SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. C. K. NORWIDA W GARWOLINIE

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. C. K. NORWIDA W GARWOLINIE Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ze zm. 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty tekst jedn.: Dz. U Poz ze zm.); 3. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela tekst jedn.: Dz. U 2016 nr 97, poz. 674 ze zm.); 4. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r; 5. Konwencja o Prawach Dziecka Przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.; 6. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. ( art. 48 ust. 1; art. 53 ust. 3; art. 53 ust. 4; art. 70 ust. 1; art. 70 ust. 4; art. 72 ust.1); 7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz U. z 1996 r. nr 10 poz. 55 ze zm.); 8. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz. U z 2011 r. nr 231 poz ze zm.); 9. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (art. 22 ust. 3 ze zm.) 10. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.

2 WPROWADZENIE Specyfika czasów, w których żyjemy to przyspieszone tempo przemian, nie zawsze harmonijnych. Zwiększyła się liczba czynników destrukcyjnie oddziałujących na młodzież, która często staje wobec wyborów złożonych i skomplikowanych. Wśród uczniów wzrasta liczba osób przejawiających dysfunkcje rozwojowe oraz różne formy zachowań ryzykownych. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, konieczne jest podejmowanie przez szkołę wielopoziomowych działań profilaktycznych, gdyż: - szkoła wypełnia znaczną część aktywnego życia dzieci i młodzieży, - jest miejscem intensywnego rozwoju w zakresie funkcjonowania interpersonalnego i społecznego w grupie rówieśniczej, - to także miejsce działalności zadaniowej uczniów, ujawnia lub wyzwala trudności dzieci i młodzieży związane z przyjmowaniem odpowiedzialności za własne życie, - to miejsce konfrontacji autorytetów i kształtowania poczucia własnej tożsamości, - szkoła jest środowiskiem dzieci i młodzieży, które pozwala na sprawną organizację prowadzonych działań profilaktycznych. Program Profilaktyki ma dostarczyć wiedzy i przykładów na temat przestrzegana norm współżycia społecznego, przygotować uczniów do życia w dorosłym świecie ludzi odpowiedzialnych za swoje zdrowie i swoje zachowania. Program będzie wspomagał wychowawczą rolę rodziny, prawidłowy rozwój uczniów oraz wskazywał okoliczności podejmowania działań interwencyjnych w sytuacji zdiagnozowanych zagrożeń. Szkolny Program Profilaktyki jest nieodłącznym elementem Statutu szkoły i wspólnie z Programem Wychowawczym realizuje cele wychowawczo opiekuńcze, profilaktyczne a także edukacyjne i informacyjne. Szkolny Program Profilaktyki polega na realizacji działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Podstawą działań Szkolnego Programu Profilaktyki jest w znacznym stopniu profilaktyka uniwersalna i selektywna. W zakresie profilaktyki uniwersalnej Program obejmuje: promowanie zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania; informowanie o skutkach zachowań ryzykownych; wspieranie rozwoju zaspakajania potrzeb własnych; nawiązywanie prawidłowych relacji z rówieśnikami i dorosłymi; zdobywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i rozwiązywanie konfliktów.

3 W zakresie profilaktyki selektywnej Program obejmuje: działania umożliwiające wczesną identyfikację osób z grupy podwyższonego ryzyka; współpracę ze specjalistami; zajęcia socjoterapeutyczne; poradnictwo rodzinne W zakresie profilaktyki wskazującej Program obejmuje: wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. CEL GŁÓWNY PROGRAMU: zwiększenie skuteczności działań wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców ( opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. CELE SZCZEGÓŁOWE: - kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły; - dostarczenie informacji o zagrożeniach towarzyszących zażywaniu substancji uzależniających, - wskazanie możliwości unikania tych zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi, - podejmowanie działań przeciwdziałających przemocy ( w tym cyberprzemocy) i agresji, - pogłębienie wiedzy o realizacji zachowań prozdrowotnych, - kształtowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy wobec zdrowia własnego i innych ludzi, - wspomaganie ucznia w procesie kształtowania i utrwalania pozytywnego odbioru samego siebie, inspirowanie do pracy nad sobą i wzbogacania własnej osobowości, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciami pojawiającymi się w różnych sytuacjach, - uczenia zachowań asertywnych oraz kształtowanie umiejętności komunikowania się z innymi ludźmi, - zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole i poza nią,

4 - współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły z zakresu profilaktyki i bezpieczeństwa STRUKTURA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Dyrektor: - koordynuje przebieg realizacji Szkolnego Programu Profilaktycznego, - organizuje szkolenia Rady Pedagogicznej, administracji i personelu obsługi w zakresie profilaktyki ryzykownych zachowań młodzieży, - we współpracy z Radą Rodziców stwarza warunki organizacyjne dla funkcjonowania różnych form zajęć pozalekcyjnych np. wycieczki, koła zainteresowań, zajęcia rozwijające uzdolnienia, sekcje sportowe, czytelnia, itp. - współpracuje z różnymi instytucjami, które mogą wspierać realizację Szkolnego Programu Profilaktyki. Rada Pedagogiczna: - doskonali kompetencje wynikające z zadań ujętych w Szkolnym Programie Profilaktyki, - wyznacza kierunki dla działań profilaktycznych w szkole, - dokonuje ewaluacji efektów Szkolnego Programu Profilaktyki, - włącza się w realizację programów profilaktycznych i edukacyjnych. Pedagog: - opracowuje diagnozę w zakresie występujących w środowisku szkolnym czynników chroniących i czynników ryzykownych ( w każdym roku szkolnym ); - monitoruje przebieg realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki, - wspiera wychowawców w ich działaniach, - realizuje programy profilaktyczne i wychowawcze, - współpracuje ze środowiskiem (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, służba zdrowia, Policja, komisja rozwiązywania problemów alkoholowych, sąd rodzinny itp.). Wychowawcy:

5 - realizują edukacyjne programy profilaktyczne i wychowawcze, - organizują zajęcia dla rodziców dotyczące profilaktyki zachowań ryzykownych, - rozpoznają środowisko rodzinne i koleżeńskie swoich podopiecznych, - uczestniczą w różnych formach doskonalenia. - współpracują z dyrektorem szkoły i iem. Rodzice: - uczestniczą w badaniach ankietowych, - włączają się w działania szkoły wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktyki. Uczniowie: - uczestniczą w badaniach ankietowych, - biorą udział w działaniach profilaktycznych skierowanych do pojedynczych uczniów i zespołów klasowych, - mają prawo do i indywidualnego wsparcia w sytuacjach kryzysowych, - uczestniczą w różnych formach zajęć pozalekcyjnych. PROBLEMY OBJĘTE PROFILAKTYKĄ - wspieranie rozwoju osobowości ucznia, umiejętności psychologicznych i społecznych, - przeciwdziałanie uzależnieniom od środków psychoaktywnych, - radzenie sobie ze stresem, - kształtowanie umiejętności rozpoznawania i wyrażania własnych emocji, - przeciwdziałanie agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy, - promocja zdrowia i zdrowego stylu życia. OCZEKIWANE EFEKTY: - uczeń zna zagrożenia współczesnego świata i potrafi im zapobiegać, dokonywać właściwych wyborów - uczeń dba o zdrowie psychiczne i fizyczne, odczuwa korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia, - widzi potrzebę rozwijania umiejętności psychologicznych: utrwalania zachowań asertywnych, rozwijania komunikacji, empatii, stosowania zdrowych sposobów walki ze stresem, rozwijania wiary we własne możliwości, walki z własnymi słabościami,

6 - uczeń zna swoje potrzeby psychiczne i potrafi je zaspakajać (tj. potrzeby bezpieczeństwa, pozytywnej samooceny, sukcesu i satysfakcji życiowej, akceptacji, przynależności, wiedzy, rozwoju osobistego, prawidłowego funkcjonowania w grupie), - uczeń zna sposoby radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, - świadome i umiejętnie korzysta z komputera i internetu, telefonu komórkowego, - rodzice i nauczyciele dysponują wiedzą i umiejętnościami z zakresu profilaktyki uzależnień, - stworzenie w szkole poczucia bezpieczeństwa poprzez integrację społeczności szkolnej, troskę o wszechstronny rozwój uczniów, - w przypadku sytuacji kryzysowych uczeń, rodzice i nauczyciele wiedzą gdzie szukać specjalistycznej pomocy i są przygotowani do korzystania z niej. ODZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE WSPIERANIE ROZWOJU OSOBOWOŚCI UCZNIA- wdrażanie i rozwijanie umiejętności psychologicznych i społecznych Zadania Adresat Realizator Sposób realizacji Rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej jako podstawy dobrych relacji międzyludzkich kl. I - III wychowawca - pogadanka - wykład - praca w grupach kl. II - zajęcia warsztatowe Kształtowanie postawy asertywnej kl. I - rozmowa kierowana - pogadanka Ułatwianie wzajemnego poznania się kl. I wychowawca - gry i zabawy integracyjne Integracja klasy kl. I - wycieczki - praca na godzinie wychowawczej integracyjne () Budowanie więzi pomiędzy wychowawcą a wychowankami, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach nowych, trudnych kl. I wychowawca - pogadanki - rozmowy indywidualne - wycieczki - imprezy klasowe Nauka rozpoznawania i wyrażania własnych emocji Kl. I - pogadanki Nauka radzenia sobie z sytuacjami kl. I - III W razie potrzeby:

7 trudnymi, np. konflikty, sytuacje kryzysowe Przeciwdziałanie i rozwiązywanie problemom natury psychicznej takim jak: zaburzenia nastroju, nerwice, depresja, Kl. I - III - rozmowy kierowane - rozmowy indywidualne - pogadanki socjoterapeutyczne, psycholog - pogadanka, - wykład, - praca ze specjalistą, PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM OD SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH Zadania Realizator Adresat Sposób realizacji Budowanie postawy prozdrowotnej i promowanie zdrowego stylu życia Zapoznanie uczniów z negatywnym wpływem substancji psychoaktywnych (tj. alkoholu, nikotyny, narkotyków, dopalaczy i leków stosowanych w celach innych niż medyczne) na organizm, relacje interpersonalne, funkcjonowanie społeczne nauczyciele, pielęgniarka szkolna, dyrektor, nauczyciele biologii,, pielęgniarka szkolna, dyrektor, Kl. I III kl. I III - pogadanki - gazetki - plakaty - konkursy - spotkania ze specjalistami - wycieczki - SKS - spektakle teatralne - pogadanki - gazetki - plakaty - konkursy - spotkania ze specjalistami kl. III Program profilaktyczny Trzeci Elementarz czyli Program 7 Kroków kl. I Debata o dopalaczach, Zapoznanie uczniów z negatywnym wpływem środków psychoaktywnych na relacje rodzinne (tj. alkohol, nikotyna, narkotyki, dopalacze i leki, ksiądz kl. II - III - pogadanki - spotkania ze specjalistami

8 stosowane w celach innych niż medyczne) Zapoznanie z procedurami postepowania w sytuacjach zagrożenia substancjami psychoaktywnymi Zapoznanie z konsekwencjami prawnymi związanymi z naruszeniem przepisów Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Propagowanie aktywnego spędzania wolnego czasu Zaspakajanie potrzeby podniesienia samooceny, sukcesu i satysfakcji życiowej Zapoznanie uczniów z formami pomocy osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniem Asertywność jako sposób na unikanie uzależnień wychowawca kl. I - analiza procedur wewnątrzszkolnych wszyscy nauczyciele Dyrektor, nauczyciele, Kl. I - pogadanka - spotkanie z przedstawicielem Policji kl. I - III - organizacja wycieczek - organizacja zajęć SKS Kl. I - III - pogadanki,, - zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia w razie potrzeby - rozmowy indywidualne - informacje na tablicy ogłoszeń kl. II - pogadanki WALKA ZE STRESEM Zadania Adresat Realizatorzy Sposób realizacji Poznanie podłoża biologicznego stresu, przyczyny stresu kl. I nauczyciel biologii - pogadanka Nauka umiejętności radzenia sobie ze stresem Redukcja stresu związanego z sytuacją egzaminacyjną kl. II - III kl. III wychowawcy, wychowawcy, - pogadanka - rozmowa kierowana - pogadanka, - rozmowa Propagowanie zdrowych sposobów rozładowania negatywnego napięcia emocjonalnego kl. II wychowawca - pogadanka - udział w zajęciach pozalekcyjnych

9 PRZECIWDZIAŁANIE AGRESJI I PRZEMOCY w tym CYBERPRZEMOCY Zadania Sposób realizacji Adresat Realizatorzy Przeprowadzenie klasowej debaty na temat przemocy w szkole Dostarczenie informacji na temat zachowań agresywnych i przemocy (rodzaje przemocy, ofiara, agresor, świadek) Asertywność jako sposób na uległość i agresję Aktywność fizyczna jako jedna z form przeciwdziałania agresji (rozładowywanie napięcia emocjonalnego) Uświadomienie zagrożeń związanych z cyberprzemocą - debata, dyskusja kl. I wychowawca - wykład, pogadanka kl. I wychowawca - pogadanka - rozmowa kierowana - zajęcia sportowe i rekreacyjne - wykład, - pogadanka kl. II, III kl. I - III kl. I - III nauczyciele wf nauczyciel informatyki, wychowawcy DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RODZICÓW Zadania Realizator Forma realizacji Zapoznanie rodziców z dokumentami szkolnymi wychowawca - informowanie podczas zebrań z rodzicami - udostępnienie dokumentów na stronie internetowej szkoły Wspieranie rodziców w wychowaniu swoich dzieci w postawie abstynencyjnej Udzielanie rodzicom wsparcia w sytuacjach trudnych i kryzysowych Informowanie rodziców o prowadzonych w szkole formach działań w zakresie szeroko rozumianej profilaktyki Zapoznanie rodziców z obowiązującymi w szkole procedurami postepowania w sytuacjach zagrożenia substancjami psychoaktywnymi Zapoznanie rodziców ofertą pomocy specjalistycznej w przypadku zażywania środków psychoaktywnych Dyrektor, dyrektor, wychowawcy,, Dyrektor, wychowawcy, wychowawca -organizacja spotkań ze specjalistami - rozmowy indywidualne -organizacja spotkań ze specjalistami - porady, konsultacje, rozmowy indywidualne - przekazanie informacji podczas spotkania z rodzicami, - informowanie podczas zebrań z rodzicami - udostępnienie dokumentów na stronie internetowej szkoły - ulotki informacyjne - informacje umieszczone na tablicy ogłoszeń w szkole

10 Przekazanie rodzicom informacji o konsekwencjach prawnych związanych z naruszeniem przepisów Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Prowadzenie psychoedukacji wśród rodziców na temat zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży takich jak: zaburzenia nastroju, nerwice, depresje, zaburzenia jedzenia, samobójstwa. dyrektor, - informowanie podczas zebrań z rodzicami - ulotki informacyjne - ulotki informacyjne - informowanie podczas zebrań z rodzicami, DZIAŁANIA SKIEROWANE DO NAUCZYCIELI I WYCHOWAWCÓW Zadania Realizator Forma realizacji Dyrektor,, psycholog, nauczyciele i wychowawcy Poszerzenie wiedzy na temat: - prawidłowości rozwoju dzieci i młodzieży - zaburzeń zdrowia fizycznego i psychicznego dzieci i młodzieży - organizowanie szkoleń prowadzonych przez specjalistów, - udział w warsztatach, szkoleniach, konferencjach - analiza literatury fachowej Doskonalenie kompetencji: - rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji negatywnie oddziaływujących na organizm ( psychologicznych i społecznych), - stosowania procedur postepowania w sytuacjach zagrożenia substancjami psychoaktywnymi EWALUACJA Dyrektor,, psycholog, nauczyciele i wychowawcy organizowanie szkoleń prowadzonych przez specjalistów, - udział w warsztatach, szkoleniach, konferencjach - analiza literatury fachowej Program profilaktyki poddawany będzie ewaluacji na zakończenie cyklu edukacyjnego i weryfikowany według potrzeb ma charakter otwarty. Formy ewaluacji: - obserwacja, - wywiad ( wychowanek, rodzice), - ankieta ( wychowanek, rodzice), - analiza dokumentów. Program profilaktyki został przyjęty na posiedzeniu Rady Pedagogicznej Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. C. K. Norwida w Garwolinie w dniu roku.