku Rzeszowa przez Łódź, Katowice, Kraków i Rzeszów: 01:40, 08:25, 17:40. Odjazdy z Torunia w kierunku Gdańska: 01:40, 10:00, 20:50 Czas przejazdu z Torunia: do Gdańska > 2h 20 min, do Łodzi > 2h 50 min, do Katowic > 6h 35 min, do Krakowa > 7h 50 min, do Rzeszowa > 11 h 00 min. Szczegółowy rozkład jazdy: jazdy Przy placu Rapackiego ma miejsce przesiadka pasażerów z tramwaju do autobusu i odwrotnie. 1 maja. Zawieszenie linii nr 105 do PSSE Apator Wraz z początkiem maja zawieszone zostały kursy wykonywane przez MZK Toruń do zakładu Apator w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej w Ostaszewie. Obsługę przewozów pracowniczych do zakładu przejął toruński oddział Veolii. (mc) Przebieg trasy linii P12 na mapie poglądowej. Źródło: Zmiana obsługi i trasy darmobusa do Carrefoura Dodatkowe kursy w Juwenalia 1 maja zmieniła się trasa i rozkład jazdy darmowego połączenia do CH Bielawy. Autobusy kursują obecnie do centrum handlowego z Dworca Wschodniego ulicami: Skłodowskiej Curie, Wschodnią, Rydygiera, Łyskowskiego, Dziewulskiego, Ślaskiego, Konstytucji 3 Maja, Ligi Polskiej i Olsztyńską. Rozkład jazdy uwzględnia 7 par kursów. 1 z nich wykonywany jest rano, 2 w okolicach południa i 4 popołudniu (od 15:37 co godzinę). Zmieniła się też firma obsługujące połączenie. MAN SL223 toruńskiego oddziału Veolii zastąpił Setrę S315 NF firmy Mixs. (mc) Na wniosek Stowarzyszenia Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej, Gmina Miasta Toruń uruchomiła dodatkowe kursy linii nocnej nr 02 w okresie Juwenaliów. We wszystkie noce od 9/10 maja do 11/12 maja linia kursowała według rozkładu sobotnio niedzielnego oraz zrealizowane zostały dodatkowe kursy na trasie Okrężna plac Teatralny Okrężna. W okresie święta studentów linie nocne cieszą się ogromną popularnością, jednak liczba kursów jest nieadekwatna do zapotrzebowania w tym okresie. Wnioskowane przez miłośników zwiększenie oferty przewozowej sprawiło, że większa liczba chętnych mogła liczyć na przejazd autobusem zamiast spaceru lub taksówki. (tk) "01 I 2006 Ponownie uruchomiono linię autobusową numer 34, na trasie Rubinkowo II Okrężna." 8

9 Z pętli do pętli - linie, infrastruktura 21 maja. 43 wraca na ul. Bema 29 czerwca. Rusza komunikacja nad jeziora 2013 Po blisko dwuletniej przerwie, autobusy linii nr 43 wznowiły kursowanie stałą trasą, czyli ulicami Matejki i Bema w obu kierunkach. Objazd został wprowadzony 1 czerwca 2011 roku, kiedy to rozpoczęła się przebudowa placu prof. Hoffmanna. Przebudowa zakończyła się już w grudniu 2011, jednak z powodu budowy drugiej jezdni ulicy Bema objazd utrzymano znacznie dłużej. (tk) Linia autobusowa nr 106 do Kamionek rozpoczęła kursowanie w sobotę 29 czerwca. Kursy wykonywane będą codziennie, przez całe wakacje, do 1 września włącznie. Autobusy kursują ulicami Warneńczyka i Grudziądzką. Poza Toruniem zatrzymują się na przystankach Papowo Toruńskie Osieki, Łysomice i Kamionki Małe. Rozkład jazdy przewiduje 4 pary kursów: z ulicy Odrodzenia o 9:00, 10:40, 16:40, 18:20, a z przystanku Kamionki Jezioro o 9:45, 11:25, 17:30, 19:10. Przejazd jest możliwy wyłącznie na podstawie biletów zakupionych u obsługi pojazdu ceny jak na liniach miejskich. Zastrzeżono, że w przypadku niskich temperatur powietrza lub ciągłych opadów deszczu kursowanie linii nr 106 może zostać zawieszone. Ponadto w razie pojawienia się na przystanku początkowym bardzo dużej liczby chętnych, kierowca może poprosić o podstawienie drugiego wozu. Linię obsługuje MZK Toruń Sp. z o.o. (tk) Majowy weekend z tramwajem turystycznym. Tramwaj kursował w dniach 1, 3 i 5 maja 2013 roku, między godziną 13:00, a 19:00. Bilet kosztował 2,50 zł, a dzieci do lat 7 tradycyjnie pojechały za darmo. Tramwaj poruszał się trasą linii tramwajowej nr 4: MOTOARENA Szosa Bydgoska Plac Skalskiego Osiedle Zieleniec Reja Sienkiewicza Kraszewskiego Odrodzenia Uniwersytecka Przy Kaszowniku Jubilat Świętopełka Szpital Miejski Dworzec Wschodni WSCHODNIA. (ms) 5 czerwca. Zmiany na linii nr 13 5 czerwca rozpoczęto remont przejazdu kolejowego przy ul. Podgórskiej. Autobusy linii nr 13 kursowały w obu kierunkach objazdem ulicami Kujawską, Dybowską i Rudac ką. Tymczasowe przystanki zlokalizowane były przy dworcu głównym (ul. Kujawska) oraz przy przejeździe kolejowym (ul. Rudacka). Przystanki przy ul. Podgórskiej nie były obsługiwa ne przez tę linię. Podobnie te na placu Armii Krajowej spod wiaduktu zostały przeniesione na ulicę Kujawską. Przywró cenie normalnego ruchu miało miejsce 19 czerwca. (tk) Niedzielne wycieczki tramwajem turystycznym. Miejski Zakład Komunikacji uruchomił regularne przejazdy wagonem turystycznym. Tramwaj kursuje w każdą niedzielę od 30 czerwca do 1 września włącznie, w godzinach Przejazdy odbywają się po trasie linii nr 4 (Motoarena Wschodnia Motoarena). Bilety w cenie 2,5 zł są do nabycia u obsługi pojazdu, przy czym dzieci do lat 7 jeżdżą bezpłatnie. Linia turystyczna wykonuje po 6 kursów w każdym kierunku szczegółowy rozkład MZK udostępnia na swojej stronie internetowej. (tk) Jelcz 120M/3 #515 w obsłudze linii nr 106. Modernizacja przystanku Kraszewskiego W ramach projektu "Rozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach " zmodernizo wany został przystanek tramwajowy "Kraszewskiego" kierunek "Motoarena". Przystanek został przystosowany do obsługi przez niskopodłogowe tramwaje peron został podwyższony. Poza tym granicę bezpiecznego oczekiwania na tramwaj wyznaczono na nawierzchni pokrywając ją specjalnymi płytami dla osób niewidzących. Osoba taka, dotykając płyt może odczuć, gdzie znajduje się granica, której nie należy przekraczać przed przyjazdem tramwaju. (ms) Remont kas biletowych przy ul. Sienkiewicza Przejazdy tramwajem turystycznym cieszą się największym powodzeniem w dni żużlowe na toruńskiej Motoarenie. W dniu 17 czerwca 2013 r. rozpoczął się remont kas biletowych MZK w budynku przy ul. Sienkiewicza 24/26. Na czas wykonywanych prac remontowych i modernizacyjnych, kasy przeniesiono do budynku znajdującego się na terenie zajezdni przy hali głównej wejście od strony ulicy Słowac kiego. Zmieniono także godziny otwarcia powyższych kas. Są one teraz czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 6:00 17:30, a w soboty od 6:00 do 13:30. Zmianie uległy też godziny otwarcia kas przy al. Jana Pawła II funkcjonują one obecnie od poniedziałku do piątku w godzinach 9:15 17:00. Remont potrwa do soboty 10 sierpnia. (tk) "6 VI 2007 Pożar Jelcza 120M #424 na linii nr 24. Ogień strawił komorę silnika." 9

10 Z pętli do pętli - wydarzenia, inne Orkiestrowy tramwaj Święto Bydgoskiego Przedmieścia w zajezdni Dnia 13 stycznia 2013 roku w związku z XXI finałem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy pod szyldem akcji Dla ratowania życia dzieci i godnej opieki medycznej seniorów specjalnie udekorowany skład # kursował na dodatkowej brygadzie linii tramwajowej nr 1 (w godz. 13: ). W składzie 4 wolontariuszy TKMKM zbierało datki na fundację. Dodatkowo, w związku z imprezą na Rynku Staromiejskim, linie tramwajowe kursujące na linii nr 1 oraz 5 w godzinach były obsługiwane przez wagony podwójne. (ms) 18 maja 2013 roku Osiedle Bydgoskie Przedmieście obchodziło już po raz czwarty swoje święto. Zaplanowane na przed i popołudnie liczne atrakcje przyciągnęły wielu mieszkańców nie tylko mieszkających na Bydgoskim. Jednym z punktów w programie obchodów Święta był Dzień Otwarty w zajezdni tramwajowej. Do współorganizacji Dnia Otwartego Miejski Zakład Komunikacji zaprosił Stowarzyszenie Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej. Goście, którzy zawitali do zajezdni, mieli okazję zwiedzić halę obsługi codziennej, halę remontów kapitalnych i Izbę Pamięci Toruńskich Tramwajów. Można było zobaczyć "od podszewki" tramwaj przechodzący remont kapitalny oraz dokładnie obejrzeć wagony już zmodernizowane. Wśród każdej z trzech grup zwiedzających rozlosowano upominki ufundowane przez sponsorów, a także przeprowadzono mały konkurs sprawdzający wiedzę o toruńskich tramwajach. Wizyty grup kończyły się krótką przejażdżką tramwajem turystycznym wokół Bydgoskiego Przedmieścia. (tk) V off road po powiecie toruńskim Piąty off road zorganizowany 29 czerwca 2013 r. zbiegł się z piątą rocznicą istnienia Stowarzyszenia Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej. Planowano wynajęcie Jelcza 120M #403 z MZK Toruń Sp. z o.o., jednak z przyczyn technicznych przejazd mógł się odbyć, podobnie jak w ubiegłym roku, Jelczem M121M. Trasa off roadu, wbrew jego nazwie, tradycyjnie już wykroczyła poza powiat toruński. Podróż rozpoczęła się pod zajezdnią autobusową, skąd najpierw uczestnicy udali się na cmentarz przy ulicy Owsianej, by odwiedzić tam zmarłego w ubiegłym roku kolegę, członka TKMKM Krzysztofa. Dalej na trasie przejazdu znalazły się między innymi Łążyn, Skłudzewo, Boluminek, Wałdowo Królewskie, Ostromecko, Gzin Dolny i Górny, Wymysłowo i Pigża. Nie zabrakło fotostopów w ciekawych miejscach: przy Zamku Bierzgłowskim, żwirowni, z piwnickim teleskopem w tle, na wąskich drogach biegnących wśród pól, przez wioski i lasy. Torunianie jak zwykle licznie przybyli na zwiedzanie zajezdni tramwajowej przy ul. Sienkiewicza. fot. Tomasz Karolak Veolia przejęta przez Deutsche Bahn Uczestnicy 5 off roadu przy imprezowym pojeździe Jelczu M121M #429. fot. Tomasz Karolak Odwiedzono miejsca, w które nigdy autobusy komunikacji publicznej nie zaglądają, co wywoływało niemałe zdziwienie na twarzach osób miejscowych. Tradycyjnie odbyła się także dłuższa przerwa na grilla i regenerację sił. Ośmiogodzinna podróż zakończyła się w Toruniu na ulicy Legionów, przy zajezdni. (tk) 16 maja 2013 roku grupa Veolia Transport Central Europe przejęta została przez firmę Deutsche Bahn. Spółka w Polsce razem z firmami działającymi w Czechach, Słowenii, Słowacji, Serbii i Chorwacji stały się częścią europejskiej grupy transportowej Arriva. Dla toruńskiego oddziału firmy to nie pierwsza zmiana marki w historii. Początkowo PKS przejęty został przez Connex, który zmienił się później w Veolię. Za czasów Veolii samodzielna toruńska spółka połączona została z kołobrzeską w Veolię Kujawy, a następnie w ogólnopolską Veolię Transport. Kolejną kartę w historii "toruńskiego PKSu" zapisze natomiast Arriva. Na pojazdach zaczyna przybywać logo nowej grupy, z czasem pewnie pojawią się pojazdy w nowym malowaniu przewoźnika. (mc) "3 IV 2008 Likwidacja linii E firmy Europol. Była to pierwsza i jak dotąd jedyna komercyjna linia miejska." 10

11 Z pętli do pętli - inne Kup bilet przez komórkę Stanowisko MZK w sprawie "Ciepłego guzika" Od 3 stycznia br. za bilet na tramwaj czy autobus miejski w Toruniu można zapłacić za pomocą telefonu komórkowego. System mobilet działa już w innych miastach, np. Poznaniu, Szczecinie, Olsztynie, Łodzi czy Trójmieście. Nasze miasto jest pierwszym miastem w Polsce, gdzie za pomocą systemu,,mobilet będzie można kupić także bilet miesięczny. Mogą to być bilety ważne na wszystkie lub na jedną linię, normalne i ulgowe. Za pomocą aplikacji nabyć można także oczywiście bilety jednorazowe i krótkookresowe. Po grudniowej fali silnych mrozów, Stowarzyszenie TKMKM zgłosiło do Miejskiego Zakładu Komunikacji postulat w sprawie ciepłego guzika, o czym informowaliśmy w poprzednim numerze gazetki. W odpowiedzi na złożony wniosek MZK zaprosiło przedstawicieli klubu na spotkanie, podczas którego omówiono wszystkie wątpliwości oraz przedstawiono argumenty za i przeciw. Zalety takiego rozwiązania wszyscy już znamy, natomiast wśród wad wskazano m.in. pogorszenie punktualności kursowania oraz zwiększenie liczby spornych sytuacji, w których np. pasażer będzie czekał na otwarcie drzwi zamiast użyć guzika. Klubowicze uważają jednak, że ciepły guzik nie pogorszy punktualności kursów, jeśli będzie stosowany tylko na przystankach poza centrum miasta, tam gdzie pasażerów jest mniej i nie ma tłoku w pojazdach szczególnie na peryferiach Torunia. Sytuacje sporne zawsze się zdarzają i są nieuniknione to nie ulega wątpliwości, jednak w przypadku odpowiedniego przygotowania i wyedukowania pasażerów, można ich liczbę zminimalizować. Dlatego TKMKM zaproponowało przeprowadzenie kilkudniowych testów, w wyniku których ocenić można reakcje pasażerów i poznać ich opinie. Kolejnym problemem, na który zwrócono uwagę, jest system zapowiedzi przystanków, który może mylić się w miejscach, gdzie przystanki są położone bardzo blisko siebie i dodatkowo nie zostaną tam otwarte drzwi. Zauważono jednak, że powyższy problem i tak już teraz się pojawia, gdy niektórzy kierowcy nie zatrzymują się na pewnych przystankach. Zatem wprowadzenie ciepłego guzika nie powinno wiele zmienić. Jak widać zdania są podzielone i zapewne podobnie będzie wśród pasażerów, dlatego warto proponowane rozwiązanie poddać właśnie ich ocenie. Temat pozostaje więc otwarty, a członkowie TKMKM liczą na wypracowanie wspólnego stanowiska w sprawie. Zauważmy również, że do korzystania z przycisków otwierających drzwi pasażerowie i tak będą się musieli przyzwyczaić, bowiem ogłoszony niedawno przetarg na dostawę autobusów przewiduje wyposażenie dostarczanych pojazdów w klimatyzację przedziału pasażerskiego. Unikanie nadmiernego otwierania drzwi jest warunkiem koniecznym do poprawnej jej pracy. (tk) Menu główne aplikacji. Umożliwia m.in. skasowanie biletu, obejrzenie historii biletów i sprawdzenie stanu konta. Aby kupić bilet w tej usłudze należy najpierw zarejestrować się w systemie mobilet przez internet lub wysłać SMS a o treści MOBILET. Koszt to 50gr + VAT. Otrzymamy dwa SMS y zwrotne: pierwszy z loginem i hasłem, drugi z adresem internetowym do pobrania darmowej aplikacji mobilet. Następnie należy zainstalować w telefonie komórkowym aplikację i zasilić elektroniczną skarbonkę. Dokonując zakupu należy uruchomić aplikację w telefonie komórkowym, wybrać odpowiedni bilet z wyświetlanej w telefonie listy. W przypadku biletów jednorazowych należy wprowadzić też numer boczny pojazdu, do którego wsiadamy. Zakupiony bilet widoczny jest na ekranie telefonu i zawiera m.in. datę, godzinę, nr linii i numer boczny wozu. W trakcie kontroli pasażer okazuje kontrolerowi bilet wyświetlany na ekranie telefonu komórkowego. Firma mobilet Sp. z o.o. została wybrana w drodze zamówienia publicznego. Jej wynagrodzenie jest prowizyjne i wynosi odpowiednio: 3,5% od wielkości miesięcznej sprzedaży biletów jednorazowych i krótkookresowych oraz 2% od wielkości miesięcznej sprzedaży biletów miesięcznych plus VAT. Dla porównania, wysokość rabatu udzielana podmiotom gospodarczym (np. kioski) przy zakupie biletów jednorazowych wynosi 4,86 %. Gmina Miasta Toruń nie ponosi żadnych kosztów związanych z wdrożeniem i utrzymaniem systemu mobilet. Koszty ponoszone przez pasażera to w przypadku aktywacji SMS em jednorazowy koszt wysłania smsa aktywacyjnego (50gr + VAT). Do tego oczywiście cena zakupionego biletu i koszt przesłania biletu (połączenie internetowe zależy od umowy jaką posiada pasażer z operatorem telefonii komórkowej). (ms) redakcja: zdjęcia: korekta: Stopka redakcyjna Mirosław Czerliński Paweł Chmielecki Tomasz Karolak Mateusz Szulc Mirosław Czerliński Paweł Chmielecki Dawid Chruściński Tomasz Karolak Tomasz Karolak "1 II 2009 Rusza komunikacja międzygminna firmy Mobilis do Gminy Lubicz. MZK traci podmiejskie trasy." 11

12 Z pętli do pętli - inne "Wielki Brat" na przystankach Urząd Miasta Torunia ogłosił przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej monitoringu toruńskich przystan ków komunikacji miejskiej. System powstanie w ramach pro jektu BiT City w celu podniesienia bezpieczeństwa pasażerów. Dokumentacja uwzględniać ma utworzenie w pełni cyfrowego systemu monitoringu wizyjnego dającego możliwość stałej obserwacji przystanków i ich otoczenia oraz automatyczną i ciągłą rejestrację obrazów z kamer. 94 punkty kamerowe mają całodobowo monitorować 45 zespołów przystankowych. Obraz z kamer trafi do centrum nadzoru systemu monitoringu bezpieczeństwa pasażerów, które mieścić się będzie w Toruńskim Centrum Zarządzania Kryzysowego przy ul. Legionów. W przypadku zauważenia przez operatora zagrożenia, będzie on mógł zawiadomić odpowiednie służby, które zareagują zgodnie z występującą sytuacją. (mc) MZK bliżej Ciebie cd. Jak ustawić wózek? O cyklu MZK bliżej Ciebie pisaliśmy już w poprzednim numerze Na Pętli. W tej edycji cyklu miejski przewoźnik zwraca uwagę pasażerów na prawidłowe ustawienie wózka dziecięcego w pojeździe. Wózek należy ustawiać zawsze w kierunku jazdy. Dlaczego? Dlatego, że wózek ustawiony bo kiem do kierunku jazdy jest mniej stabilny i może się prze wrócić podczas gwałtownego hamowania pojazdu. Pamiętajmy także, aby umożliwić osobie podróżującej z wózkiem takie jego ustawienie, by nie zagrażał bezpieczeństwu pasażerów i nie blokował wejścia do pojazdu. (tk) Remonty MZK sp. z o.o. na plusie po pierwszym roku 400 tys. złotych zysku wypracowała w pierwszym roku działalności spółka Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu, zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym 2 stycznia 2012 r. Zostanie on przeznaczony na kapitał zapasowy. Przychody netto firmy wyniosły 57,5 mln zł, a zatrudnienie na koniec 2012 r. wyniosło 559 osób. W stosunku do roku poprzedniego spadło o 7 etatów, wygaszonych przy przejściu pracowników na emeryturę. Za najistotniejszą inwestycję roku 2012 uznano zakup 5 niskopodłogowych autobusów Solaris za 3,6 mln zł. Oprócz tego przeprowadzono remonty w obu zajezdniach. Najważniejsze zadania dla spółki w 2013 roku to: zakup od 6 do 8 sztuk autobusów za 6 mln zł, budowa stacji diagnostycznej wraz z myjnią za 0,8 mln zł, realizacja projektów pn. "Integracja systemu transportu miejskiego wraz z zakupem taboru tramwajowego niskopodłogowego w Toruniu w ramach BiT City (5 zadań) i "Rozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach (2 podprojekty), dokończenie inwestycji z 2012 r. za 0,2 mln zł. (mc) W trakcie: Legenda: NG Naprawa Główna NB Naprawa Bieżąca #244 NG (modernizacja) #245 NG (modernizacja) #473 NG Zakończone: #248 #249 #413 #446 NG (modernizacja) NG (modernizacja) NG (pojazd zabytkowy) NB Reklamy Reklamy założone: Styczeń: #478 Honda #482 Honda #534 Honda #535 Honda (C) (T) (T) (T) Luty: #532 Fundacja Daj Szansę (L) #539 Fundacja Światło (P) Marzec: #271 Port Lotniczy Bydgoszcz (C) #518 Projekt Zielony Pomost (C) #522 Okna Veka (C) odnowiona Legenda: C reklama całopojazdowa L/P reklama na lewym/prawym boku T reklama na tyle pojazdu Reklamy założone: Kwiecień: #444 Pasztet Podlaski (C) #450 Pasztet Podlaski (C) #508 Pryzmat (C) #530 Chińskie Centrum Handlowe (C) Maj: #235 Wyższa Szkoła Bankowa (C) #517 Toruń Porusza (C) #533 Wyższa Szkoła Bankowa (C) Czerwiec: #482 Toruńska Szkoła Samochodowa (L) #548 Kolegium Jagiellońskie TSW (L) #549 Kolegium Jagiellońskie TSW (L) #550 Kolegium Jagiellońskie TSW (L) #551 Kolegium Jagiellońskie TSW (L) #552 Kolegium Jagiellońskie TSW (L) Reklamy zdjęte: Styczeń: Luty: #451 Geestor (C) #458 Atlas (C) #483 Jurapark Solec (T) #493 Galeria Wnętrz AMC (C) #501 Toruński Klub Piłkarski (C) #525 Toruński Klub Hokejowy (C) #537 Grand Prix na Żużlu (C) Marzec: Kwiecień: #517 Toruń Miastem Zabytków (C) #530 Port Lotniczy Gdańsk (C) #533 Port Lotniczy Gdańsk (C) Maj: #511 Galeria Optyczna Karczewski (C) Czerwiec: "25 VI 2010 Dostawa pierwszych 3 Solarisów do MZK. Marka zdominowała kolejne zakupy." 12

13 Na linii: 26 Mirosław Czerliński 26 przez wiele lat była najczęściej kursującą linią w Toruniu. Od samego początku łączyła Bielany z Rubinkowem, a jej trasa zmieniała się tylko w czasie objazdów. W ostatnich latach linia systematycznie traciła na znaczeniu za sprawą linii nr 34 i 40. Początki linii sięgają końcówki lat 80. XX wieku. Linię uruchomiono na trasie z pętli Okrężna do Rubinkowa II. Trasa prowadziła ulicami: Gagarina, Św. Józefa, Żwirki i Wigury, Grudziądzką, Kościuszki, Żółkiewskiego, Wschodnią, Rydygiera, Łyskowskiego i Dziewulskiego. W tej formie w zasadzie linia przetrwała do dziś. Zmiany tras w przypadku tej linii występowały jedynie w przypadku objazdów. Tak się dzieje obecnie w wyniku budowy nowego mostu drogowego i związanej z tym przebudowy placu Daszyńskiego. Linia nr 26 kursuje na trasie objazdowej ulicą Skłodowskiej Curie, zamiast Żółkiewskiego. Jednak na największą trasę objazdową linia trafiła za sprawą remontu wiaduktu Kościuszki trwającego od maja 2003 roku do września 2004 r. Autobusy kursowały wtedy objazdem o długości 4 kilometrów prowadzącym od ul. Grudziądzkiej ulicami: Warneńczyka, Przy Kaszowniku, Sobieskiego, Prądzyńskiego, Targową i Lubicką do ul. Wschodniej. Na linii nr 26 często gościły autobusy testowane przez MZK. Tak było m.in. w przypadku niskowejściowego Jelcza M121I, przegubowego Volvo B10MA i MANa NG313 Lion's City G z PKS Wejherowo, czy też Solarisa Urbino 12 Hybrid. Linia 26 też jest jedną z niewielu linii, która obsługiwana jest w dni szkolne toruńskimi przegubowcami. Poza tym na trasie linii nie ma obiektów inżynierskich, które swoją wysokością uniemożliwiałyby obsługę linii autobusami zasilanymi CNG. Później linia systematycznie traciła na znaczeniu. Początkowo za sprawą linii nr 40, którą uruchomiono w listopadzie 2002 r. na trasie z Okrężnej do Bielaw na trasie pokrywającej się z linią 26 do ul. Dziewulskiego. Następnie z linii nr 26 wydzielono linię 34 ( r.) na trasie Okrężna Rubinkowo II, która od poprzedniczki różniła się trasą wiodącą Szosą Chełmińską, ul. Długą i Wielki Rów, pomiędzy Żwirki i Wigury a Grudziądzką. Jelcz 120M #399 na pętli Rubinkowo II. Krajobraz linii nr 26 w tej części miasta zdominowany jest przez wieżowce. Obecnie w dni nauki szkolnej na linii nr 26 wykonywane są 63 kursy, w dni feryjne 48 kursów, a w dni wolne 45. W porównaniu do stanu z 2001 roku większy sens ma jednak wspólne zestawienie liczby kursów linii nr 26, 34 i 40 (stan na koniec czerwca 2013 r.). Łącznie linie te wykonują w dni nauki szkolnej 158 kursów, w dni feryjne 125 kursów, a w dni wolne 114. Z tego wynika, że w dni powszednie szkolne łączna liczba kursów nieznacznie spadła, w dni powszednie wolne od szkoły ubyło 25% kursów, w soboty 32%, a w niedziele liczba kursów wzrosła o 15%. Przegubowy MAN NG313 Lion's City z PKS Wejherowo testowany był w październiku 2007 roku na linii nr 26. Przez wiele lat linia nr 26 była najczęściej kursującą linią w mieście. W 1995 roku linia obsługiwana była przez aż 18 brygad. W 2001 roku od poniedziałku do soboty w godzinach szczytu autobusy pojawiały się na przystankach co 4 5 minut, a w międzyszczycie co 7,5 minuty. Łącznie w ciągu dnia wykonywanych było 167 kursów. W niedziele i święta kursy wykonywane były co ok minut i łącznie wykonywano ich 99. Przebieg linii nr 26 na mapie miasta. Podkład mapowy: maps.google.pl "31 III 2011 Likwidacja torowiska wzdłuż ulicy Wschodniej z powodu budowy trasy nowego mostu." 13

14 Fotoreportaż Jelcz M121M #429 w trakcie V off roadu po powiecie toruńskim. Pojazdem odwiedziliśmy m. in. żwirownię w Gzinie Dolnym, po czym wspieliśmy się do Gzina Górnego. Van Hool TD927 Astromega Polskiegobusa na trasie linii P12 wiodącej przez Toruń. Dwupokładowy autokar ma 14,1 m długości i pomieści 89 pasażerów na miejscach siedzących. Jelcze M081MB od czasu do czasu wyjeżdżają na linie obsługiwane taborem małopojemnym. Na zdjęciu #506 w czasie kursu linii nr 32 z ul. Odrodzenia do Wrzosowej. MAN SL223 Veolii/Arrivy w obsłudze hipermarketowego połączenia z dworca wschodniego do centrum handlowego Bielawy. Na linii wykonywanych jest dziennie 7 par kursów. Jelcz 120M #448 w obsłudze "zatramwaju", czyli linii nr 51. Przy pl. Teatralnym na Wałach gen. Sikorskiego wyznaczony został przystanek wydzielony z ruchu samochodowego. Autosan H10 12 #CT 4098J Veolii/Arrivy powracający na kursie lokalnym do Torunia. To jeden z 4 autobusów, które zasiliły tabor toruńskiego oddziału spółki w I półroczu 2013 r. "2 I 2012 Powrót linii nr 23 obsługiwanej przez MZK do Złotorii i Kopanina." 14