Projekt specjalny. Komunikator Wprost. internet. partner projektu

Transkrypt

1 Projekt specjalny Komunikator Wprost internet partner projektu

2 komunikator wprost technologie 30 maja 2010 WPROST Sieć bez białych plam Z internetowej mapy Polski coraz szybciej znikają białe plamy, czyli obszary pozbawione dostępu do sieci. Działają już technologie umożliwiające połączenie z internetem w dowolnym miejscu (via satelita). Bardziej mozolne może się okazać przekonanie Polaków, że internet jest bardzo użyteczny, ponieważ nadal niewiele spraw urzędowych można załatwić elektronicznie. Szybki internet Powszechny, szybki internet, który zmienił Polskę, upowszechniając korzystanie z nowoczesnych technologii, stał się faktem, gdy Telekomunikacja Polska w sierpniu 2001 r. uruchomiła neostradę, czyli stały, szybki dostęp do internetu w technologii ADSL. Dziś z internetu można korzystać w dowolnym miejscu. Jest to tylko kwestia użytej technologii. Według danych Eurostatu liczba gospodarstw domowych z dostępem do internetu w Polsce w 2009 r. wyniosła 59 proc. i w porównaniu z 2008 r. wzrosła o 11 proc., a liczba gospodarstw wyposażonych w internet szerokopasmowy zwiększyła się odpowiednio z 38 do 51 proc. Każdy, kto chce korzystać z zasobów globalnej sieci, może wybierać wśród wielu ofert i rodzajów dostępu. Generalnie dostępne są dwa modele korzystania z sieci: dostęp stacjonarny (w domu, biurze czy innych miejscach częstego pobytu) realizowany głównie za pomocą łączy kablowych, radiowych oraz satelitarnych działających z prędkością do kilkudziesięciu megabitów na sekundę, dostęp mobilny możliwy dzięki technologiom oferowanym przez sieci komórkowe. Dzięki niemu można korzystać z dostępu do sieci w telefonie komórkowym oraz laptopie. Teoretycznie można się łączyć z prędkością do 21 Mb/s, w praktyce taka prędkość jest dostępna tylko na ograniczonym obszarze niektórych miast. Średnia prędkość transmisji danych w sieciach komórkowych wynosi przeciętnie 750 kb/s (wyjątkiem może być Play, jak pokazują niektóre testy, realna prędkość połączenia z internetem może być niemal o połowę niższa). Bariery rozwoju W sytuacji, w której właściwie zanikły poważniejsze bariery technologiczne, wydawałoby się, że Polska ma ogromne szanse nadgonienia zaległości i dynamicznego rozwoju internetu. Niestety, nie tylko dostępność techniczna ma znaczenie w budowaniu społeczeństwa informacyjnego. Coraz większego znaczenia dla dalszego upowszechnienia internetu nabierają bariery społeczne i mentalne oraz relatywnie niska siła nabywcza polskiego gospodarstwa domowego. Mimo że udział przyczyn ekonomicznych spada, koszty nabycia komputera wraz z kosztami usługi szerokopasmowego dostępu do internetu stanowią jeszcze znaczącą przeszkodę w upowszechnianiu sieci, zwłaszcza na terenach

3 zdjęcie: fpm wiejskich. Tam też najsilniejsze są bariery mentalne. Jak wynika z badania Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2009 r. zrealizowanego przez PBS na zlecenie Urzędu Komunikacji Elektronicznej, ponad 40 proc. osób nieposiadających dostępu do internetu nie odczuwa takiej potrzeby. Wynika to albo z braku wiedzy o możliwościach, jakie daje korzystanie z sieci, albo z braku świadomości płynących z tego korzyści. Barierą w upowszechnianiu internetu jest także wiek i umiejętność posługiwania się komputerem wśród osób starszych. Według badania PBS dostęp do sieci jest bardzo powszechny wśród ludzi młodych. 94,4 proc. osób w wieku lat korzysta z internetu przynajmniej raz w miesiącu. W grupie wiekowej lat odsetek ten wynosi 85,1 proc., w przedziale lat 73,9 proc., lat 72,1 proc., lat 48,3 proc., a w wypadku osób powyżej 60. roku życia już tylko 14 proc. Budowa e-społeczeństwa Przełamaniu barier społecznych i mentalnych może służyć odpowiednia akcja edukacyjna i promocyjna. Na przykład taka jak w Estonii, gdzie w 2001 r. zorganizowano bezpłatne szkolenie dorosłych mieszkańców (oprócz normalnych programów szkolnych dla młodzieży). Szkoleniem tym objęto 10 proc. populacji kraju (w tym 15 proc. ludności z obszarów wiejskich). Akcja była powiązana z uruchamianiem sieci 700 publicznych punktów dostępowych do internetu. W rezultacie dostępność szerokopasmowego internetu sześć lat później (pod koniec 2007 r.) wynosiła w Estonii ponad 18 proc. (w Polsce wówczas 8 proc.), a podstawowych usług publicznych drogą elektroniczną 70 proc. (w Polsce 25 proc.). Bardzo ważnym aspektem sprzyjającym upowszechnieniu wykorzystania internetu i budowie e-społeczeństwa jest zwiększenie dostępności usług publicznych w internecie budowa platform e-administracji. Stworzenie realnych możliwości zamówienia wizyty lekarskiej przez internet, złożenie drogą elektroniczną deklaracji podatkowej czy wyrobienie nowego dowodu bez wychodzenia z domu to tylko przykłady takich usług. Ich powszechna dostępność może zmienić nastawienie wielu dotychczasowych sceptyków do korzystania z internetu. Polska ma w tej mierze bardzo wiele do zrobienia. Stworzenie podstaw infrastrukturalnych i edukacyjnych Najpopularniejsze technologie dostępu do internetu Internet stacjonarny DSL (Digital Subscriber Line) cyfrowa linia abonencka zapewniająca szerokopasmowy dostęp do internetu ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) asymetryczne łącze cyfrowe (wysyłanie i odbieranie danych odbywa się z różną prędkością) CDMA (Code Division Multiple Access) usługa dostępna w Orange, umożliwia dostęp do internetu drogą transmisji radiowej; prędkość transmisji teoretycznie do 3,1 Mb/s dostęp satelitarny Internet mobilny GPRS (General Packet Radio Service) najstarsza i najwolniejsza technologia (teoretycznie do 80 Kb/s, przeciętnie ok. 40 Kb/s), zasięg wszędzie tam, gdzie dociera sygnał GSM (dziś rzadko już używana) EDGE (Enhanced Data rate for GSM Evolution) rozwinięcie technologii GPRS; dostępna wszędzie, gdzie dociera sygnał sieci GSM, działa z prędkością do 240 Kb/s (przeciętnie 100 Kb/s) UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) jedna z najbardziej rozpowszechnionych technologii trzeciej generacji (3G), prędkość przesyłu do 384 Kb/s (przeciętnie 200 Kb/s) HSDPA (High Speed Downlink Packet Access) jedna z najnowszych technologii, nazywana również 3.5G; wykorzystywana do transmisji z prędkością do 14,4 Mb/s (z sieci do użytkownika), w praktyce prędkości maksymalne dostępne są tylko na bardzo ograniczonych obszarach miast HSUPA (High Speed Uplink Packet Access) umożliwia przesyłanie danych z terminalu użytkownika do sieci z prędkością 5,76 Mb/s HSPA+ (High Speed Packet Access+) umożliwia pobieranie danych z internetu z szybkością do 21 Mb/s, a w HSPA+ DC (Dual Carrier) do 42 Mb/s, oraz wysyłanie do sieci z prędkością do 5,7 Mb/s CDMA umożliwia stacjonarny i mobilny dostęp do internetu drogą radiową; technologia udostępniana w Polsce na szeroką skalę jedynie przez Orange (od grudnia 2008 r.), do końca 2010 r. w zasięgu mobilnego internetu CDMA ma się znaleźć ponad 85 proc. powierzchni Polski (obecnie 76,1 proc.) umożliwiających budowę społeczeństwa informacyjnego to wyzwanie nie mniejsze niż przygotowanie Euro Rzeczpospolita internetowa Już w maju 2002 r. 11 firm i instytucji z branży telekomunikacyjnej podpisało Porozumienie na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Jego inicjatorem była Telekomunikacja Polska, która od wielu lat wspiera budowę e-społeczeństwa w Polsce. Realizuje m.in. program Edukacja z internetem TP, dzięki któremu 14,5 tys. szkół korzysta z internetu na preferencyjnych warunkach. Zrealizowała też wspólnie z Programem Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) projekt Rzeczpospolita internetowa, którego celem było otwarcie na nowe technologie mieszkańców wsi. Obecnie prowadzi program grantowy Akademia Orange promujący nowoczesną edukację dzieci i młodzieży przez wspieranie innowacyjnych projektów edukacyjnych. Na mocy porozumienia z Urzędem Komunikacji Elektronicznej z 2009 r. Telekomunikacja Polska zobowiązała się również do zainwestowania w ciągu trzech lat w 1,2 mln linii szerokopasmowego dostępu do internetu budowę ok. 500 tys. nowych linii oraz modernizację 700 tys. istniejących. Dotyczy to aglomeracji miejskich, małych miast oraz terenów wiejskich, na których oprócz TP nie inwestuje żaden inny duży operator. Dzięki temu z mapy Polski coraz szybciej znikają białe plamy, czyli obszary pozbawione dostępu do sieci. Inwestycjom może pomóc również nowa ustawa, która umożliwia budowę nowych sieci teleinformatycznych z funduszy UE. Niebawem pojawią się nowe sieci i technologie, np. NGN/NGA oferująca usługi stacjonarne oparte na technologii VDSL o prędkości 50Mb/s (uruchomienie w TP planowane w 2010 r.), a także oparta na światłowodach technologia FTTH (TP planuje uruchomić ją w 2011 r., poczatkowo z prędkością 100 Mb/s). Na horyzoncie jest także LTE (Long Term Evolution) technologia dostępu mobilnego z prędkością transmisji nawet do 300 Mb/s (przetarg na koncesję LTE jest zaplanowany na połowę roku). Najnowsze technologie będą w stanie zapewnić jeszcze szybszy dostęp do internetu oraz lepsze wykorzystanie jego stale rosnących możliwości. Niestety bez szeroko zakrojonych działań edukacyjnych i stworzenia rozwiązań sprzyjających budowie e-społeczeństwa ich potencjał nie będzie mógł być w pełni wykorzystany.

4 komunikator wprost sieć w każdym miejscu 30 maja 2010 WPROST Czy internet mobilny zastąpi stacjonarny? Komórki coraz skuteczniej wypierają telefony stacjonarne. Zjawisko substytucji to trend światowy, bardzo wyraźnie widoczny także w Polsce. Czy taki sam proces zajdzie również w sferze usług dostępu do internetu? Czy w coraz bardziej mobilnym świecie zrezygnujemy z internetu stacjonarnego, czy też raczej będziemy korzystać z usług łączących elementy dostępu kablowego i mobilnego? Mobilna rewolucja Jak szacują eksperci z Morgan Stanley, za pięć lat na świecie będzie więcej użytkowników internetu mobilnego niż stacjonarnego. Pod koniec 2009 r. globalny internet miał 1,8 mld użytkowników. Co ciekawe, tylko pięć krajów gromadzi aż 48 proc. internautów Rosja (39 mln użytkowników internetu), Indie (130 mln), Chiny (384 mln), Brazylia (67 mln) oraz USA (238 mln). Najważniejszym trendem w rozwoju światowej sieci jest gwałtowny przyrost użytkowników internetu mobilnego. W 2014 r. zrówna się liczba użytkowników internetu mobilnego i stacjonarnego będzie ich wtedy po 1,6 mld. Rok później tych pierwszych ma być już 2 mld, a tych drugich 1,7 mld. W Polsce według danych UKE pod koniec 2009 r. aż 2,1 mln osób korzystało z mobilnego internetu, co w porównaniu z 2008 r. oznaczało wzrost o 1 mln użytkowników. W tym samym czasie liczba użytkowników stacjonarnego dostępu do sieci zwiększyła się o 800 tys. (z 4,4 mln do 5,2 mln). Można więc stwierdzić, że rozpoczęła się długo wyczekiwana epoka internetu mobilnego. Usługa ta powoli staje się bardzo popularnym sposobem korzystania z sieci również wśród polskich użytkowników. Osoby młode, które wychowały się w środowisku internetu, to pierwsze pokolenie, które pojęcie wolność łączy właśnie z dostępem do sieci. Szacuje się, że w najbliższych trzech latach w Polsce przybędzie od 2,1 mln do 2,6 mln użytkowników szybkiego internetu. Z tego ponad milion będzie korzystać z mobilnego, szerokopasmowego dostępu do sieci. Dostęp mobilny Zalety możliwość uwolnienia się od gniazda w ścianie dostęp do sieci poza domem możliwość kontaktu online z użytkownikami serwisów społecznościowych (Facebook, Twitter) możliwość korzystania z poczty elektronicznej w telefonach i innych urządzeniach przenośnych możliwość korzystania z usług mobilnych bazujących na transmisji internetowej (nawigacji w komórce, serwisów tematycznych) Wady limity transferu, czyli ograniczenia w ilości pobieranych i wysyłanych danych podatność na zakłócenia radiowe zmienna i niższa niż w wypadku dostępu stacjonarnego prędkość transmisji danych Wybierz internet mobilny, gdy dużo podróżujesz i potrzebujesz dostępu do sieci w różnych miejscach Wybierz internet stacjonarny, gdy korzystasz z sieci tylko w domu chcesz grać w sieci, ściągać duże pakiety danych czy oglądać telewizję O rewolucji w zakresie mobilnego internetu decydują m.in.: coraz większa dostępność urządzeń zdolnych do łączenia się z siecią mobilną (smartfony, palmtopy, telefony komórkowe, netbooki, notebooki), rozwój nowoczesnych technologii umożliwiających szybką bezprzewodową transmisję danych, lawinowo rosnąca dostępność multimedialnych przekazów możliwych do pobrania na urządzenia przenośne, rosnąca dostępność usług mobilnych bazujących na transmisji internetowej, np. nawigacja w komórce, serwisy tematyczne, rozwój serwisów społecznościowych i informacyjnych (takich jak Facebook czy Twitter) pozwalających użytkownikom być online, umieszczać w sieci własne materiały, np. zdjęcia i filmy prosto z telefonu komórkowego, niemal powszechna dostępność poczty elektronicznej w telefonach i innych urządzeniach przenośnych, spadające ceny usług u operatorów, coraz atrakcyjniejsze oferty łączące w jednym abonamencie dużą liczbę minut na rozmowy i duże pakiety na transmisję danych (np. pierwsza na rynku taryfa profilowana dla użytkowników mobilnego internetu w telefonie Pantera w Orange), rozwijająca się sieć hotspotów umożliwiających dostęp do internetu w miejscach publicznych, lokalach gastronomicznych, sklepach itp.

5 zdjęcie: A. Jagielak Plusy i minusy Internet mobilny ma niezaprzeczalne zalety, nie jest jednak pozbawiony pewnych wad, które powodują, że nie należy się spodziewać detronizacji rozwiązań stacjonarnych. Wiele wskazuje na to, że polski model korzystania z internetu mobilnego i stacjonarnego będzie zmierzał w kierunku wzajemnego uzupełniania się. Stacjonarny internet jest nadal o kilka kroków z przodu o ile korzystanie z mobilnego internetu za pomocą komórki, np. podczas oczekiwania na tramwaj, jest niezaprzeczalnym udogodnieniem, o tyle intensywne korzystanie z internetu za pomocą komputera wygodniejsze i szybsze będzie z dostępem stacjonarnym. Dostęp stacjonarny mimo wady w postaci przywiązania do miejsca, w którym znajduje się łącze, ma jednak sporo zalet. W określonych sytuacjach dają mu one przewagę nad internetem mobilnym. Używając łączy stacjonarnych, użytkownicy mogą korzystać z dużo większych realnych prędkości pozwalających na swobodne pobieranie treści multimedialnych o wysokiej jakości (z którymi nie najlepiej sobie radzą technologie mobilne). Użytkownik stacjonarnego internetu może być niemal pewny prędkości, z jaką będzie działało jego łącze. Może sobie wybrać prędkość odpowiadającą potrzebom nawet kilkadziesiąt megabitów na sekundę (w najpopularniejszej w kraju ofercie neostrady TP do 20 Mb/s). Łącze stacjonarne w przeciwieństwie do łączności bezprzewodowej jest też dużo stabilniejsze i odporniejsze na zakłócenia radiowe. Nie ma również ograniczeń w ilości pobieranych i wysyłanych danych. Ponadto internet stacjonarny daje możliwość korzystania z routerów bezprzewodowych WiFi, a więc zapewnia ograniczoną mobilność (np. na terenie biura, mieszkania, działki przy domu) oraz możliwość podłączenia kilku komputerów do jednego łącza. Internet stacjonarny z pewnością wybiorą ci, którzy w sieci chcą grać, ściągać duże pakiety danych, oglądać telewizję czy słuchać stacji radiowych z całego świata. Wyścig prędkości Można powiedzieć, że obecnie dla większości użytkowników wystarczająca prędkość łącza to od 2 do 6 Mb/s, jednak zapotrzebowanie na wyższe prędkości będzie szybko rosło chociażby ze względu na coraz większe wymagania multimediów dynamicznie rozwijających się w internecie oraz przeniesienie na platformę IP wielu innych usług, np. połączeń głosowych czy usług telewizyjnych w standardzie HD. Teoretycznie rekordzistą prędkości jest usługa Aster w technologii FTTH (fiber to the home) osiągająca szybkość do 120 Mb/s w nocy i do 60 Mb/s w dzień. Mogą z niej korzystać klienci w Warszawie i Krakowie. W 2011 r. również TP planuje uruchomienie dostępu światłowodowego FTTH o prędkości do 100 Mbs. Za pomocą łącza światłowodowego będzie można oferować szerokopasmowe usługi teleinformatyczne, takie jak telewizja, internet i usługi telefoniczne. Już teraz Telekomunikacja Polska testuje internet o prędkości 80 Mb/s w technologii VDSL2. W teście uczestniczy ponad 100 studentów Politechniki Warszawskiej w domach studenckich Riviera oraz Mikrus. To jedno z pierwszych tego typu rozwiązań w Europie. Przyspieszą również technologie mobilne. W 2010 r. oprócz rozbudowy sieci CDMA, która obejmie zasięgiem ponad 85 proc. kraju, Orange planuje wdrożenie technologii HSPA+ DC (Dual Carrier) umożliwiającej mobilną transmisję z prędkością do 42 Mb/s. Obecnie najszybszą transmisję do 21 Mb/s oferuje Plus. Grupa TP jest także zainteresowana wdrożeniem w przyszłości LTE (Long Term Evolution). To nowy standard telefonii komórkowej tzw. 4G. Ta technologia teoretycznie dałaby przewagę transmisji mobilnej nad rozwiązaniami stacjonarnymi. Maksymalna możliwa przepustowość w kierunku do abonenta to nawet 300 Mb/s. Nie ma technologii dobrej dla każdego. Wszystko zależy od potrzeb użytkownika. Oczywiste jest, że w zaciszu własnego domu oczekujemy dostępu do sieci w najszybszej możliwej technologii za jak najniższą cenę. Ale światłowodu nie zabierzemy z sobą wszędzie. I wtedy bez technologii bezprzewodowych trudno sobie wyobrazić kontakt ze światem.

6 komunikator wprost multimedia 30 maja 2010 WPROST Internet, telewizja i telefon w pakiecie. To rozwiązanie korzystne i wygodne dla klientów Strategia trzech ekranów Kończy się ścisły podział na klasycznie rozumiane media, portale internetowe i dostawców internetu. Każdy z tych osobnych do niedawna światów chce sprzedawać swoją ofertę wszędzie, gdzie się da, czyli w telewizorze, na ekranie komputera i w telefonie komórkowym. Zmieniają się też nasze przyzwyczajenia chcemy decydować, co, kiedy i w jaki sposób oglądamy. Na te potrzeby odpowiadają nadawcy i operatorzy. Największy potencjał na nowym rynku mają Grupa TP, Grupa ITI, Agora oraz Grupa Polsat, ponieważ posiadając media tradycyjne i internetowe, potrafią wykorzystać współzależności między nimi, by zaoferować klientom adekwatne do ich oczekiwań rozwiązania. Nowe media Coraz bardziej zacierają się granice między telekomunikacją i rynkiem telewizji. Operatorzy telewizji kablowej czy platformy satelitarne oferują dostęp do internetu czy usługi telefoniczne, podobnie coraz więcej operatorów telekomunikacyjnych, wcześniej skupiających się na usługach telefonicznych i internecie, wchodzi na rynek mediów, oferując telewizję i wideo na życzenie (VoD). Zmiany te są odpowiedzią na oczekiwania klientów, którzy poszukują nowych rozwiązań, a od operatorów oczekują pakietu konwergentnych usług to rozwiązanie bardzo wygodne ( jedna umowa, jedna faktura na wiele usług) i opłacalne dla klienta (kilka usług w pakiecie zawsze ma korzystniejszą cenę niż kupowane osobno). Klienci nie są jednakowi. Dla jednych ważna jest szybkość i sprawność kontaktu szybkie łącze i zawsze działająca sieć. Inni wolą prostotę i przejrzystość usług, poczucie bezpieczeństwa oraz prywatność, a kolejni poszukują zaawansowanych rozwiązań, pełnych multimediów i interaktywności, chcą się dzielić przeżyciami z innymi. Dla każdej z tych grup operatorzy na nowym rynku poszukują adekwatnych rozwiązań

7 zdjęcie: corbis produktowych. Cyfryzacja i konwergencja dają możliwość dostosowania oferty do różnych wymagań. Produkty stają się prostsze, bardziej intuicyjne, personalizowane. Wolność wyboru Wraz z rozwojem technologii (coraz powszechniejszy internet o coraz wyższych przepustowościach) i konwergentnych usług na rynku multimedialnym można zaobserwować trzy zjawiska: cyfryzację mediów, która umożliwia powstawanie inteligentnych domów, rozwój zdalnej kontroli i dostępu do informacji w każdym miejscu i czasie oraz z dowolnego urządzenia domowego i mobilnego, dystrybucję przekazu na trzech ekranach (telewizor, komputer, telefon komórkowy). Te zmiany wynikają też ze zmieniającego się trybu życia jesteśmy coraz bardziej mobilni i chcemy mieć możliwość decydowania, co i kiedy oglądamy. Nie chcemy być uzależnieni od telewizyjnej ramówki i czekać w domu przed telewizorem na ulubiony program. Odpowiedzią na te potrzeby są coraz popularniejsze dekodery telewizyjne z twardym dyskiem umożliwiające nagranie programu i obejrzenie go w najbardziej dogodnym momencie, oraz usługa wideo na życzenie. Już dziś na stronach internetowych nadawców telewizyjnych możemy obejrzeć powtórki części programów. Wraz z rozwojem technologii usługa catch-up TV, dająca dostęp do programu stacji telewizyjnej przez określony czas po terminie emisji, wkrótce zawita także na ekrany telewizorów. Ponadto telewizję można już oglądać również w komórce. Na przykład Orange daje dostęp do wielu popularnych kanałów telewizyjnych: TVN 24, National Geographic, TVN Turbo, Cartoon Network, Nickelodeon, Boomerang, BBC World, Eska TV, MTV i wielu innych. Dzięki najbogatszej mobilnej ofercie VoD klienci Orange mogą też obejrzeć przedpremierowo odcinki popularnych seriali ( Majka, Usta, usta, Przeznaczenie, Klub szalonych dziewic ), premierowe i archiwalne odcinki seriali największych polskich stacji telewizyjnych (m.in. M jak miłość, Hotel 52, Blondynka, Brzydula, 39 i pół ), a także programy motoryzacyjne, sportowe, informacyjne, biznesowe, rozrywkowe czy kreskówki dla dzieci. To wszystko jest częścią największego w Polsce mulimedialnego portalu Orange World. Rozrywka na życzenie Na rynku nowych mediów największy potencjał mają Grupa TP, Grupa ITI, Agora i Grupa Polsat. Grupa TP jest największym dostawcą internetu, oferuje też telewizję w technologii kablowej i satelitarnej i nadaje dwa własne kanały telewizyjne Orange Sport i Orange Sport Info. Ponadto jest operatorem sieci komórkowej Orange i właścicielem jednego z najpopularniejszych portali Wirtualnej Polski. Może tym samym zaproponować klientom atrakcyjną ofertę w najdogodniejszej dla nich formie przez internet, w komórce czy za pośrednictwem telewizji. TP stawia na sprzedaż pakietów: telewizja + internet oraz telewizja + internet + telefonia internetowa. W tej chwili już 18 proc. użytkowników neostrady (czyli ponad 400 tys.) ma też telewizję od TP i dostęp do usługi wideo na życzenie. W pakiecie (telewizja + internet + telefon) swoje usługi oferuje także Grupa Polsat. Udostępnia również wideo na życzenie w internecie. Wideo na życzenie to mocny atut TP. Firma dysponuje największą w Polsce biblioteką VoD: w telewizji kablowej (IPTV) klienci mają do wyboru już ponad 2700 tytułów, a w opcji satelitarnej, wdrożonej rok temu ponad Usługę VoD świadczy również telewizja n należąca do Grupy ITI, właściciela m.in. stacji TVN oraz portalu Onet.pl. ITI uruchomiła także internetową wypożyczalnię OnetVOD. Oprócz telewizji Grupa ITI oferuje szerokopasmowy dostęp do internetu via satelita oraz telefonię internetową. Dla użytkowników telefonów komórkowych przygotowano z kolei specjalną wersję portalu Onet.pl, a także mobilny serwis tvn24m. Na rynku multimediów silnie obecna jest również Agora, wydawca Gazety Wyborczej i właściciel portalu Gazeta.pl. W ostatnich dniach wystartował serwis mobilny Gazety Wyborczej m.wyborcza.pl przeznaczony dla użytkowników telefonów komórkowych. Agora rozwija też swoje projekty audiowizualne, produkując m.in. seriale internetowe, które można oglądać na platformie TiVi.pl. Z kolei serwis Plej.Gazeta.pl oferuje audiowizualne kanały tematyczne poświęcone m.in. informacjom z kraju i ze świata, rozrywce i motoryzacji. Dla amatorów radia Agora uruchomiła internetową platformę radiową Tuba.FM, która umożliwia internautom tworzenie własnych kanałów radiowych i udostępnianie ich znajomym. Łączenie i przenikanie się mediów zapewnia efekt synergii, bo razem znaczy więcej i lepiej, z czego odbiorcy mogą tylko się cieszyć. Cyfrowe wypożyczalnie Wideo na życzenie (VoD) to przyszłość domowej rozrywki. Nie trzeba już chodzić do wypożyczalni filmów, a tym bardziej czekać na emisję filmu w telewizji. Po prostu używając przycisku na pilocie telewizora, możemy w każdej chwili obejrzeć wybrany film, ściągając go na twardy dysk dekodera. Najwcześniej na polskim rynku usługę VoD zaoferowała Telekomunikacja Polska (już w 2006 r.). Atutem platformy TP jest imponująca biblioteka filmów licząca obecnie 2700 tytułów. Z oferty można korzystać 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Filmy VoD są dostarczane w technologii streamingu. Widz ma wrażenie, jakby po prostu włączył film w telewizji. Filmy lub programy można wypożyczyć na 24 godziny. W ofercie znajdziemy filmy różnych gatunków, seriale, filmy animowane i edukacyjne dla dzieci, mecze piłki nożnej i koncerty. W 2007 r. ofertę VoD udostępniła telewizja n jako pierwsza wśród satelitarnych telewizji cyfrowych. W 2008 r. usługi wideo na życzenie pojawiły się w ofercie Cyfry+, a w 2009 r. swoją wypożyczalnię filmów na życzenie uruchomił Cyfrowy Polsat. Nie jest to jednak typowa usługa VoD, ponieważ filmów nie ściąga się na dysk dekodera, ale są one emitowane na specjalnych kanałach satelitarnych. Wypożyczalnie VoD działają również w internecie. Filmy możemy oglądać bezpośrednio w komputerze w przeglądarce internetowej lub ściągnąć je na twardy dysk. Redaktor prowadzący Anna Magierska Okładka Dariusz Krupa Studio graficzne Agata Brzezińska Korekta Iwona Maciszewska

8 komunikator wprost przyjazny internet 30 maja 2010 WPROST Trudno żyć bez a Rozmowa z prof. Anną Gizą-Poleszczuk, socjologiem z Uniwersytetu Warszawskiego Wprost: Jeszcze kilkanaście lat temu internet był w naszym życiu prawie nieobecny. Jakie zmiany w komunikacji międzyludzkiej przyniosło jego upowszechnienie? Anna Giza-Poleszczuk: Zmiana jest oczywista. Komunikacja stała się bardziej intensywna i gęsta. Internet pozwala na bieżący kontakt z ogromną liczbą osób, z przekroczeniem stref czasowych i geograficznych. W postnowoczesnym społeczeństwie trudno funkcjonować bez a, a najnowszy trend to oczywiście portale społecznościowe i narzędzia pozwalające się komunikować z wieloma osobami naraz w czasie rzeczywistym. Wciąż są w Polsce internetowe białe plamy i środowiska szczególnie na terenach wiejskich które po prostu nie widzą potrzeby korzystania z sieci. Dlaczego? Dyskusje o internecie toczą się często na bardzo wysokich tonach. Z jednej strony słychać o rewolucji, o nowym świecie, o tym, że internet nas wyzwoli. Z drugiej pojawia się internet jako jakiś demiurg, który prowadzi nas do zguby z czającymi się przestępcami, pedofilią, samobójstwami. To wszystko jest odległe od codziennego życia. A ludzie angażują się zwykle w to, w czym widzą sens praktyczny. Inną sprawą jest zwyczajna bariera kompetencji. Ludzie obawiają się, że sobie nie poradzą z obsługą nowego narzędzia. Co tracą ludzie żyjący bez internetu? Jest im trudniej załatwić nawet podstawowe sprawy choćby sprawdzić i porównać ceny towarów, sprawdzić rozkład jazdy pociągów, zrobić przelew. Takich codziennych ograniczeń jest bardzo dużo. Ci, którzy używają internetu, robią za jego pomocą wiele rzeczy w sposób naturalny, już nawet nie uświadamiając sobie, jakie to wygodne. Czasem tylko, gdy muszę nadać na poczcie list polecony i widzę długą kolejkę osób, najczęściej starszych, które stoją tam cierpliwie z druczkami przekazów pieniężnych, myślę sobie: uff, jakie to szczęście, że mamy internet i bankowość internetową. Jak tych ludzi przekonać do internetu? Potrzebują oswojenia z internetem, swego rodzaju przewodnictwa na początek. Na przykład miejsca, choćby w jakiejś świetlicy gminnej, gdzie mogliby tego internetu doświadczyć pod okiem kogoś, kto umie się w nim poruszać. Tak aby zobaczyli, o co w tym chodzi. Bo opór przed internetem i w ogóle przed nowościami nie jest jakąś irracjonalną dewiacją. Często odrzucamy innowacje, ponieważ ich przyjęcie wymagałoby zmiany nawyków, a z tym często się wiążą duże koszty. Zmiana przyzwyczajeń jest trudna, to rodzaj inwestycji człowiek musi być przekonany, że te trudności opłaca się przezwyciężyć. Ale jak ktoś mu pokaże kilka prostych przydatności internetu, to go przekona dość łatwo. Rozmawiamy o ludziach nieprzekonanych do a, a tymczasem trwają już dyskusje, ile jeszcze lat przeżyje i jaka nowa technologia komunikacji wyprze z go obiegu. Trzeba mieć coraz więcej kompetencji, by za tym nadążyć. Czy ten wyścig nowych technologii i narzędzi nie zaczyna ludzi onieśmielać? Owszem. Może jestem technofobem, ale coraz bardziej wypasione telefony z setkami funkcji to dla mnie typowy przejaw nadmiaru. Większość tych funkcji jest mi zbędna, tylko utrudniają normalne dzwonienie, komplikują obsługę i powodują, że bateria szybciej się rozładowuje. Szaleńczy rozwój technologii jest napędzany głównie przez wyścig konkurencyjny i nie zawsze wynika z faktycznych potrzeb konsumenta. Ten w pewnym momencie zaczyna mieć dość nowych wariantów i kolejnych wersji, skoro poprzednie w zupełności mu wystarczały. Ale nie wygląda na to, by ten wyścig miał zwolnić tempo. Internet oznacza łatwy dostęp do ogromnej ilości cennych informacji i wiedzy, ale także do dezinformacji i bełkotu. To medium jest w coraz większym stopniu tworzone przez samych internautów, ale skutkiem ubocznym tego zjawiska jest narastający szum informacyjny. Korzystanie z internetu wymaga coraz większych kompetencji w tym umiejętności wartościowania, odróżniania cennych informacji od bełkotu. Ale pod tym względem jestem dobrej myśli. Uważam, że w internecie wytwarza się stopniowo społeczna samokontrola, która z czasem pozwoli coraz lepiej weryfikować różne treści. To medium w ogóle jest potężnym narzędziem samoorganizacji i koordynacji. Rozmawiał Zbigniew Domaszewicz zdjęcie: a. jagielak