INSTRUKCJA WYKONYWANIA TYNKÓW GIPSOWYCH NARZUCANYCH RĘCZNIE

Transkrypt

1 INSTRUKCJA WYKONYWANIA TYNKÓW GIPSOWYCH NARZUCANYCH RĘCZNIE MOCNE I ZDROWE TYNKI GIPSOWE

2 SPIS TREŚCI Tynki gipsowe oszczędne i zdrowe 3 NOWA DOLINA NIDY - gispy zdrowe z natury 4 Na ściany i sufity - zakres stosowania tynków gipsowych 5 Przygotowanie podłoża 6 Gruntowanie podłoża 8 Przyklejanie narożników i listew prowadzących 10 Wykonywanie tynku gipsowego na suficie 13 Wykonywanie tynku gipsowego na ścianie 15 Suszenie i dojrzewanie tynków gipsowych 18 Podstawowe wymagania jakościowe dla tynków gipsowych 18 Karta techniczna GTR TYNKAR 19 Karta techniczna GTR POLAR 20 Karta techniczna Emulsji Gruntującej EURO-GRUNT 21 Karta techniczna Preparatu Gruntującego INTER-GRUNT 21 Zestaw narzędzi 22 2

3 TYNKI GIPSOWE OSZCZĘDNE I ZDROWE Tynki gipsowe to nowoczesny sposób tynkowania ścian wewnętrznych i sufitów. Coraz częściej stosowany jest on zamiast tradycyjnych tynków cementowo-wapiennych oraz tzw. suchych tynków z płyt gipsowo-kartonowych. Doskonała gładkość i wysoka jakość powierzchni przy niskim koszcie jej uzyskania to zalety, dzięki którym tynki gipsowe przebojem wkraczają na rynek. Tak wykonanej powierzchni nie trzeba wygładzać, a wykończyć ją można w dowolnej technologii. Inaczej jest w przypadku tynków cementowo-wapiennych. Tutaj, by uzyskać odpowiednią gładkość, wymagane jest dodatkowe szpachlowanie całej powierzchni. Wiąże się to z prawie podwójnymi kosztami wykonawstwa, nie wspominając o kosztach materiałów. Zastosowanie tynku gipsowego wewnątrz budynku wpływa również na oszczędności zużywanego ciepła. Tynk gipsowy, wykonany z gipsu tynkarskiego, posiada korzystne parametry izolacyjności akustycznej, cieplnej oraz odporności ogniowej. W ocieplonym i szczelnym domu tynk gipsowy dzięki swej specyficznej porowatej strukturze spełnia też inną ważną rolę. W pomieszczeniach, gdzie w znacznym stopniu została zmniejszona wymiana powietrza - przez co wzrosła wilgotność - tynk gipsowy wchłania nadmiar pary wodnej z pomieszczenia, a przy wzroście temperatury chętnie oddaje tę wilgoć, poprawiając w ten sposób mikroklimat we wnętrzu. I wreszcie - tynk gipsowy, pochodzący z naturalnych złóż, to produkt czysty ekologicznie. We wnętrzach wykończonych gipsem żyje się zdrowo i przyjemnie bez niebezpieczeństwa jakichkolwiek podrażnień i uczuleń. 3

4 NOWA DOLINA NIDY - Z natury, ponieważ wywodzi się z Ponidzia w regionie świętokrzyskim, z okolic o nieskażonej przyrodzie. To właśnie tutejsze złoża gipsu zapewniają wyrobom gipsowym NOWEJ DOLINY NIDY surowiec czysty ekologicznie. Sprawiają, że są one przyjazne dla człowieka i środowiska, a nowoczesne rozwiązania technologiczne, wprowadzone tu w ciągu ostatnich lat, gwarantują produktom najwyższą jakość, potwierdzoną certyfikatem ISO 9001: 2000 oraz Systemem Zarządzania Środowiskowego ISO W 2002 roku w Leszczach, w Oddziale Suchych Mieszanek, ruszyła nowoczesna linia prażenia gipsu. Zdolności produkcyjne nowej prażalni to 225 tysięcy ton surowca rocznie. Inwestycja powstała nakładem 54 mln zł i jest to obecnie najnowocześniejsze rozwiązanie w tej branży w naszym kraju. NOWA DOLINA NIDY oferuje dzisiaj całą paletę produktów z naturalnego gipsu, niezbędnych do wielu prac budowlanych, głównie jednak do wykańczania wnętrz. Są to: gipsy budowlane do wszelkich prac remontowo-wykończeniowych oraz produkcji prefabrykatów gipsowych gładzie szpachlowe, dzięki którym można uzyskać białą, idealnie gładką ścianę zarówno na podłożach mineralnych, jak i przy układaniu płyt gipsowo-kartonowych kleje gipsowe do montażu płyt gipsowo-kartonowych i innych prefabrykatów gipsowych tynki gipsowe do wykonywania jednowarstwowych tynków wewnętrznych sposobem zmechanizowanym oraz do narzucania ręcznego na różne podłoża. Wyroby z gipsowej doliny są w sprzedaży w większości hurtowni i sklepów budowlanych na terenie całego kraju. Wraz z nimi odbiorca otrzymuje bezpłatny serwis doradztwa technicznego. Każdy, kto budując lub remontując, wykorzystuje produkty NOWEJ DOLINY NIDY, może skorzystać z porad specjalistów pod numerem infolinii

5 NA ŚCIANY I SUFITY Zakres stosowania tynków gipsowych narzucanych ręcznie Oprócz sztandarowych produktów NOWEJ DOLINY NIDY jakimi są gipsy tynkarskie: Gips Tynkarski Maszynowy TEMPO oraz Lekki SPRINT, z których wykonujemy tynki gipsowe za pomocą agregatu tynkarskiego oferujemy również Gips Tynkarski Ręczny TYNKAR oraz Gips Tynkarski Ręczny POLAR, które służą również do wykonywania wewnętrznych jednowarstwowych tynków gipsowych, ale narzucanych ręcznie. Tynki gipsowe można stosować w każdym typie budownictwa na ścianach i sufitach, gdzie wilgotność względna powietrza nie przekracza 70%, jak również w pomieszczeniach o podwyższonej okresowo wilgotności z odpowiednim zabezpieczeniem tynku - np. glazurą lub środkami hydrofobowymi. Znajdują one zastosowanie wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności publicznej. Można je stosować na ścianach zbudowanych z elementów ceramicznych, cegły wapienno-piaskowej, z betonu zwykłego i komórkowego oraz płyt wiórowo-cementowych. Tynki gipsowe wykonujemy sposobem ręcznym na podłożach mineralnych wtedy, gdy mamy małą powierzchnię do tynkowania np. ściany wnękowe przyokienne (ościeżnice) po zamontowaniu okien, małe korytarze, łazienki, pomieszczenia gospodarcze lub kiedy nie możemy zapewnić odpowiedniego zasilania energetycznego do agregatu tynkarskiego. Gips Tynkarski Ręczny TYNKAR służy do wykonywania tynków głównie na ścianach, natomiast gips lekki POLAR o zwiększonej wydajności, elastyczności i przyczepności szczególnie nadaje się do wykonywania tynków na sufitach i ścianach betonowych oraz prefabrykowanych. Te gipsy tynkarskie nadają się do pomieszczeń o normalnej wilgotności powietrza, ale także do kuchni i łazienek. O zaletach tych tynków decyduje jakość zastosowanego gipsu oraz jakość mineralnych wypełniaczy i komponentów modyfikujących nowej generacji. Składniki te eksponują pożądane cechy spoiwa oraz poprawiają strukturę, urabialność, plastyczność oraz przyczepność tynku do podłoża. Zalety tynków gipsowych ręcznych: bardzo łatwe przygotowanie zaprawy i wykonanie tynku wysoka wydajność oraz przyczepność do podłoży możliwość otrzymania powierzchni idealnie równej i gładkiej (nie wymagającej dodatkowego szpachlowania), nadającej się pod każdy rodzaj techniki wykończeniowej dobra izolacyjność cieplna i akustyczna wytwarzanie przez naturalny tynk gipsowy specyficznego mikroklimatu, przyjaznego człowiekowi szeroki zakres stosowania i stosunkowo niskie ceny 1 Wykonywanie tynków gipsowych narzucanych ręcznie nie jest skomplikowane nawet dla początkującego wykonawcy. Mając fabrycznie przygotowane gotowe gipsy tynkarskie ręczne TYNKAR lub POLAR i trochę ogólnej wiedzy budowlanej oraz korzystając ze wskazówek zawartych w niniejszej instrukcji łatwo przyrządzimy zaprawę tynkarską i wykonamy doskonały tynk gipsowy. 2 Przed przystąpieniem do wykonywania tynków gipsowych narzucanych ręcznie należy przygotować zestaw narzędzi potrzebnych przy poszczególnych etapach prac. Ilość zależy od liczebności brygady tynkarskiej. Narzędzia powinny być czyste, nieuszkodzone i dobrej jakości. 5

6 PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA Aby otrzymać ładną, gładko otynkowaną ścianę czy sufit, przede wszystkim należy starannie przygotować podłoże. Jest to niezbędny warunek, decydujący o jakości efektu końcowego. W żadnym wypadku nie wolno lekceważyć tego etapu prac. Najpierw trzeba dokładnie obejrzeć podłoże - musi być ono czyste, równe i suche, o temperaturze powyżej +5 C. Spoiny w murze powinny zostać wypełnione do lica. Ruchome elementy i łuszczące się warstwy starych farb należy usunąć. Na powierzchni ściany nie może być żadnych wybrzuszeń i nierówności. Resztki starego betonu, czy pozostałości zapraw, delikatnie skuwamy młotkiem murarskim. Jakość podłoża możemy łatwo sprawdzić, wykonując tak zwaną próbę drapania. Powierzchnię pod tynk skrobiemy ostrym narzędziem, np. szpachelką. Jeżeli od podłoża nie odrywają się żadne luźne fragmenty, możemy uznać, że zostało ono przygotowane prawidłowo. 3 4 W pomieszczeniu, w którym planujemy wykonywanie tynków ręcznych powinny być zakończone prace instalacyjne oraz powinny być wbudowane okna i ościeżnice drzwiowe. Wbudowane okna należy zabezpieczyć przezroczystą folią przed zabrudzeniem zaprawą gipsową W przypadkach gdy w pomieszczeniu nie ma jeszcze wmontowanych okien, otwory okienne należy również zabezpieczyć folią aby nie dopuścić do powstawania przeciągów, które są niekorzystne dla technologii wykonywania tynków gipsowych narzucanych ręcznie. 5 6 Wszystkie puszki instalacji elektrycznej należy zabezpieczyć specjalnymi zatyczkami plastikowymi, krążkami ze styropianu lub zwiniętą makulaturą. Zabezpieczy się je w ten sposób przed zabrudzeniem oraz łatwo będzie je później zlokalizować. Próbę ścieralności wykonuje się poprzez przetarcie dłonią powierzchni, na której tynk gipsowy narzucany będzie ręcznie. Sprawdzamy czy powierzchnia jest wolna od kurzu i innych zanieczyszczeń. 6

7 7 Wszystkie nie związane i odpadające elementy podłoża należy usunąć szpachelką, gdyż mogą być one przyczyną późniejszego odspojenia się tynku od powierzchni ściany. 8 Próbę zwilżania podłoża betonowego wykonujemy, nanosząc wyrywkowo na nie czystą wodę przy pomocy pędzla. Jeżeli po 3-5minutach jasne zabarwienie w tym miejscu ściemniało, oznacza to, że podłoże jest wystarczająco chłonne. Jeżeli nie ściemniało, znaczy to, że jest za wilgotne lub zawiera środek antyadhezyjny. 9 Obecność na podłożu betonowym środka antyadhezyjnego wykrywamy przy użyciu lampy kwarcowej, w świetle której środki antyadhezyjne fluoryzują zielonkawo. W tym przypadku należy podłoże betonowe zmyć preparatem odtłuszczającym lub parą wodną. 10 Odsłonięte części metalowe w podłożu powinny być zabezpieczone przed korozyjnym działaniem gipsu. Zabezpieczenia te należy wykonać poprzez nałożenie antykorozyjnych powłok malarskich. 7

8 GRUNTOWANIE PODŁOŻA Gdy mamy pewność, że ściana jest odpowiednio przygotowana, możemy przystąpić do zagruntowania podłoża. Gruntować należy każde podłoże, na którym ma być zastosowany tynk. Do gruntowania gładkich podłoży mineralnych stosuje się preparat gruntujący INTER GRUNT. Sprzedawany on jest w postaci gotowej do użycia, podczas pracy należy go jedynie przemieszać co pewien czas. Preparatu nie należy łączyć z innymi środkami, rozcieńczać, ani zagęszczać. Na podłoże nanosi się go za pomocą wałka lub pędzla malarskiego. Czas całkowitego wyschnięcia INTER GRUNTU wynosi ok. 24 godziny i dopiero po tym czasie można przystąpić do tynkowania. Podłoża porowate o dużej chłonności - wykonane z betonu komórkowego, płyt wiórowo-cementowych, cegły ceramicznej i silikatowej - gruntuje się emulsją gruntującą EURO GRUNT. W tym wypadku postępuje się podobnie, jak z INTER GRUNTEM, inny jest jedynie czas schnięcia - wynosi ok godzin. Dobrze zagruntowane podłoże zapewnia stabilną przyczepność zaprawy nawet przy znacznych wahaniach temperatur i wilgotności w pomieszczeniu. Nanoszenie tynków staje się dużo łatwiejsze, a wiązanie i wysychanie zaprawy następuje równomiernie. 11 Do gruntowania gładkich podłoży betonowych stosuje się Preparat Gruntujący INTER-GRUNT. Jest to środek gotowy do bezpośredniego użycia. Aby utrzymać jednorodność materiału przed oraz w trakcie nanoszenia go, należy co pewien czas wymieszać preparat w pojemniku. Nie należy łączyć go z innymi materiałami, rozcieńczać ani zagęszczać Na przygotowane gładkie podłoże betonowe INTER-GRUNT nanosi się ręcznie równomierną warstwą za pomocą wałka lub pędzla malarskiego. Gruntowanie podłoża należy wykonać co najmniej 24 godziny przed tynkowaniem, aby podłoże z naniesionym preparatem całkowicie wyschło. Na podłoża o dużej i zróżnicowanej chłonności, w celu jej zmniejszenia i wyrównania, nanosi się Emulsję Gruntującą EURO-GRUNT w postaci nierozcieńczonej, wałkiem lub pędzlem, jako cienką i równomierną warstwę. Nakładanie zapraw gipsowych na podłoże można rozpocząć, gdy zagruntowana powierzchnia będzie sucha - po 4 do 12 godzinach od nałożenia. 8

9 PRZYGOTOWANIE ZAPRAWY GIPSOWEJ Przed właściwym wykonywaniem tynków gipsowych narzucanych ręcznie pierwsze porcje zaprawy gipsowej przeznaczone do osadzania narożników i listew prowadzących przygotowujemy z gipsu tynkarskiego, którym będziemy wykonywać tynki narzucane ręcznie w elastycznym wiaderku o pojemności litrów. Wiaderko i mieszadło jak też używane narzędzia winny być każdorazowo czyste, aby pozostałości związanej zaprawy nie skracały czasu wiązania następnej porcji zaprawy. Najbardziej praktycznym sposobem przygotowania zaprawy jest wlanie do wiaderka ok. 1/3 czystej zimnej wody, a następnie równomierne zasypanie gotowego gipsu tynkarskiego w takiej ilości aby całkowicie została zakryta powierzchnia wody, a po kilkuminutowym nawilżeniu gipsu wymieszanie zaprawy przy użyciu wiertaki wolnoobrotowej z zamocowanym mieszadłem do uzyskania jednorodnej konsystencji Przygotowanie zaprawy gipsowej rozpoczynamy od nalania do elastycznego czystego wiaderka ok. 1/3 czystej zimnej wody. Następnie suchą mieszankę jednego z gipsów tynkarskich ręcznych TYNKAR lub POLAR równomiernie wsypujemy kielnią po całej powierzchni wody zarobowej w ilości podanej na opakowaniu. 16 Po całkowitym nawilżeniu gipsu tynkarskiego tj. okoto 3-5 minutach mieszamy całość przy użyciu wiertarki wolnoobrotowej z zamocowanym mieszadłem do czasu uzyskania jednorodnej masy o konsystencji gęstoplastycznej. 17 Uzyskaną konsystencję sprawdzamy nabierając kielnią zaprawę i oceniając wizualnie jej stopień przyczepności do kielni tj. gęstość i szybkość odrywania od kielni. Teraz możemy dokonać jeszcze korekty np. dolewając nieco wody do zbyt gęstej zaprawy. 9

10 PRZYKLEJANIE NAROŻNIKÓW I LISTEW PROWADZĄCYCH Wszystkie wystające części ściany oraz naroża są w czasie eksploatacji najbardziej narażone na uszkodzenia mechaniczne. Aby je przed tym uchronić, należy we wszystkich tych częściach osadzić metalowe narożniki siateczkowe. Nie tylko wzmacniają one fragmenty ściany, ale w czasie tynkowania pomagają wyprowadzić linie pionowe i poziome. Kolejnym etapem prac przygotowawczych jest wklejenie metalowych listew prowadzących. Stosuje się je na ścianach o dużej powierzchni, ponieważ na mniejszych polach pracować jest łatwiej. Listwy, podobnie jak narożniki, przykleja się do ściany zaprawą tynkarską z kilkugodzinnym wyprzedzeniem prac, aby gips dobrze związał, a zamocowanie okazało się stabilne podczas wykonywania właściwych prac tynkarskich. 18 Jeszcze przed przystąpieniem do właściwych prac tynkarskich należy osadzić na wszystkich wystających krawędziach narożniki siateczkowe w celu wyprowadzenia linii pionowych i poziomych ściany oraz zabezpieczenia naroży przed późniejszymi uszkodzeniami mechanicznymi. Najpierw należy zwymiarować otwór w celu odpowiedniego docięcia narożników. 19 Odmierzoną długość narożników docina się przy pomocy nożyc do blachy. Zaleca się przyklejanie narożników w jednym odcinku na danej krawędzi. Jeżeli długość krawędzi przekracza długość narożnika, dozwolone jest ich dokładne łączenie. 20 Przygotowaną zaprawę nakłada się punktowo, w postaci placków na krawędzie otworów drzwi, okien i filarów w odległości cm. Następnie równomiernie wciska się narożnik w zaprawę, ustawiając i korygując jego położenie przy pomocy poziomnicy. Do docinania narożników nie należy używać urządzeń mechanicznych, ponieważ powodują one uszkodzenie ocynkowania, a w efekcie - rdzewienie narożników w zaprawie gipsowej. 10

11 21 Narożniki należy ustawić przy pomocy poziomnicy, pamiętając, że ich ustawienie będzie wpływać nie tylko na estetykę wnętrza i bezpieczeństwo krawędzi, ale także na grubość tynku, a co za tym idzie - na zużycie gipsu podczas tynkowania. 22 Miarką stolarską rozmierzamy wysokość i szerokość pól technologicznych pomieszczenia oraz zaznaczamy kredą na podłożu. UWAGA!!! Ściany o dużej powierzchni należy podzielić na odpowiednie pola technologiczne przy użyciu specjalnych metalowych listew prowadzących. Listwy te przykleja się do ściany przy użyciu zaprawy tynkarskiej lub gipsu budowlanego odpowiednio sytuując je tak, żeby służyły do wyrównania tynku. Odległość pomiędzy mocowanymi listwami prowadzącymi powinna wynosić ok. Im. Listwy te zabezpieczone są przez ocynkowanie i po wykonaniu tynku pozostają w ścianie Odpowiednią długość listew prowadzących docinamy nożycami do blachy. Dalej nakładamy punktowo placki z przygotowanej już zaprawy tynkarskiej w miejsca gdzie mają być mocowane listwy prowadzące. 11

12 25 26 Następnie przykładamy listwy lekko je wciskając w nałożone placki zaprawy gipsowej i korygujemy położenie oraz ustalamy ostateczną pozycję listew przy pomocy poziomnicy. Na ścianie o większej powierzchni gdzie mocujemy kilka listew prowadzących wskazane jest zamocowanie i ustawienie najpierw pierwszej listwy i ostatniej listwy, a pozostałe listwy montujemy pojedynczo licując je do całej płaszczyzny ściany przy użyciu sznurka. Uwaga!!! Listwy prowadzące warto stosować szczególnie w pomieszczeniach, w których będą układane płytki ceramiczne. Takie rozwiązanie pozwala na łatwiejsze uzyskanie pionu ścian oraz wyprowadzenie kątów wewnętrznych. Wyznaczamy miejsca przyklejania listew prowadzących, nakładamy tam zaprawę tynkarską i przyklejamy listwy. Stosując listwy prowadzące, trzeba pamiętać, że: 1. Listwy przykleja się do ściany przy użyciu zaprawy tynkarskiej. Należy rozmieścić je w odległości ok. l m. 2. Należy je wypionować, gdy zaprawa jest jeszcze plastyczna. 3. Następnie, za pomocą łaty sprawdzamy, czy listwy są w jednaj linii. Można też posłużyć się sznurkiem murarskim. 4. Listwy zabezpieczone są przez ocynkowanie i po wykonaniu tynku pozostają w ścianie. A zatem podczas tynkowania należy zwracać uwagę, by ich nie uszkodzić, ponieważ może to spowodować ich rdzewienie. 5. Zastosowanie listew prowadzących powoduje zwiększenie grubości tynku, przez co zwiększa się zużycie gipsu tynkarskiego. 6. Pozostawione w tynku listwy będą widoczne po całkowitym wyschnięciu tynku. 12

13 RĘCZNE WYKONYWANIE TYNKU GIPSOWEGO NA SUFICIE Z GIPSU TYNKARSKIEGO POLAR Wykonywanie wewnętrznych jednowarstwowych tynków gipsowych narzucanych ręcznie rozpoczynamy zazwyczaj od sufitu, by później przejść do ścian. Nakładanie tynku gipsowego ręcznego na sufit jest czynnością, która wymaga sprawnej organizacji pracy. Dzięki niej wzrasta wydajność ekipy tynkarskiej, a końcowy efekt jest satysfakcjonujący. Do tynkowania przystępujemy po zakończeniu wszelkich prac instalacyjnych, gdy zamontowane są już typowe ościeżnice drzwiowe i okna, a temperatura pomieszczeń utrzymuje się w granicach +5 C do +25 C. Praca nie jest zbyt skomplikowana, ale wymaga praktyki, zdyscyplinowania i tzw. kultury technicznej. Przed rozpoczęciem tynkowania należy ustawić rusztowanie. Jego wysokość należy dostosować do wzrostu osoby narzucającej. Podczas naciągania zaprawy gipsowej na sufit tynkarz powinien mieć założone okulary ochronne Gipsową zaprawę tynkarską uzyskujemy poprzez zmieszanie fabrycznie przygotowanego Gipsu Tynkarskiego Ręcznego POLAR z odpowiednią ilością wody w elastycznym pojemniku o pojemności ok litrów. W takim pojemniku jednorazowo wykonujemy zaprawę z jednego opakowania. Konsystencję przygotowanej zaprawy kontrolujemy przy użyciu kielni murarskiej - zaprawa powinna być gęsto-plastyczna. Ewentualnie korygujemy dolewając nieco wody przy zbyt gęstej zaprawie. UWAGA!!! 29 W pierwszej kolejności należy nałożyć zaprawę na sufit. Sufity tynkujemy zaprawą wykonaną z Gipsu Tynkarskiego Ręcznego POLAR. Zaprawę naciąga się na sufit przy użyciu długiej pacy metalowej, na którą nakładamy ją przy użyciu kielni murarskiej. Prace tynkarskie na suficie wykonujemy równolegle do mniejszego wymiaru pomieszczenia w miarę możliwości zaczynając nakładanie warstwy tynku od okna. Dla osiągnięcia dobrej przyczepności tynku na całej powierzchni konieczne jest silne dociskanie pacy z zaprawą do podłoża w czasie nakładania. 13

14 30 Po naciągnięciu zaprawy na określone pole technologiczne rozpoczynamy wstępne wyrównywanie zaprawy łatą H na suficie, łatę trzymamy oburącz przed sobą ciągnąc do siebie. Wyrównywanie powierzchni sufitu należy prowadzić w różnych kierunkach tak, aby uzyskać równą płaszczyznę. 31 Nadmiar zaprawy pozostały na łacie H w czasie wyrównywania powierzchni zbieramy pacą metalową lub kielnią i uzupełniamy nierówności na płaszczyźnie sufitu, w których brakuje zaprawy. Nadwyżki zaprawy wrzucamy do pojemnika (kastry) Po wyrównaniu zaprawy należy przeprowadzić wstępną kontrolę poziomu sufitu za pomocą poziomnicy o długości 2m, przykładając ją w różnych miejscach. Ewentualne odchylenia od poziomu należy skorygować przy użyciu łaty H. Jeżeli powstały odchylenia, powierzchnię zaprawy na suficie przy zetknięciu ze ścianami należy wyrównać przy pomocy struga aluminiowego, równomiernie i delikatnie usuwając nim nadmiar stwardniałej zaprawy Po dalszym stwardnieniu zaprawy, przy użyciu szpachli długiej (pióra) należy wygładzić powierzchnię tynku na suficie. Czynność ta ma na celu uzyskanie równej i gładkiej powierzchni. Tuż przed całkowitym końcem twardnienia (oceniamy dotykając zaprawę palcami) zaprawy powierzchnię tynku na suficie zraszamy rozproszonym strumieniem czystej wody (tzw. mgiełką). 14

15 36 37 Zwilżoną powierzchnię zaprawy zacieramy pacą gąbkową kolistymi ruchami ręki w celu wyciągnięcia szlamu (mleczka), którym wygładzamy powierzchnię tynku. Ostateczne wygładzanie tynku na suficie wykonujemy przy pomocy szpachli długiej, tak wykonując ręką długie półkoliste ruchy, aby otrzymać jednakową i gładką powierzchnię tynku. RĘCZNE WYKONYWANIE TYNKU GIPSOWEGO NA ŚCIANIE Z GIPSU TYNKARSKIEGO TYNKAR Na odpowiednio przygotowaną powierzchnię ścian zaprawę tynkarską wykonaną w kastrze z gipsu tynkarskiego TYNKAR lub POLAR narzuca się ręcznie przy użyciu kielni lub naciąga się pacą metalową. Zaprawę o konsystencji gęsto-plastycznej nakłada się na wydzielone pola technologiczne ściany poziomymi pasami zachodzącymi na siebie, w kierunku od dołu do góry. Narzuconą zaprawę należy wstępnie wyrównać przy użyciu tzw. łaty H. Po rozpoczęciu procesu wiązania zaprawy należy dokładnie wyprowadzić powierzchnię i kąty przy użyciu szpachli metalowej długiej (pióra). Odpowiednio stwardniały tynk należy zrosić wodą w postaci mgły i zatrzeć pacą gąbkową celem wyciągnięcia na powierzchnię mleczka, które po zmatowieniu należy równomiernie rozprowadzić za pomocą szpachli długiej (pióra). Poprzez wygładzanie zewnętrzna powierzchnia tynku zyskuje zamkniętą, równą, ale nie pozbawioną porów powierzchnię Przed przystąpieniem do tynkowania ścian należy wykonać zbrojenia miejsc, w których łączą się elementy wykonane z różnych materiałów, np. łączenia pomiędzy cegłą, a nadprożem betonowym. W tym celu trzeba ręcznie narzucić zaprawę w miejsce przeznaczone do wklejenia siatki zbrojącej o szerokości większej o 10 cm z każdej strony łączenia materiałów. Następnie przy pomocy pacy stalowej (blichówki) wciska się siatkę we wcześniej narzuconą zaprawę. Po wciśnięciu siatki zaprawę należy równomiernie rozprowadzić. Czynność tę należy wykonać tuż przed narzuceniem zaprawy w celu zapewnienia dobrej przyczepności. 15

16 40 Podobnie w przypadku występowania na płaszczyźnie lub w narożach ścian połączenia dwóch materiałów, np. cegła ceramiczna i beton komórkowy, należy na tych połączeniach przykleić zaprawą gipsową pasek z siatki nylonowej szerokości ok. 30 cm. 41 Tynkowanie rozpoczynamy narzucając kielnią zaprawę wykonaną z Gipsu Tynkarskiego Ręcznego TYNKAR na ściany, od dołu ściany do góry na przygotowane i podzielone listwami prowadzącymi pola technologiczne Po narzuceniu zaprawy należy ją wstępnie wyrównać łatą aluminiową H ściągając lekko nadmiar zaprawy po listwach prowadzących. Tym nadmiarem zaprawy, który zgromadził się na łacie H uzupełniamy nierówności i ubytki w powierzchni Resztki zaprawy w kątach pomiędzy ścianami lub pomiędzy sufitem a ścianą usuwa się za pomocą struga aluminiowego do narożników. Po częściowym stwardnieniu zaprawy należy dokładnie wyprowadzić powierzchnię i kąty za pomocą szpachli długiej (kosy) uzupełnić drobne ubytki i wygładzić powierzchnię przy użyciu szpachli długiej (kosy). 16

17 46 Przed końcem twardnienia zaprawy należy powierzchnie zrosić wodą w sposób mechaniczny lub ręczny tak, aby woda byta naniesiona w postaci mgły. 47 Po zroszeniu powierzchnie należy zatrzeć zaprawą przy użyciu pacy z gąbką, w celu wyciągnięcia mleczka. 48 W końcowej fazie twardnienia zaprawy (po zmatowieniu mleczka) wygładzamy tynk przy użyciu metalowej szpachli długiej, następnie po całkowitym stwardnieniu tynku, należy całą powierzchnię skropić wodą i wykonać blichówkę, tzn. ścięcie wody ze ściany. Uwaga!!! W przypadku planowanego układania na tynku płytek ceramicznych powierzchnia tynku powinna być zostawiona bez końcowego gładzenia tylko po zatarciu pacą gąbkową (tzw. na ostro). W zasadzie nie należy nakładać tynku gipsowego dwuwarstwowo. Jeżeli jest to konieczne, należy postępować według zasady mokry na mokry. Jeśli tynk związał już całkowicie, trzeba poczekać, aż wyschnie. Kolejną warstwę można nakładać dopiero po zagruntowaniu pierwszej odpowiednim gruntem. Niewskazane jest wykonywanie dwuwarstwowo tynku gipsowego na suficie Wykonany tynk gipsowy ręczny wysycha przy prawidłowej wentylacji kilkanaście dni. Przed malowaniem tynk należy najpierw zagruntować zgodnie z zaleceniem producenta farb, a po wyschnięciu gruntu można go wymalować praktycznie każdą techniką malarską, ponieważ stanowi doskonałe podłoże. Tynki gipsowe ręczne po ostatecznym wykończeniu wnętrza malowaniem nie tylko imponują idealną gładkością ścian i sufitów, ale stwarzają przyjazny mieszkańcom mikroklimat i komfort użytkowanych pomieszczeń. 17

18 PIELĘGNACJA I DOJRZEWANIE TYNKÓW GIPSOWYCH Tynki gipsowe po wykonaniu nie wymagają nadzwyczajnej pielęgnacji, ale należy o nie zadbać szczególnie w okresie pierwszych 24 godzin (pierwsza doba), kiedy to zachodzi końcowy etap hydratacji i wiązania zaprawy oraz stabilizacji przyczepności do podłoża. W tym okresie nie można narażać tynków gipsowych na przeciągi i intensywne suszenie oraz duże bezpośrednie nasłonecznienie. Następnie po tym czasie wskazane jest zapewnienie odpowiedniej wentylacji pomieszczeń, aby stopniowo usuwać nadmiar wilgoci z wysychającego tynku gipsowego. Ważną sprawą jest również temperatura w pomieszczeniach, która winna się kształtować zarówno w czasie wykonywania tynków jak też dojrzewania i wysychania w granicach od +5 do +25 C. Tynk gipsowy w prawidłowo wentylowanym pomieszczeniu wysycha w okresie od 10 do 14 dni, w tym czasie z ciemnego wilgotnego tworzywa staje się jasnym, suchym, gładkim i równym podłożem. Po uzyskaniu wilgotności tynku gipsowego nie większej niż 1% można przystąpić do dalszych prac wykończeniowych jak malowanie, tapetowanie itp. PODSTAWOWE WYMAGANIA JAKOŚCIOWE DLA TYNKÓW GIPSOWYCH Uwaga: ze względu na fakt, że nie ma normy dla tynków gipsowych wykonywanych ręcznie, zaleca się stosowanie do wymagań normy PN-B-10110:2005 dotyczącej tynków gipsowych wykonywanych mechanicznie. Tynki gipsowe jako jeden z elementów nowoczesnych technologii w budownictwie, nie są trudne do wykonania. Wymagają jednak od ekipy wykonawczej umiejętności oraz staranności w czasie wykonywania poszczególnych etapów pracy. Technologia ta wymaga również znajomości norm egzekwowanych przez inspektorów nadzoru i przyszłych użytkowników. Odbiór tynków wykonanych z gipsu tynkarskiego należy przeprowadzić wg PN-B-10110:2005 Sprawdzeniu podlegają: zgodność z dokumentacją, przygotowanie podłoży (czystość, stabilność, gruntowanie), rodzaj zastosowanych materiałów (deklaracja zgodności producenta), grubość tynku (nie mniej niż 2mm, a na suficie nie więcej niż 15mm), przyczepność tynku do podłoża (nie mniej niż 0,2 N/mm 2 ), występowanie wad i uszkodzeń powierzchni, prawidłowość wykonania powierzchni i krawędzi. Dopuszczalne odchylenia powierzchni i krawędzi tynków gipsowych wykonywanych maszynowo nie powinny być większe od wartości podanych w tablicy nr 3 normy PN-B-10110:2005 jak niżej: 1. Odchylenie powierzeniu tynku od płaszczyzny i krawędzi od linii prostej nie większe niż 5 mm w liczbie nie większej niż 3 na całej długości łaty kontrolnej o długości 2 m. 2. Odchylenie powierzchni i krawędzi od kierunku pionowego nie większe niż 3 mm na długości l m i ogółem nie więcej niż 6 mm w pomieszczeniach o wysokości do 3,5 m oraz nie więcej niż 8 mm w pomieszczeniach o wysokości powyżej 3,5 m 3. Odchylenie powierzchni i krawędzi od kierunku poziomego nie większe niż 4 mm na długości l m i ogółem nie więcej niż 8 mm na całej powierzchni ograniczonej przegrodami pionowymi. 4. Odchylenia przecinających się płaszczyzn od kąta przewidzianego w dokumentacji dopuszcza się nie większe niż 4 mm na długości l m. Prawidłowo wykonany tynk gipsowy powinien mieć powierzchnię płaską, a krawędzie proste lub o innym kształcie i przebiegu, zgodnie z kształtem podłoża i uzgodnieniami. Powierzchnia tynku powinna być gładka, o naturalnym stopniu szorstkości. Barwa tynku powinna być jednolita na całej tynkowanej powierzchni (w pomieszczeniu). Dopuszcza się nieznaczne różnice odcieni barwy. Wygląd powierzchni tynku należy sprawdzić oglądając ją z odległości 2 m, w świetle naturalnym rozproszonym. Uwaga: przed przystąpieniem do wykonywania tynków gipsowych zalecamy zapoznanie się z wymaganiami nowej normy PN-B-10110: 2005 Tynki gipsowe wykonywane mechanicznie. Zasady wykonywania i wymagania techniczne. Na zakończenie naszej instrukcji pragniemy Państwa poinformować, że NOWA DOLINA NIDY prowadzi szkolenia dla pracowników firm wykonawczych w zakresie technologii wykonywania mokrych tynków gipsowych, obsługi agregatu tynkarskiego i systemu silosowego zarówno w AKADEMII STOSOWANIA GIPSU w Leszczach, jak i na budowach w terenie. Wystarczy do nas zatelefonować lub wysłać ! INFOLINIA doradztwo@nowa-dolina.pl 18

19 GIPS TYNKARSKI RĘCZNY TYNKAR DO WYKONYWANIA LEKKICH WEWNĘTRZNYCH, JEDNO- WARSTWOWYCH TYNKÓW GIPSOWYCH NARZUCANYCH RĘCZNIE NA PODŁOŻA MINERALNE ZASTOSOWANIE Przeznaczony jest do ręcznego wykończenia powierzchni wykonanych z elementów ceramicznych, wapienno-piaskowych oraz betonu komórkowego w pomieszczeniach o normalnej wilgotności powietrza, również w kuchniach i łazienkach. Znakomicie sprawdza się przy obróbce ościeży podczas wymiany oraz wstawiania nowych okien i parapetów. Zaprawy tej nie stosuje się na gładkie wylewane podłoża betonowe oraz na podłoża drewniane, metalowe i z tworzyw sztucznych. WŁAŚCIWOŚCI Gips Tynkarski Ręczny TYNKAR jest suchą mieszanką produkowaną na bazie gipsów uzyskiwanych w wyniku prażenia kamienia gipsowego. Zawiera lekkie wypełniacze mineralne oraz komponenty powodujące, że mieszanka jest wydajna, plastyczna, łatwa w obróbce i odznacza się dobrą przyczepnością do podłoża. Uzyskany jednowarstwowy tynk jest równy, gładki, twardy i stanowi doskonałe podłoże pod malowanie, tapetowanie i układanie okładzin ceramicznych. Jest tworzywem ognioochronnym, a dzięki swoim właściwościom reguluje ilość wilgoci w powietrzu, nadając pomieszczeniom przyjemny mikroklimat. PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA Podłoże pod tynk musi być: równe, nośne i mocne, wystarczająco stabilne, równomiernie chłonne, szorstkie, suche, odpylone, wolne od zanieczyszczeń i wykwitów, nie zamarznięte. Podłoża o niewielkiej chłonności, należy oczyścić, a następnie zagruntować Preparatem Gruntującym INTER- GRUNT. Podłoża bardzo chłonne (gazobeton) oraz nierównomiernie chłonne (cegła silikatowa i ceramiczna) po usunięciu kurzu i luźnych elementów należy zagruntować Emulsją Gruntującą EURO-GRUNT. Wszystkie stykające się z zaprawą elementy stalowe powinny być zabezpieczone antykorozyjnie. Wilgotność podłoża, na które ma być nanoszona zaprawa gipsowa nie może przekraczać 3%. PRZYGOTOWANIE ZAPRAWY Zaprawę przygotowuje się w pojemniku elastycznym do zapraw. W pierwszej kolejności wlewa się do pojemnika odpowiednią ilość wody, a następnie wolno wsypuje się potrzebną ilość suchej mieszanki gipsowej i odczekuje, aż do pełnego nasycenia gipsu wodą. Następnie przy pomocy wiertarki wolnoobrotowej z mieszadłem należy wymieszać powstałą zaprawę do uzyskania masy o odpowiedniej konsystencji i bez grudek. NAKŁADANIE l OBRÓBKA TYNKU Zaprawę na ściany narzucamy przy pomocy kielni rozpoczynając narzut od dołu do góry. Przy dużych powierzchniach ścian dzielimy je na pola technologiczne, tak, aby można było wykonywać całkowicie i rytmicznie kolejne operacje. Do pionowego podziału ścian należy używać listew prowadzących. Narzuconą zaprawę należy wstępnie wyrównać przy użyciu tzw. łaty H, a ubytki należy uzupełnić za pomocą pacy nierdzewnej (blichówki). Po rozpoczęciu procesu wiązania powierzchnię zaprawy wygładzić przy użyciu szpachli długiej. Odpowiednio stwardniały tynk należy zrosić wodą w postaci mgły i zatrzeć pacą gąbkową celem wyciągnięcia na powierzchnię mleczka, które po zmatowieniu należy równomiernie rozprowadzić za pomocą szpachli długiej. Dla prawidłowego wysychania tynku należy stworzyć dobrą wentylację pomieszczenia. NARZĘDZIA Pojemnik elastyczny do zapraw, wiertarka elektryczna z mieszadłem, kielnia duża, paca metalowa (dł. 80 cm), łata H, szpachla długa (pióro), strug do narożników, paca nierdzewna (blichówka), paca gąbkowa, szpachelka kątowa wewnętrzna. OPAKOWANIA Worki papierowe 25 kg paleta: 1000 kg - 40 szt. worków. PRZECHOWYWANIE l TRANSPORT Gips Tynkarski Ręczny TYNKAR należy przewozić i przechowywać w szczelnie zamkniętych workach, na paletach, w suchych warunkach. Chronić przed wilgocią. Okres przydatności do użycia wynosi 6 miesięcy od daty produkcji umieszczonej na worku. UWAGA Produkt zawiera wapno hydratyzowane. Należy chronić oczy i skórę. Przy bezpośrednim kontakcie z oczami skontaktować się z lekarzem. DANE TECHNICZNE Proporcje składników w zaprawie - ok. 15 l wody na 25 kg Gipsu Tynkarskiego Ręcznego TYNKAR Wydajność kg gipsu = ok. 120 l zaprawy Zużycie - ok. 0,85 kg na 1 m 2 na każdy 1 mm grubości Średnia grubość tynku - 10 mm (minimum 8 mm) Czas obróbki - 120±30 min (w zależności od czasu i warunków składowania, temperatury oraz wilgotności pomieszczenia) Ciężar nasypowy kg/m 3 Ciężar objętościowy kg/m 3 Przyczepność do podłoża - nie mniej niż 0,3 MPa Wytrzymałość na zginanie - więcej niż 1,0 MPa Wytrzymałość na ściskanie - więcej niż 2,5 MPa Temperatura podłoża i otoczenia - od +5 C do +25 C Czas wysychania - zależy od grubości tynku, temperatury i wilgotności w pomieszczeniu. Tynk o grubości 15 mm przy dobrej wentylacji i temperaturze powyżej 15 C wysycha 14 dni. Wyrób spełnia wymagania PN-B-30042:1997 dla Gipsu Tynkarskiego GTR Atest Higieniczny HK/B/2581/01/2002 Krajowa Deklaracja Zgodności nr 12 z dnia r. ZAKŁADY PRZEMYSŁU GIPSOWEGO DOLINA NIDY S.A. Oddział Suchych Mieszanek, Leszcze 15, Pińczów Tel. (0-41) , fax (0-41) infolinia:

20 GIPS TYNKARSKI RĘCZNY POLAR DO WYKONYWANIA WEWNĘTRZNYCH, JEDNOWARSTWOWYCH TYNKÓW GIPSOWYCH NARZUCANYCH RĘCZNIE, SZCZEGÓLNIE NA SUFITACH BE- TONOWYCH. CHARAKTERYZUJE SIĘ ZWIĘKSZONĄ PRZYCZEPNOŚCIĄ ZASTOSOWANIE Przeznaczony jest szczególnie do ręcznego wykończenia powierzchni sufitów betonowych wylewanych lub prefabrykowanych oraz innych gładkich podłoży mineralnych w pomieszczeniach o normalnej wilgotności powietrza, również w kuchniach i łazienkach. Zaprawy tej nie stosuje się na podłoża drewniane, metalowe i z tworzyw sztucznych. WŁAŚCIWOŚCI Gips Tynkarski Ręczny POLAR jest suchą mieszanką produkowaną na bazie gipsów uzyskiwanych w wyniku prażenia kamienia gipsowego. Zawiera lekkie wypełniacze mineralne oraz komponenty powodujące, że mieszanka jest wydajna, plastyczna, łatwa w obróbce i odznacza się zwiększoną przyczepnością do podłoża. Uzyskany jednowarstwowy tynk jest równy, gładki, twardy i stanowi doskonale podłoże pod malowanie, tapetowanie i układanie okładzin ceramicznych. Jest tworzywem ognioochronnym, a dzięki swoim właściwościom reguluje ilość wilgoci w powietrzu, nadając pomieszczeniom przyjemny mikroklimat. PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA Podłoża betonowe (zwłaszcza sufity) o dużej gęstości i niewielkiej chłonności, zanieczyszczone środkami antyadhezyjnymi należy oczyścić z kurzu i zatłuszczeń (zmyć wodą z dodatkiem detergentu), a następnie zagruntować Preparatem Gruntującym INTER-GRUNT. Podłoża bardzo chłonne (gazobeton) oraz nierównomiernie chłonne (cegła silikatowa i ceramiczna) po usunięciu kurzu i luźnych elementów należy zagruntować Emulsją Gruntującą EURO-GRUNT. Wszystkie stykające się z zaprawą elementy stalowe powinny być zabezpieczone antykorozyjnie. Wilgotność podłoża, na które ma być nanoszona zaprawa gipsowa nie może przekraczać 3%. PRZYGOTOWANIE ZAPRAWY Zaprawę przygotowuje się w pojemniku elastycznym do zapraw. W pierwszej kolejności wlewa się do naczynia odpowiednią ilość wody, a następnie wolno wsypuje się potrzebną ilość suchej mieszanki gipsowej i odczekuje, aż do pełnego nasycenia gipsu wodą. Następnie przy pomocy wiertarki wolnoobrotowej z mieszadłem należy wymieszać powstałą zaprawę do uzyskania masy o odpowiedniej konsystencji i bez grudek. NAKŁADANIE l OBRÓBKA TYNKU Zaprawę naciąga się na sufity przy użyciu pacy metalowej. Na pacę zaprawę nakłada się kielnią. Zaprawę na ściany narzucamy przy pomocy kielni rozpoczynając narzut od dołu do góry. Przy dużych powierzchniach ścian dzielimy je na pola technologiczne, tak, aby można było wykonywać całkowicie i rytmicznie kolejne operacje. Do pionowego podziału ścian należy używać listew prowadzących. Narzuconą zaprawę należy wstępnie wyrównać przy użyciu tzw. łaty H, a ubytki należy uzupełnić za pomocą pacy nierdzewnej (blichówki). Po rozpoczęciu procesu wiązania zaprawy należy powierzchnię wygładzić przy użyciu szpachli długiej. Odpowiednio stwardniały tynk należy zrosić wodą w postaci mgły i zatrzeć pacą gąbkową celem wyciągnięcia na powierzchnię mleczka, które po zmatowieniu należy równomiernie rozprowadzić za pomocą szpachli długiej. Dla prawidłowego wysychania tynku należy stworzyć dobrą wentylację pomieszczeń. NARZĘDZIA Pojemnik elastyczny do zapraw, wiertarka elektryczna z mieszadłem, kielnią duża, paca metalowa (dł, 80 cm), łata H, szpachla długa (pióro), strug do narożników, paca nierdzewna (blichówka), paca gąbkowa, szpachelka kątowa wewnętrzna. OPAKOWANIA Worki papierowe 25 kg, paleta: 1000 kg - 40 szt. worków. PRZECHOWYWANIE l TRANSPORT Gips Tynkarski Ręczny POLAR należy przewozić i przechowywać w szczelnie zamkniętych workach, na paletach, w suchych warunkach. Chronić przed wilgocią. Okres przydatności do użycia wynosi 6 miesięcy od daty produkcji umieszczonej na worku. UWAGA Produkt zawiera wapno hydratyzowane. Należy chronić oczy i skórę. Przy bezpośrednim kontakcie z oczami skontaktować się z lekarzem. DANE TECHNICZNE Proporcje składników w zaprawie - ok. 15 l wody na 25 kg Gipsu Tynkarskiego Ręcznego POLAR Wydajność kg gipsu = ok. 125 l zaprawy Zużycie - ok. 0,80 kg na 1 m 2 na każdy 1 mm grubości Średnia grubość tynku - 10 mm (minimum 8 mm) Czas obróbki - 120±30 min (w zależności od czasu i warunków składowania, temperatury oraz wilgotności pomieszczenia) Ciężar nasypowy kg/m 3 Ciężar objętościowy kg/m 3 Przyczepność do podłoża - nie mniej niż 0,3 MPa Wytrzymałość na zginanie - więcej niż 1,0 MPa Wytrzymałość na ściskanie - więcej niż 2,5 MPa Temperatura podłoża i otoczenia - od +5 C do +25 C Czas wysychania - zależy od grubości tynku, temperatury i wilgotności w pomieszczeniu. Tynk o grubości 15 mm przy dobrej wentylacji i temperaturze powyżej 15 C wysycha 14 dni. Wyrób spełnia wymagania PN-B-30042:1997 dla Gipsu Tynkarskiego GTR Atest Higieniczny HK/B/2581/01/2002 Krajowa Deklaracja Zgodności nr 11 z dnia r. ZAKŁADY PRZEMYSŁU GIPSOWEGO DOLINA NIDY S.A. Oddział Suchych Mieszanek, Leszcze 15, Pińczów Tel. (0-41) , fax (0-41) infolinia: