Moduł szkoleniowy II.

Transkrypt

1 Moduł szkoleniowy II. Proces stosowania umów o poprawę efektywności energetycznej (umów PEE) od identyfikacji projektu do procedury udzielania zamówień Projekt Transparense

2 PREZENTACJA MODUŁÓW SZKOLENIOWYCH I. Podstawowe informacje na temat umów o poprawę efektywności energetycznej (umów PEE) II. Proces stosowania umów PEE od identyfikacji projektu do procedury udzielania zamówień III. Proces stosowania umów PEE od zawarcia umowy do gwarantowanych oszczędności IV. Finansowanie PEE V. Strategia wspierania rynku PEE 2

3 Proces stosowania umów PEE Główne etapy procesu PEE Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Zawarcie umowy Wdrożenie innych środków Identyfikacja projektu Analiza wstępna Procedura zamówień Wdrożenie nowej instalacji 3 Gwarantowane funkcjonowanie Zebranie danych, negocjacje Doradca Proponowane środki efektywności energ. Weryfikacja danych, procedura przetargowa Zarządzanie instalacją Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) 3

4 Proces stosowania umów PEE Projekty PEE - przebieg w czasie 3-6 miesiące 2-4 miesiące 4-6 miesiące Identyfikacja projektu i wstępne negocjacje z zarządem (prowadzi doradca) Wstępna analiza techniczna i ekonomiczna wykonalność projektu PEE (przez doradcę) Decyzja o wykorzystaniu PEE Procedura przetargowa Wyjściowy potencjał techniczny Finansowanie, ramy prawne 2-6 miesiące 1-2 miesiące 6-10 lat Zawarcie umowy PEE Instalacja i wdrożenie środków efektywności energetycznej Działanie próbne Gwarantowane funkcjonowanie Raport na temat bilansu końcowego Sankcje w przypadku niezgodności Pomiar i weryfikacja 4

5 Proces stosowania umów PEE 1. Identyfikacja projektu PEE Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Zawarcie umowy Wdrożenie innych środków Identyfikacja projektu Analiza wstępna Procedura zamówień Wdrożenie nowej instalacji 5 Gwarantowane funkcjonowanie Data collection, negotiations Doradca Proponowane środki efektywności energ. Weryfikacja danych, procedura przetargowa Zarządzanie instalacją Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) 5

6 Proces stosowania umów PEE Wstępna decyzja klienta Klient właściciel (lub zarządca) nieruchomości podejmuje zwykle szereg decyzji przed wyborem PEE jako sposobu realizacji projektu (np. przy pomocy doradcy): klient określa problem dotyczący zarządzania energią w budynku i postanawia ten problem rozwiązać klient ocenia propozycje kilku różnych rozwiązań i wybiera najlepsze dla jego potrzeb, przy czym jedno z rozwiązań może obejmować wykorzystanie PEE następnie klient wybiera najlepszą metodę finansowania jedną z nich mogą być umowy PEE

7 1. Identyfikacja projektu PEE Początkowa rola doradcy / firmy ESCO Wstępny proces identyfikacji projektu prowadzi zwykle firma typu ESCO lub doradca, którzy nawiązują pierwszy kontakt z klientem jednym ze sposobów ułatwienia takich kontaktów są spotkania organizowane przez firmy ESCO, doradców do spraw PEE lub innych konsultantów Oczekiwania klienta muszą być ocenione i uwzględnione przez doradcę/esco już od etapu identyfikacji projektu

8 1. Identyfikacja projektu PEE Proces motywacyjny Klient musi mieć dużą motywację do realizacji projektu i do wykorzystania tej metody finansowania bardzo ważne jest, aby istniała po stronie klienta osoba zmotywowana i uprawniona do podjęcia decyzji, która: posiada wiedzę i uprawnienia do promowania opracowania i przyjęcia projektu do realizacji zapewni dostęp do informacji i dokumentów oraz współpracę odpowiednich uprawnionych osób Nie mogą istnieć żadne przeszkody formalne ani nieformalne utrudniające realizację projektu i niemożliwe do wyeliminowania (takie jak sprzeczne przepisy prawne lub administracyjne)

9 1. Identyfikacja projektu PEE Określenie zakresu działań Klient decyduje, które z poniższych działań są potrzebne: zmiana systemu energetycznego w budynku obniżenie kosztów zużycia energii zapewnienie automatycznego gromadzenia informacji o zużyciu energii w budynku optymalizacja zużycia energii i zmniejszenie oddziaływania na środowisko Określenie zakresu zarządzania energią w obiekcie Wybór środków poprawy efektywności energetycznej

10 Proces stosowania umów PEE 2. Analiza wstępna Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Zawarcie umowy Wdrożenie innych środków Identyfikacja projektu Analiza wstępna Procedura zamówień Wdrożenie nowej instalacji 10 Gwarantowane funkcjonowanie Zebranie danych, negocjacje Doradca Proponowane środki efektywności energ. Weryfikacja danych, procedura przetargowa Zarządzanie instalacją Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) 10

11 2. Analiza wstępna Wybór obiektów Warunki do spełnienia przy identyfikacji obiektów dla przyszłych projektów: budynki: koszty eksploatacyjne energii przekraczają wartość minimalną (np. w Czechach tysięcy euro) obecnie stosowana technologia energetyczna jest przestarzała, nie działa właściwie lub też należy spełnić nowe normy (wymogi prawne, wymogi w zakresie komfortu, itp.) oczekuje się, że w przyszłości budynek będzie nadal użytkowany oświetlenie uliczne: funkcjonujący system oświetlenia ulicznego dobry stan słupów i kabli energetycznych znaczne wykorzystanie nieefektywnych, wysokoprężnych lamp rtęciowych lub nieefektywnych opraw (zwykle z wysokoprężnymi lampami sodowymi > 150W)

12 2. Analiza wstępna Ocena wstępna Wynikiem oceny wstępnej jest stwierdzenie, czy budynek nadaje się do realizacji projektu PEE Źródła danych do wyboru budynków: Audyt energetyczny podstawowe źródło informacji (jeśli istnieje) Dane na temat zużycia energii (faktury, itp.) Dokumenty i umowy o dostawy energii, zarządzanie energią, itp. Inspekcja w terenie

13 2. Analiza wstępna Wymagane szczegółowe informacje Dane o zużyciu energii za ostatnie 3 lata, z podaniem kosztów miesięcznych (najlepiej, aby były potwierdzone np. kopiami faktur), opłaty za energię i inne związane z nimi koszty, struktura cen energii cieplnej Należy określić tryb eksploatacji i wymogi eksploatacyjne Należy przejrzeć obecne umowy o zarządzanie energią Należy sprawdzić możliwości ponoszenia kosztów transakcyjnych Należy określić faktyczny interes klienta 13

14 Zastosowanie umów PEE 3. Procedura udzielania zamówień Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Zawarcie umowy Wdrożenie innych środków Identyfikacja projektu Analiza wstępna Procedura zamówień Wdrożenie nowej instalacji 14 Gwarantowane funkcjonowanie Zebranie danych, negocjacje Doradca Proponowane środki efektywności energ. Weryfikacja danych, procedura przetargowa Zarządzanie instalacją Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) 14

15 Organizacja procedury udzielania zamówień W sektorze publicznym procedura zamówień musi być zgodna z krajowymi przepisami o zamówieniach publicznych (opierającymi się o dyrektywę 2004/18/WE w sprawie udzielania zamówień w sektorze publicznym) W sektorze prywatnym klienci nie mają obowiązku przestrzegania przepisów o zamówieniach publicznych, ale procedura zamówień zwykle obejmuje podobne etapy (w uproszczonej wersji) 15

16 Organizacja procedury udzielania zamówień w sektorze publicznym Umowa PEE jest kompleksowa i zwykle obejmuje trzy rodzaje umów o udzielenie zamówień publicznych: umowa o dostawy umowa o wykonanie robót budowlanych umowa o usługi Zdecydowanie zaleca się korzystanie z usług doradcy PEE, gdyż kwestie energetyczne należy przeanalizować na poziomie specjalistycznym (ok % wszystkich problemów z zamówieniami publicznymi obejmuje m.in. kwestie energetyczne) 16

17 Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (1) W przypadku zamówień dot. PEE powyżej wartości progowych stosuje się procedurę negocjacyjną z uprzednią publikacją ogłoszenia - z następujących względów: poszczególne oferty mogą być dostosowane podczas negocjacji z oferentami w trakcie procedury udzielania zamówienia zgodnie z dyrektywą w sprawie udzielania zamówień w sektorze publicznym takie rodzaj procedury może być stosowany wyłącznie w wyjątkowych przypadkach gdy charakter robót budowlanych, dostaw lub usług, lub też ryzyka związanego z nimi nie pozwala na ustalenie z góry całkowitej ceny aktualne wartości progowe można sprawdzić w przepisach ozamówieniach publicznych Alternatywna procedura otwarta nie jest odpowiednia dla złożonych rozwiązań projektowych, charakterystycznych dla PEE, gdyż po złożeniu ofert nie ma możliwości negocjowania zakresu poszczególnych ofert 17

18 Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (2) Ogłoszenie o przetargu 5-10 firm ESCO Zgłoszenia firm ESCO Kwalifikacja wstępna Zaproszenie do składania ofert wstępnych Udostępnienie dokumentacji przetargowej Opracowanie i złożenie ofert wstępnych przez firmy 3-5 firm ESCO 2-3 firm ESCO Wybrana firma ESCO Ocena ofert wstępnych Wybór firm ESCO do dalszych negocjacji Negocjacje specyfikacja ofertowa Zaproszenie do złożenia ofert ostatecznych Złożenie ofert ostatecznych Ocena ofert ostatecznych Zawarcie umowy o PEE Zakończenie umowy o PEE 18

19 Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (3) Ogłoszenie o przetargu przy procedurze negocjacyjnej z publikacją ogłoszenia zwykle w oficjalnym Biuletynie zamówień publicznych przekazanie podstawowych informacji firmom ESCO Zgłoszenia i wstępna kwalifikacja firm ESCO złożenie wniosku o udział w przetargu Udowodnienie przez firmy ESCO spełnienia wymaganych kryteriów kwalifikacyjnych Zaproszenie do składania ofert wstępnych i publikacja dokumentacji przetargowej Firmy ESCO spełniające wymagane kryteria kwalifikacyjne proszone są o złożenie ofert wstępnych i mogą odebrać dokumentację przetargową 19

20 Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (4) Ocena ofert wstępnych i wybór firm ESCO do dalszych negocjacji na podstawie oceny ofert wstępnych wybiera się firmy ESCO odpowiednie do prowadzenia dalszych negocjacji Negocjacje z oferentami i zaproszenie do złożenia ofert ostatecznych przynajmniej jedna runda negocjacji zwykle prowadzi się 2-3 rundy w każdej rundzie występuje nowa specyfikacja ofertowa wykonawca jest proszony o podanie kolejnych nowych szczegółów rozwiązań przedstawionych w ofercie są one ponownie oceniane w kolejnej rundzie zaproszenie do złożenia ofert ostatecznych 20

21 Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (5) Złożenie ofert ostatecznych Ocena ofert ostatecznych zwycięzca przetargu (firma ESCO) proszona jest o przedstawienie ostatecznej wersji umowy o PEE (przyznanie zamówienia PEE) Podpisanie umowy PEE między firmą ESCO a klientem po zatwierdzeniu ostatecznej wersji umowy PEE przez podmiot odpowiedzialny, np. radę miasta 21

22 Wstępna zgoda w sektorze publicznym W sektorze publicznym przed rozpoczęciem procedury udzielenia zamówienia wymagana jest wstępna zgoda odpowiedzialnego podmiotu publicznego: jeżeli klientem jest samorząd lokalny (regionu, miasta lub gminy) to projekt PEE musi być przyjęty przez podmiot będący właścicielem obiektu, mimo że umowa może być zawierana przez inny podmiot prawny Jeżeli klientem jest organ / organizacja państwowa to projekt PEE musi być przyjęty przez odpowiedzialny podmiot, zależnie od przepisów krajowych (np. w Czechach przez odpowiednie ministerstwo oraz w niektórych przypadkach również przez Ministerstwo Finansów) 22

23 Zawartość dokumentacji przetargowej informacje ogólne Kluczowe wymagania takie jak minimalny procent oszczędności kosztów energii / zużycia energii specyfikacja obowiązkowych i/lub zalecanych środków w zakresie efektywności energetycznej czy firma ESCO ma zapewnić finansowanie? termin wygaśnięcia umowy PEE Formalne wymogi dotyczące przetargu Aspekty organizacyjne zadania jakie powinny być przeprowadzone przez firmę ESCO oraz przez klienta Warunki umowy Dokładna definicja stosunku umownego lub niezbędne podstawowe informacje

24 Zawartość dokumentacji przetargowej budynki Aspekty techniczne opis budynków dane na temat energii (kopie faktur za zużycie co najmniej przez 1 rok, dane na temat zużycia energii za min. 3 lata wstecz podane w aspektach technicznych i finansowych) metoda obliczeń bazowego zużycia energii czas eksploatacji, lista urządzeń, wykorzystanie budynku, wymagania dotyczące klimatu wewnątrz pomieszczeń (temperatura, wentylacja itp.) szczegółowy opis aktualnego stanu systemu energetycznego i zarządzania energią (audyt energetyczny itd.)

25 Kryteria oceny ofert Zwykle ocena na podstawie opłacalności ekonomicznej ocena według kilku kryteriów (sposób oceny określony w dokumentacji przetargowej) W modelu gwarantowanych oszczędności trzeba zawrzeć wymóg gwarancji oszczędności specyfikacja gwarantowanych oszczędności zarówno w postaci danych technicznych jak i finansowych (formularze i tabele w dokumentacji przetargowej) Określenie ilościowe oszczędności energii przyszłe oszczędności trudno jest określić ilościowo; konieczne jest jasne określenie sposobu zapewnienia porównywalnych warunków w dokumentacji przetargowej Ocena technicznej jakości złożonych ofert jakość i odpowiedniość kombinacji wszystkich środków PEE, finansowania, jakości gwarancji 25

26 Kryteria oceny przykład Kryterium cząstkowe Wielkość gwarantowanych oszczędności wszystkich form energii podczas okresu umownego (w jednostkach technicznych lub finansowych) Cena ofertowa tj. łączna cena do zapłaty przez zamawiającego na rzecz wybranego oferenta podczas obowiązywania umowy Waga kryterium 45% 35% Jakość projektu technicznego i umowy 20% 26

27 Środki poprawy efektywności energ. (1) Dwa rodzaje działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej mogą być realizowane w budynkach prace budowlane (izolacja, wymiana szyb) nie mogą być finansowane w ramach projektu PEE środki technologiczne (modernizacja systemów energetycznych) - optymalna większość środków technologicznych może być zwykle finansowana z przyszłych oszczędności energii, więc kwalifikuje się do projektów PEE Możliwe jest łączenie prac budowlanych i środków technologicznych w tym samym obiekcie, jednak część działań objętych PEE powinna być wydzielona w ramach oddzielnej procedury udzielania zamówień z powodu odmiennego podejścia do oceny ofert

28 Środki poprawy efektywności energ. (2) Najczęstsze środki oszczędności energii: oszczędności w zakresie produkcji / dystrybucji / zużycia ciepła - poprzez modernizację systemów grzewczych i zarządzania energią (nowe kotły, nowy monitoring i system regulacji, minimalizacja strat na przesyle) oszczędności energii elektrycznej uzyskane na zmianie prędkości pomp i pracy innych urządzeń z napędem elektrycznym oszczędności energii elektrycznej dzięki modernizacji oświetlenia wykorzystanie wtórnych / alternatywnych źródeł energii (ciepło odpadowe) Inne obszary oszczędności: zużycie wody pozostałe koszty eksploatacyjne (naprawy, konserwacja, przeglądy serwisowe, itp.) koszty pracy (pracownicy obsługi urządzeń, konserwatorzy) 28

29 Metoda obliczenia wartości bazowych Wartości bazowe to wartości referencyjne zużycia energii i kosztów eksploatacyjnych wartości są korygowane o zmiany warunków pogodowych (stopniodni) Metoda obliczania bazowego zużycia energii kluczowa część umowy PEE potrzebna do odpowiedniej porównywalności poszczególnych złożonych ofert używana do obliczania wartości bazowej przed realizacją projektu, zgodnie z przyjętą metodyką wykorzystywana ponownie po realizacji projektu w zakresie poprawy efektywności energetycznej; oszczędności energii są określane poprzez porównanie wartości bazowej zużycia energii do uzyskanych oszczędności, według metodyki określonej w umowie PEE

30 Opracowanie i składanie ofert Dokumentacja przetargowa i inspekcja obiektu mogą powodować potrzebę zadawania przez oferentów wielu pytań, na które należy udzielić odpowiedzi Oferta musi zawierać określenie odpowiednich środków, ich oceny i obliczenia szacunkowych oszczędności Klient poszukuje optymalnej proporcji wielkości inwestycji do potencjalnych oszczędności (te elementy są ze sobą ściśle powiązane) Konieczne jest również, aby prawidłowo uwzględnić ryzyko przy ocenie stopy zwrotu inwestycji 30

31 Negocjacje z firmami ESCO Przedmiot negocjacji: zakres i jakość projektowanych środków zachowanie wymaganych parametrów środowiska wewnętrznego, przestrzeganie obowiązujących norm i przepisów, zgodność z istniejącym sprzętem harmonogram działań obliczenie gwarantowanych oszczędności w wartościach referencyjnych i cenach rzeczywistych określenie premii dla wykonawcy i udziału podmiotu zamawiającego w przypadku uzyskania dodatkowych oszczędności wymagania zamawiającego, wnioski o dostosowanie oferty Protokół z negocjacji - zapis wszystkich uzgodnionych ustaleń, powinien być dostarczony przez klienta każdej firmie ESCO 31

32 Projektowane środki przykład 1 Uruchomienie jednostki kogeneracyjnej i związane z tym zmiany systemu energetycznego Projekt umożliwił pełne wykorzystanie zainstalowanych jednostek kogeneracyjnych o mocy wystarczającej do zaspokojenia całkowitego zapotrzebowania na energię w szpitalu. Moc jednostek kogeneracyjnych (510 kwe) została dobrana tak, aby zaopatrzyć cały obiekt szpitalny z energię elektryczną (w tym nowy oddział ratunkowy). Remont połączenia hydraulicznego pomiędzy kotłem a poszczególnymi węzłami cieplnymi, uniemożliwił spadki temperatury wody powrotnej, a tym samym zapewnił bezawaryjne działanie i większą efektywność źródła energii. 32

33 Projektowane środki przykład 2 Remont wymienników ciepła Odejście od centralnego źródła pary i zastąpienie go źródłami lokalnymi likwidacja niesprawnego centralnego źródła pary (kotłowania) i systemu dystrybucji pary na terenie całego obiektu szpitalnego para technologiczna dla kuchni, do celów sterylizacji i nawilżania powietrza wytwarzana jest teraz w źródłach lokalnych w pobliżu punktu zużycia instalacja nowych lokalnych źródeł pary: kuchnia sterylizacja nawilżanie w urządzeniach klimatyzacyjnych 33

34 Projektowane środki przykład 3 Indywidualne sterowanie temperaturą w pokojach (system komputerowy do indywidualnej regulacji temperatury w pomieszczeniach) zainstalowany w całym obiekcie szpitalnym Regulacja obwodów cieplnych i komunikacja z systemem sterowania komputerowego Podłączenie komputerowego systemu regulacji temperatury w pokojach do centralnej jednostki sterującej 34

35 Projektowane środki przykład 4 Modernizacja pomieszczenia sterowni, w tym podłączenie do istniejącej kotłowni i systemu sterowania klimatyzacją Wprowadzenie systemu monitoringu monitorowany jest maksymalny pobór energii elektrycznej co ¼ godziny Optymalizacja systemu chłodzenia w oddziale ratunkowym Modernizacja chłodziarek w kuchni Wykorzystanie ciepła odpadowego Środki w zakresie oszczędzania wody Środki w zakresie oszczędzania energii elektrycznej wymiana źródeł światła na energooszczędne system sterowania oświetleniem (tryb dzień / noc) 35

36 Przykład projektu PEE na terenie szpitala (1) Szpital Psychiatryczny w Igławie Kraj: Czechy Miasto: Igława Podmiot finansujący: Ministerstwo Zdrowia 29 budynków: budynki szpitalne, mieszkalne, socjalne, techniczne 530 łóżek na 19 oddziałach: szpital dla 6 powiatów (regionów Wysoczyzna i Południowe Morawy) 460 zatrudnionych: 340 osób personelu medycznego Powierzchnia terenu 16 ha (park) 36

37 Przykład projektu PEE na terenie szpitala (2) Opis projektu Kompleksowa obsługa w zakresie funkcjonowania obiektu oraz zarządzania systemem energetycznym Wdrożenie działań energooszczędnych - zarówno technicznych jak i organizacyjnych Inwestycje w środki energooszczędne w wysokości 1,2 miliona euro Oszczędności gwarantowane w umowie - 2,4 mln euro w ciągu 8 lat Projekt jest finansowany tylko z osiągniętych oszczędności Usługa zarządzania energią są uwzględnione w umowie Udział Szpitala Psychiatrycznego w Igławie w dodatkowych oszczędnościach nadwyżki powyżej gwarantowanych 60% oszczędności 37

38 Przykład projektu PEE na terenie szpitala (3) Harmonogram Zamieszczenia ogłoszenia w biuletynie 3 listopada 2008 Składanie zgłoszeń do przetargu 1 grudnia 2008 Przekazanie dokumentacji przetargowej styczeń 2009 Termin składania ofert 10 lutego 2009 Negocjacje z oferentami (2 rundy) marzec i kwiecień 2009 Podpisanie umowy maj 2009 Okres obowiązywania umowy czerw grudzień