MOŻLIWOŚCI REDUKCJI KOSZTÓW W ASPEKCIE PRAWIDŁOWEGO DOBORU OPAKOWAŃ

Transkrypt

1 MOŻLIWOŚCI REDUKCJI KOSZTÓW W ASPEKCIE PRAWIDŁOWEGO DOBORU OPAKOWAŃ Rosnące wymagania konsumentów, nowe technologie, działalność konkurencji to tylko niektóre z elementów wpływających na wzrost kosztów prowadzonej działalności gospodarczej. Obecnie bardzo wyraźnie doświadczamy tego jak bardzo wysokie ceny ropy na rynkach światowych wpływają na generowanie większych kosztów we wszystkich dziedzinach gospodarki. Temat redukcji kosztów jest więc niemal stale aktualny. Opakowania są obecne niemal w każdej dziedzinie gospodarki. Pomagają nam m.in. zabezpieczyć towar, ochronić go, zmagazynować, przetransportować i... oczywiście także sprzedać. Opakowania odgrywają ogromną rolę we współczesnych działaniach marketingowych i stanowią często element decydujący o konkurencyjności. W edług specjalistów od marketingu zdecydowana większość konsumentów decyzję o zakupie podejmuje w placówce handlowej - rzec by można przy półce. W yroby w estetycznych, funkcjonalnych i ujmujących Klienta opakowaniach, mają dużo większe szanse na znalezienie nabywcy, niż towar zapakowany niedbale, w nieporęcznym opakowaniu, często kiepskiej jakości. Zaufanie Klientów do opakowania przekłada się bardzo często na zaufanie do produktu, marki, producenta. Stąd nakłady jakie wytwórcy przeznaczają na opakowanie swoich wyrobów mają często bardzo duży udział w całościowych kosztach wyrobu (nawet rzędu 70% i więcej). Rocznie na opakowania na świecie wydatkuje się na ten cel kwoty liczone w setkach miliardów dolarów! Z naszych doświadczeń wynika, że bardzo często Klienci dokonują niestety jedynie pobieżnych analiz i porównań cen opakowań oraz kosztów z nimi związanych. Najczęściej przedmiotem kontroli ofert dostawców są ceny samych opakowań, ich jakość, koszty transportu, warunki płatności, pobieżne porównanie parametrów surowcowych, lecz jak wynika z naszych obserwacji tylko niewielki odsetek Klientów dokonuje analizy finansowej całego cyklu życia opakowań. Dla przykładu wręcz powszechne stosowanie jest w zakresie opisu opakowań zbiorczych z tektur wielowarstwowych posługiwanie się głównie wymiarami opakowań i ewentualnie rodzajem tektury (3-, 5- warstwowa). Rzadko natomiast użytkownicy opakowań tekturowych posługują się bardziej technicznymi informacjami takimi jak gramatura czy ECT.

2 Istnieje wiele elementów, które w sposób bezpośredni lub pośredni wpływają w firmie na koszty związane z opakowaniami. W ymienić tu można chociaż kilka: konstrukcja opakowania, koszty opracowania projektu, wybór technologii produkcji, dobór surowca, logistyka w zakresie opakowań(magazynowanie i transport), konfekcjonowanie, logistyka w zakresie wyrobów gotowych, wymogi ekspozycyjne, recykling, ubytki i zwroty. Nie sposób omówić tu wszystkich z nich, ale w bardzo okrojonym zakresie zajmiemy się najważniejszymi. Całościowe podejście do tematu kosztów związanych z opakowaniami może czasem prowadzić do bardzo interesujących wniosków. Bardzo często okazuje się bowiem, że wybór rozwiązań opakowaniowych podejmowany przy uwzględnieniu tylko niektórych z wymienionych powyżej elementów może prowadzić do błędnych decyzji i generować wyższe koszty. Oto przykład: Mamy do wyboru dwa niemal identyczne opakowania (zdjęcie nr 1 i 2) przeznaczone do zapakowania tego samego wyrobu, produkowane przez dwóch różnych dostawców. fot. nr 1 fot. nr 2 Jedno wycenione jest na np. 0,30 PLN netto, a drugie 0,35 PLN netto (zakładamy, że są identyczne jakościowo, dostarczane na koszt dostawcy). Które jest tańsze? Pytanie wydaje się banalne, a jednak, aby na nie odpowiedzieć trzeba dokonać szerszej analizy. W tym konkretnym przypadku po uwzględnieniu wszystkich innych kosztów generowanych przez to opakowanie model w cenie 0,30 PLN netto okazuje się wariantem droższym (głownie za sprawą wysokich kosztów konfekcjonowania, pośrednio wynikających z zastosowanych w tym opakowaniu rozwiązań konstrukcyjnych). Konstrukcja opakowania jest jednym z bardziej istotnych elementów wpływających na koszty i dlatego zdecydowanie należy powierzyć specjalistom ten etap prac nad opakowaniem. Również właściwy dobór gabarytów uwzględniający sposób transportu, gabaryty jednostek transportowych, wielkość opakowań zbiorczych, rodzaj

3 stosowanych palet, system magazynowania, sposób dystrybucji wpływa na optymalizację kosztów opakowań. Dobór odpowiednich surowców, kształtu opakowania, racjonalne wykorzystanie surowca to kolejne istotne elementy mające wpływ na ewentualną redukcję kosztów. Przedstawione zdjęcia nr 3 i 4 ilustrują opakowania na pizzę. fot. nr 3 fot. nr 4 Obydwa pudełka służą do transportu pizzy o identycznych gabarytach, jednak jak widać na zdjęciu nr 3 zużycie surowca do produkcji pudełka jest znacznie większe niż opakowania na zdjęciu nr 4. Funkcja i cel ten sam, a koszty zdecydowanie inne. Przygotowanie projektu szaty graficznej opakowania to chyba jedyny koszt przy którym nie jest wskazane szukanie wielkich oszczędności. Oczywiście działania te nie mogą być jednak oderwane od rachunku ekonomicznego i pozbawione tzw. zdrowego rozsądku. Spore oszczędności może przynieść dobór odpowiedniej technologii produkcji. Często identyczny lub zbliżony końcowy efekt uzyskać można przy użyciu różnych rozwiązań produkcyjnych. W łaściwy dobór wielkości formy wtryskowej, techniki druku do nakładu, dobór odpowiednich surowców i materiałów, racjonalne wykorzystanie oprzyrządowania sprawiają, że potencjalnych aspektów możliwości redukcji kosztów jest bardzo dużo. Nawet kwestia doboru partnera produkcyjnego może mieć bardzo istotny wpływ na ewentualną redukcję kosztów, pomijając zupełnie naturalną różnicę cen różnych dostawców. Często zdarza się, że dostawca oczywiście może wykonać konkretne opakowanie, ale jego park maszynowy zdecydowanie lepiej nadaje się do innego profilu produkcji. Może okazać się, że inny producent opakowań - firma konkurencyjna, ze względów czysto technicznych jest bardziej przygotowany by zlecenie wykonać lepiej, szybciej i taniej. Dysponuje parkiem maszynowym lepiej dostosowanym do takiego profilu produkcji.

4 Zdobycze współczesnej techniki umożliwiają obecnie wykonywanie modeli opakowań bez kosztownego oprzyrządowania (np. modeling wyrobów wtryskowych). Skraca się czas wdrożenia i także w ten sposób redukuje się koszty. W łaściwa i dobrze zorganizowana logistyka w obrocie materiałami opakowaniowymi również może przynieść spore oszczędności. Analiza sposobów i kanałów dystrybucji, właściwy wybór wielkości i typu palet, rozwiązań jedno- czy wielokrotnego użytku, racjonalne wykorzystanie powierzchni magazynowej, transportowej, ekspozycyjnej (często zdarza się, że za miejsce na półce...trzeba płacić!) to pole do popisu w zakresie kolejnych możliwości szukania oszczędności. Obecnie na rynku dostępnych jest kilkadziesiąt różnych wariantów palet poza zróżnicowaniem ich wielkości możemy także dobrać najbardziej ekonomiczne do naszych potrzeb rozwiązanie w zakresie wyboru materiału z jakiego są wykonane. Obecnie najbardziej rozpowszechnione to palety drewniane, ale oprócz nich szerokie zastosowanie mają palety z tworzyw sztucznych, także ze styropianu, palety tekturowe (zdjęcie nr 5), tekturowoplastikowe, tekturowo-drewniane, metalowe, z drewna prasowanego (zdjęcie nr 6), z żywic. W łaściwy dobór rozwiązań logistycznych także gwarantuje spore oszczędności. fot. nr 5 fot. nr 6 Obecnie coraz większego znaczenia, także ze względów ekonomicznych, nabiera dobór surowców opakowaniowych pod względem możliwości ich przerobu i powtórnego użycia. Można powiedzieć, że cel ekonomiczny wymusza cel ekologiczny i odwrotnie. W świetle dyrektywy Unii Europejskiej o numerze 94/62/EC widać wyraźnie dążenie do zredukowania ilości materiału opakowaniowego niezbędnego do dostarczenia odbiorcy określonej ilości towaru (np. 1litra wody, mleka czy 1kg masła). Zły dobór materiałów opakowaniowych może skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi związanymi z dużym odsetkiem opakowań uszkodzonych. Strata w takiej sytuacji to nie tylko koszty

5 związane z uszkodzonym opakowaniem, to także koszty wyrobu zapakowanego w wadliwe opakowanie, koszty obsługi, transportu itd. Najbardziej istotnym celem niniejszego artykułu jest przybliżenie tematyki procesowego spojrzenia na aspekt doboru opakowań. Istnieje wiele miejsc kosztotwórczych, które wpływają w sposób istotny na ostateczne nakłady związane z opakowaniem wyrobu. Sam koszt opakowania często stanowi ułamek wszystkich kosztów z nim powiązanych. Z naszego doświadczenia widać, że niestety decydującą rolę przy wyborze konkretnego rodzaju opakowania odgrywa koszt samego kartonika, butelki czy słoika. W ielu Klientów dopiero po czasie odkrywa, że opakowanie, które miało być teoretycznie tańsze w całościowym bilansie kosztów jest bardzo, bardzo drogie. Dążyć należy do takiego doboru środków i metod technicznych, które w sposób ekonomicznie uzasadniony gwarantują realizację opakowań zgodnych z zamierzeniami i oczekiwaniami Klienta.